SÜREKLİ VE İNTERVAL KOŞU ANTRENMANLARININ VÜCUT KOMPOZİSYONU VE AEROBİK KAPASİTE ÜZERİNE ETKİLERİ

Benzer belgeler
FARKLI AEROBİK ANTRENMAN PROGRAMLARININ HORMONLARI, KAN LİPİDLERİ VE VÜCUT YAĞ YÜZDESİ ÜZERİNE ETKİSİ

12-14 YAŞ GRUBU BAYAN YÜZÜCÜLERDE 8 HAFTALIK AEROBİK ANTRENMAN PROGRAMININ SOLUNUM VE DOLAŞIM PARAMETRELERİNE ETKİSİ

ARAŞTIRMA (Research Report)

Sportif Eğitimlerin Fiziksel ve Sportif Gelişime Etkisi. The Effect of Sports Trainings on Physical and Sportive Improvement

WiNGATE ANAEROBiK PERFORMANS PROFiLi VE CiNSiYET FARKLıLıKLARı

ARAŞTIRMA (Research Report)

Futbolda Dar ( Küçük) Alan Oyunları Fizyolojisi ve Antrenmana Çıkarımlar. Yusuf Köklü

FİZİKSEL ETKİNLİĞİN OLUŞTURDUĞU KISA VE UZUN SONUCU VÜCUTTA ORTAYA ÇIKAN YANITLARI İNCELER.

AEROBiK VE ANAEROBiK EGZERSiZ

ANTRENMAN BİLGİSİ. Dayanıklılık ve Dayanıklılık Antrenmanı. Doç.Dr. Ertuğrul GELEN. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu

Dayanıklılık ve antrenman

FUTBOLDA DAYANIKLILIK. Atilla YÜCE

ELİT SPORCULARDA YAS VE CİNSE GÖRE STATİK KUVVET ÖLÇÜMLERİNİN FİZİKSEL ÖZELLİKLER İLE İLİŞKİSİ

T E NISÇILERE UYGULANAN P I LATES REFORMER EGZERSIZLERININ ITN TENIS B E CERI TESTINE E T K I S I

EGZERSİZ ENERJİ KAYNAKLARI DOÇ.DR.MİTAT KOZ

EGZERSİZ ENERJİ KAYNAKLARI DOÇ.DR.MİTAT KOZ

AEROBİK VE ANAEROBİK DAYANIKLILIK

FARKLI KOŞU BANDI PROTOKOLLERİNDE YÜKLENME VE KALP ATIM HIZI CEVABI İLİŞKİSİ

ÇOCUKLARDA FİZİKSEL AKTİVİTE VE FİZİKSEL UYGUNLUK PROF. DR. ERDAL ZORBA

EGZERSİZ FİZYOLOJİSİNDE TEMEL KAVRAMLAR

TÜRK VE YABANCI ÜLKE MİLLİ TAKIM BADMİNTONCULARININ BAZI FİZİKSEL VE FİZYOLOJİK ÖZELLİKLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ*

Aerobik Antrenman Programının Erkek Hentbolcularda Bazı Dolaşım ve Solunum Parametrelerine Etkisi

Postmenopozal Kadınlarda Vücut Kitle İndeksinin Kemik Mineral Yoğunluğuna Etkisi

KARDİYAK REHABİLİTASYON ÖĞR. GÖR. CİHAN CİCİK

PROF. DR. ERDAL ZORBA

Yüksek Şiddetli İnterval Antrenman Uygulamalarının Etki Alanlarının İncelenmesi

Aerobik Antrenman Programının Üniversite Ögrencilerinin Bazı Solunum ve Dolasım Parametreleri ile Vücut Yag Oranı Üzerine Etkisi

AEROBİK EGZERSİZ PROGRAMLARININ DÜZENLENMESİ

KADIN SPORCULARDA DİRENÇ ANTRENMANLARININ BEDEN KİTLE İNDEKSİ VE VÜCUT YAĞ YÜZDESİ ÜZERİNE ETKİSİ

VÜCUT KOMPOSİZYONU 1

ÜZERiNE ETKiSi. performansı etkilemediğini göstermektedir. Anahtar Kelime/er: Kreatin, kreatin fosfat, futbol, slalom koşusu, performans.

Prepuberte çocuklarda sürat ile aerobik dayanıklılık (vo 2max ) arasındaki ilişkinin belirlenmesi

GRUP FİTNESS DERSLERİNE KATILAN SEDANTER BİREYLERDE VÜCUT KOMPOZİSYONU PARAMETRELERİNİN İNCELENMESİ

Adı-soyadı: Gamze ERİKOĞLU ÖRER Doğum tarihi ve yeri: 13 Şubat 1983 Ankara

Yetişkin sedanter genç erkeklerde yüzme eğitiminin vücut kompozisyonu ve motorik özellikler üzerine etkisi

METABOLİK DEĞİŞİKLİKLER VE FİZİKSEL PERFORMANS

MENSTRUALOÖNGÜNÜN VE ORAL SU ALıMıNıN TOTAL VÜCUT SUYU VE VÜCUT KOMPOZiSYONU ÜZERiNE ETKisi:

Hacettepe Üniversitesi Spor Bilimleri. Gazi Üniversitesi Beden Eğitimi ve ÜNVAN BÖLÜM ÜNİVERSİTE

HATHA YOGANIN VE KALiSTENiK EGZERSiZLERiN STATiK DE GE ÜZERiNDEKi ETKiLERi

ANALYSES OF PHYCIAL AND TECHNICAL DEVELOPMENT OF YOUNGS ACCORDING TO AGE GROUP WHO PARTICAPATED IN SUMMER SCHOOL OF SPORTS

ENERJİ KULLANIMI VE BESİN MADDELERİ

«uzun süreli spor çalışmaları sırasında organizmanın yorgunluğa karşı gösterdiği yüksek direnç yeteneği»

12-15 YAŞ ARASI ANTRENMANLI ÇOCUKLARDA CiNSiYET VE YAŞıN LAKTAT VE KALP ATIM HIZI CEVAPLARINA ETKisi

GENÇ BADMiNTON OYUNCULARıNIN MÜSABAKA ORTAMINDA GÖZLENEN LAKTATVE KALP ATIM HIZI DEGERLERi

FİZİKSEL UYGUNLUK AKTİVİTELERİNİN İLKÖĞRETİM OKULU ÖĞRENCİLERİNDE FİZİKSEL VE FİZYOLOJİK PARAMETRELERİ ÜZERİNE OLAN ETKİLERİNİN İNCELENMESİ

Uluslararası Spor, Egzersiz ve Antrenman Bilimi Dergisi

FUTBOL HAZIRLIK DÖNEMİ DAYANIKLILIK ANTRENMANI. Hasan ÇAKMAK Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hareket ve Antrenman Bilimleri

Orta-Uzun Mesafe Koşularında VO2 Maks/Koşu Ekonomisi/Laktat Ölçümleri ve Antrenman Çıkarımlar

Performans Testleri. Antrenör Nihan DÖNMEZ

TÜRK FUTBOL KLASMAN HAKEMLERİNİN FİZİKSEL VE FİZYOLOJİK ÖLÇÜMLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ (MALATYA VE DİYARBAKIR ÖRNEĞİ) Atilla PULUR * Faruk YAMANER **

EGZERSİZ TESTLERİ & FITNESS ÖLÇME DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİ. Doç. Dr. Cengiz AKALAN ANTRENMAN BİLGİSİ

13-15 YAŞ GÜREŞÇİLERİN FİZİKSEL VE MOTORİK ÖZELLİKLERİNİN BİR YILLIK DEĞİŞİMLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

PARAMEDİK PROGRAM ÖĞRENCİLERİNDE BEDEN EĞİTİMİ VE GÜÇ GELİŞTİRME DERSİNİN VÜCUT KOMPOZİSYONU VE FİZİKSEL PERFORMANS ÜZERİNE ETKİLERİ

Yaşlılarda düzenli fiziksel aktivite

THE EFFECTS OF 6 WEEKS PREPARATION PHASE TRAINING ON SOME PHYSICAL AND PHYSIOLOGICAL PARAMETERS OF PROFFESSIONAL SOCCER PLAYERS

FARKLI DAYANIKLILIK ANTRENMANLARININ OKSİDATİF STRES OLUŞUMU VE ANTİOKSİDAN DÜZEYLERİ ÜZERİNE ETKİSİ *

HENTBOL, VOLEYBOL VE FUTBOL ÜNİVERSİTE TAKIMLARININ BAZI MOTORİK VE ANTROPOMETRİK ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ

8 HAFTA UYGULANAN PLYOMETRiK ANTRENMANIN HENTBOLCÜLERiN DiKEY

FİZİKSEL UYGUNLUK. (Clarke, 1967)

SPKD-UKSCA AKREDİTE KUVVET KONDİSYON UZMANLIĞI SINAVI ÖRNEK SORULARI

BASKETBOLCULARDA İP VE AĞIRLIK İPİ ÇALIŞMALARININ VÜCUT YAĞ ORANI, YAĞ YÜZDESİ VE ÇEVRE ÖLÇÜMLERİNE ETKİSİ

YÜKLENMENİN ÖLÇÜTLERİ ANTRENMAN BİLGİSİ

Çocuklarda maksimal oksijen tüketim kapasitesi ile beden kompozisyonu arasındaki ilişkinin incelenmesi

Nazmi SARITAŞ 1, İrfan ÖZKARAFAKI 2, Osman PEPE 3, Serdar BÜYÜKİPEKCİ 3. ARAŞTIRMA (Research Report)

