ller çin Gelecek Stratejileri Eskiflehir Sonuç Raporu

ller çin Gelecek Stratejileri Eskiflehir Sonuç Raporu

çindekiler 1. BAfiLAMADAN ÖNCE........................................................... 9 2. ESK fieh R GELECEK STRATEJ S KONFERANSI AJANDA VE KATILIM B LG LER...... 10 2.1 ESK fieh R GELECEK STRATEJ S KONFERANSI AKIfiI.......................... 10 2.2 ESK fieh R GELECEK STRATEJ S KONFERANSI AJANDA AÇIKLAMALARI........... 10 2.3 KATILIMCILAR VE GRUPLAR................................................ 13 3. ESK fieh R GELECEK STRATEJ S KONFERANSI SONUÇLARI...................... 15 3.1 ESK fieh R EKONOM S NDE BAfiARDIKLARIMIZ................................ 15 3.2 ESK fieh R EKONOM S NDE BAfiARAMADIKLARIMIZ............................. 16 3.3 ESK fieh R N BASKIN ÖZELL KLER.......................................... 18 3.4 ESK fieh R filetmeler N N GELECE N ETK LEYEN E L MLER................. 28 3.5 ESK fieh R N EKONOM K GEL fi M GÖREVLER N N BEL RLENMES................ 57 3.6 ESK fieh R N 2-5 YILLIK EKONOM K GEL fi M HEDEFLER........................ 61 4. GÖRÜfi VE TESP TLER........................................................ 68 5. ESK fieh R GELECEK STRATEJ S KONFERANSI GRUP ÇIKTILARI.................. 71 5.1 ESK fieh R EKONOM S NDE BAfiARDIKLARIMIZ BAfiARAMADIKLARIMIZ UYGULAMASI.. 71 5.2 ESK fieh R EKONOM S N N 2-5 YILLIK GEL fi M HEDEFLER UYGULAMASI......... 74 5.3 ESK fieh R N EKONOM K GEL fi M N ETK LEYEN E L MLER HAR TASI............ 81

llerin gerçek potansiyelleri mercek alt nda T ürk Ekonomi Bankas (TEB) olarak, sahip olduklar geliflme potansiyeli ile Türkiye ekonomisinin can damar olan KOB lere, artan rekabet ortam nda de er katma misyonumuzu sürdürmeye devam ediyoruz. Bu misyonun verdi i sorumlulukla, KOB lere günümüz ekonomisinde rekabetçi güç kazand racak e itimlerin verildi i TEB KOB Akademi ise, 2005 y l ndan beri Anadolu nun birçok önemli ilinde gerçekleflti. TEB KOB Akademi çat s alt nda imza att m z yeni projemizin bir parças olan ller çin Gelecek Stratejileri konferans dizisinin üçüncüsünü Eskiflehir de hayata geçirmenin ve sonuçlar n sizlerle paylaflman n gururu içindeyiz. Türkiye ekonomisi için büyük anlam tafl d na inand m z bu projenin yeni dura Eskiflehir de, ilin varolan sorular - n masaya yat rd k ve çözüm yollar na ulaflmaya çal flt k. ç Anadolu nun önemli bir sanayi ve kültür merkezi olan Eskiflehir in potansiyelini ortaya ç karmay hedefleyen bu büyük projeye imza at yor olmaktan TEB olarak büyük mutluluk ve gurur duyuyoruz. Eskiflehir in gelecek stratejisi ve bu stratejiyi oluflturan k sa ve orta vadeli hedeflerin belirlendi i seminerin sonuçlar n içeren bu de erli raporun sizlere önemli aç l mlar sa layaca na yürekten inan yoruz. Bu anlamda, Eskiflehir Sonuç Raporu nda yer alan tüm hedeflere destek veriyor ve üzerimize düflen tüm görevleri yerine getirmekten mutluluk duyuyoruz. TEB olarak sadece bu raporu yay nlamakla yetinmedi imizin; raporun ç kt lar na dayanarak bir tak m görevleri üstlendi imizin ve bu görevleri ivedilikle gerçeklefltirdi imizin de alt n çizmek isteriz. Eskiflehir raporunu Say n Vali Kadir Çal fl c ya teslim etmemizin akabininde düzenledi imiz, TEB KOB Akademi Kurumsal Geliflim Program adl iki günlük seminer ile Eskiflehirli KOB lerimizi raporda öne ç kan d fl ticaret, süreç iyilefltirme ve pazarlama konular nda bilgilendirmeyi ve öne ç kan bafll klarda atölye çal flmalar geçeklefltirmeyi hedefledik. Bizler için çok de erli bu projenin baflar l bir flekilde gerçekleflmesinde yan m zda olan, bizimle iflbirli i yapan Eskiflehir Valili i ne, Eskiflehir Büyükflehir Belediye Baflkanl na, Anadolu ve Osmangazi Üniversiteleri ne, Eskiflehir Sanayi Odas na, Eskiflehir Ticaret Odas na, KOSGEB Eskiflehir flletme Gelifltirme Merkez Müdürlü ü ne, KOS- GEB Eskiflehir Bölge Sanayi Gelifltirme Merkez Müdürlü ü ne ve bu projenin içinde yer alarak illeri hakk ndaki de erli fikirlerini bizlerle paylaflan Eskiflehirli ifladamlar na teflekkürlerimi sunuyorum. Varol Civil Türk Ekonomi Bankas Genel Müdürü 5

Misyonumuzu Eskiflehir de sürdürüyoruz T ürkiye çap nda üçüncüsünü Eskiflehir de gerçeklefltirdi imiz ller çin Gelecek Stratejileri konferans n n somut verilerini ortaya koyan Sonuç Raporu nu sizlerle paylaflmaktan büyük mutluluk duyuyoruz. Türk Ekonomi Bankas olarak, yeni stratejimizin bir parças olarak KOB Bankac l alan nda büyük ve yenilikçi projelere imza att k, ilkleri gerçeklefltirdik. Büyümek gerekiyorsa! gibi kararl bir slogan ile yola ç kan TEB KOB Bankac l, KOB lere de er katma misyonu ile; kentine, sektörüne, ifline ve gelece ine sahip ç kacak küçük ve orta boy iflletmelerin, yaratt klar ekonomik de er ile Türkiye ekonomisinin geliflimine katk sa lamalar na yard mc olmay hedefliyor. Bu misyon çerçevesinde bankam z, 2005 y l ndan bu yana Anadolu daki 16 büyük ilimizde, KOB lere ulusal ve uluslararas pazarlarda rekabet avantaj sa layacak bilgilerin aktar ld TEB KOB Akademi seminerleri düzenledi ve bununla yetinmeyerek illerin potansiyellerini ortaya ç karmay hedefleyen ller çin Gelecek Stratejileri konferanslar n bafllatt. Eskiflehir, sahip oldu u co rafi avantajlar ve Türkiye nin en büyü ü olan 32 milyon m2 büyüklü ündeki Organize Sanayi Bölgesi ile gerçek anlamda bir potansiyele sahip. Bununla yetinmeyerek Organize Sanayi Bölgesi nde kurulan santrali ile kendi elektri ini üretebilen, Türkiye nin teknoloji üssü olmaya kendini aday göstermifl, çal flkan ve vizyon sahibi bir kent. Kentin ekonomik ve ticari yap s n n önemli temsilcilerinin kat l m yla gerçeklefltirilen ller çin Gelecek Stratejileri konferans, Eskiflehir in ekonomik geçmiflinin, bugününün ve gelece inin bir bütün halinde ele al nd gerçek bir araflt rma ve tart flma platformu oldu. Farkl sektörlerden farkl firmalar n, ilgili sivil toplum örgütlerinin ve kamu kurumlar temsilcilerinin yer ald kat l mc lar bölgenin ekonomik, kültürel ve sosyal geçmiflinden yola ç karak, illerinin gelecek hedeflerini ve bu hedeflere ulaflmalar n sa layacak olan stratejik, taktik, operasyonel giriflimlerini ortaya koymaya; gelecek için stratejik planlar n çizmeye çal flt lar. Konferans n ilk aflamas nda, Eskiflehir in bugünkü sosyoekonomik düzeyinin kilometre tafllar ve bu noktalara yön veren e ilimler belirlendi. Verimli bir tart flma sonucunda oluflturulan bu geçmifl muhasebesinin ard ndan, kent ekonomisinin güçlü ve zay f yanlar ortaya koyulmaya çal fl ld. Çal flman n son aflamas nda ise, Eskiflehir in geliflmesinde f rsatlar sunan yat r m alanlar, k sa ve orta vadede ulafl lmas gereken hedefler belirlendi ve bu hedeflerin gerçeklefltirilmesinde mevcut iflletmelere, sivil toplum kurulufllar na, kamu kurumlar na ve bölgede yat r m yapmak isteyen giriflimcilere düflen görevler tan mland. KOB lerin ve ilin geliflim görev ve hedefleri ile bir arada ele al nd. Sizlere bu de erli raporu sunmaktan büyük gurur ve heyecan duyuyoruz. ller çin Gelecek Stratejileri konferanslar önümüzdeki dönemde Anadolu nun farkl illerinde düzenlenmeye ve illerin geleceklerine fl k tutmaya devam edecek. Sayg lar mla, Turgut Boz Ticari Bankac l k, Genel Müdür Yard mc s 7

