Cadsoft EAGLE v4.1. Easily Applicable Graphical Layout Editor. Bilgisayar Destekli Baskıdevre Tasarım Programı. Muhammed Ozan AKI



Benzer belgeler
Cadsoft EAGLE v4.1. Easily Applicable Graphical Layout Editor. Bilgisayar Destekli Baskıdevre Tasarım Programı. Muhammed Ozan AKI

BİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM II

Açılan programın pencere görünümü aşağıdaki gibidir. 2. Araç Çubuğundan kaydet düğmesi ile

ÖĞRENME FAALİYETİ 1 ÖĞRENME FAALİYETİ 1

Kopyalama ve Taşıma konularıyla ilgili daha değişik uygulamalar yaparak bu konunun pekiştirilmesini sağlamanız yararınıza olacaktır.

Kelime işlemcilerin işlevlerini öğrenmek. Başlıca kelime işlemcileri tanımak. Microsoft Word 2010 programı hakkında temel bilgileri öğrenmek.

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ VE YAZILIM DERSİ 6. SINIF 2. DÖNEM 2. SINAV ÇALIŞMA NOTLARI

T.C. istanbul ÜNiVERSiTESi ÖĞRENCi BiLGi SiSTEMi. ÖĞRETiM ELEMANI KULLANIM KILAVUZU

KOCAELİ TEKNİK LİSESİ ELEKTRİK ELEKTRONİK BÖLÜMÜ OTOMASYON ATÖLYESİ EKTS (Elektrik Kumanda Teknikleri Simülatörü ) DERS NOTU. Kaynak :

BÖLÜM 5 5. TABLO OLUŞTURMAK


BÖLÜM 1 GİRİŞ 1.1 GİRİŞ

1. MİCROSOFT EXCEL 2010 A GİRİŞ

Temel Bilgisayar Dersi

12. Kat Oluşturma. Bu konuda mevcut bir katın bilgilerini kullanarak nasıl yeni katlar oluşturulabileceği incelenecektir.

Temel Bilgisayar Dersi

EAGLE DERS KİTABI ŞEMA, BASKILI DEVRE, KAĞIT VE FİLM ÇIKIŞ İstanbul AYHAN SİVRİDAĞ

Pro/E. Sketch ( Taslak Çizim) Ortamı

2000 de Programlarla Çalışmalar

TEMEL BİLGİSAYAR. Ders Notları. Yrd. Doç. Dr. Seyit Okan KARA

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ VE YAZILIM DERSİ 6. SINIF 2. DÖNEM 2. SINAV ÇALIŞMA NOTLARI

LAYOUT ORTAMINDA ÇALIŞMA:

MS WORD 4.BÖLÜM. Bölüm Adı: NESNE EKLEME Bölümün Amacı: Belgeye nesne ekleme işlemlerini gerçekleştirmek.

POWER POINT SUNU PROGRAMI

ÇANKIRI KARATEKİN ÜNİVERSİTESİ ZİMBRA E-POSTA SİSTEMİ KULLANICI DOKÜMANI

DENEME SINAVI CEVAP ANAHTARI

Photoshop ta Web Sayfaları Oluşturma

MapCodeX MapLand Kullanım Kılavuzu

MİCROSOFT WORD. Araç çubukları: menü çubuğundan yapabileceğimiz işlemleri daha kısa zamanda araç çubukları ile yapabiliriz.

TABLO ve HÜCRE SEÇİMİ

IPACK LADDER. Arayüz Dökümantasyonu

Part-Helical Sweep/ Yrd. Doç. Dr. Mehmet FIRAT- Yrd. Doç. Dr. Murat ÖZSOY

BÖLÜM KATMAN OLUŞTURMA (LAYER) Command line: Layer (veya transparent komutu için 'Layer kullanın)

1. ÇALIŞMA ALANI hücre çalışma sayfası kitap Başlık çubuğu Formül çubuğu Aktif hücre Sekmeler Adres çubuğu Kaydırma çubukları Kılavuz çizgileri

EKOM WEB DESIGNER PROGRMI KULLANMA KILAVUZ. 1 - Web Sayfası Tasarımı Oluşturma / Var Olan Tasarımı Açma:

T.C. İçişleri Bakanlığı Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı. Evrak Logo Ekleme Kılavuzu. Kasım 2012

1. Mutabakat.zip dosyası açılır. 2. Mutabakat klasörü içindeki Mutabakat.exe dosyası çalıştırılır.

CAPTURE Capture kısmını açtığımızda karşımıza Capture session frame gelir (Şekil 4.1.).

AEGEE-Eskişehir Online Web Yönetim Paneli ( WEBBY ) Yardım Dökümanı

Açılan penceren gerekli ayarlamalar yapılarak sayfa numaraları görüntülenir.

PARÇA MODELLEMEYE GİRİŞ

VERİ TABANI UYGULAMALARI

SAB 103 TEMEL BİLGİSAYAR KULLANIMI

MS POWERPOINT Şekil 111 Powerpoint 2010 Programını Başlatmak

AYDES PROJESİ MESAJ KUTUSU EĞİTİM DOKÜMANI

SATIŞ EKRANININ KULLANIMI:

ÜNİTE 1: KELİME İŞLEMCİ PROGRAMI

İçindekiler. Akıllı Tahta Uygulaması (ATU) Kullanma Kılavuzu. İçindekiler. Bölüm 1: Uygulama Hakkında Genel bilgi 2

Programın Tanıtımı

Şeklinde tanımlanmaktadır. Sonuçta bütün bilgiler bilgisayarım simgesinin içinde olduğu için bilgisayarım simgesi adres içine yazılmamaktadır.

Resim 7.20: Yeni bir ileti oluşturma

5.Slayt ana hat görünümü 6.Görev bölmesi penceresi 7.Not alanı 8.Durum çubuğu

SAÜ BİLGİSAYAR VE BİLİŞİM BİLİMLERİ FAKÜLTESİ ORTAK BİLGİSAYAR DERSLERİ KOORDİNATÖRLÜĞÜ WİNDOWS 7 BÖLÜM SORULARI

Bilgisayar Uygulamaları PSİ105

2. SCADA PROGRAMI. TEOS' un size sunduğu bir çok hizmet içerisinde en önemlilerini şöyle sıralayabiliriz:

Dosyalama olarak: HTML, PDF, DOC ve XLS dosya türlerini kullanabilirsiniz. Kütüphane Modülü açıldığında Vet.Asistanı Kütüphanesi ekrana gelmektedir.

Küresel personel takip programı bordro, mesai hesaplama sürenizi ve alacağınız raporları en kısa sürede almanız için hazırlanmıştır.

BİLGİSAYAR PROGRAMLAMA

İÇİNDEKİLER 1. E-DEVLET SİSTEMİNE GİRİŞ KULLANICI İŞLEM MENÜSÜ... 6

WORD KULLANIMI

Bu düğme tıklandığında karşınıza yandaki gibi bir diyalog kutusu daha gelecektir.

Elbistan Meslek Yüksek Okulu Güz Yarıyılı. Öğr. Gör. Murat KEÇECĠOĞLU

MICROSOFT OFFICE WORD 2010 ÖRNEK TEST SORULARI

MICROSOFT WORD Şekil 1

SQL Uyarı Programı Kurulum ve Kullanımı

YEDEKLEME PROGRAMI KURULUM VE KULLANIMI

MONTAJ ( ASSEMBLIES )

AKINSOFT. Eofis NetworkAdmin. AKINSOFT EOfis NetworkAdmin Kurulumu Bilgi Notu. Doküman Versiyon : Tarih : Copyright 2008 AKINSOFT

BLEND YÖNTEMİ İLE KATI MODEL OLUŞTURMA

Powerpoint; Microsoft ofis programları içinde bulunan bir sunum hazırlama programıdır.

