Çözünebilir Tablet Formülasyonları Üzerine Bir Çalışma *** A Study On Soluble Tablet Formulations

Benzer belgeler
6. hafta. Katı İlaç Şekilleri

GIDALARIN BAZI FİZİKSEL NİTELİKLERİ

Türkiye İlaç Piyasasında Bulunan Naproksen Tabletleri Üzerinde Çalışmalar* Studies on the Commercial Naproxen Tablets in Turkish Drug Market

Türkiye İlaç Piyasasında Bulunan Değişik Aspirin Tablet Formülasyonları Üzerinde Araştırmalar

Emme Tabletleri Üzerinde Farmasötik Teknolojik Çalışmalar. Pharmaceutical Technological Studies on the Troches ÖZET

DİREKT BASIM ASPİRİN TABLET MADDE FONKSİYONLARI. Mısır Nişastası. : Kaydırıcı HESAPLAMALAR

KURU GRANÜLASYON SOFYUM FENOBARBİTAL TABLET. Sodyum Fenobarbital. Magnezyum Stearat 2 mg

T. C. İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ TEZ YAZIM KURALLARI

SÜREKLİ SALIM SAĞLAYAN TABLET

PROF. DR. YILDIZ ÖZSOY

Kurutma teknolojisinde kütle dengesi hesaplamalarına ilişkin uygulamalar

KÜKÜRT DİOKSİT GAZI İLE ÜLEKSİT TEN BORİK ASİT ÜRETİMİ

T.C. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi

FARMASÖTİK TEKNOLOJİ-I. Reçete Bilgisi ve Doz Hesaplaması

CV - AKADEMİK PERSONEL

Çözeltiler. MÜHENDİSLİK KİMYASI DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN. Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi 2006

TABLET BASIM FİZİĞİ. Tablet formülasyonlarının başlıca kriterleri şunlardır: İçeriği: Basım esnasında kuvvetlerin iletimi

Fiziksel özellikleri her yerde aynı olan (homojen) karışımlara çözelti denir. Bir çözeltiyi oluşturan her bir maddeye çözeltinin bileşenleri denir.

Bir maddenin başka bir madde içerisinde homojen olarak dağılmasına ÇÖZÜNME denir. Çözelti=Çözücü+Çözünen

Stres testleri neden uygulanır?

FARMASÖTİK TEKNOLOJİ I «ÇÖZELTİLER»

GRANÜLELER FARMASÖTİK TEKNOLOJİ IV TOZ GRANÜLE TABLET FARMASÖTİK TEKNOLOJİ ANABİLİM DALI 2015 GRANÜLELER

Etkin madde: Her bir pastil 2 mg setilpiridinyum klorür ve 1 mg lidokain hidroklorür içerir.

Türkiye İlaç Piyasasında Yer Alan Konvansiyonel ve Kontrollü Salım Yapan Karbamazepin Tabletlerin Kalite Kontrolü

Farmasötik Teknoloji Anabilim Dalı

KULLANMA TALİMATI. FEKSİNE 180 mg film tablet Ağızdan alınır. Etkin madde: Feksofenadin hidroklorür

BİRİM İŞLEMLER. Karıştırma 10.Hafta

6.PPB (milyarda bir kısım) Kaynakça Tablo A-1: Çözelti Örnekleri... 5 Tablo B-1:Kolloidal Tanecikler... 8

TABLET MAKİNESİ BASIM HIZININ FARKLI PARTİKÜL BÜYÜKLÜĞÜNE SAHİP DOĞRUDAN BASIM AJANLARIYLA HAZIRLANAN TABLET ÖZELLİKLERİNE ETKİSİ

Amaç, BİLİMSEL ARASTIRMA YAPABİLME, HAKİM OLDUĞU BİR KONUYU BELİRLİ BİR FORMATTA HAZIRLAYIP SUNABİLME

DİYARBAKIR MERMER TOZ ARTIKLARININ TAŞ MASTİK ASFALT YAPIMINDA KULLANILABİLİRLİĞİNİN ARAŞTIRILMASI

Türkiye Hazır Beton Birliği İktisadi İşletmesi Deney / Kalibrasyon Laboratuvarı. Deney Listesi

Efervesan Vajinal Suppozituvar Formülasyonları Üzerinde Çalışmalar. Studies on Formulations of Effervescent Vaginal Suppositories

PROSPEKTÜS (EK II) A) ADI CEBEMYXINE kullanıma hazır göz damlası 10 ml.

Türkiye'de Yılları Arasında Verilen İlaç Ruhsatları Üzerinde Bir Çalışma

Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi/ Journal of The Institute of Natural & Applied Sciences 17 (1):6-12, 2012

KANTİTATİF ANALİTİK KİMYA PRATİKLERİ

Veteriner Tedavide Kullanılan Oral Dozaj Şekilleri

ÇÖZELTİ HAZIRLAMA. Kimyasal analizin temel kavramlarından olan çözeltinin anlamı, hazırlanışı ve kullanılışının öğrenilmesidir.

