POSTA DAĞITIM HĠZMETLERĠ YÖNETMELĠĞĠ BİRİNCİ BÖLÜM Kapsam Tanım ve Deyimler Yönetmeliğin kapsamı Madde 1- Posta dağıtım hizmetinin uygulanmasına ilişkin hükümler ile bu hizmette çalışan dağıtıcı, başdağıtıcı ve dağıtım kontrol şeflerinin görevleri bu Yönetmelikte gösterilmiştir. Tanımlar Madde 2- Posta dağıtım hizmetinde görevlendirilen ve unvanları aşağıda belirtilen personelin tümüne "dağıtım personeli" denir. Dağıtım personeli şu şekilde tanımlanır. a) Bu Yönetmeliğin gösterdiği işleri ve gerektiğinde Genel Müdürlükçe kendilerine verilen diğer görevleri yerine getirmekle yükümlü olan personele "dağıtıcı" denir. Bunlar yaptıkları görev yer ve şekline göre"yaya dağıtıcı" "şoför dağıtıcı" veya "köy dağıtıcısı" olarak adlandırılır. b) Dağıtıcıların dağıtım hizmetlerini bu Yönetmeliğe göre yapmalarını sağlamak veya yaptıkları işleri denetlemek, gerektiğinde dağıtım hizmetini fiilen yapmakla görevli olan personele "başdağıtıcı" denir. c) Dağıtım cihetlerinin ve dağıtıcı kadrolarının saptanması, dağıtım ve kutu açma hizmetlerinin incelenmesi ve denetlenmesi ile görevlendirilen personele "dağıtım kontrol şefi" denir. Deyimler Madde 3- Bu Yönetmelikte a) "Gönderi" deyimiyle, türü belirtilmemiş oldukça, adi ve taahhütlü mektup postası gönderileri, her türlü tebliğ kağıtları, işyerlerinde teslimi gereken kayıtlı posta gönderileri ile havalelerin haber kağıtları, koliler ve havaleler; b) "Alıcı" deyimiyle, her türlü gönderiyle bunlara ait haber kağıtlarının adreslerinde gösterilen alıcıların kendileri, bunları almaya hakkı bulunan veya türlerine göre ilgili bölümlerde öngörüldüğü üzere bunların verilebileceği vekil, mutemet, veli, vasi, kayyum, katip, müdür, hizmetçi ile yakını bulunan kişilerin tümü veya geri gelme halinde göndericiler; c) "Dağıtım" deyimiyle, her türlü gönderinin alıcısına verilmesi, teslimi veya ödenmesi işlemleri; d) "Dağıtım ünitesi" deyimiyle, posta dağıtım işi ile de görevlendirilmiş olan PTT işyeri, e) "Yerel dağıtım" deyimiyle, bir PTT işyerinin posta hizmeti gördüğü alan içinde yaptığı posta dağıtımı; f) "Bölgesel dağıtım" deyimiyle, bir dağıtım ünitesinin kendi hizmet alanından başka komşu bir veya birkaç PTT işyerinin hizmet alanında yaptığı dağıtım; g) "Sıralamak" deyimiyle, dağıtılacak gönderilerin dağıtım sırasına göre sıraya dizilmesi; h) "Posta ile sürekli ilişkisi bulunanlar" deyimiyle, Posta Tüzüğünün 126. maddesi uyarınca, her zaman aynı adres ile çok sayıda mektup postası gönderisi aldıklarından, gönderileri kapalı torbalarla veya işyerinde bir vekil veya mutemet aracılığı ile teslim edilen alıcılar ifade edilmiştir. ĠKĠNCĠ BÖLÜM Genel Hükümler KISIM I Dağıtıma ĠliĢkin Genel Ġlkeler Dağıtım ilkeleri Madde 4- Posta dağıtım hizmeti bu Yönetmelikte saptanan kurallara göre yapılır. Dağıtımda uygulama ilkelerinin saptanması Madde 5- Her PTT işyeri ilke olarak dağıtımını kendi yapar. Ancak, birden fazla işyeri olan yerleşme alanlarında dağıtım işi bir veya birkaç işyerinde toplanabilir. Yerel veya bölgesel dağıtım yapılmasına, dağıtımın gün, saat ve sayılarına ilişkin ilkeler Genel Müdürlükçe saptanır.
Dağıtım, teslim ve ödeme yeri Madde 6- Postrestant ve posta abone kutusu adresliler dışındaki mektup postası gönderileri, alıcının adresine götürülerek dağıtılır. Değer konulmuş mektup, değer konulmuş ve konulmamış koliler, havaleler ödeme şartlı gönderiler haber kağıdı ile çağrılan alıcılarına PTT işyerinde teslim edilir veya ödenir. Genel Müdürlük, PTT işyerinde teslim veya ödenmesi gereken gönderi veya havalelerin bazı şartlarla konutta teslim veya ödenmesine karar verebilir. Gönderilerin dağıtıma yetiģtirilmesi Madde 7- Dağıtım ünitesine gelen gönderiler ilke olarak varıştan sonraki ilk dağıtımına yetiştirilir. Ancak, gerektiğinde mektup ve posta kartları ile gazete ve dergilere öncelik tanınır. KISIM II Gönderilerin Dağıtıma Hazırlanması Postaların açılması Madde 8- Posta torbaları işyerinin iş hacmine ve organizasyonuna göre dağıtım veya gelen-giden servislerinde görevli memurlar veya bunların denetiminde dağıtıcılar tarafından açılır. Gönderilerin ayırımı, sıralanması ve kontrolü Madde 9- Dağıtıcılar, işyeri için saptanan düzene göre gönderilerin grup ve ilk ayırımlarını yaptıktan sonra bunları kendi dağıtım cihetine ait telli ayırım kasalarında sıralar. Ayırım sırasında: a) Pulları düşmüş, zarfları yırtılmış, ambalajları patlamış olan veya açılıp tekrar kapatılmış zannını veren; b) Ücretleri hiç ödenmemiş veya eksik ödenmiş olan; c) Üzerinde, posta ücretlerinin ödenmesinde geçerli olmayan pul veya soğuk damgalar bulunduğu görülen, gönderilere rastlanırsa bunlar gereği yapılmak üzere ilgililere verilir. Dağıtıma götürülmeyecek gönderiler Madde 10- Dağıtılmak üzere gelen gönderilerin ayırımı, sıralanması ve kontrolü sırasında rastlanan: a) Yanlış gelen gönderiler; b) Üzerlerinde hakaret veya aşağılayıcı adresler veya yasaklanmış lakap, ünvan ve deyimler yazılı gönderilerle, yasaklığı Posta Kanununda yazılı veya mevzuata uygun olarak amirleri tarafından kendilerine bildirilmiş olan gönderiler; c) İçinde yasak şeyler olduğu sezilen gönderiler; d) Yetkili mercilerin yazılı isteği uyarınca alıcısına verilmemesi istenen gönderiler; e) PTT işyerlerinde verilmesi mutat olan abone kutusu veya postrestant adresli gönderilerle bekletilmeleri alıcıları tarafından istenenler ve adlarına çok sayıda gönderi geldiği için gönderilerini bir vekil veya mutemet aracılığı ile PTT işyerinden alanlara ait gönderiler, dağıtımdan alıkonularak ilgililere veya service verilir. YanlıĢ gelen gönderiler Madde 11- Yanlış gelen gönderiler asıl varış yerine iletilmek üzere bekletilmeden giden servisine verilir. Belli bir postadan çok sayıda yanlış gönderi çıkması ile belli bir merkezden sürekli olarak düzensiz posta alınması halinde ilgililere bilgi verilir.
