JEOLOJİK MİRAS 3 Prof.Dr. Atike NAZİK Ç.Ü. Jeoloji Mühendisliği Bölümü
JEOLOJİK MİRAS LİSTELERİ http://whc.unesco.org/en/list/
GEOLOGICAL WORLD HERITAGE: A GLOBAL FRAMEWORK JEOLOJİ DÜNYA MİRASI: KÜRESEL ÇERÇEVE A Contribution to the Global Theme Study of World Heritage Natural Sites Prepared by Paul Dingwall, Tony Weighell and Tim Badman Protected Area Programme, IUCN September 2005 http://whc.unesco.org/document/9777
Jeolojik ve Jeomorfolojik Dünya Miras Listesi a. Yeryuvarı tarihi b. Yaşam kayıtları c. Yeryüzü şekillerinin gelişiminde devam eden önemli jeolojik süreçler d. Önemli jeomorfolojik ya da fizyografik özellikleri.
a. Yeryuvarı tarihi Yeryuvarının tarihsel gelişimine ışık tutacak önemli olayları gösteren bölgeler. Kabuk dinamikleri ve tektonik kayıtlar, dağların kökeni, volkanlar, plaka tektoniği, kıtaların hareketi ve rift vadilerinin gelişimi vb. Göktaşı/meteorit etkileri kayıtları Jeolojik geçmişte buzul kayıtları
b. Yaşam kayıtları http://www.hdwallpapersplus.com/wp-content/uploads/2012/10/fossils.jpg
JEOLOJİK ZAMAN Bitki ve Hayvanlarda önemli gelişmeler
Geological Period Key Biological Event World Heritage Site Quaternary Pliocene Miocene Oligocene Eocene Paleocene Humans appear Ice Age First primates Naracoorte (Australia) Riversleigh (Australia) Messel Pit (Germany) Wadi Al-Hitan (Egypt) Cretaceous Jurassic Triassic Permian Extinction of dinosaurs Origin of flowering plants Age of dinosaurs First birds Dinosaur Park (Canada) 75 m years Dorset/East Devon (U.K) First mammals/dinosaurs Dorset/East Devon (U.K.) Ischigualasto-Talampaya (Argentina) Monte San Giorgio, (Switzerland) Grand Canyon (USA) Carboniferous First reptiles Mammoth Cave (USA) Devonian First amphibians/forests Miguasha (Canada) Silurian First land plants Ordovician First fishes/corals Gros Morne (Canada) Cambrian First trilobites Burgess Shale (Canada) Precambrian First algae/bacteria Figure 2: The representation of geological time periods by fossil sites within the World Heritage List (at 2005) (adapted from Wells, 1996).
c. Yeryüzü şekillerinin gelişiminde devam eden önemli jeolojik süreçler Kurak & Yarıkurak çöl süreçleri Buzullaşma Volkanizma Kitle hareketi (karasal ve denizaltı) Akarsu (nehir) ve delta süreci süreçleri Kıyı ve deniz işlemleri
d. Önemli jeomorfolojik ya da fizyografik özellikleri. Çöl Şekilleri Buzullar ve buzul kepleri/takkeleri Volkanlar ve volkanik sistemler Dağlar Akarsu şekilleri ve nehir vadileri Kıyılar ve kıyı özellikleri Resif, atoller ve okyanus adaları Buzul ve Periglasyal şekilleri ve bunlardan kalan manzaralar Mağaralar ve karst şekilleri.
Jeolojik Miras Olarak 13 Tema Belirlenmiştir.
