DAĞILMA DÖNEMİ 1792-1922 XIX.YY
OSMANLI DEVLETİ
DAĞILMA DÖNEMİ PADİŞAHLARI : III. Selim (1789 1807) IV. Mustafa (1807 1808) II. Mahmut (1808 1839) Sultan Abdülmecit (1839 1861) Sultan Abdülaziz (1861 1876) V. Murat (1876) II. Abdülhamit (1876 1909) V. Mehmet Reşat (1909 1918) VI. Mehmet Vahdettin(1918 1922)
XIX. Yüzyıl Devletler Tablosu
XIX. Yüzyıl Devletler Tablosu Osmanlı Devleti nde; 18. yy.daki bütün çabalara rağmen devletin çöküşü önlenememiştir. Gerek içteki çöküntü, gerekse dışta alınan yenilgiler ve büyük toprak kayıpları yüzünden kendi ayakları üzerinde duramayacak kadar güçsüzleşmiştir. Büyük devletler arasındaki rekabetten faydalanarak ayakta kalmaya çalışmıştır.(denge politikası) 19.y.y. in sonlarına kadar İngiltere, 1878 Berlin Antlaşması ndan sonra Almanya ile yakınlaşmıştır.
Milliyetçilik dağılma sürecini hızlandıran en önemli gelişme olmuştur. Bu isyanları önlemek için yapılan sosyal, yönetsel ve askeri düzenlemeler amacına ulaşmadığı gibi yeni sorunların kaynağı olmuştur. Sanayi Devrimi Osmanlı Devletini olumsuz etkilemiş, kapitülasyonlar Osmanlı topraklarını Avrupalı devletlerin açık pazarı konumuna getirmiştir.
İngiltere nin bu yüzyıldaki politikası sömürgelerine giden yoların güvenliğini sağlamaktır. Bu amaçla özellikle Doğu Akdeniz de zayıf bir Osmanlı Devleti işine geldiğinden Osmanlı yı Berlin Antlaşmasına(1878) kadar desteklemiştir. Bu tarihten sonra Osmanlı Almanya yakınlaşması meydana gelince Osmanlı yı parçalamaya yönelik bir politika takip etmiştir. İngiltere ile rekabet halinde olan Fransa ise Rusya ve özellikle Almanya karsısında İngiltere ile beraber hareket etmektedir. Osmanlı topraklarını açık Pazar olarak kullanmaktadır.
Sıcak denizlere inmek isteyen Rusya, hasta adam olarak gördüğü Osmanlı nın mirasını paylaşmayı düşünmektedir. Akdenize inmek için XIX. Yy da Panslavizm(tüm Slavları birleştirme) politikasını uygulamaya koydu. Almanya ise Prusya krallığı etrafında 1870 de siyasi birliğini tamamlamış, güçlü ve sanayileşmiş bir devlet olarak ortaya çıkmıştır. İngiltere nin sömürgelerine göz dikmesi aralarında rekabete yol açmıştır.
Piyomento Krallığı etrafında siyasi birliğini tamamlayan İtalya sömürge arayışı içindedir. Avusturya ise, Balkanlar ı ele geçirmek ve Doğu Akdeniz de yeni çıkarlar elde etmek istemektedir. Milliyetçilikten olumsuz etkilendiği için bu dönemde Osmanlı devleti ile Panslavizmden olumsuz etkilenen devletlerden olmuştur.
DAĞILMA DÖNEMİ SİYASİ OLAYLARI Napolyon un Mısır ı İşgali (1798 1801) Fransız İhtilali sonucu ortaya çıkan İhtilal Savaşları nda büyük basari kazanan Napolyon, İngiltere nin Akdeniz deki üstünlüğüne son vermek amacıyla 1798 de Mısır ı işgal etmiştir. Osmanlı Devleti İngiltere ve Rusya dan yardim istemiştir. Fransız donanması Mısır önlerinde İngilizler tarafından yakılmıştır. Akka Kalesi ni kuşatmışsa da Cezzar Ahmet Pasa yönetimindeki Nizam-i Cedit orduları Fransızları yenmiştir. 1801 El-Ariş Antlaşması nı imzalayan Fransa Mısır dan çekilmiştir
Not-1 : Osmanlı Fransız iliksileri bu olayla ilk kez bozulmuş, fakat 1804 Sırp İsyanı ndan sonra tekrar düzelmiştir. Not-2 : Osmanlı denge politikası izlemeye başlamıştır. Not-3 : Rus donanması ilk kez boğazlardan serbestçe geçmiştir. Not-4 : Fransa Doğu Akdeniz deki etkinliğini kaybetmiştir.
1806 1812 OSMANLI RUS SAVAŞI Nedenleri : Rusya nın geçici olarak işgal ettiği Ege Adaları nı Fransız tehlikesi sürdüğü gerekçesiyle boşaltmaması Rusların Mora, Eflak, Boğdan ve Sırpları kışkırtması Osmanlı nın Rusya yanlısı tavır izleyen Eflak ve Boğdan beylerini görevden alıp, Boğazları Ruslara kapatması Gelişimi: Napolyon un Osmanlıları kışkırtması yüzünden savaşlar başlamıştır. Napolyon un iki yüzlülüğü sebebiyle yalnız kalan Osmanlı Devleti mağlup olarak barış istemiştir.
Sonucu: 1812 Bükreş Antlaşması Baserabya Rusya ya bırakılacak Prut Nehri sinir olacak Rusya savaşta işgal ettiği Eflak ve Boğdan dan çekilecek Sırplara imtiyaz verilecektir Not : İlk kez bir azınlığa imtiyaz verilmiştir.bu daha sonra diğer azınlıklara da örnek olmuştur.
MİLLİYETÇİLİK İSYANLARI(ULUSÇULUK HAREKETLERİ) ** Sırp İsyanı (1804 1878) Sebepleri : Fransız İhtilali nin ortaya çıkardığı milliyetçilik akimi Rusya nın kışkırtması Osmanlı merkezi otoritesinin bozulması Gönderilen yöneticilerin haksiz davranışları Osmanlı Avusturya savaşlarında Sırbistan ın savaş alanı haline gelmesi
Gelişimi: İlk isyan 1804 de Kara Yorgi tarafından çıkarılmış Rus savaşları yüzünden uzun süre bastırılamamıştır. 1812 Bükreş Antlaşması ile imtiyazlar elde eden Sırplar, 1829 Edirne Antlaşması ile özerklik kazanmış, 1878 Berlin Antlaşması ile de bağımsızlıklarını elde etmişlerdir. Not : Sırplar Osmanlı ya karşı ilk ayaklanan millettir.
** Yunan İsyanı (1820 1829) Sebepleri : Milliyetçilik akimi Rusya nın kışkırtması Avrupa Devletlerinin Rumları eski Yunan uygarlığının temsilcileri olarak kabul etmeleri Etnik-i Eterya cemiyetinin çalışmaları Osmanlı yönetimindeki bozulmalar Rum aydınlarının çalışmaları
Gelişimi ve Sonucu: İlk isyan 1820 de Eflak ta çıkmış, fakat Tepe delenli Ali Paşa tarafından bastırılmıştır. Rumlar 1821 de Mora da isyan etmişler, Avrupa devletlerinin de desteğini alan isyan bastırılamamıştır. Mısır valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa dan yardim istenmiş, Mehmet Ali Pasa Mora ve Girit valiliğine karşılık yardim ederek isyanı bastırmıştır. Buna kızan Avrupa devletleri, Navar in de Osmanlı ve Mehmet Ali Pasa donanmasını yakmışlardır. Osmanlı Devleti tazminat istemiş, buna karşılık Avrupa devletleri Yunanistan ın bağımsızlığını teklif etmişlerdir.
