ULUSLARARASI PATENT BAŞVURULARININ 3 TE 1 İNDEN FAZLASI KOÇ'TAN

Bu haftanın konu başlıkları; DUYURU: Türkiye İnovasyon Haftası Uluslararası patent başvurularının 3 te 1 inden fazlası Koç'tan Arçelik A.Ş. MIT Em-tech 2013 İnovasyon Konferansı na katıldı Vestel ve Yaşar Üniversitesi arasında eğitim işbirliği Demirdöküm'e Ar-Ge Merkezi Sertifikası TET verilerine göre 10 aylık ihracat 10 milyar dolara yaklaştı Yatırımlarına devam eden Borçelik yeni ürünler üzerinde çalışıyor Erdemir Grubu, ilk 9 ayda satışını yassıda %5, uzunda %10 artırdı Kerim Çelik, katma değeri artırma odaklı proje ve ürünlere yöneliyor ABD çelik ithalatları ağustos'ta %14 arttı Türkiye, küresel inovasyon endeksi nde neden 68 incidir? Arçelik'ten tablet ekranlı internetli buzdolabı DUYURU: TÜRKİYE İNOVASYON HAFTASI 2023 yılı 500 milyar dolar ihracat hedefine giden yolda ihracat ve inovasyon bilincinin artırılması ve ihracata dayalı büyüme stratejisinin desteklenmesi amaçlarıyla, 28-29-30 Kasım 2013 tarihlerinde İstanbul Kongre Merkezi nde Türkiye İnovasyon Haftası etkinlikleri düzenlenecektir. Başbakan Sayın Recep Tayyip Erdoğan ve Ekonomi Bakanı Sayın Zafer Çağlayan başta olmak üzere, kamu ve iş dünyasının üst düzey temsilcilerinin katılım sağlayacakları Türkiye İnovasyon Haftası kapsamında, İnovasyon, tasarım ve Ar-Ge alanında dünyaca ünlü isimlerin konuşma yapacak. Hafta etkinlikleri kapsamında ayrıca, yeni teknoloji ve üretim süreçlerinin daha etkin tanıtımı ve üniversite-sanayi işbirliğinin güçlendirilmesi amacıyla ihracatçı Birlikleri tarafından düzenlenen Ar-Ge proje pazarları ve tasarım yarışmaları finalistleri ile üniversite öğrencileri ve akademisyenlerin Ar-Ge ve İnovasyon temalı yüzlerce projesinin sergilenecek olup, Türkiye İnovasyon Haftası etkinliğinin üçüncü gününde Başbakan Sayın Recep Tayyip Erdoğan ın teşrifleriyle Türkiye İnovasyon Haftası Ödül Töreni gerçekleştirilecek. Tüm etkinliklere ilişkin detaylı programa www.turkiyeinovasyonhaftasi.com adresinden ulaşabilirsiniz. Hafta etkinlikleri kapsamında Arçelik A.Ş. ana sponsor firmalardan biridir. Bu bağlamda Koç Holding A.Ş. Dayanıklı Tüketim Grubu Başkanı ve Arçelik A.Ş. Genel Müdürü Sayın Levent Çakıroğlu da bir konuşma yapacaktır. Türkiye İnovasyon Haftası etkinlikleri ücretsiz olup, katılmak isteyen firmalar www.turkiyeinovasyonhaftasi.com adresinden online olarak kayıt yaptırabilirler. ULUSLARARASI PATENT BAŞVURULARININ 3 TE 1 İNDEN FAZLASI KOÇ'TAN Koç Holding Üst Yönetisi (CEO) Turgay Durak, "Ülkelerin yeni Ar-Ge oluşturma ve teknolojiler üretmek adına gayrisafi milli hasılalarından Ar-Ge ve inovasyona daha fazla pay ayırmaları gerekiyor. Günümüzde bunu başaranlar aynı zamanda bilim ve teknolojide fark yaratan ülkeler olarak öne çıkıyor" dedi. Koç Topluluğu'nun "Bizden Haberler" dergisinde açıklamalarda bulunan Durak, Koç Topluğu'nun bugün itibariyle bir fikri haklar stratejisi ortaya koymuş ve paydaşlarıyla paylaşmış ilk ve tek şirketler topluluğu olduğunu belirtti. Koç Topluluğu nun sahip olduğu fikri haklar portföyünün Türkiye nin ve faaliyet gösterdiği bölgenin en büyük fikri haklar portföyü olduğuna dikkati çeken Durak, "Bu portföy BEYSAD 1

üretkenliğimizin bir göstergesidir. Koç Topluluğu, Türkiye den yapılan 'uluslararası patent' başvurularının 3 te 1 inden fazlasını yapmaktadır. Şirketlerimiz 2012 yılında toplam 310 yeni patent başvurusu yapmıştır. Bu, Türkiye de yerli şirketler tarafından yapılan 'Türkiye patent' başvurularının yüzde 7 sine karşılık gelmektedir" değerlendirmesini yaptı. Dünya Fikri Haklar Örgütü nün son raporuna göre, dünya çapında elde edilen lisans gelirlerinin yani fikri haklar pazarının 2009 yılında 180 milyar dolar ve aynı yıl dünya beyaz eşya pazarının 126 milyar dolar seviyesinde olduğu düşünülürse, bu rakamın aslında konunun ne kadar önemli olduğunu vurgulayan Durak, şunları aktardı: "Ülkelerin yeni Ar-Ge oluşturma ve teknolojiler üretmek adına gayrisafi milli hasılalarından Ar-Ge ve inovasyona daha fazla pay ayırmaları gerekiyor. Günümüzde bunu başaranlar aynı zamanda bilim ve teknolojide fark yaratan ülkeler olarak öne çıkıyor. Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü'nün (OECD) dünya ülkelerinin yaptığı Ar-Ge yatırımlarının gayrisafi milli hasıladaki payını ortaya koyan raporuna göre bu oran, gelişmiş ülkeler arasında başı çeken Japonya da yüzde 3,26, Almanya da yüzde 2,84 ve Amerika da yüzde 2,77 seviyelerinde. Ülkemizde ise bu oran 2004 te yüzde 0,52 lerdeyken, 2011 e gelindiğinde yüzde 0,85 ler seviyelerine yükseldi. Yıllara göre artan bir ivme kazanan bu oran, Türkiye nin Ar-Ge yatırımlarına her geçen yıl daha fazla önem verdiğini gösteriyor. Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) 2010 Yenilik Araştırması, 2008-2010 yıllarını kapsayan üç yıllık dönemde, ülkemizde 10 ve daha fazla çalışanı olan girişimlerin yüzde 51,4 ünün yenilik faaliyetinde bulunduğunu göstererek bu veriyi destekliyor. Ayrıca Türkiye, The Business School for the World ve Dünya Fikri Haklar Örgütü tarafından hazırlanan Küresel İnovasyon Endeksi 2013 te 142 ülke arasında 68 inci sırada yer aldı. Geçtiğimiz yıl aynı sıralamada 74 üncü sırada yer alan Türkiye altı basamak birden yükselmiş oldu. Uluslararası bağımsız raporlar da Türkiye nin inovasyon alanında ciddi mesafe kat ettiğini belirterek ülke potansiyelinin ciddi boyutlarda olduğunu gösteriyor." Durak, şirketlerin büyümesinde sektörlerinde yenilikçi yapılarıyla öne çıkmasına ve global gelişmeleri takip etmesine büyük katkı sağlayan Ar-Ge çalışmalarının, Koç Topluluğu şirketlerinin en önemli gündem maddelerinden birini oluşturduğunu belirtti. Koç Topluluğu nun son beş yıldaki Ar-Ge harcamasının 2,7 milyar lira seviyesinde ve Topluluk bünyesinde Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından onaylanmış 14 Ar-Ge merkezi bulunduğu bilgisini veren Durak, "Türkiye nin ortalama Ar-Ge harcamasının net ciroya oranı yüzde 0,9 ken Koç Topluluğu nda bu rakam yüzde 1,73 ile uluslararası standartlara yakın seviyede. Türkiye ekonomisinin yüzde 9 unu, ihracatının yüzde 10 unu ve devletin toplam vergi gelirlerinin yüzde 9,4 ünü sağlayan Koç Topluluğu, Türkiye deki özel sektör Ar-Ge harcamalarının da yüzde 10 unu karşılıyor" değerlendirmesinde bulundu. ARÇELİK A.Ş. MIT EM-TECH 2013 İNOVASYON KONFERANSI NA KATILDI Arçelik A.Ş. Pazarlamadan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Tülin Karabük, İspanya nın Valencia şehrinde gerçekleşen konferansta Arçelik in inovasyon çalışmalarını anlattı. Dünyanın önde gelen üniversitelerinden MIT (Massachusetts Institute of Technology) önderliğinde gerçekleştirilen İnovasyon ve Yeni Teknolojiler Konferansı EM-TECH 2013, İspanya nın Valencia şehrinde gerçekleşti. Dünyanın farklı bölgelerinden inovasyon alanında öncü firmaların katıldığı konferansa Arçelik A.Ş. adına Pazarlamadan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Tülin Karabük katıldı. BEYSAD 2

Konferansın ikinci gününde gerçekleşen Innovate or Die (İnovasyon Yap ya da Öl) isimli konulu panele katılan Tülin Karabük e, MIT Girişimcilik Enstitüsü Kurucu Direktörü Ken Morse ve Telefonica Digital İnovasyon Direktörü Pablo Rodriguez eşlik etti. Değişen dünya koşullarında inovasyon yapamayan şirketlerin yok olmaya mahkum olduklarına vurgu yapılan panelde büyük organizasyonları yöneten liderlerin inovasyon alanında izlemeleri gereken stratejiler tartışıldı. Panelde yaptığı sunumda Arçelik in ve Koç Grubu nun inovasyon konusundaki lider konumuna vurgu yapan ve yaptıkları çalışmaları anlatan Tülin Karabük şu sözleri söyledi: İnovasyon süreçleri Arçelik A.Ş. de kültürümüzün, günlük yaşamımızın bir parçasıdır. Günümüzde şirketlerin teknolojik yetkinliklerini, müşteriler için fayda yaratan ürün ve hizmetlere dönüştürebilmeleri giderek önem kazanıyor. Biz, insanların hayatını kolaylaştıracak, konforlarını arttıracak çözümler üzerinde duruyoruz. İnsanların hayatlarının içine kadar girerek; giderilmemiş, keşfedilmemiş ihtiyaçları anlamaya ve öngörmeye çalışıyoruz. Bu ihtiyaçlara cevap vermek için hem gelişmiş Arge ve inovasyon gücümüz ve ürün geliştirme kapasitemizden hem de iç ve dış bilgi ve yetenek kaynaklarından yararlanmaya çalışıyoruz. Ayrıca, yaratıcı iç ve dış etkileşim olanakları sunması ve pazara daha hızlı çözüm ulaştırmamızı sağlaması bakımından özellikle açık inovasyon çalışmalarına büyük önem vermekteyiz. İnovasyon kabiliyetimiz, şirketimizin yurtiçi ve yurt dışı pazarlarda marka bilinirliğini artırmasında ve global varlığını yaygınlaştırmasında önemli bir rol oynamaktadır. Yeni ve inovatif teknolojiler geliştirmek için iş fırsatları yaratan bir ortama sahip olan EmTech Espana 2013 farklı coğrafyalardan araştırmacılar, bilim adamları ve teknoloji uzmanlarının konuşmalarıyla renklendi. Konuşmalarda gelecekte inovasyon eğitimi, robotların ve sanal asistanların işgücüne katılımı, akıllı materyallerde inovasyon, yeni teknolojilerin metropoller üzerine etkisi ve müzik teknolojisi gibi pek çok farklı konuya değinildi. VESTEL VE YAŞAR ÜNİVERSİTESİ ARASINDA EĞİTİM İŞBİRLİĞİ Vestel, Yaşar Üniversitesi Sürekli Eğitim Merkezi (YÜSEM) işbirliğiyle Yetkili Servis İşletme Yönetimi Sertifika Programı'nı hayata geçirdi. Vestel'den yapılan açıklamaya göre, 2014 Mayıs ayına kadar 100 yetkili servis yöneticisine eğitim verilecek. Programda başarı gösteren katılımcılar Yaşar Üniversitesi nden onaylı sertifika sahibi olacak. Açıklamada görüşlerine yer verilen Vestel Müşteri Hizmetleri Genel Müdürü Tarkan Tekcan, Vestel yetkili servis yöneticileri için özel tasarladıkları bu programla yetkili servislerin Vestel