ORCAD/PSPICE Kullanımı. Ar. Gör. Mustafa İSTANBULLU, Doç. Dr. Mutlu AVCI

NPratik Yazılım Kurulum Kılavuzu. Yedekleme İşlemi

Başlarken. AutoCAD Arayüzü. AutoCAD Arabirimleri. AutoCAD Arabirimleri. Şablon (Template) Seçimi. Yeni çizim dosyası açmak. Ekran Formatı B Ö L Ü M 1

ideal Sistem Tester Kullanım Klavuzu

Proje Takip Platformu Kullanım Kılavuzu

Görev Çubuğu Özellikleri

EAGLE KÜTÜPHANE OLUŞTURMA

Argox Yazıcılar İçin Bartender Programı Üzerinden Etiket Tasarımı Yardım Dosyası

7. BELGEYE RESİM EKLEME, YAZIM ve ÇİZİM ÖZELLİKLERİ

GİB Portal deki Faturaları efinans Portal e Taşıma

Pencereler Pencere Özellikleri

20. Detay Çıkartma. ArchiCAD 9 Prof. Dr. Salih Ofluoğlu

Klavye Kullanımı KLAVYE KULLANIMI

ÇANKAYA ÜNİVERSİTESİ WEBMAIL KULLANIM KLAVUZU

MODÜL 3 KELİME İŞLEM UYGULAMALARI 1

Dosya ve Klasör İşlemleri

Çoklu Ortam Uygulamaları. FATİH Projesi PARDUS Temel Eğitim Kursu

BİLGİ TEKNOLOJİLERİ EĞİTİM KILAVUZU

POWERPOINT MENÜLER: PowerPoint de birçok işlem menüler kullanılarak yapılır. Şimdi bu menülerin ve seçeneklerin nasıl kullanılacağına bakalım.

III. Ünite A. BAŞLANGIÇ B. TEMEL İŞLEMLER C. BİÇİMLEME D. SAYFA BİÇİMLEME E. YAZDIRMA F. İLERİ ÖZELLİKLER KELİME İŞLEM PROGRAMI

Flash ile Etkileşimli Öğretim Materyali Hazırlama Semineri

TAŞINIR MAL KAYIT VE TAKİP MODÜLÜ

AutoCad 2010 Programının Çalıştırılması

Kullanım Kılavuzu

Bölüm 4 Microsoft Power Point Sunum Hazırlama

5. HAFTA MS OFFICE EXCEL 2016 ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYARDA VERİ ANALİZİ VE RAPORLAMA

Örgün Öğrenci Sistemi Anadolu Üniversitesinde öğretim elemanlarının verdikleri

"Her zaman düzeltme öner" seçeneği işaretliyse solda bulunan pencerenin "Öneriler" bölümünde düzeltme önerir.

AYAKTAN HASTA İLAÇ MUAFİYET RAPORU

PowerPoint 2010 Sunu Hazırlama Programı

Transkript:

Cadsoft EAGLE v4.1 Easily Applicable Graphical Layout Editor Bilgisayar Destekli Baskıdevre Tasarım Programı Muhammed Ozan AKI 1

Cadsoft EAGLE v4.1 Easily Applicable Graphical Layout Editor Bilgisayar Destekli Baskıdevre Tasarım Programı Muhammed Ozan AKI Taslak Metin 2

Atıflar ve Dilekler 3

İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER...4 ÖNSÖZ...5 GİRİŞ...6 Control Panel (Kontrol Paneli)...7 File Menüsü...8 New Seçeneği...8 Open Seçeneği...9 Save all Seçeneği...9 Close project Seçeneği...9 Exit Seçeneği...9 View Menüsü...10 Refresh Seçeneği...10 Sort Seçeneği...10 Options Menüsü...10 Directories... Seçeneği...10 Backup Seçeneği...11 User Interface... Seçeneği...11 Windows Menüsü...12 Help Menüsü...12 Şema Çizim Penceresi (Schematic)...13 4

ÖNSÖZ Buraya önsöz metni gelecek. 5

GİRİŞ Eagle, grafik ara yüzlü, kullanımı kolay fakat çok güçlü bir baskı devre kartı tasarım aracıdır. Eagle ismi Easy Applicable Graphical Layout Editor kelimelerinin baş harflerinden oluşur ve anlam olarak, kolay uygulanabilir grafiksel çizim editörü olarak tanımlanabilir. Program üç ana modülden oluşmaktadır: Çizim editörü Şema editörü Autoroute modülü. Tüm bu modüller tek bir kullanıcı ara yüzüne entegre edildiğinden modüller arası geçişte herhangi dönüştürme işlemi yapmak gerekmez. Programın başlıca özellikler şu şekilde sıralanabilir: Şema ve çizim arasında iki yönlü bağ İçerik duyarlı yardım fonksiyonu Donanımsal kopya koruması yoktur Şema, kart ve kütüphane çizimleri için farklı pencerelerde çalışabilme Güçlü Kullanıcı Dili Entegre metin editörü Windows, Linux ve Mac platformlarında çalışır Eagle programının ihtiyaç duyduğu minimum sistem gereksinimleri şöyledir: Fare En az 32 MB RAM Sabit diskte en az 40 MB boş alan Windows için PC 586 veya üstü Windows 95/98/ME/NT4/2000/XP Linux için PC 586 veya üstü Linux (i386) kernel 2.x veya üstü En az 8 bit renk derinliği ve 1024x768 çözünürlükte X11 MAC için Apple Macintosh G3 veya üstü Mac OS X 10.3 En az 8 bit renk derinliği ve 1024x768 çözünürlükte X11

Control Panel (Kontrol Paneli) Programı başlatmak için, eğer varsa, masaüstündeki simgesine çift tıklanır veya Başlat menüsündeki Programlar ın altındaki EAGLE Layout Editor 4.11 Program grubunun içindeki EAGLE 4.11 seçeneği tıklanarak program çalıştırılır. Program çalıştırıldığında ilk olarak ekrana Kontrol Paneli (Control Panel) çıkar. Bu pencerede, sol tarafta çeşitli başlıklar altında bir ağaç yapısı vardır. Sağ tarafta ise program versiyon ve lisans bilgileri vardır. Kontrol paneli nin genel görünümü Şekil 1 de gösterilmiştir. Şekil 1 Kontrol Paneli penceresinin genel görünümü Kontrol panelinin sol tarafındaki ağaç yapısında bulunan kategoriler kısaca şu şekilde açıklanabilir: Library : Kütüphanedir. Burada, elektronik komponentlerin şematik ve baskı devre çizimi için gerekli olan sembol ve bacak bağlantı şekilleri vardır. Kütüphanede bulunan komponentler için, kesin bir gruplandırma kuralı yoktur, genellikle firma ismine göre veya tpi olarak gruplandırılmışlardır. Desgin Rules : Bir baskı devre tasarımı boyunca geçerli olacak yol kalınlıkları, yol ve padlerin yaklaşımları, delik içi kaplama özellikleri gibi genel kuralların kaydedildiği dosyalar buradadır. Varsayılan olarak burada default.dru dosyası vardır. User Language Programs : Bu bölümde, kısaca ULP olarak adlandırılan ve kullanıcılar tarafından yazılmış, eagle uygulamasına özgü birtakım kodlar bulunur. 7

