16 KLÝNÝK ARAÞTIRMA Saðlýk Yüksekokulu Öðrencilerinin Medya ve Etkilerine Ýliþkin Görüþlerinin Deðerlendirilmesi Opinions Of The Higher School Of Health Students Toward Media And Its Impact 1 Yrd.Doç.Dr.Nilgün Çöl ARAZ 2 Yrd.Doç.Dr.Serap PARLAR 2 Öðr.Gör.Hatice Serap ATALAY 1 Gaziantep Üniversitesi Týp Fakültesi, Çocuk Saðlýðý ve Hastalýklarý AD. 2 Gaziantep Üniversitesi Saðlýk Bilimleri Fakültesi, Hemþirelik Bölümü Gaziantep Týp Dergisi 2010;16(2):16-21. Özet Giriþ Bu anket çalýþmasýnýn amacý Saðlýk Yüksekokulu Hemþirelik Bölümü öðrencilerinin medya ve etkilerine iliþkin görüþlerinin deðerlendirilmesidir. Çalýþmaya Haziran 2009 Temmuz 2009 tarihleri arasýnda Gaziantep Üniversitesi Saðlýk Yüksekokulu Hemþirelik Bölümü öðrencileri nden gönüllü olarak anket formunu doldurmayý kabul eden 275 kiþi dahil edildi. Öðrencilerin %48.0 ý (130) günde iki saatten az bir süre televizyon izlemekteydi. Yoðurt, süt, meyve suyu gibi (98, %39.0) gýdalarla ilgili televizyon reklamlarý en çok hatýrlananlardý. Öðrencilerin %50.6 sý (137) son bir ay içinde televizyonda çocuk þiddetine iliþkin bir görüntü izlediðini belirtmiþti. Büyük çoðunluðu son bir hafta içinde sigara ve alkol kullanýmýný özendiren bir televizyon programý ile karþýlaþmamýþtý. (sigara: 208, %76.2; alkol: 197, %72.2). Öðrencilerin yaþ, anne ve baba yaþý ve eðitim düzeyi, saðlýk güvencesi, gelir düzeyi ve diðer sosyodemografik özellikleri ile medyadan etkilenim düzeyleri arasýnda istatistiksel olarak anlamlý bir iliþki saptanmadý. Bu çalýþma medyanýn son yýllarda hayatýmýzýn her alanýnda daha etkili bir hale geldiðini ve saðlýk yüksekokulu hemþirelik bölümü öðrencilerinin de medyadan etkilendiðini göstermektedir. Anahtar kelimeler: Medya, Televizyon, Hemþirelik bölümü öðrencileri Abstract The aim of this questionnaire-based study was to determine the opinions of higher school of health nursing department students toward media and its impact. The study was conducted to a convenience sample of 275 higher school of health nursing department students between June 2009 and July 2009 were asked to complete a questionnaire. The forty-eight percent of the respondents (130) was watched television less than 2 hour per day. Advertising of the food such as yogurt, milk, fruit juice (98, 39.0%) was the most memorable television advertisement. The fifty percent of students (137) was watched an image is related to the violence of the child on television in the last 1 month. The great majority of the students was not watched a television program is related to portrayed tobacco and alcohol use in the last 1 week. (tobacco: 208, 76.2%; alcohol: 197, 72.2%). No correlation could be found between the impact of media and age, parents age and education level, type of social security, level of income or other sociodemographic properties. This study shows that, media becomes more efficient in every aspect of our lives, in the recent years and higher school of health nursing department students were also affected by the media. Key words: Media, Television, Nursing students Ýletiþim her türlü bilgi, duygu ve düþüncelerin yayýnlanma