müşterilerine sunduğu hizmetin kalitesini arttırarak, yüzde 100 müşteri memnuniyetini hedeflediklerini belirtti. Aynı zamanda küçük işletme konumundaki yetkili servislerin verimli, etkin ve sürdürülebilir bir performans göstermeleri için bir yönetim modeli oluşturmaya çalıştıklarını ifade eden Tekcan, eğitim programının servis yöneticileri tarafından büyük ilgiyle karşılanmasından son derece memnun olduklarını bildirdi. YÜSEM Müdürü Doç. Dr. Sabah Balta ise Yetkili Servis İşletme Yönetimi Sertifika Programı ile 6 ay gibi bir süre içinde 4 farklı ilde yaklaşık 100 yetkili servis yöneticisine, yönetim dinamikleri, finanshukuk ve iletişim-hizmet pazarlaması konularında toplam 72 saat eğitim vereceklerini aktararak, yetkili servis yöneticilerinin program sonunda işletmelerinde sürdürülebilir verimliliği sağlamasını hedeflediklerini ifade etti. BEYSAD 3

Programın içeriği Yaşar Üniversitesi nin uzman öğretim üyeleri tarafından yetkili servis yöneticilerinin eğitim ihtiyaçları, odak grup çalışmaları ve yetkili servis ziyaretleri doğrultusunda hazırlandı. Program, İstanbul'da düzenlenen Bilinçlendirme Semineri nin ardından, İzmir, İstanbul, Ankara ve Adana da devam edecek. Program sonunda yapılacak törenle katılımcılara sertifikaları takdim edilecek. DEMİRDÖKÜM'E AR-GE MERKEZİ SERTİFİKASI DemirDöküm, Ar-Ge Merkezi Sertifikası almaya hak kazandı. DemirDöküm açıklamasına göre, Ar-Ge Merkezi olmaya hak kazanan kurumlar sertifikalarını, Ar- Ge Merkezleri Zirvesi'nde Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Nihat Ergün ün elinden aldı. Bu yıl içinde Ar-Ge Merkezi unvanı alan DemirDöküm ün Bozüyük teki Ar-Ge departmanı adına sertifikayı DemirDöküm Üst Yöneticisi (CEO) Dr. Axel Busch aldı. DemirDöküm ün Bozüyük teki Ar-Ge Merkezi, Vaillant Group tan yapılan teknoloji transferiyle, 5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkındaki Kanun uyarınca Sanayi Bilim ve Teknoloji Bakanlığı kriterlerine uygun bir şekilde düzenlenerek 2013 yılı içinde Ar- Ge Merkezi olarak onaylandı. Yapılan yatırımlar ve Vaillant Group tan yapılan teknoloji transferi Bozüyük ü, Vaillant Group un Almanya dan sonra ikinci sıradaki yetkinlik merkezi düzeyine yükseltti. Bozüyük deki Ar-Ge faaliyeti sonucunda DemirDöküm, çevreye saygılı ve sürdürülebilir ekonomiye uygun yenilikçi ürünleriyle iki uluslararası ödül de aldı. Açıklamaya göre bu özellikleriyle DemirDöküm, bugüne kadar onaylanan ve sınai üretimde kullanılan 9 patenti ve 1 faydalı modeli ve halen değerlendirmesi süren 5 patent başvurusuyla Ar- Ge, inovasyon ve tasarımın başarılı bir örneği olarak rakiplerini geride bırakıyor. DemirDöküm ün CEO su Dr. Axel Busch, konuya ilişkin olarak şu değerlendirmelerde bulundu: "Vaillant Group ve DemirDöküm, Ar-Ge konusunda işbirliğini sürdürecek, yeni patentler alacak, inovasyon ve tasarımı daha da geliştirecektir. Bu şekilde, katma değeri yüksek üretim hedefinde kendilerine düşen görevi yerine getirecektir. Bu, Türkiye nin kalkınmasına da değer katacaktır. 2023 e doğru sürdürülebilir inovasyonla, 100 patent almayı, yetkinlik merkezi sayımızı 5 e çıkartmayı ve üniversite-sanayi işbirliği çerçevesinde her yıl 5 yüksek lisans tezini desteklemeyi hedefliyoruz." TET VERİLERİNE GÖRE 10 AYLIK İHRACAT 10 MİLYAR DOLARA YAKLAŞTI Elektrik- elektronik ihracatında yükseliş sürüyor. Türkiye nin üretim, ihracat ve istihdam bakımdan önde gelen sektörleri arasında yer alan elektrikelektronik sektörü, ihracattaki yükselişini Ekim ayında da sürdürdü. En fazla ihracat yapan sektörler sıralamasında dördüncülüğünü koruyan sektör, geçtiğimiz yılın Ekim ayına göre yüzde 7,6 artışla 1 milyar 93 milyon dolarlık ihracat elde etti. Ocak Ekim dönemindeki elektrik-elektronik sektörü ihracatı ise 9 milyar 743 milyon dolara ulaştı. Elektrik-elektronik sektörünün Ekim ayında en fazla ihracat yaptığı ilk üç ülke İngiltere, Almanya ve Irak olurken, bu ülkeleri Fransa, Türkmenistan, Rusya, İtalya, Suudi Arabistan, Azerbaycan-Nahcivan BEYSAD 4

ve İspanya takip etti. Bu dönemde Suudi Arabistan a yüzde 242, Türkmenistan a ise yüzde 133 oranında ihracat artışı dikkat çekti. Yıl geneline bakıldığında da en fazla ihracat yapılan ülkelerin başında yine İngiltere, Almanya ve Irak geliyor. Fransa, Türkmenistan, Rusya, Suudi Arabistan, Azerbaycan-Nahcivan, İtalya ve İspanya en fazla ihracat yapılan diğer ülkeler olarak sıralanıyor. 