Seyfettin AZİZOĞLU Vali

SUNUŞ Stratejik plan; bugünkü mevcut durumu analiz eden, bu analizlerden yola çıkarak gelecekte ulaşılması istenen hedefleri ortaya koyan, geleceğe yönelik yapılması gereken yatırımları ve hizmetleri katılımcılık ilkesine göre belirleyen, bu yatırım ve hizmet ihtiyacını kaynaklarına ve ilin önceliklerine göre düzenleyen plandır. Kamusal ve yerel kaynakların verimli ve etkin bir şekilde ilin önceliklerine göre kullanılmasını sağlayan, hazırlık, uygulama ve denetim sürecinde vatandaşa da katılım ve söz hakkı veren stratejik planlar gelecekte ilimizin ve ülkemizin kalkınmasında ve gelişmesinde en önemli yönetsel araç olacaktır. Kamu yönetimi, yönetimde etkinlik ve verimliliğin yanı sıra şeffaflık ve katılımcılığı da gerektirir. Bu nedenle, geleceğin belirsizliklerine karşı hazırlıklı olmak, hızlı karar almak, sorunlara süratli ve uygun çözümler bulmak ve değişime uyum sağlamak yönetimin temel gerekleridir. Kamu yönetimindeki yeniden yapılanma süreci, mahalli idarelerde de dönüşüm ve değişimi gerekli kılmıştır. Geleceği öngören stratejik yönetimin öne çıkması, kamu hizmetlerinin sunumunda mahalli idarelere daha çok görev ve sorumluluk yüklemiştir. Stratejik planlamalarla yerel nitelikli kamu hizmetlerinin sunumunda hizmetlerden yararlananların memnuniyetinin artırılması, sonuca odaklanma, hesap verebilirlik, açıklık, saydamlık, katılımcılık, öngörülebilirlik gibi mekanizmalar gelişmiştir. İl Özel İdarelerinin görev, yetki ve sorumluluklarını belirleyen 3360 sayılı kanun, 5302 sayılı kanunla yeniden düzenlenmiş ve 04.03.2005 tarih ve 25725 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmesiyle birlikte yerel yönetim hizmetleri çeşitlenmiş, görev ve sorumlulukları da artmıştır. Yeni yapılanma sürecinde merkezi yönetimle birlikte yerel yönetimlerin bütçeleme sistemi de değişmiş ve performans esaslı bütçeleme sistemi ikame edilmiştir. Performans esaslı bütçeleme sistemi, kamu idarelerinin ana fonksiyonlarını ve bu fonksiyonların yerine getirilmesi sonucunda gerçekleştirilecek amaç ve hedeflerin belirlenmesini, kaynakların bu amaç ve hedefler doğrultusunda kullanılmasını, performans ölçümü yapılarak ulaşılmak istenen hedeflere ulaşılıp ulaşılmadığının değerlendirilmesini ve bu sonuçların raporlanmasını amaçlamaktadır. 1

Performans esaslı bütçelemenin temel unsurları; stratejik plan, performans planı ve faaliyet raporudur. Temel amacı mali saydamlık ve hesap verilebilirliği sağlamak olan bütçeleme sistemi, kamu kaynaklarının katılımcı bir anlayışla etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasını sağlamak amacıyla geliştirilmiştir. Planlama sürecinde hazırlanan stratejik planlar, bütçeleme sürecinde hazırlanan performans programları ve önceki yıl faaliyet raporları bu amacı gerçekleştirmek için kullanılan temel araçlardır. Kanun ve Mevzuatlarla; katılımcılık, şeffaflık ve hesap verilebilirlik ilkeleri çerçevesinde İl Özel İdarelerinin yetki, görev ve sorumlulukları arttırılmış ve İl Özel İdarelerinin güvenilir, açık, saydam, hesap verme yükümlülüğü olan, verimli, etkin ve kaliteli hizmet sunabilen bir yapıya kavuşmaları öngörülmüş ve Stratejik plan hazırlama zorunluluğu getirilmiştir. Mevzuatın öngördüğü gibi: İlimiz kaynaklarının etkin verimli ve yerinde kullanılması, vatandaşımız ihtiyaçlarının ve makul beklentilerinin karşılanması temel amacımızdır. İl Özel İdaresi; Stratejik plan sayesinde önünü daha iyi görebilecek, daha düzenli, planlı ve verimli hizmet sunma imkânı elde edecektir. Stratejik Planın hazırlanmasında üstün özveri ve gayret gösterenleri tebrik eder, Planın İlimize hayırlı olmasını dilerim. Seyfettin AZİZOĞLU Vali 2

1 - GİRİŞ: İlimizde Üst Yönetici ( Vali ) değişmiş, Ardahan Valiliğine atanan Sayın Valimiz Seyfettin Azizoğlu 17/08/2012 günü Ardahan a gelerek görevine başlamış ve Ardahan Valiliği İl Planlama ve Koordinasyon Müdürlüğünün 08.10.2012 tarih ve 3800 sayılı yazıları gereğince, 2013-2017 yıllarını kapsar stratejik planın hazırlanmasına girişilmiştir. 2013-2017 Yıllarını kapsar stratejik planın hazırlanması, Valilik Makamının 18.10.2012 tarih ve 602.04/4334 sayılı iç genelgesi ile duyurulmuş ve 2013-2017 yıllarını kapsar stratejik planın hazırlanmasına başlanılmıştır. Stratejik Planının amacı: Ulusal ve bölgesel plan hedefi ve politikalarıyla uyumlu biçimde, ilin yerel potansiyelini harekete geçirmek ve kaynakların rasyonel kullanımını sağlayarak sürekli ve sürdürülebilir bir gelişmeyi planlamak, İl Özel İdaresi Kanunu ve mevcut diğer Kanunların, İl özel İdarelerine verdikleri yetki çerçevesinde, İlde yaşayanlara ve gelecekte yaşayacaklara, yaşanabilir bir ortam bırakmak için izlenecek stratejileri ortaya koymaktır. Bir Yerel Yönetim Kuruluşu olan Ardahan İl Özel İdaresi de hazırlamış olduğu bu stratejik plan ile 2013-2017 yılları için öngörü sahibi olacak, çevresini ve kendini tanıyıp tanıtacak, misyonunu, vizyonunu ve ilkelerini ortaya koyarak gelecekte yapacağı faaliyetlerini planlayacaktır. 3

A - Yasal Çerçeve: 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu kamu kuruluşlarının stratejik plan hazırlamalarını ve kuruluş bütçelerini de bu plan doğrultusunda hazırlamalarını öngörmektedir. 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun Tanımlar başlıklı 3.maddesinde; Stratejik plan: Kamu idarelerinin orta ve uzun vadeli amaçlarını, temel ilke ve politikalarını, hedef ve önceliklerini, performans ölçütlerini, bunlara ulaşmak için izlenecek yöntemler ile kaynak dağılımlarını içeren planı, İfade eder. Hükmü yer almaktadır. 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun Malî saydamlık başlıklı 7.maddesinde; Hükümet politikaları, kalkınma planları, yıllık programlar, stratejik planlar ile bütçelerin hazırlanması, yetkili organlarda görüşülmesi, uygulanması ve uygulama sonuçları ile raporların kamuoyuna açık ve ulaşılabilir olması zorunludur. Hükmü yer almaktadır. 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun Stratejik planlama ve performans esaslı bütçeleme başlıklı 9. Maddesinde: Kamu idareleri; kalkınma planları, programlar, ilgili mevzuat ve benimsedikleri temel ilkeler çerçevesinde geleceğe ilişkin misyon ve vizyonlarını oluşturmak, stratejik amaçlar ve ölçülebilir hedefler saptamak, performanslarını önceden belirlenmiş olan göstergeler doğrultusunda ölçmek ve bu sürecin izleme ve değerlendirmesini yapmak amacıyla katılımcı yöntemlerle stratejik plan hazırlarlar. Kamu idareleri, kamu hizmetlerinin istenilen düzeyde ve kalitede sunulabilmesi için bütçeleri ile program ve proje bazında kaynak tahsislerini; stratejik planlarına, yıllık amaç ve hedefleri ile performans göstergelerine dayandırmak zorundadırlar. 4

Stratejik plan hazırlamakla yükümlü olacak kamu idarelerinin ve stratejik planlama sürecine ilişkin takvimin tespitine, stratejik planların kalkınma planı ve programlarla ilişkilendirilmesine yönelik usul ve esasların belirlenmesine Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı yetkilidir. (Ek fıkra: 24/7/2008-5793/30 md.) Kamu idareleri, yürütecekleri faaliyet ve projeler ile bunların kaynak ihtiyacını, performans hedef ve göstergelerini içeren performans programı hazırlar. Kamu idareleri bütçelerini, stratejik planlarında yer alan misyon, vizyon, stratejik amaç ve hedeflerle uyumlu ve performans esasına dayalı olarak hazırlarlar. Kamu idarelerinin bütçelerinin stratejik planlarda belirlenen performans göstergelerine uygunluğu ve idarelerin bu çerçevede yürütecekleri faaliyetler ile performans esaslı bütçelemeye ilişkin diğer hususları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir. Maliye Bakanlığı, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı ve ilgili kamu idaresi tarafından birlikte tespit edilecek olan performans göstergeleri, kuruluşların bütçelerinde yer alır. Performans denetimleri bu göstergeler çerçevesinde gerçekleştirilir. Denilmektedir. 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun Üst yöneticiler başlıklı 11. Maddesinde: Bakanlıklarda müsteşar, diğer kamu idarelerinde en üst yönetici, il özel idarelerinde vali ve belediyelerde belediye başkanı üst yöneticidir. Ancak, Millî Savunma Bakanlığında üst yönetici Bakandır. 5

