1:25 000 ÖLÇEKLİ TOPOGRAFİK HARİTA ÜRETİM SİSTEMİNİN (KARTO25) ARCGIS ORTAMINA GEÇİRİLMESİ Müh.Yzb. Turgay ÇAP Müh.Ütğm. Fatih KALLE De.Me. M.Kubilay BATURÜNLÜ 2013 basımlı Ankara i29b1 paftasına ait bir görüntüdür.
Takdim Planı Karto25 Harita Üretim Sistemi Karto25 Veri Yapısı Karto25 Eski Üretim Sistemi ArcGIS Ortamına Geçişin Nedeni ve Amacı Karto25 İş Akışı Çalışma Kapsamında Yapılanlar ve Yapılması Planlananlar Sonuçlar 2/18
Karto25 Harita Üretim Sistemi Karto25 Harita Üretim Sistemi, fotogrametrik yöntemlerle kıymetlendirmesi yapılmış ve arazide bütünlemesi yapılmış vektör verilere: Harita detaylarının işaretleştirildiği, Kartografik işlemler uygulanarak veri düzenlemelerin yapıldığı, Harita yazılarının yazıldığı ve Kitabe ve pafta kenar bilgilerinin eklenerek paftanın baskıya hazır hale getirildiği bir üretim sistemidir. 3/18
Karto25 Veri Yapısı 1.Yükseklik (Münhani,kot nok.,kokurdan ) SINIFLAR (Nokta, çizgi, alan) + 2. Ulaşım (Kara/deniz/hava/demir-yolu ) 3. Hidrografya (Deniz, göl,dere,havuz ) 4. Bitki örtüsü (Orman,tarım,çayır,bataklık 5. Tesisler (Enerji,spor,hudut taşı,nirengi ) 6. Yerleşim (Bina,yerleşim,park,ibadethane,mezar ) 7. Fizyografya (Yarma,dolma,höyük,kayalık,teraslama ) 8. Endüstri (Sanayi,ticaret,silo,maden ) 9. Sınırlar (Devlet sınırları,çit,duvar ) 10. Yazı Toplam 28 detay sınıfından oluşan vektör veridir. 4/18
Karto25 Eski Üretim Sistemi Üretim Formatı: ArcInfo Coverage Aml dilinde geliştirilmiş, 1999 yılında ilk sayısal üretime geçiş işlemini gerçekleştirmiş, Çok sayıda editleme, kontrol ve kenarlaşma aracı barındıran, 1999 2014 yılları arasında başarıyla kullanılmış bir üretim sistemidir. 5/18
ArcGIS ortamına geçiş neden gerekli? ArcInfo Workstation teknolojisinin ömrünü tamamlaması, Workstation ortamında problemleri çözebilecek, sistemi idame edebilecek personel sayısının azalması, Sistemin yavaş olması, Dönüşüm işlemlerinde veri kaybı probleminin olması, Topoloji bozulması durumunda alan verilerde veri kaybının çok sık yaşanması ArcGIS ortamında yazılımın kendi sağladığı kolaylıkların bu ortamda bulunmaması, Kitabe yazılımının mdb. formatında çalışması nedeniyle bir aşamadan sonra mdb. formata geçiş zorunluluğu, 6/18
ArcGIS ortamına geçiş ile ne amaçlanıyor? Karto25 üretim sisteminin baştan sona tek platform üzerinde çalışmasını sağlayarak, mdb. girdi mdb. çıktı akışını sağlamak, ArcGIS yazılımının sağladığı kolaylıklardan faydalanmak, Coverage formatını bütünüyle terk etmek, Geliştirilmiş yazılımları c# ortamına aktarmak, yeni yazılanları bu yazılım dilinde geliştirmek (aml visual basic c#), Zaman tasarrufu sağlamak 7/18
Karto25 İş Akışı (Yeni Sistem) GİRDİ VERİSİNİN ALINMASI 100K taşmalı (mdb.) Topo25 veri modelinde Coğrafi-WGS84 BLOK PARÇALAMA 16 adet 25K verisinin oluşturulması VERİ DÖNÜŞÜMÜ Topo25 Karto25 KARTO25 KONTROL Hata tespiti, ayıklama Hata Bildirme Veri Kabul KALİTE KONTROL Hata düzeltme EDİTLEME (KVD) Yarma dolma öteleme aracı Edite açık katman aracı Münhani yazısı kontrol Nirengi kot noktası kontrol Yazı yazım aracı Merge aracı Topluca Bina döndürme İş akış dokümanları ETİKET YAZI OLUŞTURMA Tablodan etiketleme Etiket Yazı dönüşüm ÖN HAZIRLIK münferit öteleme eleme Kırmızı bina dönüşüm Nirengi ekleme Okul, akaryakıt ist. Detay verteks azaltma Pınar, ağıl, mağara yön Menfez düzenle Yol gideri Bina öteleme eleme Küçük alan nokta Çizgi nokta köprü Kitabe oluşturma KVD KONTROLÜ VE DÜZELTME 2 kontrol yapılır Öznitelik kontrolü Veri tamlığı kontrolü Kenarlaşma kontrolü RÜTBELİ KONTROLÜ 3. Kontrol Çıktı kontrolü DÜZELTME VE BASKI DOSYASI OLUŞTURMA PDF kontrol ARŞİVLEME Sayısal Arşiv Sistemine (SAS) yükleme METAVERİ OLUŞTURMA PROVA KONTROL Kısım amiri onayı Baskıya sevk 8/18
Proje Kapsamında Yapılanlar Proje için 1 yılı aşmayacak şekilde bir zaman planlaması yapıldı. 2014 yılı başından itibaren plan uygulanmaya başlandı. 9/18
Proje Kapsamında Yapılanlar Topoğraf veri tabanından veri alınacak şekilde sistem tasarımı yapıldı; 1:100.000 ölçekli harita alanını 1 km. taşacak alanda, Mdb. formatında topo25 veri modelinde ve coğrafi Topoğraf veri tabanından gelen verinin kartografik indekse göre kesen ve projeksiyon bilgilerini tanımlayan yazılım geliştirildi. Topo25 Karto25 veri modeli dönüşüm programı yazıldı. Dönüşüm tabloları tekrar elden geçirildi ve eksiklikler giderildi. 10/18
