KARASU NUN EKOLOJİK VE EKONOMİK GELECEĞİ. Karasu İlçesinin Vizyonunu ve Bölgesel Kalkınmada ki Rolünü Belirleme Çalıştayı

KARASU NUN EKOLOJİK VE EKONOMİK GELECEĞİ Karasu İlçesinin Vizyonunu ve Bölgesel Kalkınmada ki Rolünü Belirleme Çalıştayı

Karasu nun Stratejik Çerçeve Raporu; 12 Mart 2011 tarihinde MARKA taraından düzenlenen Kentsel Strateji çalıştayı sonuçlarını içermektedir.

Karasu nun Ekolojik ve Ekonomik Geleceği Çalıştayı 12 Mart 2011 Carpediem Otel, Karasu Açılış Konuşmaları 1. Oturum: Genel Toplanı / Karasu Nerede? Yeni Kent Modelleri Karasu nun Potansiyelleri 10 Temel Sorun ve Fırsat Bekleni Analizi Ortak Vizyona Doğru Temalar 2. Oturum: Temaik Gruplar / Karasu Nereye Gidiyor? Stratejik Hedeler Eylem Alanları Stratejik Projeler 6E Analizi 6K Analizi 3. Oturum: Kapanış Toplanısı Karasu nun Geleceği İçin 10 Temel İlke

Çalıştay Kaılımcıları Kamu Sektörü Mustafa Büyük Sakarya Valisi Mehmet YILMAZ Karasu Tarım İlçe Müdürlüğü Zeki Toçoğlu Sakarya Büyükşehir Belediye Başkanı Tekin KAYA İŞKUR Fethi SARIOĞLU Sakarya İl Genel Meclisi Başkanı Engin BİLYAY DLH İnşaat Murat DURU Mehmet İSPİROĞLU Mehmet ALEMDAR Ali OKTAR Karasu Kaymakamı Karasu Belediye Başkanı Kurudere Belediye Başkanı Sakarya Büyükşehir Belediyesi Y. Yaşar ÇAMBER DSİ M. Sezgin AKGÜMÜŞ BOTAŞ İstanbul Sivil Sektör Recep ÖREN Sakarya Büyükşehir Belediyesi İsmail BİLGİÇLİ Sakarya Üniversitesi Zafer POYRAZ Sakarya Büyükşehir Belediyesi Emrah DOĞAN Sakarya Üniversitesi Faih TURAN Sakarya Büyükşehir Belediyesi Lüfi SALTABAŞ Sakarya Üniversitesi Hilmi ERBATAN Karasu Belediyesi Özer UYGUN Sakarya Üniversitesi Cevat EKŞİ Karasu Belediyesi Recep YILMAZ Sakarya Üniversitesi Musa DERE Karasu Belediyesi Ali SEZER Karasu Su Ürünleri Kooperaii Hasan FİLİZFİDANOĞLU Karasu İl Genel Meclisi Şükrü BAŞARIŞ Karasu Halk Eğiimi Merkezi Nuri HAŞMENOĞLU Karasu İl Genel Meclisi Enver ÇOŞKUN Acarlar Longozu Derneği Hamza UĞUR Karasu İlçe Muhtarlar Derneği Dilek HAZAR ABİGEM M. Faih ŞAHİN Kaynarca Belediyesi Hüsnü GÜRPINAR İnşaat Mühendisleri Odası Hava Kan Kurudere Belediyesi Barbaros GÜNENÇGİL TÜRÇEK Gökhan DEMİRSAN Karasu Meclisi Osman DEMİREL Çevre ve Orman Müdürü 6 Kemal ATAÇ Karasu nun Ekolojik ve Ekonomik Geleceği Karasu Gemlik Spor İlçe Müdürlüğü

Özel Sektör M. Zeki KÖLEMEN Karasu Liman Başkanlığı Mehmet ÇATALBAŞ KASİAD, Sanayi Sitesi Kooperaii Şakir ŞEN KASİAD Orhan KIRMACI Tüm Sanayici ve İş Adamları Derneği Muzafer TATLI KASİAD Hüseyin Emanet KASİAD İsmet ALTUNIŞIK Karasu Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü Recep ÖZDEMİR İş Adamları Derneği Haluk ERCEBER Organik Kimya Kasım YAVUZYİĞİT Avukat Hakan ÖZYURT Karasu Medya Cihan ERSÖZ Karasu Haber Hale GÜLBAZ Cem BAYRAK Özgür HOCAOĞLU Abdülkadir USLU İbrahim PEHLİVAN Mutalip PEKER Tolga ŞAHİN Murat SADIK Sermet ÖZKARAMAN Tanju SOYTEKİN Planlama, Programlama ve Koordinasyon Birimi Planlama, Programlama ve Koordinasyon Birimi İzleme, Değerlendirme Birimi Başkanı Sakarya Yaırım Destek Oisi Koordinatörü Sakarya Yaırım Destek Oisi Sakarya Yaırım Destek Oisi Destek Hizmetleri Birim Başkanı Destek Hizmetleri Birimi Destek Hizmetleri Birimi Destek Hizmetleri, Halkla İlişkiler Sorumlusu Münir Ali NAMA Doğu Marmara Kalkınma Ajansı Erkan AYAN Ayhan TURHAN Candan Umut ÖZDEN Hüseyin UKUŞLU Kuzey Gazetesi Genel Sekreter Planlama, Programlama ve Koordinasyon Birimi Başkanı Planlama, Programlama ve Koordinasyon Birimi Planlama, Programlama ve Koordinasyon Birimi Kentsel Strateji A. Faruk Göksu Şehir Plancısı, Çalıştay Yöneticisi Sıla Akalp Şehir Plancısı Eylem Gülcemal Şehir Plancısı Karasu nun Ekolojik ve Ekonomik Geleceği 7

İçindekiler GİRİŞ...11 YÖNETİCİLERDEN MESAJLAR...12 KENTSEL STRATEJİ ÇALIŞTAYI YÖNTEMİ...14 YENİ KENT MODELLERİ...15 Hub* Kentler...15 Kentsel Ağlar...15 Bölgesel Küme...16 Akıllı Büyüme...16 Stratejik Planlama...16 A. KARASU NEREDE?...18 10 TEMEL SORUN...20 10 TEMEL FIRSAT...20 STRATEJİK ANALİZLER (B.E.K ANALİZİ)...23 BEKLENTİ ANALİZİ...23 6E ANALİZİ...27 6K ANALİZİ...34 B. KARASU NEREYE GİDİYOR?...42 İŞBİRLİĞİ POTANSİYELLERİ...42 1. KARADENİZ HAVZASI...42 2. MARMARA BÖLGESİ...43 3. 3K ALTIN ÜÇGENİ...43 ORTAK VİZYONA DOĞRU...44 ORTAK VİZYON ÖNERİLERİ...44 ORTAK VİZYON...44 8 Karasu nun Ekolojik ve Ekonomik Geleceği

4 TEMA, 4 STRATEJİK HEDEF, 4 PROJE...45 TEMALAR...45 Tema 1. Ekonomi...46 Stratejik Hedeler...47 Tema 2. Ekoloji...48 Stratejik Hedeler...48 Tema 3. Bütünleşme...50 Stratejik Hedeler...50 Tema 4. Değerler...52 Stratejik Hedeler...52 C. Sonuç; 10 TEMEL İLKE...56 Karasu nun Ekolojik ve Ekonomik Geleceği 9

GİRİŞ Karasu, Kentsel Strateji Çalıştayı, kamu, özel ve sivil toplum örgüt temsilcilerinin kaılımı ile 12 Mart 2010 tarihinde Doğu Marmara Kalkınma Ajansı (MARKA) taraından organize edilmişir. Kaılımcı ortamda gerçekleşen 1 günlük çalıştayda; - Karasu Nerede? - Karasu Nereye Gidiyor? sorularının yanıı aranmış ve Karasu nun geleceğine ilişkin stratejiler belirlenmişir. Karasu nun ortak vizyonu, ekonomik ve ekolojik uyum üzerine oluşturulmuş ve vizyona ulaşmak için Karasu nun Gelecek stratejileri; - Ekonomi - Ekoloji - Bütünleşme - Değerler temaları üzerine kurgulanmışır. 100 ün üzerinde kaılımcının temaik gruplar özelinde gelişirdiği ikirler, öneriler ve tarışma konuları tüm kaılımcılar taraından ortak stratejik hedeler ve eylem alanları haline geirilmişir. Çalıştay süresince tartışılan konuları ve sonuçları içeren Karasu Stratejik Çerçeve Raporunun amacı; Karasu nun değişime ve gelişime nasıl devam edeceği, bugünün ve yarının koşullarına nasıl tepki vermesi gerekiği gibi kararları belirleyen Stratejik Yönünün tanımlanmasıdır. Karasu Stratejik Çerçeve Raporunun; - Birinci bölümünde; Hub Kentler, Kentsel Ağlar, Bölgesel Kentler, Akıllı Büyüme ve Stratejik Planlama olmak üzere yeni kent yaklaşımları ele alınmış ve Karasu nun geleceği için perspekif çizilmişir. - İkinci bölümde ise Karasu Nerede? sorusunun yanıtlarını ortaya çıkaran 10 Temel Sorun ve 10 Temel Fırsat ile Bekleni, 6E ve 6K (B.E.K)analizi sonuçları değerlendirilmişir. - Üçüncü bölümü, Karasu Nereye Gidiyor? sorusunun yanıını arandığı potansiyelleri, ortak vizyonu, temaları ve stratejileri içermektedir. - Son bölüm ise Karasu nun geleceğini belirleyen 10 Temel İlkeyi ele almaktadır. Karasu nun stratejik çerçevesini raporunda ele alınan konular, stratejiler ve eylemler Karasu Yol Haritası nın önemli altlığını oluşturmaktadır. Bundan sonraki ikinci adım ise Karasu Belediyesi taraından yine kaılımcı ortamda sorumluluk ve işbirlikleri ile stratejik projelerin ele alınacağı Yol Haritası nın hazırlanması olmalıdır. Karasu nun Ekolojik ve Ekonomik Geleceği 11