Kabul edilmeyince Fransa geçici olarak Mora yı İngiltere İskenderiye yi işgal etmiştir. Rusya ile savaş açmıştır. Yapılan savaşı kaybeden Osmanlı Devleti, 1829 Edirne Antlaşması ile Yunanistan ın bağımsızlığını tanımıştır.
1827 1829 OSMANLI RUS SAVAŞI 1826 Yılında Yeniçeri Ocağı kaldırılmış, yerini dolduracak bir ordu kurulamamıştı. Ordusunu ve donanmasını kaybeden Osmanlı Devleti Rusya karsısında basarili olamamış, Ruslar doğuda Erzurum a, batıda Edirne ye kadar ilerlemişlerdir. Osmanlı Devleti barış istemek zorunda kalmıştır.
1829 Edirne Antlaşması Yunanistan bağımsız olacak (ilk kez bir azınlık bağımsızlık) Sırplara özerklik verilecek (ilk kez bir azınlık özerklik) Eflak ve Boğdan Osmanlıya bağlı kalacak fakat buralara imtiyaz verilecek (Romanya nın temelleri atılmıştır.) Osmanlı Devleti 8.500.000 lira savaş tazminatı ödeyecek Doğu da Batum a kadar olan topraklar Rusya ya bırakılacak Not-1: Fransa nın Cezayir i işgaline zemin hazırlamıştır. (Kuzey Afrika da kaybettiğimiz ilk topraktır 1830) Not-2 : Mısır sorununa sebep olmuştur.
MISIR SORUNU Nedeni: Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Pasa, Mısır da güçlü bir yönetim,ekonomi, ordu ve donanma oluşturmuştu. Mora İsyanı nın bastırılmasında yardim istenince, Mora ve Girit valiliğini istemiş fakat Edirne antlaşmasıyla Mora da Yunanistan kurulunca, Mora ya karşılık Suriye valiliğini istemiştir. II. Mahmut Girit i vermekle beraber Suriye valiliğini vermemiş, bunun üzerine Mehmet Ali Pasa isyan etmiştir.
Gelişimi: Oğlu İbrahim pasa komutasındaki Mısır ordusu Suriye yi ele geçirmiş,osmanlı ordusunu Adana ve Konya da mağlup ederek Kütahya ya kadar ilerlemiştir. İstanbul tehlikeye girince II. Mahmut Rusya dan yardım istemek zorunda kalmıştır. Rus donanma ve ordusu İstanbul önlerine gelince bu durumdan İngiltere ve Fransa rahatsız olmuştur. Onların müdahalesi ile sorun uluslararası bir hal almış ve KÜTAHYA ANTLAŞMASIYLA belli bir süre için çözüme kavuşturulmuştur.
1833 Kütahya Antlaşması Mehmet Ali Paşa ya Mısır valiliğine ek olarak Suriye ve Girit valiliği Oğlu İbrahim Paşa ya Cidde valiliğine ek olarak Adana valiliği verilmiştir. Not-1 : Osmanlı Devleti nin bir valisi karsısında mağlup olması güçsüzlüğünü ortaya koymuştur. Not-2 : İki taraf da antlaşmadan memnun kalmamıştır.
HÜNKAR İSKELESİ ANTLAŞMASI (1833) II. Mahmut, Mehmet Ali Paşa dan çekindiği, İngiltere ve Fransa ya da güvenmediği için Rusya yla ittifak yapma yoluna gitmiştir. Bu antlaşmaya göre ; * Osmanlı Devleti bir saldırıya uğrarsa Rusya ordu ve donanma yardımı yapacak, fakat masraflarını Osmanlı karşılayacak. * Rusya saldırıya uğrarsa, Osmanlı Devleti Boğazları kapatacak. * Antlaşma 8 yıl geçerli olacak
Not 1 : Böylece Boğazlar sorunu ortaya çıkmıştır. Antlaşma İngiltere ve Fransa nın tepkisine sebep olurken, Rusya amacına bir adim daha yaklaşmıştır. Not 2:Osmanlı Devleti egemenlik hakkını kullanarak son kez Boğazlarla ilgili olarak kendisi karar vermiştir.
BALTA LİMANI ANTLASMASI (1838) 8 Yıl sürecek antlaşmanın sonuna yaklaşılması ve Mehmet Ali Paşa yla gerginliğin devam etmesi, Mısır ve Boğazlar sorununda İngiltere nin desteğini almak isteyen Osmanlı Devleti ni İngiltere ile antlaşma imzalamaya sevketmiştir. Böylece İngiltere ye çok geniş ekonomik ayrıcalıklar verilmiştir. Not: Osmanlıda ihracat zorlaşırken ithalat kolaylaşmıştır. Bu durum Osmanlıyı açık pazar haline getirmiştir.
MISIR SORUNU NUN ÇÖZÜMLENMESİ Kütahya Antlaşması ile elde ettiği topraklarla yetinmek istemeyen M. Ali Pasa ve verdiği toprakları geri almak isteyen II. Mahmut arasında 1839 Nizip Savası meydana gelmiştir. Osmanlı ordu ve donanması mağlup olmuştur. Hünkar İskelesi Antlaşması na göre Rusya nın yardim istemesinden çekinen İngiltere Mısır sorununu uluslararası bir konferansa(i.londra Konferansı) çekmiştir. Fransa hariç Avrupa nın büyük devletlerinin katıldığı bir antlaşma imzalanmıştır.
1840 Londra Sözleşmesi Mısır hukuken Osmanlı Devleti nin olacak, yönetimi Mehmet Ali Pasa ve ailesine verilecek(mısır Hidivligi) Suriye, Girit, Adana, Cidde, Osmanlı ya geri verilecek Mısır Osmanlı ya yıllık vergi ödeyecektir. Not-1 : Mısır iç islerinde bağımsız, dış islerinde Osmanlı Devletine bağlı eyalet durumuna gelmiştir. Not-2 : Fransa ya güvenerek antlaşmaya uymayan M. Ali Pasa, Osmanlı İngiliz donanmasına yenilince antlaşmaya uymuştur.
BOGAZLAR SORUNUNUN ÇÖZÜMLENMESI Hünkar iskelesi Antlaşması nın süresinin dolması üzerine bu antlaşmanın yenilenmesini engellemek isteyen İngiltere sorunu uluslararası bir konferansa taşımıştır. İngiltere, Rusya, Fransa, Prusya, Avusturya ve Osmanlı Devleti katılmıştır. 1841 Londra Antlaşması (Londra Boğazlar Sözleşmesi) Boğazlar Osmanlı Devleti egemenliğinde olacak Savaş gemileri geçemeyecek fakat ticaret gemilerinin boğazlardan geçsi serbest olacaktır.
Not-1 : İlk kez Boğazların durumu uluslararası bir konferansta belirlenmiştir. Not-2 : Rusya Hünkar İskelesi yle elde ettiği hakları kaybetmiştir. Not-3 : İngiltere ve Fransa Akdeniz deki güvenliklerini sağlamışlardır. Not-4 : Osmanlı nın Boğazlar üzerindeki mutlak egemenliği sona ermiştir.
KIRIM SAVAŞI (1853 1856) Sebepleri : Rusya nın sıcak denizlere inmek istemesi Boğazlar üzerinde söz sahibi olabilmek için Hünkar İskelesi ne benzeyen bir antlaşma yapmak konusunda Osmanlı ya baskısı Balkan toplumlarının kışkırtması Kutsal yerler sorunu İstanbul a elçi olarak gönderilen prens Mençikof un saygısız ve tutarsız istek ve davranışları
Rusya Osmanlı ya savaş açarak doğudan ve batıdan taarruza geçmiştir. İngiliz ve Fransız donanmasının Boğazlardan geçerek, İstanbul önlerine gelmesine kızan Ruslar, Sinop limanında bulunan Osmanlı donanmasını yakmıştır. (1853 Sinop Baskını). Rusya nın güçlenmesi, Boğazlarda söz sahibi olmasını istemeyen İngiltere, Fransa ve Piyomento Osmanlı nın yanında savaşa katıldılar Müttefik orduları karsısında Rusya tutunamayarak mağlup oldu. Rus yönetimi barış istemiştir.