Proje Kapsamında Yapılanlar Topoğrafik veri modeline yeni eklenen yazılar (yerleşim yeri ve tepe, sırt ve mevki yazıları) için dönüşüm tablosu hazırlandı ve dönüşüm programına eklendi (Eski sistemde yazılar eski basılıdan elle yazılıyordu.). Veri modeli dönüşümünden kaynaklanan bazı öznitelik hataları için düzeltme tablosu hazırlanarak dönüşüm yazılımı içerisine eklendi. (Kumaş Fabrikası Fb., İlköğretim Okulu İlkokul vb.) Topoğrafik veri tabanından gelen verinin kontrolünü yapacak yazılım geliştirildi. Bu yazılım ile üretim sistemine hatalı veri girişinin önüne geçildi. Hatalı veri nedeniyle veri üretim sürecinin uzaması engellenmiş oldu. Topoğraf şubeye verinin kabul aşamasında eksiklikler söylenerek geri beslemenin daha sağlıklı olması sağlandı. 11/18
Proje Kapsamında Yapılanlar Pafta operatöre verilmeden önce otomatik olarak yapılabilecek işlemler ön hazırlık programında birleştirildi. Münferit ağaçların ötelenmesi ve elenmesi Bina detayının yollardan ötelenmesi, döndürülmesi ve elenmesi Yükseklik çizgi nokta azaltma ve yumuşatma işlemi Metin tablodaki nirengilerin veriye eklenmesi Okul ve akaryakıt ist. detaylarına sembol atanması. Yazısı yazılmayan önemsiz ticaret sanayi tesislerinin binaya çevrilmesi Ağıl, mağara, pınar detaylarının arazinin alçalan yönüne döndürülmesi Menfez detayı düzenlemesi Küçük alanların nokta detaya dönüşümü Kısa çizgi köprülerin nokta köprüye dönüştürülmesi 12/18
Çalışma Kapsamında Yapılanlar Öznitelikten yazı katmanı oluşturma işlemi tamamlandı. Etiketleme ayarları için maplex style dosyası oluşturularak etiketleme yapıldı. Özniteliklerin nasıl etiketleneceğine ilişkin tablo oluşturuldu. Müteakiben etiketler yazıya (annotation) dönüştürüldü. vb. 13/18
Çalışma Kapsamında Yapılanlar Pafta alma, iş bitirme, kenarlaşma gibi işlemlerin takibini ve veri dosyalarının gönderme alma işlemlerini yapacak sistem yönetim araçları geliştirildi. Kontrol aşamalarında kullanılacak şablonlar oluşturuldu ve operatörün ekranına getirecek yazılımlar geliştirildi. 14/18
Çalışma Kapsamında Yapılması Planlananlar Kartografik Veri Düzenleme (KVD) araçlarının oluşturulması Yazı yazım aracının yapılması Öznitelik aktarma, Seç Böl Seç Sil aracı gibi uygulamada ihtiyaç duyulacak diğer araçlar KVD Kontrolünde süre azaltıcı araçların geliştirilmesi, Yol gideri verisinin YYVT il, ilçe, bucak yerleşim yerleri rumuzlarını alarak oluşturulması Arşivleme araçlarının geliştirilmesi Dokümantasyon çalışmalarının tamamlanması Uygulama dokumanı (Veri hazırlama, editleme, kontrol) İş akış çizelgelerinin oluşturulması ( Veri hazırlama, Editleme, Kontrol) Metaveri oluşturma araçlarının geliştirilmesi Taşmalı blok oluşturan araçların geliştirilmesi 15/18
Sonuçlar 2014 yılı için planlanan 1:25.000 ölçekli paftaların %40 ı yeni sistemde üretilmiştir. 2015 yılı itibariyle coverage formatında üretim yapılmayacaktır. Yeni sistemle birlikte topoğraf şube ile format birliği sağlanarak dönüşümden kaynaklanan veri kayıpları önlenmiştir. Kartografya Dairesi içerisinde 25K-50K-100K ölçeklerinde format birliği sağlanmış ve herhangi bir ölçek için yazılan yazılım diğerlerinde de kullanılabilme imkanına kavuşmuştur. Arcmap ortamı ve üzerinde geliştirilen yazılımlar sayesinde toplam üretim süresinde kazanımlar elde edilmiştir. Eski sistemde üretime ArcInfo Workstation ile başlanıp sonlara doğru ArcMap ortamına geçiş sağlanıyordu. Yeni üretim sisteminde yazılımı kullanılmaktadır. baştan sona ArcMap 16/18
Sonuçlar 25K-50K-100K ölçeklerinde ArcMap yazılımının kullanımıyla birlikte Temel Ölçek ile Genelleştirme kısımları arasında personel kullanım esnekliği sağlanmıştır. Yeni yazılan kodlar, c#.net ortamında yazıldığından ArcMap 10 ve üstü versiyonlara uyumlu olacaktır. ArcMap yazılımındaki gelişmeler doğrudan üretim sisteminin gelişimine katkı sağlayacaktır. 17/18
Sorular İletişim: Müh.Yzb.Turgay ÇAP Tml.Ölç.Hrt.Ürt.Ks.A.Vek. turgay.cap@hgk.msb.gov.tr 0312 595 24 48 18/18