MS 991 POLYÜREA BAZLI ESNEK MASTİK ÜRÜN AÇIKLAMASI

KOLEMANİT FLOTASYON KONSANTRELERİNİN BRİKETLEME YOLUYLE AGLOMERASYONU. M.Hayri ERTEN. Orta Doğu Teknik Üniversitesi

Erciyes Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü Gıda Analizleri ve Teknolojisi Laboratuvar Föyü Sayfa 1

Dikkat edilmesi gereken noktalar: Düşük çözünürlüğe sahip etkin maddeler için biyoyararlanım, GI sisteme ve mukozaya irritasyon, Yutma güçlüğü.

Erciyes Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü Gıda Analizleri ve Teknolojisi Laboratuvar Föyü Sayfa 1

ÇÖZELTİLERDE YÜZDELİK İFADELER. Ağırlıkça yüzde (% w/w)

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ YAYIM YÖNERGESİ. Amaç ve Kapsam

RM39 SU + PROPİYONİK ASİT + OLEİL ALKOL SİSTEMİ ÇÖZÜNÜRLÜK DENGELERİNİN İNCELENMESİ

TÜRK GIDA KODEKS ŞEKER TEBLİĞİ (Tebliğ No:99/10 )

Aeresol. Süspansiyon. Heterojen Emülsiyon. Karışım. Kolloidal. Çözelti < 10-9 m Süspansiyon > 10-6 m Kolloid 10-9 m m

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Başkanlığı

Doç. Dr. Cengiz ÇETİN, BEK153 Organik Eserlerde Önleyici Koruma Ders Notu DERS 6 4. ÇÖZÜCÜLER. Resim 1. Ciriş bitkisi.

EMÜLSİYONLAR. 8. hafta

Prof. Dr. Sait GEZGİN, Uzman Nesim DURSUN. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Böl., Konya.

KULLANIM KILAVUZUNDA BULUNACAK BİLGİLER

FARMASÖTİK TEKNOLOJİ I «ÇÖZELTİLER»

1 mol = 6, tane tanecik. Maddelerde tanecik olarak atom, molekül ve iyonlar olduğunda dolayı mol ü aşağıdaki şekillerde tanımlamak mümkündür.

ERCİYES ÜNİVERSİTESİ Çevre Mühendisliği Bölümü Fiziksel ve Kimyasal Temel İşlemler Laboratuvarı Dersi Güncelleme: Eylül 2016

ALKALİNİTE. 1 ) Hidroksitler 2 ) Karbonatlar 3 ) Bikarbonatlar

DENEY I ÇÖZELTİ KONSANTRASYONLARI. Genel Bilgi

EĞĠTĠM TEKNOLOLOJĠLERĠ ARAġTIRMALARI DERGĠSĠ

EGE ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJE KESİN RAPORU EGE UNIVERSITY SCIENTIFIC RESEARCH PROJECT REPORT. 4,5 cm

Kızartılıp Dondurulmuş Ürünlerin Mikrodalgada Isıtılması İçin Kaplama Maddesi Tasarımı

Ekstraksiyon Teknolojisi. 3. Hafta

Adı - Soyadı: Bekir Ergül Sınıf: 9-D No: 977 Öğretmeni: Fahrettin Kale

Bu çalışmada, Su tutucu özelliği olmayan polistirene boraks ilavesi ile su tutma kapasitesinin kazanıp-kazanmadığının araştırılması amaçlanmıştır.

17. TOZLAR, TOZ TEKNOLOJİSİ VE MİKROMERİTİK

ZİRAİ MÜCADELE İLAÇLARININ TOKSİKOLOJİK SINIFLANDIRILMASINA AİT YÖNERGE

ÇÖZÜNMÜŞ OKSİJEN TAYİNİ

( PİRUVİK ASİT + SU + ALKOL ) ÜÇLÜ SIVI-SIVI SİSTEMLERİNİN DAĞILIM DENGESİNİN İNCELENMESİ

DERS PLANI. : Öğrencinin renkli resim tekniklerini ayırt edebilmesi, kullanılan

ET ÜRÜNLERİ ÜRETİMİNDE KULLANILAN TEMEL MATERYALLER VE KATKI MADDELERİ. K.Candoğan-ET

KTU MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MADEN İŞLETME LABORATUVARI Arş. Gör. Şener ALİYAZICIOĞLU LOS ANGELES AŞINMA DENEYİ

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/14) Akreditasyon Kapsamı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/12) Akreditasyon Kapsamı

OKULDA KİMYA KAĞIT. Kağıdın ana maddesi doğal bir polimer olan selülozdur.