10 aylık sürede ihracat dağılımı Türki Cumhuriyetlerde ağırlık kazanırken; Brezilya, Panama, Kanada, Macaristan gibi farklı coğrafyalarda rekor ihracat artışının yaşandığı görülüyor. İstanbul Elektrik-Elektronik, Makine ve Bilişim İhracatçıları Birliği (TET) Yönetim Kurulu Başkanı Fatih Kemal Ebiçlioğlu, elektrik-elektronik sektörünün Ekim ayındaki performansını değerlendirerek, şunları söyledi: Geride bıraktığımız ay elde ettiğimiz yüzde 7,6 artış ile elektrikelektronik sektörümüz dördüncü sırada yer aldı. Ortadoğu ve komşu ülkelerdeki sorunlar halen devam ediyor. Tüm olumsuzluklara rağmen moral bozmadan yılsonu hedefimize kilitlenmiş durumdayız. İhracatımızı yeni pazarlarla çeşitlendirmeye devam ediyoruz. Kısa bir süre önce Şili- Peru, Güney Afrika Cumhuriyeti-Angola ya düzenlediğimiz ticaret heyetlerimiz oldukça verimli geçti. Çok yakında da beyaz eşya yan sanayi üreticilerinden oluşan TURKHAS Takımımız ile ihracatçılarımızı Brezilya ile buluşturacağız. Ocak - Ekim Döneminde En Çok İhracat Yapılan Ülkeler OCAK-EKİM 2012 OCAK-EKİM 2013 % DEĞİŞİM ÜLKE DEĞER (USD) DEĞER (USD) DEĞER (USD) İNGİLTERE 1.392.543.290 1.253.076.701-10,02 ALMANYA 1.213.310.412 1.032.900.034-14,87 IRAK 780.288.173 935.842.468 19,94 FRANSA 740.049.490 684.314.175-7,53 TÜRKMENİSTAN 266.033.501 428.641.369 61,12 RUSYA 434.352.835 389.416.693-10,35 SUUDİ ARABİSTAN 189.548.764 370.730.562 95,59 AZERBEYCAN- NAHCIVAN 266.880.723 357.092.020 33,80 İTALYA 379.560.444 323.455.126-14,78 İSPANYA 318.535.306 293.473.376-7,87 YATIRIMLARINA DEVAM EDEN BORÇELİK YENİ ÜRÜNLER ÜZERİNDE ÇALIŞIYOR Borçelik bir BEYSAD üyesidir. Hizmet verdikleri sektörlerin büyümesine paralel olarak yeni ürün ve hizmetler sunmak üzere çalışmalarını sürdürdüklerini kaydeden Genel Müdür Yardımcısı Sinan Sözen, 2011-2015 Stratejik İş Planımız kapsamında yatırımlarımıza devam ediyoruz dedi. Türkiye nin en büyük yassı çelik üreticilerinden olan Borçelik, 2011-2015 Stratejik İş Planı doğrultusunda yatırımlarını sürdürüyor. 2013 yılında, hizmet verdikleri sektörlerin büyümesine paralel olarak yeni ürün ve hizmetler sunmak üzere çalışmalarını sürdürdüklerini kaydeden Borçelik Genel Müdür Yardımcısı Sinan Sözen, aynı zamanda teknolojik gelişmeleri de yakından takip etmeye devam ederek çeşitli projeler ile iş süreçlerini geliştirmeye ve iyileştirmeye devam ettiklerini söyledi. 2012 yılında, dünya ekonomisindeki tüm olumsuz koşullara rağmen Türkiye BEYSAD 5

demir-çelik sektörünün ihracatını alternatif piyasalara yönlendirerek artırabildiğine dikkat çeken Sözen, sektörün, dünya demir-çelik sektörünün genel performansının ve Türkiye ekonomisindeki büyümenin üzerinde bir büyüme sergilendiğini ifade etti. Sözen, 2012 nin Borçelik açısından verimli bir yıl olduğunu belirterek, beş yıllık stratejik iş planları kapsamında yatırımlarını sürdürdüklerini aktardı. En büyük kapasiteli galvanizli sac üreticisiyiz Sinan Sözen, 1990 yılında kurulan Borçelik in Türkiye nin ilk özel ve en büyük ikinci yassı çelik üreticisi olduğunu söyledi. Firmanın 1990 yılında kurulduğunu ve 1994, 2003 ve 2008 yıllarında gerçekleştirdiği toplam 500 milyon dolarlık yatırımın ardından üretim kapasitesini 1.5 milyon tona yükselttiğini dile getiren Sinan Sözen, Üç soğuk haddeleme ve üç sıcak daldırma galvaniz hattına sahip olan şirketimiz, 900 bin tonluk galvaniz kapasitesiyle Türkiye nin en büyük üretim kapasitesine sahip ve en modern galvanizli sac üreticisidir. İstanbul ve Bursa ya yakınlığıyla stratejik öneme sahip Gemlik tesisimizde sıcak daldırma galvanizli çelik, soğuk haddelenmiş çelik ve sıcak haddelenmiş (asitlenmiş ve yağlanmış) çelik gruplarında üretim yapıyoruz. Ticari, çekme, derin çekme, ekstra derin çekme, çift fazlı, fırında sertleşebilen, refosforize, HSLA (düşük alaşımlı yüksek mukavemetli), emayelik ve yapı çeliği kategorilerindeki ürünlerimizi yüksek teknolojiyle üretiyoruz. Firmanın ürettiği ürünlerin beyaz eşya, otomotiv ana ve yan sanayileri, ısıtma, havalandırma ve yapı-inşaat sektörlerinde kullanıldığını bildiren Sözen, Şirket ve ortağımız ArcelorMittal in extragal galvanizleme teknolojisini özellikle otomotiv dış ve iç yüzeyine yönelik sacların üretiminde kullanıyoruz. Otomotiv görünür yüzeyi için sac üretebiliyoruz. Böylece otomotiv sektörüne Avrupa Birliği (AB) standartlarında sanayi girdisi sağlarken, Türkiye nin bu alandaki dışa bağımlılığını da azaltıyoruz şeklinde konuştu. Firmanın aldığı kalite belgeleri ve kazandığı ödüllerden bahseden Sinan Sözen, şöyle devam etti: Tamamı sektörümüzde ilk olmak üzere, 1997 yılında ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi, 1998 yılında ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi, 2000 yılında OHSAS 18001 İş Sağlığı ve İş Güvenliği Yönetim Sistemi, 2003 yılında ISO TS 16949 Kalite Yönetim Sistemi ve ISO 27001 Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi belgelerine sahip olduk. Ayrıca 2012 yılında ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi ve ISO 14064 Sera Gazları Yönetim Sistemi Belgelerini almaya hak kazandık. Sözen, kalite belgelerinin yanı sıra 2001 yılında TÜSİAD KalDer Büyük Ölçekli Kuruluşlar Kategorisi nde EFQM Mükemmellik Modeli Ulusal Kalite Başarı