YÖNETİCİLERDEN MESAJLAR Sakarya nın konumu ve potansiyelleri değerlendirilerek, bölgesel değerleri ortaya çıkarmak için yapılan çalışmalar çok değerlidir. MARKA, bu tür çalışmalara önemli katkılar sağlamaktadır. Bölgesel Kalkınma Planı kapsamında, Sakarya incelendiğinde, doğal değerleri olan Acarlar Longozu, Sakarya Nehri, Gölleri, Kumsalı, Orman Alanları ile ekonomik değerleri 2. Liman yaırımı, Adapazarı-Barın Demiryolu Projesi, karayolu yaırımları, OSB yaırımları ile Karasu Bölgesel Bir Güç olarak ortaya çıkmaktadır. Karasu, komşu ilçeleri olan Kaynarca ve Kocaali ile bir arada değerlendirilmeli ve işbirlikleri kurgulanmalıdır. İşbirlikleri kurgulanırken, çevresel değerleri dikkate alarak ekonomik gelişimi sağlamak, kurumlar arası uyum ve koordinasyon, kurumlar arası kaılım ve sorumluluk paylaşımı konuları dikkate alınmalıdır. Sakarya Valisi, Sn. Mustafa Büyük Teknolojik değişimlerle artan rekabet, hızlı değişim ve dönüşüm, ırsat ve sorunları beraberinde geirmektedir. Dünya kentleri, devletler, toplumlar ve bireylerin birbirine yakınlaşığı bu yeni dünya düzeninde, değişimin ne demek olduğu anlaşılmalıdır. Değişimi anlama ve yakalama sürecinde tüm kamu, sivil ve özel kuruluşlara önemli görevler düşmektedir. Çünkü değişim, kentlerin korunması ve gelişirilmesi ya da ölmelerine neden olabilmektedir. Kentlerin gelişip rekabete hazır olmaları için kamu ve özel sektörlerin bir arada çalışığı çalıştaylar, gelecek yönünün belirlenmesi açısından çok önemlidir. Çalıştayda ortaya konulan ikirler ve kararlar geleceğe yön vermelidir. Sakarya ili, sanayileşme oranı çok yüksek olan bölgede, kavşak niteliğindedir. Yalnızca kültürel ve doğal değerlerin değil, sermaye ve ürünlerin de birleşme noktasındadır. Konumu, liman ve demiryolu bağlanıları ile lojisik merkez olma potansiyeli ile Karasu, Sakarya içinde ön plana çıkmaktadır. Turizm değerleri ve çevreye duyarlı sanayi potansiyelleri ile sürdürülebilir kalkınma ve temiz enerji desteklenmelidir. İmarlaşma, şehirleşme ve sanayi sektörleri bütün olarak değerlendirilmeli, kenin eksiklikleri ortak akılla tespit edilmelidir. Bu kapsamda temel soru; Karasu yu gelecekte nerede görmek isiyoruz? olmalıdır. Çözüme yönelik adımlar, bütüncül yaklaşımlarla aılmalıdır ve bilinçli kentleşme, çevreye duyarlı sanayileşme, sürdürülebilir kalkınma ve temiz enerji konuları ön planda olmalıdır. Sakarya Büyükşehir Belediye Başkanı, Sn. Zeki Toçoğlu Çevre Düzeni Planı çalışmalarının tamamlandığı Karasu da, gelişimin temel yönü, sanayi ve turizm odaklıdır. Türkiye ve dünya ölçeğinde hızla gelişmekte olan turizm sektörü, Karasu için de önemli dinamikler yaratmalıdır. Kocaeli, bugüne kadar İstanbul un sanayi çöplüğü olmuştur. Karasu, Kocaeli nin bu imajını yıkarak, İstanbul un yeşil bahçesi olmalıdır. Sanayi sektörünü düşünürken, bildiğimiz kalıpların dışına çıkmalıyız, çünkü sanayi sektörü kent ekonomisinin lokomoiidir ve turizm sektörü ile eşgüdümlü olarak ilerlemelidir. Sektörler arası eşgüdüm sağlanması sürecinde kurumlar arası koordinasyon, kalkınma harekeinin başlangıcıdır. Sakarya İl Genel Meclisi Başkanı, Sn. Fethi Sarıoğlu 12 Karasu nun Ekolojik ve Ekonomik Geleceği

İlçenin gelecekteki vizyonu ve ülkenin gelecekteki rolü dikkate alındığında, Karasu için alınan kararların önemi ortaya çıkmaktadır. Çalıştayda alınan kararlar yalnızca Karasu nun değil, tüm bölgenin geleceğini etkileyebilecek niteliktedir. Bölgesel kalkınmanın sağlanması için bu kararlar tüm sektörler taraından benimsenmeli ve uygulanmalıdır. Marka, özel sektör sivil sektör ve kamu sektörü, alınan kararların uygulanmasında takipçi olmalıdır. Özellikle sivil toplum kuruluşlarına ve özel sektör temsilcilerine önemli görevler düşmektedir. Kent yöneimleri geçici, Karasulular kalıcıdır. Halk, alınan kararların takipçisi olmalıdır. Karasu nun değerlerini ulusal ve uluslararası konumda nasıl değerlendirebileceğimizi, kendi geleceğimizi düşünerek, Karasulular olarak daha fazla insiyaif almalıyız. Karasu Kaymakamı, Sn. Murat Duru Karasu yu bölge içinde ön plana çıkaran birçok önemli değeri bulunmaktadır. Karasu nun bölge için önemli bir güç olmasının avantajları ise öncelikle Karasuluların faydası için kullanılmalıdır. Karasu halkının ekonomik refah seviyelerinin arırılması da çok önemli bir hedef olmalıdır. Yaşam kalitesinin arırılması için, donaı alanlarının ve kamusal alanların arırılması gerekiği unutulmamalıdır. En önemli değerlerden birisi olan Karasu kumsalının korunması ve kıyı kullanımının yeniden kazanılması konusu geri planda turulmamalıdır. Karasu Belediye Başkanı, Sn. Mehmet İspiroğlu Önemli sanayi ve ulaşım yaırımlarının odağındaki Karasu, geleceğini kurgularken ihisaslaşan ve geleceği olan sanayileri tercih etmelidir. Karasuluların, sanayi sektörünün yaraığı katma değerden pay almaları için nitelikli iş gücününe sahip olmaları gerekmektedir. Sanayi sektörünün Karasu yu tercih etmesi için ise altyapı çalışmalarının hızlanması gerekmektedir. Doğu Marmara Kalkınma Ajansı Genel Sekreteri, Sn. Erkan Ayan Karasu nun Ekolojik ve Ekonomik Geleceği 13

KENTSEL STRATEJİ ÇALIŞTAYI YÖNTEMİ Kamu, özel ve sivil sektörlerin temsilcilerinin bir araya geirildiği kaılımcı buluşma ortamında gerçekleşirilen Karasu nun Geleceği Kentsel Strateji Çalıştayı, Karasu nun değerleri, sektörlerin beklenileri, potansiyeller ve ırsatlar dikkate alınarak gelecek stratejilerinin ortaya konulmasını amaçlamaktadır. 12 Mart tarihinde gerçekleşirilen Karasu nun Geleceği Kentsel Strateji Çalıştayı 3 oturumdan oluşmuştur. Sakarya Valisi, Mustafa Büyük, Sakarya Büyükşehir Belediye Başkanı Zeki Toçoğlu, Sakarya İl Genel Meclisi Başkanı Sn. Fethi Sarıoğlu nun açılış konuşmaları ile birinci oturum başlamıştır. Karasu Nerede? sorusunun yanıının arandığı ilk oturumdaki tarışma konuları; - Karasu nun 10 Temel Sorunu ve Fırsaı - Karasu nun Değerleri ve Potansiyelleri - Kamu, özel ve sivil sektörlerin birbirlerinden beklenileri - Karadeniz Havzası, Bölge ve Alın Üçgen (3K) potansiyelleri - Gelecek vizyonuna ilişkin anahtar kelimelerdir. Tarışmalar sonucunda, Karasu nun Geleceğini etkileyecek 4 önemli Tema 1. EKONOMİ Karasu Nereye Gidiyor? sorusunun yanıının arandığı ikinci oturumda, 4 Tema kapsamında temaik gruplar belirlenmiş, 4 Temel Stratejik Hedef ve Projeler ortaya konmuştur. İkinci oturumun tarışma konuları; - Stratejik Hedeler - Vizyon Projeleri - Stratejik Analizler - 6K Analizi (Kimlik, Kapasite, Kaynak, Kalite, Kaılım ve Kurgu) - 6E Analizi (Ekoloji, Ekonomi, Eşitlik, Entegrasyon, Etkin Olma, Elde Edilebilirlik) Son oturumda ise Karasu nun Geleceği İçin 10 Temel İlke belirlenmişir. Çalıştay süresince tarışılan konuları ve sonuçları içeren Karasu Stratejik Çerçeve Raporunun amacı, Karasu nun değişime ve gelişime nasıl devam edeceği, bugünün ve yarının koşullarına nasıl tepki vermesi gerekiği gibi kararları belirleyen Stratejik Yönünün tanımlanmasıdır. Kenteki birçok paydaşın görüşlerini sürece katması, uygulamaya yönelik stratejileri tanımlaması ve sorumluluk paylaşımı hakkında ikir vermesi açısından önemli bir doküman olan Stratejik Çerçeve çalışması, kenin yapısal planları, Stratejik Planları ve Yol Haritası çalışmaları için yol gösterici olmalıdır. 2. EKOLOJİ 3. BÜTÜNLEŞME 4. DEĞERLER olarak önerilmişir. 14 Karasu nun Ekolojik ve Ekonomik Geleceği