Yrd Doç Dr MURAT BİLGE 02/12/2010

FUTBOLCULARDA HİDROTERAPİNİN TOPARLANMA ÜZERİNE ETKİSİ *

YAŞLILIK VE EGZERSİZ. Prof. Dr. Gülfem ERSÖZ ANKARA ÜNİVERSİTESİ SPOR BİLİMLERİ FAKÜLTESİ

KKTC YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

DAYANIKLIK VE ANTRENMANI

BOY UZUNLUĞUNUN MOTORİK ÖZELLİKLERE ETKİSİNİN İNCELENMESİ

GENÇ ATLET VE GÜREŞÇİLERİN DAYANIKLILIK İLE SÜRAT YETİLERİNİ ETKİLEYEN BAZI MOTORİK ÖZELLİKLERİN İNCELENMESİ

Okul Öncesi (5-6 Yaş) Cimnastik Çalışmasının Esneklik, Denge Ve Koordinasyon Üzerine Etkisi

Birim Antrenman. Dr. Alper AŞÇI. Hacettepe Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi

Elit Sporcularda Vücut Kompozisyonu İle Maksimal Oksijen Kapasitesi Arasındaki İlişki *

ANTRENMAN BİLGİSİ. Kuvvet ve Kuvvet Antrenmanı. Doç.Dr. Ertuğrul GELEN. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu

DÜZENLĠ FĠTNESS EGZERSĠZLERĠNĠN ANTROPOMETRĠK VE DERĠ ALTI YAĞ ÖLÇÜM DEĞERLERĠNE ETKĠSĠ *

AN INVESTIGATION OF THE EFFECTS OF TAEKWONDO TRAINING ON THE MOTOR DEVELOPMENT LEVELS OF CHILDREN

TÜRK BAYAN MiLLI TAKIM

İÇİNDEKİLER. Bölüm 1 FİZİKSEL UYGUNLUĞA GİRİŞ. Bölüm 2 FİZİKSEL UYGUNLUK SAĞLIK VE HASTALIK. Bölüm 3 SAĞLIĞIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE RİSK SINIFLAMASI

Büyümekte olan bir çocuk için ATP nin anaerobik yolla üretimi oldukça önemlidir çünkü

Amatör Futbol Takımında Müsabaka Dönemi Antrenmanının Performans Parametrelerine Etkisi *

İskelet Kasının Egzersize Yanıtı; Ağırlık çalışması ile sinir-kas sisteminde oluşan uyumlar. Prof.Dr.Mitat KOZ

SPORCULAR için......sizin için

12 14 yaş grubu çocuklara uygulanan futbol beceri antrenmanın temel motorik özelliklere etkisi*

ISSN: e-journal of New World Sciences Academy 2009, Volume: 4, Number: 3, Article Number: 2B0016

8 Haftalık Koş- Yürü Egzersizinin Sedanter Orta Yaşlı Obez Bayanlarda Fizyolojik, Motorik ve Somatotip Değerleri Üzerine Etkisi

Turkish Kick Boxing Federation Journal of Sport Science. Türkiye Kickboks Federasyonu Spor Bilimleri Dergisi

SPORCULAR İÇİN TEMEL BESLENME İLKELERİ

VÜCUT KOMPOZİSYONU. Doç. Dr. Ferda GÜRSEL

ULUSLARARASI 9. BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÖĞRETMENLİĞİ KONGRESİ

ELİT BAYAN BASKETBOL VE BAYAN HENTBOL OYUNCULARININ FİZİKSEL UYGUNLUK PARAMETRELERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

İngilizce 1997 Bahar KPDS 89

ELİT BAYAN HENTBOLCULAR İLE VOLEYBOLCULARIN BAZI FİZİKSEL VE FİZYOLOJİK PARAMETRELERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

ÖGRENCiLERiN FizIKSEL UYGUNLUGUNA ETKisl*

(Workout) Direnç Antrenmanları - Akut antrenman. Bir akut antrenmanda bulunan değişkenler; Hareketlerin belirlenmesi, Hareketlerin düzenlenmesi,

Ev hanımlarının fiziksel kapasitelerinin ve yaşam kalitelerinin belirlenmesi

6 HAFTALIK BLOK KONDİSYON ANTRENMANI PLANLAMASININ 16 YAŞ ERKEK BASKETBOLCULARDA AEROBİK KAPASİTE ÜZERİNE ETKİSİNİN İNCELENMESİ

Düzenli yürüyüş programının yaşları arası bayanlarda sağlık ilişkili fiziksel uygunluk unsurları ve kan lipidleri üzerine etkisi

TENİSÇİ VE VOLEYBOLCULARIN BAZI ANTROPOMETRİK ÖZELLİKLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

ANAEROBİK DAYANIKLILIK İLE DİKEY SIÇRAMA ARASINDAKİ İLİŞKİ *

Transkript:

SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2008, VI (4) 193-197 SÜREKLİ VE İNTERVAL KOŞU ANTRENMANLARININ VÜCUT KOMPOZİSYONU VE AEROBİK KAPASİTE ÜZERİNE ETKİLERİ Serkan REVAN 1 Şükrü Serdar BALCI 1 Hamdi PEPE 1 Mert AYDOĞMUŞ 2 Geliş Tarihi: 14.05.2008 Kabul Tarihi: 31.10.2008 ÖZET Bu çalışma, sürekli ve interval koşu antrenmanlarının vücut kompozisyonu ve aerobik kapasite üzerine etkilerini araştırmak amacıyla yapılmıştır. Çalışmaya düzenli olarak egzersiz yapmayan, gönüllü 38 erkek katılmıştır. Araştırma grubu, sürekli koşular (n=13), interval koşular (n=12) ve kontrol (n=13) olmak üzere 3 gruba ayrılmıştır. Antrenman gruplarına, 8 hafta boyunca, haftada 3 gün antrenman programı uygulanırken, kontrol grubu herhangi bir programa dahil edilmemiştir. Antrenman gruplarının antrenmanlar öncesi ve sonrası ölçüm değerleri karşılaştırıldığında, vücut ağırlığı ve vücut kitle indeksi değerlerinde sadece sürekli koşular grubunda (p<0,05); vücut yağ yüzdesi, toplam skinfold ve maksvo 2 değerlerinde ise, sürekli koşu ve interval koşu gruplarında anlamlı fark tespit edilmiştir (p<0,01). Sonuç olarak, vücut ağırlığının azaltılmasında sürekli koşu metodunun, interval koşu metoduna göre daha etkili olduğu, vücut yağ yüzdesinin azaltılması ve aerobik kapasitenin geliştirilmesinde ise her iki metodun da benzer olumlu etkiler gösterdiği söylenebilir. Anahtar Kelimeler: Sürekli koşular, İnterval koşular, Vücut kompozisyonu, Aerobik kapasite. EFFECTS OF CONTINUOUS AND INTERMITTENT RUNNING TRAINING ON BODY COMPOSITION AND AEROBIC CAPACITY ABSTRACT The aim of the study was to investigate the effects of continuous and intermittent running training on body composition and aerobic capacity. Thirty eight male students voluntarily served as subjects for this study. All subjects did not participate in regular exercise. Subjects were divided into three groups as continuous running (n=13), intermittent running (n=12) and control group (n=13). The control group was not taken in any programs, while a training program was carried out on training groups three times a week during 8 weeks. When the measurement results of pre and post training seasion were compared, a significant difference was determined in body weight and body mass index values in continuous running group (p<0,05) and there was also a significant difference in body fat percentage, sum of skinfold and maxvo 2 values in continuous and intermittent running groups (p<0,01). The results indicated that continuous running method was more effective than intermittent running method for reducing body weight; also both methods have the same positive effects for reducing body fat percentage and improving aerobic capacity. Key Words: Continuous running, Intermittent running, Body composition, Aerobic capacity. GİRİŞ Fiziksel uygunluğu geliştirmek için ya da bir spor branşına özgü antrenman yoğunluğunun seçiminde, farklı antrenman yoğunluklarının fiziksel parametreleri nasıl etkilediğini bilmek önemlidir. Kalp-solunum dayanıklılığı, fiziksel uygunluğun ana unsurlarından biri olarak bilinmektedir (1). Dayanıklılığın istenen seviyeye ulaşabilmesi, uygulanacak değişik antrenman metot ve içeriklerinin iyi uygulanabilmesine bağlıdır (2). Sürekli koşu ve interval koşu antrenmanları, aerobik güç ve kapasitenin geliştirilmesinde kullanılan çok etkili metotlardır (3). Sürekli koşu metodunda, aerobik kapasitenin geliştirilmesi temel ilkedir. Yapılan çalışmalarda, çalışma süresi uzun ve yüklenme şiddeti az yoğunlukta uygulanırsa yağ metabolizmasının, bu durumun tersi çalışmalarda (süre kısa, yoğunluk fazla) glikojen metabolizmasının işlerliği geliştirilir (2,4). İnterval antrenman, birçok 1 2 Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Ahi Evran Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu 193

SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi 2008, Cilt: VI, Sayı: 4 egzersiz serisinin belirli aralıklarla tekrar edilmesidir (5). İnterval antrenmanın özelliği, çalışma ve dinlenmenin ya da yüksek ve alçak yüklenmeli devrenin sistemli olarak değişimidir. İnterval dayanıklılık metodunun kalp büyümesi ve aynı zamanda karbonhidrat metabolizmasının, yani aerobik ve anaerobik kapasitenin düzeltilmesi açısından kullanılabileceği söylenebilir (2,4). Haftada 3-5 gün, 20-60 dakika devam eden ve %50 85 maksvo 2 yoğunluğu veya maksimal kalp atım sayısının %60 90 ile yapılan antrenmanlar sonucunda organizmada fiziksel ve fizyolojik özelliklerin geliştiği yapılan çalışmalarda belirtilmiştir (6). Sürekli koşu ve interval koşu antrenmanları, aerobik güç ve kapasitenin geliştirilmesinde kullanılan çok etkili metotlardır. Uzun süreli aerobik egzersizlerin vücut kompozisyonu ve aerobik kapasite üzerine etkilerinin incelendiği çok sayıda araştırma olmasına rağmen hangi antrenman metodunun daha etkili olduğu konusunda henüz ortak bir kanıya varılmamıştır. Bu çalışmada, hangi antrenman metodunun daha olumlu değişimler meydana getirdiğinin araştırılması amacıyla, sekiz hafta süreyle haftada üç gün uygulanan sürekli koşu ve interval koşu antrenmanlarının, genç erkeklerde vücut kompozisyonu ve aerobik kapasite üzerine etkileri incelenmiştir. MATERYAL VE YÖNTEM Araştırma grubu seçimi ve antrenman programı: Bu çalışmaya, düzenli olarak egzersiz yapmayan, orta düzeyde aktif, gönüllü 38 erkek üniversite öğrencisi katılmıştır. Çalışma boyunca araştırma grubunun beslenme alışkanlıklarında herhangi bir değişiklik olmamasına dikkat edilmiştir. Araştırma grubu, rastgele olarak sürekli koşu (n=13), interval koşu (n=12) ve kontrol (n=13) olmak üzere 3 gruba ayrılmıştır. Sürekli koşu grubundaki araştırma grubunun, hedef kalp atım sayıları, Karvonen metoduyla tespit edilmiştir (5,6) ve araştırma grubuna %50 70 şiddetinde, 8 hafta, haftada 3 gün, 25 60 dakika arasında koşu egzersizi yaptırılmıştır. Yaygın interval antrenman programı uygulanan her bir araştırma grubunun 250m., 400m., 650m. ve 900m. mesafelerinin en iyi koşu dereceleri tespit edilmiş ve bu mesafeleri, en iyi derecelerine %60 80 oranı ilave edilerek piramidal yüklenme şeklinde (250m.-400m.-650m.-900m.-650m.-400m.-250m.) koşmaları istenmiştir. İnterval antrenman grubuna, 8 hafta süreyle, haftada 3 gün koşu egzersizi yaptırılmıştır. Yüklenmeler arasında kalp atım sayısı 120-130 a düşünceye kadar aktif dinlenme uygulanmıştır. Tablo 1: Sürekli Koşular Antrenman Programı Antrenman süresi Antrenman şiddeti Antrenman sıklığı 1.Hafta 25 dk % 50 3 gün/hafta 2.Hafta 30 dk % 50 3 gün/hafta 3.Hafta 35 dk % 60 3 gün/hafta 4.Hafta 40 dk % 60 3 gün/hafta 5.Hafta 45 dk % 60 3 gün/hafta 6.Hafta 50 dk % 70 3 gün/hafta 7.Hafta 55 dk % 70 3 gün/hafta 8.Hafta 60 dk % 70 3 gün/hafta Tablo 2. İnterval Koşular Antrenman Programı Koşu mesafeleri Maksimal koşu Antrenman Şiddeti süreleri % 60 % 70 % 80 250 m 40 sn 56 sn 52 sn 48 sn 400 m 64 sn 90 sn 83 sn 77 sn 650 m 114 sn 160 sn 148 sn 137 sn 900 m 165 sn 231 sn 215 sn 198 sn İnterval antrenman programı, araştırma grubunun antrenmanlara adapte olmaları amacı ile ilk 2 hafta 1 set, 3. haftadan 7. haftaya kadar 2 set, son 2 hafta ise 3 set uygulanmıştır. Her iki gruba da antrenmana başlamadan 5 10 dakika ısınma egzersizi, antrenman sonunda 5 10 dakika soğuma egzersizi yaptırılmıştır. Araştırmada Uygulanan Ölçüm ve Testler: Boy Uzunluğu, Vücut Ağırlığı ve Vücut Kitle İndeksi (VKİ): Araştırma grubunun boy uzunluğu (m.) antropometrik set (Holtain marka) kullanılarak, çıplak ayak, ayaklar yere düz olarak basmış, topuklar bitişik, dizler gergin ve vücut dik 194