Ödülü ne, 2006 yılı sonunda İSO tarafından Çevre Teşvik Ödülü ne, 2008 yılı sonunda 2005 ten bu yana sürdürdükleri Toplam Verimli Bakım Yönetimi (TPM) çalışmaları sonucunda Japon Planlı Bakım Enstitüsü tarafından JIPM Mükemmellik Ödülü ne, ayrıca 2012 yılında JIPM Mükemmellikte Devamlılık Ödülü ne ve 2009 yılında BUSİAD Çevre Ödülü ne layık görüldüklerini ifade etti. Öte yandan, çevrenin korunması konusundaki faaliyetlere büyük önem ve öncelik verdiklerini belirten Sinan Sözen, 2002 yılından bu yana Yalın 6 Sigma metodolojisinden faydalanarak iş yapış şekillerini yenilemeyi ve geliştirmeyi sürdürdüklerini söyledi. Sözen, Borçelik in başarılarının arkasında, kuruldukları günden bu yana uygulamakta oldukları Müşterinin Sesi (Voice of Customer VoC) sisteminin önemli payı bulunduğunun altını çizdi. ERDEMİR GRUBU, İLK 9 AYDA SATIŞINI YASSIDA %5, UZUNDA %10 ARTIRDI Erdemir bir BEYSAD üyesidir. Toplam yassı ürün satışlarını 2013 ün ilk dokuz ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 5 artırarak 4.7 milyon ton seviyesine yükselten Erdemir, aynı dönemde toplam uzun mamul satışlarını ise yüzde 10 artırarak 1.1 milyon ton düzeyine çıkardı. Erdemir, söz konusu dönemde portföyüne 22 adet yeni ürün ekledi. BEYSAD 6

Türkiye nin en büyük çelik üreticilerinden Erdemir Grubu, 2013 yılı ilk dokuz ayında toplam yassı ürün satışını geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 5, toplam uzun mamul satışını ise yüzde 10 artırdı. Erdemir Grubu, çelik üretiminin yanı sıra servis merkezi, madencilik ve mühendislik alanlarında faaliyet gösteriyor. Yaklaşık 13 bin çalışan sayısıyla Türkiye nin en çok istihdam sağlayan kuruluşlarından olan Erdemir Grubu, bünyesinde Türkiye nin ilk ve en büyük entegre yassı çelik üreticilerinden Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları (ERDEMİR), uzun ve yassı çelik üreten İskenderun Demir Çelik (İSDEMİR), Sivas ve Malatya da maden sahaları bulunan Erdemir Maden, silisli sac üreten Erdemir Romanya, Erdemir Çelik Servis Merkezi ve Erdemir Grubu şirketlerine yatırım ve mühendislik yönetimi hizmeti veren ERENCO yu barındırıyor. Şirket yetkililerinin verdiği bilgiye göre, grubun 2013 yılı ilk dokuz ayında toplam yassı ürün satışları geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 5 artarak 4.7 milyon ton seviyesine ulaştı. Bunun 4.2 milyon tonu yurtiçi satışlardan, yaklaşık 443 bin tonu ise ihracat satışlarından oluştu. Aynı döneme ait sonuçlara göre, toplam uzun mamul satışları yüzde 10 artarak 1.1 milyon ton seviyesine ulaşırken, yurtiçi toplam uzun ürün sevkiyatı da anılan dönemde yüzde 20 oranında yükseldi. Toplam uzun ürün ihracatı geçen yılın aynı dönemine göre bir miktar azalarak 248 bin ton olarak gerçekleşti. Yılın ilk dokuz ayında ham çelik üretimi ise geçen yılın aynı dönemine göre Ereğli tesislerinde yüzde 22 artışla 0.5 milyon ton olurken, İskenderun tesislerinde grev sebebiyle 0.3 milyon tonla yüzde 8 azaldı. 2013 yılında Ereğli tesislerinde, 1.1 milyon ton kapasiteli yeni çelik servis merkezinin devreye alınması ile birlikte dağıtım ağını daha da güçlendiren Erdemir, 2013 yılının ilk dokuz aylık döneminde Gebze, Ereğli ve İskenderun da bulunan çelik servis merkezleri ile Manisa Organize Sanayi Bölgesi nde (OSB) yer alan dağıtım merkezinin kanalı ile gerçekleştirdiği sevkiyatları yüzde 35 oranında artırdı. 2012 de ham çelik üretimi yüzde 5.3 arttı Erdemir yetkililerinin, grubun 2012 yılı üretimine ilişkin olarak verdiği bilgilere göre, söz konusu yılda ham çelik üretimi bir önceki yıla göre yüzde 5.3 artarak 7.9 milyon tona ulaştı. Aynı yılda nihai mamul satışları yüzde 12.1 artarak 7.4 milyon tona çıkarken, bunun sonucunda net satış gelirleri yüzde 7.3 artışla 9.6 milyar TL ye yükseldi. 2012 yılı içinde, Erdemir portföyüne 31 adet yeni ürün eklerken, 378 i yassı, 233 ü uzun ürün olmak üzere ürün çeşitlerini 611 adede çıkardı. Ürün geliştirme çalışmaları kapsamında, 2013 yılının ilk dokuz aylık döneminde ise grup, portföyüne 22 adet yeni ürün ekleyerek daha da genişletti. Erdemir Grubu nun en önemli hedeflerinden biri, Türkiye de üretimi gerçekleştiremediği için ithalat ile ihtiyacı karşılanmakta olan ürünlerin grup tesislerinde üretimi. Bu kapsamda, 2013 yılı içinde, otomotiv sektörünün önemli ihtiyaçları arasında olan BH ve DP (çift fazlı) çeliklerin üretimini gerçekleştiren Erdemir, ürünlerin seri imalatına başladı. Ayrıca, otomotiv sektörüne yönelik olarak galvanizli dış yüzey kaporta sacı üretim kapasitesini artırmak için sürdürdüğü iyileştirme yatırımlarını tamamlayan Erdemir, yine aynı sektör için, yüksek mukavemetli S700MC çeliklerinin de üretimine başladı. Bunların yanı sıra Erdemir in, petrol ve doğalgaz boru hatlarında kullanılan çelikler ve beyaz eşya sektöründe kullanılan emaye kaplamaya uygun yassı çelik kaliteleri gibi birçok diğer alanda da geliştirme çalışmaları devam ediyor. Yeni galvaniz hattı yatırımı planlıyor Öte yandan Erdemir Grubu, yatırım planlarını katma değerli ürünlerin imalatına verdiği önem doğrultusunda şekillendiriyor. Otomotiv çeliği üretimi alanında 2013 yılında Ereğli de tam kapasite çalışan galvaniz tesisine ilave olarak yeni bir galvaniz hattı yatırımı planlayan Erdemir, bu konudaki teknik çalışmalarını sonuçlandırmak üzere. Bunun yanı sıra İskenderun tesislerinde ürün çeşitliliğini ve üretim kapasitesini artıracak yeni bir yatırım daha planlayan Erdemir, aynı yatırım BEYSAD 7