KISIM III Dağıtıma ÇıkıĢ ve Dağıtımdan DönüĢ Dağıtıma çıkıģ Madde 12- Dağıtıcılar hazırlıklarını bitirdikten sonra "Dağıtıcı çalışma saatlerini gösterir tablo" veya "köy sefer programı" uyarınca dağıtıma çıkarlarken 2101 stok numaralı "dağıtım sefer defteri"ni imza ederler. Dağıtılmak üzere sıralanan ve bağ yapılan gönderiler dağıtım sırasına göre çantanın içine konur. Çantaya sığdırılamayan gönderilerin, adresleri başkaları tarafından görülmeyecek ve yağmur, kar gibi hava şartlarından etkilenmeyecek şekilde taşınmasına özen gösterilir. Dağıtıcıların taģıyacakları gönderilerin ağırlığı Madde 13- Yaya dağıtıcıların dağıtıma çıkışlarında taşıyabilecekleri gönderilerin son ağırlığı 10 kilogramdır. Kendilerine 10 kg.dan fazla ağırlıkta gönderi verildiği takdirde bunların taşınması için mevcut araçlardan yararlanılır. Köy dağıtımında bu ağırlık 30 kg.dır. Taşıtla yapılan dağıtımda taşınacak gönderilerin ağırlığı taşıtın kapasitesiyle sınırlıdır. Dağıtımdan dönüģ Madde 14- Dağıtıcılar, dağıtımdan sonra işyerine dönüşlerinde önce ilgili amirini görerek sefer defterine dönüş saatlerini yazarlar. Bundan sonra, dağıtılan gönderilerin imzalı alındıları ile diğer kağıtları ve varsa tahsil edilmiş ücretleri bu Yönetmeliğin ilgili bölüm ve kısımlarında belirtildiği şekilde teslim ederler. Dağıtılamamış gönderiler çantalarında tutulmayıp ilgili servis, amir veya memurlara verilir. Bunlar hakkında alınacak talimata göre işlem yapılır. Dağıtımdan dönüģte gecikme Madde 15- Dağıtım sonunda merkeze dönüşte 15 dakikadan fazla bir gecikme olursa dağıtıcı gecikme sebebini amirine bildirir. Bu durum amir tarafından dağıtım sefer defterine yazılır. Dağıtım saatleri dıģında, dağıtım yapılmayacağı Madde 16- Dağıtıcılar, öngörülen dağıtım saatleri dışında amirinin emri veya izni olmadıkça dağıtımda bulunamazlar. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Dağıtım, Teslim ve Ödeme ĠĢlemleri KISIM I Ortak Hükümler PTT iģyerinde teslim edilecek veya ödenecek gönderiler Madde 17- Aşağıda belirtilen gönderiler alıcılarına PTT işyerinde teslim edilir veya ödenir. a) Postrestant adresli gönderilerle bekletilmeleri alıcısı tarafından istenen gönderiler, b) Posta abone kutusu adresli gönderiler,
c) Değer konulmuş mektuplar, d) Değer konulmuş veya konulmamış koliler, e) Havaleler, f) Ödeme şartlı gönderiler, g) Adreslerinde teslim edilmek veya ödenmek üzere dağıtıma götürülüp de herhangi bir nedenle dağıtım olanağı sağlanamayarak alıcılarına haber kağıdı bırakılmış olan gönderiler. Bunlardan; a) harfinde belirtilen gönderiler alıcısının başvurması üzerine, b) harfinde açıklanan gönderiler kutularına atılmak suretiyle diğer harflerde belirtilen gönderiler de alıcılarının haber kağıdıyla PTT işyerine başvurması üzerine teslim edilir veya ödenir. Alıcısının adresinde teslim edilecek veya ödenecek gönderiler Madde 18- Aşağıda belirtilen gönderiler, alıcılarının adreslerine götürülerek dağıtılır: a) Postrestant veya posta kutusu adresli olmayan mektup postası gönderileri, b) "Konutta teslim" veya "özel ulak" işaretli - Değer konulmuş mektuplar, - Değer konulmuş veya konulmamış koliler, - Havaleler, c) Vergi tebliğleri ile tebliğ kağıtları, d) PTT işyerlerinde teslimi gereken değer konulmuş mektup, havale ve kolilerin haber kağıtları. Alıcının isteğine göre teslim ve ödeme yeri Madde 19- Alıcılarının yazılı istekte bulunmaları halinde: a) "Konutta Teslim" veya "Özel Ulak" işareti taşımadıkları için PTT işyerlerinde teslim edilecek veya ödenecek olan değer konulmuş mektup, değer konulmuş veya konulmamış koliler ile havaleler alıcının adresinde, b) Alıcı adresine götürülmek suretiyle teslim edilecek olan posta gönderileri ile havaleler bekletilmek suretiyle PTT işyerlerinde, teslim edilebilir veya ödenebilir. Ancak, (a) harfindeki gönderiler için duruma göre "Konutta Teslim" veya "Özel Ulak", (b) harfindeki gönderiler için de postrestant hizmetlerine ilişkin ek ücretin teslim veya ödeme sırasında tahsili gerekir. Posta ile sürekli iliģkisi bulunan gerçek ve tüzel kiģilere gelen gönderilerin dağıtımı Madde 20- Posta ile sürekli ilişkisi bulunan ve her zaman adreslerine çok sayıda gönderi gelen gerçek kişiler ile ticarethane, kurum, ortaklık, resmi daire ve kuruluşlar gibi tüzel kişilere gelen gönderiler, bu kişilerin istekleri halinde PTT işyerlerinde teslim edilebilir. Gerekirse bu tür gönderiler, alıcılarına kapalı torbalarla da teslim edilebilir. Bu şekilde düzenlenen torbaların etiketlerine dağıtım merkezinin adı ile alıcının adresi yazılır. Bu tür gönderilerin teslim işlemleri arasında postrestant ücreti alınmaz ve teslime ilişkin genel kurallar uygulanır. Gönderilerin kimlere verilebileceği Madde 21- PTT aracılığı ile dağıtılmak, teslim edilmek ve ödenmek üzere postaya verilen her türlü gönderi ve bunlardan kayıtlı bulunanlardan haber kağıtları genel olarak, adreste gösterilen alıcılarına verilir.
Ancak, alıcılarının gösterilen adreste bulunmamaları halinde hangi gönderilerin alıcılarından başka kimlere de verilebileceği, bu Yönetmeliğin her gönderi türüne ilişkin özel kısımlarında belirtilmiştir. Bununla beraber, aleyhlerine mala el koyma veya haciz kararı verilmiş bulunanlar tarafından gönderilen veya bunlar adına gelen gönderiler, yetkililerin yazılı isteği üzerine, kanunla belirtilen yerlere verilir. Alıcısı aleyhine haciz konulmuş olup da herhangi bir vergi, ücret veya resim alındıktan sonra teslimi gereken gönderiler ise, bu tür vergi, ücret ve resimlerin tahsilinden sonra haczi koyan mercie teslim olunur. Gönderilerin üçüncü kiģilere verilmesi Madde 22- Gerçek veya tüzel kişilik niteliğindeki alıcılar, adlarına gelmiş veya gelecek olan her türlü gönderiyi kendi adlarına alabilmeleri için üçüncü bir kişiyi yazı ile yetkili kılabilirler. Bu amaçla tayin olunan vekil veya mutemedin adı ve soyadı ile tatbik imzası yazıda gösterilmelidir. PTT işyerine verilen bu yazıda belirtilen süre içinde, süre belirtilmemiş ise yazının iptali veya üçüncü kişinin azledildiği PTT işyerine ayrıca bildirilmedikçe, yapılan teslim ve ödemeden PTT sorumlu değildir. Bir kişinin mülkiyetinde bulunan para ve mallar üzerinde yapabileceği tasarruflardan olan "temlik" işlemi ile, yalnız emre yazılı değerli belgelerin devrinde kabul edilmiş bir usul olan "ciro" işlemi postada geçerli değildir. Alıcılarına verilmeyecek gönderiler Madde 23- Kanuna göre yetkili bulunan yer ve kişilerce ilgili PTT işyerlerine yazı ile bildirilmiş olmak kaydıyla a) Velilik ve vasilik altında bulunanlar, b) Hacir altına alınanlar, c) İflas etmiş olanlar, adlarına gelen gönderiler gerçek alıcılarına verilmez. Bununla beraber, bu gönderilerin hangi hallerde kimlere verilebileceği bu Yönetmeliğin gönderi türlerine göre ilgili kısımlarında belirtilmiştir. Birden fazla kurulca talep edilen tüzel kiģilik adına gelen gönderiler Madde 24- Birden fazla kurulun bir tüzel kişiliği temsile yetkili olduğunu ileri sürerek o tüzel kişilik adına gelen posta gönderileriyle havalelerin kendilerine teslim veya ödenmesini istemeleri halinde bunlardan: a) Temsil iddiasında bulundukları tüzel kişiliği hukuken temsile yetkili olduklarını bir mahkeme kararıyla tespit ettirmeyen, b) Temsil iddiaları yargı kararı ile sonuca bağlanıncaya kadar gönderiler üzerine tedbir koydurmayan, kurullara posta gönderileri teslim edilmez veya ödenmez. Bu kurullarca gönderilerin yasal bekleme süreleri içinde bir tespit veya tedbir kararı getirilmemesi halinde o tüzel kişilik adına gelen gönderiler ile havaleler çıkış yerine geri gönderilir. Bu gönderilerin üzerine "Birden fazla alıcı hak iddiasında bulunduğundan geri" ifadesini taşıyan bir damga basılır veya bu ifade elle yazılır. Geri gelen bu tür gönderinin teslim edilmesi sırasında da birden fazla kurulun hak iddia etmesi halinde gerekli yargı kararı yetirilinceye kadar bunlar merkezde bekletilir. Aracı adresli gönderiler
Madde 25- Bir gönderinin adresinde aracı adı varsa, alıcı bu aracı kişi sayılır ve ona göre işlem yapılır. Kimlik tespiti Madde 26- Posta gönderileriyle havale bedellerinin teslim veya ödenmesi sırasında bunların alıcısı veya bunları almaya yetkili olanların, teslim veya ödemeyi yapan PTT personelince tanınmamaları halinde bu kişilerin kimliklerini ispat etmeleri gerekir. Kimlik ispatı a) Posta kimlik kartı, b) T.C. Nüfus cüzdanı, c) Resmi Daire ve Kurumlarca düzenlenmiş fotoğraflı kimlik belgeleri veya resmi belgeler, d) Pasaport, e) Yabancılar için oturma tezkereleri ile sağlanır. Bu belgelerin, fotoğraflı ve numaralı olması, düzenleyen kurumların yetkililerince imzalanıp resmi mühürle tasdik edilmiş olması; belgelerde silinti ve kazıntı bulunmaması ve ayrıca süre belirtilmişse sürelerinin geçmemiş olması gerekir. Bu belgelere dayanılarak kimlik tespiti suretiyle yapılan teslim ve ödeme işlemlerinde, kimliğin hangi belge ile tespit edildiği, belgeyi veren yerin veya makamın adı, memur olan alıcıların sicil numarası ile belgenin tarih ve numarası, alıcının imzasının alındığı defter veya formüllere açıkça yazılır. Kimliklerini bu belgelerle ispatlayacak durumda bulunmayan alıcılar ise kimliklerini, teslimi veya ödemeyi yapacak PTT personelince tanınan ödeme gücü olan bir kimseye veya yukarıdaki (c) harfinde yazılı kurumların yetkililerine imzalarını yazı ile tasdik ettirmek suretiyle de ispatlayabilirler. Yukarıdaki (c) harfinde yazılı daire ve kurumlar dışında kalan dernekler, özel birlikler ve siyasi partiler tarafından verilen üye kartlarıyla öğrenci birlik ve kuruluşlarınca verilen şebeke kartları kimlik ispatı için geçerli değildir. Mühür veya elle yapılmıģ iģaretlerin tasdiki Madde 27- Okuma yazma bilmeyenlere veya imza atamayanlara yapılacak teslim ve ödemelerde mühür veya elle yapılmış işaret kullanıldığı takdirde, kimlik tespiti ile birlikte parmak izi alınır. Mühür veya elle yapılmış bir işaretin kullanılmaması halinde, kimlik tespiti ile birlikte parmak izi alınması yeterlidir. Görme özürlülere yapılacak teslim ve ödemelerde kimlik tespiti ile birlikte imza yeterlidir. Ancak, görme özürlünün isteği halinde kimlik tespiti yapılan bir tanık huzurunda teslim ve ödeme yapılabilir. Alıcının ve adresin araģtırılması Madde 28- Adreste dağıtılan her türlü gönderinin teslim veya ödenmesinde alıcılarının kesin olarak saptanabilmesi amacıyla, gerektiğinde apartman, han ve otel görevlilerinden, komşulardan gerekli soruşturmada bulunulur veya telefon rehberlerine bakılır. Alıcısı bulunmayan gönderiler Madde 29- Alıcının gösterilen adreste bulunmadığı anlaşılır ve nerede bulunabileceği de öğrenilemezse, o gönderinin arkasına nereden ve kimlerden sorulduğu halde bulunamadığı dağıtıcı tarafından yazılıp imzalanır.