1. BAfiLAMADAN ÖNCE... Eskiflehir, konumu itibariyle, geçmiflten günümüze binlerce y ld r pek çok medeniyeti a rlam fl; ekonomik ve ticari anlamda üstlendi i köprü görevi ile stratejik bir flehir haline gelmifltir. Eskiflehir, sahip oldu u avantajlar itibariyle Türkiye nin en geliflmifl illerinden biri olmufltur. Sanayi, e itim, yetiflmifl iflgücü, teknolojik altyap ve bölgesel konumu ile Eskiflehir, daha üst s ralara ç kabilecek potansiyele sahiptir. 2003 y l verilerine göre, 81 il içinde Eskiflehir, sosyo-ekonomik geliflmifllik aç s ndan alt nc s rada yer almaktad r. ç Anadolu s ralamas nda ise Ankara n n hemen arkas nda ikinci il olarak yer almaktad r. Geliflmifllik düzeyi ve standartlar ile imrenilecek bir noktaya gelmifl olmakla birlikte Eskiflehir, sahip oldu u avantajlar ve potansiyeli ile daha üst geliflmifllik düzeylerini hak etmektedir. Eskiflehir ilinin hedefledi i ekonomik ve sosyal geliflim stratejilerinin belirlenebilmesi amac yla, TEB in KOB AKADEM S çal flmas n n bir aflamas olan ESK fieh R GELECEK STRATEJ S KONFERANSI gerçeklefltirilmifltir. 12 Nisan 2007 tarihinde Anemon Oteli nde, Eskiflehir ilinin ekonomik ve ticari yap s n n temsilcilerinden oluflan 48 kiflilik bir grupla gerçeklefltirilen çal flmada Eskiflehir ilinin geçmifli ve bugünü de erlendirilmifl; ilin geliflimini etkileyen faktörler ve bunlara dayanan k sa ve orta vadeli hedefler belirlenmifltir. Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans çal flmas nda amaç, Eskiflehir ilinin bugün bulundu u noktadan daha ileriye gidebilmesi için sahip oldu u potansiyelin ve faktörlerin de erlendirilebilece i strateji altyap lar n oluflturmakt r. Bu strateji altyap lar, ilin gelece inde söz sahibi aktörlerin önderli inde hayata geçirilebilecek görev ve hedefleri içermektedir. Eskiflehir ili için kat l mc lar n belirledi i görev ve hedefler Eskiflehir ilini etkileyen e ilimlerden yola ç k larak, Eskiflehir in sahip oldu u çeflitli faktörler göz önünde bulundurularak ortaya konmufltur. Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans nda öncelikle Eskiflehir iflletmelerinin gelece ini etkileyen geliflim ve e ilimlerin tespit edilmesi olmufltur. Bu e ilimler ilin geliflimi için yerine getirilmesi gereken çeflitli görevleri iflaret etmektedir. Daha sonra ise bu görevlerin yerine getirilebilmesi için ulafl lmas gereken k sa ve orta vadeli hedefler (2-5 y ll k) belirlenmifltir. Hedeflerin belirlenmesi s ras nda da Eskiflehir ilinin sahip oldu u güçlü ve zay f yönler ile karfl laflt f rsat ve tehditler de erlendirilmifltir. Böylece, il için en önemli görevlerin hangi faktörlerin deste i ile ve hangi hedefler arac l yla gerçeklefltirilece i ortaya konmufl; Eskiflehir in gelecek resminin stratejik parçalar tüm kat l mc lar n ortak akl ile belirlenmifltir. Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans nda, her bir aflaman n ç kt s bir di er aflaman n girdisini oluflturmufl, bu sürecin etkin biçimde yürütülebilmesinin en önemli arac da kat l mc lar n de erli bilgi ve görüflleri olmufltur. Çal flmada kullan lan yöntemler ve kat l m zenginli i, bölgenin geliflimi için bu çal flman n ya da benzeri stratejik planlama çal flmalar n n ortaya ç karaca geliflim hedeflerinin yayg n bir flekilde sahiplenilmesine zemin haz rlam flt r. Giriflim E itim ve Dan flmanl k Merkezi olarak bu çal flman n öncesinde ve s ras ndaki tüm aflamalar nda yorumlar yla ve destekleriyle etkin ve baflar l bir program yap lmas n sa layan Eskiflehir Valili i ne, Eskiflehir Büyükflehir Belediye Baflkanl na, Anadolu ve Osmangazi Üniversiteleri ne, Eskiflehir Ticaret Odas na, Eskiflehir Sanayi Odas na, KOSGEB Eskiflehir flletme Gelifltirme Merkez Müdürlü ü ne, KOSGEB Bölge Sanayi Gelifltirme Merkez Müdürlü ü ne ve tüm kat l mc lara teflekkür eder; Eskiflehir Gelecek Stratejileri Konferans Sonuç Raporu nu sayg lar m zla bilgilerinize arz ederiz. Giriflim E itim ve Dan flmanl k Merkezi Ltd. fiti. 9

2. ESK fieh R GELECEK STRATEJ S KONFERANSI AJANDA VE KATILIM B LG LER E skiflehir Gelecek Stratejisi Konferans, üç ana aflamadan oluflmaktad r. lk aflamada, ilin bugüne dek ald karar ve uygulamalardan baflar l ve baflar s z olarak de erlendirilenler belirlenmifltir. kinci aflamada ise, Eskiflehir iflletmelerini ve ilin ekonomisini etkileyen e ilimler de erlendirilmifl, bu e ilimlerden ilin geliflimi için do an görevler belirlenmifltir. Üçüncü aflamada, ise bu görevlerin yerine getirilebilmesi için ulafl lmas gereken k sa ve orta vadeli hedefler belirlenmifltir. Eskiflehir ilinin gelecek hedeflerinin belirlenmesi aflamas nda il için daha önceden Eskiflehir Sanayi Odas taraf ndan gerçeklefltirilen GZTF analizinden yararlan lm fl; ilin sahip oldu u ve ile etki eden bu faktörlerin önemi ve bu faktörlerin kullan lma / faktörlerden kaç nma gücü de erlendirilmifltir. 2.1 ESK fieh R GELECEK STRATEJ S KONFERANSI AKIfiI 12 Nisan 2007 tarihinde gerçeklefltirilen Eskiflehir Gelecek Stratejileri Konferans nda s - ras yla afla daki konular tart fl lm flt r Aç l fl 09.55-11.45 Eskiflehir Ekonomisinde Baflard klar m z - Baflaramad klar m z Eskiflehir in Bask n Özellikleri Eskiflehir flletmelerinin Geliflimini Etkileyen E ilimler Eskiflehir in Ekonomik Geliflim Görevlerinin Belirlenmesi Eskiflehir in 2-5 Y ll k Ekonomik Geliflim Hedeflerinin Belirlenmesi 2.2 ESK fieh R GELECEK STRATEJ S KONFERANSI AJANDA AÇIKLA- MALARI AÇILIfi OTURUMU Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans, TEB Ticari Bankac l k Genel Müdür Yard mc s Sn. Turgut BOZ un, Eskiflehir Büyükflehir Belediye Baflkan Prof. Dr. Sn. Y lmaz BÜYÜ- KERfiEN in, Eskiflehir Ticaret Odas Baflkan Sn. Cemalettin SARAR n ve Eskiflehir Vali Yard mc s Sn. Ekrem ERDO AN n aç l fl konuflmalar ile bafllam flt r. Aç l fl n konuflmalar n n ard ndan, Giriflim E itim ve Dan flmanl k Merkezi nin haz rlad sunum gerçeklefltirilmifl, Giriflim E itim ve Dan flmanl k Merkezi fiirket Müdürü Mehmet SANLI n n konuflmas ve çal flma ile ilgili aç klamalar ile aç l fl oturumu sona ermifltir. ESK fieh R EKONOM S NDE BAfiARDIKLARIMIZ- BAfiARAMADIKLARIMIZ UYGULAMASI Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans çal flmas n n ilk bölümünde kat l mc lar, grup çal flmalar ile Eskiflehir ilinin geçmiflten günümüze bir muhasebesini yapm fllard r. 10