kapsamında, Türkiye ve yakın ihracat pazarlarında yoğun bir şekilde talep gören 2 milimetre ve altı kalınlıkta sıcak haddelenmiş yassı ürün kapasitesini artıracak. Ayrıca, hammadde tarafında Hasan Çelebi Demir Cevheri Zenginleştirme ve Peletleme Tesisi yatırım projesi sürdürülüyor. Erdemir Grubu, sürdürülebilir büyüme hedefi doğrultusunda, çevre ve verimlilik alanındaki yatırımlara da artırarak devam ediyor. Öncelikle Türkiye sanayisinin beklenti ve ihtiyaçlarını karşılama hedefiyle çalışan Erdemir, bunun yanı sıra belli bir miktarda ihracat yapıyor. Lojistik avantaj sayesinde başta Ortadoğu ve Avrupa pazarı olmak üzere Uzak Doğu dan Kuzey Amerika ya kadar geniş bir coğrafyaya ihracat yapan grubun ürünleri 50 yi aşkın ülkeye gidiyor. Not: Peletleme: Küçük parçacıklardan nemlendirme, ısıtma, sıkıştırma veya kombine olarak mekanik işlemler kullanılarak istenilen görünüş ve yapıda daha büyük parçacıkların elde edilmesi işlemi. KERİM ÇELİK, KATMA DEĞERİ ARTIRMA ODAKLI PROJE VE ÜRÜNLERE YÖNELİYOR Kerim Çelik bir BEYSAD üyesidir. Hacimden ziyade öncelikle katma değeri artırıcı proje ve ürünlere odaklanmayı hedeflediklerini bildiren Kerim Çelik Genel Müdürü Kerem Çakır, bu doğrultuda gerek ticari ve operasyonel, gerekse teknik hizmetlerini müşteriye özel farklılaştırma çalışmalarının olduğunu dile getirdi. Borusan Holding in yassı çelik grubu şirketlerinden olan Kerim Çelik in Genel Müdürü Kerem Çakır, 2013 yılı ve yakın gelecek için hacimden ziyade öncelikle katma değeri artırıcı proje ve ürünlere odaklanmayı hedeflediklerini söyledi. Çakır, bu doğrultuda gerek ticari ve operasyonel, gerekse teknik hizmetlerini müşteriye özel olarak farklılaştırma yolunda olduklarını dile getirdi. Türkiye yassı çelik piyasasında son üç-dört yıldır arka arkaya yapılan yatırımlar ile üretim kapasitelerinin yaklaşık tüm ürün gruplarında hızlı bir şekilde iç talep artışı, bahis konusu kapasite artışını yakalamaktan çok uzak kaldı. 2012, bu arz talep dengesizliğinin sert olarak hissedilmeye başlandığı ilk sene oldu. 2012 yılını genel olarak fiyat dalgalanmasının düşük, talebin baskı altında olduğu ve rekabet nedeni ile kar marjlarında erozyon yaşanmaya başlanan bir şeklinde değerlendirebiliriz yorumunda bulundu. İSO 500 de 137 nci sırada Kerim Çelik in 2012 yılında hacim olarak büyümeye devam ettiğini kaydeden Kerem Çakır, firmanın toplam hacminin 420 bin tona ulaştığının bilgisini verdi. Genel olarak son iki yıl içinde Türkiye deki genel konjonktüre paralel bir şekilde firma büyümesinin göreceli olarak yavaşladığını söyleyen Çakır, şöyle devam etti: Örneğin 2005-2010 arası hacmimiz her sene ortalama yüzde 25 artarken 2010-2012 arası ortalama yıllık büyümemiz yüzde 7 mertebelerinde gerçekleşti. Yıllık fiyat değişimine bağlı olarak ciromuz da yıllar arası farklılık gösteriyor. Çakır, İstanbul Sanayi Odası nın (İSO) 500 Büyük Sanayi Kuruluşu listesinde 2012 yılında 137 nci sırada yer aldıklarını da ifade etti. Başlıca hizmet verdikleri sektörler arasında beyaz eşya, otomotiv ve yan sanayileri, inşaat, makine ve yedek parça, radyatör, aydınlatma, ısıtma/havalandırma, çelik mobilya imalatçıları, mobilya aksesuarı ve kablo taşıma sistemlerinin yer aldığından bahseden Çakır, firmanın yıllık 500 bin tonun üzerinde üretim kapasitesi ve 200 çalışanıyla faaliyetlerini sürdürdüğünü söyledi. Manisa şubelerini 2005 yılında faaliyete geçirdiklerini anımsatan Çakır, aynı yıl Sefaköy deki merkez şubelerini ise Tuzla ya taşıdıklarını iletti. Bunlara ek olarak 2008 yılında Bursa şubelerini açmalarının ardından son olarak Ekim 2011 de 4 üncü şubelerini Adana da açtıklarını belirten Kerem Çakır, Kerim Çelik, Çelik Servis Merkezi (ÇSM) hizmetlerinin Türkiye deki ilk uygulayıcısı. 40 yılı aşkın deneyimimizle Doğu Akdeniz bölgesindeki müşterilerimize teknik ve ürün geliştirme BEYSAD 8