pozisyonda iken 1 mm. hassasiyetle ölçülmüştür. Vücut ağırlığı (kg.), 100 gr. hassasiyeti olan elektronik baskül (Tefal marka) kullanılarak, çıplak ayak, şort ve tişört ile ölçülmüştür. VKİ, vücut ağırlığının (kg.), boy uzunluğunun (m.) karesine bölünmesiyle hesaplanmıştır (7). Derialtı Yağ Kalınlığı Ölçümleri (Skinfold): Vücut yağ yüzdesinin belirlenmesi için skinfold kaliper (Holtain marka) kullanılarak, 7 standart bölgeden (biceps, triceps, sub-scapula, supra-iliak, abdominal, thigh, calf) ölçümler yapılmıştır. Araştırma grubunun vücut yağ yüzdeleri (VYY), Yuhasz formülüne göre hesaplanmıştır (8,9). Maksimal Aerobik Kapasite (maksvo 2 ): Araştırma grubunun maksimal oksijen kullanma kapasiteleri, klinik egzersiz testleri arasında en sık kullanılan, eğim ve hızın 3 er dakikalık periyotlarla artırılması şeklinde gerçekleştirilen Bruce Test Protokolü uygulanarak belirlenmiştir (9,10). Araştırma grubunun maksvo 2 değerleri, Noonan ve Dean ın (11), belirttiğine göre Foster ve arkadaşlarının geliştirdiği formül yardımıyla hesaplanmıştır. İstatistiksel Analizler: Verilerin normal dağılımı ve varyanslarının homojenliği test edildikten sonra antrenmanlar öncesi ve sonrası değerleri arasında istatistiksel farklılık paried t test ile analiz edilmiştir. BULGULAR Tablo 3. Araştırma Grubunun Antrenmanlar Öncesi ve Sonrası Ortalama (Ort), Standart Sapma Değerleri (SD) ve İlişkili Ölçümlerde t Test Sonuçları Değişkenler Sürekli Koşular İnterval Koşular Kontrol Ort ± SD Ort ± SD Ort ± SD Yaş (yıl) 24.2 ± 3.1 24.1 ± 4.7 23.8 ± 4.1 Boy Uzunluğu (cm.) 176.5 ± 5.4 174.7 ± 6.9 174.1 ± 6.6 Vücut Ağırlığı Ön Test 73.1 ± 7.6 69.4 ± 9.6 71.1 ± 6.5 (kg) Son Test 72.1 ± 7.1* 68.7 ± 9.4 70.8 ± 7.0 VKİ Ön Test 23.4 ± 2.1 22.7 ± 2.7 23.5 ± 2.2 (kg/m 2 ) Son Test 23.1 ± 2.1* 22.5 ± 2.6 23.4 ± 2.4 VYY Ön Test 12.7 ± 2.5 12.4 ± 2.6 12.2 ± 1.2 (%) Son Test 11.7 ± 2.0** 11.4 ± 2.2** 11.9 ± 1.3* Toplam Skinfold Ön Test 65.8 ± 18.1 63.2 ± 24.8 61.9 ± 13.0 (mm) Son Test 56.4 ± 14.8** 54.9 ± 21.7** 60.1 ± 13.5 maksvo 2 Ön Test 51.8 ± 4.7 53.2 ± 5.5 51.5 ± 4.5 (ml/kg/dk) Son Test 56.5 ± 3.3** 58.4 ± 6.0** 52.1 ± 4.0 VKI= Vücut Kitle İndeksi, VYY= Vücut Yağ Yüzdesi, maksvo 2 = Maksimal Oksijen Tüketimi. * p<0.05 **p<0.01 Çalışmaya katılan araştırma grubunun, antrenmanlar öncesi ve sonrası vücut ağırlığı ve VKİ değerleri karşılaştırıldığında, sadece sürekli koşular grubunda istatistiksel olarak anlamlı fark tespit edilmiştir (p<0.05). Araştırma grubunun antrenmanlar öncesi ve sonrası VYY değerleri karşılaştırıldığında, sürekli koşular ve interval koşular grubunda p<0.01, kontrol grubunda ise p<0.05 seviyesinde anlamlı fark tespit edilmiştir. Araştırma grubunun antrenmanlar öncesi ve sonrası toplam skinfold ve maksvo 2 değerleri karşılaştırıldığında, sürekli koşular ve interval koşular grubunda istatistiksel olarak anlamlı fark tespit edilirken (p<0.01), kontrol grubunda anlamlı fark tespit edilmemiştir. TARTIŞMA VE SONUÇ Dayanıklılık antrenmanlarının vücut kompozisyonu üzerine etkilerinin incelendiği çalışmalarda, antrenman programları sonunda toplam vücut ağırlığı, vücut yağ yüzdesi, vücut kitle indeksi ve tüm deri kıvrım kalınlığı ölçümlerinde önemli azalmalar, vücut yoğunluğu ve yağsız vücut kitlesinde ise önemli artışlar tespit edilmiştir (12,13,14,15). Sürekli ve 195

SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi 2008, Cilt: VI, Sayı: 4 interval dayanıklılık antrenmanı uygulanan çalışmalarda ise Koç ve arkadaşları (16), 8 hafta süreyle uygulanan her iki koşu programlarının da vücut ağırlığı ve VKİ değerlerini azalttığını belirtmişlerdir. Obezlerle yapılan başka bir çalışmada ise, 12 hafta süreyle haftada 5 gün, günde 45 dakika uygulanan sürekli ve interval yüzme egzersizlerinin, kilo kaybında benzer etkiler oluşturduğu tespit edilmiştir (17). Aerobik egzersiz süresince iskelet kaslarında ATP üretimi için yağlar ve karbonhidratlar baskın olarak kullanılır. MaksVO 2 nin yaklaşık %50-65 egzersiz yoğunluğunda yağların toplam enerji üretimine katkısı artarken, maksvo 2 nin yaklaşık %85 ve üzeri egzersiz yoğunluğunda ise bu katkı azalmaktadır (18). Chilibeck ve arkadaşları (19), yüksek yoğunluklu interval antrenmanların yağ asidi oksidasyonunu artırmada sürekli submaksimal antrenmanlara göre daha etkili olduğunu belirtmişlerdir. Bu çalışmada ise antrenman periyodu sonunda vücut ağırlığı ve vücut kitle indeksi değerleri sadece sürekli koşular grubunda; vücut yağ yüzdesi ve toplam skinfold değerleri ise her iki grupta da önemli düzeyde azalmıştır. Çalışmalarda uygulanan antrenman metotlarının; süre, sıklık ve yoğunluklarının birbirinden farklı olması sonuçları etkilemiş olabilir. Düzenli aerobik egzersizler sonunda vücut ağırlığında ve vücut yağ yüzdesi değerlerindeki azalmaların, uzun süreli düşük şiddetteki egzersizlerde yağların ATP üretimine katkısının daha fazla olmasından kaynaklandığı düşünülebilir. Orta yoğunluklu aerobik antrenmanlar maksimal aerobik gücü artırırken anaerobik kapasiteyi değiştirmemektedir. Bununla beraber yüksek yoğunluklu interval antrenmanlarla her iki enerji sistemi de geliştirebilir (20). Helgerud ve arkadaşları (1), yapmış oldukları çalışmada, sadece %70 maksimal kalp atım sayısı (maks KAS) ile 45 dakika sürekli koşu yapan grupta vücut ağırlığı ortalamalarında anlamlı düzeyde azalma gözlerken, maksvo 2 değerlerinde ise laktat eşiğinde %85 maks KAS ile 24-25 dakika sürekli koşu ve %90-95 maks KAS ile interval koşu gruplarında anlamlı düzeyde artışlar tespit etmişlerdir. Başka bir çalışmada, 6 hafta süreyle haftada 3-4 gün uygulanan sürekli ve yüksek yoğunluklu interval antrenmanlarının maksvo 2 değerlerinde kontrol grubuna göre anlamlı düzeyde artışlara neden olduğu, vücut ağırlığında ise grupların hiçbirinde anlamlı değişimin olmadığı ve her iki antrenman grubundaki değişimlerin benzer olduğu belirtilmiştir (21). Overend ve arkadaşları (22), 10 hafta süreyle yapılan yüksek ve düşük yoğunluklu interval antrenmanların, maksvo 2 değerlerinde sürekli antrenmanlarla benzer faydalar sağladığını ve gruplar arasında fark olmadığını belirtmişlerdir. Yine benzer bir çalışmada %70-75 maksvo 2 ile 10 hafta süreyle yapılan sürekli ve interval antrenmanlar sonunda her iki antrenman grubunda da maksvo 2 değerlerinde benzer ve anlamlı artışlar tespit edilmiştir (23). Yetişkinlerde olduğu gibi çocuklarda da sürekli ve yüksek yoğunluklu interval antrenmanlar maksvo 2 değerlerinde, kontrol grubuna göre anlamlı düzeyde artışlarla sonuçlanmıştır (24). Benzer biçimde çalışmamızda da araştırma grubunun antrenmanlar öncesi ve sonrası maksvo 2 değerlerinde hem sürekli koşu hem de interval koşu gruplarında önemli artışlar tespit edilmiştir. Yapılan araştırmalar sonucu genel olarak sürekli ve interval aerobik egzersizlerin maksvo 2 değerlerini benzer biçimde önemli düzeyde artırdığı söylenebilir. Bununla birlikte interval metodun sürekli egzersiz metoduna göre aerobik uygunluğu daha fazla artırdığını belirten çalışma sonuçları da mevcuttur (17,25, 26). Sonuç olarak, vücut ağırlığının azaltılmasında sürekli koşu metodunun, interval koşu metoduna göre daha etkili olduğu, vücut yağ yüzdesinin azaltılması ve aerobik kapasitenin geliştirilmesinde ise her iki metodun da benzer olumlu etkiler gösterdiği söylenebilir. KAYNAKLAR 1. Helgerud, J., Hoydal, K., Wang, E., Karlsen, T., Berg, P., Bjerkaas, M., Simonsen, T., Helgesen, C., Hjorth, N., Bach, R., Hoff, J., Aerobic High-Intensity Intervals Improve VO2max More Than Moderate Training, Med Sci Sports Exerc, 39 (4), 665-71, 2007. 2. Sevim, Y., Antrenman Bilgisi, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, 2002. 3. Çevik, C., Günay, M., Tamer, K., Sezen, M., Onay, M., Farklı Aerobik Nitelikli Antrenmanların Serum Enzimler, Serum Elektrolitler, Üre, Kreatin, Total Protein, Fosfor ve Ürik Asit Üzerindeki Etkileri ve İlişki Düzeylerinin Belirlenmesi, Gazi Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 1(2), 37-46, 1996. 4. Günay, M., Yüce, İ.A., Futbol Antrenmanının Bilimsel Temelleri, 2. baskı, Gazi Kitabevi, Ankara, 2001. 5. Fox, E.L., Bowers, R.W., Foss, M.L., Beden Eğitimi ve Sporun Fizyolojik Temelleri, Bağırgan Yayımevi, (çev:cerit, M.), Ankara, 1999. 6. Özer, K., Fiziksel Uygunluk, 2. baskı, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, 2006. 7. Anonymous., American College of Sports Medicine, ACSM s Guidelines for Exercise Testing and Prescription, Sixth Edition, Lippincott Williams&Wilkins, USA, 2000. 8. Özer, K., Antropometri: Sporda Morfolojik Planlama, Kazancı Matbaacılık Sanayi AŞ, İstanbul, 1993. 9. Tamer, K., Sporda Fiziksel-Fizyolojik Performansın Ölçülmesi ve Değerlendirilmesi, 2. baskı, Bağırgan Yayımevi, Ankara, 2000. 10. Cooper, C.B., Storer, TW., Egzersiz Testleri ve Yorumu, (çev: Kayserilioğlu, A., Çavuşoğlu, H.), Yüce Yayımları, İstanbul, 2003. 11. Noonan, V., Dean, E., Submaximal Exercise Testing: Clinical Application and Interpretation, Phys Ther, 80, 782 807, 2000. 12. Gökdemir, K., Koç, H., Yüksel, O., Aerobik Antrenman Programının Üniversite Örencilerinin Bazı Solunum ve Dolaşım Parametreleri ile Vücut Yağ Oranı Üzerine Etkisi, SDÜ Egzersiz, sayı 1, no 1, 2007. 196