süreci olarak tanýmlanmakta ve iki birim arasýndaki birbirine iliþkin mesaj alýþveriþi medya aracýlýðý ile olmaktadýr (1,2). Medya yani iletiþim ortamý; dergiler, gazeteler, radyo, tiyatro, televizyon, sinema filmleri, internette web sayfalarý ve benzer yayýn araçlarýný içermekte ve çocuklarýmýzýn yaþamýna eðitim döneminden çok önce girmektedir (1). Çocuklarýn ve gençlerin davranýþ modeli ve deðer yargýlarýnýn geliþimi üzerinde oldukça etkili olmaktadýr (3). Amerikan Pediatri Akademisi verilerine göre çocuk ve adolesanlar günde 6.5 saatý medya yayýn araçlarý ile bu sürenin büyük çoðunluðunu ise (3 saat/gün) televizyon izleyerek geçirmektedir (4). Eriþkinlerde ise günlük televizyon izleme süresi kadýnlarda 1.60 saat, erkeklerde 1.85 saat olarak bildirilmektedir (5) Televizyon izlemi çocuk ve adolesanlarda cinsellik, þiddet içerikli ve agresif davranýþlarda artýþa, madde kullanýmýnýn ön plana çýkmasýna, obezite ve okul baþarýsýnda azalmaya yol açmaktadýr (4). Eriþkinlerde ise televizyon izlemi fiziksel aktiviteyi kýsýtlayarak obesite sýklýðýný arttýrmaktadýr (5,6). Günümüzde çocuk ve adölesan ýn fiziksel, duygusal ve sosyal yönden geliþiminin saðlanmasý, çocuk ve aile saðlýðýnýn geliþtirilmesi ve sürdürülmesi ile birlikte eðitim ve danýþmanlýk hizmetlerinin verilmesi de çocuk saðlýðý ile ilgilenen profesyonellerin görevleri arasýnda yer almaktadýr. Bu nedenle çeþitli ortamlarda ebeveynlerle iletiþim halinde bulunan saðlýk çalýþanlarýnýn çocuklarýn televizyon izleme durumlarýný ve ebeveynlerin bu konudaki bilgi, tutum ve davranýþlarýný saptayarak, bu konuda etkili bilgi ve danýþmanlýk saðlanmasý gerekmektedir (2). Ülkemizden ise bu konuya iliþkin yeterli veri bulunmamaktadýr. Yrd.Doç.Dr. Nilgün Çöl ARAZ, Gaziantep Üniversitesi Týp Fakültesi, Çocuk Saðlýðý ve Hastalýklarý AD. Adres: Gaziantep Üniversitesi Týp Fakültesi, Çocuk Saðlýðý ve Hastalýklarý AD. Þehitkamil / GAZÝANTEP Tlf: 0342 360 60 60 / 76440 Faks: 0342 360 39 28 E-mail: naraz@gantep.edu.tr 07-09 Ekim 2009 tarihinde Gaziantep te düzenlenen V. Ulusal Ana Çocuk Saðlýðý Kongresi nde poster olarak sunulmuþtur. Geliþ Tarihi: 15.03.2010 Kabul Tarihi: 28.04.2010 Gaziantep Týp Dergisi /Yýl 2010 / Cilt 16 / Sayý 2

17 Bu nedenle çalýþmamýzda ileride saðlýkla ilgili her alanda hizmet verecek olan Saðlýk Yüksekokulu Hemþirelik Bölümü öðrencilerinin, kitap okuma, televizyon izleme gibi konulardaki alýþkanlýklarýný saptamayý, ayrýca izledikleri çeþitli reklamlardan, þiddet içerikli programlardan, alkol, sigara ve bebek beslenmesi konularýndaki reklam ve haberlerden ne derecede etkilendiklerini belirlemeyi amaçladýk. Tablo 1. Öðrencilerin Sosyo-Demografik özellikleri (n=275) Gereç ve Yöntem Çalýþmaya Haziran Temmuz 2009 tarihleri arasýnda Gaziantep Üniversitesi Saðlýk Yüksekokulu Hemþirelik Bölümü öðrencilerinden gönüllü olarak anket formunu doldurmayý kabul eden 275 kiþi dahil edildi. Çalýþma için yerel etik kurul onayý alýndý Tüm katýlanlara 53 soruluk bir anket formu uygulandý. Anket sorularý konu ile ilgili daha önce yayýnlanmýþ çeþitli literatür bilgileri incelenerek hazýrlandý (4,7-10). Anket formunun ilk