Paris Barış Konferansı ve Paris Antlaşması (1856) Paris teki barış görüşmelerine İngiltere, Fransa, Piyomento, Avusturya, Prusya, Rusya ve Osmanlı Devleti katılmıştır. Paris Antlaşması 1856: Osmanlı Devleti Avrupalı Devletler Hukukundan faydalanacak.(ilk kez) Osmanlı Devletinin toprak bütünlüğü Avrupalıların garantisinde olacak. Karadeniz tarafsız olacak. Osmanlı ve Rusya savaş gemisi ve tersane bulundurmayacak.(osmanlı kaybetmiş gibi)
Boğazlar 1841 Boğazlar Sözleşmesine göre yönetilecek. Eflak ve Boğdan a büyük devletlerin garantisinde muhtariyet(özerklik) verilecek. Tuna Nehrinde gemiler serbest dolaşıp, ticaret yapabilecek. Komisyon denetleyecek. Islahat Fermanı büyük devletler tarafından dikkate alınacak. (içişlerimize karışma şansı elde ettiler) Rusya savaşta aldığı yerleri geri verecek. Uyarı: Osmanlı savaş sırasında ilk dış borcu İngiltere'den aldı. 1881 Duyunu Umumiye (Genel Borçlar İdaresi) kuruldu.
Uyarı: anlaşma Rusya'nın Osmanlıya saldırmasını engelleyince Panslavizm Politikası ağırlık kazandı. Uyarı: 1870 İtalya da, 1871 de ise Almanya milli birliğini kurunca Avrupa'daki güçler dengesi değişmiştir. Berlin Konferansı 1876 Balkanlardaki karışıklıkları görüşmek üzere Rusya, Avusturya ve Almanya bir araya gelip Osmanlıdaki azınlıkların durumunu görüşmüşlerdir. Osmanlı bu konferanstaki bazı kararlara uymak zorunda kalmıştır.
İstanbul Konferansı 1876 Berlin Konferansından rahatsız olan İngiltere İstanbul da, Fransa, Avusturya, İtalya, Almanya ve Osmanlı Devletinin katılımıyla düzenledi. Balkanlardaki Osmanlı halklarına Özerklik tanınması gibi bir takım isteklerde bulundular. Uyarı : Osmanlı bu konferanslara önlem olarak Mithat Paşa yı sadrazamlığa getirdi, Kanun-i Esasiyi ilan etti ve Mebusan meclisini açtı.
Londra Konferansı:1877 İstanbul'da Konferansında alınan kararları Osmanlı kabul etmeyince Rusya Osmanlıya savaş ilan etmek istedi. İngiltere'nin araya girmesiyle Londra Konferansı toplandı. Buna göre Bosna-Hersek e yeni haklar verilecek, ıslahatlar Avrupalı elçiler tarafından kontrol edilecek. Osmanlı bu kararlara uymayacağını ilan edince Rusya Osmanlıya savaş ilan açtı.
1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı (93 Harbi) Nedenleri: Almanya ve İtalya nın siyasi birliğini kurmasıyla Avrupa daki gelişmelerden Rusya nın faydalanmak istemesi. Kirim Savaşı yla kaybettiği hakları almak istemesi Karadeniz kıyılarını silahlandırmak istemesi Bosna Hersek, Sırbistan, Romanya, Karadağ ve Bulgaristan da isyanlar çıkartması. Osmanlı Devleti nin kuvvet kullanarak isyanları bastırması ve Rusya yanlısı beyleri görevden alması
Böylece Balkan Bunalımının ortaya çıkması Balkan Bunalimını görüsmek için toplanan Berlin, Londra, İstanbul konferanslari kararlarının Osmanlı Devleti nce kabul edilmemesi Not : İstanbul konferansı toplandığında Jön Türkler Avrupa devletlerinin iç islerimize karışmasını engellemek için Kanuni Esasi ilan edilerek I. Meşrutiyet Dönemi başlamıştır. (23 Aralık 1876) Rusya ile yapılan savaşta ağır mağlubiyetler alınmış, Ruslar doğudan Erzurum a batıdan İstanbul yakınlarında Yeşilköy e kadar ilerlemişlerdir. Osmanlı Devleti barış istemiştir.
1878 Ayestefanos (Yeşilköy) Antlaşması Sırbistan, Karadağ ve Romanya bağımsız olacak Batum, Kars, Ardahan, Artvin, Doğu Beyazıt ve Eleşkirt Rusya ya bırakılacak Büyük bağımsız Bulgaristan kurulacak Osmanlı savaş tazminatı ödeyecek (30 milyon) Bosna Hersek e muhtariyet verilecek Yunanistan a Teselya bölgesi verilecek Ermeni ve Rum azınlıklara ayrıcalıklar verilecektir.
Denge politikası izleyen II. Abdülhamit in müracati ile Avrupa devletlerinin Berlin Antlaşması imzalanmış ve Ayestefanos yürürlüğe girememiştir. Ölü doğmuş bir antlaşmadır. (Sevr ile ortak yani) 1878 Berlin Antlaşması : Sırbistan, Karadağ ve Romanya bağımsız olacak Batum, Kars, Ardahan ve Artvin Rusya ya bırakılacak fakat Doğu Beyazıt ve Eleşkirt Osmanlı da kalacak Bulgaristan üçe ayrılacak; Makedonya Osmanlı da kalacak, Doğu Rumeli Hıristiyan bir valinin yönetiminde imtiyazlı bir eyalet olacak, asil Bulgaristan ise Osmanlı ya bağlı özerke bir prenslik olarak kalacak
Savaş tazminatı 60 milyona çıkarılacak Bosna Hersek Osmanlı ya ait olacak fakat yönetimi Avusturya ya bırakılacak Yunanistan a Teselya bölgesi verilecek Ermeni ve Rum azınlıklara ayrıcalıklar verilecektir Not : 19. Y.y. da imzalanan en ağır antlaşmadır.
Rusya, Balkanlar ve Boğazlar üzerinde Ayestefanos ile elde ettiği hakları kaybetti. İngiltere ile Avusturya en karlı çıkan devletlerdir. Osmanlı önemli bir değişiklik olmamış, yalnız Rusya nın Osmanlı yı parçalama emellerine set çekilmiştir. Ermeni meselesi ortaya çıkmıştır. Osmanlı Alman yakınlaşması başlamıştır. İngiltere, Osmanlı yı korumaya yönelik politikasını değiştirmiş, bundan sonra parçalamaya çalışmıştır. Kıbrıs gibi önemli bir üs kaybedilmiştir
BERLİN ANTLAŞMASıNDAN SONRA OSMANLI DEVLETİ Avusturya nın Bosna Hersek i işgali(1879). Yunanistan'a Teselya nın verilmesi(1880). Fransa'nın Cezayir i (1830) Tunus u işgali (Bordo Ant.1881) İngiltere nin Kıbrıs ı (1878) Mısır ı işgali(1882). Girit Sorunu ve Osmanlı Yunana savaşı. 1897 Dömeke Meydan savaşını Osmanlı kazandı. (1897 İstanbul Antlaşması)
XIX. Yüzyıl Islahatları(Dağılma Dönemi) Genel Özellikler: 1789 Fransız İhtilali ve onun getirdiği ulusçuluk akımını engelleyerek Osmanlının birliğini sağlamak. XIX. Yüzyıl Islahatları(Dağılma Dönemi Sorunların çözümünde Avrupa'ya yakınlaşmanın gerekli olduğu görüldü. Avrupalıların azınlıkları kullanarak Osmanlı Devleti'nin içişlerine karışmasını engellemeye çalışıldı. XIX. Yy ikinci yarsından itibaren aydınlar ve askerler yeniliklerin öncüsü ve koruyucusu oldu. Hukuk, yönetim, sosyal ve kültürel hayatın gelişmesini sağlamak istendi. Halk ilk kez yönetime katıldı, kanun üstünlüğü ilk kez kabul edildi.