İNCE AGREGA TANE BOYU DAĞILIMININ ÇİMENTOLU SİSTEMLER ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ. Prof. Dr. İsmail Özgür YAMAN

T.C. FIRAT ÜNĐVERSĐTESĐ SĐVRĐCE MYO Yönlendirilmiş Çalışma Dersi Bilimsel Çalışma Yazım Kuralları

İLAÇ ŞEKİLLERİ VE TIBBİ MALZEME I (ECH203) 1. Hafta

EAG 04. KCl ÇÖZELTİSİNİN METASTABİL BÖLGE GENİŞLİĞİNİN KNO 3 KATKISI VARLIĞINDA ULTRASONİK SENSÖRLE ÖLÇÜLEBİLİRLİLİĞİNİN İNCELENMESİ

HYDROTERMAL YÖNTEMİYLE NİKEL FERRİT NANOPARTİKÜLLERİN SENTEZİ VE KARAKTERİZASYONU

BT 42 TİROSİNAZ ENZİMİNİN EKSTRAKSİYONU, SAFLAŞTIRILMASI VE FENOLLERİN GİDERİMİNDE KULLANIMI

DENEY RAPORU ERPASAN KALIP PLASTİK KİMYA İNŞ. NAK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ. Deney Raporunu Onaylayan

BU KISMA TEZ BAŞLIĞI YAZILACAKTIR

BAL TANIMI BALIN BİLEŞİMİNİ OLUŞTURAN MADDELER

KULLANMA TALİMATI. MAYFEX 180 mg Film Tablet Ağızdan alınır. Etkin madde: Feksofenadin hidroklorür

Gıdalarda Tuz Analizi

ASETAT YÖNTEMİ İLE BASKI DEVRE ÇIKARTMA

ETKİN MADDE. Bir müstahzarın etkinliğini temin eden madde veya maddelerdir.

T.C. İSTANBUL MEDİPOL ÜNİVERSİTESİ ECZACILIK FAKÜLTESİ

GIDA ve TARIM KİMYASI LABORATUVARI TEST VE ANALİZLERİ

Kütlesi,hacmi,eylemsizliği olan,tanecikli yapıdaki her şeye madde denir. Yer yüzünde gözümüzle görebildiğimiz her şey maddedir.

ÇÖZELTİLERİN KOLİGATİF ÖZELLİKLERİ

Zeyfiye TEZEL Mehmet KARACADAĞ

PİPETİNİ DALDIR PLASTİĞİ KALDIR Proje Ekibi Sunay ALTAN Ayşe KAPLAN

LASERJET PROFESSIONAL M1130/M1210 MFP SERIES. Hızlı Başvuru Kılavuzu

KARIŞIMLARIN SINIFLANDIRILMASI HAZIRLAYAN FEHMİ GÜR

SABUN SENTEZİ (Yağların Hidrolizi veya Sabunlaştırılması)

ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ KİMYA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ORGANİK KİMYA LABORATUVARI DENEY 8 : YÜZEY GERİLİMİNİN BELİRLENMESİ

KARBOKSİLİK ASİT-SU-1-OKTANOL SİSTEMLERİ SIVI-SIVI DENGELERİ

Film kaplamanın faydalı yönleri: 1. Kaplama zamanı ve maliyeti azdır. 2. Tabletin ağırlığı ve hacmi çok artmaz (%10, µm) 3.

Transkript:

Ankara Ecz. Fak. Mec. 10. 139 (1980) j. Fac. Pharm Ankara 10. 139 (1980) Çözünebilir Tablet Formülasyonları Üzerine Bir Çalışma *** A Study On Soluble Tablet Formulations Tamer BAYKARA*** Tanver DOĞANAY*** İlbeyi AĞABEYOĞLU*** Mevlüt ERTAN**** Çözünebilir tabletler bugün çok çeşitli amaçlarla kullanılmaktadır. Bunlar arasında, antiseptik çözelti hazırlama, reaktif hazırlama vb. gibi amaçlar sayılabilir. Eczacılık sahasında da bu tür tabletler kullanılmaktadır. Örnek olarak çeşitli pediyatrik formüllere girmek üzere siyonokobalamin tabletleri hazırlanmıştır (i). Bu tür tabletlerin hazırlanmasında kullanılan yardımcı farmasötik maddelerin, tamamen suda çözünen, inert ve toksik olmayan ve kendilerinden çözündükleri sıvıda belirli bir tat değişikliği yapmayan maddelerden oluşması gerekmektedir. Sodyum klorür (2), mannitol (3, 4), inositol (4), laktoz (4), potasyum klorür (5), mısır nişastası (6-8), sakkaroz (3, 4, 9) ve glukoz (3) bu amaçla kullanılması önerilen maddelerden bazılarıdır. Çözünebilir tabletler, klasik yaş granülasyon yoluyla hazırlanabildikleri gibi, doğrudan basım yoluyla da hazırlanabilirler (7). Püskürterek kurutulmuş laktoz, ergitilerek hazırlanmış granüle mannitol (10) ve doğrudan basım için özel hazırlanmış nişasta (STA- Rx1500R) (11, 12) da bu amaçla kullanılmıştır. Suda erimemekle Redaksiyona verildiği tarih: 30 Mayıs 1980 *1.Türkiye Eczacılık Kongresinde tebliğ olarak sunulmuştur. Ankara, 10-14 Mayıs 1980. **Ayrı baskı için İ. AĞABEYOĞLU'na başvurulmalıdır. ***Farmasötik Teknoloji Kürsüsü, Eczacılık Fakültesi, Ankara Üniversitesi. ****Farmasötik Kimya Kürsüsü, Eczacılık Fakültesi, Ankara Üniversitesi.