Bunlar bir çeşit C diline benzeyen program kodlarıdır ve eagle uygulamasında hazır olarak bulunmayan birtakım işlemleri kullanıcıları kendilerinin yapmasına olanak tanır. Scripts : Çizim sırasında sık kullanılan uzun komut ifadeleri, bir dosya altında toplanarak daha sonra kullanılmak üzere saklanabilir. Script adı verilen bu dosyalar, gerektiğinde uygulama içerisinde çağırılarak kullanılır. CAM Jobs : Çizim dosyalarını bir CNC tezgahına göndermek veya gerber dosyaları oluşturmak amacıyla kullanılan araçlar bu bölümdedir. Buradan çizimlerimizin, bilgisayar destekli takım tezgahlarına gönderilecek şekilde çıktılarını alabiliriz. Projects : Projelerin kaydedildiği bölümdür. Varsayılan olarak, çizim dosyaları programın kurulu olduğu klasör altındaki projects klasöründe saklanır. Ancak kullanıcı, kendi kullanacağı klasör yollarını buraya ekleyebilir. File Menüsü New Seçeneği Şekil 2 Kontrol Paneli, File Menüsünde New Seçeneği New (Yeni) seçeneğinin altında açılan alt menüde, Project seçeneği, şema dosyası, baskı devre çizim dosyası ve projejle ilgili diğer dosyaların tutulacaı bir proje klasörü açar ve bunu yeniden isimlendirmenizi bekler. Yeni isim verildiğinde, proje isminin hemen yanında yeşil bir simge görülür. Bu projenin aktif olduğunu gösterir. Ayrıca bu yeşil simgenin üzerine tıklanarak proje açılabilir / kapatılabilir. Proje klasörü açıldıktan ve aktif hale geldikten sonra, yine File > New menüsünden Schematic veya Board seçeneklerini kullanarak sırasıyla yeni bir şema çizim dosyası veya yeni bir baskı devre dosyası oluşturulabilir. Aynı işlem, proje klasörünün üzerine sağ tıklandığında çıkan menüdeki New seçeneği ile de yapılabilir. Şema ve baskı devre çizim dosyaları kaydedildiğinde, artık proje klasörü altında görülebilirler. Bu menünün altındaki Library seçeneği ise, şema ve baskı devre çiziminde kullanmak üzere yeni bir elektronik devre elemanı (komponent) oluşturmak üzere veya hazır kütüphanelerden birini değiştirmek üzere, kütüphane tasarım penceresini açar. New menüsünün altındaki CAM Job seçeneği ise, çizimi, delme veya kesme makinelerine gönderebileceğimiz veya gerber dosyalarını oluşturabileceğimiz yeni bir CAM Job penceresi açar. 8

Yine bu seçeneğin altındaki ULP, Script veya Text seçeneklerinden birini seçtiğimizde karşımızda kodları veya açıklama yazılarını girebileceğimiz, windows taki not defterine benzer boş pencereler açılır. Open Seçeneği Bu menüde, proje ve projelere ait dosyaları açmak için çeşitli alt seçenekler bulunur. Açabileceğimiz her dosya türü için ayrı seçenekler sunulmuştur. Bu menünün genel görünümü Şekil 3 te gösterilmiştir. En üstteki seçenek olan Project seçeneği, proje klasörümüzün veya klasörlerimizin altında bulunan ve proje dosyalarını içeren klasörleri tarayarak bize seçenek olarak sunar. Bundan sonraki Schematic, Board ve Library seçenekleri ise sırasıyla şema, baskı devre ve kütüphane dosyalarını açmamızı sağlayan seçeneklerdir. CAM Job ise, benzer şekilde, önceden kaydedilmiş CAM Job dosyalarını açar. ULP, Script ve Text seçenekleri ise, bu dosyalarda yazılı kodu veya açıklamaları göstermek üzere not defteri tarzında bir editörde bu dosyaları açar. Şekil 3 Kontrol Paneli, File Menüsünde Open seçeneği Save all Seçeneği Bu seçenek, o anda açık bulunan ve değiştirilmiş fakat henüz kaydedilmemiş tüm dosyaları diske kaydeder. Close project Seçeneği O anda aktif olan projeyi kapatır. Projenin kapatılması, o projeye ait tüm dosyaların kapatılması anlamına gelir. Bu nedenle, eğer proje dosyalarından biri veya birkaçında değiştirilmiş fakat henüz kaydedilmemiş bilgiler var ise, bu dosyalar kapatılmadan önce kaydetmek isteyip istemediğimizi soran bir diyalog kutusu ekrana gelir. Exit Seçeneği Programdan çıkar. Ancak uygulamayı kapatmadan önce tüm aktif projeler kapatılacağından, henüz kaydedilmemiş bir dosya var ise, bunun kaydedilmek istenip istenmediğini soran bir diyalog kutusu ekrana gelir. Eğer böyle bir dosya yok ise programdan çıkılır. 9

View Menüsü Refresh Seçeneği Kontrol Panelinin sol tarafında görülen ağaç yapısındaki listeleri oluşturan dosyaları dikten tekrar okuyarak günceller. Genellikle proje dosyalarında eagle uygulaması haricinde bir değişiklik olduğunda buna ihtiyaç duyulur. Sort Seçeneği Sort, sıralamak anlamındadır. Sort menüsünün hemen altında görülen by name ve by type seçenekleri ise sırasıyla isme göre ve tipine göre sıralama yapmayı sağlar. Options Menüsü Directories... Seçeneği Burada, programın çalışmasıyla ilgili dosyaların bulunduğu klasörler ayarlanır. Program ilk kurulduğunda tüm klasörler varsayılan ayarlarıyla yüklenir. Daha sonra ihtiyaç duyduğumuzda bunları elle değiştirebiliriz. Şekil 4 Kontrol Paneli, Options -> Directory.. seçeneğinden çıkan pencere Bu pencerede; Libraries : Kütüphane dosyaları Design Rules : Tasarım Kuralları dosyaları User Language Programs : Kullanıcı Dili Program dosyaları Scripts : Betik dosyaları CAM Jobs : Çıktı dosyaları Projects : Proje dosyaları İçin varsayılan klasörler tanımlanmıştır. $EAGLEDIR değişkeni, programın diskte kurulu olduğu klasörü göstermektedir. Örneğin, kendi projelerimizi C: sürücüsünün altındaki Cizimler klasöründe bulunmasını istersek, Projects isimli satırdaki klasör ayarlarını C:\Cizimler olarak değiştirebiliriz. Birden fazla klasör eklemek için, aralara ; (noktalı virgül) konularak çok sayıda klasör tanımlanabilir. Klasör yollarını elle yazmak yerine pencereden seçmek için Browse butonuna tıklayabiliriz. 10

Backup Seçeneği Bu menü altında dosya yedeklemeyle ilgili seçenekler yer alır. Menüye tıklandığında Şekil 5 te görülen pencere görüntülenir. Şekil 5 Kontrol Paneli, Options -> Backup... seçeneğinden açılan pencere Burada, Maximum backup level seçeneğindeki sayı ile, proje dosyalarından kaç adet yedek dosya oluşturulacağını seçeriz. Auto save interval (minutes) seçeneği ise, Automatically save project file seçili olduğunda, kaç dakika arayla otomatik olarak kayıt yapılacağı belirtilir. Her kayıt yapıldığında, geçmişe doğru, belirttiğimiz yedek sayısı kadar dosya oluşturulur. Eğer üzerinde çalıştığımız yedek dosyası bozulur veya geri dönmek istersek, bu yedek dosyalarından birini kullanabiliriz. User Interface... Seçeneği Bu seçeneğin altında, Çizim yaparken kullanılacak çeşitli ayarlar vardır. Seçenek tıklandığında, Şekil 6 da görülen pencere ekrana gelir. Şekil 6 Kontrol Paneli, Options -> User Interface... seçeneğinden açılan pencere Controls grubundaki seçenekler, araç çubukları, menüler ve bunların görünümleriyle ilgili bazı ayarlar yapmamızı sağlar. Pulldown menü : Çizim pencerelerindeki açılır menülerin görüntülenip görüntülenmeyeceği seçilir. Action Toolbar : Açılır menünün altında görülen araç çubuğunun görüntülenip görüntülenmeyeceği seçilir. 11