II. Mahmut Dönemi nde Yapılan Islahatları(1808 1839) Sened-i İttifak (1808) II. Mahmut ile ayanlar arasında imzalanmıştır. Sened-i İttifak ın yapılmasında Alemdar Mustafa Paşa önemli rol oynadı. Sened-i İttifak ile ; a) Ayanlar devlet otoritesini tanıyacak ve yapılacak ıslahatlara karşı çıkmayacaktır. b) Buna karşılık ayanlar, bulundukları yerlerde devlet adına asker ve vergi toplayabilecekler. c)padişah istediği gibi vergi koymuyacak. d)istanbulda isyan çıkarsa gelip yardım edecekler. e)ayanlar padişah emirlerine uyacaklar. f)sadrazamın verdiği emirler kanuna uygunsa ayanlar uyar değilse uymayacak.
Sened-i İttifak ile ilk defa devlet, ayanların varlığını tanıdı. Bu durum devletin ayanlara bile söz geçiremeyecek durumda olduğunu gösterir. İlk defa Osmanlı padişahının yetkileri sınırlandırıldı.(magna Carta) Fransız İhtilalinin doğrudan etkisi yoktur. Tuzak:S.İ nin frs ihtilali ve yabancılarla alakası yok.tamamen iç sorun Askeri Alandaki Islahatlar Alemdar Mustafa Paşa tarafından Sekban-i Cedit ocağı kurulmuş, Yeniçeriler isyan etmişler, Alemdar Mustafa Pasa öldürülmüş ve Sekban-i Cedit ocağı kapatılmıştır. II. Mahmut yeniçerilerden oluşan Eşkinci Ocağı adıyla ocak kurmuşsa yeniçeriler tarafından kapatmıştır.
Halkın ve ulema sınıfının da desteğiyle Yeniçeri Ocağı kaldırılmış, bu olaya Vakay-ı Hayriye denmiştir. (Bektaşilik tarikatı kapatıldı) Yerine Asakir-i Mansure-i Muhammediye ordusu kurulmuştur. Not : devlet üzerindeki otoritesi yeniden sağlanmış, ıslahatların önündeki en büyük engel kaldırılmıştır. Seraskerlik (başkomutanlık) makamı kurulmuştur.(ağa HÜSEYİN PAŞA) Eyaletlerde güvenliği sağlamak için Redif Birlikleri kurdu. Ordunun doktor ihtiyacı için Mekteb-i Tıbbiye açıldı. Subay yetiştirmek için Sıbyan Bölüğü ve Harp Okulu açıldı.(1834) Askeri bando okulu açıldı. (mızıkayı hümayun) Askeri amaçlı nüfus sayımı Askerlik işleri için Dar ül Şura- i Askeri makamını kurdu.
Yönetim Alanındaki Islahatlar: Divan-ı Hümayun kaldırılarak yerine bugünkü anlamda bakanlıklar (nazırlıklar) kuruldu. SADRAZAM- BAŞVEKALET REİSÜL KÜTTAP- HARİCİYE SEDARET KETHÜDASI-DAHİLİYE HAZİNE İ AMİRE-MALİYE NEZARETİ VAKIFLAR-EVKAFI HÜMAYUN NEZARETİNE Devlet memurları dahiliye ve hariciye diye ayrılmıştır. Tımar ve zeamet kaldırılarak devlet memurlarına maaş bağlanmıştır. (merkezi otorite) Memurlara rütbe ve nişan sistemi getirilmiştir.(merkezi OTORİTE) İlk kez nüfus sayımı yapılmıştır. (Askeri amaçlı) İller merkeze bağlanmış ve âyanlıklar kaldırılmıştır. Valiler doğrudan merkezden atanmaya başlanmıştır(merkezi otorite) MURUR TEZKERESİ:İstanbul a fazla nüfusu önlemek için çıkarılan geçiş belgesi
Görevden alınan veya ölen devlet adamlarının mal varlığına el koymak demek olan müsadere usulü kaldırıldı. Böylece; II. Mahmut, mülkiyet hakkının güvence altına alınmasını amaçlamıştır. Osmanlı uyruğundaki herkese tam bir din ve mezhep özgürlüğü tanınmıştır.ben TEBAAMDA Devlet memurlarına fes, ceket, setre zorunluluğu getirildi. Köy ve mahalle muhtarları atandı.(merkezi otorite) Devlet dairelerine padişahın resmi asıldı. (merkezi otorite) Pasaport zorunluluğu getirildi. (merkezi otorite) Posta, polis ve karantina hizmetleri başladı. (merkezi otorite)
Dar üs Şuray-ı Bab-i Ali (ıslahatlara öncülük etmek için kurul), Dar üs Şuray-ı Askeri (askerlik işlerini düzenlemek için), Meclis-i Valay-ı Ahkam-ı Adliye (adalet işlerini düzenlemek için) kurulmuştur. Hükümet işleri için:meclis- İ HASS -I VÜKELLA AÇILDI. Eğitim ve Kültürel Alanda: Medreselerin yanında Avrupa tarzında eğitim kurumları açıldı.(eğitimde ikiliklerin çıkmasına sebep olmuştur) Bu dönemde İlköğretimin zorunluluğu kabul edildi.
Takvim-i Vakayı adli ilk resmi gazete çıkarıldı Avrupa'ya ilk defa öğrenci gönderildi. Yüksek öğrenime öğrenci yetiştirmek amacıyla Rüştiye(ortaokul) ve Mekteb-i Ulum-u Edebiye açıldı. Mekteb-i Harbiye, askeri doktor yetiştirmek için Mekteb-i Tıbbiye açıldı. Bando okulu olarakta Mızıka-yı Hümayun açıldı. Mekteb-i Maarif-i Adliye'nin açılması ile sarayda bulunan ve devlet memuru yetiştiren Enderun dönemi sona erdi. Yabancı müzik serbest bırakıldı. İLK YABANCI DİL OKULU.
Ekonomi Alanında: Vergilendirmede adalet esasları göz önüne alınmış ve bazı vergiler kaldırılmıştır. Yerli malların kullanılması teşvik edilmiştir. Osmanlı parasının dışarıya çıkışını önlemek için yabancı kumaştan elbise yapılması yasaklanmıştır. Yeni kurulan ordunun elbise ve ayakkabı ihtiyacının karşılanması için Bakırköy de bez, Eyüp te iplik, İzmit te çuha ve Beykoz da deri fabrikaları kurulmuştur. Osmanlı tüccarlarının yabancı tüccarlarla rekabet edebilmesi için gümrük vergilerinde kolaylık sağlandı. RUMİ TAKVİME GEÇİŞ SAĞLANMIŞTIR.
