SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA&ÇEVRESEL RİSKLER Hülya Kurt
Kısaca TSKB Türkiye de özel sektöre ait ilk kalkınma ve yatırımbankası olup 1950 yılında Dünya Bankası ve T.C. Merkez Bankası desteğiyle kurulmuştur. Kuruluş Misyonu: Türk özel sektörüne, uluslararası l finans kuruluşlarından l sağlanan fonlar ile orta ve uzun vadeli finansman sağlamak ve Türkiye'deki sermaye piyasasınıngelişmesine katkıda bulunmaktır. TSKB Ortaklık Yapısı Finansal Özet (USD mn) 2007/12 Halka Açık ve Diğer 41.5% T. Vakıflar 50.1% Bankası 8.4% Aktifler 4,195 Krediler 2,393 B k Özkaynaklar 634 T. İş Bankası Grubu Net Kar 127 Ödenmiş ş Sermaye 400 mn TRY 1
Fon Sağlanan Kuruluşlar Dünya Bankası (IBRD) Avrupa Yatırım Bankası (EIB) Avrupa Konseyi Kalkınma Bankası (CEB) Fransız Kalkınma Ajansı (AFD) Alman Sanayileşme Fonu (KfW) Japon Uluslararası İşbirliği Bankası (JBIC) Uluslararası FinansKurumu (IFC) 2
Sürdürülebilir Kalkınma 1. Ekonomik büyüme 2. Doğal kaynakların ve çevrenin korunması 3. Sosyal kalkınma 3
Finansal Kurumlar için Çevresel Risk 1. Doğal ortama verilecek çevresel etkiler: üretim faaliyetlerinden kaynaklanan atıksular, zehirli atıklar, doğal kaynaklarda (arazi, akarsu, deniz) yaratılacak potansiyel kirlilik ve CO 2 emisyonu, tükenebilir kaynakların rasyonel olmayan ölçeklerde kullanımı vb, 1978, Ohio, Shawnee Gölündeki yaşamın yok edilmesi, i 1984, Union Carbide, Hindistan, 1984, 72.500 ölü.. 1896, Çernobil, Nükleer Reaktör Kazası, 725 ölü.. 1991 92, Körfez Savaşı ve Alaska, petrol dökülmesi, 2.Olumsuzçevreseletkisebebiylefirmanın yerel ve merkezi yönetimlerle karşı karşıya gelmesi, kanunlara uygunsuzluk, 3. Bu yatırımı kredilendiren finansal kurumun maddi ve manevi kayıpları, finansal kurumun maddi ve en önemlisi imaj kayıpları 8
Sürdürülebilir Kalkınma Göstergeleri SOSYAL ÇEVRESEL EKONOMİK Doğal tehlikeler Ekonomik Yoksulluk kalkınma Yönetişim i Atmosfer Global l ekonomi paydaşları Sağlık Arazi Üretim ve tüketim yapısı Egitim Okyanus, denizler ve kıyılar Nüfusdağılımı Temiz su kaynakları Biyolojik çeşitlilik 4
Doğal Tehlikeler Sürdürülebilir Kalkınma Göstergeleri:ÇEVRE Doğal tehlikelerin l i oluşma ve bunlardan etkilenme olasılığı l Atmosfer Arazi Okyanuslar, denizler ve kıyılar Temizsu Biyoçeşitlilik Acil Durum Planları İklim Değişikliği Ozon tabakasınıntahribi Hava kalitesi Arazi kullanımı ve yapısı Çölleşme Tarım Ormanlar Sahil şeritleri Balıkçılık Su miktarı Su kalitesi Ekolojik sistem Türler 5
Finansal Kurumlar için Çevresel Risk Doğal ortama verilecek çevresel etkiler: üretim faaliyetlerinden kaynaklanan atıksular, zehirli atıklar, doğal kaynaklarda (arazi, akarsu, deniz) yaratılacak potansiyel kirlilik ve CO 2 emisyonu, tükenebilir kaynakların rasyonel olmayan ölçeklerde kullanımı vb, 1978, Ohio, Shawnee Gölündeki yaşamın yok edilmesi, i 1984, Union Carbide, Hindistan, 1984, 72.500 ölü 1896, Çernobil, Nükleer Reaktör Kazası, 725 ölü.. 1991 92, Körfez Savaşı ve Alaska, petrol dökülmesi, Olumsuz çevresel etki sebebiyle firmanın yerel ve merkezi yönetimlerle karşı karşıya gelmesi, kanunlara uygunsuzluk, cezalar.. Bu yatırımı kredilendiren finansal kurumun maddi ve manevi kayıpları, finansal kurumun maddi ve en önemlisi imaj kayıpları, 6