Üst yöneticiler, idarelerinin stratejik planlarının ve bütçelerinin kalkınma planına, yıllık programlara, kurumun stratejik plan ve performans hedefleri ile hizmet gereklerine uygun olarak hazırlanması ve uygulanmasından, sorumlulukları altındaki kaynakların etkili, ekonomik ve verimli şekilde elde edilmesi ve kullanımını sağlamaktan, kayıp ve kötüye kullanımının önlenmesinden, malî yönetim ve kontrol sisteminin işleyişinin gözetilmesi, izlenmesi ve bu Kanunda belirtilen görev ve sorumlulukların yerine getirilmesinden Bakana; mahallî idarelerde ise meclislerine karşı sorumludurlar. Üst yöneticiler, bu sorumluluğun gereklerini harcama yetkilileri, malî hizmetler birimi ve iç denetçiler aracılığıyla yerine getirirler. Hükmü yer almaktadır. 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun Malî hizmetler birimi başlıklı 60.maddesinde: (Değişik: 22/12/2005-5436/7 md.) Kamu idarelerinde aşağıda sayılan görevler, malî hizmetler birimi tarafından yürütülür: a) İdarenin stratejik plan ve performans programının hazırlanmasını koordine etmek ve sonuçlarının konsolide edilmesi çalışmalarını yürütmek. b) İzleyen iki yılın bütçe tahminlerini de içeren idare bütçesini, stratejik plan ve yıllık performans programına uygun olarak hazırlamak ve idare faaliyetlerinin bunlara uygunluğunu izlemek ve değerlendirmek. 6

c) Mevzuatı uyarınca belirlenecek bütçe ilke ve esasları çerçevesinde, ayrıntılı harcama programı hazırlamak ve hizmet gereksinimleri dikkate alınarak ödeneğin ilgili birimlere gönderilmesini sağlamak. d) Bütçe kayıtlarını tutmak, bütçe uygulama sonuçlarına ilişkin verileri toplamak, değerlendirmek ve bütçe kesin hesabı ile malî istatistikleri hazırlamak. e) İlgili mevzuatı çerçevesinde idare gelirlerini tahakkuk ettirmek, gelir ve alacaklarının takip ve tahsil işlemlerini yürütmek. f) Genel bütçe kapsamı dışında kalan idarelerde muhasebe hizmetlerini yürütmek. g) Harcama birimleri tarafından hazırlanan birim faaliyet raporlarını da esas alarak idarenin faaliyet raporunu hazırlamak. h) İdarenin mülkiyetinde veya kullanımında bulunan taşınır ve taşınmazlara ilişkin icmal cetvellerini düzenlemek. i) İdarenin yatırım programının hazırlanmasını koordine etmek, uygulama sonuçlarını izlemek ve yıllık yatırım değerlendirme raporunu hazırlamak. sonuçlandırmak. j) İdarenin, diğer idareler nezdinde takibi gereken malî iş ve işlemlerini yürütmek ve k) Malî kanunlarla ilgili diğer mevzuatın uygulanması konusunda üst yöneticiye ve harcama yetkililerine gerekli bilgileri sağlamak ve danışmanlık yapmak. 7

l) Ön malî kontrol faaliyetini yürütmek. m) İç kontrol sisteminin kurulması, standartlarının uygulanması ve geliştirilmesi konularında çalışmalar yapmak. n) Malî konularda üst yönetici tarafından verilen diğer görevleri yapmak. Alım, satım, yapım, kiralama, kiraya verme, bakım-onarım ve benzeri malî işlemlerden; idarenin tamamını ilgilendirenler destek hizmetlerini yürüten birim, sadece harcama birimlerini ilgilendirenler ise harcama birimleri tarafından gerçekleştirilir. Ancak, harcama yetkililiği görevi uhdesinde kalmak şartıyla, harcama birimlerinin talebi ve üst yöneticinin onayıyla bu işlemler destek hizmetlerini yürüten birim tarafından yapılabilir. Malî hizmetler biriminin yapısı teşkilât kanunlarında gösterilir. Malî hizmetler birimlerinin çalışma usûl ve esasları; idarelerin teşkilat yapısı dikkate alınmak ve stratejik planlama, bütçe ve performans programı, muhasebe-kesin hesap ve raporlama ile iç kontrol fonksiyonlarının ayrı alt birimler tarafından yürütülebilmesini sağlayacak şekilde Maliye Bakanlığınca hazırlanarak Bakanlar Kurulunca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir. Harcama yetkilisi ile muhasebe yetkilisi görevi aynı kişide birleşemez. Malî hizmetler biriminde ön malî kontrol görevini yürütenler malî işlem sürecinde görev alamazlar. Denilmektedir. emretmektedir. 5302 Sayılı İl Özel İdaresi Kanunu İl Özel İdaresine, Stratejik Plan hazırlamasını 8

5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanununun Stratejik plân ve performans plânı başlıklı 31.maddesinde; Vali, mahallî idareler genel seçimlerinden itibaren altı ay içinde; kalkınma plân ve programları ile varsa bölge plânına uygun olarak stratejik plân ve ilgili olduğu yıl başından önce de yıllık performans plânı hazırlayıp il genel meclisine sunar. Stratejik plân, varsa üniversiteler ve meslek odaları ile konuyla ilgili sivil toplum örgütlerinin görüşleri alınarak hazırlanır ve il genel meclisinde kabul edildikten sonra yürürlüğe girer. Stratejik plân ve performans plânı bütçenin hazırlanmasına esas teşkil eder ve il genel meclisinde bütçeden önce görüşülerek kabul edilir. Denilmektedir. 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanununun Valinin görev ve yetkileri başlıklı 30.maddesinin (b) fıkrasında: İl özel idaresini stratejik plâna uygun olarak yönetmek, il özel idaresinin kurumsal stratejilerini oluşturmak, bu stratejilere uygun olarak bütçeyi, il özel idaresi faaliyetlerinin ve personelinin performans ölçütlerini hazırlamak ve uygulamak, izlemek ve değerlendirmek, bunlarla ilgili raporları meclise sunmak. Hükmü yer almaktadır. 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanununun Encümenin görev ve yetkileri başlıklı 26. maddesinin (a) fıkrasında: Stratejik plân ve yıllık çalışma programı ile bütçe ve kesin hesabı inceleyip il genel meclisine görüş bildirmek. Hükmü yer almaktadır. 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanununun İl genel meclisinin görev ve yetkileri başlıklı 10. maddesinin (a) fıkrasında; Stratejik plân ile yatırım ve çalışma programlarını, il özel idaresi faaliyetlerini ve personelinin performans ölçütlerini görüşmek ve karara bağlamak. Hükmü yer almaktadır. 9

5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanununun İl özel idaresi bütçesi başlıklı 44. maddesinde; İlin stratejik plânına uygun olarak hazırlanan bütçe, il özel idaresinin malî yıl ve izleyen iki yıl içindeki gelir ve gider tahminlerini gösterir, gelirlerin toplanmasına ve harcamaların yapılmasına izin verir. Bütçeye ayrıntılı harcama programları ile finansman programları eklenir. Bütçe yılı Devlet malî yılı ile aynıdır. Bütçe dışı harcama yapılamaz. Vali ve harcama yetkisi verilen diğer görevliler, bütçe ödeneklerinin verimli, tutumlu ve yerinde harcanmasından sorumludur. Denilmektedir. 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrolü Kanunu nun 9. maddesi hükmüne dayandırılarak hazırlanan 26.05.2006 tarih ve 26179 sayılı Kamu İdarelerinde Stratejik Planlamaya İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 12. Maddesi Plan ve Programlarla İlişki başlığı altında; Kamu idarelerinin stratejik planları, kalkınma planı, orta vadeli program ve faaliyet alanı ile ilgili diğer ulusal, bölgesel ve sektörel plan ve programlara uygun olarak hazırlanır. Kamu idareleri, stratejik planlarını hazırlarken orta vadeli programda yer alan amaç, politikalar ve makro büyüklükler ile orta vadeli malî planda belirlenen teklif tavanlarını dikkate alarak yıllar itibarıyla amaç ve hedefler bazında kaynak dağılım tahmininde bulunur, Denilmektedir. Bu sebeple stratejik planda yer alacak amaç ve hedeflerin belirlenmesinde; Uzun Vadeli Gelişme (2001 2023) Stratejisi, 2007 2013 Yıllarını kapsar 9. Kalkınma Planı, 2013 2015 Yıllarını kapsar Orta Vadeli Program ve 2013 2015 Yıllarını kapsar Orta Vadeli Mali Plan gibi ulusal, bölgesel, yerel plan ve programların esas alınması öngörülmektedir. İlgili dokümanlar incelenerek, Planla uyumu gözetilmiştir. 10