Soruşturma sırasında, başka bir tarafa taşınmış veya gitmiş oldukları öğrenilenlere ait gönderilerin üzerlerine alıcıların yeni adresi yazılır. Arka tarafına da bu adresin nereden ve kimden öğrenildiği yazılarak yeni adrese yollanmak üzere merkeze getirilir. Alıcı aynı dağıtım bölgesinde (cihette) bir başka yere taşınmış ise gönderi aynı dağıtıcı tarafından yeni adreste teslim edilir. Adres bırakmadan başka tarafa gitmiş olanlara ait gönderiler de arkalarına "Adres bırakmadan gitmiştir" şerhi verilerek çıkış yerine geri yollanmak üzere yine merkeze getirilir. Bu tür gönderilerin üzerinde "Özel Ulak" veya "Konutta Teslim" etiket veya yazısı varsa, bunların geri gönderilmeleri sırasında bu işaretler çapraz iki kalın çizgi ile iptal edilir. Göndericisine geri yollanmak üzere merkeze getirilen gönderilerin üzerindeki notun istenilen açıklıkta ve nitelikte yazılmamış bulunması veya araştırmanın hatalı veya yetersiz yapıldığının anlaşılması halinde alıcının yeniden araştırılması, kontrolle görevli personel tarafından sağlanır. Gönderilerin üzerindeki adresten baģka bir yerde verilmesi Madde 30- Alıcısının dağıtıcı tarafından tanındığı gönderiler aksine bir kayıt yok ise alıcı istediği takdirde alıcıya merkezde, yol üzerinde veya rastlanılan herhangi bir yerde verilebilir. Teslim ve ödeme koģulu Madde 31- Bir gönderinin teslim edilebilmesi için: a) Kayıtlı posta gönderileriyle havalelere ait formül, defter veya alındılardaki ilgili yerlerin alıcı tarafından imzalanması, b) Varsa, posta ücretleriyle diğer paraların tahsil edilmesi, şarttır. Kabul edilmek istenmeyen gönderiler Madde 32- Bir gönderinin, alıcısı tarafından kabul edilmek istenmemesi halinde, durum bu gönderinin, haber kağıdının veya bunlara ait kayıt ve kağıtların uygun bir yerine yazılarak alıcısına imzalattırılır. Alıcı bunu yapmaktan kaçınırsa, durum dağıtıcı tarafından yazılarak imzalanır. Bu tür gönderilere herhangi bir nedenle teslim edilemeyen gönderiler gibi işlem uygulanır. Aynı alıcıya ait birden fazla adresli gönderiler Madde 33- Üzerinde aynı alıcıya ait olsa dahi, birden fazla adres ve teslim yeri gösterilmiş gönderiler dağıtılmayarak gerekli meşruhat verilmek suretiyle çıkış yerine geri gönderilir. Aynı isimde birkaç alıcısı bulunan gönderiler Madde 34- Bir posta gönderisinin adresinde yazılı adı ve soyadı taşıyan birden fazla kimse bulunur ve asıl alıcının kim olduğu da kesin olarak saptanamazsa o gönderi üzerine durum yazılıp imzalanarak göndericisine geri yollanmak üzere merkeze getirilir. Gönderilerin üzerindeki dikkate alınmayacak yazı ve iģaretler Madde 35- Gönderiler üzerine yazılmış olan ve posta hizmet ve servisleriyle ilgisi bulunmayan "İvedi","Özeldir","Zata Mahsus","Kişiye Özel","Önemli" veya "Gizli" gibi yazı ve işaretler dikkate alınmaz. Geri ve tekrar yollamada etiket ve damga kullanılması
Madde 36- Dağıtılamayıp tekrar veya geri yollanan gönderilere duruma uyan etiket yapıştırılır. Etiket yoksa bunun yerini tutan damga basılır. "Özel Ulak" iģaretli gönderiler Madde 37- "Özel Ulak" işaretini taşıyan gönderilerin dağıtım, teslim şekli ve ödenmesinde, bu işareti taşımayanlara uygulanan işlem aynen uygulanır. Ancak, bu gönderiler, görevlendirilmiş bulunan özel dağıtıcı ile ve genel dağıtım beklenmeden teslim edilmek veya ödenmek üzere alıcının adresine götürülür. İlk götürülüşte teslim ve ödenmesi sağlanamayan bu gönderiler üzerlerine gerekli şerh verilerek PTT işyerine geri getirilirler. Bunlardan: a) Mektup postası gönderileri ilk normal dağıtımda tekrar götürülürler. b) PTT işyerinde teslimi gerekenleri için ise PTT işyerlerinde teslim edilmek veya ödenmek üzere haber kağıdı bırakılır. Gönderi teslim veya ödemenin yapılacağı PTT işyerine geri getirilir veya teslim olunur. Bununla birlikte, karşılığında imza alınmaksızın teslimi gereken kayıtsız gönderiler, bu ilk götürülüşte teslim edilecek kimse bulunmazsa, bu işareti taşımayan diğer adi gönderiler gibi, varsa posta kutularına, yoksa kapı veya pencere altından içeri atılır. "Özel Ulak" işaretli mektup postası gönderilerinin (kutuya veya kapı altına atılanlar dahil) dağıtımında gönderi üzerine teslim tarihi ve saati dağıtıcı tarafından yazılarak imzalanır. Bu gönderilerin dağıtım, teslim ve ödeme işlemleri, PTT işyerlerinin, havale ve koliler için de ilgili servis veya gişelerin açık bulunması şartıyla yasal tatil ve bayram günleri dahil her gün yapılır. Ancak, saat 23.00-7.00 arasında dağıtım yapılabilmesi için alıcının PTT işyerine önceden yazı ile başvurmuş olması gerekir. "Özel Ulak" işaretini taşıyan bir gönderinin alıcısına teslimi sağlanamadığı için çıkış yerine geri yollanması sırasında, "Özel Ulak" etiket veya yazısı iki kalın çizgi ile iptal edilir. Bu işareti çıkışta taşımayan gönderilerin alıcıları istekte bulunursa, gönderiler adrese özel ulakla yollanabilir. Bu takdirde ek ücret teslim veya ödeme sırasında alıcıdan alınır. Bu gönderi yurtdışından geliyorsa, alınacak ücret yine yurtiçi özel ulak ek ücretidir. Köy dağıtımında özel ulak hizmeti uygulanmaz. "Konutta teslim" iģaretli gönderiler Madde 38- Teslim veya ödeme işlemlerinin PTT işyerlerinde yapılması gereken değer konulmuş mektup, değer konulmuş veya konulmamış koliler ile havaleler ve ödeme şartı gönderiler buna ait ek ücretinin ödenmiş olması koşuluyla havaleler ve ödeme şartlı gönderiler buna ait ek ücretinin ödenmiş olması koşuluyla göndericinin isteği üzerine alıcının adresine götürülmek suretiyle teslim edilir veya ödenir. Bu işareti çıkışta taşımayan posta gönderileriyle havalelerin alıcıları istekte bulunursa bunlar da konutta teslim edilir veya ödenir. Bu takdirde hizmete ilişkin ek ücret teslim veya ödeme sırasında alıcıdan alınır. Genel Müdürlükçe aksine bir talimat verilmedikçe, ilk götürülüşünde teslim veya ödenmesi sağlanamayan bu tür gönderiler PTT işyerinde teslim edilmek veya ödenmek üzere haber kağıdı bırakılmak suretiyle o gönderi teslim veya ödemenin yapılacağı PTT işyerine geri getirilir veya teslim olunur. YanlıĢ dağıtılan gönderiler Madde 39- Adresin eksikliğinden, iyi yazılmamış olmasından, numara yanlışlığından veya isim benzerliğinden bir gönderi asıl alıcısından başkasına verilmiş ise açılmış olsa dahi, açan tarafından uygun şekilde tekrar kapatılıp, keyfiyetin şerh ve imza edilmesinden sonra