Eskiflehir ilinde bugüne dek hangi karar ve uygulamalar n ilin gelifliminde bir baflar ve baflar s zl k oldu u kat l mc lar taraf ndan de erlendirilmifl, sonuçlar birlefltirilerek, ilin bugüne dek elde etti i baflar lar n ve karfl laflt baflar s zl klar n bir profili ç kar lm flt r. Eskiflehir Ekonomisinde Baflard klar m z - Baflaramad klar m z uygulamas, Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans çal flmas n n temelindeki ortak akl ve sinerjiyi oluflturabilmek ve ortak bak fl aç s n yakalayarak çal flmay sa lam bir zemine oturtabilmek; bafllang ç noktas n do ru seçebilmek için gerçeklefltirilmifltir. Bu bölümün amac, Eskiflehir in geldi i noktada, baflar ve baflar s zl k hanesinde neler bulundu unu ortak akl kullanarak tespit etmektir. Baflar ve baflar s zl k sübjektif oldu u kadar kayna yla ve sonucuyla da farkl l k gösterebilen kavramlard r. Kimi baflar l kararlar n devam nda baflar l olmayan uygulamalar gerçeklefltirilmifl olabilir. Bir grup ya da kifli için baflar l bulunan bir uygulama bir baflka taraf için ayn nitelikleri tafl mayabilir. Bu bölüm, bu tür alg ve oluflum farkl l klar n tüm taraflarca ayn biçimde benimsenerek çal flman n devam ettirilmesi amac yla gerçeklefltirilmifltir. ller çin Gelecek Stratejisi Konferans, 12 Nisan 2007 - Eskiflehir ESK fieh R N BASKIN ÖZELL KLER UYGULAMASI ESO nun Temmuz 2005 de yürüttü ü Eskiflehir Sanayi Stratejik Gelecek Tasar m Çal flmas nda elde edilen GZFT analizinden Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans nda girdi olarak yararlan lm flt r. Bu bölümde kat l mc lar, Eskiflehir in sahip oldu u güçlü ve zay f yönlerin listesini incelemifllerdir. Kat l mc lar, bu faktörlerin il için önemini ve bu faktörden yararlanabilme / kaç nabilme gücünü de erlendirmifller; ilin ekonomik, sosyal ve ticari geliflimi için önem tafl yan ve bask n nitelikte olanlar belirlemifllerdir. Bu bölüm, Eskiflehir ili için daha önceden belirlenen bu faktörlerin, görevlerin hedeflere dönüfltürülmesi aflamas nda daha etkili biçimde kullan labilmesi amac yla yürütülmüfltür. Eskiflehir için yap lan GZFT analizi, bu çal flmada kat l mc lar taraf ndan iki tür de erlendirmeye tâbi tutulmufltur. lk de erlendirmede il için söz konusu faktörün önem derecesi, ikinci de erlendirmede de bu faktörden yararlanabilme (güçlü yönler ve f rsatlar) ya da bu faktörü ortadan kald rabilme (zay f yönler ve tehditler) gücü sorgulanm flt r. 11

Böylece sahip olunan GZFT den hangilerinin ilin gelece inde nas l bir rol oynad, ne kadar kritik oldu u ve ilin görevlerle bu faktörleri birbiriyle iliflkilendirebilme gücü ortaya konmufltur. ESK fieh R filetmeler N N GEL fi M N ETK LEYEN E L MLER UYGULAMASI (E ilimler Haritas ) E ilimler Haritas çal flman n ikinci ana bölümü olmufltur. Eskiflehir iflletmelerini ve do- al olarak da ilin ekonomik geliflimini hangi e ilim ve geliflmelerin nas l etkiledi i bu bölümde tart fl lm flt r. Strateji belirlemenin temelinde iç ve d fl olmak üzere iki tür analiz bulunmaktad r. ç analiz s ras nda, strateji gelifltirilecek kurum, iflletme ya da ilin sahip oldu u; kendinden getirdi i faktörlerin neler oldu u ve gelecek planlar nda nerede - nas l kullan labilece i de erlendirilir. D fl analiz ise, strateji gelifltirme aflamas nda kurumun, iflletmenin ya da ilin kontrol edemeyece i ancak kendisini direkt ya da dolayl etkileyece i faktörlerin de erlendirilme aflamas d r. Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans çal flmas nda, e ilimler haritas uygulamas, Eskiflehir ilinin d fl çevresindeki geliflme ve e ilimleri analiz etmek üzere yürütülmüfltür. Eskiflehir ilini yerel, bölgesel, ulusal ya da uluslararas düzeyde pek çok e ilim etkilemektedir. Bunlar teknolojideki geliflmelerden, hizmet sektöründeki geliflmelere, finansman yap s ndaki de iflimlerden, müflteri beklentilerindeki de iflime kadar farkl konularda olmaktad r. Bu de iflimlerin ve e ilimlerin do ru yorumlanmas Eskiflehir ilinin bu e ilimlere daha h zl ve etkin uyum göstermesini ve bu e ilimlerden maksimum fayday elde etmesini sa layacakt r. E ilimler haritas n n görevi, sadece bu e ilimleri belirlemek de il, Eskiflehir ilinin geliflimi için bu e ilimlerin yorumlanarak görevlere dönüfltürülmesini sa lamakt r. E ilim ve geliflmelerin sadece belirlenmesi de il, bunlar n Eskiflehir e iflaret etti i geliflim görevlerinin de ortaya konmas ve bu e ilimin ortaya koyaca de iflimlere uyum sa lamak ve de iflimlerden yararlanabilmek için kimlerin ne tür görevler üstlenmesi gerekiyor sorusunun cevaplanmas gerekmektedir. Çal flman n amac da, kat l mc lara kendi uzmanl k ya da çal flma alanlar üzerine bu sorgulatmay yapmak; her bir e ilimin do urdu u alt e ilimleri belirleyerek gereken görevleri ortaya koymalar n sa lamakt r. ESK fieh R N EKONOM K GEL fi M GÖREVLER N N BEL RLENMES UYGULAMASI Eskiflehir flletmelerinin Geliflimini Etkileyen E ilimler çal flmas ildeki pek çok geliflim ve e ilimi ortaya koymakta ve bu e ilimler de çok say da görevin yerine getirilmesi gerekti ini iflaret etmektedir. Ancak, ilin geliflim stratejisinin etkinli i aç s ndan tüm bu görevlerin belirlenmesinin yan s ra il için bu görevler içinden en öncelikli olanlar n saptanmas da gerekmektedir. En öncelikli görevler, Eskiflehir ili için k sa ve orta vadeli hedeflerin ortaya konmas n sa layacakt r. Böylece ilin ekonomik, sosyal ve ticari geliflimi için yap lmas gerekenler hem etkili hem de öncelikli olarak ele al nabilecektir. Bu amaçla kat l mc lar, uygulaman n bu bölümünde, e ilimler haritas ndan ç kan tüm görevleri incelemifller ve ilin geliflimi için öncelikle ele al nmas gerekenleri belirlemifllerdir. 12