Yerel plan ve programlardan söz ederken; uygulanmakta olan 2009-2013 yıllarını kapsar stratejik planın 4. Yılı olan 2012 yılı içerisindeyiz. İçinde bulunduğumuz yılın ilk dokuz aylık kısmı geride kalmış ve bu sırada gelecek yılın yani stratejik planın son dilimi olan 2013 yılının performans planı da hazırlanmış, üst yönetici (Vali) tarafından uygun görülmüş, İl Encümenince incelenmiş ve İl Encümeninin uygun görüşünü belirtir raporla, 2013 yılı performans planı tasarı halini almıştır. 2009-2013 Yıllarını kapsar stratejik yönetim döngüsü içerisindeki izleme ve değerlendirmelerimize göre, plandaki amaçlarımıza yürürken, hedeflerimizin bizi doğru yere götürdüğünden eminiz. Yükümlülüklerimizi biliyoruz. Amaçlarımız aynı, doğru bildiğimiz bu hedeflerimizin bizi 2013-2017 yıllarında da doğru yere götüreceğine inanıyoruz. B - Stratejik Plan ve Plana ilişkin Tanımlar: Stratejik plan: Kamu idarelerinin orta ve uzun vadeli amaçlarını, temel ilke ve politikalarını, hedef ve önceliklerini, performans ölçütlerini, bunlara ulaşmak için izlenecek yöntemler ile kaynak dağılımlarını içeren plandır. Bütçe: Belirli bir dönemdeki gelir ve gider tahminleri ile bunların uygulanmasına ilişkin hususları gösteren ve usulüne uygun olarak yürürlüğe konulan belgeyi ifade eder. Misyon: Bir kamu idaresinin ne yaptığını, nasıl yaptığını ve kimin için yaptığını açıkça ifade eden, idarenin varlık sebebini açıklayan temel bir bildirimdir. Vizyon: Bir kamu idaresinin ulaşmayı arzu ettiği geleceğinin iddialı ve gerçekçi bir ifadesidir. eder. Temel değerler: kuruluşun kurumsal ilkeleri ve davranış kuralları ile yönetim biçimini ifade ifadesidir. Amaç: Stratejik planda yer alan ve kamu idaresinin ulaşmayı hedeflediği sonuçların kavramsal 11

Hedef: Stratejik planda yer alan amaçların gerçekleştirilmesine yönelik spesifik ve ölçülebilir alt amaçlardır. Faaliyet: Belirli bir amaca ve hedefe yönelen, başlı başına bir bütünlük oluşturan, yönetilebilir ve maliyetlendirilebilir üretim veya hizmetlerdir. Girdi: Bir ürün veya hizmetin üretilmesi için gereken beşeri, mali ve fiziksel değerlerdir. Çıktı: İdare tarafından üretilen nihai ürün veya hizmetlerdir. Kaynak: Bütçe, döner sermaye, Avrupa Birliği fonları gibi yurt içi ve yurt dışından kamu idarelerine sağlanan her türlü mali kaynağı ifade etmektedir. Verimlilik: Birim çıktı başına girdi veya maliyettir. Girdiler ile çıktılar arasındaki ilişkiyi gösterir. Kalite: Mal veya hizmetlerden yararlananların veya ilgililerin beklentilerinin karşılanmasında ulaşılan düzeydir. (güvenilirlik, doğruluk, davranış biçimi, duyarlılık ve bütünlük gibi ölçüler) Sonuç: İdarenin sunduğu ürün ve hizmetlerin, bireyler ve toplum üzerinde meydana getirdiği etkilerdir. Performans göstergesi: Kamu idarelerinin performans hedeflerine ulaşmak amacıyla yürüttükleri faaliyetlerin sonuçlarını ölçmek, izlemek ve değerlendirmek için kullanılan göstergelerdir. Performans esaslı bütçeleme: Kaynakların kamu idarelerinin amaç ve hedefleri doğrultusunda tahsisini ve kullanılmasını sağlayan, performans ölçümü ve değerlendirmesi yaparak, ulaşılmak istenen hedeflere ulaşılıp, ulaşılamadığını tespit eden ve sonuçları raporlayan bir bütçeleme sistemidir. C - Stratejik Plan Modeli: Stratejik plan çalışmalarında Kamu İdarelerinde Stratejik Planlamaya İlişkin Usul ve Esaslar Hakkındaki Yönetmelik ve Kamu kuruluşları için, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığınca hazırlanmış, Stratejik Planlama Kılavuzunda yer alan model ve yaklaşım esas alınmıştır. 12

D - Stratejik Plan Modelinin Uygulaması: Ardahan İl Özel İdaresinin 2013 2017 Stratejik Planı çalışmalarına; Üst Yöneticinin 18.10.2012 tarih ve 602.04-4334 sayılı iç genelgesi ile başlanılmıştır. Bu amaçla önce Vali Yardımcısı Sayın Deniz Pişkinin Başkanlığında ve daha sonra Genel Sekreterimiz Sayın Mete Özdemirin Başkanlığında ve Mali Hizmetler Müdürü Yaşar Dursunoğlu nun koordinatörlüğünde; katılımcı ve paydaşların katılımlarıyla toplantılar düzenlenmiştir. Ardahan İl Özel İdaresinin stratejik plan çalışmaları; tüm birimlerin temsil edilebileceği, üst yönetimin katılımı ve farklı bakış açılarını gruba kazandırabilecek, kurumda etkili, bilgili ve tecrübeli kişilerden, oluşturulacak bir ekip tarafından yürütülmesi öngörülmüş ve Stratejik Plan çalışmalarını yürütecek bir ekip oluşturulmuş ve çalışmalara devam edilmiştir. Toplantılarda; Stratejik Planlama Kılavuzunda belirtilen hususlara, sürecin her aşamasında titizlikle uyulmuş ve Stratejik Planlama, Yasal dayanağı ve konunun önemi anlatılmış, İl Özel İdaresinin Yükümlülükleri ve mevcut durumu izah edilmiş, katılımcı ve paydaşların görüş ve önerileri sorulmuş, uygulanacak model üzerinde uzlaşma sağlanmıştır. İl Özel İdaresine paydaş konumunda olan, Merkezi idareye bağlı dış paydaş kuruluşların planlamada görevli yönetici ve personelleri stratejik plan çalışmaları hakkında bilgilendirilmiş ve dış paydaş kurumlar stratejik plana katkılarını, yazılı rapor şeklinde iletmişlerdir. Stratejik Plan Hazırlama Ekibiyle; ulusal, bölgesel ve orta vadeli plan ve programlar, belli başlı sorunlar incelenmiş, mevcut durum değerlendirmesi yapılarak, mevcut durum analizi doğrultusunda stratejik amaç, hedef ve faaliyetler, tahmini bütçeler ve öncelikler ile 2012 yılı ilk dokuz aylık gerçekleşmeler ve 2013 yılı performans plan tasarısı ilişkilendirilmek suretiyle, Ardahan İl Özel İdaresi nin 2013 2017 yıllarını kapsar Stratejik Plan taslağı katılanların katkılarıyla hazırlanmıştır. 13

E - Stratejik Plan Hazırlama Süreci: SIRA NO: 1- Üst Yönetici (Vali) tarafından iç genelge ile Stratejik Plan hazırlık döneminin başlatıldığının duyurulması 2- Mali Hizmetler Biriminin Koordinatörlüğünde Stratejik Planlama Ekibinin Oluşturulması 3- Stratejik Plan Hazırlanacağının Ardahan Valiliği Web Sitesinde Yayınlanması. TAKVİM 18.10.2012 18.10.2012 19.10.2012 4- Stratejik Planlama Toplantısı 31.10.2012 5- Stratejik Planlama Ekibi Toplantısı 07.11.2012 6- Stratejik Planlama Ekibi Toplantısı 14.11.2012 7- Stratejik Planlama Ekibi Toplantısı 21.11.2012 8- Stratejik Planlama Ekibi Toplantısı 28.11.2012 9- Stratejik Planlama Ekibi Toplantısı 05.12.2012 10- Stratejik Planlama Ekibi Toplantısı 12.12.2012 11- Stratejik Planlama Ekibi Toplantısı 19.12.2012 12- Stratejik Planlama Ekibi Toplantısı 21.12.2012 13- Kurumların Stratejik Planlarını İl Özel İdaresine Göndermeleri 21.12.2012 14- Kurumların Stratejik Planlarını İl Özel İdaresine en son 08.01.2013 gönderdikleri tarih 15- Üst Yöneticinin (Vali) Stratejik Planı onaylaması 28.01.2013 16- Taslak Stratejik Planın İl Encümeninde Görüşülmesi 29.01.2013 17- Stratejik Plan Tasarısının İl Genel Meclisinde Görüşülmesi ve 01/02/2013 07/03/2013 Kabulü 18- Stratejik Planın İçişleri Bakanlığına ve Devlet Planlama 08/03/2013-31/03/2013 Teşkilatı Müsteşarlığına Gönderilmesi 19- Stratejik Planın Kamuoyuna duyurulması ve İl Özel İdaresinin 08/03/2013-31/03/2013 internet sitesinde yayımlanması 14