140 T. BAYKARA T. DOĞANAY İ. AĞABEYOĞLU M. ERTAN birlikte mikrokristal selüloz, doğrudan basım için en çok kullanılan dolgu maddelerindendir (11, 12). Çözünebilen tablet formülasyonlarında karşılaşılan önemli bir sorun, uygun nitelikte kaydırıcı, kaypaklaştırıcı ve yapışmayı önleyici maddelerin bulunabilmesidir. Borik asit, sodyum klorür, PEG 6000, sodyum asetat-sodyum benzoat karışımı gibi maddeler bu amaç için önerilmişlerdir (1). Bu çalışmada biz, bu tarz formülasyonlara genel bir yaklaşımla eğildik. MATERYEL ve YÖNTEM Tabletlerin Basılması : Tabletler, başlıca iki yöntemle hazırlandı: a- Doğrudan Basım: Toz kütlesi uygun büyüklükteki bir cam kavanoza kondu. Asimetrik hareketlerle, 10 dakika elle döndürüldü. Kitleye kaydırıcılar katılarak tekrar birkaç dakika daha döndürüldü. Sonra tablet makinasına a konarak basıma geçildi. Tabletler farmasötik amaç için uygun nitelik gösterecek şekilde, makina ayarları yapılarak basıldı. b- Yaş Granülasyon Yoluyla Basım: Toz kitlesi porselen bir havanda karıştırılarak türdeşik şekle getirildi. Üzerine bağlayıcı çözelti azar azar katılarak, hamur yapıldı. 1 mm lik elekten b geçirilerek granüle edildi. Tepsiler üzerinde hava akımlı etüvlerde kurutuldu. Kuruyan granül tekrar 1 mm lik elekten geçirildikten sonra tartıldı ve uygun miktarda kaydırıcı katılarak cam kavanozda döndürülerek karıştırıldı. Sonra basıma geçildi. Tabletlerin Eontrolları: Yukarıdaki yöntemlerle hazırlanan tabletlerden yirmi adet alınarak, ağırlıkları teker teker tartıldı ve ortalama ağırlıkları ile bağıl sapmaları hesaplandı. İkinci bir kontrol yöntemi olarak, on tabletin sertliği, Strong-Cobb aletiyle yapıldı. Diğer önemli bir kontrol olarak, altı tabletin dağılma süreleri, U.S.P. dağılma aletiyle b oda sıcaklığında ve distile suda yapıldı. Korsch EK-O No: 8257, B.Almanya. Erweka, B.Almanya. Ender, Seri: H.E., Tip: E.Ö. Strong-Cobb, PT-100, J.H.DeLamar and Son, Inc., A.B.D.

Çözünebilir Tablet Formülasyonları.. 141 Ortalama dağılma süreleri bulundu. Gerektiği hallerde bu sayı 12 veya 18 tablete kadar çıkarıldı. Son olarak, her formülasyondan 5 adet tablet alınarak mikrometre e ile çap ve kalınlıkları ölçülerek ortalamaları hesaplandı. DENEYSEL BÖLÜM Hazırlanan formülasyonlar Tablo. 1 de yeralmaktadır. SONUÇ ve TARTIŞMA Hazırlanan formüllerde yapılan kontrolların sonuçları Tablo.2 de görülmektedir. Formülasyonlarda dikkatimizi çeken noktaları şöyle özetliyebiliriz: Formül la da basım çok iyi, akıcılık düzgün ve tablet yüzeyleri pürüzsüz. Formül 1b de ise, yukarıdaki formülden tek fark, dağılma süresini kısaltmak için konulan bağlayıcı sakkaroz çözeltisinin yarı konsantrasyona inmesidir. Basım bir evvelkine göre daha düzgün. Bu iki forde de kullanılan sakkaroz çözeltisinin yerine aynı konsantrasyondaki glukoz çözeltisini önerebiliriz. Formül 1c de sonuç, arzu edilene daha yakın çıktı. Zira oluşan tabletler hernekadar bundan evvelki iki formülde olduğu gibi çok sert değillerse de, basımı iyi ve tablet yüzeyleri pürüzsüz olmuştur. Formül ld 1 de ise, iç fazla sodyum klörürün bulunması nedeniyle tabletin dağılmasında hemen bir düzelme görülmektedir. Bu süre dört dakikaya inmiştir. Ayrıca bu formülün basılmasında kaypaklaştırıcı sorunundan ileri gelen alt zımba çıkış sesi çok azalmıştır. Formül ld 5 ve Formül ld 6 da ise, sodyum klorür hem iç fazda, hem de dış fazda denenmiş, fakat Formül ld 5 de alt zımba zorlama sesi az da olsa duyulduğu için, Formül ld 6 da da kaypaklaştırıcı olarak kullanılan asetat-benzoat karışımının oranı % 10 a çıkartılmıştır. Böylece daha rahat bir basım elde edilmiştir. Tabletlerde yapışma olmayıp, kapak atma görülmemiş ve ayrıca yüzeyleri de pürüzsüzdür. Formül ld 8a ve ld 8 b arasındaki fark, yalnız dış fazdaki kaydına miktarlarından ileri gelmektedir. Çözünme süresini kısaltmak için, Kâfer, B.Almanya.