1. Tektonik ve Yapısal Özellikler Kıtaların kayması ve yayılan deniz tabanı da dahil olmak üzere küresel ölçekli kabuk dinamikleri. Büyük kabuk şekilleri ve plaka sınırlarında yapısal özellikleri. Jeosenklinal / antiklinal gelişimi ve erozyon; Rift vadi sistemleri. http://ideagirlseverestormpredictionswarnings.files.wordpress.com/2013/04/english_report_tsunami6-tectonic-plates-world.gif
http://cosmoquest.org/x/365daysofastronomy/files/2013/07/ringfire.jpg 2. Volkanlar/Volkanik Sistemler Volkan kökeni ve evrimini gösteren önemli alanlar. Bunlar, Küresel ölçekli volkanik faaliyetlerin yer aldığı bölgeler. " Pasifik Ateş Çemberi/Halkası"
3. Dağ Sistemleri Büyük dağ bölgeleri ve dünyanın zincirleri. https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f0/everest_north_face_toward_b ase_camp_tibet_luca_galuzzi_2006_edit_1.jpg http://www.johomaps.com/eu/alps/alps_en.gif http://onedio.com/haber/bir-unesco-dunya-mirasi-isvicre-alpleri-arasinda-nefes-kesici-tren-yolculugu- 198571
4. Stratigrafik sitler Yer tarihindeki anahtar tarih olaylarının kaydını sağlayan kaya dizileri. http://en.wikipedia.org/wiki/file:stratigraphy_of_the_grand_canyon.png Triyas, Bundsandştayn, Almanya
5. Fosil Sitler Yeryuvarında yaşamı temsil eden fosil kayıtlarının bulunduğu alanlar (bakınız Wells, 1996). http://darwinsdoubt.com/wp/wp-content/uploads/2013/05/chengjiang_fossil_site_1.jpg http://www.africanworldheritagesites.org/assets/images/fossils-map.jpg
6. Akarsu, göl ve delta sistemleri Büyük ölçekli nehirlerin geliştirdiği erozyon ve drenaj sistemi, göller, sulak alanlar ve deltalar. http://www.co2crc.com.au/images/otwaypics/braidedstream_485.jpg http://kadirhoca.com/wp-content/uploads/2014/10/karstik-obruk-golu.jpg
7. Mağaralar ve karst sistemleri Hidrolojik prosesler ve şekilleri http://iliketowastemytime.com/sites/default/files/mellisani_cave_greece2.jpg http://www.turizmtrend.com/resimler/8000/8798.jpg
8. Kıyı sistemleri Büyük ölçekli çökelme kıyıları ve kıyısında okyanus kenarlarında erozyon ve suyun rolü. http://previews.123rf.com/images/dkgilbey/dkgilbey0707/dkgilbey070700007/1335380-mano-war-beach-in-dorest-uk-with-portland-bill-in-the-background-part-of-the-jurassiccoastline-wor-stock-photo.jpg http://www.southampton.ac.uk/~imw/jpg-bibliographies/12bib-bgs-dorset-memoir- Cover.jpg
9. Resif, atoller ve okyanus adaları Okyanus alanlarda veya okyanus etkileri ile Jeo-biyolojik ve / veya volkanik özellikler. http://belize-travel-blog.chaacreek.com/wp-content/uploads/2009/04/blue-holebelize1.jpg http://yogizendude.com/wp-content/uploads/2010/04/oceansland.jpg
10. Buzullar ve Buzul kepleri Kutup bölgelerinde ve Alpin sistemde karalar üzerinde buzulların önemli etkileri. http://mail.colonial.net/~http://mail.colonial.net/~hkaiter/glaciers_ice_a ges.htmlkaiter/aaaimagesnew/09_ice%20cap.jpg Ellesmere Adası, Kanada-Kaynak: Douglas Hodgson Fotoğraf, Kanada Tabii Kaynaklar Bölümü http://nsidc.org/cryosphere/glaciers/gallery/icecaps.html
11. Buz Çağları Kıta hareketleri-buz tabakaları ilişkisi, deniz seviyesi değişimleri, buna bağlı olarak biyocoğrafik kayıtlarla ilişkili olan kalıntılar. http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e6/ice_age_fauna_of_northern_spain_-_mauricio_ant%c3%b3n.jpg
12. Kurak ve Yarıkurak Çöl Sistemleri Karaların gelişiminde ve evolüsyonunda kara sistemleri ve özellikleri, rüzgar etkileri (eoliyen süreçler) ve akarsu faaliyetleri. http://images.amazon.com/images/p/0521111293.jpg http://www.allposters.com.au/-sp/wind-eroded-geological-formations- Dot-the-Wadi-Hatin-World-Heritage-Site-in-Egyptposters_i10818493_.htm http://kwitina.wikispaces.com/phase+one
13. Meteorit/Göktaşı Çarpması Göktaşı etkileri ve onlardan sonuçlanan bu yok oluşların gibi büyük değişiklikler, fiziksel kanıtlar. Barringer Meteorite Crater, Winslow, Arizona http://apod.nasa.gov/apod/image/0706/meteorcrater3d_seip.jpg
YARARLANILAN KAYNAKLAR http://whc.unesco.org/document/9777 Diğerleri Ders slaytları altında verilmiştir.