13. Patlar, S., Sanioğlu, A., Kaplan, T., Polat, Y., Futbolcularda Sürekli Koşular Metodu İle Oyun Formu Metodunun Dayanıklılık Parametreleri Üzerine Etkisi, SÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 5 (1-2), 10-17, 2003. 14. Trapp, E.G., Chisholm, D.J., Freund, J., Boutcher, S.H., The Effects Of High-Intensity Intermittent Exercise Training on Fat Loss and Fasting Insulin Levels of Young Women, International Journal of Obesity, 32, 684 691, 2008. 15. Wilmore, J.H., Despres, J.P., Stanforth, P.R., Mandel, S., Rice, T., Gagnon, J., Leon, A.S., Rao, D., Skinner, J.S., Bouchard, C., Alterations in Body Weight and Composition Consequent to 20 Wk of Endurance Training: The HERITAGE Family Study, American Journal of Clinical Nutrition, 70 (3), 346-352, 1999. 16. Koç, H., Tamer, K., Çoksevim, B., Devamlı ve Aralı (İnterval) Koşu Programlarının Plazma Üre ve Kreatin Düzeyleri Üzerine Etkisi, Sağlık Bilimleri Dergisi, 16 (1), 17-22, 2007. 17. Ribeiro Braga, L., de Mello, M.A., Gobatto, C.A., Continuous and Intermittent Exercise: Effects of Training and Detraining on Body Fat in Obese Rats, Arch Latinoam Nutr, 54 (1), 58-65, 2004. 18. Spriet, LL., Regulation of skeletal muscle fat oxidation during exercise in humans, Med Sci Sports Exerc, 34 (9), 1477-84, 2002. 19. Chilibeck, P.D., Bell, G.J., Farrar, R.P., Martin, TP., Higher Mitochondrial Fatty Acid Oxidation Following Intermittent Versus Continuous Endurance Exercise Training, Can J Physiol Pharmacol, 76 (9), 891 894,1998. 20. Tabata, I., Nishimura, K., Kouzaki, M., Hirai, Y., Ogita, F., Miyachi, M., Yamamoto, K., Effects of Moderate-Intensity Endurance and High-Intensity Intermittent Training on Anaerobic Capacity and VO2max, Med Sci Sports Exerc, 28 (10): 1327-30, 1996. 21. Berger, N.J., Tolfrey, K., Williams, A.G., Jones, A.M., Influence of Continuous and Interval Training on Oxygen Uptake On- Kinetics, Med Sci Sports Exerc, 38 (3), 504-512, 2006. 22. Overend, T.J., Paterson, D.H., Cunningham, D.A., The Effect of Interval and Continuous Training on The Aerobic Parameters, Can J Sport Sci, 17(2),129-34, 1992. 23. Morris, N., Gass, G., Thompson, M., Bennett, G., Basic, D., Morton, H., Rate and Amplitude of Adaptation to Intermittent and Continuous Exercise in Older Men, Med Sci Sports Exerc, 34 (3), 471-7, 2002. 24. McManus, A.M., Cheng, C.H., Leung, M.P., Yung, T.C., Macfarlane, D.J., Improving Aerobic Power in Primary School Boys: A Comparison of Continuous and Interval Training, Int J Sports Med, 26 (9), 781-6, 2005. 25. Daussin, F.N., Ponsot, E., Dufour, S.P., Lonsdorfer-Wolf, E., Doutreleau, S., Geny, B., Piquard, F., Richard, R., Improvement of VO 2 max; by Cardiac Output and Oxygen Extraction Adaptation During Intermittent Versus Continuous Endurance Training, Eur J Appl Physiol, 101, 377 83, 2007. 26. Gorostiaga, E.M., Walter, C.B., Foster, C., Hickson, R.C., Uniqueness of Interval and Continuous Training at The Same Maintained Exercise Intensity, Eur J Appl Physiol Occup Physiol, 63 (2), 101-7, 1991. 197