YENİ KENT MODELLERİ Hub* Kentler Hub Kentler; bölge içindeki konumları ve ulaşım avantajları nedeniyle; enerji, lojisik ve bilgi konularındaki ekonomik taleplere verimli biçimde yanıt vermek için minimum yaırım, zaman ve çabanın harcandığı, bölgesel bağlanı noktası ve ekonomik odak niteliğindeki kentlerdir. Hub Kentler iş gücü ve ekonomik akiviteyi teikler, gelişim için; doğru planlama kararları, akıllı büyüme stratejileri, yerel iş gücü, ekonomik gelişim ve hizmet verme kapasitesi önemli rol oynar. Kara, deniz ve demir yolu ulaşım bağlanıları ve 3K (Kaynarca, Karasu, Kocaali) içindeki dinamikler, Karasu yu bölgesel ölçekte ekonomik bağlanı odağı olarak ön plana çıkarmaktadır. 1. Fiziksel Bağlanılar (Stratejik konum, entegre ve güçlü ulaşım, icari terminaller) 2. Toplumsal Bağlanılar (Farklı bölgeler, sosyal dokular ve yöneim alanlarının kesişimi, komşularla sosyal ve ekonomik bağlar) Kentsel Ağlar Kentler arasındaki dengesiz kalkınmayı ortadan kaldırmak ve özellikle orta ölçekli kentlerin ekonomilerini kurtarmak amaçlı, kentlerin birbirleriyle bölgesel ve uluslararası iifaklar kurma, kaynaklarını birleşirme, birbirlerini tamamlayıcı fonksiyonları gelişirme, bu olanak ve hizmetleri paylaşmaları yaklaşımıdır. Karasu, sınır ötesi, bölgesi ve yakın çevresi ile işbirlikleri ve güç birlikleri kurduğu durumda gelişimi teiklenecekir. Kentler arasında kurulan ağlar çeşitli amaçlara hizmet edebilmektedir. Bu ağlar; Çok merkezli ağlar Uzmanlaşmış kentler ağı Kamu projelerinin kentler arası dağılımı Esnek mal ve hizmet değişimi Ekonomik veya kültürel kentler ağı olabilmektedir. 3. Enformaik Bağlanılar (Bilgi akışı, üniversiteler, teknoloji alanları, ensitüler, telekomünikasyon bağlanıları ya da bilgi merkezleri için bölgesel bir odak) IĞDIR ERİVAN * HUB: en kısa zamanda ve minimum enerji kaybı ile ulaşılabilen bağlanı odağı SİVAS DOĞUBEYAZIT DİVRİĞİ TUNCELİ ERCİŞ NAHÇIVAN BİNGÖL KAYSERİ ELAZIĞ MUŞ AHLAT HUB KENT KOZAN ADANA İSKENDERUN AFŞİN OSMANİYE CEYHAN MALATYA ELBİSTAN ADIYAMAN SİVEREK KAHRAMANMARAŞ HİLVAN PAZARCIK BOZOVA ŞANLIURFA SURUÇ GAZİANTEP KİLİS HARRAN KARKAMIŞ AKÇAKALE ERGANİ DİYARBAKIR MARDİN VİRANŞEHİR CEYLANPINAR SİLVAN BATMAN HASANKEYF MİDYAT NUSAYBİN TATVAN BİTLİS ŞİRVAN SİİRT ŞIRNAK CİZRE SİLOPİ DOHUK HSALBAH VAN YÜKSEKOVA HAKKARİ TEBRİZ HSALBAH NAKADEH HATAY REYHANLI HALEP RAKKA HASEKE MUSUL ERBİL Karasu nun Ekolojik ve Ekonomik Geleceği 15

Bölgesel Küme Bölgesel kümelenme kuvvei, kabiliyetli, yaraıcı ve üreici insanların bir arada yaşaması ile artmaktadır. Mekan ve yaşam kalitesinin yüksek olduğu alanlar, bölgesel kümelenmede avantajlı konumdadırlar. Karasu nun kendine özgü çok önemli değerleri bulunmaktadır. Bu nedenle, rekabetçi farklılıklarını ön plana çıkarmalıdır. Bölgesel rekabein ortaya çıkması için; Bilgi Akıllı alt yapı Bağlanı Üreicilik Sosyal uyum gereklidir. Bilgi temelli ekonominin ana bileşenleri: Kabiliyet Yenilikçilik Yaraıcılıkır Akıllı Büyüme Kentsel gelişmenin kontrolsüzce yayılmasını önleyerek, artan büyümenin kent merkezine odaklanmasını sağlayan bir kent ve ulaşım planlama teorisidir. Karasu nun İstanbul un sanayi çöplüğü yerine yeşil bahçesi olması için akıllı büyüme yaklaşımı benimsenmelidir. İstanbul ve Kocaeli birbirini olumsuz etkileyen kentler olmamalı, işbirliği ile beraber gelişen kentlere dönüşmelidirler. Akıllı büyüme kriterleri Kompakt komşuluk birimleri Toplu taşımanın teşvik edilmesi Ulaşım çeşitliliği Yürünebilir kentler Mahalle okulları Karma kullanım Konut çeşitliliği Açık ve yeşil alanların korunması Tarihi alanların korunması İşbirlikleri Stratejik Planlama - 10 Temel Sorun ve Fırsat - Farklılık Yaratan Değerler - Kapasite Analizi - 6E (Kimlik, Kapasite, Kaynak, Kalite, Katılım ve Kurgu) - 6E (Ekoloji, Ekonomi, Eşitlik, Entegrasyon, Etkin Olma, Elde Edilebilirlik) - Farklılık ve Farkındalık Yaratma - Bölgenin Potansiyellerini Harakete Geçirme - Bölgesel Altın Üçgen - Kentsel Altın Üçgen -Yerel ve bölgesel sorunların çözümü -İstenilen sonuçların ve stratejik konuların geniş ifadesi -Uygulama planları -Sonuçlara ulaşmak için Eylem Alanları - Öncelikli Uygulamaların Belirlenmesi -Kurumsal plandaki sonuçlarla ilgili -Rapor (yıllık) KENTSEL STRATEJİ ÇALIŞTAYI Stratejik Proje Alanlarının Belirlenmesi Tasarım İlkeleri Uygulama Stratejileri STRATEJİK TASARIM ÇALIŞTAYI Temel Analizler Temel Sorunlar Temel Fırsatlar Stratejik Analizler 6E Analizi 6K Analizi Beklenti Analizi Stratejik Yön Kentin Gelecek Yönü Ortak Vizyon Kurumlar Arası Ortak Akıl Temalar Farklılık Yaratan Temalar Nelerdir? Stratejik Köprüler Kişiler ve Kurumlar Arası Köprüler Performans Ölçümü Stratejik Hedefler Neyi başarmak istiyoruz? Eylem Alanları Ürünleri nasıl başaracağız? Stratejik Uygulamalar Öncelikli Uygulamalar Nelerdir? Başarılı olduğumuzu nasıl biliyoruz? İzleme ve Takip Performansı nasıl ölçüyoruz? -Önerilen sonuçları üretmek için - Fikir Projeleri 4 1 2 3 Gelişimi Gelişmimizi Nasıl nasıl ölçüyoruz? Şanlıurfa Nerede? Nerede? Nereye Gidiyor? Nereye G Nasıl? Ölçüyoruz? Nasıl? Kaynak: Kentsel Strateji Kaynak: Kentsel Strateji 16 Karasu nun Ekolojik ve Ekonomik Geleceği