ESK fieh R N 2-5 YILLIK EKONOM K GEL fi M HEDEFLER N N BEL R- LENMES UYGULAMASI Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans çal flmas n n üçüncü ana bölümü çal flman n ayn zamanda son uygulamas d r. Bu bölümde kat l mc lar, bir önceki aflamada belirledikleri görevlerin yerine getirilebilmesi için ulafl lmas gereken k sa ve orta vadeli hedefleri belirlemifllerdir. Her bir bölümde elde edilen ç kt lar n bir sonraki bölümde girdi olarak de erlendirildi i çal flmada, Eskiflehir iflletmelerini etkileyen e ilimler de erlendirilmifl ve bu e ilimlerden baz görevler elde edilmifltir. Bu görevlerin içinden öncelikli olarak belirlenenler için de k sa ve orta vadeli hedefler ortaya koyularak çal flma sona erdirilmifltir. Çal flman n bu bölümünde sadece hedefler belirlenmekle kalmam fl; bu hedeflere ulaflma sürecinde kolayl k sa layacak güçlü yönler, zorluk ç karabilecek zay f yönler, hedefin gerçekleflmesiyle birlikte ulafl lacak f rsatlar ve bertaraf edilecek tehditler de analiz edilmifltir. 2.3 KATILIMCILAR VE GRUPLAR 12 Nisan 2007 tarihinde gerçeklefltirilen Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans, Eskiflehir ekonomik, ticari ve sosyal hayat n temsil eden; çeflitli iflletme ve kurulufllardan 48 kiflilik bir kat l mla yürütülmüfltür: NO KATILIMCI KURUM NO KATILIMCI KURUM 1 Ayd n Saatçio lu Savronik Elektronik 25 Süha Özbay Etasis A.fi. 2. Haluk Erden Faydam Bilgi Teknolojileri 26 Özcan Da demir Eskiflehir Osmangazi Ünv. 3 Ömer Benli Benli Geri Dönüflüm Ltd. fiti. 27 Metin Sürer MSM Metal 4 Mahmut Zafer K z lkaya Baflak Kiremit 28 Zeki Ertan Ertan Döküm 5 Gürcan Banger Sarar Grubu 29 Mustafa Günay Öztürk Plastik 6 Özlem Günayd n KYS Sandalye 30 Ramazan Yanar Hases A.fi. 7 Turgut Özaydemir JCI Eskiflehir 31 Murat Bayar Erifl Helva G da Sanayi 8 Salim Kurt Kavaso lu Et 32 Erdo an ncesu ncesu A.fi. 9 Mustafa O uz O uzlar Yem Fabrikas 33 lyas fi klar Anadolu Üniversitesi 10 skender Bayar ETO (Bayar Tekstil) 34 Metin Erkaya Zeytino lu Holding 11 Erdo an Ayday Ziraat Odas 35 H. Cengiz Al flkan ESOTO Ltd. fiti. 12 Nur Akkoyun Akkoyun G da 36 Ferruh Tanyel KOSGEB 13 brahim Alkara ETO 37 smet Erden B.fiehir Belediyesi Bflk. Yrd. 14 lhan Özkan Tafl y c lar Koop. 38 Bülent Bingöl ABS nflaat 15 Ak n Çamo lu Yöre Turizm 39 Ali hsan Karamanl Eskiflehir OSB Müdürü 16 Lütfi Tarcan Tarcanlar A.fi. 40 Ali Eldem Eldem A.fi. 17 Ali Osman Gül l Kültür ve Turizm Müd. 41 Ekrem Ero lu Ero lu Yaz l m 18 Kerem Can Apayd n Oscar Party Club 42 Bülent Gürbüz Art G da Ltd. fiti. 19 Ekrem Birsen Esnaf Odalar Birli i Bflk. 43 U ur Emre Esnaf Odalar Birli i Gnl. Skr. 20 Atila Ayva Esvit 44 Nevin Onrat TÜLOMSAfi 21 fiöhret Yörük TÜLOMSAfi 45 Mustafa Tu Emek Özel Civata 22 Sadettin Ak Akar Makine Ltd. fiti. 46 brahim Çak r Makine Müh. Odas 23 Muzaffer Ayd nl Ayd n Torna 47 Cemil Bahçe KOSGEB figem 24 Fatih Temizsoy P nar Süt A.fi. 48 Onur Sürmeli Bruno Seramik 13

Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans, grup çal flmas temeline dayal, beyin f rt nas yöntemiyle yürütülen bir çal flmad r. Kat l mc lar, temsil ettikleri sektör ve kurumlar göz önünde bulundurularak, uygulama ad mlar na göre yedi gruba ayr lm fllard r. GRUP 1 - GELECEK GRUP 5 - FAYDAM KATILIMCI KURUM KATILIMCI KURUM Ayd n Saatçio lu Savronik Elektronik Süha Özbay Etasis A.fi.. Haluk Erden Faydam Bilgi Teknolojileri Özcan Da demir Eskiflehir Osmangazi Ünv. Ömer Benli Benli Geri Dönüflüm LTD fit GRUP 2 - KIRMIZI fi MfiEKLER Ferruh Tanyel brahim Alkara smet Erden lhan Özkan Bülent Bingöl Ak n Çamo lu Ali hsan Karamanl KOSGEB ETO B.fiehir Belediyesi Bflk. Yrd. Tafl y c lar Koop. ABS nflaat Yöre Turizm Eskiflehir OSB Müdürü KATILIMCI KURUM Metin Sürer MSM Metal Mahmut Zafer K z lkaya Baflak Kiremit Zeki Ertan Ertan Döküm Gürcan Banger Sarar Grubu Mustafa Günay Öztürk Plastik GRUP 3 - M DAS KATILIMCI KURUM Özlem Günayd n KYS Sandalye Ramazan Yanar Hases A.fi. Turgut Özaydemir JCI Eskiflehir Murat Bayar Erifl Helva G da San. Salim Kurt Kavaso lu Et Erdo an ncesu ncesu A.fi. Mustafa O uz O uzlar Yem Fabrikas GRUP 4 - IfiIK KATILIMCI KURUM lyas fi klar Anadolu Üniversitesi skender Bayar ETO (Bayar Tekstil) Metin Erkaya Zeytino lu Holding Erdo an Ayday Ziraat Odas H. Cengiz Al flkan ESOTO LTD. fit. Nur Akkoyun Akkoyun G da GRUP 6 - YUNUS EMRE KATILIMCI KURUM Lütfi Tarcan Tarcanlar A.fi. Ali Eldem Eldem A.fi. Ali Osman Gül l Kültür ve Turizm Müdürü Ekrem Ero lu Ero lu Yaz l m Kerem Can Apayd n Oscar Party Club Bülent Gürbüz Art G da Ltd. fiti. Ekrem Birsen Esnaf Odalar Birli i Bflk. U ur Emre Esnaf Odalar Birli i Gnl. Skr. 7 - ATOM KARINCA KATILIMCI KURUM Atila Ayva ESV T Nevin Onrat TÜLOMSAfi fiöhret Yörük TÜLOMSAfi Mustafa Tu Emek Özel C vata Sadettin Ak Akar Makine Ltd. brahim Çak r Makine Mühendisleri Odas Muzaffer Ayd nl Ayd n Torna Cemil Bahçe KOSGEB figem Fatih Temizsoy P nar Süt A.fi. Onur Sürmeli Bruno Seramik Gruplar n her bir oturumda ortaya koyduklar ç kt lar n tamam Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans Grup Ç kt lar bölümünde yer almaktad r. Raporun ana bölümünde yer alan yorumlar, tespit ve öneriler ise grup ç kt lar n n konsolidasyonuna ve Giriflim E itim ve Dan flmanl k Merkezi dan flmanlar n n görüfllerine dayanmaktad r. 14

3. ESK fieh R GELECEK STRATEJ S KONFERANSI SONUÇLARI 3.1 ESK fieh R EKONOM S NDE BAfiARDIKLARIMIZ Befleri yaflam n geliflmesi (6) Ülkemizin en iyi OSB si (4) Üniversiteler (3) Esnaf n ö renciye kucak açmas (2) E itim düzeyinin yükselmesi (2) Sanayileflmede yol al nmas (2) Rayl sistem (2) hracatta talebi iyi de erlendirdik (2) Sa l k hizmetleri (2) Havac l k ve uzay sanayisi (2) Biliflim sektörünün geliflimi (2) Ça dafl belediyecilik (2) Eskiflehir Ekonomisinde Baflard klar m z uygulamas ndan elde edilen birlefltirilmifl listedeki maddeler de erlendirildi inde karfl lafl lan tespitler flunlar olmaktad r: Eskiflehir Sivil Havac l k Okulu Havaalan Uçufl Kontrol Kulesi Befleri yaflam n geliflmesi (6) Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans nda yer alan yedi gruptan alt s, Eskiflehir in yaflam standartlar n n yüksek oluflunu bir baflar olarak de erlendirmifltir. Eskiflehir in yakalad bu baflar n n ilin neredeyse tamam nda bir fark ndal k yaratm fl olmas, ilin gelifliminde bundan sonra yap lmas gerekenler için de sinerji oluflturabilecek bir faktördür. Eskiflehir in sosyal geliflmifllik aç s ndan Türkiye nin en önde gelen illeri aras nda yer almas büyük bir avantajd r. Ancak bu avantaj n kentsel pazarlama sürecinde ne kadar kullan ld sorgulanmas gereken bir konudur. Ulusal ve yabanc yat r m n çekilebilmesi, nitelikli iflgücünün çekilebilmesi ve mevcut iflgücünün korunabilmesi için, Eskiflehir in mevcut geliflmifllik düzeyini vurgulayan ve geliflmesini art rabilmek için sahip oldu u potansiyeli öne ç karan bir kentsel politikaya ihtiyac vard r. Ülkemizin en iyi OSB si (4) Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans nda yer alan yedi gruptan dördü, Eskiflehir Sanayi Odas OSB yi bir baflar olarak de erlendirmifltir. Türkiye nin bu en büyük OSB si, hem alan büyüklü ü, hem 353 iflletmeye ev sahipli i yap yor olmas, hem de sundu u imkânlar itibariyle Eskiflehir sanayisinin geliflimi için çok büyük bir f rsatt r. 15

