VERİMLİ DERS ÇALIŞMA YÖNTEMLERİ PLAN Hayatta başarılı olmanın şartlarından biri, kişinin planlı ve disiplinli çalışmasıdır. Başarıya giden yol çok çalışmaktan geçmez. Çok çalışmak her zaman iyi öğrenmek demek değildir. Önemli olan etkili çalışmaktır. Etkili çalışmak; Zamanı, belirlenmiş amaçlar ve tespit edilmiş öncelikler doğrultusunda programlı olarak kullanmaktır. - Niçin öğreneceğinizi biliniz Başarılı olabilmek için mutlaka amacın açık ve net bir tanımının yapılmış olması, kişinin buna inanması ve bu amaca yönelik yıllık, aylık ve haftalık programların düzenlenmesi ön şartlardır. Günlük ve haftalık programlar içinde amacına zaman ayırmayan kişi amaç sahibi değil, hayal sahibi bir kişidir. Unutmamak gerekir ki, amaçlar davranışları başlatır, sonuçlar bu davranışları sürdürür. Amacını açık ve net olarak tanımlayan kişinin bunu düşünmesi yetmez. Eğer amacınız bilgisayar mühendisi olmaksa, çalışma masanızın ya da çalıştığınız yerde hergün görebileceğiniz bir yere kartona BEN BİLGİSAYAR MÜHENDİSİ OLACAĞIM diye yazarak asmak yararlıdır. Böyle bir tutum, insanın hayallere dalmasını önlemesi ve boş zaman etkinliklerini planlaması açısından çok yerinde olur. Unutmamak gerekir ki, başarılı insan, belirlediği amaçlarına belirli bir zaman dilimi içinde ulaşmış olan kişidir. ÇALIŞMA PROGRAMI HAZIRLAMA Başarıya ulaşmak zamanı etkili kullanmakla mümkündür. Günlük program hazırlarken bir gün boyunca yaptığınız faaliyetleri sıralayın. Bundan sonraki adım, her faaliyetin kişisel olarak sizin için önem derecesini belirlemektir. Bu amaçla her faaliyetin karşısına şu anlama gelecek şekilde A, B veya C diye bir harf koyun. A B C En yüksek önem (öncelik) derecesine sahip olanlar. Olmazsa olmaz grubu. Orta derecede öneme (öncelik) sahip olanlar. Olursa iyi olur grubu. Düşük önem (öncelik ) derecesine sahip olanlar. Olursa iyi olur grubu. Günlük programı hazırlarken ilk yapılacak olan programa önce A önem derecesine sahip olan maddeleri ve devam edecekleri süreyi yazmalarıdır.. Daha sonra B önem derecesine sahip olan maddeler yerleştirilir. Eğer günlük programda zaman kalırsa, bu defa C önem derecesine sahip maddeler yazılabilir. C öncelik derecesine ait maddelere zaman yetmediği taktirde, bu madde veya maddeler program dışı kalacaktır. Günlük program içinde yemekler ve önceden görülemeyen durumlar için makul zaman ayırmak, uygulanma sansı olan gerçekçi bir program yapma açısından yerinde bir tutumdur. Zamanınızı düzenleyebilmemiz için öneriler: - Hangi günler ders çalışmaya zaman ayıracağınızı bir yere yazın. Örneğin: - Bayram günleri, - Özel günler,
- Okul tatilleri... gibi. - Belirlemiş olduğunuz ders çalışamayacağınız günleri takvimde hazırlayın. - Kendinize haftalık takvim hazırlayın. Bir hafta kendinizi gözleyin; hangi saatler ders çalışıyorsunuz, en verimli çalışma saatleriniz ne zamandır( sabah erkenden, gece geç vakit, okul dönüşü..); diğer etkinliklerinize ne kadar zaman ayırıyorsunuz, yapılması gereken işler ne kadar zamanınızı alıyor; ulaşım, yemek araları, uyku sürenizi saptayın. Tüm bunları başlayış ve bitiş süreleriyle hazırlamış olduğunuz deneme niteliğindeki takviminize işaretleyin. - Şimdi kendinize uygun olarak verimli çalışmanızı gerçekleştirebileceğiniz ders çalışma programı yapabilirsiniz. Bunun için öncelikle; - Sınav tarihlerini, ödevlerinizi teslim etmeniz gereken tarihleri önceden bilin. - O hafta hangi derslere çalışacağınıza ve onlara ne kadar çalışma süresi ayıracağınıza karar verin. Her ders için çalışma süreleri farklı olabilir. İlk hafta her ders için çalışma süreleri saptayın. O süre sonraki haftalarda değişebilir. O derse düşündüğünüzden daha fazla ya da daha az zaman ayırmak durumunda kalabilirsiniz. - Çalışmayı planladığınız derslerinizi, başlayış ve bitiş sürelerini de belirterek takviminize yazın. - Aralıklı ders çalışmanın en verimli çalışma yöntemi olduğunu bilerek kendinize her ders çalışma süresinin sonunda dinlenmek veya başka etkinlikler için zaman ayırın. - Çalışma süreleri arasında verdiğiniz bu araları kendinize ödül olarak düşünün. Çünkü belirlediğiniz hedefe (ders çalışmak) ulaştığınızda, ödülü hak edersiniz ( televizyon seyretmek, müzik dinlemek, süt içmek vb. ) - Günlük programınızda şu madde ve etkinlikler yer almalıdır: Uykudan uyandığınız saat, Kahvaltının bitiş saati, Okula gidiş-geliş saatiniz, Ulaşımda geçen süre, Yemek için verilen aralar, Öğrenme için ayırdığınız süre, Dinlenme, gezme, spor, TV seyretmek, arkadaşlarla beraber olmak için belirlenen süreler, Tekrar yapmak için ayrılan süreler, Ev ödevlerine ayrılan süre, Uykuda geçen süre.