bölümünde yaþ, cinsiyet, kardeþ sayýsý, saðlýk güvencesi, anne ve babanýn eðitim düzeyi ve çalýþma durumu gibi demografik bilgiler yer almaktaydý. Ýkinci bölümde ise öðrencilerin kitap okuma, televizyon izleme alýþkanlýklarýný, izledikleri programlardan, reklam ve haberlerden etkilenim derecelerini ortaya koymaya yönelik sorular yer alýyordu. Ýstatiksel deðerlendirme için Statistical Package for the Social Sciences (SPSS) version 13.00 (SPSS Inc., Chicago IL, USA) programý kullanýldý. Bu program yardýmýyla frekans daðýlýmlarý hesaplandý. Sayýsal deðerler ortalama±standart Sapma veya olgu sayýsý (%) olarak verildi, kategorik verilerin karþýlaþtýrmasýnda ki-kare testi, ölçülebilir verilerin karþýlaþtýrýlmasýnda ise T-testi kullanýldý. Karþýlaþtýrmalarda p<0.05 olan deðerler istatistiksel olarak anlamlý kabul edildi. Bulgular Araþtýrmaya katýlan öðrencilerin 211 i (%76.7) kadýn, 64 ü (%23.3) erkek, yaþ ortalamasý 21.04±1.63 (18-28) idi. Öðrencilerin 97 sini (%35.3) birinci sýnýf, 71 ini (%25.8) ikinci sýnýf, 55 ini (%20.0) üçüncü sýnýf, 52 sini (%18.9) ise dördüncü sýnýflar oluþturmaktaydý. Araþtýrmaya katýlanlarýn diðer sosyodemografik özellikleri Tablo 1 de özetlenmiþtir. Medya denilince aklýnýza ne geliyor sorusuna televizyon (204, %75.6), gazete (149, %55.2), dergi (112, %41.5) ve sinema (87, %32.2) olarak cevap verilmiþti. Öðrencilerin %24.1 inin (65) evine her gün düzenli olarak gazete, %27.1 inin (74) evine ise haftalýk veya aylýk en az bir dergi alýnýyordu. Günlük gazete okuma alýþkanlýðý olanlar %18.4 ünü (50), düzenli olarak en az bir dergi okuduðunu belirtenler ise %15.8 ini (43) oluþturmaktaydý. Öðrencilerin büyük çoðunluðunun (242, %88.3) evinde televizyon mevcuttu. Günlük televizyon izleme sürelerine bakýldýðýnda %48.0 inin (130) günde 2 saatten az, %24.7 sinin (67) 2-5 saat arasýnda televizyon izlediði, %22.1 inin (60) ise hiç izlemediði saptandý. Dün ne kadar süre televizyon izlediniz sorusuna %55.6 sý (150) hiç seyretmedim, %32.2 si (87) ise 2 saatten az izledim þeklinde cevap vermiþti. Son bir hafta içinde okunan gazete veya dergilerdeki reklamlardan en fazla akýlda kalanlar televizyon, bilgisayar, müzik çalar ve elektronik ev aletleri (108, %45.2) ile ilgili olanlar, televizyon reklamlarýndan ise yoðurt, süt, meyve suyu gibi (98, %39.0) gýdalarla ilgili olanlardý (Tablo 2). Öðrencilere son bir ay içinde gazete, dergi ve televizyonda yoðurt ve süt ürünleri, anne sütü ve çocuk mamalarý ile ilgili bir haber, makale, resim veya reklama rastlama durumlarý sorulduðunda; çocuk mamalarý (gazete, dergide: 158, %68.0; televizyonda: 154, %56.2) ve süt, yoðurt ürünleri ile karþýlaþma oranlarý (gazete, dergide: 162, % 59.8; televizyonda: 184, %56.2) yüksek, anne sütü ile karþýlaþma oranlarý ise düþüktü (gazete, dergide: 110, % 41.8; televizyonda: 109, %39.9). Bu kiþilerin çocuk mamasý reklamlarý ile ilgili hatýrladýklarý özellikler Tablo 2 de özetlenmiþtir. Öðrencilerin %49.4 ü (134) son bir ay içinde televizyonda çocuk þiddetine iliþkin bir haber, belgesel, reklam veya görüntüye rastlamadýðýný, %50.6 sý (137) ise en az bir kez rastladýðýný belirtmiþti.