Tablo I. Hazırlanan Formüller Formül No. la lb lc ld, ld 5 ld 6 ld 8a ld 8b 2a 1 3a 5 3a 7 3a 8 3a 9 Ana Laktoz b NaCl c Kütle a 200 200 200 200 200 200 200 200 10 IO IO 20 20 6 6 6 6 Na 2 SO 4.10H 2 o c Mannitol d 40 60 60 60 Sitrik asit c Tartarik asit c Bağlayıcılar e Glukoz çöz. (% 10) f Sakkaroz. çöz. (% 19) g Sakkaroz çöz. (% 20) Alkol 96 0 Kaydırıcılar h Na asetat 1 Na benzoat m NaCI(<149 m) Borik asit k Kolloidal silika 1 PEG 6000 j PVP m (2:3) 40 30 30 30 38 36 18 18 40 25 25 35 40 I 1.5 1.5 I I 2 2 1 4 6 6 4 4 8 8 4 5 IO IO 2.08 2.5 3 2 1.04 2.5 2 3 0.052 I 4 5 3

Tablo Tin Devamı Hazırlanan Formüller Formül No: 3 a 11 3 a 12 5 a 1 5 a 2 5 a 3 5 a 4 5 a 5 5 a 6 5 a 7 5 a 8 5 a 9 5 a 10 Ana Kütle a NaCl c 50 100 90 45 50 5 90 90 _ Mannitol d 50 90 Laktoz b 90 45 30 30 Mikrokristal selüloz d 10 10 10 10 10 5 5 10 PEG 4000 J 90 15 15 10 10 Sorbitol 0 90 Kaydırıcılar h Borik asit k 1 Kolloidal silika 1 0.5 Na asetat i 1 1 1 1 1 Na benzoat n 4 4 4 4 4 4 Mg stearat n 0.25 0.25 0.25 0.25 0.25 0.25 0.25 a Miktarlar g olarak verilmiştir, b Ecz. İth. İh. Tic. Ltd. Ort., İstanbul, C E. Merck, B. Almanya, d :BDH, İngiltere, e Kullanılan hacimler ml olarak verilmiştir, f Tokai Togyo Co. Ltd., i Pancreac, ispanya, B. Almanya, g Türkiye Şeker Fab., h Pratik kütle üzerinden % olarak, j Hoechst, B. Almanya, k Lapderello, İtalya, 1 Aerosil 200, Degussa, B. Almanya, m Kollidon 25 BASF, n Riedel de Haen, AG, B. Almanya, Difco Lab., A.B.D.

Tablo II Formüllerin Kontrol Sonuçları Formül Kalınlık a Çap" Ağırlık b,c Sertlik c,d Dağılma e Basım f la 2.61 5.05 lb 2.76 5.01 62 4.0 76 5.0 7.2 17 7 + 8.0 18 6 + lc 2.08 5.09 78 5.1 4.5 14 8.5 + ld 1 2.18 5.13 ld 5 2.12 5.07 ld 6 2.06 5.06 Ha 1.86 7.06 ld 8 b I.80 7.06 2aı 2.00 7.09 50 3.2 58 4.4 55 4.2 97 4.0 93 1.8 166 4.11 3.3 18 4 + 5.3 13 10 + 5.8 10 7 + + 4.0 22 10.5 + + + 5.2 21 4.5 + 15.7 25 8 + 3 a5 1.92 7.01 3 a 7 1.90 7.06 3 a 8 2.01 7.08 95 5.4 26 4.3 + 95 5.2 23 5.3 + 95 7.9 14 5 +

Tablo II'nin Devamı Formüllerin Kontrol Sonuçları. 3 a 9 2.02 7.03 97 6.4 27 5.5 + + 3a11 2.08 7.09 3 a 12 2.56 7.12 112 3.4 20 11 + + 199 7.6 14 15.2 + + + 5 a 1 2.97 7.05 5 a 2 3.11 7.07 219 0.40 157 4.0 5.8 16 6 + + + 9.8 41 2.1 + + 5 a 3 2.80 7.04 124 2.7 8.3 9.8 11.3 + + + 5 a4 2.61 7.01 5 a 5 2.47 7.10 5 a 6 2.65 7.05 5 a 7 2.68 7.05 5 a 8 3.00 7.08 130 2.9 152 1.3 162 5.4 161 2.2 224 1.2 8.9 34 5.9 7.7 20 1.3 + + 7.6 11 9 + + + 8.4 14 4.9 + + + 5.5 20 9.2 + + + 5 a 9 2.92 7.03 217 0.63 a mm, b mg, c Alttaki sayı% bağıl sapma, d Strong-Cobb birimi, e Dakika, f Pratik değerlendirme. 9.6 13 4.7 + + +