1. Bölüm Karasu Nerede?

TEMEL ANALİZLER Nüfus: Karasu nun 54.000 kişi olan kış nüfusu, yaz aylarında yaklaşık 250.000 dir. İlçenin kentleşme oranı %52, 2023 yılı nüfus projeksiyonu 90.000 dir. Doğal Değerler: İlçede 3 adet Göl bulunmaktadır. Ekolojik değere sahip Karadeniz Sahili, Maden Deresi, Küçük Boğaz Gölü, Yenimahalle, Acarlar Longozu (Longoz, Dereler, Göller, Balık Çeşitleri, Mersin Balığı, Su ürünleri, Sakarya Nehri) da ilçede yer alan diğer doğal değerlerdir. Turizm: Karasu ilçesinde farklı turizm potansiyelleri bulunmaktadır. Yaz aylarında ilçenin sahip olduğu nüfusun yaklaşık 5 kaına kadar nüfus çekmesini sağlayan kıyı turizmi ve yılın her ayında turist çekme özelliği olan Acarlar Longozu ilçenin sahip olduğu en önemli turizm değerlerindendir. Karasu nun başlıca turisik değerleri; Karadeniz Sahili, Maden Deresi, Küçük Boğaz Gölü, Yenimahalle ve Acarlar Longozu dur. Ayrıca Karasu Fındık Fesivali 30 yıldan beri yer yıl düzenlenmektedir ve bunun dışında Kızılcık Yayla Şenliği ve Tın Tın Şenliği de her yıl düzenlenmektedir. Karasu da 12 otel, 23 pansiyon bulunmaktadır. Bununla birlikte öğrenci yurtları yazın pansiyon olarak kullanılmaktadır. Ayrıca aile pansiyonculuğu da yapılmaktadır. Acarlar Longozu: 1,5 ha büyüklüğünde olup, dünyanın tek parça halindeki en büyük longozudur. 1998 yılında 1.derece doğal sit alanı ilan edilmişir. Longoz koruma alanı içindeki Liman, 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planında Hüküm Bölgesi olarak belirlenmişir. Longoz için Sulak Alan Yöneim Planı, envanter çalışması ve Bilinçlendirme Projeleri hazırlanmalıdır. İlçenin çevresi ile birlikte değeri: Karasu ilçesi ile Kocaali ve Kaynarca ilçeleri ile birlikte gelişmeye açık ve birbirlerini tamamlayan üç ilçe konumundadırlar. Bu üç ilçe, stratejik konumları ve mevcut durumları gereği bölge kalkınmasına hizmet edebilecek niteliktedirler. Karasu nun ve içinde bulunduğu bölgenin kalkınması, sayılan üç ilçenin birlikte hareket etmesiyle çok daha sağlıklı ve sürdürülebilir olacakır. Kıyı Erozyonu: Kıyı aşınmasının en önemli nedeni mevcut liman olarak işaret edilmektedir. Sakarya Nehri taraından taşınan alüvyonlu topraklar, limanın kum geçişini engellemesi nedeniyle kıyıda birikememektedir ve aşınma meydana gelmektedir. Kıyı aşınması, limanın 3 km. doğusuna kadar etkili olabilmektedir. Kıyı aşınmasının engellenmesi amacıyla 3 adet mahmuz inşa edilmişir. 24 adet mahmuz daha inşa edilecekir. Dalgakıran ihaleleri DLH taraından yapılmaktadır ve kıyı aşınmasının bir an önce durdurulması için tüm mahmuzlar hızla inşa edilmelidir. 18 Karasu nun Ekolojik ve Ekonomik Geleceği

Organize Sanayi Bölgesi (OSB) Projesi: Kuzuluk Mahallesinde 436 dönüm büyüklüğündeki Organize Sanayi Bölgesi (OSB) alanı yaırıma hazır vaziyetedir. OSB Projesi, kenin isihdam oranını oldukça arıracak önemli bir potansiyeldir. Ulaşım Projeleri: 1990 larda inşa edilen mevcut limanın 13 km. baısında yeni bir liman inşa edilmesi gündemdedir. Liman olarak faaliyet gösterecek olan alan, Acarlar Longozu Koruma Sınırı ve Kıyı Kenar Çizgisi içinde kalmaktadır. Liman Projesinin ÇED raporu alınmışır, alanın 1/25.000 ölçekli planı hazırlanmaktadır. Mevcut liman, Karasu nun Karadeniz ile işbirliği potansiyelini arırmayı hedelemektedir. Özellikle Haydarpaşa Limanı nın kapaılmasından sonra, İstanbul ile Karadeniz ülkeleri arasındaki ihracat traiği Karasu Limanı üzerinden sağlanacakır. Böylece, İstanbul Boğazı üzerindeki lojisik akışı Karasu Limanı na yönlenecek, Adapazarı Barın Demiryolu bağlanısı ile aktarımı yapılacakır. İlçenin ulaşılabilirliğini arıracak önemli projeler ilçe, il ve bölge sınırlarında yer almaktadır. Bunlar demiryolu haı, Marmaray Projesi, Kuzey Marmara Otoyolu Projesi, İzmir-Bursa-İstanbul Otoyol Projesi, Karasu Limanı, Cengiz Topel Havaalanının kargo taşımacılığına açılması ve ilçeden Barın a demiryolu bağlanısı yapılması olarak sıralanabilir. Adapazarı-Barın Demiryolu Projesi ile Barın, Zonguldak Filyos, Ereğli ve Karasu limanlarının yanı sıra Türkiye nin en önemli ağır sanayilerinden Ereğli ve Karabük Demir Çelik fabrikalarının, Adapazarı üzerinden demiryolu ağına bağlanısı sağlanacakır. Adapazarı-Karasu arasında yapılacak 57 km. lik demiryolu haı ile de ulusal demiryolu şebekesine bağlanması planlanan Karasu Limanı, birkaç yıl sonra faaliyeine son verilmesi planlanan Haydarpaşa limanına alternaif limanlardan biri olacakır. Böylece Karadeniz ülkeleri ile yapılacak olan icarete Karasu limanı ön plana çıkacakır. Plan Yetkisi: Sakarya Nehri ile Zonguldak arasındaki kıyı bandı, Kültür ve Turizm Bakanlığı na bağlıdır ve alanın Turizm Planı, bakanlık taraından hazırlanacak ve onaylanacakır. Mevcut planlarda bölünmeye yol açacak bu durum nedeniyle nazım imar planlarının da yenilenmesi söz konusudur. Sanayi ve liman yaırımları nedeniyle, göç nedenli nüfus arışı potansiyeli çok yüksekir. Bu nedenle kent, mevcut altyapısını ve üst yapısını hazırlamalıdır. Yıllık konut üreimi yaklaşık 2.500 dür. Karasu nun Ekolojik ve Ekonomik Geleceği 19

Çalıştay kaılımcılarının, Karasu nun temel sorun ve ırsatlarına ilişkin görüşlerinin alınması amacıyla, dağıılan 20 sorun ve 20 ırsat arasından en önemli olduğunu düşündükleri 10 Temel Sorun ve 10 Temel Fırsaı belirlemişlerdir. Kaılımcıların seçimlerine göre temel sorun ve ırsatlar işaretlenmişir. 10 Temel Sorun Ekoloji Ekonomi Çaışması Tarımın Arazilerinin Kısıtlı Olması Yaşam Kalitesi OSB Yer Seçimi Kıyı Erozyonu İçme Suyu Altyapısı Mekan ve Yapı Kalitesi Kentsel Gelişim Yönü Acarlar Longozu - Kuruma Tehdidi Yüksek Enerji Kullanımı Sosyal Donaı Eksikliği İkinci Konutlar İşsizlik Yasal Sorunlar (Özel Hüküm Bölgesi) Eğiim Düzeyi Çevre Bilinci İnsan Kaynağı Bölge İle Bütünleşememe Sanayi Altyapısı Eksikliği Kıyı Kullanımı Diğer; Karasu nun en önemli 10 sorununu işaretleyiniz. 10 Temel Fırsat Turizm Çeşitliliği Potansiyeli Karadeniz ile İşbirliği Potansiyeli Tarımsal Üreim AB Projeleri Gelişirme İsihdam Su Ürünleri Hayvancılık Gelişirme Çalışmaları Temiz Yeşil Sanayi Potansiyeli Ulaşım Projeleri MARKA Adapazarı-Barın Demiryolu Projesi Rüzgar Enerjisi Potansiyeli Acarlar Longozu Sanayi Yaırımları Sanayi Turizm Ortaklığı Potansiyeli Cazibe Merkezi Projeleri Yeni Liman Projesi Eğiim ve Bilinçlendirme Sakarya Nehri Taşımacılık Potansiyeli Üniversite - Meslek Yüksek Okulu Diğer; 20 Karasu nun Ekolojik ve Ekonomik Geleceği Karasu nun en önemli 10 ırsaını işaretleyiniz. Kaynak: Kentsel Strateji