F - Katılımcılar: SIRA NO: KURUMU VEYA BİRİMİ ADI VE SOYADI GÖREVİ ÜNVANI 1- Ardahan Valiliği Deniz Pişkin Vali Yardımcısı, Genel Vali Yardımcısı Sekreter vekili 2- İl Özel İdaresi Mete ÖZDEMİR Stratejik Plan Hazırlama Ekibi Başkanı İl Özel İdaresi Genel Sekreteri 3- İ.Ö.İ. Mali Hizmetler Birimi Yaşar DURSUNOĞLU Koordinatör Birim Amiri Mali Hizmetler Müdürü 4- İl Özel İdaresi Yunus BAYDAR İl Genel Meclis Üyesi Ak Parti İl Başkanı 5- İl Özel İdaresi Suat HANCIOĞLU İl Genel Meclis Üyesi 6- İl Özel İdaresi Nejdet KANBİR İl Genel Meclis Üyesi 7- İ.Ö.İ. Mali Hizmetler Birimi Fergül AĞRAP Muhasebe Memuru V.H.K.İ. 8- İ.Ö.İ. Encümen Birimi Erdoğan KOÇ Birim Müdürü Şef 9- İ.Ö.İ. Mali Hizmetler Birimi Gülsen KIZILKUŞ Bütçe ve Performans Alt Memur Birim ve İç Kontrol Alt Birim Amiri 10- İ.Ö.İ. Mali Hizmetler Birimi Yeter ÜSTÜN Stratejik Planlama Alt Birim İşçi Amiri 11- İ.Ö.İ. Mali Hizmetler Birimi Siyahbent KAYA Muhasebe Memuru Memur 12- İ.Ö.İ. Encümen Birimi Meral TÜKENMEZ Birim Görevlisi İşçi 13- İ.Ö.İ. Mali Hizmetler Birimi Yener ÇOBAN Muhasebe ve Kesin Hesap, Şef Raporlama Alt Birim Amiri (Muhasebe Yetkilisi) 14- İ.Ö.İ. Plan Proje Yatırım ve İnşaat Meltem ERDOĞAN Birim Müdürü İnşat Mühendisi Müdürlüğü 15- İ.Ö.İ. İmar ve Kentsel İyileştirme M. Kemal BİLGİN Birim Müdürü Teknisyen Müdürlüğü 16- İ.Ö.İ. İnsan Kaynakları ve Eğitim Engin SÜTÇÜ Birim Müdürü Ayniyat Saymanı Müdürlüğü 17- İ.Ö.İ. İnsan Kaynakları ve Eğitim Özkan ARSLANGÖRÜR Birim Görevlisi V.H.K.İ. Müdürlüğü 18- İ.Ö.İ. İnsan Kaynakları ve Eğitim Filiz BADEM Birim Görevlisi Şef Müdürlüğü 19- İl Özel İdaresi A.B. Proje Ofisi Ertuğrul EMİNAĞAOĞLU Proje Uzmanı İşçi 20- İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Hakan ERDOĞAN Şube Müdür V. Ziraat Mühendisi Müdürlüğü 21- İl Gıda Tarım ve Hayvancılık İbrahim MÜFTÜOĞLU Şube Müdürü Ziraat Mühendisi Müdürlüğü 22- İl Planlama Koordinasyon M. Serhat YILMAZ Müdür V. Müdürlüğü 23- İl Planlama Koordinasyon Kadir TERSİOĞLU Enformasyon Müdürü Müdürlüğü 24- Ardahan Belediye Başkanlığı Önder Erdem AVŞAR Özel Kalem Müdürü 15

25- Aile ve sosyal Politikalar İl E. Baki NALBANT Müdür İl Müdürü Müdürlüğü 26- Aile ve sosyal Politikalar İl H. Helen DİĞLER Psikolog Müdürlüğü 27- Gençlik ve Spor Hizmetleri İl Adnan KORKUT Şube Müdür V. Müdürlüğü 28- Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Ali Osman KOYUN Antrenör Memur Müdürlüğü 29- Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Fatih KARACA Memur Müdürlüğü 30- Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü Yusuf ALTUN Şube Müdür V. 31- Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü Yaşanur YILDIZ Memur V.H.K.İ 32- İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Oruç KAYA Memur 33- İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Efsal ALANTAR Şube Müdürü Memur 34- İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü Tuncay ARAS Müdür İl Müdürü 35- İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü Kemal MURATOĞLU Memur İnşaat Mühendisi 36- İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü Murat GENCER Memur Tekniker 37- İl Sağlık Müdürlüğü Yavuz DÜZ Şube Müdürü 38- Halk Sağlığı Müdürlüğü Fırat AVŞAR Şube Müdürü 39- İl Sağlık Müdürlüğü Hakan DENİZ Şube Müdürü 40- Halk Sağlığı Müdürlüğü Pakistan ÇELİK Şube Müdürü 41- Ardahan Devlet Hastanesi Sinan GÖKÇE Sağlık Memuru Hastane Müdür Yrd. 42- Halk Sağlığı Müdürlüğü Mustafa ÖZGÜR Bilgi İşlem V.H.K.İ. 43- İl Basın ve Halkla İlişkiler Nuran UYGUR Memur V.H.K.İ Müdürlüğü 44- İl Mahalli İdareler Müdürlüğü Memet KOÇ Müdür V. 45- Ardahan Üniversitesi Hasan ÖZTÜRK Bilgisayar İşletmeni 46- Ardahan Üniversitesi Engin BOZTEPE Genel Sekreter Yrd. Öğretim Görevlisi 47- Atatürkçü Düşünce Derneği Serhat ARSLANGÖRÜR Başkan 48- Ziraat Odası Başkanı Sedat SURAL Genel Sekreter 49- Ardahan Sanayii ve İş Adamları Mustafa AKAR Genel Sekreter Derneği 50- T. Yardım Severler Derneği Alime AYDEMİR Başkan 51- Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Fatih KARACA Memur Müdürlüğü 52- Bilim Sanayi ve Teknoloji İl Yener REÇBER Şube Müdürü Müdürlüğü 53- İl Milli Eğitim Müdürlüğü Yalçın YILMAZ Şube Müdürü 16

G - Stratejik Planlama Ekibi: SIRA KURUMU VEYA BİRİMİ ADI VE SOYADI GÖREVİ ÜNVANI NO: 1- İl Özel İdaresi Mete ÖZDEMİR Stratejik Plan Hazırlama Ekibi Başkanı İl Özel İdaresi Genel Sekreteri 2- İ.Ö.İ. Mali Hizmetler Birimi Yaşar DURSUNOĞLU Koordinatör Birim Amiri Mali Hizmetler Müdürü 3- İ.Ö.İ. Mali Hizmetler Birimi Gülsen KIZILKUŞ Bütçe ve Performans Alt Memur Birim ve İç Kontrol Alt Birim Amiri 4- İ.Ö.İ. Mali Hizmetler Birimi Yeter ÜSTÜN Stratejik Planlama Alt Birim İşçi Amiri 5- İ.Ö.İ. İnsan Kaynakları ve Eğitim Engin SÜTÇÜ Birim Müdürü Ayniyat Saymanı Müdürlüğü 6- İ.Ö.İ. İmar ve Kentsel İyileştirme M. Kemal BİLGİN Birim Müdürü Teknisyen Müdürlüğü 7- İ.Ö.İ. İmar ve Kentsel İyileştirme Muazzez BİLGİN Birim Görevlisi Memur Müdürlüğü 8- İ.Ö.İ. Destek Hizmetleri Müdürlüğü Abdul Kadir TOFUR Birim Müdürü Makine Mühendisi 9- İ.Ö.İ. Destek Hizmetleri Müdürlüğü Uğur TANGOBAY Memur Makine Mühendisi 10- İ.Ö.İ. Destek Hizmetleri Müdürlüğü Güven KARAKAYA Makine Mühendisi Sözleşmeli Personel 11- İ.Ö.İ. Destek Hizmetleri Müdürlüğü Fedai ÇOBAN Birim Görevlisi Memur 12- İ.Ö.İ. Destek Hizmetleri Müdürlüğü Tuncer SANLI Birim Görevlisi Memur 13- İ.Ö.İ. Plan Proje Yatırım ve İnşaat Fuat AKTÜRK İnşaat Mühendisi Sözleşmeli Personel Müdürlüğü 14- İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Efsal ALANTAR Şube Müdürü Memur 15- İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Oruç KAYA Memur V.H.K.İ. 16- İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü Yusuf ALTUN Şube Müdür V. V.H.K.İ. 17- İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü Yaşanur YILDIZ Memur V.H.K.İ. 18- Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü Mehmet Şerif YAVUZ Memur Öğretmen 19- İl Sağlık Müdürlüğü Yavuz DÜZ Şube Müdürü V.H.K.İ. 20- İl Sağlık Müdürlüğü Hakan DENİZ Şube Müdürü Paramedik 21- Halk Sağlığı Müdürlüğü Pakistan ÇELİK Şube Müdürü V.H.K.İ. 22- Halk Sağlığı Müdürlüğü Fırat AVŞAR Şube Müdürü Sağlık Memuru 23- Ardahan Devlet Hastanesi Sinan GÖKÇE Tıbbi Sekreter Sağlık Memuru 24- Gıda Tarım ve Hayvancılık İl İbrahim MÜFTÜOĞLU Şube Müdürü Ziraat Mühendisi Müdürlüğü 25- Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Hakan ERDOĞAN Şube Müdür V. Ziraat Mühendisi Müdürlüğü 26- Gıda Tarım ve Hayvancılık İl İsmail MOLUZ Tarımsal Veriler Hazırlama Ziraat Teknisyeni Müdürlüğü Uzamanı 27- Orman ve Su işleri Şube Müdürlüğü Aykut ERDOĞAN DKMP Mühendisi Mühendis 28- Orman ve Su işleri Şube Müdürlüğü Mehmet ÖZSOY Döner Sermaye Saymanı Teknisyen 17