Parameter Toolbar : Araç çubuğunun altında görülen ve çizim sırasında bazı komutlar için gerekli parametre girişinin yapıldığı çubuğun görüntülenip görüntülenmeyeceği seçilir. Command Buttons : Sol kenardaki çizim komutlarına ait simgelerin görüntülenip görüntülenmeyeceği seçilir. Command Texts : Bu seçenek seçildiğinde, sol taraftaki komut simgelerinin metinsel karşılıkları sağ kenarda butonlar şeklinde görülür. Misc grubundaki ayarlar : Always vector font : Seçenek seçili olduğunda, çizim içerisine yazılan her türlü yazının vektörel bir font olması sağlanır. Limit zoom factor : Seçenek seçili olduğunda, çizimi yakınlaştırma (büyütme) işlemi belirli bir noktada sınırlandırılır. Mouse whell zoom : Çizim pencerelerinde, farenin ortasında bulunan tekerlek büyütme / küçült amacıyla kullanılır. Bu seçenek ise, her seferinde ne kadarlık bir büyütme / küçültme yapılacağını belirler. Layout ve Schematic Grubundaki seçenekler : Bu gruplardaki seçeneklerde, Layout grubundakiler, baskı devre çizim ekranı için geçerliyken, Schematic grubundakiler, devre şeması çizim ekranı için geçerli olacaktır. Background : Arkaplan rengini seçeriz. Black, White, Colored sırasıyla Siyah, Beyaz, Renkli olarak seçilebilir. Cursor : Fare imlecinin boyutunu ayarlar. Small, Large, sırasıyla Küçük ve Geniş olarak ayarlanabilir. Help Grubunda ise, yazrdım mesajlarının ne şekilde görüntüleneceği ve kullanıcı yardımcılarını çalışmasıyla ilgili seçenekler vardır. Windows Menüsü Bu menü altında, o anda açık olan eagle uygulamasına ait tüm pencerelerin bir listesi vardır. Pencereler arasında geçiş yapmak için bu menü seçeneklerini kullanmak alternatif bir yoldur. Çünkü, açık olan tüm pencereler zaten windows görev çubuğunda görülür ve buradan kolayca geçiş yapılabilir. Help Menüsü Bu menü altında, yardım pencerelerini açan çeşitli seçenekler vardır.ayrıca bunun yanında, lisanslı kullanıcı olabilmek için gerekli olan kayıt işleminin yapılabileceği Product Registration ve program hakkında bilgi veren pencereyi göstermeyi sağlamak için Product Information seçenekleri mevcuttur. 12

Çizim Pencereleri Kontrol panelinden açtığımız proje içerisine bir şema (schematic) veya baskı devre (board) dosyası açtığımızda veya proje içerisine önceden kaydedilmiş olan bir şema dosyasını (.sch uzantısına sahiptir) veya baskı devre (.brd uzantısına sahiptir) çift tıkladığımızda, bu dosya çizim penceresinde ekrana gelir. Çizim penceresinde, projenin şema veya baskı devreyle ilgili tüm çizimleri yapılır, ancak bir proje ilk defa çiziliyorsa, şema hatasız olarak tamamlanmadan board çizimine geçilemez. Bu nedenle doğru bileşenlerle düzgün bağlantılar yapmak gerekir. Örneğin şema çizim penceresinin genel görünümü Şekil 7 teki gibidir. Şekil 7 Şema çizim penceresinin genel görünümü Çizim Penceresi Varsayılan ayarlarıyla açılan şema çizim penceresinde beyaz zemin üzerinde çizimin yapılacağı alan vardır. Bunun yanında pencerenin üstünde ve solunda çeşitli araç çubukları vardır. Bu araç çubuklarını sırasıyla açıklarsak: Menü Çubuğu Burada, çizim penceresinde yapılabilecek her türlü işlem çeşitli kategoriler altında sıralanmıştır. Örneğin, File menüsünün altında, proje dosyasıyla yapılabilecek işlemler listelenirken Draw menüsünde çizimde kullanılan komutların bir listesi vardır. Menüde sık kullanılan komutların araç çubuğunda ve komut çubuğunda kısayol butonları vardır. Menü çubuğunun genel görünümü Şekil 8 de gösterilmiştir. 13

Şekil 8 Şema çizim penceresindeki menü çubuğunun genel görünümü Araç çubuğu Burada sık kullanılabilecek birtakım komutların kısayolları vardır. Örneğin dosya açma, kaydetme, çizimi büyütme, küçültme gibi. Araç çubuğunu genel görünümü Şekil 9 da gösterilmiştir. Şekil 9 Şema çizim penceresindeki araç çubuğunu genel görünümü Parametre Çubuğu Burada, çizim yaparken kullanılan komut için gerekli parametreler girilebilir ve değiştirilebilir. Dolayısıyla bu çubuktaki seçenekler, seçilen komutun türüne göre değişiklik gösterir. Şekil 10 da, net çizimi için parametre seçenekleri görülen parametre çubuğunun genel görünüşü gösterilmiştir. Şekil 10 Şema çizim ekranındaki parametre çubuğunun genel görünümü Komut satırı Dosya işlemleri, çizim ve düzenleme yapmak için tanımlanmış tüm komutlar klavyeden buraya parametreleriyle beraber girilebilir. Fare yerine klavyeden çizim yapmayı tercih edenler için komut çubuğu oldukça kullanışlıdır. Komutlar doğrudan klavyeden girildiğinde çizim esnasında farenin sürekli olarak araç çubuklarının üzerine gidip gelmesine gerek kalmaz ve bu bakımdan çizimde kolaylık sağlar. Komut çubuğunun genel görünümü Şekil 11 de gösterilmiştir. Şekil 11 Komut satırının genel görünümü Komut araç çubuğu Çizimde kullanılan tüm komutların kısayolları burada listelenmiştir. Burada komutlar sembollerle gösterilmiş olup, fare işaretçisi herhangi kısayol butonunun üzerinde hareket ettirilmeden bir süre bekletilirse, küçük bir hatırlatma yazısı belirir ve komutun ne olduğunu burada yazar. Komut çubuğunun genel görünümü Şekil 12 de gösterilmiştir. 14

Şekil 12 Komut çubuğunun genel görünümü Çizim Yapmaya Geçmeden Önce Eagle uygulamasında, çizim yaparken kullanılan birtakım temel kurallar vardır. Bunların bilindikten sonra ister şema, ister baskı devre, ister kütüphane sembolleri olsun, tüm çizimleri rahatlıkla yapabiliriz. Çizim yapmak, birtakım komutların çalıştırılmasından ibarettir. Çizimde kullanılan her komut, kendine isim olan işlevi yerine getirir ve kendi ismiyle kullanılır. Komutları çalıştırmanın ise birçok yolu vardır. İlk seçenek, menü çubuğundaki seçeneklerdir. Edit ve Draw menülerindeki seçenekler çizim yapmakta kullanılan komutları çalıştırır. Komut isimleri zaten burada listelenmektedir. İkinci seçenek, Komut araç çubuğunu kullanmaktır. Burada yine tüm komutlar küçük simgelerle gösterilmiştir. Hangi simgenin hangi komuta ait olduğunu hatırlamak için fare işaretçisini bir müddet simgenin üzerinde hareketsiz tutmak yeterlidir. Açılan hatırlatma kutusunda ilgili komutun ismi yazacaktır. Komut girmenin üçüncü yolu ise, komut ismini doğrudan komut satırına klavye yoluyla yazmaktır. Burada sağlanan bir kolaylık, komutun isminin tamamının girilmesine gerek olmamasıdır. Çalıştırmak istediğimiz komutun ismi eğer uzunsa, sadece ilk birkaç harfini yazmak çoğu zaman yeterli olacaktır. Örneğin, döndürme komutunu seçmek için rotate komutunu girmek yerine rot yazmak aynı işlevi yerine getirecektir. Çizim pencerelerinde unutulmaması gereken bir diğer konu ise komutun çalışma şeklidir. Burada önce çalıştırmak istediğimiz komutu seçeriz, daha sonra bu komutu hangi çizim elemanları üzerinde uygulamak istiyorsak onların üzerine tıklarız. Bu uygulamada çalışma şekli böyledir, önce komut, sonra işlem. Bir komut seçtik ve bunu bir çizim elemanı üzerinde uygulamak istiyoruz. Bu işlemi basitçe çizim elemanının üzerine bir defa sağ tıklayarak gerçekleştirebiliriz. Ancak burada dikkat edilmesi gereken bazı durumlar vardır. Örneğin, eğer fare imlecine, 15