18 Tablo 2. Öðrencilerin reklamlardan etkilenim düzeyleri Yine %52.4 ü (142) herhangi bir gazete veya dergide çocuk þiddetine iliþkin bir görüntüye rastlamadýðýný, %63.8 u (129) ise en az bir kez gördüðünü belirtmiþti. Çocuk þiddetine iliþkin gazete, dergi, televizyonda aþaðýdakilerden hangisine en fazla rastlýyorsunuz sorusuna sýrasýyla haber (166, %62.87), makale (42, %15.90), köþe yazýsý (41, %15.53) ve resim (33,%12.5) þeklinde cevap verilmiþti. Öðrencilerin çoðunluðu (101, %41.6) kendini geliþtirmek için kitap okuduðunu, yine büyük çoðunluðu zamansýzlýk nedeni ile (162, %69.5) kitap okuyamadýðýný belirtmiþti (Tablo 3). Tablo 3. Öðrencilerin kitap okuma ve okumama nedenleri Katýlanlarýn büyük çoðunluðu son bir hafta içinde sigara ve alkol içmeyi özendiren bir haber/görüntü ile karþýlaþmadýðýný belirtmiþti (sigara: 208, %76.2; alkol: 197, %72.2). Sigara içmeyi özendiren görüntülere %15.7 si (43) televizyonda, %3.7 si (10) ise gazetede rastladýðýný belirtmiþti. Alkol kullanýmýný özendiren görüntülerle ise %20.9 u (57) televizyonda karþýlaþmýþtý. Son bir hafta içinde sigara ve alkolün zararlarý ile ilgili bir bilgi/görüntü ile karþýlaþtýnýz mý sorusunu ise yine büyük bir çoðunluðu hayýr olarak yanýtlamýþtý (sigara: 163, %59.9; alkol: 195, %71.7). Boþ vakitlerinde neler yaptýklarý sorgulandýðýnda çoðunluðu (125, %46.6), arkadaþlarýyla görüþtüðünü belirtmiþti, daha sonra sýrasýyla kitap okuma (111, %41.4), yürüyüþ yapma (96, %35.8) ve bilgisayar oyunlarý oynama (84, %31.3) gibi aktivitelerde bulunduklarýný belirtmiþlerdi. Yýlda kaç kitap okuyorsunuz sorusuna %41.3 ü (112) 5 den az, %38.0 ý (103) 6 ila 20 arasýnda, %12.5 i (34) 21 ve daha fazla olarak cevap vermiþ, %4.8 i (13) ise hiç kitap okuyamadýðýný belirtmiþti. Ne tür kitap okuduklarý sorgulandýðýnda sýrasýyla klasik romanlar (134, %51.53), macera (111, %42.69), aþk (104, %40) ve bilim kurgu (71, %27.30) romanlarý gelmekteydi. Öðrencilerin çoðunluðu okuma alýþkanlýðýný gençlik (143, %55.2) döneminde edinmiþti, Okuma alýþkanlýðýnýn kazanýlmasýnda etkili olan faktörler arasýnda okul (128, %49.4) ve arkadaþ çevresi (70, %27.0) ilk sýralarda yer almaktaydý.