Üniversiteler (3) Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans nda yer alan yedi gruptan üçü, Eskiflehir de bulunan iki üniversitenin varl n bir baflar olarak de erlendirmifltir. Eskiflehir, sahip oldu u bu iki büyük ve sayg n üniversite ile hakl olarak gurur duymakta ve bir baflar olarak de erlendirmektedir. Ancak baflaramad klar m z listesinde de üniversite-sanayi iflbirli inin sa lanamad üç grup taraf ndan belirtilmifltir. Esnaf n ö renciye kucak açmas (2) Anadolu Üniversitesi Yunus Emre Kampüsü Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans nda yer alan yedi gruptan ikisi, üniversite nüfusunun ve Eskiflehir halk n n birbirine uyumunu bir baflar olarak de erlendirmifltir. Eskiflehir, üniversite nüfusu ile flehrin birbirine en iyi uyum sa lad flehirlerden birisidir. Eskiflehir bir üniversite flehri olarak an lmakta, taraflar da bu durumdan memnuniyet duymaktad rlar. Bu durum, Eskiflehir de h zla büyüyen hizmet ve ticaret sektörleri için büyük bir potansiyel teflkil etmektedir. Eskiflehir in üniversite flehri kimli i sadece ticari anlamda de il, flehrin sosyal ve entelektüel geliflimi için de ciddi bir potansiyeldir. 3.2 ESK fieh R EKONOM S NDE BAfiARAMADIKLARIMIZ Birlikte hareket edememe (7) Ulafl m sorunu (6) Kurumsallaflma (6) Turizme aç lamama (5) Siyasette etkin rol alamama (4) Yeterince marka ç karamama (4) Yeralt kaynaklar ndan yararlanamama (3) D fl ticaretten yeterince yararlanamama (3) Tar mda planl geliflmenin sa lanamamas (3) Üniversite - sanayi iflbirli inin kurulamamas (3) Eskiflehir Ekonomisinde Baflaramad klar m z uygulamas nda elde edilen birlefltirilmifl listedeki maddeler de erlendirildi inde karfl lafl lan tespitler flunlar olmaktad r: Birlikte hareket edememe (7) Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans nda yer alan yedi grubun tamam birlikte hareket edememeyi ilin bir baflar s zl olarak de erlendirmifltir. Birlikte hareket edememe olarak nitelendirilen kolektif çal flma eksili i, ülkemizde birçok il taraf ndan da baflar lamayanlar aras nda gösterilmektedir. lin geliflimine yönelik kollektif bir çal flma dönemi ortaya ç karabilmek için için Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans büyük bir f rsatt r. lin geliflim aktörlerinin bir araya geldi i bu 16

toplant da elde edilen görevlerin iyi de erlendirilmesi, yorumlanmas, gerekiyorsa güncellenmesi ile kolektif çal flma ad mlar at labilir. Ulafl m sorunu (6) Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans nda yer alan yedi gruptan alt s, Eskiflehir in ulafl m sorunun çözülemedi ini ifade etmektedir. Bahsedilen ulafl m sorunu, flehir içi ulafl m de il, kara, hava ve deniz yolundan yeterince verimli yararlan lamamas d r. Bu durum, Eskiflehir sanayi ve ticaret hayat n n ulusal ve uluslararas piyasalara entegrasyonunu zorlaflt rmaktad r. Kurumsallaflma (6) Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans nda yer alan yedi gruptan alt s, Eskiflehir firmalar n n kurumsallaflma konusunda baflar s z oldu unu ifade etmifltir. Odunpazar Evleri flletmeler teknoloji, altyap ve pazar anlam nda büyümektedirler ancak yönetsel yap lar bu büyümeleri kald rabilecek düzeyde geliflmemektedir. Eskiflehir ilinin bir bütün olarak geliflimi ildeki firmalar n geliflimi ile do ru orant - l d r. flletmelerin geliflimi en baflta ekonomik yap y etkileyecek olsa da, iflgücü, teknoloji kullan m, sosyal hayat n geliflimi konular na da yak ndan etki edecektir. Bu anlamda de erlendirildi inde, ildeki iflletme say s n n artmas ya da iflletmelerin hacimsel büyümesi kadar bu büyümeyi sürdürülebilir k lacak ve gelece e baflar yla tafl yacak kurumsallaflma çabalar da önem arz etmektedir. Turizme aç lamama (5) Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans nda yer alan yedi gruptan befli, Eskiflehir in turizme aç lma konusunda yeterince baflar l olamad n ifade etmifltir. Ülkemiz tarihi de erler afl s ndan k yas kabul etmeyecek bir zenginli e sahip olmakla birlikte, tarih ve alternatif turizm hareketleri konusunda henüz potansiyelinden yeterince yararlanamamaktad r. Eskiflehir in de yak n çevresindeki tarihi mekânlar n turizme kazand r lmas ve bu mekânlar n Eskiflehir le birlikte an lmas ve kentsel pazarlaman n bir parças haline gelmesi konusunda çal flmalar bafllatmas gerekmektedir. Siyasette etki rol almama (4) Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans nda yer alan yedi gruptan dördü, Eskiflehir in siyasette yeterince baflar l temsil edilemedi ini ifade etmifltir. Yeterince marka ç karamama (4) Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans nda yer alan yedi gruptan dördü, Eskiflehir gibi sanayisi geliflmifl bir flehir için yeterince say da marka ortaya ç kmad n ifade etmifltir. Yeralt kaynaklar ndan yararlanamama (3) Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans nda yer alan yedi gruptan üçü, Eskiflehir in sahip oldu u yeralt zenginli ini yeterince kullanamad n ifade etmifltir. Eskiflehir Büyükflehir Belediyesi 17

D fl ticaretten yeterince yararlanamama (3) Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans nda yer alan yedi gruptan üçü, Eskiflehir in d fl ticaret potansiyelinden yeterince yararlanamad n ifade etmifltir. Eskiflehir de bu ifadenin alt nda birkaç durum ortaya konmaya çal fl lm flt r: hracat n sahip olunan sanayi potansiyeline karfl l k beklenenden daha az olmas flletmelerin, standart ve sürdürülebilir düzeyde d fl ticaret yapmaya yeterli olmamalar D fl ticaretin yürütülebilmesi için gereken düzeyde iflgücünün bulunamamas D fl ticaret; özellikle de ihracat, iflletmelerin büyümesindeki en önemli faktörlerden birini oluflturmaktad r. Ancak, etkin bir d fl ticaret döngüsünün iflletmede oturtulabilmesi için iflletmenin hem sundu u ürünler baz nda hem de d fl ticaret süreçleri anlam nda etkin olmas gerekmektedir. Tar mda planl geliflmenin sa lanamamas (3) Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans nda yer alan yedi gruptan üçü, Eskiflehir in tar mda planl bir geliflme kaydedemedi ini ifade etmifltir. Eskiflehir in katma de eri yüksek tar m ürünleri üretebilmesi, tar m ürünleri iflleme tesislerinin gelifltirilmesi için giriflimcili in ve yat r mlar n art r lmas na ihtiyaç vard r. Üniversite - Sanayi iflbirli inin kurulamamas (3) Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans nda yer alan 7 gruptan 3 ü, Eskiflehir deki 2 üniversite ile sanayi aras nda iflbirli i kurmak konusunda baflar s z olundu unu ifade etmifltir. 3.3 ESK fieh R N BASKIN ÖZELL KLER Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans nda Eskiflehir ilinin güçlü ve zay f yanlar ile karfl s ndaki f rsat ve tehditlerin analizinde daha önceden gerçeklefltirilen bir çal flman n sonuçlar girdi olarak kullan lm flt r. Çal flmada kullan lan analiz, ESO nun Temmuz 2005 te yürüttü ü Eskiflehir Sanayi Stratejik Gelecek Tasar m Çal flmas ndan al nm flt r. Kat l mc lar ajanda aç klamalar bölümü nde de yer ald gibi, analiz üzerinden iki aflamal bir de erlendirme yapm fllard r. lk aflamada, Eskiflehir için her bir mevcut faktörü önem derecesine göre birden ona kadar puan vererek de erlendirmifllerdir: Eskiflehir linin Sahip Oldu u Güçlü Yönlerin Önem Derecesi Eskiflehir linin Sahip Oldu u Zay f Yönlerin Önem Derecesi Eskiflehir linin Karfl s ndaki F rsatlar n Önem Derecesi Eskiflehir linin Karfl s ndaki Tehditlerin Önem Derecesi Bu de erlendirmenin amac, Eskiflehir için geçerli olan bu faktörlerin hangilerinin il için daha bask n ve öncelikli oldu unun ortaya konmas d r. Bu de erlendirme, sonraki uygulama aflamalar nda hedeflerimizi belirlerken yararlanaca m z / kaç naca m z; bizim için daha bask n olan hangi faktörlerimiz var sorusunu cevaplayabilmek için gerçeklefltirilmifltir. 18

