RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI STAJI STAJIN TANITIMI EĞİTİM DÖNEMİ STAJ SÜRESİ YERLEŞKE EĞİTİM BİRİMLERİ : Dönem VI : ay : Cebeci Hastanesi : Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Kliniği, Polikliniği, Aynalı Odaları, Dershanesi, Kütüphanesi; Konsültasyon Liyezon Bilim Dalı Üniteleri ve Dershaneleri EĞİTİCİLER Prof. Dr. Bedriye ÖNCÜ Prof. Dr. Abdülkadir ÇEVİK Prof. Dr. Yıldırım Beyatlı DOĞAN Prof. Dr. Ali Kemal GÖĞÜŞ Prof. Dr. Hakan KUMBASAR Prof. Dr. Hüseyin Hamdi ÖZSAN Prof. Dr. Oğuz Erkan BERKSUN Prof. Dr. Eşref Cem ATBAŞOĞLU Prof. Dr. Halise DEVRİMCİ ÖZGÜVEN Prof. Dr. İnci ÖZGÜR İLHAN Prof. Dr. Meram Can SAKA Prof. Dr. Vesile ŞENTÜRK CANKORUR Doç. Dr. Erguvan Tuğba ÖZEL KIZIL Doç. Dr. Bora BASKAK EĞİTİM SORUMLUSU: Prof. Dr. İnci ÖZGÜR İLHAN İLETİŞİM ADRES : Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Cebeci Hastanesi, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı TELEFON : 032 595 66 72 E-POSTA SEKRETER : psikiyat@medicine.ankara.edu.tr : Satı ÇANKAYA YILDIRIM
RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI STAJININ AMACI Ruh Sağlığı ve Hastalıkları alanı ile ilgili sık görülen hastalıkları/sorunları, klinik öncesi ve klinik dönemlerde edinilen bilgi, beceri ve tutumlar doğrultusunda birinci basamak düzeyinde yönetebilme (ön tanı/tanı koymak, tedavi etmek/ilk müdahaleyi k, uygun şekilde sevk etmek, izlemek, koruyucu önlemleri uygulamak) yetkinliğini kazandırmak. RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI STAJININ ÖĞRENME KAZANIMLARI. Ruh sağlığı kavramını açıklar ve hastayı biyopsikososyal açıdan bütüncül olarak ele alır. 2. Etkili iletişim becerilerini kullanarak hastanın ana yakınması, özgeçmişi, soygeçmişi ve tıbbi hastalıklarından oluşan psikiyatrik öyküsünü alır. 3. Hastanın psikiyatrik muayenesini yapar, psikiyatrik belirti ve bulguları tanır, ruhsal bozukluklar ile ilişkisini kurar, anamnez ve ruhsal durum muayenesi bulguları ile ön tanılar oluşturur. 4. Ruhsal aygıt ve savunma mekanizmaları kavramlarını açıklar, savunma mekanizmalarının normal ruhsal duruma ve patolojiye işaret eden durumlarını ayırt eder. 5. Depresyonun tanısı koyar, tedavisini planlar ve reçete düzenler, izlem ve korunma ilkelerini uygular, tedavi ve izlem planı hakkında hasta ve hasta yakınlarını bilgilendirir ve gerektiğinde üst basamak sağlık kuruluşuna sevk eder. 6. Sık görülen psikiyatrik hastalıkları (şizofreni, bipolar bozukluk, anksiyete bozuklukları, somatoform bozukluklar, yeme bozuklukları, madde kullanım bozuklukları, demans, cinsel işlev bozuklukları, kişilik bozukluklarını vb) tanır, birinci basamak düzeyinde korunma önlemlerini uygular ve uygun şekilde sevk eder. 7. Acil psikiyatrik olguları tanır ve değerlendirir, gerekli durumlarda acil psikiyatrik müdahale yapar ve uygun şekilde sevk eder. 8. İntihar riskini değerlendirir, intihara müdahale eder ve uygun şekilde sevk eder. 9. Adli psikiyatri kavramlarını açıklar ve rıza ehliyetini belirler. 0. Hastaların tıbbi kayıtlarını yazılı ve elektronik olarak uygun şekilde tutar ve epikriz düzenler.. Hasta, hasta yakınları, meslektaşları ve diğer sağlık personeli ile etkili iletişim kurar. 2. Kişisel haklara, kararlara ve farklılıklara saygılı davranır, hastalara empati ile yaklaşır. 3. Meslektaşları ve diğer sağlık personeli ile etkili ekip çalışması yapar. 4. Bireysel ve mesleki yeterliklerini değerlendirir ve sürekli öğrenme yoluyla mesleksel performansını geliştirir. 5. Hasta yönetiminde etik ilkeler doğrultusunda davranır ve kanıta dayalı yaklaşımları benimser. 6. Mevcut sağlık sistemini ve mevzuatını bilir ve mevzuata uygun davranır.
RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI STAJININ ÖĞRENME KAZANIMLARI İLE PROGRAM YETERLİKLERİNİN EŞLEŞTİRME MATRİKSİ ÖĞRENME KAZANIMLARI Ruh sağlığı kavramını açıklar ve hastayı biyopsikososyal açıdan bütüncül olarak ele alır. Etkili iletişim becerilerini kullanarak hastanın ana yakınması, özgeçmişi, soygeçmişi ve tıbbi hastalıklarından oluşan psikiyatrik öyküsünü alır. Hastanın psikiyatrik muayenesini yapar, psikiyatrik belirti ve bulguları tanır, ruhsal bozukluklar ile ilişkisini kurar, anamnez ve ruhsal durum muayenesi bulguları ile ön tanılar oluşturur. Ruhsal aygıt ve savunma mekanizmaları kavramlarını açıklar, savunma mekanizmalarının normal ruhsal duruma ve patolojiye işaret eden durumlarını ayırt eder. Depresyonun tanısı koyar, tedavisini planlar ve reçete düzenler, izlem ve korunma ilkelerini uygular, tedavi ve izlem planı hakkında hasta ve hasta yakınlarını bilgilendirir ve gerektiğinde üst basamak sağlık kuruluşuna sevk eder. Sık görülen psikiyatrik hastalıkları (şizofreni, bipolar bozukluk, anksiyete bozuklukları, somatoform bozukluklar, yeme bozuklukları, madde kullanım bozuklukları, demans, kişilik bozuklukları, cinsel işlev bozuklukları vb) tanır, birinci basamak düzeyinde korunma önlemlerini uygular ve uygun şekilde sevk eder. Acil psikiyatrik olguları tanır ve değerlendirir, gerekli durumlarda acil psikiyatrik müdahale yapar ve uygun şekilde sevk eder. İntihar riskini değerlendirir, intihara müdahale eder ve uygun şekilde sevk eder. Adli psikiyatri kavramlarını açıklar ve rıza ehliyetini belirler. Hastaların tıbbi kayıtlarını yazılı ve elektronik olarak uygun şekilde tutar ve epikriz düzenler. Hasta, hasta yakınları, meslektaşları ve diğer sağlık personeli ile etkili iletişim kurar. Kişisel haklara, kararlara ve farklılıklara saygılı davranır, hastalara empati ile yaklaşır. Meslektaşları ve diğer sağlık personeli ile etkili ekip çalışması yapar. Bireysel ve mesleki yeterliklerini değerlendirir ve sürekli öğrenme yoluyla mesleksel performansını geliştirir. Hasta yönetiminde etik ilkeler doğrultusunda davranır ve kanıta dayalı yaklaşımları benimser. Mevcut sağlık sistemini ve mevzuatını bilir ve mevzuata uygun davranır. KARŞILADIĞI PROGRAM YETERLİKLERİ Hekim- Hekim-2, İletişimci-2 Hekim-2 Hekim-, Hekim-2 Hekim-2, Hekim-4 İletişimci-3, Ekip üyesi-3 Sağlık savunucusu- Hekim-2, Hekim-4 Ekip üyesi-3 Sağlık savunucusu- Hekim-2, Hekim-4 Ekip üyesi-3 Hekim-2, Hekim-4 Ekip üyesi-3 Hekim-, Hekim-2 İletişimci-5 İletişimci-, İletişimci-6 İletişimci-, Profesyonel- Ekip üyesi-, Ekip üyesi-2 Lider-4, Bilimsel- Profesyonel-, Profesyonel-3 Bilimsel-3 Profesyonel-3
RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI STAJI ÇALIŞMA İLKE, KOŞUL VE KURALLARI İLK GÜN İntörn çalışma programı, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları öğrenci işleri sekreterliği tarafından ilan edilir. İlk iki iş günü içerisinde öğrenci işleri sekreterliği tarafından ilan edilen gün ve saatte sorumlu öğretim üyesinin katılımı ile tanışma ve staj bilgilendirme toplantısı gerçekleştirilir. Bu toplantıda stajın amaçları, öğrenme kazanımları, programı, çalışma koşul ve kuralları açıklanır, intörnlerin danışman öğretim üyelerine dağılımı yapılır ve staja ilişkin soruları yanıtlanır. GÜNLÜK ÇALIŞMA KOŞULLARI İntörn doktorlar sabah 8:30 da çalışma yerlerinde hazır bulunurlar ve 7:00 den önce kat sorumlusunun izni olmadan görev yerinden ayrılamazlar. Eğitim sürecinde herhangi bir sorun yaşadıklarında, intörn sorumlu öğretim üyesi veya anabilim dalı başkanına sorunlarını iletebilirler. İntörnler, staj boyunca her Perşembe günü öğleden sonra Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı nda uygulamalı eğitim etkinliklerine katılırlar. KLİNİK VE POLİKLİNİK ÇALIŞMA KURALLARI İntörn doktorlar klinik ve polikliniklerde hastaların anamnezlerini alır, dosyasını hazırlar, tetkik istemlerini yapar ve tetkik sonuçlarını takip ederler. Vizitlerde anamnezini aldıkları hastalarını sunarlar. Yataklı servislerde çalışan intörnler staj süresince iki tam gün olmak üzere öğrenci işleri sekreterliği tarafından ilan edilen tarihlerde genel psikiyatri polikliniğinde araştırma görevlisi ile birlikte hasta görürler ve bu kurala uymak zorundadırlar. Çalıştıkları bölüme göre hastalara eşlik etmeleri gereken etkinliklere tam zamanında katılırlar (psikososyal rehabilitasyon etkinlikleri, sabah-akşam sporu, geziler vb). Çalıştıkları bölümlerdeki; günaydın toplantısı, çay saati, grup terapileri, aile tedavisi vb etkinliklere kat ekibiyle birlikte katılırlar. Gerektiğinde hastaya (konsültasyon, tetkik ve klinik dışı işlemlerde) refakat ederler. Poliklinikte çalışan intörnler Sağlık Kuruluna katılmak zorundadırlar. Tedavi programı içinde, hastalarla ilişkilerinde gözlem lı ve bu gözlemleri tedavi ekibinin diğer üyeleri ile paylaşmalıdırlar. Staj süresince intörn doktorlar çalıştıkları birim içerisinde beyaz önlük giymelidirler. Hasta-hekim ilişkisinde belirli bir mesafe olması ve bunun korunması amacıyla hastalarla ilişkilerde uygun hitap biçimleri kullanmalı ve hastaların da buna uyması sağlamalıdırlar.
NÖBET KURALLARI Nöbet listesi, intörn grubu tarafından eşit dağılıma dikkat edilerek hazırlanır ve sorumlu öğretim üyesinin onayından sonra öğrenci işleri sekreterliğine teslim edilir. İntörnler yataklı servislerde saat 7:00 de nöbet için hastaları devralırlar. Nöbet sırasında herhangi bir sorun olduğunda nöbetçi doktora danışırlar. Nöbetlerde ve diğer zaman aralıklarında hastalarla kitap, CD, telefon numarası, para vb. ödünç alıp vermeleri kesinlikle yasaktır. Nöbetlerde ve diğer zaman aralıklarında yatan hastaların dışarı çıkma isteklerine kendi başlarına izin veremezler. Nöbet sonrası sabah, nöbetçi intörn doktorlar nöbetlerinin nasıl geçtiği konusunda ve hastaların durumuyla ilgili bilgileri kat asistanı ve intörn doktorlarla paylaşırlar. EĞİTİMSEL VE AKADEMİK ETKİNLİKLER İntörnler, kendilerine yönelik eğitim etkinliklerine ve çalıştıkları birimlerdeki seminer, olgu sunumu programlarına katılırlar. Her intörn en az bir olgu sunumu yapar.
RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI STAJI EĞİTİM ETKİNLİKLERİ EĞİTİM ETKİNLİĞİNİN ADI ÖĞRENME YÖNTEMİ DEĞERLENDİRME YÖNTEMİ Depresyon ve yas Psikotik durumlar Bilinç ve bilişsel işlevlerde bozulma İntihar Kaygı, bunaltı Psikiyatrik durumlarda bedensel belirtiler Alkol ve madde kullanım sorunları
RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI STAJI HEKİMLİK UYGULAMALARI UYGULAMA DÜZEYİ ASGARİ SAYI DEĞERLENDİRME YÖNTEMİ Genel ve soruna yönelik öykü alabilme 5 Mental durumu değerlendirebilme 5 Psikiyatrik öykü alabilme 2 Bilinç değerlendirmesi ve ruhsal durum muayenesi 5 Genel durum ve vital bulguların değerlendirilmesi 0 Nörolojik muayene Epikriz hazırlayabilme Hasta dosyası hazırlayabilme 2 Reçete düzenleyebilme 0 Laboratuvar inceleme için istek formunu doldurabilme 0 Tarama ve tanısal amaçlı inceleme sonuçlarını yorumlayabilme 5 Acil psikiyatrik hastanın stabilizasyonunu yapabilme Akılcı ilaç kullanımı 5 Hukuki ehliyeti belirleyebilme Yardımla İntihar riskini belirleyebilme Yardımla 2 İntihara müdahale Yardımla Minimental durum muayenesi 5 Rıza ehliyetini belirleyebilme
Tıp uygulamalarında etik sorunları çözebilme Aile danışmanlığı verebilme Yardımla
PROFESYONEL TUTUM VE DAVRANIŞLAR TUTUM VE DAVRANIŞLAR ÖĞRENME YÖNTEMİ DEĞERLENDİRME YÖNTEMİ İLETİŞİMCİ Hasta ve hasta yakınları ile profesyonel iletişim kurar Hasta ve hasta yakınlarından doğru ve geçerli bilgi edinir ve sentezler Hasta bakımı ile ilgili hedefleri ve planları, hasta ve hasta yakınları ile paylaşır Tıbbi görüşmelere ilişkin yazılı ve elektronik bilgileri belgeler ve uygun şekilde paylaşır Meslektaşları ve diğer sağlık elemanları ile etkili iletişim kurar EKİP ÜYESİ Sağlık bakımı sunumunda meslektaşları ve diğer sağlık çalışanları ile etkin bir şekilde çalışır Ekip içinde yanlış anlamaları önlemek, farklılıkları yönetmek ve çatışmaları gidermek için meslektaşları ve diğer sağlık çalışanları ile birlikte çalışır Sağlık bakımını gerektiğinde etkili ve güvenli bir şekilde devreder LİDER Bireysel ve mesleki yeterliklerini değerlendirir ve geliştirir SAĞLIK SAVUNUCUSU Bireysel ve toplumsal düzeyde sağlığa etki eden biyolojik, psikolojik, sosyal, kültürel ve ekonomik faktörleri belirler ve izler Refleksiyon oturumu Refleksiyon oturumu Refleksiyon oturumu Olgu tartışması Refleksiyon oturumu Bağımsız öğrenme Olgu tartışması
BİLİMSEL Sürekli öğrenme yoluyla mesleki performansını geliştirir Mesleksel uygulamalarında var olan en iyi kanıtları toplar ve karar verme süreçlerinde kullanır PROFESYONEL Mesleki uygulamalarını etik ilkelere ve değerlere bağlı kalarak uygular Mesleksel ve etik ilkelere, uygulama standartlarına ve ilgili mevzuata uygun davranır ve etik dışı davranışlara tepki gösterir Olgu tartışması Bağımsız öğrenme Olgu tartışması Kritik durum tartışması Bağımsız öğrenme Olgu tartışması Kritik durum tartışması Refleksiyon oturumu Kritik durum tartışması Refleksiyon oturumu Bağımsız öğrenme
RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI STAJI ÖLÇME-DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİ GELİŞİM SÜRECİNE YÖNELİK KARAR VERMEYE YÖNELİK STAJ BAŞARI NOTU Mini klinik sınav Olguya dayalı tartışma Hekimlik uygulamalarının gözlenmesi ve değerlendirilmesi Profesyonellik mini değerlendirme sınavı Staj sonu genel değerlendirme YETERLİ veya YETERSİZ
RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI STAJI İÇİN ÖNERİLEN KAYNAKLAR. Ruh Sağlığı ve Hastalıkları. Halise Devrimci Özgüven (Editör); Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Yayınları. 2. Kaplan & Sadock s Synopsis of Psychiatry. Benjamin J. Sadock, Virginia A. Sadock (Editors); Lippincott Williams & Wilkins. 3. Textbook of Psychosomatic Medicine: Psychiatric Care of the Medically Ill. James L. Levenson (Editor); The American Psychiatric Publishing. 4. UpToDate (http://www.uptodate.com). 5. Öğretim Üyelerinin Ders Notları. Ankara Üniversitesi Moodle Sistemi.