II. MAHMUT DÖNEMİ SİYASİ OLAYLAR KABAKÇI MUSTAFA İSYANI İLE BAŞA GEÇTİ. BÜKREŞ ANT. (sırplar a imtiyaz verildi) 1820 de Yunan isyanı çıktı. 1829 da EDİRNE ANT.(SIRP ÖZERK. YUNAN BAĞIMSIZ OLDU) 1380 da FRANSA CEZAYİR i aldı(kuzey Afrika da ilk giden toprak) MEHMET ALİ HOCA İSYAN ETTİ () KÜTAHYA ANT(MEHMET ALİ İLE OSMANLI) HEYGİDİ OSMANLI KENDİ VALİSİ İLE ANTLAŞMA YAPMAKTA VARMIŞ) HÜNKAR İSKELESİ ANT (RUSYA İLE İTTİFAK MEHMET ALİ YE KARŞI). (BİR YERE DÜŞEN BİRİNE SARILILIR. ) BALTA LİMANI ANT. (İNG.OSM MEHMET ALİ DEN DOLAYI.OSM EKONOMİSİNİ BİTİRDİ.) 1839 NİZİP SAVAŞI (MEHMET ALİ X OSM. OSM YENİLDİ MAHMUT ÖLDÜ.YERİNE ABDÜLMECİD GEÇTİ.) İLK DEFA YURT İÇİ GEZİSİNE ÇIKTI. İLK KEZ ULUSAL MARŞ UYGULAMASI (MAHMUDİYE MARŞI)
SANA NAM VERDİK VARDIN MISIR A BU MUYDU SADAKATİN MUHTAÇ ETTİN GAVURA
TANZİMAT DÖNEMİ ABDÜLMECİD (1839-1861) Osmanlı tarihinde 1839 Tanzimat Fermanıyla başlayan 1876 I.Meşrutiyete kadar süren döneme Tanzimat dönemi denir. Tazminat Fermanı 1839 Tanzimat Fermanı nın ilan edilmesinde; İmparatorluğu kurtarmak Azınlık isyanlarını önlemek * Avrupalı devletlerin desteğini sağlamak istenmesi(mehmet ALİ OLAYINDA VE BOĞAZLAR MESELESİNDE) * Rusya nın Hıristiyan halka yeni haklar verilmesi için yaptığı baskıların önlenmek istenmesi * Osmanlı Devleti nin kanunlarda bazı düzenlemeler yapmak istemesi gibi nedenler etkili olmuştur.
Abdülmecit döneminde Mustafa Reşit Paşa hazırlamış ve Gülhane parkında okumuştur. (Gülhane Hattı Hümayunu) Tanzimat Ferman ile; Müslüman ve Hıristiyan bütün halkın ırz, namus, can ve mal güvenliği devletin güvencesi altında olacaktır. Bu hükümle; din ve mezhep ayrımı gözetilmeksizin halka eşitlik ve devlet güvencesi verilmiştir. Vergiler herkesin gelirine göre düzenli bir şekilde toplanacaktır.bu hükümle; vergilerin toplanmasındaki eşitsizlik ve haksızlıklar ortadan kaldırılmaya çalışılmıştır. Askerlik işleri düzenlenecek, askere alma ve terhis işleri sağlam esaslara bağlanacaktır. (5 yıl dile kolay biz beş ay zor yaptık adamın arkasında ailesi çoğalır,karısı kaçar)bu hükümle;askerlikte ocak usulü ortadan kaldırılmış, askerlik vatan görevi haline getirilmiştir. (gayrimüslimlerde asker)
Mahkemeler açık olarak yapılacak ve hiç kimse haksız yere idam edilmeyecektir. Herkes mal ve mülküne sahip olacak, miras bırakabilecek ve müsadere kaldırılacaktır. Bu hükümle; şahısların mülkiyet hakkı devlet garantisi altına alınmıştır. Böylece sermaye birikimine ortam hazırlanmıştır. Rüşvet ve iltimas kaldırılacaktır. Herkes kanun önünde eşit olacaktır.bu hükümle; tüm Osmanlı vatandaşları arasında eşitliğin sağlanması istenmiş, bu durum Osmanlıcılık fikrine esas olmuştur.
NOT: Padişah Abdülmecit Tanzimat Fermanı'yla açıklanan hükümlere uyacağına,fermana dayanarak yapılacak bütün yasaları uygulayacağına yemin etmiştir. Böylece padişah; - Yetkilerini kendi rızasıyla kısıtlamıştır. - Kendi gücü üzerinde kanun gücünü kabul etmiştir. - Hukukun üstünlüğü Anayasalcılığa geçişin ilk aşamasıdır. NOT:TAVANDAN TABANA BİR HAREKETTİR(BUNDAN DOLAYI TAM BİR ANAYASA SAYILMIYIOR) TUZAK :TANZİMAT FERMAN İLE HALK YÖNETİME KATILMADI.SADECE MÜSLÜMANLAR İL GENEL MECLİSLERİNE (YANİ BELEDİYEYE )KATILMA HAKKI ALDI.
Tanzimat Fermanı'yla; Mahkemelerin açıklığı esasının benimsenmesi ile "adalet" Halk arasında din, dil ve ırk farkı gözetilmeyerek "eşitlik" kavramlarının içselleştirilmesinde aşağıdakilerden hangisinin etkisi daha fazla olmuştur? A) Toplumsal taleplerin yoğunlaşmasının B) Osmanlı Devleti'nin dağılmasının önlenmek istenmesinin C) Halkın yönetime katılmasının amaçlanmasının D) Yönetim şeklinin değiştirilmek istenmesinin E) Özel mülkiyetin güvence altına alınmak istenmesinin
XIX ve XX. yüzyılda Osmanlı Devleti'nde; Azınlıkların yönetime katılması Memur olmada Müslüman olma koşulunun kaldırılması.kanun yapma yetkisinin parlamentoya verilmesi gelişmeleriyle aşağıdakilerden hangisi amaçlanmamıştır? A) İmparatorluğu dağılmaktan kurtarmak B) Hanedan egemenliğine son vermek C) Azınlıkların yönetime bağlanmalarını sağlamak D) Avrupa'nın Osmanlı Devleti'nin iç işlerine karışmasını engellemek E) Toplumsal barışı sağlamak
XIX. yüzyılda Osmanlı Devleti Fransız İhtilali'nin getirdiği değerlerden etkilenmiştir. Buna göre, I. 1826'da Yeniçeri Ocağı'nın kaldırılması II. Mora'daki Rumların 1820-1829 yıllarında ayaklanması III. Tanzimat Fermanı'nın ilan edilmesi IV. Rusya'nın 1877 yılında Osmanlı Devleti'ne savaş açması gelişmelerinden hangileri Fransız İhtilali'nin Osmanlı Devleti'ne yaptığı etkiler arasında gösterilebilir? A) I ve IV B) II ve III C) I ve II D) III ve IV E) II, III ve IV
Islahat Fermanı 1856 Abdülmecid tarafından ilan edilmiştir. *Paris Konferansında azınlıklarla ilgili karar alınmasını engellemek ve Osmanlının parçalanmasını engellemek için. Din ve mezhep özgürlüğü sağlanacak, okul, kilise gibi binalar tamir ve yeniden inşa edilebilecektir. Bu hükümle; Hıristiyanlara tam bir dini serbestlik getirilmiş, açılan okullar milli isyanların artmasına neden olmuştur. Hıristiyan ve Musevilere karşı küçük düşürücü sözler ve deyimler kullanılmayacaktır. İşkence, dayak ve angarya kaldırılacaktır.
Vergiler herkesin gelirine göre toplanacak ve iltizam usulü kaldırılacaktır. Hıristiyan ve Museviler devlet memuru olabilecek, çeşitli okullara girebilecektir. Bu hükümle; Hıristiyanlarla Müslümanlar arasındaki en önemli ayrılık giderilmiştir. Askerlik için bedel kabul edilecektir. Bu hükümle; Hıristiyanlar para ödeyerek askerlik görevinden muaf tutuldu. Azınlıklar il genel meclislerine üye olabilecek.(yerel yönetimlere katıldılar) Mahkemeler açık yapılacak, herkes kendi dinine göre yemin edecektir.
Tarım ve ticaret işleri düzenlenecek, herkes şirket ve banka gibi ticari nitelikli kurumlar açabilecektir. Yapılacak antlaşmalarla yabancı uyruklular vergilerini vermek şartıyla mal ve mülk sahibi olabileceklerdir. Bu hüküm, yabancı sermayenin ülkede yatırım yapmasına olanak sağlamıştır. SONUÇ: Islahat Fermanı da Tanzimat Fermanı gibi amacına ulaşamadı. (ZERRO VAR ELDE ZERRO). SENEDİ İTTİFAK TANZİAMAT- ISLAHAT -MEŞRUTİYET DEMOKRATİK UYULAMALARDIR.PADİŞAHIN YETKİLERİ SINIRLANDIRILMIŞTIR.