2 DURUM ANALİZİ: A TARİHİ GELİŞİM: İl Özel İdaresi : İl Özel İdarelerinin Tarihçesi : Osmanlı imparatorluğunun 1839 da Gülhane Hatt-ı Hümayununu kabul etmesinden sonra iktisadi, siyasi ve sosyal bir değişim sürecine girilmiş, merkezde ve yerel düzeyde çeşitli meclisler oluşturularak gayrimüslimler ile Müslümanların eşitliğini ve kanun hâkimiyetinin sağlanması amaçlanmıştır. Bunun ilk örneklerini de eyalet ve sancaklardaki idare meclisleri oluşturmuştur. Osmanlı İmparatorluğunun çöküş dönemindeki yenileştirme çalışmaları, İdare sistemini de etkilemiş ve bunun sonucunda bir mahalli idare birimi olan İl Özel İdareleri, Osmanlı İdare sistemine Fransa modeli olarak girmiştir. İlk defa 22 Eylül 1858 tarihli Vali, Mutasarrıf ve Kaymakamların Vazifelerini Şamil Talimatname ile ülke; eyalet, kaza ve kariyelere ayrılmış, eyaletin idareleri valilere, kaza liva, sancak ların idaresi kaymakamlara verilmiştir. Müstakil sancaklar, yani eyalete bağlı olmayan sancaklar ise, birer mutasarrıf idaresine terk edilmiştir. Eyaletlerdeki sıkı merkeziyet, hem merkezin işlerini artırıyor, hem de mahalli işleri aksatıyordu. Bunları önlemek amacıyla yeni düzenlemeler getirilmek istenmiştir. Bugünkü İl Özel İdarelerimizin temeli, 7 Kasım 1864 tarihli Teşkili Vilâyet Nizamnamesi ne göre İllerin kuruluşu ile ortaya çıkmıştır. 19. Yüzyıl sonlarında çeşitli karışıklıklara sahne olan Nis, Silistre ve Vidin eyaletleri birleştirilerek, Tuna Vilayeti adıyla yeni bir düzenlemeye kavuşturulmuş, Böylece Osmanlı İmparatorluğunun taşra idaresinde Eyalet sisteminden İl sistemine geçişin ilk adımı atılmıştır. İl Özel İdaresine, tarihimizde ilk kez 1864 yılında Tuna Vilayeti için çıkarılan vilayet nizamnamesinde yer verilmiştir. Bu tüzük (Nizamname), sonradan bütün iller için geliştirilmiştir. 18

Bu nizamnameye göre; İl Genel ve Özel İdaresi olacaktır. İl Genel Meclisine her sancaktan; 2 Müslim, 2 gayrimüslim olmak üzere, bir yıl için 4 kişi seçilecektir. Başkan Vali olacak, ikinci başkan ise memurlar arasından atama ile belirlenecektir. Meclis 40 gün için senede bir kez toplanacaktır. Meclisin görevleri; İl yollarının yapımı, onarımı, kamuya ait binaların yapımı, korunması, tarım ve ticaretin geliştirilmesi, vergilerin ödeme ve değiştirilmesi gibi konularda toplanmıştır. İl Genel Meclisi ele aldığı konularda sadece görüş bildirecek, yürütücü kararlar alamayacaktır. Kararların yürütücü nitelik kazanabilmesi için, merkez yönetimince onaylanması gerekmektedir. Yürütme yetkisi merkez yönetimine aittir. Altı yıllık bir uygulamadan sonra bu tüzük 1870 tarihli "İdare-i Umumiye-i Vilayeti Nizamnamesi" ile yürürlükten kaldırılmıştır. 1870 yılında ilan edilen İdare-i Umumiye-i Vilayet Nizamnamesi ile İl Genel Meclisinin görev ve yetkileri arttırılmış, Bu yeni tüzükte İl Özel İdarelerine ilişkin düzenlemeler korunuyor, bunun yanında meclisin görevleri; hastane, ıslah hane yapımı ve onarımı, kamu yararına sözleşme giderlerini görüşmek ve eğitimi yaygınlaştırmak gibi eklerle genişletiliyor. Meclisin toplantı zamanı ve görüşme, karar nisapları da tüzükte belirtilmiştir. Ayrıca bilgilerine başvurmak üzere daire müdürlerinin mecliste bulunmaları da öngörülmektedir. Her iki tüzüğe göre de Özel İdarelerin tüzel kişiliği, kendi mali kaynakları ve bütçesi söz konusu değildir. Bu nedenle tüzükler çerçevesinde İl Özel İdaresi, henüz tam bir Mahalli İdare kuruluşu niteliği kazanabilmiş değildir. 1876 yılında ilan edilen Kanun-u Esasi ile il yönetiminde yetki genişliği ilkesi benimsenerek daha geniş bir yerel yönetim anlayışı getirilmiştir. 1913 tarihli Kanun da bu Anayasaya göre çıkarılmıştır. 19

Daha gelişmiş bir Mahalli İdare anlayışı, ilk kez 1876 Anayasasında görülmektedir. Bu anayasada Genel Meclisin yılda bir kez il merkezinde toplanacağı, üye seçimlerinin ve genel meclisin görevlerinin özel bir kanunla tespit edileceği belirtilmiştir. Ancak hazırlanması gereken kanun Teşkil-i Vilayet Kanunu adıyla ele alınmışsa da II. Abdülhamid in Osmanlı Meclis-i Mebusanı nı dağıtmasıyla bu kanun çıkarılamamıştır. 1908 Yılında ikinci Meşrutiyetin ilanıyla 1876 Anayasası yeniden yürürlüğe konulmuş, bu dönemde illerde genel meclis toplantıları yapılmış ve Vilâyet Kanunu yeniden ele alınmıştır. İki bölümden oluşan tasarının birinci bölümü ilin genel idaresini, ikinci bölümü ise İl Özel İdaresini kapsamaktaydı. Ancak hükümetçe hazırlanan tasarı encümence değişikliğe uğramış, uzun tartışma ve görüşmelere yol açmıştır. Bu görüşmeler 1912 yılına kadar aralıklı olarak devam ettikten sonra İdare-i Umumiye-i Vilâyet ve İdare-i Hususiye-i Vilâyet Şeklinde ikiye ayrılarak meclise tekrar sevk edilmiştir. Mecliste tasarı görüşülürken Balkan Savaşı çıktığı için meclis tatil edilmiştir. Fakat Kanun-u Esasî nin verdiği yetkiye dayandırılarak hükümetçe 13 Mart 1329 (1913) tarihinde İdare-i Umumiye Vilayet Kanun-u Muvakkat adıyla yürürlüğe konulmuştur. Bu geçici kanun iki bölümdür. Birinci bölüm İdare-i Umumiye-i Vilayet ( İl Genel İdaresi ) 1-74 maddeler arası illerin genel idaresini düzenlemektedir. İkinci kısım İdare-i Hususiye-i Vilayet (İl Özel İdaresi) Kanunu Muvakkat 75. ve sonraki maddeleri Özel idareleri düzenlemektedir. Birinci bölüm İdare-i Umumiye-i Vilâyet 18.04.1929 tarihli ve 1426 sayılı Vilayet İdareleri Kanunu ile yürürlükten kaldırılmıştır. İkinci kısım 75. maddeden sonraki bölüm Özel İdareleri düzenlemektedir. Bu kısım çeşitli zamanlarda bazı hükümleri kaldırılmış, bazı hükümler değişikliğe uğramış ve günümüze kadar gelmiştir. Bu hükümlere göre İl Özel İdaresi; Geliri, Gideri, Bütçesi Mülkleri olan tüzel kişiliğe sahip bir kamu kuruluşudur. 20