geri alınması gerekir. Eğer o kimse bunu yazıp imzalamaktan kaçınır yahut yazı bilmediğini söylerse, dağıtıcı gönderinin arkasına "... nedeniyle... ye teslim edilmiş olan bu... kendisi tarafından açılmış ise de keyfiyeti yazıp imzalamaktan çekinmiştir (yahut yazı bilmediğini söylemiştir)" şeklinde bir şerh verip kendisi imzalar ve asıl alıcı aynı dağıtım bölgesinde (cihetinde) ise ona teslim eder, değilse ona göre yeniden teslimi sağlanmak üzere merkeze getirir. Gerçek alıcısından başkasına yanlışlıkla verilen bu gönderi havale veya koli ise bunların da genel hükümler gereğince geri alınmaları sağlanır. Ancak, adreslerin tamam yazılmış veya asıl alıcılarının bilinen ve tanınan kişiler olmasına rağmen, gönderilerin yanlış eksik veya düzensiz bir şekilde verilmiş olmasından buna sebebiyet veren personel sorumlu tutulur. Gönderilerin teslimden önce açılamayacağı Madde 40- Alıcının, teslimden önce bir gönderinin içini görmek veya bunları okuyup öğrenmek yolundaki isteği, söz konusu gönderi açık kart şeklinde olsa bile yerine getirilmez. Bununla birlikte postada hasara uğramış veya yeniden ambalajlanmış (zarflanmış) bir gönderi istek üzerine teslimden önce alıcı tarafından açılabilir. Ancak bu işlem merkezde yapılır. Dağıtılan gönderilerin geri alınabilmesi Madde 41- Alıcısına usulünce teslim edilmiş olan bir gönderinin geri verilmesi isteği kabul edilmez. Adreslerin düzeltilemeyeceği ve değiģtirilemeyeceği Madde 42- Teslim edilmeyen bir gönderinin adresi PTT personelince silinemez, düzeltilemez veya değiştirilemez. Bu tür gönderilerin arkalarında yalnız teslim edilememe nedeni gösterilir. Ancak alıcısının yeni adresi saptanan gönderiler hakkında 29 madde gereğince işlem yapılır. Alıcıların adres değiģtirdiklerini bildirmeleri Madde 43- Alıcılar, adreslerinde olacak değişiklikleri ilgili PTT işyerine yazı ile bildirmelidir. Bununla birlikte, bir kimse adresini değiştirdiğini ve adına gelecek gönderilerin yeni adresine getirilmesini dağıtıcıya söylerse dağıtıcı yeni ve eski adresleri kaydederek durumu amirine bildirir. İstekte bulunan kişi tanınmıyorsa kendisinden kimliğini ispat etmesi istenir. Kimliğini ispat edemeyenlere merkeze başvurması söylenir. Alıcılarına verilemeyen gönderiler Madde 44- I. Dağıtılamayan ve geri gönderilmeleri gerekmeyen adi gönderilere ilişkin Madde 58 hükmü saklı kalmak şartıyla alıcılarına verilemeyen adi gönderiler için aşağıdaki işlemler uygulanır. a) Üzerinde yazılı adreste oturmayan yahut yeni adresini bildirmeden başka yere giden veya alıcı tarafından kabul edilmeyen gönderiler hemen geri gönderilir. Alıcı adresinin değişmesi halinde bu gönderiler, üzerinde göndericinin tekrar yollamaya engel bir şerhi bulunmadıkça, alıcının yeni adresine gönderilir. b) Alıcısı ölmüş olup da mirasçıları tarafından 15 gün içinde kabul edilmeyen gönderiler bu sürenin sonunda geri gönderilir. c) Adresinde hazır bulunmadığı için alıcısına verilemeyen ve haber kağıdı bırakıldığı halde bir hafta içinde PTT işyerinden alınmayan gönderiler bu sürenin sonunda geri gönderilir.
d) Postrestant adresli gönderilerle bekletilmesi alıcı tarafından yazı ile istenen gönderiler geldikleri tarihten başlamak üzere PTT Merkezinde iki ay bekletilir. Bu sure gönderici ve alıcının isteği ile uzatılamaz ve iki ay için alınmayan söz konusu gönderiler geri gönderilir. e) Posta abone kutularına konulan adi gönderiler kutu kira süresinin bitimine kadar alınmazlar ve bunların kutu kiracısının adresinde de teslimi mümkün olmazsa, geri gönderilir. II. Dağıtıcılar teslim edemedikleri gönderileri dağıtım bittikten sonra üzerlerinde tutamazlar. Bunlar, alıcılarının başvurmaları halinde teslim edecek veya gerekirse çıkış merkezine geri gönderecek servislere dağıtım biter bitmez teslim edilir. Geri getirilen gönderilere, gönderinin neden teslim edilemediği, kimlerden sorulup araştırıldığı yazılır. Verilen bu meşruhat ilgili servis yetkililerince yeterli görülmediği takdirde ya alıcının yeniden araştırılması istenir ya da meşruhatın gerekli açıklıkta yazılması sağlanır. III. Ayrıca bu gönderilere dağıtılamama nedenini belirten, aşağıdaki Fransızca ve Türkçe etiketlerden uygun olanı yapıştırılır veya bunun yerine geçen damga basılır. - Ölmüş... Décédé - Kabul edilmemiş... Refusé - Gitmiş... Parti - Bilinmiyor... Inconnu - Adres yetersiz... Adresse insuffisante - Yolculukta... En voyage - Aranmamış... Non reclamé yukarıdaki bilgilerin tümünü içeren etiket veya damga kullanıldığında uygun olan göz işaretlenir. Elde kalan gönderiler Madde 45- Her ne sebeple olursa olsun alıcısına teslim edilememiş veya ödenmemiş olmaları nedeniyle çıkış yerine geldiği halde göndericisine de teslim edilemeyen veya ödenemeyen gönderiler gerekli işlem yapılmak üzere ilgililere verilir. KISIM II Adi Mektup Postası Gönderilerinin Dağıtımı Dağıtılacak adi (kayıtsız) mektup postası gönderileri Madde 46- Kayıtsız mektup postası gönderileri şunlardır: - Mektuplar (açık mektup ve hava mektupları dahil), - Posta kartları, - Basılmış kağıtlar (kitap, dergi, gazete, tebrik v.s.) - Körlere özgü yazılar, - Küçük paketler, Bunların teslimlerinde alıcıdan imza istenmez. Kayıtsız posta gönderileri; uçak ile, özel ulak ile, postrestant işaretli olabilir. Adi gönderilerin kimlere teslim edileceği Madde 47- Adi mektup postası gönderileri alıcının adresine götürülerek dağıtılır. Genel olarak bunlar alıcılarına verilir. Ancak aşağıdaki hallerde özel işlem uygulanır:
a) Alıcıların bulunamamaları halinde bunlar, alıcıların tayin ettiği kimseye veya ailesinden yahut hizmetçilerinden, müstahdemlerinden yetişmiş olan birine verilir veya varsa mektup kutusuna atılır. Bunlar yoksa kapı veya pencere aralığından içeri atılır. b) Han veya apartman adresli olan gönderiler, varsa girişteki mektup kutularına atılır, yoksa bunların kapıcılarına veya odabaşılarına teslim edilir. Dağıtıcılar, bu gönderilerin dağıtımı için han veya apartmanların ikinci katlarından yukarı çıkmak zorunda değildir. Ancak, kapıcı veya odabaşısı olmayan ve kutu koymamakta ısrar eden hane apartman adresli alıcılara gelen gönderiler, bunların girişlerinde uygun bir yere bırakılır. c) Resmi daire, ticarethane, kurum, ortaklık ve benzerleri ile diğer tüzel kişiler adına gelen gönderiler, bunların müdür, amir, başkan veya benzerleri olarak tanınan ve gerektiğinde bu sıfatlarını ispat eden görevlilere veya bunların yazı ile gösterecekleri görevlilere telim edilir. d) Okullardaki öğrenciler öğrenci yurtları, hastane, hapishane, fabrika, maden ve kömür ocakları, tersane, tiyatro, ote1, kahve, gazino, lokanta idarelerine ve bu gibi yerlerde bulunanlara ait adi gönderiler, bunların müdür, katip, mutemet, sahip veya kapıcılarına verilir. e) Takma adlı bir kişiye veya adrese gönderilen adi gönderiler bir konut veya işyeri adresini de taşıyorsa bu yere gösterilir ve kabul olunursa teslim edilir. Ancak, takma ad kullanan yazar veya sanatçılara bu adları ile gönderilmiş bulunan gönderiler, kendileri bilindikçe, asıl adlarına gelmiş olanlar gibi teslim olunur. f) Serbestçe girilemeyen veya açıkta demirlemiş bulunan gemilerde bulunanlar adına gelen adi gönderiler, geminin bağlı bulunduğu acenteye veya temsilcisine teslim olunur. Gemi rıhtıma yanaşmış ve içine girmek mümkün ise gönderiler geminin kaptanına veya yetkili görevliye verilebilir. g) Harp gemilerine ait gönderiler, doğrudan doğruya gemi kumandanına veya nöbetçi subayına teslim edilir. Bu mümkün olmazsa ve PTT işyerinden aldırılacağı da bildirilmemişse Deniz Kumandanlığına, yoksa Liman Reisliğine, yabancı harp gemilerine ait olanlar da geminin bağlı olduğu devletin konsolosluğuna verilir. h) Askeri kuruluş ve birliklerle buralardaki subay, astsubay ve erler adına gelen adi gönderiler, Milli Savunma bakanlığınca hazırlanan yönetmelik hükümleri gereğince mutemetler aracılığı ile PTT işyerlerinden aldırılacağı bunların kumandanları tarafından bildirilmedikçe, buraların kumandan, katip veya nöbetçi subaylarına teslim olunur. Askeri dairelerdeki askeri ve sivil personel adına gelen gönderiler kendilerine, mümkün olmazsa katip veya arkadaşlarına veya odacılara verilir. Adi gönderilerin bırakılamayacağı yerler Madde 48- Dağıtıcılar, adi mektup postası gönderilerini bahçe kapılarından içeri atamayacakları gibi bir kaç ailenin birlikte oturduğu ev veya apartmanların ortak kapıları altından da atamazlar. Bundan başka resimli eserler, dergiler ve büyük boy gönderiler, bükülüp katlanarak mektup kutularına sokulamaz, kapı veya pencere aralarına sıkıştırılamaz. Bu gibi gönderiler alıcılarına veya birlikte oturanlardan birine teslim olunur. Teslim edilecek kimse bulunamazsa, adrese bırakılacak bir haber kağıdı ile keyfiyet alıcıya duyurularak, gönderi en yakın PTT işyerine teslim edilir. Boşaltılmamış olduğu için dolu kutulara sokulamayan gönderiler de yine alıcılarına veya birlikte oturanlardan birine verilir ve kutunun boşaltılması kendilerinden istenir. Velilik ve vasilik altında bulunanlar adına gelen adi gönderiler Madde 49- Küçükler, deliler, bunaklar ve benzerleri gibi velilik veya vasilik altında bulunanlar adına gelen adi gönderiler kanuna göre bunları almaya yetkili olan kişilere verilir.
Ancak, görünüşe göre, mümeyyiz olduğu açıkça anlaşılan küçükler adına gelen adi gönderiler alıcılarına verilebilir. Ġflas edenler adına gelen adi gönderiler Madde 50- İflas edenler adına gelen adi gönderiler, kanunla yetkili olan makamlar tarafından başka bir teslim yeri PTT işyerine bildirilmedikçe, üzerlerinde gösterilen adresteki alıcısına teslim edilir. ÖlmüĢ olanlar adına gelen adi gönderiler Madde 51- Alıcıları ölmüş olan adi gönderileri teslim almaya, bunların mirasçıları yetkilidir. Bununla birlikte, bu tür gönderiler, alıcıları gösterilen adreste bulunmayan diğer adi gönderiler gibi, alıcının aile fertlerinden veya hizmetçilerinden yetişmiş olan birine veya aynı adreste bulunan müdür, katip, mal sahibi gibi kimselere de verilebilir. Alıcıları tarafından teslim alınmak istenmeyen adi gönderiler Madde 52- Alıcılar, adlarına gelen adi mektup postası gönderilerini almak istemezlerse bu gönderilerin arkasına "kabul etmiyorum" şeklinde yazıp imza etmeleri kendilerinden istenir. Alıcı bunu yapmak istemezse, dağıtıcı tarafından "kabul edilmemiş ve imzalanmak da istenmemiştir" şeklinde bir şerh verilerek imzalanır. Bu gönderiler, göndericilerine geri yollanmak üzere merkeze getirilirler. Alıcısı ölmüş olan adi gönderilerin yetkililerce kabul edilmemesi halinde de yukarıdaki gibi işlem yapılır. Dağıtılan adi gönderilerin geri alınması Madde 53- Usulüne uygun olarak dağıtılmış olan adi mektup postası gönderileri geri alınmaz. Ancak, yanlış teslim edilenlerle; kendisine bırakılan bir kimse tarafından alınıp da gerçek alıcısına verilemeyen veya asıl alıcı tarafından kabul edilmediği bildirilen gönderiler geri alınır ve keyfiyet bunların arkalarına şerh ve imza ettirilir. Bu şerh, gönderiyi geri veren tarafından yazılmak istenmezse dağıtıcı tarafından yazılarak tarih ve imza atılır. Bunlardan açılmış olduğu anlaşılan gönderilerin üzerine keyfiyet, geri verenlere şerh ve imza ettirilir. Gemilerde bulunanlarla yolcular adına gelip de gemi veya seyahat acentelerine yahut istasyon, han, otel, kahvehane gibi yerlere bırakılmış olan adi gönderilerden bu yerlerin sahip ve adamları tarafından geri verilenleri için de böyle yapılır. Dağıtıcılar, yukarda sayılan genel yerlere bırakmış oldukları gönderilerden asıl alıcılarına verilmediği anlaşılanları toplayıp her birine teslim edilememe sebeplerini ayrı ayrı yazarak göndericilerine iade edilmek üzere merkeze getirir. Adressiz gazete ve dergilerin listesine göre dağıtılması Madde 54- Üzerlerinde belirli bir alıcı ad ve adresi gösterilmeksizin gazete idarehaneleri, yayınevleri veya bayiler tarafından abonelerine dağıtılmak üzere servislerimize çok sayıda verilen ve varış yerlerine tomar halinde gelen gazete ve dergiler, göndericileri tarafından düzenlenerek daha önce gönderilmiş bulunan listelerde gösterilen alıcılarına dağıtılır. Bu dağıtım, daha önce alınmış olan listelerde bir değişiklik yapılmadıkça veya yeni bir liste alınmadıkça ilk dağıtım listelerinde gösterilen alıcılarına adreslerinde yapılır. Bu gönderilerden köy varışlı olanları da diğer kayıtsız gönderiler gibi köylerde dağıtılır. Gelen tomarlardan çıkan gazete veya dergi adetlerinde, listesine göre eksiklik olduğu takdirde, durum ilgililere bildirilerek çıkış merkezinden tamamlatılması sağlanır.