konularında her türlü çelik servis merkezi hizmetini sunmak için son olarak Adana şubemizi açtık. Adana şubemiz rulo, dilinmiş rulo, levha, trapez, oluklu galvanizli sac (HDG) ve rulo, dilinmiş rulo levha, soğuk sac (CR), sıcak sac (HR), asitlenmiş yağlanmış sıcak sac (HRPO) malzemelerle bölge sanayisine hizmet veriyor diye konuştu. Ayrıca, belirledikleri hedefler paralelinde yatırımlara gereken önemi vermeye ve yeni projeler planlamaya devam ettiklerine değinen Çakır, hedef pazarlardaki yeni kapasite ve tesis fırsatlarını yakından takip ederek bu doğrultuda yatırım planlarını şekillendirdiklerini dile getirdi. Yunanistan, Hindistan ve Mısır a ihracat yapıyor Genel olarak çelik servislerinde ihracatın ana hedef olmadığını söyleyen Çakır, Yine de sınırlı miktarda ihracatımız var. Yunanistan, Hindistan ve Mısır a ihracatımız bulunuyor. Türkiye de hizmetimizi ve kalitemizi beğenen yabancı ortaklı firmalar, farklı ülkelerdeki işletmeleri için de yassı çeliği bizden alıyorlar dedi. İnovasyon ile yeni ürün ve hizmet alanındaki çalışmaları günlük işlerinin bir parçası haline getirdiklerine dikkat çeken Kerem Çakır, şunları söyledi: Artan rekabeti fazlasıyla hissettiğimiz ve yassı çelik sektöründe marjların daraldığı bir dönemde, sektörlerimizdeki güçlü konumumuzu yeni alanlar yaratarak korumanın ve müşterilerimizin gözündeki öncü ve yenilikçi imajımızı güçlendirmenin yolunun yeni ürün ve hizmet geliştirmek olduğunun bilincindeyiz. Dolayısıyla inovasyon bizim için yükselen bir trendin ötesinde, güçlü bir ihtiyaç olarak ortaya çıktı. Halen müşteri ve pazar ihtiyaçlarına göre tespit ettiğimiz projelerimizde çalışmalarımız devam ediyor. ABD ÇELİK İTHALATLARI AĞUSTOS'TA %14 ARTTI ABD Nüfus Sayım Bürosu'nun verilerine göre, Amerikan Demir Çelik Enstitüsü (American Iron and Steel Institute-AISI) ABD'nin Ağustos'ta 2.870.000 net ton çelik ithal ettiğini raporladı. Bu da Temmuz 2013'e göre %13,9'luk bir artışa işaret ediyor. Bu miktar içindeki mamul çelik miktarı Temmuz'a göre %9,8 artarak 2.199.000 net tona eşittir. Yılbaşından bugüne kadarki toplam çelik ithalatı 2012'ye göre %9 düşerek 21.123.000 net tona ulaştı. Mamul çelik ithalatı ise yılbaşından bugüne kadar 16.569.000 net tona erişti, bu ise 2012'ye kıyasla %7'lik gerilemeye işaret ediyor. Amerikan Demir Çelik Enstitüsü, 2013 yılında toplam ithalatın 31,7 milyon net ton olarak 2012'ye göre %5 gerilemesini öngörüyor. Yıllık mamul çelik ithalatının ise 24,9 milyon net ton olması bekleniyor, bu da 2012'ye göre %4'lük gerileme demek. Ağustos 2013'te mamul çelik ithalatının payı %24, yılbaşından bugüne kadar ise %23 seviyesinde hesaplandı. Mamul çelik ithalatı Ağustos ayında en çok Asya ve Avrupa'dan yapıldı. * Güney Kore'den yapılan ithalat 355.000 net tondu, Temmuz'a göre %17 artış. * Japonya'dan yapılan ithalat 182.000 net tondu, %23'lük artış. * Arjantin'den yapılan ithalat 111.000 net tondu, %937'lik artış. * Çin'den yapılan ithalat 109.000 net tondu, %38'lik gerileme. * Türkiye'den yapılan ithalat 93.000 net tondu, %59'luk artış 2013 yılının ilk sekiz ayında en büyük yurtdışı tedarikçi ülkeleri ise şunlardı: * Güney Kore: 2.416.000 net ton, %3'lük gerileme * Japonya: 1.288.000 net ton, %5'lik gerileme BEYSAD 9

* Çin: 1.184.000 net ton, %9'luk artış * Türkiye: 891.000 net ton, %17'lik gerileme * Almanya: 717.000 net ton, %13'lük gerileme TÜRKİYE, KÜRESEL İNOVASYON ENDEKSİ NDE NEDEN 68 İNCİDİR? Dünya Gazetesi Yazarı Güven Sak / Dünya İşleri Geçenlerde kendi şirketini kurmuş, iş kovalayan bir genç girişimci ile Türkiye de girişimciliğe yönelik devlet desteklerini konuşuyorduk. Karışık duygular içindeydi. Bir yandan fazlasıyla cömert bir sürü maddi destek imkanı olmasından son derece memnundu. Bir yandan da neredeyse üzerinde çalışacağım masanın ebatını da desteğe hak kazanmak için sağlanması gereken kriterler listesine ekleyecekler diye şikayet ediyordu. Merak ediyordu. Neden girişimcileri desteklemek için son derece cömert davranan bir devlet, bir taraftan da ek külfet getiren manasız kriterler koyuyordu? Üstelik neden yeni girişimlere verilen destek kriterleri AR-GE projeleri için destek kriterlerine benziyordu? Starbucks 1971 yılında kuruldu. Bugün 62 ülkede 149 bin kişi istihdam ediyor. Adam bildiğiniz kahve satıyor. Kahveyi icat filan etmedi. Sadece daha güzel sunuyor. Ben de her sabah içiyorum. Chobani yoğurtlarının kurucusu Hamdi Ulukaya geçen yıl ABD de yılın girişimcisi seçildi. Hamdi Bey bildiğiniz bizim yoğurtları ABD de satıyor. Yoğurdu filan bulmadı. Hatta nasıl satılacağını da bulmadı. Bizim burda başarıyla uygulanan satış yöntemlerini dünyanın en büyük pazarına taşıdı. Starbucks ve Chobani bizim çoğu akademisyenlerden kurulu jürilere gelse devletten destek alabilirler miydi emin değilim. Bizim girişimci destekleme sistemimizdeki ana problem galiba tam da bu noktada yer alıyor. Aslında devletin öyle kendi başına doğrudan girişimci seçmemesi gerekiyor. Teknik olarak, devletin, özel kesimle rekabete girmemesinde de fayda var. Ama bakın öyle oluyor. Neden böyle oluyor? Müsaadenizle önce bana bu soruyu soran genç girişimciye ne