146 T. BAYKARA T. DOĞANAY î. AĞABEYOĞLU M. ERTAN sodyum klorürün iç fazdaki miktarı iki katına, yani % 20 ye çıkartılmıştır. Basım, özellikle Formül ld 8 a da daha iyi sonuç vermiştir. Çok az bir üst zımba basıncıyla yeterli bir tablet sertliği elde edilmiştir. Fakat buna karşılık, kaydırıcı-kaypaklaştırıcı miktarlarındaki iki katına varan artış, dağılma süresine olumsuz bir etki yapmıştır. Formül 2a 1 ; iyi bir formül olmamıştır. Basımı fena olmamakla birlikte, yüksek basınçla ancak yeterli bir sertlik elde edilebiliyor. Bu nedenle, dekahidrat sodyum sülfatın kullanılması uygun değil. Formül 3a 5 de formüle kolloidal silika nem çekiciliği gidermek için konmuştur. Bu gerçekleştirilmiş olmakla birlikte, uzun süre beklemeyle tabletlerin birbirlerine yapışmayacakları şüphelidir. Formül 3a 7 Bu formülde de, nemlenmeler ve yumuşama görülmüştür. Basım sorunu, zımbaya yapışma şeklinde ortaya çıkmaktadır. Durmakla tabletler yumuşayıp, birbirlerine yapışmaktadırlar. Formül 3a 8 Diğer 3a formüllerinde görülen yumuşama, bunda da fazlasıyla mevcut. Basım sırasında tartarik asitten ileri gelen zımzımbaya yapışma sorununun giderilmesi oldukça güç olmaktadır. Bu yüzden basım, memnuniyet verici değil. Formül 3a 9 Basımı kısmen iyi olmaktadır. Ancak tabletlerin daha sonra nem çekip, yumuşadıkları görülmüştür. Formül 3a 11, Basım iyi ve zımbalara yapışma yok. Tablet yüzeyleri pürüzsüz. Diğer 3a formüllerinde olduğu gibi, saklama sırasında fiziksel bir değişime uğramıyor. Ancak çözünmesi, sodyum klorür nedeniyle biraz uzamıştır. Formül 3a 12 Diğerlerine göre, oldukça iyi bir formül. Yüzeyleri düzgün ve basımı iyi. Ancak dağılması, yüzeyden çözünerek olduğu için biraz gecikmekte. Formül 5a 1 de basım iyi, yalnız tablet yüzeyleri pürtüklü. Formül 5a 2 de basım kısmen iyi. 5a 3 ise, çok iyi basılıyor. 5a serisinde en iyi basım sonucu bundan alınmıştır. Fakat dağılma süresinden de görüldüğü gibi, PEG 4000 den ileri gelen bir geç çözünme ile, basıldıktan sonra makinanın matrisinden çıkışında alt zımba üzerinde çok yüksek bir zorlama oluşmakta. Formül 5a 4 de, sorbitolün çok fazla olması nedeniyle, zımbaya yapışma meydana gelmekte. Bu nedenle basıma uygun değil.

Çözünebilir Tablet Formülasyonları.. Formül 5a 5 de, basma esnasında zımbaya bir yapışma yok. Ancak tablet yüzeyleri hafif pürüzlü. Bu formülde basımı olumsuz yönde etkileyen, içerdiği % 45 oranındaki laktozdur. Sodyum klorürün etkisi ise olumlu yöndedir. Mikrokristal selüloz ise, hem basıma yardımcı olmakta, hem de karışıma iyi bir akıcılık kazandırmaktadır. Ayrıca bu formül, denenenler içinde en kısa zamanda dağılan formüldür. Formül 5a 6 ve 5a 7 Bu iki formülün hazırlanmasındaki amaç şudur: PEG 4000 den ileri gelen sert tablet şekli, bu maddeyi formüle az koymakla kısmen önlenebilmektedir. Ayrıca, çözünen tabletlerde bulunmaması gereken mikrokristal selüloz, yalnız akıcılık artırmak ve basım kolaylığı açısından sodyum klorüre yardımcı olması amacıyla formüle konmuştur. Laktozun % 30 da olsa formüldeki varlığı, tabletin çözünme zamanını kısaltmak içindir. Formül, magnezyum stearatsız ve kaydırıcısız çok daha iyi dağılmaktadır. Bu nedenle 5a, nin basımı, diğerine göre çok daha iyi bir sonuç vermiştir. Formül 5a 8 ve 5a 9 da ise amaç, iyi basılan sodyum klorür ile, basınç karşısında çok sert bir kütle veren PEG 4000 in beraber kullanılarak iyi bir formüle gidilmesidir. Bu iki formülün ağırlıklarındaki bağıl sapmaların çok küçük olması, küme dansitelerinin devamlı aynı kaldığını, yani akıcılıklarının çok iyi olduğu sonucuna varılmıştır. Ayrıca, basımları da yine çok iyi bir sonuç vermiştir. Formülde magnezyum steratın bulunması, dağılmayı geciktirmekte ve yeterli tablet sertliği oluşturmak için fazla zımba basıncına gereksinme duyurmaktadır. Formül 5a 10 Bu formülü basmak mümkün olmamıştır. Çünkü mannitol, toz halindeyken doğrudan basıma olanak sağlamamıştır. Sonuç olarak, çözünebilir tablet formülasyonlarında, yaş granülasyonla hazırlananlarda % 10 sodyum klorür içeren laktozla ve glukoz çözeltisiyle hazırlanmış formüllerde iyi sonuç alınmıştır. Doğrudan basımla hazırlananlarda ise, sodyum klorür iyi bir dolgu maddesi olmakla beraber, dağılma süresinin uzun olduğu ve ancak PEG 4000 veya laktoz gibi maddelerin katkısıyla olumlu bir formül oluşturulabileceğini gördük. Bu tür tabletler için kaydırıcı olarak önerilen borik asit ve sodyum klorürün bu görevi yeterince yapamadıklarını, ancak, sodyum asetat-sodyum benzoat (1:4) karışımının uygun ve yeterli olabileceği