Adressiz basılmıģ kağıtların dağıtımı Madde 55- Üzerlerinde alıcı ad ve adresi gösterilmeden ve dağıtılacakları yerler kabul sırasında göndericilerince belirtilmiş olan çok sayıdaki basılmış kağıtlar, belirtilen ticaret, sanat, meslek sahiplerine veya ev yahut diğer adreslere dağıtılır. Sayılarının çokluğu nedeniyle bunlar, en çok bir haftada bitirilmek üzere gerektiğinde birkaç seferde de dağıtılabilir, Ancak, bayram ve yılbaşı gibi işlerin pek fazla olduğu zamanlarda ilgili amirin vereceği emirle bunların dağıtılması ertelenebilir veya dağıtım süresi uzatılabilir. Ücretlerin kontrolü Madde 56- Dağıtıcılar, dağıtılmak üzere kendilerine verilen adi mektup postası gönderilerinden ücreti ödenmemiş veya eksik ödenmiş olduğu halde çıkış yerinde takse işlemi uygulanmamış olan adi gönderileri takse işlemine tabi tutmakla birlikte gerçekleme kağıdı düzenlenmek üzere durumu amirine bildirirler. Takseli maddeler listesinin düzenlenmesi Madde 57- Dağıtıma götürülen takseli gönderiler için 1111 stok numaralı Takseli Maddeler Listesi düzenlenir. Takseli gönderilerin dağıtımı Madde 58- Takseli gönderiler, takse ücreti alınmadan ve karşılığında o gönderi üzerine pul yapıştırılıp silinmez kalemle iptal edilmeden teslim olunmaz. Bu işlemi alıcı kim olursa olsun gereğince yapmamaktan dağıtıcı sorumludur. Alıcı, gelen gönderinin çıkış yeri ile gönderici ad ve adresini öğrenmek isterse, bunlar bilindiği takdirde kendisine söylenebilir. Fakat gönderi açık veya posta kartı şeklinde bile olsa kapsamının incelenmesine izin verilmez. Takse ücreti ödenmeyen gönderiler "Takse ücreti ödenmemiştir", şerhi verilerek göndericisine geri yollanmak üzere merkeze getirilir. Tahsil edilen takse ücretleri ile takse ücretleri verilmeyen gönderiler 1111 stok numaralı Takseli Maddeler Listesi ile birlikte merkeze dönüşte amire teslim olunur. Dağıtılamayan adi gönderiler Madde 59- I. Herhangi bir nedenle dağıtılamayan adi gönderiler hakkında ilke olarak Madde 44 hükmü uygulanır. II. Ancak, aşağıda yazılı adi gönderiler dağıtılmadıkları takdirde yok edilmek üzere Başmüdürlüğe gönderilir. a) Göndericinin adresi ve çıkış yeri belli olmayan posta kartları, b) Fabrikalar, Sanayi ve Ticaret Evleri, Turizm Acenteleri, Eğlence yerleri,mesleki Kuruluşlar ve dernekler ile bunlara benzer Kurum ve kişiler tarafından gönderilen ve üzerlerinde fiyat gösterilmemiş olan: - Reklam kağıtları, - Prospektüsler, - İlanlar. III. Bununla birlikte yukarda sayılan türden oldukları halde üzerinde gönderici tarafından teslim edilememe halinde geri gönderilmesi isteğine ilişkin bir not konulan gönderiler çıkış yerine geri yollanır. KISIM III
Taahhütlü Gönderilerin Dağıtımı Dağıtılacak taahhütlü (kayıtlı) mektup postası gönderileri Madde 60- Kabulü sırasında gönderici tarafından ek ücreti ödenmek suretiyle istekte bulunulmuş olması üzerine karşılığında alındı verilmek veya tevdi listelerine veya zimmet defterlerine imza atılmak ve damga basılmak suretiyle kabul edilip alıcısının imzası alınarak teslim olunan ve üzerlerinde taahhütlü olduklarını gösteren, etiket veya işaret bulunan: - mektuplar (hava mektupları dahil) - posta kartları - basılmış kağıtlar (kitap, dergi, gazete, tebrik v.s.) - körlere özgü yazılar - küçük paketler taahhütlü gönderilerdir. Sözü edilen etiket ve işaretler şunlardır: Taahhütlü - Recommandé (veya R) Alma haberli taahhütlü - Recommandé avis de réception veya (AR) Resmi taahhütlü - RT Taahhütlü gönderilerin dağıtıcılar tarafından alınırken incelenmesi Madde 61- Dağıtıcılar, kendilerine dağıtılmak üzere verilen taahhütlü gönderileri alırken ambalajlarını (zarf, kuşak vs.) dikkatle gözden geçirirler. Ambalajlarında yırtıklık, bozukluk, açılıp kapandığını gösterir izler bulunan taahhütlü gönderiler emniyet altına alındıktan ve gerekli meşruhat verildikten sonra teslim alınır. İtirazsız olarak alınan taahhütlü gönderilerde sonradan görülecek eksiklik veya bozukluklardan dağıtıcı sorumludur. Dağıtıma götürülmeyerek göndericilerine geri yollanacak taahhütlü gönderiler Madde 62- Aşağıda gösterilen taahhütlü gönderiler dağıtıma götürülmeyerek göndericilerine geri yollanır. a) Üzerinde birden fazla alıcı adı gösterilen taahhütlü gönderiler, b) Alıcı adı tam gösterilmeyen, bunlar için sadece baş harfler, yalnız küçük adlar, uydurma veya takma adlar ile herhangi bir uzlaşmalı işaret kullanılmış olan taahhütlü gönderiler. Ancak, yukarıdaki (b) paragrafında sayılanlar içinde olup da, makam, unvan, rütbe gibi açıklayıcı bilgilerin adreste gösterilmiş olması nedeniyle alıcısı kesinlikle tanınan taahhütlü gönderiler geri gönderilmeyerek dağıtıma götürülür. Eksik ücretli taahhütlü gönderiler Madde 63- Dağıtıcılar, dağıtılmak üzere teslim aldıkları taahhütlü gönderilerden ücretinin eksik olduğunu gördüklerini üzerlerine eksik ücret karşılığı pulun yapıştırılmak ve bu miktar pulun çıkış yerinden getirtilmesi için gerçekleme düzenlenmesini sağlamak üzere ilgili amire verirler. Bu tür gönderiler ancak bu işlemden sonra alıcılarına teslim edileceklerinden hiç bir surette takse işlemine tabi tutulmazlar. Taahhütlü gönderilerin kayıt iģlemi Madde 64- Gelen taahhütlü gönderiler dağıtım cihetlerine göre ayrıldıktan sonra dağıtıcıların 1206 stok numaralı Dağıtım ve Teslim Defterine bu işle görevlendirilen memur, başdağıtıcı veya dağıtıcı tarafından kaydedilir ve ilgili dağıtıcılara imza karşılığı teslim edilir. Dağıtıcılar, gönderileri defterdeki kayıtlarıyla karşılaştırırlar. Herhangi bir yanlışlık veya noksanlık varsa bunları ilgililere düzelttirdikten sonra dağıtıma çıkarlar.
Taahhütlü gönderilerin çantaya konulması Madde 65- Dağıtıma çıkılırken, taahhütlü gönderiler adi gönderilerle birlikte dağıtım sırasına göre dizilerek çantaya konur. Ancak, bunların adi gönderiler gibi dağıtılmasından, gerekli imzalar alınmadan alıcılarına verilmesinden dağıtıcı sorumludur. Taahhütlü gönderilerin kimlere teslim edileceği Madde 66- Taahhütlü gönderiler olanak varsa bunların asıl alıcılarına veya varsa yazı ile atadıkları vekil veya mutemetlerine, bunların da bulunmamaları halinde kendisiyle birlikte oturan ailesinden veya hizmetçilerinden yetişmiş olan birine veya aynı yerde bulunan mal sahibi, müdür, katip gibi kimselere teslim edilir. Ancak, büyük ticaret hanlarıyla apartmanlarda oturanlar adına gelen taahhütlü gönderiler, bunların kapıcı veya odabaşları bulunsa dahi üst katlara çıkılarak alıcılarına teslim edilir. Taahhütlü gönderilerin imza karģılığı teslim edileceği Madde 67- Taahhütlü gönderiler, alıcılarına "Dağıtım ve Teslim defteri" ve varsa alma haberi kartları imza ettirildikten ve tarih yazdırıldıktan sonra verilir. Okunaklı olmayan imzaların altına alanın adı ve soyadı yazdırılır veya dağıtıcı tarafından yazılır. Alıcı tarih koymazsa bu da dağıtıcı tarafından belirtilir. Taahhütlü gönderinin alıcısından başka bir yetkiliye teslimi halinde alanın imzası üzerine "Vekili", "Mutemedi", "Katibi", "Oğlu" ve benzerleri gibi ilgi derecesi ile adı ve soyadı yazdırılır. Bunlar gerektiğinde dağıtıcılar tarafından da yazılabilir. Resmi dairelere, kurumlara, derneklere ve ortaklara gelen taahhütlü gönderilerin teslimi Madde 68- Resmi daire, kurum, dernek, ortaklık gibi tüzel kişiler adına gelen taahhütlü gönderiler bu kurumların yazı ile atadığı mutemetlerine veya bunların müdür, amir veya katiplerine teslim olunur. Söz konusu mutemedin adı, soyadı, görevi ve tatbik imzası bir sirküler veya özel yazı ile ilgili PTT işyerine Kurum tarafından bildirilmelidir. Ġçlerine serbestçe girilemeyen yerlerde bulunanlara gelen taahhütlü gönderilerin teslimi Madde 69- İçlerine serbestçe girilemeyen fabrika, atölye, tamirhane, maden ve kömür ocakları, tersane, gazino, otel, hastane, okul ve öğrenci yurtlarında, ceza ve tutuk evlerinde bulunanlar adına gelen taahhütlü gönderiler 67. maddede belirtildiği gibi teslim edilir. Askeri birlik ve kurumlarla buralardaki ordu mensupları adına gelen taahhütlü gönderiler Madde 70- Askeri birlik ve kurumlarla buralardaki ordu mensuplarına ve askeri okullardaki öğrencilere gelen taahhütlü gönderiler. Ordu Mensupları Adlarına Gönderilecek Posta Maddeleriyle Havalelerin Postahanelerden Alınma ve Sahiplerine Verilme Tarzını Gösterir Yönetmelik hükümleri gereğince alıcılarının kendilerine ve Birlik mutemetlerine teslim edilir. Velilik ve vasilik altında bulunanlar adına gelen taahhütlü gönderilerin teslimi Madde 71- Velilik ve vasilik altında bulunanlar (küçükler, akıl hastaları, bunaklar ve benzerleri) adına gelen taahhütlü gönderiler, kanuna göre bunları almaya yetkili olan kişilere verilir.