dediğimden başlayayım. Girişimci destekleri konusunda karışık duygular içinde olan genç girişimciye o gün ama İdare ne yapsın? dedim, gel birlikte bir düşünelim: bir bürokrat, kamu kaynağını kullanarak, özel bir projeye fon aktaracak. Bugünkü cömert destelerin en sonunda manası bu oluyor. Ötekilerin arasında tek bir girişimciye arka çıkacak. Her ne kadar şimdilik Sayıştay raporları Meclise sunulmayıp, sümenaltı ediliyor olsa da, denetim işi fiilen ortadan kalkmış filan değil. Yarın mecbur desteği veren kuruma Sayıştay dan bir müfettiş gelecek. Kamu kaynağı doğru aktarılmış mı diye bir bakacak. İşte o gün hesap verebilmek için şimdiden kaynak dağıtımını somut ve sayılabilir kriterlere bağlamakta fayda var. Gelen müfettiş zaten yalnızca o sayılabilir kriterlere bakacak. Öyle değil mi? Aynen böyle olmuyor mu? İlgili konuda doktoralı elemanı var mı? bakabilirler. Masalar belirtilen ebatlarda tasarlanmış ve çalışabilir durumda mı? bakabilirler. Bilgisayarlar aman Apple filan olmasın en ucuzundan olsun bakın buna da bakabilirler. Uyduruyorum elbette ama işte böyle kriterler geliveriyor iş doğrudan devlet desteği dağıtmaya gelince. Halbuki devletin mümkün olduğunca doğrudan destek vermekten kaçınması gerekiyor. Özellikle erken aşama desteklerinde, tek tek projelere kaynak aktarmak yerine, erken aşama girişimcileri destekleyen ekosistem unsurlarını hareketlendirmekte fayda bulunuyor. Mesela bir erken aşama girişim sermayesi fonu özel yatırımcılardan para bulabiliyorsa, bu fona kaynak aktarmak. Böylece bir özel yatırımcının kendi elini taşın altına koyduğu, güvendiği girişimcilere destek verilmiş oluyor. Hazine nin bugünlerde yasal çerçevesini tamamlamaya çalıştığı Fonların Fonu düzenlemesinin özü işte tam da bu. Devlet bir fon kuruyor, bununla özellikle erken aşamaya kendi kaynaklarıyla destek veren girişimcilik fonlarına ek bir finansman imkanı sağlıyor. Peki, problem nedir? Problem bir nevi tavuk mu yumurtadan çıkar, yumurta mı tavuktan çıkar problemidir. Memlekette erken aşamaya destek veren girişimcilik fonları zaten yoktur. Memlekette nitelikli yeni girişim sayısı da çok azdır. Bunların sayısını artırmayı hedefleyen kuluçka merkezlerine destek verilmemektedir. Memleket yatırımcılık düzenlemesi ise yine Hazine tarafından daha yenilerde yapılmıştır. Fonların fonu düzenlemesi daha yapılacaktır. BEYSAD 10

Memleketin girişimcilik ekosistemi daha inşa halindedir. Nasıl Sibirya kaplanlarının Sibirya nın ta en doğusunda Amur nehrinin güneyinde, Japonya nın kuzeyindeki Sakhalin adasının tam karşısında, yaşayabilmeleri için avlayacakları hayvanlara, o av hayvanlarının da rahatça otla beslenecekleri bir ortama ihtiyaçları varsa, girişimcilerin de işte öyle bir ortama ihtiyaçları vardır. Uygun ekolojik ortam yoksa Amur nehrinin güneyinde Sibirya kaplanı, Türkiye de de girişimci olmaz. Mesele şudur: Bir. Yeni fikirleri hayata aktaracak mekanizmalar bu yeni girişimci ekosisteminin ayrılmaz bir parçasıdır. İki. Türkiye de bu eko sistemin tüm unsurları daha yerine oturmuş değildir. Üç. İnşaat ortamında etrafımızda bir hercümerç hali vardır. Sıkıntı buradadır. Konuyla ilgili olarak, TEPAV araştırmacısı İpek Beril Benli nin çalışmalarına bir bakmanızı öneririm. Yoksa bu kadar desteğe rağmen, INSEAD, Cornell Üniversitesi ve WIPO nun Küresel İnovasyon indeksinde neden Türkiye 142 ülke arasında 2012 yılında 74 üncü, 2013 yılında da hala 68inci sıradadır? İşte bundan. Neden listenin ilk 10, hatta ilk 20, ülkesi pek değişmemektedir. Yine bundan. ARÇELİK'TEN TABLET EKRANLI İNTERNETLİ BUZDOLABI Arçelik'in dört kapılı multimedya ekranlı No-Frost buzdolabı üzerinde bulunan tablet ekranı sayesinde kablosuz olarak internete girilebiliyor, böylece internetten radyo TV takip edilebiliyor. Arçelik açıklamasına göre markanın buzdolabı serisinin en yeni üyelerinden 8860 SBS NY, fonksiyonel özellikleriyle dikkati çekiyor. Dört kapılı multimedya ekrana sahip olan buzdolapları üzerinde bulunan tablet ekranı sayesinde kablosuz olarak internete girilebiliyor, böylece internetten radyo TV takip edilebiliyor. Söz konusu buzdolaplarında 10 inçlik TFT dokunmatik LCD ekrana konulan yiyecek ve içeceklerin son kullanım tarihleri de not edilebiliyor. Android işletim sistemi bulunan buzdolabında eksik ürünlerin listesi oluşturulabiliyor ve Migros Sanal Market üzerinden online sipariş verilebiliyor. Arçelik 8860 SBS NY buzdolabında ister soğutucu, ister dondurucu olarak kullanılabilen Cool Control bölmesi ve özel taze dondurucu bölmesi bulunuyor. A+ sınıfı enerji performansı sunan üründe her rafa hava üfleyen 'Multi Flow' soğutma sistemi ile ürünler tazeliğini uzun süre koruyor. İz bırakmayan inoks dış yüzeye sahip 610 litrelik buzdolaplarında, mavi ışık ve iyonizer uygulamaları da bulunuyor. www.beysad.org.tr BEYSAD 11