1921 Yılında Büyük Millet Meclisi Hükümetince kabul edilen Teşkilatı Esasiye Kanunu'na göre geniş yetkilerle bir Özel İdare Teşkilatı kurulması öngörüldüğü halde, uygulama imkanı bulunamamıştır. 1924 tarihli Anayasada, illerin Tüzel Kişiliğe sahip bir yerinden yönetim idaresi olduğu kabul edilmiştir. 1929 tarihli ve 1426 Sayılı Vilayet İdaresi Kanunu görüşülürken Özel İdarelerin ayrı bir kanunla yeniden düzenleneceği hükme bağlanmışsa da yenileştirme çabalarına başlanmamıştır. Geçen zaman içerisinde İl Özel İdaresinin yeniden düzenlenmesi, ciddi bir biçimde 1948 ve 1953 yıllarında, 1961 Anayasası gereğince ve daha sonra 1972 yılında bazı tasarılarla ele alınmışsa da, Türkiye Büyük Millet Meclisi ne intikal ettirilememiştir. Nihayet 1982 Anayasamızda kesin ifadesi ile yer alan İl Özel İdaresi, 1984 Mahalli İdare Seçimleri sonucu ve 5 inci Beş Yıllık Kalkınma Planı'na göre yeniden önem ve etkinlik kazanmış, böylece de günümüz şartlarına uygun hale gelebilmesi bakımından İdare-i Umumiye-i Vilayet Kanunu değiştirilmiştir. 3360 Sayılı Kanunla İl Özel İdaresi Kanunu ' adını alan, İdare-i Umumiye-i Vilayet Kanununun 15 maddesi değişmiş 6 maddesi ve 4 fıkrası yürürlükten kaldırılmış ve 4 ek, 4 geçici madde ile 9 bent ise yeniden eklenmiştir. Böylece genel yapı ve fonksiyonlar korunmuştur. 3360 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu, 04.03.2005 tarih 25745 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu ile yürürlükten kaldırılmıştır. 5302 sayılı yasa ile İl Özel İdaresinin kuruluşu, organları, yönetimi, görev ve sorumlulukları ile çalışma usul ve esasları yeniden düzenlenmiştir. 3360 sayılı yasa her ne kadar yürürlükten kaldırılmışsa da 3360 sayılı yasa uzun yıllar yürürlükte kalmış, il özel idarelerini bugünlere taşımış ve kurumda yerleşik bir hizmet anlayışı oluşturmuştur. 21

Köye Yönelik Hizmetler ve Tarihsel Süreçteki Gelişimi: Köye yönelik hizmetler, 1963 yılında kurulan Köy İşleri Bakanlığına bağlı Genel Müdürlüklerce yürütülürken, 1985 yılında mülga Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünün kurulması ile birlikte bu genel müdürlüğe devredilmiştir. 1985 yılı başında, 3202 sayılı yasa ile mülga Y.S.E, Toprak Su ve Toprak İskan Genel Müdürlükleri ile birleştirilerek, Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü kuruldu. Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü; merkezde 8 ana hizmet, 3 danışma ve denetim ile 5 yardımcı birim, taşrada ise; 19 bölge, 81 il, 12 araştırma enstitüsü, 5 makine ikmal, 3 proje ve 2 eğitim merkezi müdürlükleriyle, köy ve bağlılarına 20 yıl (1985-2005) hizmet vermiştir. 13 Ocak 2005 tarih ve 5286 sayılı yasa ile Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü kaldırılmış, görev, yetki ve sorumlulukları mahalli idarelere devredilmiştir. Bir yıl içinde tamamlanması öngörülen devir işlemleri usul ve esaslarına ait Bakanlar Kurulu kararı (2005/8554) 16.03.2005 tarihli Resmi Gazetede yayımlanmış ve merkez dışındaki personeli, taşınmazları araç ve gereci ile tüm mal varlığı ve hakları İstanbul ve Kocaeli (İzmit) illerinde Büyükşehir Belediyelerine, diğer illerde ise İl Özel İdarene devredilmiştir. Bu tarihten itibaren iskan hizmetleri hariç, köye yönelik hizmetler, Kocaeli ve İstanbul illerinde Büyükşehir Belediyeleri diğer illerde ise İl Özel İdareleri tarafından yürütülmeye başlanmıştır. İskan çalışmaları ise Bayındırlık ve İskan Bakanlığına devredilmiştir. Stratejik planda dikkate alınan ve yasa gereği ilgili kuruluşlara devredilen köye yönelik hizmetler, ana başlıklar halinde aşağıda belirtilmiştir. Köy yolları ağının tespiti, yol yapım, bakım ve onarımı ile trafikle ilgili çalışmalarını yapmak, yaptırmak ve bu yolları ulaşıma açık tutmak için gerekli tedbirleri almak. Köy içme sularının tahsisi, köy ve köy bağlılarının ve askeri garnizonların içme suyu yapım, bakım ve onarım çalışmalarını yapmak ve yaptırmak. 03.07.2005 Tarihinde yasallaşan 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kulanım Kanunu ile toprak kaynaklarının verimli bir şekilde kullanılması, korunması, geliştirilmesi, tedbirlerinin alınması ve bu amaçla gerekli yatırımların ve arazi toplulaştırılmaların yapılması. Toprak etüdü ve her türlü toprak analizleri, sınıflandırılmaları ve toprak haritalarını yapmak ve yaptırmak görevi de TKİB ne verilmiştir. Kırsal alan planlaması işlerinden; köy kanalizasyonu, sosyal ve ekonomik tesisleri yapmak ve yaptırmak. Köye Yönelik Hizmetler, Kocaeli ve İstanbul İllerinde Büyükşehir Belediyeleri diğer İllerde ise İl Özel İdareleri tarafından yürütülmektedir. 22

İl Özel İdaresinin Genel Yönetim kapsamındaki Yeri ve Yönetim Yapısı: D E V L E T YASAMA (TBMM) YÜRÜTME (İdare) YARGI (Bağımsız Mahkemeler) Merkezi Yönetim Kapsamındaki Kamu İdareleri (Merkezden Yönetim) Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu İdareleri Kamu İdare Cumhurbaşkanlığı Başbakanlık Bakanlıklar Sosyal Güvenlik Kurumları - Emekli Sandığı - S.S.K. - Bağkur - İş Kurumu gibi. Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlar (Kamu İhale kurumu gibi) Mahalli İdareler İl Özel idaresi - Vali - İl Genel Meclisi - İl Encümeni Taşra Teşkilatı (İl İdaresi + Bölgesel Kuruluşlar) Vali İl Kuruluşları İlçe Kuruluşları Özel Bütçe Kapsamındaki İdareler (Yök, TRT, Vakıflar G.Md. gibi) Belediye - B. Başkanı - B. Meclisi - B. Encümeni Köy - Muhtar - İhtiyar Heyeti 23

Yerel Yönetim Reformu ve 5302 Sayılı İl Özel İdaresi Kanunu: Anayasamızın 123. maddesine göre ülkemizin idari yapısı, merkezden yönetim ve yerinden yönetim esaslarına göre faaliyet göstermektedir. Merkezi yönetim ve yerinden yönetim birbirini tamamlayan iki unsurdur. Merkezi idareler esasen Bakanlıklar ve Genel Müdürlüklerden oluşmaktadır. Anayasamızın 127. maddesinde Mahallî idareler; İl, Belediye veya Köy Halkının Mahallî Müşterek ihtiyaçlarını karşılamak üzere, kuruluş esasları Kanunla belirtilen ve karar organları, gene Kanunda gösterilen, seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan Kamu tüzel kişileridir. şeklinde tanımlamıştır. İlimizde, taşra örgütlenmesinin temelini oluşturan iki idari yapı mevcuttur. Bunlardan biri ilin genel idaresi, diğeri ilin özel idaresidir. Birincisi mülki idari kademesidir. ikincisi ise, ilin yerel yönetimi olan il özel idaresi dir. Her iki yapılanmanın başında Vali bulunmaktadır. Kanunlara göre İlimizin yönetiminden birinci derecede Ardahan Valisi sorumludur. Valiler, ilde devletin ve hükümetlerin temsilcisi olması sıfatının yanı sıra, kanunlarla verilmiş yetki ve sorumluluklarının yanında, genel idarenin başı ve hiyerarşik amiri olması sıfatıyla da genel idareye dâhil kuruluşlar arasında iş birliği ve koordinasyonu sağlamakla görevlidirler. İl sınırları dâhilinde bölge ve il müdürleri; Ardahan Valisine bağlı olsalar da, görev alanlarına giren konuların plânlanmasında ve uygulanmasında asıl olarak merkezi yönetim ile koordineli çalışmaktadırlar. Merkezi yönetimin taşra örgütü olan il yönetimi (vilayet) ile yerel yönetim birimi olan il özel idaresi farklı iki yönetim organıdır. Kamuoyu, üst düzey sorumlusunun Vali olması nedeniyle bazen bu iki organı birleştirmekte ve tek bir yönetim organı gibi görmektedir. Benzerlik her iki organında hizmet yürüttüğü alanın aynı olmasıdır. İl genel yönetiminin ya da vilayetin başı olan vali aynı zaman da il özel idaresi tüzel kişiliğinin de başıdır. Fakat halk söz konusu benzerlik sebebiyle, İlin Genel İdaresi ile İl Özel İdaresi ni çoğu zaman birbirine karıştırmaktadır. İl genel idaresi, merkezi idarenin taşra teşkilatı anlamına gelmektedir. Bugüne kadar yapılan tüm düzenlemelerde, mahalli idareler birimi olan il özel idarelerine geniş yetki verme çabalarının temel sebebi, il özel idarelerinin merkezi idarenin sorumluluğundaki hizmeti taşrada yapan kurum olarak görülmesidir. Dünyadaki gelişmelere paralel olarak ülkemizde de her geçen gün yerel yönetimlerin önemi artmaktadır. Kamu yönetimi reformu çerçevesinde yerel yönetimlere daha fazla yetki ve görev verilmesi hedeflenmektedir. Bu yönde yerel yönetimlerin yetki ve görevlerini artıran; 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi Kontrol Kanunu 5216 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu 5393 Sayılı Belediyeler Kanunu 5302 Sayılı İl Özel İdaresi Kanunu 5355 Sayılı Mahalli İdare Birlikleri Kanunu Yürürlüğe Girmiştir. 24