19 Cinsiyete göre karþýlaþtýrma yapýldýðýnda kadýnlarda son bir ay içinde televizyonda anne sütüne iliþkin bir görüntüye rastlama oraný erkeklerden fazlaydý (kadýn 91/210, %43.3; erkek18/63, %28.6; p:0.036). Düzenli gazete okuyanlarda düzenli dergi okuma alýþkanlýðý da daha fazlaydý (düzenli gazete okumayan 39/65, %60.0; düzenli okuyan 153/205, %74.6; p:0.023). Düzenli dergi okuyanlarda ise kitap okuma oraný daha fazlaydý. (okumayanlarda 64/69, %92.8; okuyanlarda 184/188, %97.9; p:0.048). Bir gün önce an az iki saat televizyon izleyenler anne sütü, çocuk mamalarý, yoðurt ve süt ürünleri ile ilgili reklamlarý daha iyi hatýrlamaktaydý (Tablo 4). Öðrencilerin yaþ, kardeþ sayýsý, ekonomik durum, saðlýk güvencesi, anne ve babanýn yaþý, eðitim düzeyi ve çalýþma durumu ile, kitap okuma, televizyon izleme gibi konulardaki alýþkanlýklarý arasýnda istatiksel olarak anlamlý bir iliþki saptanmadý. Tartýþma Son yýllarda medya hayatýmýzýn her alanýnda daha etkili bir hale gelmekte, özellikle televizyon çocuk ve adolesanlarýn dünyasýnda önemli bir yer tutmaktadýr. Bu çalýþmada da öðrencilerimizin %48.0 inin günde yaklaþýk 2 saat, %24.7 sinin ise 2-5 saat arasýnda televizyon izlediði saptanmýþtýr. Amerikan Pediatri Akademisi verilerine göre bir çocuk veya adolesan günde ortalama 3 saat televizyon izlemektedir (4). Cheng ve arkadaþlarý (11) çocuklarýn günde ortalama 2.6 saat televizyon izlediðini bildirmiþlerdir. Utter ve arkadaþlarýna göre çocuklarýn %30 u ve adolesanlarýn ise %40 ý günde en az 2 saat televizyon izlemektedir (12). Bu çalýþmada da literatürle uyumlu olarak öðrenciler boþ zamanlarýnýn çoðunu televizyon izleyerek geçirmekteydi, gazete, dergi ve kitap okuma oranlarý ise daha düþük olarak bulunmuþtu. Öðrencilerin son bir hafta içinde okuduklarý gazete veya dergilerden akýlda kalan reklamlar televizyon, ve bilgisayar gibi medya iletiþim araçlarý ile ilgili olanlardý. Televizyon reklamlarýndan ise yoðurt, süt, meyve suyu gibi gýdalarla ilgili olanlardý. Televizyon reklamlarýnda yüksek kalorili, besin deðeri düþük gýdalara daha fazla yer verilmekte bu da çocuklarda uygun olmayan beslenme alýþkanlýklarýnýn oluþmasýna neden olmaktadýr (12). Aucote yaptýðý araþtýrmada adolesan dönemindeki vücut kitle indeksi artýþýnýn televizyon seyretme süresi ile iliþkisinden bahsetmekte, bu artýþýn uzun süre televizyon seyredenlerdeki hareketsizlik ve gýda reklamlarýndan kaynaklandýðýný belirtmektedir (13). Eriþkinlerde de çeþitli çalýþmalarda televizyon izleme süresi ile obesite geliþimi arasýndaki iliþkiden bahsedilmektedir (5,6). Amerikan Pediatri Akademisi reklam endüstrisinin çocuk ve ergenleri uygun tüketici olarak gördüðüne dikkat çekmekte ve çocuklarla ilgili reklamlarýn %50 sinin yiyeceklerle ve özellikle atýþtýrýlacak yüksek kalorili gýdalarla ilgili olduðunu, sadece %3 ünün saðlýklý besinleri içerdiðini bildirmektedir (9). Utter ve arkadaþlarý tarafýndan günde 2 saatten fazla televizyon izleyenlerde meyve suyu, kola gibi içeceklerin ve çikolata, bisküvi gibi yiyeceklerin