Bu programı yaparken öğrenmek için ayırdığınız zamanın sizin için en verimli ders çalışma zamanı olmasına özen gösterin. Sabahları çalışılan dersler daha kolay hafızaya alınır. Öğleden sonra çalışılan dersler ise daha zor öğrenilir. Fakat bilimsel araştırmalar göstermiştir ki sabah öğrenilen dersler hafızada kısa süre kalır, öğleden sonra öğrenilen konular ise daha uzun süre hafızada kalır. Bunu dikkate alın. Saat 22.00 den sonra ders çalışmak doğru değildir. Arka arkaya çalışılan derslerin mümkün olduğu ölçüde farklı olmasına dikkat edin. Çünkü birbirine benzeyen dersler/ konular ilgi ve dikkatin dağılmasına bilgilerin karıştırılmasına neden olur. ÇALIŞMA ORTAMI Çalışmak için oturan bir insanın dikkatini dağıtan faktörler ya çevreden gelir veya kişinin kendi zihninden kaynaklanır. Bu sebeple çalışma ortamının belirli özelliklere sahip olması öğrenmeyi kolaylaştırır ve çalışmak için ayrılan zamandan en üst düzeyde yarar sağlanmasına imkan verir. Çalışma masası camın hemen yanında olmamalı, böylece çalışan kişinin yazın sıcaktan, kışın soğuktan etkilenmesi önlenmelidir. Çalışma odası iyi havalanmalıdır. Çünkü havadaki oksijenin azalması, gerginliğe yol açar ve bu durumda baş ağrısı gibi öğrenmeyi güçleştiren birçok etkinin doğmasına sebep olur. Sandalye, çalışma odası için koltuktan daha uygun bir eşyadır. Çünkü koltuk fazla gevşemeye yol açarak öğrenmeyi güçleştirebilir. Çalışma odası sessiz olmalıdır. Gençler arasında yaygın tutum ders çalışırken müzik dinlemek tir. Bu durumda zihnin dağılmasını sağlayan bir durumdur. Öğrencinin odasında duvara asılı resim, poster, afiş türü şeyler genç ders çalışırken kafasını kaldırdığı anda onu alıp hayal dünyasına götürür, dersten kopmasına sebep olur ve değerli zamanının ziyan olmasına neden olur. Bu sebeple ders çalışılan ortamın, insana mümkün olduğu kadar çağrışım yaptıracak şekilde düzenlenmesinde yarar vardır. Bunun içinde gencin odasındaki düzenlenmeyi kendisinin gönüllü olarak yapması, yoğun çalışma dönemi geride kaldıktan sonra poster ve afişlerini dilediği gibi asması yararlıdır. Herkes bir çalışma odasına sahip olmayabilir. O zamanda bir çalışma köşesi düzenlemek çok yerindedir. Bir çalışma köşesi en az üzerinde yazılabilecek bir masa ve kitapların, notların, kağıtların, kalemlerin vb. malzemelerin konulması. Eğer çalışılan masa farklı bir amaçla kullanılıyorsa çalışmaya başlamadan önce mutlaka temel bir değişiklik yapılması gereklidir. Örneğin yemek masası çalışma masası olarak kullanılıyorsa, mutlaka örtüsü değiştirilmelidir. Çalışma masası sadece çalışmak içindir. Çalışma masasında uyumak, hayal kurmak gibi ders dışı faaliyetlerde bulunulmamalıdır. ZİHNİN DAĞILMASINA YOL AÇAN SEBEPLER A) İÇ SEBEPLER 1) Hayal Kurma 2) Endişeye Kapılmak