üzerine tıklamak istediğimiz çizim elemanından daha yakın bir eleman varsa, komut bunun üzerinde çalışacaktır. Bunun nedeni, Eagle uygulamasının, tıklanan noktaya en yakın çizim elemanı üzerinde işlem yapmasıdır. Bu nedenle zaman zaman istenmeyen çizim parçaları üzerinde işlem yapabiliriz. Bu gibi durumlarda Edit menüsünden Undo seçeneğini seçerek işlemi geri alabiliriz. Çizim elemanı seçmekle ilgili başka bir problem ise, çizim elemanlarının tam üst üste gelmiş olmasıdır. Bu durumda seçtiğimiz komutu hangisi üzerinde uygulamak istediğimizi belirtemeyiz. Fakat yinede bu çizim elemanlarının üzerine sağ tıklarız. Eğer böyle bir durum varsa otomatik olarak, komut uygulanmadan önce üst üste olan çizim elemanlarından biri farklı bir renkle aydınlatılır. Eğer komutu uygulamak istediğimiz eleman bu ise tekrar sağ tıklayarak komutu gösterilen bu eleman üzerinde uygularız. Eğer aydınlatılan çizim elemanı bizim istediğimiz değilse, bu kez bir defa sağ tıklarız, böylece Eagle, üst üste gelmiş çizim elemanlarından bir sonrakini gösterir. Eğer daha fazla çizim elemanı üst üste gelmiş ise, her sağ tıklamada bir sonraki gösterilir. İstediğimiz çizim elemanını bulana kadar sağ tıklarız, bulunca bir defa sol tıklayarak komutu uygularız. Çizim sırasında, hareket ettirilen elemanlar, silinen çizgiler, döndürülen semboller nedeniyle zamanla çizim ekranında lekeler kalabilir ve çizili olduğu halde bazı çizim elemanları görünmez hale gelebilir. Bu gibi durumlarda çizim ekranını tazelemek, yani yeniden çizmek için View menüsünden Redraw komutu seçilir. Aynı komutun araç çubuğunda kısayoluda vardır. Bu komut seçilerek çizim ekranının yenilenmesi sağlanabilir. Çizim yaparken büyütme / küçültme (zoom / unzoom) ve ekranı kaydırma (pan) sıklıkla kullanılır. Fare üzerinden bu işlemler kolayca yapılabilir. Eğer tekerlekli bir fare kullanıyorsak, tekerleği çevirerek büyütme / küçültme işlemini yapabilir, tekerleğe basılı tutup fareyi hareket ettirerek ekranı kolayca kaydırabiliriz. Birçok komut farenin orta ve sağ tuşunu destekler ve bunu çeşitli seçenekler için kullanır. Eğer tekerleksiz veya orta butonu olmayan bir fare kullanıyorsak, aynı işlemleri komutlarla, veya araç çubuğundaki kısayol tuşları ile yapabiliriz. Çizim Komutları Burada anlatılacak olan komutlar, ister şema, ister baskı devre, ister kütüphane sembol çizimi olsun, aynı şekilde kullanılır ve çalışırlar. Dosyalama ve mod değiştirme komutları EDIT kütüphane elementi oluştur / düzenle Varolan çizimi düzenlemek için yükler veya yeni bir çizim oluşturur. Parametre olarak dosya ismi alır. EDIT isim EDIT isim.sch EDIT isim.brd EDIT isim.pac EDIT isim.sym EDIT isim.dev EDIT isim.s1 EDIT isim.s99 16

Eğer herhangi parametre verilmezse, komut çalıştırıldığında bir diyalog kutusu görüntülenir. WRITE çizimi, kütüphaneyi kaydet Mevcut çizimi yada kütüphaneyi kaydeder. Eğer parametre olara dosya ismi verilmiş ise, bu isim altında kaydedilir. WRITE isim WRITE @isim Eğer parametre olarak verilen dosya isminin önüne @ işareti konursa, aynı isimdeki şema / board dosyası birlikte kaydedilir. OPEN düzenlemek için kütüphaneyi aç Düzenlemek amacıyla kütüphaneyi açar. OPEN kütüphane_ismi CLOSE düzenlenen kütüphaneyi kapat Editör penceresini kapatır. Eğer kaydedilmemiş bilgi varsa, bir diyalog kutusu açılarak kaydetmek istenip istenmediği sorulur. Parametre almaz. CLOSE QUIT (alt x) programdan çıkış Eagle uygulamasını kapatır. Eğer henüz kaydedilmemiş bir bilgi varsa, kaydetmek isteyip istemediğimizi soran bir diyalog kutusu ekrana gelir. Parametre almaz. QUIT EXPORT ascii liste oluştur (örn. netlist ) Çeşitli veri dosyaları üretmek amacıyla kullanır. EXPORT SCRIPT dosya_adı; EXPORT NETLIST dosya_adı; EXPORT NETSCRIPT dosya_adı; EXPORT PARTLIST dosya_adı; EXPORT PINLIST dosya_adı; EXPORT DIRECTORY dosya_adı; EXPORT IMAGE dosya_adı veya CLIPBOARD [MONOCHROME] çözünürlük; Script: Önceden OPEN komutuyla açılmış olan bir kütüphaneyi, metin dosyasına script olarak çıkartmak için kullanılır. Daha sonra bu dosya tekrar alınabilir. Netlist: Şema veya baskı devre çizimindeki bağlantıları (netlist) listeler. Listede sadece elemanlara bağlanmış olan bağlantılar görünür. Netscript: Şemadaki bağlantıları bir script dosyası olarak çıkartır. Bu dosya daha sonra baskı devre çizimindeki bağlantılarla karşılaştırmak amacıyla kullanılabilir. Partlist: Şema veya baskı devre çizimindeki bileşenlerin listesini oluşturur. Pinlist: Şema veya baskı devre çizimindeki pin/pad listelerini çıkartır. Directory: Açık olan kütüphanenin klasörünü listeler. Image: Mevcut çizimi bir resim dosyasına çıkartır. Dosya ismine verilen uzantıya göre dosya formatı belirlenir..bmp,.png,.bpm,.pgm,.ppm,.xbm,.xpm dosya uzantılarını destekler. Çözünürlük parametresi dpi olarak verilir. Eğer dosya isminin 17

yerine CLIPBOARD yazılırsa, bu resim panoya kopyalanır. Ayrıca MONOCHROME kelimesi kullanılırsa resim siyah-beyaz olarak çıkartılır. SCRIPT komut dosyasını çalıştır Verilen komut dosyasını çalıştırır. Parametre olarak dosya ismi alır. Script dosyaları, komut listeleridir ve art arda rutin olarak yapılan işlemleri basitleştirir. Bu dosyalarda ayrıca çizim penceresini özelleştiren komutlarda kullanılabilir. SCRIPT dosya_adı; Eğer dosya uzantısı verilmezse, varsayılan uzantı olarak.scr kabul edilir. Uzantısız bir dosya çalıştırmak için dosya adından hemen sonra bir nokta konur. Eğer uzantı verilirse, verilen dosya çalıştırılır. USE kütüphaneyi kullan Çizimde kullanmak amacıyla kütüphaneyi işaretler. Parametre verilmezse, kütüphane dosyalarının seçilebildiği bir diyalog kutusu ekrana gelir. Kütüphane ismi verilirse, bu kütüphane işaretlenir. Kütüphane ismi olarak * verilirse, tüm kütüphaneler kullanılır. USE rcl USE * REMOVE dosya sil / kütüphane elementlerini sil Dosyaları, sembolleri, paketleri, çizim sayfalarını silmek için kullanılır. REMOVE isim REMOVE.S1 REMOVE.S4 Çizim veya kütüphane oluşturma, düzenleme komutları ARC Yay çizimi Çeşitli çap, genişlik ve uzunlukta yay çizer. Yay çizimi fare ile üç adımda gerçekleşir. İlk tıklamada, dairenin merkez noktası sabitlenir, ikinci tıklamada ise, dairenin yarıçapı belirlenir. Son tıklamada ise, çizilecek açı belirlenir. ARC [sinyal_adı] [CW CCW ] [ROUND FLAT ] [genişlik] Komuta geçilen parametrelerde CW ile CCW, yayın saat yönünde mi yoksa saat yönünün tersine doğru mu çizileceğini belirler. ROUND ve FLAT parametreleri ise yayın uç kısımlarının düz yada yuvarlak görünmesini ayarlar. Girilen sayı değeri ise, yay çizgisinin kalınlığını belirler. CIRCLE Daire çizimi Çizim alanına bir daire çizer. Daire çizimi fare ile iki adımda gerçekleşir. İlk tıklamada dairenin merkez noktası sabitlenir. İkinci tıklamada ise, dairenin yarıçapı belirlenir. CIRCLE [genişlik] Bu komuta parametre olarak verilen sayı, daire çizgisinin genişliğini belirler. 18