tüketiminin daha fazla olduðu gösterilmiþtir (12). Bu çalýþmada da meyve suyu reklamlarý en fazla akýlda kalan reklamlar arasýnda idi. Ancak kek, çikolata, gofret gibi yüksek kalorili, besin deðeri düþük gýda reklamlarý daha az hatýrlanmaktaydý. Bu farklýlýk, öðrencilerimizin yaþ ortalamasýnýn literatürden yüksek oluþuna ve yaþla birlikte yiyecek tüketimi konusunda bilinç düzeyinin artmýþ olmasýna baðlandý. Son bir ay içinde gazete, dergi ve televizyonda çocuk mamalarý ile ilgili bir haber, makale, resim veya reklama rastlama oranlarý yüksek, anne sütüne iliþkin görüntüye rastlama oranlarý ise düþüktü. Öðrencilere mama reklamlarý ile ilgili hatýrladýklarý sorulduðunda reklamdaki bebekleri çok güzel, sevimli ve saðlýklý bulduklarý gözlenmiþti. Bu reklamlarda çok güzel ve saðlýklý görünümdeki bebeklerin yer almasý toplumda mama kullanýmýný özendirerek anne sütü alma oranlarýný düþürmekte, ve psikososyal sorunlara yol açabilmektedir (1). Amerikan Pediatri Akademisi medyada þiddet ile karþýlaþmanýn çocuk ve adolesanlardaki saldýrgan davranýþlarda artýþa, þiddete karþý duyarsýzlaþmaya, uyku bozukluklarý, depresyon ve gece korkularýna yol açtýðýný bildirmekte, gerçek yaþamda uygulanan þiddetin %10-20 sinin medyada yer alan þiddet görüntüleri dolayýsýyla gerçekleþebileceðini belirtmektedir (1,3,4,8). Çünkü çocuklar kurmaca ile gerçek arasýndaki farký yetiþkinler kadar kolay algýlayamamaktadýr. Cheng ve arkadaþlarýna göre çocuklarýn %73 ü haftada en az bir kere þiddet içerikli program izlemektedir (11). Bu çalýþmada da öðrencilerin %50.6 sýnýn televizyonda, %63.8 unun ise gazete veya dergide çocuk þiddetine iliþkin bir görüntüye rastladýðý, þiddet görüntülerine en sýk olarak haber programlarýnda (166, %62.87) rastlandýðý bulunmuþtu. Tablo 4. Televizyon izleme süresi ile çeþitli reklamlarýn hatýrlanmasý arasýndaki iliþki

20 Amerikada televizyon programlarýnýn %61 i þiddet içermektedir (3,14). Türkiyede ise Radyo Televizyon Üst Kurulu verilerine göre 31 ocak 1998 tarihinde 12 ulusal televizyon kanalýnýn ana haber bültenleri içerisinde 1043 adet þiddet unsurunun yer aldýðý bildirilmektedir (15,16). Yazýlý medyada da þiddet yoðun bir þekilde yer almaktadýr. Baþbakanlýk Aile Araþtýrma Kurumu 1998 yýlýnda 3 gazetede medya içeriðini incelemiþ ve bu gazetelerde iki ay içinde 540 þiddet içeren haber saptamýþtýr (1). Ayrýca þiddet içeren görüntüler sadece haber programlarýnda deðil müzik videolarýnda da %15-%22.4 oranýnda yer almaktadýr (3). Son yýllarda medyanýn gençlerde alkol kullanýmýnda artýþa yol açtýðý, televizyon izleme alýþkanlýðýnýn alkol kullanýmý için risk faktörü olduðu bildirilmektedir (17,18). Televizyon izleme ile sigara kullanýmý ve sigaraya daha erken yaþlarda baþlama arasýnda olumlu bir iliþki olduðu gösterilmiþtir (19,20). Adolesanlarýn 1/3 ü reklam ve promosyonlarýn etkisiyle sigaraya baþlamaktadýr (21,22). Yine adolesanlar arasýnda reklamý yapýlan sigaralarýn reklamý yapýlmayanlara göre 2 kat daha fazla kullanýldýðý gösterilmiþ, benzer korelasyonlar