Ekvator Prensipleri IFC nin öncülüğünde, proje finansmanındaki, yatırım inşaat ve işletme döneminde ortaya çıkacak olan çevresel ve sosyal riskin dikkate alınması için dizayn edilmiştir. Gönüllülük ilkesine dayanmaktadır. Tüm sektörlerlede, sabit yatırım tutarı 10milyonUSDveyadahayüksek olan projelere uygulanmaktadır. 2003 Haziran tarihinde, 10 uluslararası bankanınkatılımı ile başlamıştır, ş ş 2007 sonu ile katılan banka sayısı 56 olmuştur. Bu sayı, global olarak yapılan proje finansmanının %90 ını temsil etmektedir. 7
TSKB de Sürdürülebilir Kalkınma: EMS ve ISO 14001 TSKB de, 2005 yılında çevresel duyarlılığını bir sistematiğe kavuşturmak için EMS (Environmental Management System) projesine başlamıştır. Banka içinde EMSProjesini yürütecek bir ekip kurulmuştur. 2006 yılında, tüm EMS Çalışması tamamlanmış ve ISO 14001 Belgesi alınmaya karar verilmiştir. i 2007 yılı başında TUV Rheinland dan alınan denetim sonucu, TSKB, ISO 14001 almaya hak kazanan ilk Türk sermayeli Banka olmuştur. ISO 14001 süreklilik arzeden bir prosestir, TSKB de bu kapsamda çalışmalarına Sürdürebilir Kalkınma bakış açısıyla devam etmektedir. 8
TSKB de Sürdürülebilir Kalkınma: EMS ve ISO 14001 Çevre Politikası oluşturulmuştur, 1 Haziran 2006 tarihinde TSKB Yönetim Kurulu tarafından onaylanmıştır. TSKB Çevre Riskleri tanımlanmıştır: İç etkiler: ofis bina kullanımından kaynaklı, kağıt, enerji, su ve diğertüketimlerdenğ d kaynaklıkl çevresel etkiler... kl Dış etkiler: kredilendirme sebebiyle yatırım projelerindenoluşan çevresel etkiler ve riskler... Çevresel risklerin nasıl ölçüleceği vedeğerlendirileceğinin sistematik altyapısı yp hazırlanmıştır. ş TSKB, kredi riskinden kaynaklanan çevresel risk için, gönüllülük esasıyla Çevre Riski Değerlendirme Modeli hazırlayarak Türkiye de çevresel riski analiz eden öncü banka olmuştur. 9
TSKB Çevre Risk Değerlendirme Modeli Bir yatırım projesinde oluşacak çevre iş güvenliğini ve yatırımcının bu konulardaki duyarlılığını ölçmeye yarayan 34 sorudan oluşan nümerik bazlı sorgulama modelidir. Projelere A,B,C olmak üzere skorlar verilmektedir. Yapılan sorgulamalardan bazıları: Yatırımın yeri etrafındaki yerleşim durumu, Yatırımın enerji ve kaynak tüketimi (yenilenebilir, fosil, diğer) Flora ve fauna üzerine etkisi, i Çıkan atıklar, Hava emisyonları, Yatırımla doğal kaynaklara olası zararlar, 10
2007 Yılı Çevresel Risk Değerlendirme Sonuçları Çevresel RiskKategorisi FirmaRiski Proje Riski A 0 0 B 18 6 C 49 61 Toplam 67 67 Değerlendirmenin yapıldığı tarih itibarıyla; A: yüksek, k B: orta C: düşük düzeydeki riskler olarak tanımlanmaktadır. 11
TSKB Sürdürülebilir Kalkınma Finansmanları: ÇEVRE Çevre yatırımları kapsamında arıtma/bertaraf etme, üretimde kullanılan kaynakların azaltılmasına yönelik yatırımlar, temiz üretim (cleaner production) ve en uygun tekniklere (BAT: best available technics) dayalı çeşitli çevre e yatırımları a (16 adet proje): Atıksu arıtma yatırımları, Gaz emisyonu iyileştirme yatırımları, Doğalgaz altyapı projeleri, Temiz üretim yatırımları, Enerji ve üretim girdilerinin tasarrufuna yönelik yatırımlar. Yenilenebilir Enerji Kaynaklarına dayalı enerji üretimi böylelikle kirliliğinin ll ğ vetükenebilir bl fosil yakıttüketiminin k azalmasına katkı... k çevre 12