POLYGON Çokgen alan çizimi Çokgen alanların çiziminde kullanılır. Özellikle baskı devre çiziminde, boş kalan büyük yüzeylerin bakırla kaplanması gerektiğinde bu komut kullanılır. Komut, her tıklamada çokgenin bir kenar çizgisini çizer. Kenar çizgisinin açısı, yuvarlaklığı, çizgi kalınlığı, parametre çubuğundan veya komuta parametre geçilerek ayarlanabilir. Çokgeni kapatmak için çift tıklamak yeterlidir. Çift tıklandığında, son nokta ile ilk nokta bir doğru ile birleştirilerek, arada kalan alan doldurulur. POLYGON [sinyal_adı] [genişlik] Komuta çizgi genişlik değeri parametre olarak verilebilir. RECT Dikdörtgen çizimi Çizim alanına bir dikdörtgen çizer. Dikdörtgen iki adımda çizilir. İlk tıklamada, dikdörtgenin karşıt köşelerinden birinin yeri sabitlenir. İkinci tıklamada ise, dikdörtgenin çapraz karşıt köşesi sabitlenerek içi doldurulur. RECT WIRE Çizgi yada bağlantı çizimi Çizim üzerindeki devre elemanlarının birbirine bağlantısında ve çizgi çizmek için kullanılır. Varsayılan olarak çizin katmanı 91 Nets ise çizilen çizgiler, devre elemanları arasındaki bağlantıları sağlayan iletkenler olarak tanımlanır. Farklı bir katmanda ise çizilen çizgi bağlantı olarak görülmez. WIRE [genişlik] Bu komuta parametre olarak çizgi kalınlığı değeri verilebilir. Komut seçildiğinde parametre çubuğundan, çizgi açıları, çizgi kalınlığı, çizgi stili gibi parametreler ayarlanabilir. TEXT Yazı ekleme Şemaya yazı eklemek için kullanılır. Bu yazılar, şemayla veya herhangi devre elemanıyla ilgili ek açıklamalar, notlar olabilir. İhtiyaç duyduğumuz her türlü yazıyı buradan ekleyebiliriz. Bu komut seçildiğinde ekrana yazıyı girebileceğimiz bir kutu gelir. Yazıyı buraya yazdıktan sonra OK butonuna tıkladığımızda, yazı fare imleci ile beraber hareket etmeye başlar. Bundan sonra yazıyı koymak istediğimiz yere yapıştırabiliriz. Ayrıca yazıyı taşırken sağ fare tuşu ile bu yazıyı 90 derece açılarla çevirebiliriz. TEXT [yazı] [yön] Komuta parametre olarak yazacağımız yazıyı ve, yerleştirilecek yönü girebiliriz. Yö bilgisi derece cinsinden olup, sadece R0, R90, R180, R270 değerlerinden biri girilebilir. ADD Çizime devre elemanı ekleme Şemaya, kütüphaneden devre elemanı eklemek için kullanılır. Komut seçildiğinde, kütüphanedeki devre elemanlarının listesini gösteren bir pencere ekrana gelir. Bu pencerede, sol tarafta çeşitli kategoriler ve alt-kategoriler şeklinde sıralanmış devre elemanları listesi vardır. Sağ tarafta ise, seçilen devre elemanının şema sembolü, baskı devre bağlantısı ve ve bu devre elemanıyla ilgili kısa bir açıklama yazısı görülür. Seçili devre elemanını eklemek için OK butonuna tıklamak yeterlidir. Daha sonra aynı devre elemanından istenildiği kadar şema üzerine bırakılır. Bir kez ESC tuşuna basarak kütüphane listesine geri döneriz. Eğer daha başka devre elemanı eklemeyecek isek 19

tekrar ESC tuşuna basarak veya Cancel butonuna tıklayarak kütüphane listesinden çıkarız. Şekil 13 te açılan bu pencerenin genel bir görünüşü gösterilmiştir. Şekil 13 ADD komutu verildikten sonra açılan kütüphane listesi penceresi COPY Nesneleri, elemanları kopyala Bu komut, çizim üzerindeki nesneleri kopyalamak için kullanılır. Örneğin, daha önceden çizim üzerine bir direnç koymuşsak ve bir tane daha direnç eklemek gerekiyorsa, tekrar kütüphane listesine girip bu devre elemanını aramak yerine, mevcut direnci kopyalayabiliriz. Bunun için, COPY komutu seçildikten sonra çizim üzerinde kopyalamak istediğimiz devre elemanı üzerine tıklamak yeterlidir. Daha sonra fare imlecini sürükleyerek devre elemanının kopyasını istediğimiz yere yapıştırabiliriz. COPY Komuta parametre geçmeye gerek yoktur. GROUP Toplu işlemler için grup tanımla Bazen bir komutun birden fazla devre elemanının üzerinde aynı anda uygulaması işimizi oldukça kolaylaştırır. Bunun için devre elemanlarını GROUP komutu ile grupladıktan sonra herhangi komutu bu grup üzerinde uygulayabiliriz. GROUP komutunu seçtükten sonra, çizim üzerindeki elemanlarını, farenin sol tuşunu basılı tutup fareyi sürükleyerek dikdörtgen içerisine alabilir, yada komutu seçtikten sonra farenin sol tuşuna her defasında tıklayarak gruplamak istediğimiz devre elemanlarını çokgen içerisine alabiliriz. Çokgeni kapatmak için bir defa farenin sağ tuşuna tıklarız. Grup seçildiğinde, gruba dahil edilen devre elemanları aydınlatılarak farklı bir renkte gösterilir. Daha sonra bu grup üzerinde uygulanmak istenen komut seçilerek (örneğin MOVE, DELETE, ROTATE, MIRROR, CUT gibi) bu grubun üzerine SAĞ tıklanırsa komut tüm 20

grup elemanları üzerine uygulanır. Farenin SOL tuşuna basılırsa, komutlar yine normal şekilde tek tek devre elemanları üzerine uygulanmaya devam eder. GROUP Komuta parametre geçmeye gerek yoktur. Grubu iptal etmek için ise: GROUP; Komutu girilmesi yeterlidir. CUT Tanımlanış bir grubu kes / kopyala Çizim üzerindeki bir devre elemanı yada grubu başka bir çizim dosyasına yada, aynı çizim içerisine kopyalamak istiyorsak bu komutu kullanmamız gerekir. Bu komut, önceden tanımlanmış gruplar üzerinde çalıştığından, öncelikle kopyalaman istediğimiz devre elemanlarını gruplamamız gerekir. Daha sonra CUT komutunu seçerek bu grup üzerinde bir defa farenin SOL tuşuna basarız. Böylece grup belleğe alınır. Daha sonra PASTE komutu ile bu çizimi istediğimiz çizim dosyasına yapıştırabiliriz. CUT Komuta parametre geçmeye gerek yoktur. PASTE Cut ile kopyalanan grubu yapıştır Önceden CUT ile belleğe alınmış bir devre elemanları grubunu çizim alanına yapıştırır. PASTE Komuta parametre geçmeye gerek yoktur. DELETE Nesneleri sil Çizim elemanlarını silmek için kullanılır. Komut seçildikten sonra çizim üzerinde silmek istediğimiz elemanların üzerine bir defa farenin SOL butonuna tıklarız. DELETE Komuta parametre geçmeye gerek yoktur. MIRROR Nesnelerin arkasını çevir Çizim elemanlarının ayna görüntüsünü alır. Yani çizimdeki devre elemanının arkadan görünüşü gibi, sol kenar sağda, sağ kenar solda olacak şekilde çevrilir. MIRROR komutu seçildikten sonra, görüntüsü çevrilecek devre elemanının üzerine bir defa sol tıklanır. MIRROR Komuta parametre geçmeye gerek yoktur. MOVE Nesneleri taşı / çevir Bu komut, devre elemanlarını çizim üzerinde taşımaya, yerini değiştirmeye yarar. Komut iki aşamada çalışır. MOVE komutunu verdiğimizde, ilk olarak taşımak istediğimiz devre elemanının üzerine tıklarız. Böylece devre elemanı fare imleci ile beraber hareket etmeye başlar. İkinci aşamada ise devre elemanını bırakmak istediğimiz yere tıklarız. Böylece devre elemanı oraya sabitlenir. Taşıma işlemi sırasında farenin sağ tuşuna tıklarsak, aynı zamanda her defasında 90 derece açılarla elemanı döndürebiliriz. MOVE Komut parametre almaz. 21