ABDÜLMECİD DÖNEMİ DİĞER ISLAHATLAR MECLİS İ ALİ TANZİMAT(Devlet işleri ve ıslahat yapmak için) DİVAN I AHKAMI ADLİYE(TEMYİZ MAHKEMESİ)Kuruldu. Askerlik süresi yeniden düzenlendi.(5 YIL) İç gümrük kaldırıldı. Batı Hukuku örnek alınarak Ticaret kanunu hazırlandı İlk kez kağıt para (kaime) ve demir para (mecidiye) bastırıldı. JANDARMA TEŞKİLATI KURULDU. POSTA NEZARETİ. DOLMABAHÇE SARAYI yapılmaya başlandı.abdülazaiz tamamladı.(1843-1856) DAR ÜLMUALLİMİN (ERKEK ÖĞRETMEN OKULU 1848) ENCÜMENİ DANİŞ(1851 BİLİM KURULU AMAÇ OKUL KİTAPLARINI HAZIRLAMA) ASKERLİK KURA SİSTEMİNE DÖNDÜ. DARÜL FUNUNUN TEMELLERİ ATILDI. EĞİTİM İŞLERİ İÇİN MECLİS İ MAARİFİ UMUMİYE AÇILDI.(MEB İN TEMELİ 1846) KIZLAR İÇİN RÜŞTİYELER AÇILDI. KIZ ÖĞRENCİLER İLK ÖĞRETİME ALINDI.
İlkokul düzeyinde iptidailer, lise düzeyinde idadiler ve sultaniler açıldi. Tercüman-ı Ahval gazetesi çıkarıldı (Abdülmecit,ilk özel gazete) CERİD İ HAVADİS GAZETESİ AÇILDI.(YARI RESMİ GAZETE) İLTİZAM SİSTEMİ YERİNE MUHASALLIKLAR KURULDU. MECİDİYE MADENİ PARA KAİME KAĞIT PARA BASILDI. 1845 TE NÜFUS SAYIMI YAPILDI.KİŞİLERE KAFA KAĞIDI DENİLEN KAİME VERİLDİ.(NÜFUS CÜZDANI) İLK KEZ DEMİR YOLU (İZMİR -AYDIN ARASI) İLK TELGRAF HATLARI. OSMANLIDA İLK BANKA : BANK I DERSADET (1847 İLK ÖZEL BANKA) BANK I OSMANİYE(1857 İNG VE FRS DESTEKLİ BANKASI) İLK KEZ DIŞ BORÇ ALINDI.(İNG. KIRIM SAVAŞINDA) ŞİRKETİ HAYRİYE(İLK ŞİRKET DENİZ YOLU ŞİRKETİ) DÜSTÜR DENİLEN YAYIN ÇIKTI(AMAÇ ÇIKAN KANUNLARI YAYINLAMAK) OSMANLIDA İLK ARŞİVCİLİK BAŞLADI (MUSTAFA REŞİT PAŞA TARAFINDAN) ARAZİ KANUNNAMESİ 1858 AMAÇ:((TASSARUF VE VERİMLİLİĞİ ARTIRMA) ÖŞÜR GİTTİ AŞAR GELDİ.
Dolmabahçe Sarayı, Beykoz, Küçüksu, Ihlamur, Yıldız Kasrı gibi bir çok köşk yapıldı. KULELİ VAAKASI:ABDÜLMECİDİ DEVİRMEK İÇİN YAPILAN BİR DARBE GİRİŞİMİ 1859 FAKAT BAŞARISIZ OLDU.KİMİN YAPTIĞI TAM BİLİNMİYOR. SARAYDA BATILI TARZDA MÜZİK EĞİTİMİ ALAN İLK KİŞİ RESİMLE İLE İGİLENMİŞ KENDİ PORTRESİNİ YAPMIŞTIR. İLK LİSELER İLK MÜZE İLK TELGRAF İLK DEMİRYOLU İLK BELEDİYE TEŞKİLATI İLK BANKA İLK KANUN ÜSTÜNLÜĞÜ İLK KİMLİK BELGESİ İLK DIŞ BORÇ İLK ÖZEL GAZETE İLK KAĞIT PARA MÜSADERE GİTTİ. ASKERLİK VATAN BORCU OLDU. GAYR I MÜSLÜMLERE BEDELİ ASKERLİK GELDİ. JANDARMA KURULDU. ORDUNUN ADI ASKERİ ŞAHANE OLARAK DEĞİŞTİ. CİZYE KALDIRILDI. MEKTEB İ MÜLKİYE AÇILDI(ANKARA SİYASALIN TEMELİ ATATÜRK DÖNEMİNDE 1936 DA ADI DEĞİŞTİ.) ÖĞRETMEN OKULU (DARÜLMUALİMİN) İLK OSM ŞİRKETİ(ŞİRKETİ HAYRİYE) AVRUPA HUKUKUNA GÖRE İLK MAHKEMELER KURULDU.
DÖNEMİN SİYASİ OLAYLARI 1839 DA TANZİMAT FERMANI İLAN EDEİLDİ. 1840 LONDAR KONF(MISIR MESELERİÇÖZÜLDÜ) 1841 DE LONDAR BOĞAZLAR SÖZLEŞMESİ YAPTI.(BOĞAZLAR İLK KEZ ULUSLAR ARASI STATÜ KAZANDI) MACAR VE LEHLİ MÜLTECİLER OSMANLIYA SIĞINDI. KIRIM SAVAŞI ÇIKTI. SİNOP TA OSM DONANMASI YAKILDI.(RUS) FOLORANS NAYTINGEY (HEMŞİRE ) KIRIM SAVAŞIN DA YARDIMA GELDİ.(SORULDU) 1586 ISLAHAT FERMANI İMZALANDI. KIRIM SAVAŞI SONUNDA PARİS ANT. İMZALANDI.(OSM AVRUPA DEVLETİ SAYILDI.)
ABDÜLAZİZ DÖNEMİ İLK KEZ YURDIŞINA ÇIKAN PADİŞAH(FRS) İLK POSTA PULU BASILDI. BAHRİYE NEZARETİ KURULDU. İLK TÜRK SERGİSİ AÇILDI.(SULTAN AHMET TE SERGİ UMUMİ OSMANLI ADI İLE ŞEKER AHMET PAŞA TARAFINDAN) KAPTAN MEKTEBİ AÇILDI. GALATASARAY SULTANİSİ AÇILDI. (1868 ) BİR SINIFIDA HUKUK FAKÜLTESİ OLDU. İLK KEZ GÜLLÜ AGOP OSMANLI TİYATROSUNU BAŞLATTI. DARÜŞAFAKA LİSESİ AÇILDI.(YETİM MÜSLÜMAN ÇOCUKLAR İÇİN) SANAT OKULLARI AÇILDI. DARÜLFUNUN TAM OLARAK HİZMETE BAŞLADI.1870(ATATÜRK DÖNEMİNDE 1933 TE ADI İSTANBUL ÜNV OLDU.) SANAYİ MEKTEBİ AÇILDI. MAARİFİ UMUMİYE NİZAMNAMESİ (GENEL EĞİTİM TÜZÜĞÜ ) KABUL EDİLDİ.(AZINLIK OKULLARI AÇILDI VE DENETLENDİ.)1869 İLK KEZ KIZ ÖĞRETMEN OKULU AÇILDI.(DARÜLMUALLİMAT 1870) İLK OSMANLI MEDENİ KANUNU OLAN MECELLE AHMET CEVDET PAŞA TARAFINDAN YAPILDI. ŞURAYI DEVLET DANIŞTAY 1868 ŞERİAT VE TİCARET MAHKEMELERİ DIŞINDA NİZAMİYE MAHKEMELERİ AÇILDI. 1871 DE İŞÇİ HAKLARI İÇİN AMELE PERVER CEMİYETİ KURULDU. 1864 LİSAN MEKTEBİ ORMAN MEKTEBİ ECZACILIK MEKTEBİ VİLAYET NİZAMNAMESİ İLE (1864):TAŞRA TEŞKİLATI YENİDEN DÜZENLENDİ,EYALETTE SON VERİLDİ, VİLAYET(İL) LİVA (SANCAK) KAZA - NAHİYE VE KÖY DİYE BİRİMLERE AYRILDI. 1871 KAZA İLE KÖY ARASINA NAHİYE GELDİ. MİTHAT BEY İN GİRİŞİMİ İLE ÇİFTÇİYE UCUZ KREDİ SAĞLAMAK İÇİN MEMLEKET SANDIKLARI KURULDU.1868(1888 DE ZİRAAT BANKASINA DÖNÜŞTÜ II. ABDÜLHAMİT DÖNEMİ) 1863 TE BANK I OSMANLI ŞAHANE OSMANLI MERKEZ BANKASI OLDU. 1869 DA SÜVYEŞ KANALI AÇILDI. DIŞARDAN BORÇ PARA ALINARAK DÜNYANIN EN BÜYÜK ÜÇÜNCÜ FİLOSU KURULDU.