A) İÇ SEBEPLER 1) Ders çalışmaya devam ederken hayal kurmaya başladığınızı farkederseniz, hayal kurmayı 15 dakikalık dinlenme aralığına erteleyin, hayali kendinize ödül olarak sunun. Bu durum olmazsa kalkıp biraz yürüyün veya egzersiz yapın. Ama y.ne de kurtulamıyorsanız kendinizi kandırmadan ÇALIŞMAYI KISA BİR SÜRE SONRAYA PLAN VE PROGRAMINIZI YAPARAK ERTELEYİN. Bu bekleme süresinde kesinlikle televizyon radyo gibi meşguliyetlere girmeyin. Bu erteleme süresini bir dinlenme ve kendine gelme süresi olarak ayırın. Zihniniz bir şeyle meşgulken okuduğunuz ve geçtiğiniz bölümler varsa mutlaka buraları yeniden çalışınız. 2) Zihniniz geleceğe ait ya da sınavlarla, ders anlatma ile ilgili endişeler oluşur. Örneğin: - Bu sınavda başarılı olabilecek miyim? - Ya başaramazsam annemin, babamın yüzüne nasıl bakacağım? - Arkadaşlarım benden daha çok çalıştı, ben tam hazırlanamadım... - Bu iş olmayacak galiba... - Çalışacak bunca konu var, hiç zaman kalmadı. Mahvoldum, hapı yuttum. Bu ve buna benzer düşüncelerle başa çıkma yolları olarak kendimize şunları söyleyebiliriz: - Bu durum benim çalışmama kolaylık sağlıyor mu? - Amaçlarıma hizmet ediyor mu? - Endişelerim başarılı olmama yardım edecek mi? - Bu kaybettiğim süreleri değerlendirmem beni başarılı kılmaz mı? Diye kendinize sorun. Cevabınız hayır ise bunları bir yana bırakın ve çalışmaya devem edin. Kararlı olmanız ve belirtildiği gibi planlı çalışmanız sizleri endişeden kurtaracaktır. İradeli ve sağlam kişilikli olunuz. Çalışkanlık, düzenlilik, iyilik, güzellik, adalet, sevgi, saygı, hoşgörü, toplumla uyumlu yaşamak gibi kavramları kişiliğinizle bütünleştirin. Kendinizle çelişmeden ilkelerle hareket edip başarılı olmak ve insanlara faydalı olmak için yaşarsanız hayatınız boyunca endişe etmenizi gerektirecek hiçbir durumla karşılaşmazsınız. Aşırı endişe vücutta Norepinefrin salgısını arttırır. Bu salgı protein sentezini imha eder, bu durum öğrenmeyi azaltır. Kaygı hali (daha yüksek kaygı-anixetey) artınca ruh hali öğrenmeden tamamen uzak kalıp insanın bilinç düzenini sürekli kontrol altında tutar. Böylece beynimizin öğrenme ve uygulama fonksiyonları kilitlenir. Dengesiz insandan dengeli işler beklenemez. İradesi zayıf insanlar başarılı olma, iyi bir meslek sahibi olma gibi müthiş irade gerektiren işlere yönelemez. Üst okullara gitseler eğitimlerini tamamlayamazlar, tamamlasalar bile işlerinde başarılı olamaz, işlerini sevemezler. Bu işlerde çalışmaya devam etseler bile insanlardan yabancılaşıp toplum çarkları içerisinde kaybolurlar. Bu nedenle birey olarak kendinizi gerçekleştirin. İradeli İradeli kişilik sahibi olun. Kendinize inanın güvenin, endişeden uzak olun. BAŞARI SİSTEMLİ BİR İNSAN OLDUĞUNUZ TAKDİRDE MUTLAKA SİZİNDİR.
B) DIŞ SEBEPLER Ders çalışırken masa başında oturulmalıdır. Yemek masası veya diğer işler için kullanılan masalar ders çalışma masası olarak kullanılacaksa masa üzerinde ufak tefek değişiklikler yaptıktan sonra ders çalışmaya oturun. Masa temin edilemeyecekse bir sehpa üzerinde çalışılır. Çalışırken oturduğunuz yerin fazla yumuşak olmamasına dikkat edin. Masa dışında divan, koltuk gibi yerlere yatarak, uzanarak ders çalışmayın. Pencerenin yanında ders çalışmamaya dikkat edin. Dışarısı size daha cazip gelebilir. Çalışma ortamı ne fazla sıcak ne fazla soğuk olmalıdır. Çalıştığınız yeri iyice havalandırın. Oksijen azlığı uyku getirir. Gerginliğe yol açar. Gerginlik baş ağrısı,, sıkıntı, huzursuzluk gibi öğrenmeye engel teşkil edecek durumlar oluşturur. Çalışmaya başlamadan önce çalışma sırasında gerekecek her türlü malzemenin el altında bulundurulmasında yarar vardır. Harita, ders notları vb... M. İhsan KANDEMİR Rehber Öğretmen