10 TEMEL SORUN 10 TEMEL FIRSAT 1. Kıyı Erozyonu 2. Ekoloji Ekonomi Çaışması 3. İşsizlik 4. OSB nin Yer Seçimi 5. Kıyı Kullanımı 6. Mekan ve Yapı Kalitesi 7. Sanayi Altyapısı Eksikliği 8. İçme Suyu Altyapısı 9. Çevre Bilinci Olmaması 10. Eğiim Düzeyinin Düşük Olması 1. Turizm Çeşitliliği Potansiyeli 2. Acarlar Longozu 3. Ulaşım Projeleri 4. Üniversite ve Meslek Yüksek Okulu 5. Adapazarı-Barın Demiryolu Projesi 6. Temiz Yeşil Sanayi Potansiyeli 7. Su Ürünleri 8. Sakarya Nehri Taşımacılık Potansiyeli 9. Sanayi-Turizm Ortaklığı Potansiyeli 10. Sanayi Yaırımları 10 temel soruna ek olarak, plansız yapılaşmaya ilişkin sorunlar birçok kaılımcı taraından belirilmiş, planlı ve bütüncül gelişme sağlanmasının önemi vurgulanmışır. Planlamaya ilişkin sorunlar; 2B alanları çalışmalarının yeniden yapılması, mekan ve yaşam kalitesinin yükselilmesi için sosyal donaı alanlarının arırılması, ilçeye ilişkin kararların bütünlük içinde alınması, kıyı şeridindeki kaçak yapıların kaldırılması, çarpık yapılaşmaların önlenmesi olarak belirilmişir. Bu nedenlerle, öncelikle bilimsel çalışmalar (masır plan, uygulama planı, eylem planı, yol haritası) yapılması ve uygulama mekanizmalarının güçlendirilmesi gerekliliği kaılımcılar taraından dile geirilmişir. Birçok kaılımcı, ındık üreimi ve ındığa dayalı sanayi potansiyelini vurgulamış, alternaif tarım yöntemlerinin kullanılarak tarımsal üreim kapasitesinin arırılması ırsaını belirtmişir. Karasu nun en önemli ırsaı, çok yönlü ekonomik gelişme potansiyeli olarak belirilmiş, örnek bir sürdürülebilir gelişim modeli oluşturabileceği de belirilmişir. Karasu nun Ekolojik ve Ekonomik Geleceği 21

KARASU NUN FARKLILIĞI 22 Karasu nun Ekolojik ve Ekonomik Geleceği

STRATEJİK ANALİZLER (B.E.K. ANALİZİ) Kamu, özel ve sivil sektör temsilcilerinden oluşan kaılımcılar; Bekleni, 6E ve 6K (B.E.K.) Stratejik Analizlerini yapmışlardır. 1- BEKLENTİ ANALİZİ Çalıştaya kaılımcıları sektörel bazda; - Kendisinin diğer taralardan, - Diğer taraların kendisinden beklenilerini ortaya koymuşlardır. Kamu Sektörünün Beklenisi Karasu Valiliği, İl Özel İdaresi, Milli Eğiim Müdürlüğü, Devlet Hava Limanı, Sakarya Belediyesi, Karasu Belediyesi temsilcilerinden oluşan kamu temsilcileri kendisinin diğer taralardan beklenilerini dile geirmişlerdir. Kamu Sektörünün Özel Sektörden Beklenileri 1. Karasu daki yaırımların gerçekleşmesi (özellikle Yat Limanı ve Marina gibi, Karasu ya değer katan yaırımlar) 2. Yaraılan değerin Karasu ile paylaşılması 3. İşsizlik sorununa çözüm olacak yaırımlar yapılması 4. İnsan kapasitesinin gelişirilmesi için eğiim ve bilinçlendirme desteği 5. Sosyal, kültürel ve kamusal alanlar yaraılması 6. Planlama çalışmalarına kaılım 7. Kamu sektörü ile daha güçlü işbirlikleri oluşturulması 8. Küçük ve orta ölçekli KOBİ ler için OSB kurulması 9. Yaırımlarda yenilikçi teknolojilerin araşırılması, zaman, maliyet ve doğal alanların kaybının minimuma indirilmesi, tüm yaırımlarda çevreye duyarlı olunması Kamu Sektörünün Sivil Sektörden Beklenileri 1. Çözüm ortağı olmaları 2. Karar alma süreçlerinde daha akif ve bilgi sahibi olmaları için İl Genel Meclisine kaılmaları 3. Global perspekile hareket ederek, yerelleşme küreselleşme dengesini korumaları 4. İlçenin mevcut ve gelecekteki ihiyaçlarını değerlendirmeleri 5. Yaşam kalitesini ve mekan kalitesini arırmaya yönelik çalışmalar yapmaları (kamusal alanlar, spor alanları, meydanlar, park ve bahçeler) 6. Sorunlara tarafsız yaklaşmaları, gerçekçi, rasyonel ve etkili çözüm önerileri gelişirmeleri Karasu nun Ekolojik ve Ekonomik Geleceği 23

Özel Sektörün Beklenisi Karasu da yaırım yapan ve yapmak isteyen özel sektör kaılımcılarının da kamu ve sivil sektörlerden beklenileri farklı boyutlarda olmuştur. Özel Sektörün Kamu Sektöründen Beklentileri 1. Arsa, altyapı ve karar süreçlerinde yaırımcıları yönlendirmeleri 2. Kamu ve özel sektör yöneicileri arasında güçlü ileişim ve bilgilendirme sağlanması 3. Özel ve sivil sektörler ile koordinasyon içinde çalışmaları 4. Sorunlara yapıcı çözüm önerileri geirmeleri, alınan kararların zamanında ve hızla gerçekleşmesi 5. Kurumsal yapılanmalar içinde bilgi ve deneyim sahibi kişilerin aynı kurumda sürekliliğinin sağlanması, kurum içi yetki karmaşasının çözümlenmesi 6. Kamu çalışanlarının daha özverili ve çözüm odaklı çalışmaları 7. Karasu da nitelikli işgücü yaraılması için eğiim programları düzenlenmesi 8. Planlama çalışmalarının hızla tamamlanması ve yer seçim kararlarının bütünlük içinde alınması (altyapı ve sanayi alanları entegrasyonu) 9. Temiz enerji ve yeşil sanayinin desteklenmesi, yaırım teşvikleri verilmesi 10. Bilimsel ve yönlendirici Yol Haritaları hazırlayarak, karar süreçlerinde kamu desteği vermeleri Özel Sektörün Sivil Sektörden Beklentileri 1. Çözüm önerileri gelişirirken tarafsız olmaları 2. Özel sektör ile işbirlikleri kurmaları (insan kaynağı sağlanması, eğiim ve bilinçlendirme çalışmaları gibi) 3. Kamu sektörü ile işbirlikleri kurmaları 4. Sahip oldukları bilgi ve deneyimleri özel sektör ile paylaşmaları 5. Çözüm ortağı olmaları 24 Karasu nun Ekolojik ve Ekonomik Geleceği

Sivil Sektörün Beklenisi Kentsel Strateji çalıştayına kaılan çok sayıdaki sivil toplum örgüt temsilcilerinin kamu ve özel sektörden beklenileri özellikle Karasunun ekolojik geleceği, kaılım ve şefalık konularında yoğunlaşmışır. Sivil Sektörün Kamu Sektöründen Beklenileri 1. Tüm taraların bir araya geldikleri çalışma ve karar alma ortamları yaraılması 2. Bilgilendirme süreçlerinde şefalık ve açıklık sağlanması 3. Kurumlar arası koordinasyon ve bilgi paylaşımı sağlanması 4. Daha iyi plan, proje ve inansman çözümleri sunmaları 5. Kamu çalışanlarının çözüm odaklı olmaları 6. İzleme ve deneim mekanizmalarının güçlendirilmesi 7. Projelerde işbirliği ve uzlaşma sağlanması 8. Yaşayan insanların görüş ve önerilerinin önemsenmesi Sivil Sektörün Özel Sektörden Beklenileri 1. Bilgilendirme 2. Yerel yaırımcıların örgütlenmesi 3. Karar alma süreçlerinde sivil sektörün ihiyaçları ve potansiyellerinin değerlendirilmesi 4. Yaırımlarla yöresel katma değer yaraılması 5. Yapılan yaırımlar karşılığında kamuya kamusal alan yaraılması(sanayi sitesinin etraının ağaçlandırılması gibi) 6. Sürdürülebilir yaırımlar yapılması 7. Kentsel çevre kalitesinin iyileşirilmesi Karasu nun Ekolojik ve Ekonomik Geleceği 25