kinci aflamada ise kat l mc lar, bu faktörlerden ne düzeyde yararlanabileceklerini ya da kaç nabileceklerini yine birden ona kadar puan vererek de erlendirmifllerdir: Eskiflehir flletmelerinin Güçlü Yönlerinden Yararlanabilme Düzeyi Eskiflehir flletmelerinin Zay f Yönleri çin Çözüm Gelifltirebilme Düzeyi Eskiflehir flletmelerinin F rsatlardan Yararlanabilme Gücü Eskiflehir flletmelerinin Tehditlere Önlem Gelifltirebilme Gücü Bu de erlendirmenin amac, Eskiflehir için daha belirgin olan faktörlerin ne derecede kontrol edilebilir oldu unu ortaya koymakt r. Her faktörden yararlanmak ve kaç nmak ayn düzeyde olmayacakt r. Kat l mc lar böylece, hedeflerimizi gerçeklefltirebilmek için bizim için bask n olan faktörlerimizi ne derecede etkin kullanabilme / bunlardan kaç nabilme becerisine sahibiz? sorusunu sorabilecek ve hedefleri gerçeklefltirmek için daha etkin araçlara sahip olabileceklerdir. Bu çal flman n amac n bir örnekle aç klamak gerekirse: Örne in, geliflmifl OSB Eskiflehir in sahip oldu u en bask n güçlü yönü olabilir; ancak bu güçlü yönden yararlanma becerisi yeterince yüksek de ilse bu güçlü yönün Eskiflehir e bugün ve gelecekte yarataca avantaj yeterince kullanam yoruz demektir. Ya da, Çin in ve Hindistan n ucuzlu u Eskiflehir sanayisi için çok önemli bir tehdit olabilir, ancak bu tehdide karfl önlem gelifltirme gücümüz düflük olacakt r. Bu durumda bu tür tehditle savaflmak için alternatif yaklafl mlar gelifltirerek rekabet etmemiz gerekti ini ortaya ç karmaktad r. Bu iki örnekteki gibi, önem derecesi, kullanabilme / kaç nabilme becerisinin derecesiyle do ru orant l olmayabilir. Bu uygulama, özellikle hedeflerin belirlenmesi aflamas nda Eskiflehir in enerjisini ve konsantrasyonunu nereye yöneltmesi gerekti ini do ru saptamak amac yla gerçeklefltirilmifltir. Bu uygulama, bireysel olarak yürütülmüfl, tüm kat l mc lar n verdikleri iki aflamal puanlar de erlendirilmifl ve bir dörtlü (quadrant) üzerine yerlefltirilmifltir. Analiz sonuçlar afla da yer almaktad r: Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans nda Eskiflehir ilinin güçlü ve zay f yanlar ile karfl s ndaki f rsat ve tehditlerin analizinde daha önceden gerçeklefltirilen bir çal flman n sonuçlar girdi olarak kullan lm flt r. 19

ESK fieh R L N N GÜÇLÜ YÖNLER ESK fieh R L N N GÜÇLÜ YÖNLER (ESO Eskiflehir Sanayi Stratejik Gelecek Tasar m Çal flmas ) 1 Yönetimin e itimli olan 2. ve 3. kufla a geçmesinin sa lad yenili e aç k sanayi kültürü 2 Büyük firmalar n OSB den yer almas yla güçlü ve AB normlar nda yard mc sanayinin oluflumu 3 OSB nin ve ETGB nin haz r olmas, altyap n n mükemmelli i ve ucuzlu u 4 Üniversite, orta ve yüksek ö renim kurumlar n n varl 5 Eskiflehir Sanayi Odas n n e itime verdi i önem 6 Co rafi konumu nedeniyle iç pazar avantaj 7 Türkiye nin geliflmifl tüketiminin yüzde 70 ini yapan bölgenin ortas nda bulunmas 8 Türkiye nin en iyi ve düflük maliyetli OSB sine sahip olmas 9 Yetiflmifl insan gücü aç s ndan nicelik sorunu olmamas, nitelik aç s ndan haz r alt yap bulunmas 10 Büyük ve küçük sanayi geliflimi ve birikiminin düzeyi 11 Kay t d fl n n s n rl olmas 12 Sektörel çeflitlili in olmas 13 Nitelikli iflgücü 14 Geliflmifl bir OSB nin varl 15 Co rafi olarak ulafl m kolayl 16 Güçlü ve kabiliyetli yan sanayi GÜÇLÜ YARARLANMA YANLAR ÖNEM DÜZEY 4 Üniversite, orta ve yüksek ö renim kurumlar n n varl 8,75 6,34 14 Geliflmifl bir OSB nin varl 8,72 6,93 8 Türkiye nin en iyi ve düflük maliyetli OSB sine sahip olmas 8,43 6,64 3 OSB nin ve ETGB nin haz r olmas, altyap n n mükemmelli i ve ucuzlu u 8,34 6,79 7 Türkiye nin geliflmifl tüketiminin yüzde 70 ini yapan bölgenin ortas nda bulunmas 7,85 6,13 9 Yetiflmifl insan gücü aç s ndan nicelik sorunu olmamas, nitelik aç s ndan haz r alt yap bulunmas 7,80 6,04 13 Nitelikli iflgücü 7,58 6,37 6 Co rafi konumu nedeniyle iç pazar avantaj 7,51 6,02 15 Co rafi olarak ulafl m kolayl 7,46 5,78 12 Sektörel çeflitlili in olmas 7,30 6,85 16 Güçlü ve kabiliyetli yan sanayi 7,2 6,02 2 Büyük firmalar n OSB den yer almas yla güçlü ve AB normlar nda yard mc sanayinin oluflumu 7,20 5,91 10 Büyük ve küçük sanayi geliflimi ve birikiminin düzeyi 7,10 6,04 1 Yönetimin e itimli olan 2. ve 3. kufla a geçmesinin sa lad yenili e aç k sanayi kültürü 6,85 5,20 11 Kay t d fl n n s n rl olmas 6,82 6,02 5 Eskiflehir Sanayi Odas n n e itime verdi i önem 6,82 5,30 ORTALAMA 7,61 6,15 20