alkol kullanýmý içinde gösterilmiþtir (3). Araþtýrmalar adolesan alkol kullanýcýlarýnýn daha fazla alkol reklamýna maruz kaldýklarýný göstermektedir (9). Bizim çalýþmamýzda ise öðrencilerin büyük çoðunluðunun sigara ve alkol kullanýmýný özendiren bir görüntü ile karþýlaþmadýðý saptanmýþtý. Bunun nedeninin 4207 ve 4733 sayýlý kanunlar gereðince tütün ve alkollü içeceklerin reklam ve tanýtýmýnýn, ayrýca televizyon programlarýnda tütün ürünleri görüntülerine yer verilmesinin yasaklanmasýna baðlý olduðu düþünüldü. Sigara içmeyi özendiren görüntülere %15.7 si televizyonda, %3.7 si ise gazetede rastladýðýný belirtmiþti. Alkol kullanýmýný özendiren görüntülerle ise %20.9 u televizyonda karþýlaþmýþtý. Televizyonda yayýnlanan programlarýn %70 inin ve müzik programlarýnýn yarýsýnýn alkol ve sigara kullanýmýný özendirici davranýþlara yer verdiði bilinmektedir (14). Ayrýca populer dizilerin çoðunda sevilen karakterlerin alkol ve sigara kullandýðý ve bu kiþilerin daha baþarýlý olduðu gösterilmektedir (7,23). Amerikan Pediatri Akademisi verilerine göre gençlere ait magazin programlarýnda %45 bira ve %27 daha sert içkilere rastlanmaktadýr. (9). Müzik videolarýnýn ¼ ü alkol veya sigara kullanýmý içermektedir (24). Bu nedenlerle medya sadece reklamlar aracýlýðý ile deðil, çeþitli programlarda sigara ve alkol kullanýmýný özendiren görüntülere yer vererek de çocuk ve adolesanlarý etkilemektedir. Bu çalýþmada Saðlýk Yüksekokulu öðrencilerinin medya iletiþim araçlarýný yaygýn olarak kullanmakta olduðu saptandý. Ancak çalýþmamýz tek bir üniversiteyi içerdiði ve sadece Türkiye nin güneydoðusunda eðitim ve öðretim gören hemþirelik öðrencilerini kapsadýðý için genelleme yapýlamaz. Bu nedenle, saðlýk personelinin bu konudaki tutumunu genelleme yapabilecek þekilde belirlemek için daha geniþ çaplý araþtýrmalarýn yapýlmasý gereklidir. Sonuç Bu veriler medyanýn hayatýmýzýn her alanýnda gün geçtikçe daha etkili bir hale geldiðini göstermektedir. Ancak medya yanlýþ kullanýldýðýnda ciddi zararlarý görülmekte, özellikle çocukluk döneminde kiþilik geliþimini olumsuz yönde etkileyebilmekte, yetiþkinlerde ise obesite riskini arttýrmaktadýr. Medya toplumun her kesimini etkilediði gibi gelecekte saðlýk personeli olarak çalýþarak, özellikle birinci basamak saðlýk hizmetlerinin verilmesinde rol oynayacak saðlýk yüksekokulu hemþirelik bölümü öðrencilerini de etkilemektedir. Bu nedenle öðrencilerimizi yetiþtirirken medyayý doðru okuyan, yaþadýðý çevreye duyarlý, medya mesajlarýný akýl süzgecinden geçirebilen bilinçli bir kitle oluþturulmasý gün geçtikçe önem kazanmaktadýr. Kaynaklar 1. Yýlmaz G. Basýn yayýnýn çocuk saðlýðýna etkileri. Türk Pediatri Arþivi. 2007;42:1-5. 2. Öztürk C, Karayaðýz G. Çocuk ve televizyon. Atatürk Üniversitesi Hemþirelik Yüksekokulu Dergisi. 2007;10(2):81-85. 3. Villani S. Impact of media on children and adolescents: a 10-year review of the resarch. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry. 2001;40(4):392-401. 4. American Academy of Pediatrics. Children, adolescents and television. Pediatrics. 