BEYLER BEYİ VE ÇIRAĞAN SARAYI YAPILDI. İSTANBUL EMNİYET SANDIKLARI KURULDU.(AMAÇ HALKIN ELİNDE BİRİKEN PARAYI TASARUF ETTİRMEK)
İSDİBDAT DÖNEMİ YAPILANLAR(1876-1908 DEVLET YILDIZ SARAYINDAN İDARE EDİLDİ. İSTİHBARAT TEŞKİLATI KURULDU.(hafiye ve jurnal teşkilatı) BASIN YAYINA SANSÜR GELDİ. JÖN TÜRKLER SÜRGÜNE GİTTİ. İSLAMCILIK DEVLET POLİTİKASI OLDU. ANAYASA RAFA KALKTI. BAĞDAT HİCAZ DEMİR YOLU ALMANLAR TARAFINDAN YAPILDI. TARİH ARAŞTIRMALAR I İÇİN TARİH İ OSMANİ ENCÜMENİ KURULDU. OSMAN HAMDİ BEY OSMANLI MÜZECİLİĞİNİ BAŞLATI. ARKEOLOJİ MÜZESİ KURULDU. DİLSİZLER VE KÖRLER OKULU AÇILDI. SANAYİYİ NEFİSE MEKTEBİ KURULDU.1893 TE GÜZEL SANATLAR OKULU.(OSMAN HAMDİ BEY) İLK OKUL HERKESE ZORUNLU OLDU. JAPONLARLA İYİ İLİŞKİLER KURULDU ERTUĞRUL GEMİSİ JAPONYA YA GÖNDERİLDİ. MEKTEBİ ŞAHANI (HUKUK FAKÜLTESİ) MEKTEB İ MÜLKİYEYİ ŞAHANE (SİYASAL BİLİMLER OKULU) MEMLEKET SANDIKLARI ZİRAAT BANKASI OLDU. DOĞUDA ERMENİ TEHLİKESİNE KARŞI HAMİDİYE ALAYLARI KURULDU. BAŞKENT GÜVENLİĞİ İÇİN ZAPTİYE NEZARETİ KURULDU. OKULLAŞMA ORANI EN YÜKSEK OLAN DÖNEMDİR. Baytar mektebi ve Halkalı Ziraat Okulu açıldı. Duyun-u Umumiye İdaresi kuruldu.(muharrem KARARNAMESİ İLE OSMANLI İFLAS ETTİĞİNİ AÇIKLADI ALACAKLILARDA DUYUN U UMUMİYE KURDU) Haydarpaşa tren istasyonu, Numune hastanesi açıldı. Tütün üretimi için Alman-Fransız ortaklığında Regie (Reji) İdaresi kuruldu.(1883) Bağdat-Berlin demiryolu Almanlara ihale edildi. İlk tramvay hattı kuruldu. DARÜLACEZE KURULDU(KİMSESİZ YAŞLILAR İÇİN) ŞİŞLİ ETFAL HASTAHNESİ AÇILDI. MUHASEBAT DİVANI KURULDU. TÜM YURTTA İDADİLER VE RÜŞTİYELER AÇILDI.
II.ABDÜLHAMİT DÖNEMİ SİYASİ OLAYLAR 1876 İSTANBUL TERSHANE KONFERANSI (İNG, RUSYA AVUST, FRS ) AMAÇ:MAKEDONYA YI OSMANLIDAN ALMAK OSM KABUL ETMEDİ, MEŞRUTİYETİ İLAN ETTİ. RUSYA MEŞRUTİYETE ALDIRIŞ ETMEDEN OSMANLIYA DALDI. 1877-1878 OSM X RUS SAVAŞI ÇIKTI(93 HARBİ) OSMANLI ÇOK PİS KAYBETİ. OSMANLI OSMANLI OLALI BÖYLE YENİLGİ GÖRMEDİ. FAKAT ÜÇ KİŞİ VAR Kİ UNUTMAYIN BUNLAR ÇOK BÜYÜK BAŞARI KAZANDI(NENE HATUN(ERZURUM KAHRAMANI), GAZİ OSMAN PAŞA PELEVNE GAZİSİ AHMET MUHTAR PAŞA RUSLARI KAFKASLARDA DURDURDU. ) AYESTAFANOS (YÜRÜRLÜĞE GİRMEDİ) YERİNE BERLİN YAPILDI. BU ANTLAŞMA İLE SIRBİSTAN, KARADAĞ, ROMANYA TAM BAĞIMSIZ ODU. İLK KEZ KIBRIS MESELESİ ÇIKTI. İLK KEZ ERMENİ MESELESİ ÇIKTI. 1878 DE OSM KIBRIS I GEÇİCİ OLARAK İNG VERDİ BİR DAHA ALAMADI. 1878 HALEPA FERMANI İLE GİRİT E ÖZEKLİĞE YAKIN HAKLAR VERİLDİ. 1881 DE FRS TUNUS U İŞGAL ETTİ. 1882 İNG MISIR I İŞGAL ETTİ. 1885 TE BULGARİSTAN DOĞU TRAKYA YI KENDİNE BAĞLANDI. 1887 DE DOĞU RUMELİ ÖZERK BULGARİSTANA BAĞLANDI. 1897 DÖMEKE MEYDAN SAVAŞI OLDU.(YUNAN XOSM YUNAN ÇOK PİS YENİLDİ AVRUPALILAR ARAYA DİRDİ İSTANBUL ANT YAPILDI OSMANLI GİRİT E ÖZERKLİK VERDİ ŞAŞIRDINIZ) DEĞİL Mİ? BENDE (CEVABI AZ SONRA)
II.MEŞRUTİYET 1908 1889 DA İTTİHAD İ OSMANLI (SONTADAN İTTİHAT I TERAKKİ OLACAK) KURULDU. 1909 DA MUSTAFA KEMAL İLK GÖREV YERİ ŞAM DA KURDUĞU VATAN VE HÜRRİYET CEMİYETİ İLE BİRLEŞTİ. AMACI :MEŞRUTİYETİ YENİDEN İLAN ETMEK TÜRKÇÜLÜĞÜ SAVUNDULAR. REVAL GÖRÜŞMELERİ (1908) İNG +RUSYA OSMANLIYA PARÇALAMA KARARI ALDILAR. İTTAHATÇILAR BUNUN ÜZERİNE İSYAN ETTİLER. 2.ABDÜLHAMİT İSYANDAN KORKTU VE MEŞRUTİYETİ İLAN ETTİ. 1908 1908 DE İÇERDE BUNLAR OLURKEN AYNI YIL BAKIN NE OLMUŞ ÇOK ÖNEMLİ: AVUSTURYA BOSNA HERSEKİ ALDI BULGARİSTAN TAM BAĞIMSIZ OLDU. YUNANİSTAN GİRİT İ İLHAK ETTİ. BU DÖNEMDE İLK KEZ ÇOK PARTİLİ HAYAT BAŞLADI.(AHRAR PARTİSİ-AHALİ FIRKASI HÜRRİYET VE İTTİLAF FEDAKARANI MİLLET PARTİSİ GİBİ ) İSTİBDAT DÖNEMİNDEKİ TÜM BASKILAR SÜRGÜNLER, SANSÜRLER,ÖRGÜTLER ANTİ DEMOKRATİK UYGULAMALAR ORTADAN KALKTI DAHA DEMOKTARİK BİR ANAYASA YAPILDI. PARTİLER KANUNU ÇIKTI. TOPLANTI VE GÖSTERİ KANUNU ÇIKTI. 1912 SEÇİMLERİ İLK ÇOK PARTİLİ SEÇİMDİR.(AYNI ZAMANDA SOPALI SEÇİMLERDE DENİR.) 31 MART OLAYI 1909 YILINDA MEŞRUTİYETE KARŞI ÇIKAN GERİCİ BİR AYAKLANMADIR. İSYANI ÇIKARANLAR ABDÜLHAMİT YANLILARIDIR. İSYANI BASTIRAN TABİKİ İTTİHATI TERAKKİNİN KURDUĞU HAREKET ORDUSU İÇİNDE (M. KEMAL DE VAR ) İSYAN REJİME KARŞI İLK İSYANDIR. İSYAN SONUNDA II.ABDÜLHAMİT GİTTİ YERİNE V.MEHMET REŞAT GELDİ. İSYAN SONUCUNDA ANAYASADA 1909 DEĞİŞİKLİKLERİ YAPILDI (DAHA DEMOKRATİK BİR ANAYASA YAPILDI, PADİŞAHIN YETKİLERİ KISITLANDI.)