Kamu Yönetiminin Temel İlkeleri ve Yeniden Yapılandırılması Hakkındaki Yasa tasarısı zaman zaman TBMM nin gündemine alınmış olup, Kamu yönetiminde yeniden yapılanma, mahalli idarelerde bir dönüşüm ve değişimin gerekliliğini beraberinde getirmektedir. Kaynakların doğrudan merkez tarafından tahsis edilmesi yerine, yerel nitelikli kamu hizmetlerinin sunumunda yerel otoritelerin daha fazla söz sahibi olacağı şekilde bir sistem oluşturmaya çalışılmaktadır. Yerel yönetim reformu, kamu hizmetlerinin, hizmetten yararlananların ihtiyaçlarını en etkin biçimde sağlanmasını amaçlamakta, katılım, etkinlik, saydamlık, hesap verebilme gibi değerleri kamu yönetim sürecinde ön plana çıkarmaya çalışmaktadır. Sonuç olarak, kamu yönetimi reformu çerçevesinde yerel yönetimlere daha fazla yetki ve görev verilmesi hedeflenmekte, böylece yerinden yönetim ilkesi güçlendirilerek yaşama geçirilmeye çalışılmaktadır. İl Özel İdarelerinde yürütülen bu çalışmalar, yaşanan bu reform çalışmalarının bir ayağını oluşturmaktadır. Ardahan İl Özel İdaresinin Kuruluşu: İl özel idaresi, ilin kurulmasına dair kanunla kurulur ve ilin kaldırılmasıyla tüzel kişiliği sona erer. Ardahan anavatana katıldıktan sonra 7 Temmuz 1921 tarih ve 133 sayılı kanunla vilâyet ile kaza arasında bir yönetim olan Mutasarrıflık haline getirildi. Mutasarrıflık haline getirildiği için Kars gibi TBMM'de Milletvekilleri ile temsil hakkına sahip oldu. iki yasama dönemi için Milletvekillerini seçmiş ve TBMM'ne göndermiştir. Ardahan 1923 yılında Vilayet statüsüne kavuşturulmuş ve Ardahan'ın Vilayet statüsünde bulunduğu 1923-1926 yılları arsında görev yapan Valiler ve görev süreleri şöyledir: Ali Rıza CEYLAN (1923-1925), Mehmet Eşref SAYİT (1925-1926) Mehmet Hurşit AKKAYA (1926) Ardahan 30 Mayıs 1926 tarih ve 877 sayılı Teşkilat-ı Mülkiye kanunu ile kaza haline dönüştürülmüştür. 877 sayılı Teşkilat-ı Mülkiye Kanunu 26 Haziran 1926 tarih ve 404 numaralı Resmî Ceride' de ilan edilmiş, bu Kanunun Ardahan'ı ilgilendiren 1 numaralı cetveli şöyledir. "İsimleri belirtilen 1 numaralı cetvelde yazılı olan Üsküdar, Beyoğlu, Ardahan, Çatalca, Gelibolu, Genç, Ergani, Siverek, Kozan, Muş ve Dersim kazaya çevrilmiştir. Denilmektedir. Ardahan yarım yüzyıldan fazla tam 66 yıl Kars iline bağlı bir ilçe olarak yer aldı. Ardahan İli; Kars İline Bağlı bir İlçe iken, 27 Mayıs 1992 tarih ve 3806 sayılı kanun ile tekrar, 3 Haziran 1992 tarih ve mükerrer 21247 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak Yürürlüğe giren, 3806 sayılı Kanunun 2. maddesi gereğince yeniden İl olmuştur. 25

1992' den bu yana Valilerimiz ve görev süreleri şöyledir: Sıra No: Adı Soyadı Tarih 1. Yener ÜNLÜER 07/08/1992-24/06/1994 2. Kutluay ÖKTEM 07/07/1994 15/04/1996 3. Ali GÜNGÖR 19/04/1996 15/10/1997 4. Ayhan NASUHBEYOĞLU 21/10/1997 08/08/2000 5. Hasan ÖZDEMİR 09/08/2000 15/06/2001 6. Mustafa YİĞİT 26/10/2001 15/12/2003 7. Aydın GÜÇLÜ 24/12/2003 27/01/2005 8. Murat YILDIRIM 15/08/2005 09/05/2008 9. Selim CEBİROĞLU 17/05/2008 18/09/2009 10. Mustafa TEKMEN 18/09/2009 08/08/2012 11. Seyfettin AZİZOĞLU 17/08/2012 Ardahan İline bağlı 5 İlçe, 6 Belediye, 2 Belde ile İl ve İlçelerine bağlı 43 mahalle ve 225 Köy bulunmaktadır. 26

İl Özel İdaresinin Tanımı: İl halkının mahallî müşterek nitelikteki ihtiyaçlarını karşılamak üzere kurulan ve karar organı seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan, idarî ve malî özerkliğe sahip kamu tüzel kişisi olarak tanımlanmıştır. İl Özel İdaresinin Görev Alanları : İl Özel İdaresinin görev alanı il sınırlarını kapsar. B - YASAL YÜKÜMLÜLÜKLER VE MEVZUAT ANALİZİ: 1- İl Özel İdaresinin Görev ve Sorumlulukları: İl özel idaresi mahallî müşterek nitelikte olmak şartıyla; a) Gençlik ve spor Sağlık, tarım, sanayi ve ticaret; Belediye sınırları il sınırı olan Büyükşehir Belediyeleri hariç ilin çevre düzeni plânı, bayındırlık ve iskân, toprağın korunması, erozyonun önlenmesi, kültür, sanat, turizm, sosyal hizmet ve yardımlar, yoksullara mikro kredi verilmesi, çocuk yuvaları ve yetiştirme yurtları; ilk ve orta öğretim kurumlarının arsa temini, binalarının yapım, bakım ve onarımı ile diğer ihtiyaçlarının karşılanmasına ilişkin hizmetleri il sınırları içinde, b) İmar, yol, su, kanalizasyon, katı atık, çevre, acil yardım ve kurtarma; orman köylerinin desteklenmesi, ağaçlandırma, park ve bahçe tesisine ilişkin hizmetleri belediye sınırları dışında, Yapmakla görevli ve yetkilidir. 27

5302 Sayılı Kanunun 6.Maddesinin ( b.) fıkrası 5302 Sayılı Kanunun 6.Maddesinin (a).fıkrası Sıra No Yasal Yükümlülük Alanı Belediye Sınırları İçi Belediye Sınırları Dışı Yasal Dayanak Eğitim (İlk ve orta öğretim kurumlarının arsa temini, binalarının yapım, bakım ve onarımı ile diğer ihtiyaçlarının karşılanmasına ilişkin hizmetleri ) Gençli ve Spor Sağlık Tarım Sanayi ve Ticaret İl Çevre Düzeni Planı Bayındırlık ve İskan Toprağın Korunması Erozyonun Önlenmesi Sosyal Hizmet ve Yardımlar Yoksullara Mikro Kredi Verilmesi Çocuk Yuvaları ve Yetiştirme Yurtları Yapılması Kültür Sanat Turizm İmar Yol Su Kanalizasyon Çevre Katı Atık Acil Yardım ve Kurtarma Orman Köylerinin Desteklenmesi Ağaçlandırma x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x Park ve Bahçe Tesisi x 28