Ancak, görünüşe göre, mümeyyiz olduğu açıkça anlaşılan küçükler adına gelen taahhütlü gönderiler kendilerine verilebilir. Ġflas edenler adına gelen taahhütlü gönderilerin teslimi Madde 72- İflas edenler adına gelen taahhütlü gönderiler, kanunla yetkili olan makamlar tarafından PTT işyerine başka bir teslim yeri bildirilmedikçe, üzerlerinde gösterilen adresteki alıcısın teslim edilir. ÖlmüĢ olanlar adına gelen taahhütlü gönderilerin teslimi Madde 73- Alıcıları ölmüş olan taahhütlü gönderileri teslim alma hakkı, bunların mirasçılarına aittir. 15 gün içinde mirasçılar tarafından aranmayan taahhütlü gönderiler göndericilerine geri yollanır. Ancak, alıcıları ölmüş olan "Alıcının kendisine verilecek" işaretini taşıyan gönderiler göndericilerine geri yollanır. "Alma Haberli" taahhütlü gönderilerin teslimi Madde 74- "Alma haberli" işaretini taşıyan taahhütlü gönderilerin teslimi sırasında ekli bulunan alma haberi kartının boş yerleri usulüne göre doldurulup alıcıya imzalattırıldıktan sonra, göndericisine gönderilmek üzere merkeze geri getirir. Alıcısından başkasına teslim veya alıcı imzasının okunamaması halinde, teslim alanın adı soyadı ile mutemedi, oğlu, eşi gibi açıklayıcı bilgiler alma haberlerine yazılır. Üzerinde "Alma haberli" İşaretini taşıyan ve ücretinin de buna göre ödendiği anlaşılan taahhütlü bir gönderinin alma haberi yoksa, bunun için yeniden bir alma haberi düzenlenerek gönderiye eklenir. "Alıcının kendisine verilecek"iģaretini taģıyan taahhütlü gönderilerin teslimi Madde 75- "Alıcının kendisine verilecek" işaretini taşıyan alma haberli taahhütlü gönderiler alıcının bizzat kendisine teslim edilir. Alıcıları ölmüş ise göndericilerine geri gönderilir. Bunlar hiç bir surette alıcının vekil veya mutemedine yahut bir başka yetkiliye verilmez. Aracı adresiyle gönderilen bu tür taahhütlüler aracı olarak gösterilen kimseye teslim edilir. Aracının bulunamaması halinde bunlar gerçek alıcısı bilinse bile teslim edilmeyerek göndericisine geri gönderilir. Görevlerinin taşıdığı önem ve özellik nedeniyle özel kalem müdürü, sekreter ve yaver gibi özel görevliler aracılığı ile temas edilebilen resmi ve özel kişiler adına yollanan "alıcının kendisine verilecek" gönderilerin üzerinde "alıcının kendisine teslim edilememesi halinde özel görevlilerine verilebilir" notunu taşımalıdır. Bu tür gönderilerin alma haberlerine teslim alanın ad ve soyadı ile görevi teslim sırasında yazılır. 'Velilik veya vasilik altında bulunanlar adına gelen bu tür gönderilerin söz konusu kimselerin kendilerine teslimi zorunlu değildir. Veli veya vasi men etmemişse gönderiler alıcının kendisine verilir. "Alıcının kendisine verilecek" gönderilerin alıcıları, ilk dağıtımda bulunamazsa, gönderi ikinci dağıtımda bir daha götürülür. Bu götürülüşte de bulunamazsa, gönderi 81. maddenin II. paragrafına göre işleme tabi tutulur. Bir hafta içinde aranmayan bu tür gönderiler göndericilerine geri yollanır. Taahhütlü gönderilerin teslimden önce açılamayacağı Madde 76- Alıcılar, taahhütlü gönderilerin ambalajını, o gönderiyi teslim alırken inceleyebilirler. Ancak alıcının teslimden önce gönderinin içini görmek yolundaki isteği yerine getirilmez.
Bununla birlikte, yeniden ambalaj edilmiş olsun veya olmasın Postada hasara uğramış bir gönderi alıcısının isteği üzerine teslimden önce açılabilir. Bu inceleme işleminin merkezde yapılacağı alıcıya bildirilerek anılan gönderi teslim edilmeksizin merkeze getirilerek amire verilir. Taahhütlü gönderilerin okuma yazma bilmeyenlere, imza atamayanlara ve görme özürlü olanlara teslimi Madde 77- Okuma yazma bilmeyen veya imza atamayanlar adına gelen taahhütlü gönderiler alıcılarına mühür veya elle yapılmış bir işaret kullanılarak teslim edilebilir. Mühür veya elle yapılmış bir işaretin kullanılmaması halinde, kimlik tespiti ile birlikte parmak izi alınarak gönderi teslim edilir. Görme özürlülere yapılacak teslim ve ödemelerde kimlik tespiti ile birlikte imza yeterlidir. Ancak, görme özürlünün isteği halinde kimlik tespiti yapılan bir tanık huzurunda teslim ve ödeme yapılabilir. Kimliğin araģtırılması ve saptanması Madde 78- Dağıtıcı taahhütlü gönderileri alacak olanı tanımıyorsa ondan kimliğini ispat etmesini ister. Belge göstererek kimliğini ispat edemeyen kimse, imzasını dağıtıcı tarafından bilinen bir kimseye tasdik ettirebilirse adına gelen taahhütlü gönderi kendisine teslim olunur. Aksi halde, alıcının merkeze başvurması istenir ve gönderilen merkeze geri getirilir. Gerekli araştırma merkezce yapıldıktan sonra gönderi teslim edilir. Alıcıları tarafından bir hafta içinde aranılmayan bu tür gönderiler göndericilerine geri yollanır. YanlıĢ teslim edilen taahhütlü gönderiler Madde 79- İsim benzerliği, numara yanlışlığı gibi nedenlerle bir taahhütlü gönderinin alıcısından başkasına verildiği anlaşılırsa bu gönderi merkez amirinin uygun göreceği bir personel tarafından geri aldırılır. Bu şekilde geri alınan gönderi açılmış ise, kapsamı saptandıktan sonra gönderi üzerine "Bu taahhütlü... tarihinde yanlışlıkla... adresine... a teslim edilmiş ve... tarihinde açılmış olarak geri alındığında içinde... bulunduğu görülerek önümüzde kapatılmıştır." şeklinde bir yazı yazılarak altı, gönderiyi geri verenle birlikte imzalanır ve gerekli şekilde kapatılır. Gerekirse bunun için başka bir zarf kullanılır ve içine konulacak eski zarftaki taahhüt numarası ve adresler aynen yeni zarfa yazılır. Bundan sonra, gönderinin Dağıtım ve Teslim defterindeki kaydı hizasına bu yolda şerh verilir ve gönderi ya asıl alıcısına yeniden imza alınmak suretiyle teslim edilir ya da göndericisine geri yollanır. Adreslerin tamam yazılmış bulunmasına veya alıcılarının bilinen ve tanınan kişiler olmasına rağmen, bir taahhütlü gönderinin yanlış teslim edilmesinden buna sebebiyet veren dağıtıcı sorumludur. Alıcıları tarafından teslim alınmak istenmeyen taahhütlü gönderiler Madde 80- Alıcılar, adlarına gelen taahhütlü gönderileri almak istemezlerse bu gönderilerin arkasına "kabul etmiyorum" şeklinde yazıp imzalamaları kendilerinden istenir. Alıcı bunu yapmak istemezse, dağıtıcı tarafından "kabul edilmemiş ve imzalanmak da istenmemiştir" şerhi verilerek imzalanır. Alıcılarınca kabul edilmeyen gönderiler, göndericilerine geri yollanmak üzere merkeze getirilirler. Alıcılarının gösterilen adreste dağıtım sırasında bulunmamaları nedeniyle, alıcılarından başkalarına da verilebilecek gönderilerin bu kişiler tarafından alınmak
istenmemesi halinde, bunlar 81. maddenin II. paragrafına göre işleme tabi tutulur. Bir hafta içinde aranmayan bu tür gönderiler göndericilerine geri yollanır. Alıcılarına verilemeyen taahhütlü gönderiler Madde 81- I. Alıcılarına verilemeyen taahhütlü gönderiler için aşağıda belirtilen işlemler uygulanır. a) üzerinde yazılı adreste oturmayan veya tanınmayan ya da yeni adresini bildirmeden başka yere giden veya alıcı tarafından kabul edilmeyen taahhütlü gönderiler hemen çıkış yerlerine geri gönderilir. Alıcının yeni adresinin saptanması halinde bu gönderiler üzerinde göndericinin tekrar yollamaya engel bir şerhi bulunmadıkça alıcının yeni adresine gönderilir. Kayıtlı bulundukları Dağıtım ve Teslim Defterindeki özel yerleri veya alma haberleri alıcıları tarafından imza edilmeyen taahhütlü gönderiler de alıcısına teslim edilmez ve hemen çıkış merkezine geri gönderilir. b) Alıcısı ölmüş olup da mirasçıları tarafından 15 gün içinde kabul edilmeyen taahhütlü gönderiler, bu sürenin sonunda çıkış yerine geri gönderilir. c) Adresinde hazır bulunamadığı için alıcısına verilemeyen ve haber kağıdı bırakıldığı halde bir hafta içinde PTT işyerinden alınmayan taahhütlü gönderiler bu süre sonunda çıkış yerine geri gönderilir. d) Postrestant adresiyle gelen taahhütlü gönderilerle, bekletilmeleri alıcıları tarafından yazı ile istenen taahhütlü gönderiler, alıcısı tarafından iki ay içinde alınmazlarsa bu sürelerin sonunda çıkış yerine geri gönderilir. Bu süre gönderici veya alıcının isteği üzerine hiçbir şekilde uzatılamaz. e) Posta abone kutusu adresine gelen taahhütlü gönderiler bir ay içinde alınamazlarsa çıkış yerine geri gönderilir. II. Taahhütlü gönderilerin gösterilen adreste teslimi mümkün olmazsa adlarına gelen taahhütlü gönderiyi almak üzere bölgesel dağıtım yapılan yerlerde en yakın PTT işyerine, yerel dağıtım yapılan yerlerde o işyerine başvurmaları için 1522 stok numaralı haber kağıdı düzenlenerek bu haber kağıdı, alıcısı bulunmayan adi gönderilerin bırakılabileceği yerlere bırakılır ve anılan gönderi yukarda sözü edilen işyerine teslim edilir. Dağıtım ve Teslim Defterlerindeki kaydı karşısında da "... tarihinde saat... da kimse bulunamadığından teslim edilememiş ve haber kağıdı bırakılmıştır" şerhi verilerek işyerinde teslim alan personele imza ettirilir. Çıkış işyerine geri gönderilen gönderiler hakkında 44. maddenin III. fıkrası uyarınca işlem yapılır. KISIM IV Haber Kağıtlarının Dağıtılması Haber kağıtları Madde 82- "Konutta Teslim" veya "Özel Ulak" işaretini taşımadıklarından PTT işyerlerinde verilmesi gereken: a) Değer konulmuş veya konulmamış kolilerin, b) Posta, telgraf ve çek ödeme havalelerinin, c) Değer konulmuş mektupların, d) ödeme şartlı mektup ve kolilerin, teslim edilmesi veya ödenmesi için alıcılarının PTT işyerlerine başvurması haber kağıtları ile sağlanır. Haber kağıtlarının dağıtım servisine verilmesi Madde 83- Haber kağıtları dağıtım servisine 8003 stok numaralı Evrak Teslim Defterine kaydedilerek imza karşılığında verilir.