ROTATE Nesneleri çevir Çizim üzerindeki devre elemanlarını döndürmek istediğimizde bu komutu kullanabiliriz. Bu komut seçilerek herhangi devre elemanı üzerine tıklandığında, devre elemanı her tıklamada saat yönünde 90 derece açıyla döndürülür. ROTATE Komut parametre almaz. NAME Nesneleri isimlendir Devre elemanlarının isimlendirilmesinde kullanılır. Çizim üzerindeki her eleman, çizim sırasında otomatik olarak isimlendirilir. Örneğin, çizime üç adet direnç eklediysek, bunların isimleri ekleme sırasına göre R1, R2 ve R3 olacaktır. Daha sonra bu isimlendirmeleri NAME komutu yardımıyla istediğimiz gibi değiştirebiliriz. Komutu seçtikten sonra ismini değiştirmek istediğimiz devre elemanının üzerine tıklarız. Açılan pencereye yeni ismi girip OK butonuna tıkladığımızda devre elemanına yeni bir isim vermiş oluruz. NAME isim Parametre olarak, vermek istediğimiz yeni ismi girebiliriz. VALUE Devre elemanlarının değerini değiştir / ekle Çizim üzerine eklenen her elemanın elektriksel büyüklüğünü veya modelini belirten bir değeri olacaktır. Örneğin, eklenen üç dirençten biri 120 Ω iken, diğeri 10KΩ ve başka biri 5K6 gibi değerlerde olabilir. Devre elemanları bu tip değerlerini vermek için VALUE komutu kullanılır. Komutu verdikten sonra değer vermek istediğimiz devre elemanının üzerine tıklarız. Açılan kutuya değeri girip OK butonuna tıkladığımızda işlem tamamlanmış olur. VALUE değer Parametre olarak, devre elemanına vermek istediğimiz değeri girebiliriz. Böylece üzerine tıkladığımız her devre elemanı girdiğimiz değeri alır. VALUE isim değer Parametre olarak önce isim, sonra değer girersek, ismini girdiğimiz devre elemanının değeri doğrudan değiştirilir. Örneğin, VALUE C3 100nF komutunu girersek, C3 kondansatörünün değeri 100nF olur. Fare ile tıklamaya gerek kalmaz. SMASH İsim / değer çiftini elemandan ayır Devre elemanlarının yanında yazan isim ve değer yazıları, devre elemanıyla bir bütündür ve nereye taşınırsa, ait olduğu devre elemanıyla birlikte hareket eder. Ancak bazı durumlarda, bu yazıların yerlerini değiştirmek gerekebilir. Bu durumda, isim ve değer yazılarını, devre elemanının kendisinden bağımsız olarak hareket ettirmek gerekir. Bunun için SMASH komutu kullanılır. Komut seçilip devre elemanın üzerine tıklandığında bu devre elemanına ait isim ve değer yazılar artık ayrı ayrı hareket ettirilebilir duruma gelir. SMASH Komut parametre almaz. 22

SPLIT Bağlantı ve çizgilerde ek noktası oluştur Çizgi ve çokgenlerin kenarları bölmek için kullanılan bir komuttur. Örneğin, düz bir çizgi üzerinde, belirli bir noktadan kırılarak farklı bir yöne gitmesini istiyorsak, bu çizgi üzerinde, kırılmanın olacağı bir köşe noktası oluşturmak gerekir. Bunu sağlamak için SPLIT komutu girilerek, çizgi üzerinde kırılmanın olacağı noktaya bir defa tıklanır. Böyle bu noktadan çizgi bölünür ve fare imlecini sürükleyerek ayrılan parçayı istediğimiz yöne çekebiliriz. SPLIT Komut parametre almaz. LAYER Katman oluştur / değiştir Çizim, birçok katmandan (layer) oluşur. Her katmanda, çizimin benzer özellikler gösteren elemanları vardır. Bu katmanlar, çeşitli numara ve isimlerle belirtilir. Örneğin, şema çiziminde önceden tanımlanmış 6 katman vardır. Bunlar, 91 Nets: burada sadece iletken bağlantılar vardır, 92 Busses: bu katmanda toplu bağlantılar vardır, 93 Pins: bu katmanda devre elemanlarının bağlantı uçları gösterilir, 94 Symbols: bu katmanda devre elemanlarının sembolleri gösterilir, 95 Names: bu katmanda devre elemanlarının isimleri gösterilir. 96 Values: bu katmanda devre elemanlarının değerleri gösterilir. Bu katmanlar ayrı ayrı seçilerek hangilerinin gösterileceği seçilebilir ve bazı çizim omutlarında çizimin hangi katman üzerine yapılacağı parametre olarak girilebilir. LAYER komutu, o anda yapılan çizimin hangi katmanda olacağını belirler. Komut girildiğinde bir pencerede katman listesi çıkar. Buradan hangi katmana geçmek istiyorsak tıklarız ve OK butonuna tıklarız. Bu pencerenin genel görünüşü Şekil 14 te gösterilmiştir. Şekil 14 LAYER komutu verildiğinde açılan katman seçim penceresi Örneğin, daha önceden LAYER komutu ile 94 Symbols katmanını seçmişsek, çizgi çizmek için vereceğimiz WIRE komutu varsayılan olarak bu katmanda çizgi çizecektir. Dolayısıyla bu çizgiler 91 Nets katmanında olmadığından bir elektriksel bağlantı olarak algılanmayacaktır. LAYER 23