Kamu Sektörü Özel Sektör Karasu nun Geleceği Çalıştayı Özel Sektörün Kamu Sektöründen Beklenisi 1. Altyapılı Arsa 2. Yol Haritalarıyla yaırımları yönlendirme 3. Kararları zamanında ve hızlı uygulama 4. İşbirliği ve Koordinasyon BEKLENTİ ANALİZİ Kamu Sektörü Özel Sektör Sivil Sektör Kamu Sektörünün Beklenisi Kamu Sektörünün Özel Sektörden Beklenisi Kamu Sektörünün Sivil Sektörden Beklenisi 1. Değer katan yaırımlar yapılması 1. Çözüm ortağı olma 2. İşsizlik sorununa çözüm gelişirme 2. Karar süreçlerinde akif ve bilgi sahibi olma 3.Kentsel kaliteyi arırmaya yardımcı olma 3.Yaşam kalitesini arırmaya Destek 4. Kapasite gelişirmede Destek sağlama 4.Gerçekçi, rasyonel ve etkili çözüm önerileri Özel Sektörün Sivil Sektörden Beklenisi 1. İşbirliği Özel Sektörün Beklenisi 2. Bilgi ve deneyimi paylaşma 3. Tarafsız çözüm önerileri gelişirme 4. Halkı eğiim ve bilinçlendirme çalışmaları Diğer Tarafların Kendisinden Beklenisi Sivil Sektörün Kamu Sektöründen Beklenisi Sivil Sektörün Özel Sektörden Beklenisi Sivil Sektör 1.Karar süreçlerine kaılım 2. Koordinasyon ve şeffaf bilgi paylaşımı 3. Projelerde işbirliği ve uzlaşma 4. Güçlü İzleme ve Deneim mekanizmaları 1.Çevreye duyarlı yaırımlar 2. Yaraılan değerin paylaşılması 3. Sürdürülebilir yaırımlar yapılması 4. Kamusal alan yaratma Sivil Sektörün Beklenisi Kaynak: Kentsel Strateji Kendisinin Diğer Taraflardan Beklenisi 26 Karasu nun Ekolojik ve Ekonomik Geleceği

2-6E ANALİZİ Sürdürülebilir Kalkınma nın 3 temel ilkeleri Ekoloji-Ekonomi-Eşitlik ile Yapılabilir Kılma nın 3 temel ilkeleri olan Etkin Olma- Elde Edilebilirlik- Entegrasyon, Karasu nun Gelecek Stratejik Çerçevesi ni oluşturacakır. Bu çerçevede, çalıştay sürecinde oluşturulan 4 temaik çalışma grubu 6E analizi yapmışır. EKOLOJİ Günümüzde kentlerin geleceğinin kurgulanmasında ekolojik değerlerin korunması, temel ilkelerden birisi olarak kabul edilmektedir. Kentsel gelişmenin doğa ve ekoloji ile çaışma değil uyum içinde sürdürülmesi, mekansal stratejilerinin temel bileşenleri haline gelmişir. Bu çerçevede, mimari ve kentsel tasarımda ortaya çıkan yeşil enerji, yeşil bina gibi yenilikçi kavramlar, Avrupa nın yanı sıra ülkemizde de hızla benimsenmeye başlamışır. Ekoloji başlığı alında ele alınan konular; - Farklılık Yaratan Ekolojik Değerler - Ekolojik Riskler - Fırsatlar olarak sınılandırılmışır. FARKLILIK YARATAN EKOLOJİK DEĞERLER Ekolojik değerler, bir yandan korunması gereken bir yandan da Karasu nun geleceğini kurgularken Karasu yu farklılaşıracak potansiyeller olarak ele alınmışır. Karasu nun ekolojik yönden çeşitliliği ve zenginliği; - Maden Deresi - Göller - Kumsal ve Deniz - Balık çeşitliliği - Bitki örtüsü - Büyük Akgöl Sulak Alanı olarak ortaya konulmuştur. EKOLOJİK RİSKLER Karasu nun ekolojik zenginliğine rağmen, aşağıdaki nedenlerden dolayı ekosistemler risk alındadır. - Kirlenme - Sanayi-ekoloji çaışması - Bilinçsiz sanayileşme - Karadeniz sahili kıyı aşınması - Acarlar Longozunun degredasyonu - 2B sorunu (orman arazilerin tarım arazilerine dönüştürülmesi) - Maden alanlarının doğaya verdiği tahribat - Bütüncül koruma planı olmaması - Aık yöneimi (80 ton/gün) FIRSATLAR Ekolojik risklere karşın, bazı yenilikçi ve bütüncül yaklaşımlarla sorunların çözülebileceği ve değerlerin yeni ırsatlara çevrilebileceği kaılımcıların ortaklaşığı bir bakış açısıdır. Bu çerçevede, özellikle tarımda çeşitlenme, tarım-sanayi bütünleşmesi, Karasu nun çeşitli su kaynaklarının temizlenerek kentle bütünleşmesi önerileri yer almaktadır. Kaılımcılar ekolojik fırsatlar ile ilgili aşağıdaki önerileri sunmuşlardır; - Yer alı suyu kapasite ve kalitesi - Organik & sürdürülebilir tarım - Tarımda kullanılan ilaçların AB normlarına uyarlanmasıtarımda çeşitlilik - Kumsalın korunması ve gelişirilmesi - Yeni bir mekansal kurgu - Ekolojik bilincin oluşturulması - Deniz suyu kalitesinin denetlenmesi - Sakarya nehrinin temizliğinin sürekli denetlenmesi - Sakarya nehri ağzının yeniden düzenlenmesi. - Sakarya Nehri - Acarlar Longozu - Bilinçsiz sanayileşmenin önlenmesi - Mersin Balığı Karasu nun Ekolojik ve Ekonomik Geleceği 27

EKONOMİ Kentlerin ekonomilerini canlandırmak için yenililik ve yaraıcılık teşvik edilmekte, katma değeri yüksek bilgi teknolojileri yaygınlaşırılmakta ve kaynak yaratma stratejileri gelişirilmektedir. Ayrıca, çeşitlilik yöneimi, ırsat alanları kavramları gibi yeni kavramlar planlama-ekonomi ilişkisini şekillendirmektedir. İşsizlik vb. sorunlarının çözümü için kent ekonomisinin potansiyel ve fırsatları iyi analiz edilmeli ve stratejiler geliştirilmelidir. Ekonomi ilkesi çerçevesinde; - Sektörel Çeşitlilik - Sektörel Stratejiler - Ekonomik Gelişme stratejileri ele alınmışır. SEKTÖREL ÇEŞİTLİLİK Karasu, ekonomik yönden farklı yönlerde gelişme eğilimine sahipir. Bir yandan, doğal ve ekolojik değerleri ile turizm sektörü için bir potansiyel iken, diğer yandan, son yıllarda gelişmesini en fazla sanayi alanında yaşamış ve sanayi keni olmaya doğru adım atmışır. Tarım alanlarının verimliliği ve ındık üretme kapasitesi oldukça yüksekir. Mevcut ekonomik yapıyı oluşturan bir diğer sektör ise balıkçılıkır. Bu temel sektörlerin yanı sıra; - Otomoiv - Enerji (rüzgar enerjisi) - Ulaşım - Eğiim - Ticaret - Hizmet sektörleri potansiyeller taşımaktadır. SEKTÖREL STRATEJİLER Karasu nun, ekonomik çeşitliliğine rağmen, temel sektörlerde yenilikçilik yakalanmadığı ve sektörler arası ilişkiler kurulmadığı için kent ekonomisi canlanamamaktadır. Çalıştayda önerilen sektörler için ele alınan konular, Karasu nun ekonomik yönü için önemli ipuçları vermektedir. Tarışılan konular, sektörel bazda sınılandırılmışır. Tarım - Bölgede yeişen tarım ürünlerinin işleyecek sanayi tesislerinin kurulması - Tarıma dayalı sanayi ve OSB nin gelişirilmesi - Alternaif tarımın yapılması - Tarımda çeşitliliğin sağlanması - Fındığa dayalı sanayinin gelişirilmesi - Tarımın modernizasyonu Sanayi - Sanayi yer seçiminin ekolojik dengeyi tehdit etmemesi - Potansiyel sektörlerin iyi yönlendirilmesi (ör. Otomoiv) - OSB nin ekonomiye katkısından faydalanılması - İhisaslaşmış OSB lerin kurulması - Endüstri Bölgesi oluşturulması Balıkçılık - Su ürünleri potansiyelinin iyi değerlendirilmesi - Balık çeşitliliğinin korunması - Balık hali kurulması - Su ürünleri işleme tesislerinin açılması Eğiim - Bölgenin bir eğiim şehri olmasıüniversite kurulması Turizm - Turizm yaırımlarının çeşitlendirilmesi ve yıl boyu kullanılabilmesi - Alternaif turizmin gelişirilmesi - Sakarya Nehri nin kullanılması - Kalkınma amaçlı mikro ölçekli sosyal projeler uygulanması - Kaliiye eleman yeişirilmesi Enerji ve Ulaşım - Rüzgar enerjisine yaırım yapılması - Buik otellerin yapılması - Restoran vb. turisik tesislerin yapılması - Sakarya nehri taşıma projesinin gerçekleşmesi 28 Karasu nun Ekolojik ve Ekonomik Geleceği - Marina yapılması