148 T. BAYKARA T. DOĞANAY İ. AĞABEYOĞLU M. ERTAN kanısına vardık. Deneme amacıyla kaydırıcı olarak ilave edilen magnezyum stearatın dağılma süresini büyük ölçüde uzatabileceği görülmüştür. Bu çalışmada denenen formüller, konuya yalnız bir önbakış anlamındadır; belli bir etken madde ile bu tarz bir formülasyonun yapılması istendiğinde, daha derin ve ayrıntılı çalışmaların gerekeceği kuşkusuzdur. TEŞEKKÜR Bu çalışmada kıymetli yardımlarını esirgemeyen Ecz. Fusün Acartürk, Ecz. Nurten Kaynar ve Ecz. Faruk Erden J e teşekkürü bir borç biliriz. LİTERATÜR 1. Günsel, W.S., Swartz, C.J., Kanig, J.L., Tables., Ch.ıa, Lachman, L., Lieberman, H.A., Kanig, J.L. (Ed.), The Theory and Pratice of Industrial Pharmacy, Lea and Febiger, PA, U.S.A. (1970). 2. Hammouda, Y., El-Banna, H.M., Eskra, A.G., The Use of Sodium Chloride as a Directly Compressible Filler in Therapeutic Tablets, Pharm. Ind., 37, 361 (1975). 3. Ward, D.R., Lathrop, L.B.. Lynch, M.J., Dissolution and Compatibility Considerations For The Use Of Mannitol in Solid Dosage Forms, J. Pharm. Sci., 58, 1464 (1969). 4. Nasır, S.S., Wilken, Jr., L.O., Inositol N.F., New Excipient For Chewable Tablets, Ibid., 55, 794 (1966). 5. Lazarus, J., Lachman, L., Experiences in Development of Directly Compressible Tablets, Containing Potassium Chloride, Ibid., 55, 1121 (1966). 6. Khan, K.A., Rhodes, C.T., The Production of Tablets by Direct Compression, Can. J. Pharm. Sci., 8, 1 (1973). 7. Bergman, L.A., Bandelin, G.J., Effects of Concentration, Aging, and Temperature of Tablet Disintegrants in a Soluble Direct-Compression System, J.Pharm. Sci., 55, 445 (1965)- 8. Feinstein, W., Bartilucci, A.J., Comparative Study of Selected Disintegrating Agents, J.İbid., 55, 332 (1966). 9. Leigh, S., Carless, J.E., Burt, B.W., Compression Characteristics of Some Pharmaceutical Materials, İbid., 56, 888 (1967). 10- Kanig, J., Properties of Fused Mannitol in Compressed Tablets, Ibid., 53, 188(1964). 11. Bavitz, J.F., Schwatz, J.B., Direct Compression Vehicles. Evaluation of Some Common Diluents, Drug Cosm. Ind., 114, 4, 44 (1974). 12. Graf, E., Sakr, A., Gafiteanu, E., Studies on the Direct Compression of Pharmaceuticals, Pharm. Ind. 41, 884, (1979).