Üniversite ve yüksek ö renim kurumlar n n varl ilin en önemli güçlü yönü olarak tespit edilmifltir. Bu en önemli güçten yararlanabilme düzeyi ise düflük ç km fl ve tüm liste içinde yararlanma düzeyi en yüksek alt nc güçlü yön olmufltur. Bu durum, baflard klar - m z - baflaramad klar m z uygulamas nda ortaya ç kan tespiti destekler yöndedir. Eskiflehir, ildeki üniversitelerin öneminin fark ndad r ancak üniversite sanayi iflbirli inden henüz yeterince yararlanamamaktad r. Geliflmifl OSB nin varl da en önemli bulunan güçlü yönlerden biridir. Bu güçlü yönden yararlanabilme düzeyi ise en yüksek ç km flt r. Bu durum hem gücün fark ndal hem de bu gücü kullanabilme aras ndaki denge aç s ndan önemlidir. Benzer biçimde, Türkiye nin en iyi ve en düflük maliyetli OSB si oldu u da hemen bir sonraki en önemli güçlü yön olarak belirlenmifltir. Bununla birlikte bu yönden yararlanabilme düzeyi dördüncü s - rada kalm flt r. Eskiflehir Atatürk Lisesi OSB nin ve Eskiflehir Teknoloji Geliflim Bölgesi nin haz r olmas ve altyap flartlar da yine en önemli güçlü yönler aras nda yer almaktad r. Sevindirici bir biçimde bu güçlü yönle do ru orant l yararlanma düzeyine de sahiptir. Gücün do ru biçimde kullan lmas ve daha etkin tan t mlar Eskiflehir in Türkiye nin yaz l m ve teknoloji üssü olmas na büyük destek sa layacakt r. Eskiflehir in silikon vadisi olabilmek için yeterli altyap ya ve potansiyele sahip oldu u görülmektedir. Bunun ulusal düzeyde de bu derecede bir bilinirli e kavuflmas gerekmektedir. Türkiye nin geliflmifl tüketimini yapan bölgede bulunmas ; stratejik konumu Eskiflehir için en önemli beflinci güçlü yönüdür ve yararlanma düzeyi aç s ndan da yedinci s rada yer almaktad r. Bu durum, bu güçlü yönü kullanma konusunda Eskiflehir in geride olmad ancak kat etmesi gereken yolunun oldu unu ortaya koymaktad r. Eskiflehir in geliflmifl sanayisi ve (kullanma düzeyi aç s ndan ikinci s rada oldu u) sektörel çeflitlili i itibariyle üretimden çok da t m ve pazarlamayla ilgili çözümler üretmesi gereklili i ortaya ç kmaktad r. nsan kayna aç s ndan nitelik ve nicelik olarak geliflmifl bir altyap ya sahip olmas Eskiflehir in sahip oldu u bir baflka önemli güçlü yönüdür. Eskiflehir, hem iki üniversiteye sahip olmas, sosyal standartlar n n yüksek olmas ve nitelikli mezunlar ile çok avantajl bir flehirdir. Yap lan analiz, bu güçlü yönün kullan m düzeyinin çok afla s ralarda olmad - n ortaya koysa da etkinli i art rmak aç s ndan yap lmas gerekenler oldu unu da göstermektedir. Özellikle yeni mezun olanlar n ilde kalmas n n sa lanmas ; üniversite döneminden bafllayarak ifl hayat yla yak nlaflmalar na yönelik ortamlar gelifltirilmesi bu potansiyelin daha etkin kullan lmas n sa layacakt r. Öte yandan mevcut çal flanlar n gerek mesleki gerekse de kiflisel yetkinliklerinin gelifltirilmesine yönelik çal flmalar n ihtiyaç alanlar na göre düzenlenmesi de etkinli in artmas na katk da bulunacakt r. Eski Hal Co rafi konumu itibariyle sahip oldu u iç pazar avantaj yine önemli olarak de erlendirilen bir baflka güçlü yöndür. Ancak bu güçlü yönden yeterince yararlan lamamaktad r. Eskiflehir in, sahip oldu u sanayi, ticaret ve sektör çeflitlili i avantaj n iç pazarda mutlaka kullanmas ve lider bir konumda olmas gerekmektedir. Ulafl m imkânlar k - sa ve orta vadede artt kça bu gücü daha fazla kullanabilecektir. 21

ESK fieh R L N N ZAYIF YÖNLER ESK fieh R L N N ZAYIF YÖNLER (ESO Eskiflehir Sanayi Stratejik Gelecek Tasar m Çal flmas ) 1 Limanlara uzakl k 2 Kredi kald raçlamas n n kullan lmamas 3 Ortakl a so uk yaklafl lmas nedeniyle büyük sermayenin oluflturulamamas 4 Tan t m, pazarlama, inovasyon eksikli i 5 Ulafl mda altyap n n istenen düzeyde olmamas 6 Yabanc dil bilinirlili inin geliflen sanayi ihtiyac na cevap verememesi 7 Çok yönlü bir yerel lider ç kmamas 8 Ankara merkezine yak n olmas nedeniyle bürokrasinin deneme tahtas olmas 9 Kamunun kalifiye iflgücü talebinin, özel sektöre yönelimi k s tlamas 10 Sermaye yetersizli i 11 Üniversite - sanayi iflbirli inin yeterli düzeyde olamamas 12 Eskiflehir sanayisinin tan t m ve pazarlamas n n yetersizli i 13 Yeterince nihai ürün üretilmemesi (ara mal a rl kl çal fl l yor olmas ) 14 Yabanc yat r m çekilememesi ÇÖZÜM ZAYIF GEL fit REB LME YANLAR ÖNEM DÜZEY 1 Limanlara uzakl k 8,15 4,40 5 Ulafl mda altyap n n istenen düzeyde olmamas 7,81 5,04 4 Tan t m, pazarlama, inovasyon eksikli i 7,71 5,56 3 Ortakl a so uk yaklafl lmas nedeniyle büyük sermayenin oluflturulamamas 7,68 5,54 12 Eskiflehir sanayisinin tan t m ve pazarlamas n n yetersizli i 7,58 5,17 8 Ankara merkezine yak n olmas nedeniyle bürokrasinin deneme tahtas olmas 7,58 4,56 7 Çok yönlü bir yerel lider ç kmamas 7,42 4,96 10 Sermaye yetersizli i 7,40 5,34 2 Kredi kald raçlamas n n kullan lmamas 7,18 5,46 6 Yabanc dil bilinirlili inin geliflen sanayi ihtiyac na cevap verememesi 7,16 5,76 13 Yeterince nihai ürün üretilmemesi (ara mal a rl kl çal fl l yor olmas ) 7,13 5,40 14 Yabanc yat r m çekilememesi 7,09 5,04 11 Üniversite - sanayi iflbirli inin yeterli düzeyde olamamas 7,02 5,08 9 Kamunun kalifiye iflgücü talebinin, özel sektöre yönelimi k s tlamas 6,40 5,38 ORTALAMA 7,38 5,19 Limanlara yak nl k Eskiflehir ilinin en önemli zay f yönü olarak belirlenmifl; ayn zamanda da çözüm gelifltirme düzeyinin en düflük oldu u yön olarak tespit edilmifltir. Limanlara uzakl k Eskiflehir ilinin de ifltirebilece i bir zay f yön olmad na göre baflka çözümlerin gelifltirilmesi gerekmektedir. 22

Eskiflehir ilinin, limanlara uzakl n yaratt dezavantaj baflka çözümler üreterek ortadan kald rmas gerekmektedir. Bunun bafl nda da, kara ve demiryolu ile ulafl m n güçlendirilmesi yer almaktad r. Benzer durum, ulafl m altyap s için de geçerlidir. Bu zay f yön baflaramad klar m z uygulamas nda da ortaya ç km flt r. Bu zay f yöne çözüm gelifltirme düzeyi de düflüktür. Tan t m, pazarlama ve inovasyon eksikli i önemli bir zay f yön olarak tespit edilmifltir. Bununla birlikte, çözüm gelifltirme düzeyi yüksek bulunmufltur. Bunun yan s ra, firmalar n bu konulardaki ihtiyaçlar n n ve eksikliklerinin yayg n bir biçimde belirlenmesi ve gerekirse bu ihtiyaçlar n toplu olarak giderilmesine yönelik örgütlü programlar gelifltirilebilir. Burada en önemli rol, sektörleri ve firmalar yak ndan tan yan KOSGEB, ESO, ETO ve OSB ye düflmektedir. Büyük sermayenin oluflturulamamas il için önemli bir zay f yön olarak vurgulanm fl; bununla birlikte çözüm gelifltirilebilme düzeyi yüksek ç km flt r. Ankara ya yak n olman n verdi i bürokratik s k nt lar Eskiflehir için yine önemli bir zay f yön olarak belirlenmifl. Ancak, bu zay f yöne çözüm gelifltirilebilme düzeyi çok düflük olarak ç km fl. Bu durum, asl nda bunun bir zay f yön olmad n ortaya koymaktad r. Güçlü ve zay f yönler ilin kendi içinden kaynaklanan ve kontrol edilebilir faktörlerdir; f rsat ve tehditler ise ilin d fl nda ve kontrol edilemeyen sadece uyum gösterilebilen faktörlerdir. Çok yönlü bir yerel lider ç kmamas da Eskiflehir için önemli bir zay f yön olarak belirtilmifltir. Buna yönelik çözüm gelifltirme becerisinin de çok yüksek olmad ortak görüfl olarak ortaya ç km flt r. Sermaye yetersizli i Eskiflehir in önemli buldu u zay f yönlerinden birisi olmaktad r. Ancak, kat l mc lar bu zay f yön için çözüm gelifltirebilme güçlerinin bulundu undan bahsetmifllerdir. Eskiflehir sanayisinin sahip oldu u avantajlar, özellikle d fl yat r m ortakl klar bulunmas na yönelik kullan labilir. Bununla birlikte, flirket evlilikleri ile sermaye art fl ve flirket büyümeleri sa lanabilir. Grup 1 Gelecek 23