TSKB Sürdürülebilir Kalkınma Finansmanları: ENERJİ TSKB NİN FİNANSMAN SAĞLADIĞI ENERJİ YATIRIMLARI Hidroelektrik Santral Rüzgar Santrali Jeotermal Biyokütle (çöpten metan gazı) Doğalgaz : 52 adet, toplam 1.941MW :2 adet, toplam 53 MW : 2 adet, toplam 57,2 MW : 1 adet, 11,2 MW : 17 adet dağıtım bölgesi Toplam TSKB Yenilenebilir Enerji Proje Kapasitesi Türkiye Yenilenebilir Enerji Kurulu Gücü (2007 sonu) Türkiye Toplam Enerji Kurulu Gücü (2007 sonu) : 2.062 MW : 13.620 MW : 40.765 MW TSKB tarafından Türkiye toplam yenilenebilir kurulu gücünün %15 i, toplam kurulu gücünün de %5 i kadar enerji projesi finansmanı yapılmıştır. 13
TSKB Çevre Politikası TSKB, kuruluşundan bu yana yürüttüğü faaliyetlerde kamu yararına ve sosyal sorumluluğa özelbirözen göstermektedir. İş ilkeleri arasında çevre bilinci ve çevresel konulardaki duyarlılık, başta gelen unsurlar arasında yer almaya devam etmektedir. TSKB nin çevresel duyarlılığı aşağıdaki ilkeler çerçevesinde tarif edilmiştir : Bankanın faaliyetlerinden kaynaklanan çevresel etkilerin en aza indirgenmesi, Banka faaliyetleriyle i l ilgili ili çevre standartlarının tl belirlenmesi, l i Çevresel amaç ve hedeflerin tanımlanması ve sürekli gözetilmesi, Çevre korumaya yönelik yatırımların desteklenmesi, Finansal kararlarda çevresel risklerin belirlenmesi ve göz önünde bulundurulması, Gerek çalışanların gerekse kamuoyunun çevresel hassasiyetler konusunda sürekli bilgilendirilmesi, Tüm ilgili ulusal ve uluslararası yasal düzenlemelerle uyumun sağlanması, Gelecek kuşaklara yaşanabilir bir çevre sunulabilmesi için sağlanacak gelişmelere katkıda bulunulması.
TSKB ISO 14001 Belgesi 15
Sosyal Sorumluluk 15
Türkiye nin en kapsamlı çevre portalı Güncel Haberler Köşe Yazıları Çevre Ajandası Araştırma Dosyaları İş Dünyası ve Çevre Çevre mevzuatı Fotograf Sergileri Anketler Yarışmalar Gençlik ve çocuk bölümleri Karbonmetre Ve daha pek çok şey... 17
Heykel Yarışması Çevre konulu Heykel Yarışması (Haziran07) Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi ne yönelik olarak düzenlediğimiz yarışmaya 30 eser katıldı ve dördü mansiyon olmak üzere yedi esere ödül verildi. 18
Çevre Konferansı Çevre Konferansı (Aralık07) Bu konferansta, Çevre yatırımlarının ve yenilenebilir enerji projelerinin finansmanı konusunu ele aldık ve bu kapsamda Türk iş dünyası ile uluslararası finans kuruluşlarını buluşturduk. Katılımcı kuruluşlar: Dünya Bankası Avrupa Yatırım Bankası KfW Avrupa Konseyi Kalkınma Bankası AFD 19
STK larla ve halkla doğada bir gün Doğayla Buluşma Günü (Haziran07) Sivil Toplum Kuruluşlarıyla işbirliği içinde düzenlediğimiz bu organizasyonda halkın bilinçlendirilmesi için çeşitli bilgilendirici etkinliklere yer verildi. STK Standları Çevre Eğitimleri Kıyı Temizliği İlkokulların çevreci gösterileri Mara Grubunun Konseri 20
TSKB ile Önceliğimiz Çevre Etkinlikleri Çevre Elçileri Türkiye genelinde sanat, bilim, medya, iş dünyası gibi değişik alanlarda başarılı olmuş ve topluma örnek teşkil ş edebilecek kişilerden ş oluşan ş elçilerimizle kamuoyuna daha etkin bir şekilde ulaşmayı ş hedefliyoruz. 21
Sosyal Sorumluluk TSKB olarak çevresel bilinci arttırmaya yönelik faaliyetlerimize bundan sonra da devam edeceğiz. Yaşanabilir bir dünya için, Sizin de önceliğiniz Çevre olsun... 22