BİLİMSEL HABERLER 1. Tezler: 1. Ecz. Nilgün ALTAN "Kadavra Kanının Fibrinolitik Aktivitesi ve Protein Tablosundaki Bazı Değişiklikler" Doktora Tezi (1979). 2. Ecz. Melih ALTAN "Urfa Yöresi Akrep (Antroctonus crassicauda) Zehirinin Deney Hayvanlarındaki Farmakolojik Etkileri ile Bu etkilerden Bir çoğuna Streptomisin'in Antogonistik cevapları" Doktora Tezi (1979). 3. Dr. Pharm. Erendiz ATASÜ "Bazı Verbascum Türleri Üzerinde Farmakognozik Araştırmalar" Doçentlik Tezi (1980). 4. Dr. Pharm. Eriş ASIL "Anadolu Selçuklu Devri Tıp ve Eczacılık Kurumu" Doçentlik Tezi (1979). 5. Dr. Gülten Günel ÜNAL "Doyurulmuş Bislac-tam'ın X ışınlar kırınımı yöntemi ile yapı çözümü" Doçentlik Tezi (1980). 6. Ecz. Kutlay BURAT "Türk Toplumunda İnsan Alyuvar Asit Fosfotazının Fenotip ve Gen Sıklıklarının Saptanması-Enzimin Homozigot B.Fenotipinden Saflaştırılarak Bazı Özelliklerinin Belirlenmesi" Doktora Tezi (1980). 2. Ders Kitapları: "Botanik (Hücre, Doku ve Organlar) " Prof. Dr. Yıldırım AKMAN, A.Ü. Ecz. Fak. Yayınları NO: 53, A.Ü. Basımevi, Ankara 1980. III. Seminer, Konferans ve Kongreler: Farmasötik Bilimler Ankara Derneği tarafından düzenlenen bir dizi konferans (7 Ocak, 3 Mart, 17 Mart 1980 tarihlerinde) yapılmıştır. 26-28 Mayıs 1980 tarihlerinde İzmir'de E.Ü. Eczacılık Fakültesi tarafından düzenlenen "Türkiye III. Bitkisel İlâç Hammaddeleri" toplantısına Fakültemizden,

Prof. Dr. M. TANKER Prof. Dr. N. TANKER, Dr. Pharm. B. ŞENER Prof. Dr. M. TANKER, Ecz. F. İLİSULU Doç. Dr. E. ŞARER Prof. Dr. M. TANKER, Ecz. O. SONER Doç. Dr. E. ATASÜ Dr. S. KURUCU, Prof. Dr. N.TANKER Doç. Dr. M. KOYUNCU birer bildiri ile katılmışlardır. 11-14 Mayıs 1980 tarihleri arasında Ankara'da Ankara, İstanbul, İzmir Eczacı Odaları ve Kamu Eczacıları Derneğinin ortaklaşa düzenledikleri I. Türkiye Eczacılık Kongresi, 17 bildiri 4 panel ve 4 rapor sunularak yapılmıştır. Bu kongreye Fakültemizden., Prof. Dr. G. BİNGÖL bir serbest bildiri ile Doç. Dr. N. GÖNÜL Doç.Dr. İ. AĞABEYOĞLU Dr. Pharm. T. BAYKARA, Dr. Pharm. T. DOĞANAY birer bildiri ile katılmışlardır.

Fakülte Profesörler Kurulunun 10.3.1970 tarih ve 358 sayılı Kararı ile Fakülte Mecmuasında yayınlanacak yazılar için tesbit edilen esaslar 1) Dergide, başka bir mecmuada aynı isimle ve aynı tarzda neşredilmemiş orijinal çalışmalar yayınlanır. 2) Yazılar Komisyona verildiği tarih sırasıyla yayınlanır. 3) Metin 15 daktilo sayfasını geçmemek üzere Türkçe veya yabancı dilde yazılabilir. Metin başlığı ve özeti Türkçe ve yabancı dilde yazılacaktır. Yabancı dilde yazılmış başlık, metin ve özetlerin dil kurallarına uygun olmasının temini, yazara aittir. 4) Yazılar, kâğıdın bir yüzüne, daktilo ile ve normal aralıkla yazılmalı, italik yazılacak kelimelerin altı çizilmeli, klişesi yapılacak grafik, şema, formül gibi şekiller, çini mürekkep ile, aydinger kâğıdına çizilmeli; fotoğraflar parlak kâğıda ve kontraslı olarak çekilmelidir. Şekillerin her biri ayrı kâğıtlarda olmalı ve kâğıdın üzerinde yazarın adı, kaçıncı şekil olduğu, resim altı yazılması istenen ibare kaydedilmelidir. 5) Yazı plânı aşağıdaki şekilde olmalıdır: Konunun takdimi, bulgular, denel kısım, münakaşa, Türkçe özet, yabancı dilde özet, literatür. Konunun takdimi 2 daktilo sahifesini geçmemeli; materyal, metot ve yapılan ameliyeler "denel kısım" aa yer almalı, "münakaşa" kısmı, gerekli ise konmalıdır. Literatür, metinde parentez içindeki numaralarla belirtilmesi ve metin sonunda bu numaralara uygun olarak sıralanmalıdır. Sırasıyla yazarın soyadı, adının ilk harfi, mecmuanın milletlerarası kullanılan kısaltılmış ismi, cilt numarası (italik), sayfa ve parentez içinde tarih yazılmalıdır. 6) Tashihler yazar tarafından yapılacaktır. 7) Yazara 50 ayrı baskı verilir.