Ticaret-Hizmet Kaılımcılar; DESTEK - Hizmet sektörünün gelişimi - Kent merkezindeki icarein canlandırılması EKONOMİK GELİŞME STRATEJİLERİ Ekonominin gelişmesi için kamu ve özel sektör yaırımları entegre olmalıdır. Ayrıca özellikle tarım sektöründe yeni ve yaraıcı yaırımlar ile verimin arırılması beklenilmektedir. Ekonomik gelişmenin önemli ayaklarından birisi olan kaliiye işgücü nün yanı sıra; - Sektörlerde yenilik, AR-GE çalışmalarının arırılması - Yaırımların koordinasyonu ve bütünlüğü - Yeni işgücü - Öz kaynaklı yaırım - Bütçe yaraılması EŞİTLİK Kent için yaraılan ırsatlara toplumun eşit erişiminin sağlanması, farklı bölgeler arasında eşit hizmet dağılımı, kaynaklara eşit erişim, farklı güçler arası denge, sorumluluk paylaşımı sürdürülebilir kalkınmanın üçüncü ilkesi olan eşitlik kavramının temel konularıdır. Eşitlik ilkesi çerçevesinde; - Eşit Erişim - Kaılım - Destek - Yaırım-Koruma Dengesi konuları ele alınmışır. EŞİT ERİŞİM Kamusal alanlara ve hizmetlere eşit erişim ve kıyının, kamusal alan olarak etkin kullanılmaması önemli bir tartışma konusu olmuştur. - Karasu kıyı bandından eşit yararlanılmalı - Kamu hizmetleri herkese eşit ve tarafsız ulaşırılmalı - Kıyılar kamunun / halkın malıdır ilkesi uygulanmalı KATILIM Karar alma süreçlerine halkın ve sivil toplum örgütlerinin kaılımının arırılması ve mekanizmaların oluşturulması gerekliliğinin yanı sıra; - Siyasi otorite ve sivil toplum örgütlerinin ileişimi - Kurumlar arası sorumluluk paylaşımı konularında öneriler sunulmuştur. Toplum içinde sosyal ve ekonomik eşitliğin sağlanabilmesi için kamu sektöründen bekleniler; - Gelir düzeyinin arırılması - Eşit gelir dağılımı - Sosyal güvenlikte eşitlik - Girişimcilik projelerinin desteklenmesi olarak ifade edilmişir. YATIRIM - KORUMA DENGESİ Karasu ya bir yandan yaırım yapılması, ancak bir yandan da doğanın korunması ve sosyal hayata da eşit önem verilmesi beklenilmektedir. Doğayı tahrip eden bir yaırım, ekonomi doğa eşitliğini zedeleyecekir. Benzer şekilde yaırımların sadece ekonomik alanda değil, sosyal alanda da olması, bir başka deyişle kaynakların dağılımında eşitlik talep edilmektedir. Karasu nun Ekolojik ve Ekonomik Geleceği 29

ETKİN OLMA Kentlilerin karar süreçlerinde söz sahibi olmaları ve uygulamada sorumluluk üstlenmeleri, öncü ve önder olmaları önemlidir. Kenin gelişimi yalnızca kamu sektörün sorumluğunda algılanmamalı, özel ve sivil sektör yeterince etkin ve önder olmalıdır. Yerel halk ise örgütlenme yoluyla etkinliklerini arırmalıdırlar. Etkin olmanın araçları arasında işbirliği, ortaklıklar, örgütlenme ve paylaşım kavramlarının yanı sıra; - STK ve Üniversitelerin Rolleri - Kaynak Yaratabilme - İşbirlikleri ve Kaılım konuları ön plana çıkmışır. SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI VE ÜNİVERSİTELERİN ROLLERİ Sosyal gelişme ve bilimsel katkı için daha fazla etkin olması beklenen iki örgütsel grup vardır; STK lar ve Üniversiteler. Bu iki kurumun uzmanlık alanında katkı sağlamaları ve özellikle üniversitelerin Karasu nun gelişimi için gerekli bilimsel desteği sağlamaları önemsenmektedir. Bu doğrultuda; - STK ların uzmanlıkları ile karar sürecine kaılmaları - Üniversitelerin bölgede bilimsel çalışmalarında toplum katkısı alması - STK ların etkin olması - Sivil insiyaiin gelişirilmesi - Farkındalık eğiimleri konuları ele alınmışır. KAYNAK YARATABİLME Kamunun inansman sağlamada daha etkin olması, merkezi, yerel ve öz kaynakların yanı sıra, uluslararası fonları da araşırması ve kaynak çeşitliliğini arırması beklenilmektedir. Bekleniler aşağıdaki gibidir; - Uluslararası kaynaklardan faydalanma (Dünya Bankası vb.) - AB fonlarında yararlanma için proje üreilmesi ve ARGE çalışmaları yapılması İŞBİRLİKLERİ VE KATILIM Etkin olmanın önde gelen koşulları olan işbirliği ve kaılım konuları çalıştay kaılımcılarının büyük kısmı taraından ortaya konulmuştur. Halkın kent konseyleri yoluyla kaılımı önemsenmektedir. Mevcut olan bu yapılanmanın daha etkin çalışması beklenmektedir. Kaılım ve işbirliği konusunda aşağıdaki konular ele alınmışır. - Karar alma süreçlerine kaılım - Kent konseyin yeniden yapılandırılması - Komisyon toplanıları - Halk Meclisinin etkin görev alması - Halkın bilgilendirilmesi - TCDD nin ve diğer kurumların etkin kaılımı - Kurumların projelerini tanıtması - Eylem birlikteliği - Kamu - özel - sivil işbirliği - Kurumların şefaf olması 30 Karasu nun Ekolojik ve Ekonomik Geleceği

ELDE EDİLEBİLİRLİK Kentlerin gelecek stratejileri için kamusal alanların, inansman kaynaklarının, kaybolan ekolojik değerlerin vb. yeniden üreilmesi, bir başka ifadeyle elde edilmesi önemli bir konudur. Kentsel arazinin bir yaırım aracı olarak değerinin artmasına paralel olarak, kamusal alanların nasıl yaraılacağı önemli bir strateji alanı haline gelmişir. Yaırımlar için inansman elde edilmesine yönelik, işbirliğine ve uzlaşmaya dayanan yenilikçi inansman stratejileri gelişirilmelidir. Elde Edilebilirlik başlığı alındaki konular; KAMUSAL ALAN ELDE EDİLMESİ Karasu açık kamusal alanlar ve sosyal donaılar bakımından yetersiz görülmektedir. Bu çerçevede kıyı başta olmak üzere kamusal alanların yaraılması için;kıyı kenar çizgisi içinde yer alan arazi ve yapıların kamuya kazandırılması - Hazine arazilerinin kamunun kullanımına sunulması (toplumsal hizmetlere tahsis edilmesi) - Projelerde üstün kamu yararlı ilkesinin gözeilmesi - İmar planlarının revize edilmesi -Kamusal Alanların Elde Edilmesi -Kaybolan Değerlerin Geri Kazanımı -Değer Yaratmadır. KAYBOLAN DEĞERLERİN GERİ KAZANIMI Zaman içinde, yanlış uygulamalardan dolayı kaybedilen orman, kıyı, biyolojik çeşitlilik, Mersin Balığı gibi değerlerin yeniden kazanılması beklenilmektedir. - Sakarya nehrinde kaybedilen biyolojik çeşitliliğin geri kazanılması - 2B Kanunu nun eksik uygulanmasından dolayı ındık üreicilerinin mağduriyeinin giderilmesi - 2B Arazilerinin ormana dönüşümü veya sahibine verilmesi - Kıyı içinde yer alan yapıların ortak çözümlerle karara bağlanması - Kumsalın yeniden kazanılması - TİGEM arazisinin yeniden elde edilmesi - Mersin balığı sayısının arırılması DEĞER YARATMA Değer yaratmanın ön temel koşulu kalitenin arırılmasıdır. Kentsel mekan kalitesinden işgücü kalitesine kadar birçok konuyu kapsayan Değer yaratma stratejisi Karasu ya yaraıcı sınılar, turistler, yaırımcıları çekecekir. - Değer yaratma için görsel kalitenin artması - İş olanakları, mesleki eğiim - Yaraıcı sınıf - Çözüm ortaklıkları Karasu nun Ekolojik ve Ekonomik Geleceği 31