Haber kağıtlarının dağıtım servisinde kaydedilmesi Madde 84- Dağıtım servisine verilen haber kağıtları dağıtıma çıkarılmadan önce görevli dağıtıcıya ait 1206 stok numaralı Dağıtım ve Teslim Defterine taahhütlü gönderiler gibi kaydedilir. Haber kağıtlarının dağıtıma götürülüģü Madde 85- Dağıtıcı, Dağıtım ve Teslim Defterine kaydedilen haber kağıtlarını diğer kayıtlı gönderilerle birlikte yapacağı dağıtım sırasına göre çantasına koyarak dağıtıma götürür. Telgraf havalesi 1801 stok numaralı haber kağıtlarının dağıtılması özel ulak işareti taşıyan gönderiler gibi yapılır. Haber kağıtlarının kimlere verilebileceği Madde 86- Haber kağıtları genel olarak taahhütlü gönderiler gibi 66. maddede belirtilenlere verilir. Taahhütlü gönderilerin teslimine ilişkin 68,69, 70,71,72 ve 73. madde hükümleri haber kağıtlarının tesliminde de uygulanır. Haber kağıtlarının teslimi Madde 87-1. Posta, Telgraf ve çek ödeme havalelerine ve değer konulmuş mektuplara ait haber kağıtları, kayıtlı bulundukları 1206 stok numaralı Dağıtım ve Teslim Defterindeki kayıtları hizasına imza alınmak suretiyle alıcılarına teslim edilir. 2. Değer konulmuş veya konulmamış kolilere, ödeme şartlı mektup ve kolilere ait haber kağıtları, kupon kısımlarına teslim tarihi yazılıp alıcılarının imzası alınmak suretiyle teslim edilir. Bunlar için ayrıca Dağıtım ve Teslim Defterine imza alınmaz. Teslim edilen haber kağıtlarının kupon kısımları merkeze getirilerek dağıtıcının Dağıtım ve Teslim Defteri ne alınacak imza karşılığında ilgili servise teslim edilir. 3. Alıcının bulunamaması nedeniyle alıcı adına başkasına yapılan teslimlerde, 1. fıkrada belirtilenler için defterin, 2. fıkrada belirtilenler içinse kuponun uygun bir yerine imza alınıp tarih attırıldıktan sonra teslim alanın adı soyadı ve vekil, mutemet vb. gibi ilgi derecesi yazılır. Haber kağıtlarının teslim edilememesi Madde 88- Alıcı veya alıcı yerine haber kağıdının teslim edilebileceği bir kimsenin adreste bulunamaması halinde, dağıtıcı tarafından adrese, gereğince doldurulacak 1522 stok no.lu geçici haber kağıdı bırakılarak alıcının, adına gelen gönderenin bulunduğu işyerine başvurması sağlanır. Asıl haber kağıdına da teslim edilememe nedeni dağıtıcı tarafından yazılır ve bu haber kağıdı merkeze geri getirilir. Alıcının adresten kesin olarak ayrılmış olması halinde geçici haber kağıdı düzenlenmez. Alıcının gittiği yeni adres öğrenilebildiği takdirde arkasına dağıtıcı tarafından yeni adres yazılarak haber kağıdı geri getirilir. Teslim edilemeyen haber kağıtları merkeze getirilerek dağıtıcının, Dağıtım ve Teslim Defterine alınacak imza karşılığında ilgili servise teslim edilir. Postrestant veya posta abone kutusu adresli gönderilere ait haber kağıtlarının teslimi Madde 89- Postrestant işaretiyle veya pasta abone kutusu adresiyle gelen kayıtlı gönderilere ait haber kağıtları alıcılarına, postrestant veya pasta abone kutusu gişe görevlileri tarafından alıcılarının başvurmaları üzerine teslim edilir. Pasta kutusu adresli olanların
alıcılarının başvurmaları bu servisçe düzenlenerek kutuya konan 1808 stok numaralı haber kağıdı ile sağlanır. Haber kağıtlarının postrestant veya pasta abone kutusu servisine verilmesi ve bu servislerce de alıcılara teslimi, diğer haber kağıtlarındaki kayıt ve teslim esaslarına göre yürütülür. KISIM V Kolilerin Konutta Teslimi Konutta teslim edilecek koliler Madde 90- "Konutta Teslim" veya "Özel Ulak" işaretini taşıyan kolilerle en fazla ağırlığı Genel Müdürlükçe saptanmış köy adresli koliler ve Teşekkülce konutta teslimi uygun görülen değer konulmuş veya konulmamış koliler alıcılarının adresinde teslim olunur. Ancak, ödeme şartlı olan kolilere bu bölümün VIII. kısmında belirtildiği gibi işlem yapılır. Alıcılar isterlerse bu işaretleri taşımayan koliler de adrese götürülerek teslim edilir. Bu durumda hizmete ilişkin ek ücret teslim sırasında 1016 stok numaralı formül ile alınır. Alıcı adresi "Konutta Teslim" veya "Özel Ulak" işaretiyle kabul edilmemeyi gerektiren koliler bu işaretlerle gelmiş olsalar bile, adrese götürülmeyip yalnız haber kağıtları dağıtılır. Dağıtıcıya teslim Madde 91- Bu gönderiler, 1223 stok numaralı "Konutta Teslim ve Özel Ulak İşaretli ve Köylerde Teslim Edilecek Kolilerin Teslim Defteri"ndeki kayıtları hizasına imza alınmak suretiyle yollama kağıtları ile birlikte dağıtıcıya teslim edilir. Bunların, memurlardan alınırken kayıtları ile karşılaştırılarak dikkatle gözden geçirilmesi ve gerektiğinde tartılıp ağırlıklarının kontrol edilmesi gerekir. Kurşunlarında veya ambalajlarında bozukluk görülen, ağırlığı koli üzerinde yazılı ağırlığa uymayan yahut adreslerinde silinti, kazıntı veya ilaveler bulunan koliler dağıtıcılara verilmez. Bunların teslim edilmesi için alıcıları merkeze çağrılır. Dağıtılmak üzere teslim alınan koliler 1206 stok numaralı "Dağıtım ve Teslim Defteri"ne kaydedilir. İtirazsız olarak teslim alınan kolilerde sonradan görülecek eksiklik veya bozukluklardan dağıtıcı sorumludur. Konutta teslim edilecek kolilerin dağıtıma götürülmesi Madde 92- Konutta teslim edilmek üzere yaya dağıtıcıya verilecek kolilerin ağırlık toplamı 5 kilogramı geçemez. Bir dağıtıcının dağıtım çevresinde bir seferde teslimi gereken kolilerin ağırlıkları bu miktardan fazla olursa bunlar bisiklet, motosiklet, el arabası veya küçük otomobil gibi taşıtlarla gönderilir veya duruma göre yanına ya bir taşıyıcı verilir veya dışardan bir taşıyıcı tutulur. Kolilerin kimlere teslim edileceği Madde 93- Adreste teslim edilecek koliler öncelikle alıcılarına, alıcının bulunmaması halinde vekiline ya da alıcıyla birlikte oturan yetişkin birine, tüzel kişiler adına gelenler de bu kurumların atadıkları mutemet ya da yetkililerine teslim edilir. Ancak, A- Küçükler adına gelen koliler mümeyyiz ise kendisine, mümeyyiz değilse velisine teslim edilir. Bir küçüğün mümeyyiz olup olmadığının takdir yetkisi dağıtıcınındır.