Komut parametresiz verildiğinde, katman seçmek üzere Şekil 14 te görülen pencere ekrana gelir. LAYER katman_numarası LAYER katman_adı Parametre olarak numara veya isim kullanılırsa, doğrudan verilen katmana geçilir. LAYER katman_numarası katman_adı Eğer parametre olarak hem katman numarası hem katman ismi verilirse, eğer verilen numaralı katman mevcut ise, bu katmanın ismi değiştirilerek yeni isim olarak verdiğimiz katman adı kullanılır. Eğer parametre olarak geçtiğimiz numaralı katman yok ise, verdiğimiz numara ve isimde yeni bir katman oluşturulur. ŞEMA ÇİZİMİNE ÖZGÜ KOMUTLAR NET Bağlantı çizimi Devre elemanları arasındaki elektriksel bağlantıları yapmak için kullanılır. Özellikle BUS komutu ile beraber, birçok iletkenin beraberce bir devre elemanından diğer bir devre elemanına gittiği durumlarda kullanılır. Örneğin, mikroişlemcili bir devredeki adres ve veri yolları bu uygulamanın örneklerindendir. Toplu yol taşıyıcı elemana yapılan her bağlantı NET komutu ile tanımlanır. BUS Çoklu yol çizimi Birçok iletkenin beraberce bir devre elemanından diğer bir devre elemanına gittiği durumlarda kullanılır. Örneğin, mikroişlemcili bir devredeki adres ve veri yolları bu uygulamanın örneklerindendir. Bu komutla, bağlantıların topluca gideceği yol tanımlandıktan sonra NET komutu ile her bir bağlantı ayrı ayrı bu yola eklenir. JUNCTION Bağlantı noktası ekle Birbirini kesen üç veya daha fazla bağlantının birleştirilmesi için kullanılır. Bir çeşit ek yeri tanımlar ve birbirini kesen bağlantıların elektriksek olarak birbirine bağlanmasını sağlar. Eğer birbirini kesen iki ayrı bağlantı üzerine bu birleşim konmaz ise, bu iki bağlantı birbirinden ayrı olarak ele alınır. INVOKE Devre elemanlarının özel kapılarını göster Özellikle lojik kapı entegreleri gibi, tek bir devre elemanı içerisinde birbirinden bağımsız biden fazla eleman varsa, şema üzerine henüz konulmamış olan elemanların listesini verir. Bu pencereden, henüz şema üzerinde bulunmayan diğer elemanlar seçilerek şema üzerine eklenebilir. Örneğin, bir lojik kapı entegresinde 4 adet iki girişli VE kapısı olduğunu varsayalım. İlk etapta bize sadece iki kapı gerektiği için şemada bunlardan sadece ikisini kullanırız. Daha sonra ek bir kapı daha gerektiğinde, bu devre elemanı içerisindeki henüz kullanılmamış kapılar INVOKE komutuyla görüntülenerek seçilebilir. Ayrıca bu tür birçok entegrenin besleme uçları bu komut ile şemaya alınabilir. Aksi halde besleme uçları şemada görünmeyecektir. INVOKE Komuta parametre girilmediğinde ekrana Şekil 15 te görülen seçim yapabileceğimiz bir pencere gelir. 24

Şekil 15 INVOKE komutu ile seçilen devre elemanının liste penceresi Burada koyu yazılı olanlar henüz şema üzerine konmamış elemanlardır. Diğerleri zaten şema üzerindedir ve seçilemez durumdadır. Elemanı şemaya eklemek için seçip OK butonuna tıklamak yeterlidir. INVOKE devre_elemanı_adı kapı_adı Eğer komuta parametre olarak devre elemanın adı ve şemaya eklenecek kapının adı girilirse, ekrana pencere gelmeden doğrudan bu eleman şemaya eklenir. LABEL Net veya Bus isimlerini göster Bus veya Net bağlantı çizgilerinin isimlerini yazı olarak ekrana getirir. Komut seçildikten sonra herhangi bağlantı çizgisinin üzerine tıkladığımızda, bu bağlantının ismi fare imleciyle beraber sürüklenmeye başlar ve üzerine tıkladığımız çizgi aydınlatılır. Daha sonra yazıyı istediğimiz yere götürüp bir kez sol tıklayarak sabitleriz. LABEL Komut parametre almaz. GATESWAP Aynı devre elemanı içindeki eşdeğer kapıları değiştir Özellikle lojik kapı entegreleri gibi, içerisinde bağımsız eşdeğer elemanlar içeren devre elemanlarında bazı durumlarda kullandığımız elemanları kendi aralarında değiştirmek isteyebiliriz. Bunu gerçekleştirebilmek için GATESWAP komutu kullanılır. Komut iki adımda çalışır. Komut seçildikten sonra sırasıyla değiştirmek istediğimiz kapıların üzerine tıklarız. İkinci tıklamamızda, ikinci tıkladığımız devre elemanı, birinci tıkladığımız devre elemanı ile değiştirilmiş olur. Örneğin, şemayı çizdikten sonra baskı devre çizimine geçtik ve çizim sırasında gördük ki, kullandığımız bir lojik entegrenin 2 ve 3 numaralı pinlerine bağlı kapıyı kullanan yollar eğer 11 ve 12 numaralı pinleri kullanan kapıya bağlı olsaymış, baskı devredeki bağlantılar oldukça kolaylaşacakmış. Bu durumda hemen şema çizimine geçip, GATESWAP komutu ile bu pinleri kullanan kapılar karşılıklı olarak kolayca değiştirilir. Komutun uygulanmasındaki tek şart, değişecek elemanları eşdeğer elemanlar olması ve aynı devre elemanı içerisinde bulunması gerektiğidir. GATESWAP Komuta parametre geçilmediğinde devre elemanlarının üzerine tıklamamızı bekler. 25

PINSWAP Aynı devre elemanı içindeki eşdeğer pinleri değiştir Bir devre elemanı üzerindeki iki eşdeğer pin bağlantısını kendi aralarında değiştirmek için kullanılır. Örneğin, bir lojik entegrenin içindeki VE kapısının girişleri olan 2 ve 3 numaralı pinlere iki bağlantı olsun. Eğer baskı devre çizimi, bu bağlantıların değişmesi halinde kolaylaşacaksa, PINSWAP komutu ile 2 numaralı pine gelen bağlantı ile 3 numaralı pine gelen bağlantı yer değiştirilir. Burada devrenin çalışmasını etkileyen bir durum yoktur, ancak baskı devre çizimi basitleşir. Komut seçildikten sonra sırasıyla değiştirmek istediğimiz pinlerin üzerine tıklarız. İkinci tıklamayla beraber, ilk tıkladığımız pin ile ikinci tıkladığımız pinin bağlantıları değiştirilir. PINSWAP Komut parametre almaz. ERC Elektriksel kuralları kontrol et Elektriksel kuralları kontrol et (Electrical Rule Check) kelimelerinin kısaltılmışı olarak tanımlanmış olan bu komut, şema çizimini, elektriksel bağlantıları yönünden kontrol eder. Baskı devre çizimine geçmeden önce bu kontrolün hatasız bir şekilde geçilmesi gerekmektedir. Komut verildiğinde, çizim alanındaki şema kontrol edilir ve eğer bir hata yada uyarı varsa, bunlar bir metin editöründe ekrana gelir. Eğer hiçbir hata yada uyarı yoksa, pencerenin en altındaki durum çubuğunda 0 Errors, 0 Warnings yazısı çıkar. Bu, şemanın artık baskı devre çizimine hazır olduğunu gösterir. Eğer çizimde hatalar mevcutsa, bunlar şema kontrol edilerek düzeltilir. Öncelikle gözle görünen hatalar düzeltilir. Bunlar genelde unutulan jonksiyonlar (ekler), bağlı gibi görünen ancak bağlanmamış çizimler, üst üste binmiş bağlantı çizimleri, hiçbir yere bağlanmamış pin yada bağlantı çizgileri gibi hatalardır. Bunlar, hatanın yanında yazan devre elemanı adından bulunabilir. R1, C5, IC2 gibi ismi çizim üzerinde yazan devre elemanlarının hatalarını bulmak kolayken, bağlantı çizgisi gibi ismi görünmeyen devre elemanlarını bulmak için INFO komutu kullanılabilir. Bu komut seçildikten sonra üzerine tıklanan her devre elemanı için bir bilgi penceresi açılır ve burada devre elemanının ismi görülür. Eğer çok karmaşık bir devre ise find.ulp isimli kullanıcı programı çalıştırılarak bu devre elemanının ismi şema üzerinde aratılabilir. Bunun için RUN komutuna parametre olarak find geçmek yeterlidir. Örneğin, RUN find Açılan pencereden bulmak istediğimiz devre elemanının ismini gireriz ve Find butonuna tıklarız. Eğer bulunursa, bu devre elemanı aydınlatılarak gösterilir. ERC Bu komut parametre almaz. BOARD Şema çiziminden baskı devre oluştur Şema çiziminde tüm hatalar düzeltilip uyarılar dikkate alındıktan sonra baskı devre çizimine geçmek için bu komut kullanılır. Komut girildiğinde, şema çizim penceresinin haricinde ayrıca baskı devre çizim penceresi açılır. Baskı devre çizimi ayrı bir pencerede yapılır. Ancak ister şema olsun ister baskı devre çizimi olsun, çizim sırasında sık sık şema ile baskı devre çizimleri arasında gidip gelmek gerekecektir. Bu nedenle şema ile baskı devre çizim pencereleri arasında kolayca geçiş yapmak için araç çubuğunda butonu vardır. 26