II.MEŞRUTİYETE YAPILAN DİĞER BAZI GELİŞMELER (İTTİHAT -I TERAKKİ YAPMIŞTIR ÇOĞUNA İNANAMAYACAKSINIZ BUYRUN) 1914 TE SEÇİM YAPILDI TEK PARTİ KATILDI TABİKİ (İ.T) BU DÖNEMDE MİLADİ TAKVİM KABUL EDİLDİ.( NE HABER ŞAŞIRDINIZ MI) ÖĞRETMEN CEMİYETİ KURULDU.(ŞO ŞO ŞO ŞOK) LAİK EĞİTİM KURUMLARI KURULDU. KADINLAR BÜYÜK ÖNEM VERİLDİ. KIZLAR İÇİN İLK KEZ YÜKSEK OKULLAR AÇILDI (OKULUN ADI BEN DE SAKLI) DİVAN I HARP KURULDU. ALMANYA DAN SUBAYLAR GELDİ.(KİMİN GELDİĞİNİ BİLEN VAR MI İPUCU ATATÜRK ÜN I.DÜNYA SAVAŞINDA BAŞBELASI OLAN ALAMAN SUBAY) YABANCI TÜCCARLARIN AYRICALIKLARI KALDIRILDI. KAPİTÜLASYONLAR(1914) KALDIRILDI. KADINLARA SEÇME VE SEÇİLME HAKKI VERİLMESİ GÜNDEME GELDİ.(SADECE GÜNDEME GELDİ ) İSVİÇRE MEDENİ YASASI 1912 DE ÇEVRİLDİ.(OLAY ŞU ARKADAŞLAR MUSTAFA KEMAL İN İLERDE YAPACAĞI ÇOĞU YENİLİĞİN HAZIRLIĞI BURDA YAPILMIŞ ) ALMAN MEDENİ YASASI 1916 DA ÇEVRİLDİ. ARAP HARFLERİ İLE ISLAHAT YAPILAMAYACAĞI ANLAŞILDI. MİLLİ KÜTÜPHANE MİLLİ COĞRAFYA- MİLLİ FİLİMCİLİK MİLLİ SİYASET- MİLLİ BİR EKONOMİ 1912 DE TÜRK OCAKLARI -TÜRK YURDU DERGİSİ 1908 DE ŞÜKRÜ SARAÇOĞLU TARAFINDAN MİLLİ OLİMPİYAT KURULUŞU KURULDU.(BENDE FENERLİYİM ZATEN DİĞER TAKIMLARA BAŞARILAR DİLERİM) AYAN MECLİSİ ÜYELERİ GÖREVİNE DEVAM ETTİ(NEDENİNİ ÖSYM SORDU, BEN BİLİYORUM) NOT 1. İTTİHAT I TERAKKİYE DIŞARDAN MUHALEFET EDEN GURBUN ADI HALASKARI ZABİTAN GURUBUDUR(SUBAYLARDAN KURULDU.)
DEVLET YILDIZ SARAYINDAN İDARE EDİLDİ. İSDİBDAT DÖNEMİ YAPILANLAR(1876-1908) İSTİHBARAT TEŞKİLATI KURULDU.(hafiye ve jurnal teşkilatı) BASIN YAYINA SANSÜR GELDİ. JÖN TÜRKLER SÜRGÜNE GİTTİ. İSLAMCILIK DEVLET POLİTİKASI OLDU. ANAYASA RAFA KALKTI. BAĞDAT HİCAZ DEMİR YOLU ALMANLAR TARAFINDAN YAPILDI. TARİH ARAŞTIRMALAR I İÇİN TARİH İ OSMANİ ENCÜMENİ KURULDU. OSMAN HAMDİ BEY OSMANLI MÜZECİLİĞİNİ BAŞLATI. ARKEOLOJİ MÜZESİ KURULDU. DİLSİZLER VE KÖRLER OKULU AÇILDI. SANAYİYİ NEFİSE MEKTEBİ KURULDU.1893 TE GÜZEL SANATLAR OKULU.(OSMAN HAMDİ BEY) İLK OKUL HERKESE ZORUNLU OLDU. JAPONLARLA İYİ İLİŞKİLER KURULDU ERTUĞRUL GEMİSİ JAPONYA YA GÖNDERİLDİ. MEKTEBİ ŞAHANI (HUKUK FAKÜLTESİ) MEKTEB İ MÜLKİYEYİ ŞAHANE (SİYASAL BİLİMLER OKULU) MEMLEKET SANDIKLARI ZİRAAT BANKASI OLDU. DOĞUDA ERMENİ TEHLİKESİNE KARŞI HAMİDİYE ALAYLARI KURULDU. BAŞKENT GÜVENLİĞİ İÇİN ZAPTİYE NEZARETİ KURULDU. OKULLAŞMA ORANI EN YÜKSEK OLAN DÖNEMDİR. Baytar mektebi ve Halkalı Ziraat Okulu açıldı. Duyun-u Umumiye İdaresi kuruldu.(muharrem KARARNAMESİ İLE OSMANLI İFLAS ETTİĞİNİ AÇIKLADI ALACAKLILARDA DUYUN U UMUMİYE KURDU) Haydarpaşa tren istasyonu, Numune hastanesi açıldı. Tütün üretimi için Alman-Fransız ortaklığında Regie (Reji) İdaresi kuruldu.(1883) Bağdat-Berlin demiryolu Almanlara ihale edildi. İlk tramvay hattı kuruldu. DARÜLACEZE KURULDU(KİMSESİZ YAŞLILAR İÇİN) ŞİŞLİ ETFAL HASTAHNESİ AÇILDI. MUHASEBAT DİVANI KURULDU. KABOTAJ KANUNU ÇIKARILDI.
TÜM YURTTA İDADİLER VE RÜŞTİYELER AÇILDI. DONANMA HALİÇE TERK EDİLDİ.