2001;107:423-426. 5. Healy GN, Dunstan DW, Salmon J, Shaw JE, Zimmet PZ. Television time and continuous metabolic risk in physcially active adults. Med Sci Sports Exerc. 2008;40(4):639-645. 6. Foster JA, Gore SA, West DS. Altering Tv viewing habits: An unexplored strategy for adults obesity intervention? Am J Health Behav. 2006;30(1):3-14. 7. American Academy of Pediatrics. Media education. Pediatrics. 1999;104:341-343. 8. American Academy of Pediatrics. Media violence. Pediatrics. 2001;108:1222-1226. 9. American Academy of Pediatrics Children, adolescents, and advertising. Pediatrics. 2006;118:2563-2569. 10. American Academy of Pediatrics, Division of Public Education. Media History Form, Media Matters Campaign kit. Elk Grove Village, IL: American Academy of Pediatrics. 1998. 11. Cheng TL, Brenner RA, Wright JL, Sachs HC, Moyer P, Rao MR. Children s violent television viewing: Are parents monitoring? Pediatrics. 2004;114:94-99.

21 12. Utter J, Scragg R, Schaaf D. Associations between television viewing and consumption of commonly advertised foods among New Zealand children and young adolescents. Public Health Nutr. 2006;9(5):606-612. 13. Aucote HM, Cooper A. Relationships between body fatness, small-screen sedentary activity and regionality among school children in Victoria. Aust J Rural Health. 2009;17:141-146. 14. Bar-on ME. The effects of television on child health: implications and recommendations. Arch Dis Child. 2000;83:289-292. 15. Þiddeti Önleme Platformu Koordinasyon ve Ýþbirliði Alt Çalýþma Grubu Raporu. http//www.adres.gen.tr /adres/sites/2463/tc-basbakanlýk-aile-arastirma-kurumubaskanligi.html 16. Þiddeti Önleme Platformu Medya ve Þiddet Çalýþma Grubu Raporu. http//www.adres.gen.tr/adres /sites/2463/tc-basbakanlýk-aile-arastirma-kurumubaskanligi.html 17. Robinson TN, Chen HL, Killen JD. Television and music video exposure and risk of adolescent alcohol use. Pediatrics. 1998;102:54-62. 18. Van Den Buck J, Beullens K. Television and music video exposure and adolescent alcohol use while going out. Alcohol. 2005;40(3):249-253. 19. Gutschoven K, Van Den Buck J. Television viewing and smoking volume in adolescent smokers: a crosssectional study. Prev Med. 2004;39:1093-1098. 20. Glantz SA, Kacirk KW, McCulloch C. Back to the future: smoking in movies in 2002 compared with 1950 levels. Am J Public Health. 2004;94(2):261-263. 21. Pierce JP, Choi WS, Gilpin EA. Farkas AJ, Berry CC. Tobacco industry promotion of cigarettes and adolescent smoking. JAMA. 1998;279(7):511-515. 22. Biener L, Siegel M. Tobacco marketing and adolescent smoking: more support for a casual inference. Am J Public Health. 2000;90(3):407-411. 23. Goldstein AO, Sobel RA, Newman GR. Tobacco and alcohol use in G-rated children s animated films. JAMA. 1999;281(12):1131-1136. 24. DuRant RH, Rome ES, Rich M, Allred E, Emans J, Woods ER. Tobacco and alcohol use behaviors portrayed in music videos: A content analysis. Am J Public Health. 1997;87:1131-1135.