ESK fieh R L N N KARfiISINDAK FIRSATLAR ESK fieh R L N N KARfiISINDAK FIRSATLAR (ESO Eskiflehir Sanayi Stratejik Gelecek Tasar m Çal flmas ) 1 Zengin yeralt kaynaklar n n olmas 2 Öncü nitelikteki sektörler (Seramik-Havac l k-makine malat Beyaz Eflya) 3 Yeni ulafl m olanaklar (H zl Tren vb.) 4 Yaz l m n Eskiflehir de geliflen bir sektör olmas 5 Eskiflehir in stanbul sanayisi için yeni bir yat r m merkezi olmas 6 Çevre illerin bölgesel hizmet (sa l k, e itim, perakende) merkezi olmas 7 Savunma sanayisinin bölgede bulunmas 8 Organize tar m flletmelerine uygun arazi bulunmas 9 Faizlerin düflmesi sonucunda yabanc yat r m n artmas 10 nflaat n artmas 11 E itim almakta olan genç nüfus 12 Sanayide kullan lmayan at l kapasite 13 Faiz oranlar n n düflmesi 14 Eskiflehir Teknoloji Gelifltirme Bölgesinin varl ve ar-ge imkân YARARLANAB LME FIRSATLAR ÖNEM GÜCÜ 1 Zengin yeralt kaynaklar n n olmas 8,60 4,32 2 Öncü nitelikteki sektörler (Seramik-Havac l k-makine malat Beyaz Eflya) 8,40 6,28 3 Yeni ulafl m olanaklar (H zl Tren vb.) 8,28 6,23 5 Eskiflehir in stanbul sanayisi için yeni bir yat r m merkezi olmas 8,16 5,33 11 E itim almakta olan genç nüfus 8,16 6,27 8 Organize tar m flletmelerine uygun arazi bulunmas 7,91 5,21 4 Yaz l m n Eskiflehir de geliflen bir sektör olmas 7,80 5,64 6 Çevre illerin bölgesel hizmet (sa l k, e itim, perakende) merkezi olmas 7,79 6,32 13 Faiz oranlar n n düflmesi 7,73 5,83 7 Savunma sanayisinin bölgede bulunmas 7,60 5,58 10 nflaat n artmas 7,60 5,98 14 Eskiflehir Teknoloji Gelifltirme Bölgesinin varl ve ar-ge imkân 7,50 5,16 9 Faizlerin düflmesi sonucunda yabanc yat r m n artmas 7,14 5,14 12 Sanayide kullan lmayan at l kapasite 7,00 5,09 ORTALAMA 7,83 5,60 Zengin yeralt kaynaklar n n Eskiflehir ili için önemli bir f rsat oldu u, ancak bu f rsatlardan yararlanabilme düzeyleri içinde en düflük de ere sahip oldu u tespit edilmifltir. Eskiflehir için çok önemli bir f rsat oldu unun üzerinde durulmas na ra men bu f rsat n somutlaflt r lmas na yönelik gruplar n herhangi bir ç kt s bulunmamaktad r. Bu durumda, bu f rsat n Eskiflehir in gündeminde tahmin edildi i kadar öneme sahip ol- 24

mad anlafl lmaktad r. Ancak ilin do al avantajlar aras nda yer alan yer alt kaynaklar ile ilgili yat r mlar artmal, bu yönde projeler gelifltirilmelidir. Öncü sektörlerin (havac l k, seramik, makine, beyaz eflya, yaz l m) Eskiflehir deki varl - il için önemli bir f rsat olarak de erlendirilmifl ve yararlanma düzeyinin de yüksek oldu u ortaya konmufltur. Eskiflehir in uluslararas anlamda da önemi bulunan ve geliflen sektörlerde söz sahibi olmas il için önemli bir pazarlama konusudur. lin konuyu kentsel pazarlama düzeyinde ele almas ve özellikle yat r m kazanma konusunda politikalar üretmesi gerekmektedir. Ayr ca, bu sektörlerdeki firmalara ar-ge, insan kayna ve pazarlama konular nda destek verilmeli ve bu sektörlerde faaliyet gösteren firmalara özel geliflim kanallar oluflturulmal d r. Bu aflamada yine en büyük görev baflta ETGB olmak üzere OSB ye, KOSGEB, ETO ve ESO ya düflmektedir. Bu kurumlar ayr ca, söz konusu sektör firmalar n n ileri teknoloji kullan m ve ar-ge ihtiyaçlar n göz önüne alarak üniversiteler ile yo un bir iflbirli i düzeyinde çal flabilmesi için köprü görevini üstlenmeli, üniversitelerin bu sektörlere entegrasyonunu h zland r c çözümler üretmelidirler. Eskiflehir Sivil Havac l k Okulu Yeni ulafl m olanaklar, Eskiflehir için üçüncü s rada yer alan bir f rsat olurken, bu f rsattan yararlanabilme düzeyi de dördüncü s rada olmufltur. Bu durum hem karayolu ulafl m - n n rahatlamas ve daha a rl kl olarak nakliyeye kaymas yla birlikte ulafl m rahatlatacak bir etkendir. Öte yandan, özellikle iflgücünün kal c l n sa lamak aç s ndan da önemlidir. Eskiflehir in özellikle stanbul için yeni bir yat r m merkezi haline gelmesi il için önemli bir f rsat niteli indedir. Ancak bundan yararlanma gücü epey alt s ralarda tespit edilmifltir. Öncelikli olarak, Eskiflehir in kendisi için önemli oldu unu ortaya koydu u bir f rsattan yararlanabilme gücünü gelifltirmesi gerekmektedir. Eskiflehir - stanbul karayolunun tamamlanmas n n ve h zl trenin bu f rsat n kullan m n da güçlendirece i unutulmamal d r. ETGB, EOSB nin düflük maliyet ve yüksek imkânlar her f rsatta tan t lmal, ulusal düzeyde lobi faaliyetleri yürütülmelidir. E itim almakta olan genç nüfus Eskiflehir in sahip oldu u önemli bir f rsatt r ve bu f rsattan yararlan ld ifade edilmektedir. lin, nitelikli iflgücüne sahip olmas ve potansiyel sahibi bir neslin de yetiflmesi pek çok il için hala eksik olan bir yöndür. Organize tar m iflletmelerine uygun arazi bulunmas için Eskiflehir için önemli bir f rsatt r, ancak bundan yararlanabilme düzeyi düflük görünmektedir. Özellikle katma de erli tar m için tar msal ürün iflleme tesisleri gelifltirilmeli, bu konudaki giriflimcili in art r lmas için yönlendirme ve destek sa lanmal d r. Yaz l m n Eskiflehir de geliflen bir sektör olmas f rsat, önem s ralamas nda 12 f rsat aras nda yedinci s raya yerlefltirilmifl ve önem ortalama puan n n alt nda kalm flt r. Eskiflehir in, yaz l m flehri olmaya aday altyap s ve kaynaklar ile kat l mc lardan gelen bu önem de erlendirmesini analiz etmesi ve bu konuda yaflanan geliflme ve f rtsatlar yayg n bir flekilde tan tmas, bu alandaki kat l m gelifltirmesi gereklidir. Bölgesel hizmet ve ticaret liderli i çok önemli bir f rsat olarak de erlendirilmese de yararlanma gücü üst s ralarda yer alm flt r. Önem derecesi ortalaman n alt nda kalmas na ra - Büyükflehir Belediyesi Sanat ve Kültür Saray 25