ENTEGRASYON Entegrasyon, kentsel gelişmenin toplumsal, mekansal ve ekonomik stratejilerin temel bir bileşenidir. Bu çerçevede kent-bölge, mavi-yeşil, kentkentli buluşmaları; - Mekansal Entegrasyon - 3K Alın Üçgeni İçinde Ekonomik Entegrasyon - Ekonomi-Ekoloji Entegrasyonu - Sektörler arası Entegrasyon - Kararların Entegrasyonu - Ulaşım Yaırımları başlıkları alında özetlenmişir. MEKANSAL ENTEGRASYON Karasu nun çevre ilçeler, bölgesi ve özellikle Karadeniz e kıyısı olan kentlerle mekansal bağlantılarının güçlendirilmesi beklenilmektedir. - Kent ve kıyı entegrasyonu - Üniversite-kent-kentli entegrasyonu - İlçeler arası entegrasyon - Bölge içinde entegrasyon - Uluslararası entegrasyon 3K ALTIN ÜÇGENİ İÇİNDE EKONOMİK ENTEGRASYON Karasu nun doğusunda bulunan Kocaali ve baısında bulunan Kaynarca ilçeleri ile kuracağı işbirliğinin, bir güce dönüşerek her üç ilçe için de ekonomik, ekolojik ve sosyal alanda yeni ırsatlar yaratacağı düşünülmektedir. Bu düşünce üst ölçek çevre düzeni planlarına da yansımışır. EKONOMİ-EKOLOJİ ENTEGRASYONU Ekonomi ve ekoloji dengesinin oldukça hassas olduğu Karasu, bir yandan ekolojik özellikli doğal alanları bir yandan yine bu alanlar için tehdit oluşturabilecek sanayi ve yapılaşma gelişimlerinin karşı karşıya olduğu bir süreçtedir. SEKTÖRLER ARASI ENTEGRASYON Ekonomik sektörlerde yaraılan katma değerin arırılması için sektörler arası bir etkileşim yaraılması ve piyasaya yeni ürünlerin sunulması gerekliliği ortaya konulmuştur. Özellikle üreim kapasitesi en yüksek olan ındığın, sanayide farklı ürünlerinin gelişirilerek üreilmesi vurgulanmışır. Benzer şekilde tarımın da turizm alanında bir girdi olarak kullanılması önerilmektedir. Sektörler arası etkileşimle yenilikçi ve değer yaratan bir ekonomi yaraılacağı ortak bir düşüncedir. Kaılımcılar taraından aşağıdaki sektörlerde entegrasyonun önemini vurgulamışlardır. - Turizm - Tarım - Tarım-Sanayi - Sanayi -Ticaret KARARLARIN ENTEGRASYONU Karasu ilçesinin gelişmesi ve Karasu da yaşayan, yaırım yapan tüm kişi ve kurumlar taraından karar alma süreçlerinde etkili olmaları beklenilmektedir. Bu nedenle farklı kurumsal çabaların entegrasyonunun sağlanarak, ortak bir amaç çerçevesinde hareket edilmesi beklenilmektedir. ULAŞIM YATIRIMLARININ ENTEGRASYONU Karasu ve bölgesinde demiryolu yaırımları, liman, nehir taşımacılığı Karadeniz sahil yolu pek çok yaırım söz konusudur. Bu ulaşım yaırımlarının hem birbirleri hem de kentsel gelişim ile uyumlu olması beklenilmektedir. Karasu nun çevresi ve bölgesi ile entegrasyonunun sağlanması için, çeşitli ulaşım yaırımlarının iyi entegre edilmesi kaılımcılar taraından vurgulanmışır. Ulaşım alt yapısı entegrasyonu ( karayolu, demiryolu, nehir, deniz ulaşımı) - Deniz aşırı (Karadeniz kıyısı) olan limanlarla entegrasyon Deniz yolu taşımacılığı entegrasyonu - Liman projesinin uygulama planları ile entegrasyonu - Bölgeye havaalanı yapılması gerekliliği 32 Karasu nun Ekolojik ve Ekonomik Geleceği

Ekoloji Ekonomi Eşitlik Etkin Olma Elde Edilebilirlik Entegrasyon Karasu nun Geleceği Çalıştayı 1. Ekolojik Değerler (longoz, dere, nehir, mersin balığı, göller) 5. Sakarya Nehri ağzının düzenlenmesi 2. Sanayi-Ekoloji çaışması 6. Bütüncül Koruma Planı 3. Acarlar Longozu Kuruma Riski 7. Organik & Sürdürülebilir Tarım 4. Karadeniz Sahili Kıyı Aşınması 8. Büyük Akgöl Sulak Alanı 1. Sektörel Çeşitlilik (turizm, tarım, sanayi,balıkçılık) 5. Sakarya Nehri Taşıma Projesi 2. Yeni Liman Yaırımı 6. Alternaif Tarım &Alternaif Turizm 3. OSB 7. Su ürünleri potansiyeli ve kapasitesi 4. Fındık üretme kapasitesi 8. Yenilik ve AR-GE çalışmaları 1. Kıyı Bandına Eşit Erişim 5. Kaynakların dağılımında eşitlik 2. Kamu Hizmetlerine Eşit Erişim 6. Yaırım-Koruma dengesi 3. Karar Alma Süreçlerine Kaılım 7. Gelir düzeyinin arırılması 4.Girişimcilik projelerinin desteklenmesi 8. Sosyal güvenlikte eşitlik 1. Kurumlar arası işbirlikleri 5. Halk Meclisinin Etkinleşirilmesi 2. Kalkınma Ajansı 6. Komisyon Toplanıları 3. STK lar ve Üniversiteler 7. Kaynak Araşırma 4. Kent Konseyinin Yeniden Yapılandırılması 8. Sivil İnisiyaifin Gelişirilmesi 1. Kıyı Kenar Çizgisi İçinde Yer Alan Yapılar 5. TİGEM Arazisi 2. Sakarya Nehri Biyolojik Çeşitliliğin Geri Kazanımı 6. Kumun Yeniden Kazanımı 3. 2B Arazilerinin Yeniden Ormana Dönüşümü 7. Değer Elde Etme 4. Mersin Balığı Popülasyonu Arırma 8.Kamusal ve Sosyal Alanlar 1. Adapazarı-Karasu-Barın Demiryolu Projesi 5. Ekonomi-ekoloji entegrasyonu 2. Karadeniz e kıyısı olan kentler ile entegrasyon 6. Tarım-turizm & tarım- sanayi entegrasyonu 3. Karasu, Kocaali, Kaynarca (3K) Entegrasyonu 7. Liman & Nehir Taşımacılığı 4. Bölge ile Entegrasyon 8. Kent-kıyı entegrasyonu 6E ANALİZİ Ekoloji Ekonomi Eşitlik Etkin Olma Elde Edilebilirlik Entegrasyon Ekolojik Denge, Risk ve Fırsatlar Kültürel Ekoloji Kentsel Ekoloji Kırsal Ekoloji Bölge Ekosistemi Kent Peyzajı Temel - Yenilikçi Sektörler Yatırım Fırsatları Fırsat Alanları Değer Döngüsü Çeşitlilik Yönetimi İstihdam Artışı Kaynaklara Eşit Erişim Eşit Paylaşım Güçler Arası Denge Sorumluluk Paylaşımı Kamu - Özel - Sivil İşbirlikleri / Ortaklıklar Örgütlenme Liderlik Taraflar Arası Buluşmalar Kentler Arası Paylaşım Kişi ve Kurumlar Arası Ortak Akıl Kamusal Alan Elde Etme Kaynak Elde Etme Yaratıcılık Değer Elde Etme/Yaratma Çözüm Ortaklığı Kent Bölge Entegrasyonu Kentsel - Bölgesel Ağlar Mavi-Yeşil Entegrasyonu Sosyal Entegrasyon Mekansal Entegrasyon Kaynak: Kentsel Strateji Karasu nun Ekolojik ve Ekonomik Geleceği 33

3-6K ANALİZİ Karasu nun geleceğini yönlendirecek temel temalar 6K dan oluşmalıdır. Bu çerçevede; 1. Kimlik: Karasu nun kimliği ve kentsel imajı ne olmalıdır? 2. Kapasite: Bölgesel ve kentsel kapasiteler nasıl arırılabilir? 3. Kalite: Karasu nun özellikle kentsel yaşamla ilgili kalite düzeyi nasıl kullanılabilir? 4. Kaılım: Sosyal, ekonomik ve mekansal gelişime taraların kaılımı ve katkıları nasıl sağlanır? 5. Kaynak: Bölgesel ve yerel kaynaklar nasıl değerlendirilebilir? 6. Kurgu: Yeni mekansal kurgu nasıl tasarlanmalıdır? sorularının yanıtları Karasu nun Geleceği ni belirleyecekir. KİMLİK Günümüz kentleri, farklılaşan kimlikleri ve özellikli temalarla geleceğini kurgulamaktadır. Kimliğin belirlenmesinde kenin ve içinde bulunduğu bölgenin dinamikleri önemlidir. Kimliğin yeni ırsatlar yaratması açısından, kimlik ile kentsel gelişme ilişkisinin kurulması, kimliğin yerel ve küresel düzeyde tanıılması önemlidir. Bu çerçevede; tarışılmışır. -Kent Kimliği Eksikliği -Kent Kimliği Önerileri -Somut Olmayan Kültürel Değerler KENT KİMLİĞİ EKSİKLİĞİ Karasu nun öne çıkan bir kent kimliği olmaması, Karasu da yaşayanların kendilerini kentle özdeşleşirmediği; KENT KİMLİĞİ ÖNERİLERİ Karasu nun potansiyellerine, konumsal avantajlarına ve farklılaşan değerlerine bağlı olarak kent kimliği önerileri yapılmışır. Bu öneriler turizm, ekokent ile sanayi keni arasında geniş bir çerçevede yer almaktadır. - TURİZM KENTİ o Sahil keni o Nehir kent o Şifalı kum keni o Kumsal o Longoz o Kıyı keni o Rota kent o Mersin balığı - EKO KENT o Turizm ve tarıma dayalı kimlik o Mavi ile yeşilin buluştuğu kent - CAZİBE MERKEZİ - HUB KENT - LOJİSTİK KENTİ - LİMAN KENTİ - SANAYİ KENTİ - SPOR KENTİ SOMUT OLMAYAN KÜLTÜREL DEĞERLER Karasu ya özgü, halkoyunları ve mufak kültürü gibi, somut olmayan kültürel değerlerin yaşaılmasının kimlik yaratmada önemli bir rolü olduğu, bu değerlerin korunması yaşaılması gerekliliğinin alı çizilmişir. - Kentlilik bilinci eksikliği, - Kentsel mekanların kalitesizliği, ifadeleri ile ortaya konulmuştur. 34 Karasu nun Ekolojik ve Ekonomik Geleceği