(Ek fıkra: 3/7/2005-5393/85 md.; Değişik ikinci fıkra: 24/7/2008-5793/42 md.) Bakanlıklar ve diğer merkezi idare kuruluşları; yapım, bakım ve onarım işleri, devlet ve il yolları, içme suyu, sulama suyu, kanalizasyon, enerji nakil hattı, sağlık, eğitim, kültür, turizm, çevre, imar, bayındırlık, iskan, gençlik ve spor gibi hizmetlere ilişkin yatırımlar ile bakanlıklar ve diğer merkezi idare kuruluşlarının görev alanına giren diğer yatırımları, kendi bütçelerinde bu hizmetler için ayrılan ödenekleri il özel idarelerine aktarmak suretiyle gerçekleştirebilir. Aktarma işlemi ilgili bakanın onayıyla yapılır ve bu ödenekler tahsis amacı dışında kullanılamaz. İş, il özel idaresinin tabi olduğu usul ve esaslara göre sonuçlandırılır. İl özel idareleri de bütçe imkanları ölçüsünde bu yatırımlara kendi bütçesinden ödenek aktarabilir. Bu fıkraya göre, bakanlıklar ve diğer merkezi idare kuruluşları tarafından aktarılacak ödenekler ile gerçekleştirilecek yatırımlar, birinci fıkrada öngörülen görev alanı sınırlamasına tabi olmaksızın bütün il sınırları içinde yapılabilir. (Ek cümle: 6/4/2011-6225/1 md.) Bu fıkra kapsamında belirli bir projenin gerçekleştirilmesi amacıyla il özel idaresine aktarıldığı halde, aktarıldığı mali yılı takip eden yıl sonuna kadar tahsis edildiği proje için kullanılamayacağı anlaşılan ödenekler, ilgili Bakanın onayı ile bu fıkra kapsamında değerlendirilmek ve başka bir projede kullanılmak üzere aynı veya başka bir il özel idaresine veya ilgili mevzuatı çerçevesinde kullanılmak üzere Toplu Konut İdaresine aktarılabilir. (Ek fıkra: 1/7/2006-5538/26 md.; Değişik üçüncü fıkra: 24/10/2011-KHK-661/61 md.) Kamu kurum ve kuruluşlarının 5/1/1961 tarihli ve 237 sayılı Taşıt Kanunu kapsamındaki araçlarının alımı, işletilmesi, bakım ve onarımı ile bürolarının ihtiyaçları; kamu konutlarının yapım, bakım, işletme ve onarımı ile emniyet hizmetlerinin gerektirdiği teçhizat alımıyla ilgili harcamalar il özel idaresi bütçesinden karşılanabilir. İl çevre düzeni plânı; valinin koordinasyonunda, büyükşehirlerde büyükşehir belediyeleri, diğer illerde il belediyesi ve il özel idaresi ile birlikte yapılır. İl çevre düzeni plânı belediye meclisi ile il genel meclisi tarafından onaylanır. (Ek cümle: 1/7/2006-5538/26 md.) Belediye sınırları il sınırı olan Büyükşehir Belediyelerinde il çevre düzeni planı ilgili Büyükşehir Belediyeleri tarafından yapılır veya yaptırılır ve doğrudan Belediye Meclisi tarafından onaylanır. Hizmetlerin yerine getirilmesinde öncelik sırası, il özel idaresinin malî durumu, hizmetin ivediliği ve verildiği yerin gelişmişlik düzeyi dikkate alınarak belirlenir. İl özel idaresi hizmetleri, vatandaşlara en yakın yerlerde ve en uygun yöntemlerle sunulur. Hizmet sunumunda özürlü, yaşlı, düşkün ve dar gelirlilerin durumuna uygun yöntemler uygulanır. Hizmetlerin diğer mahallî idareler ve kamu kuruluşları arasında bütünlük ve uyum içinde yürütülmesine yönelik koordinasyon o ilin valisi tarafından sağlanır. 4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığına ve organize sanayi bölgelerine tanınan yetki ve sorumluluklar bu Kanun kapsamı dışındadır. 29

5302 Sayılı Yasanın 6.Maddesi Bakanlıklar ve Diğer Merkezi İdare Kuruluşlarının Görev Alanına Giren Yatırımlar: Sıra No Yasal Yükümlülük Alanı Yasal Dayanak 1. Yapım, Bakım ve Onarım İşleri 2. Devlet ve İl Yolları 3. İçme suyu 4. Sulama suyu 5. Kanalizasyon 6. Enerji Nakil Hattı 7. Sağlık 8. Eğitim 9. Kültür, Turizm 10. Çevre 11. İmar 12. Bayındırlık 13. İskan 14. Gençlik ve Spor 15. Ve Diğer Yatırımlar 30

Köye yönelik hizmetler : ( Yasal Dayanağı 3202 S.K. 2. maddesi) a) Devlet ve il yolları ağı dışında kalan köyler ve bunlara bağlı yerleşme birimlerinin, orman yollarının ve orman içi yolların yol ağını tespit etmek, bu yolları, köprüleri, sanat yapılarını, köy içi yollarını yapmak, mevcutları geliştirmek, trafik güvenliği yönünden gerekli istikamet ve kilometre levhaları ile diğer işaretleri düzenlemek, b) Kalkınma plan ve programlarında yer alan ilke ve politikalara uygun bir şekilde, toprak ve su kaynaklarının verimli kullanılmasını, korunmasını, geliştirilmesini sağlamak, çiftçilerin hizmetine götürmek üzere gerekli araştırma, etüt, hizmet ve yatırımlara ait program ve projeleri yapmak ve yaptırmak, bunlardan tasvip edilenleri uygulamak ve uygulattırmak, c) Baraj, havaalanı, fabrika savunma ile ilgili tesislerin ve diğer tesislerin inşaatı, tarih ve tabiat kıymetlerinin korunması gibi amaçlarla yapılacak kamulaştırmalar ve özel kanunların uygulanması sebebiyle yerlerini terk etmek zorunda kalanlardan geçim imkanlarını kısmen veya tamamen kaybedecek nüfus ile göçmen ve göçebeleri ve bulunduğu yerde geliştirilmesi mümkün olmayan orman içi köyleri, köy nüfusunun çoğunluğu tarafından istenmesi halinde köylerin mahalle, kom, mezra gibi dağınık yerleşme yerlerini yeni bir yerleşme yerinde toplamak, tarım içi ve tarım dışı sahalarda iskan etmek, Köy ve bağlı yerleşim birimlerinin yol, su, elektrik, kanalizasyon tesislerinin inşaatı, bakımı, onarımı, geliştirme ve işletme hizmetlerini düzenlemek üzere gerekli tedbirleri almak, bakım, onarım, işletme ve geliştirme hizmetlerine ait esasları tespit etmek ve yürütmek, e) Köy ve bağlı yerleşme birimlerine, askeri garnizonlara sağlıklı, yeterli içme suyu ve kullanma suyu tesislerini yapmak, geliştirmek ve yapımına destek olmak, sondaj kuyuları açmak, bu maksatla umuma ait sular ile kanunlarla köye ve köylüye devir ve tahsis edilmiş veya köyün veya köylerin eskiden beri intifanda bulunmuş olan suları; köylerin ve bağlı yerleşme birimlerinin, askeri garnizonların ihtiyacına göre tevzi etmek, kısmen veya tamamen başka köye, köylere, bağlı yerleşme birimlerine, askeri garnizonlara tahsis etmek ve tahsis şeklini değiştirmek, Sahipli veya köyün bedeli mukabili iktisap ettiği sularla diğer gayrimenkulleri, 2492 sayılı Kamulaştırma Kanunu gereğince kamulaştırmak veya gayrimenkul üzerinde irtifak hakkı tesis etmek, Su tesislerinin vücuda getirilmesine ve su yollarının geçirilmesine lüzumlu olan arazi, Devlet hüküm ve tasarrufu altında veya köyün ve köylerin ve bağlı yerleşme birimlerinin umumi yerleri içinde bulunuyorsa o araziler hakkında da bu fıkra hükmü uygulanır. f) (Değişik : 25/2/1998-4342/32 md.) Devletin hüküm ve tasarrufu altında veya özel mülkiyetinde bulunan yabani fıstıklık, zeytinlik, sakızlık, harnupluk ve makiliklerin alt yapı tesislerini imar, ıslah ve ihya etmek için gerekli projeleri ve programları hazırlamak, hazırlatmak, tasvip edilenleri uygulamak ve uygulatmak. 31

g) Tarım alanlarının gayesine uygun bir şekilde kullanılmasını sağlamak, denetlemek ve bu konu ile ilgili diğer kuruluşlarla işbirliği yapmak, h) Devletin hüküm ve tasarrufu altında veya özel mülkiyetinde bulunan taşlı, asitli, alkali veya turbiyer toprakları ve kurutulmuş sahaları tarıma elverişli hale getirmek, i) Devletçe ikmal edilmiş sulama tesislerinden alınan veya her ne suretle olursa olsun tarım alanlarında bulunan suyun tarımda kullanılması ile ilgili arazi tesviyesi, tarla başı kanalları, tarla içi sulama ve drenaj tesisleri gibi tarım sulaması hizmetlerini ve bu konularda gerekli diğer işleri yapmak, Ekonomik üretime imkan vermeyecek derecede parçalanmış, dağılmış, şekilleri bozulmuş tarım arazilerinin teknik, ekonomik ve işletme imkanları ölçüsünde toplulaştırılmasını yapmak, j) (Ek birinci paragraf: 13/1/2005-5286/3 md.) Yağışların ve sel sularının zararlarını önleyici ve depolayıcı tarım arazileri için sulama suyu ve hayvanlar için içme suyu sağlanmasına yönelik gölet ve diğer tesisleri yapmak ve yaptırmak, Sulama suyu ihtiyacı saniyede 500 litreye kadar olan suların tesislerini kurmak ve işletilmelerini sağlamak, aynı mahiyette evvelce yapılmış tesisleri ikmal, ıslah ve tevsi etmek ve işletilmelerini sağlamak, (Baraj ve elektrik istihsaline matuf regülatör inşası bu hükmün dışındadır. Saniyedeki sarfiyatı 500 litreden fazla olan sular üzerinde yapılacak tesisler için Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünün muvafakati gerekir.) k) Toprak muhafaza, arazi ıslahı ve sulama gibi faaliyetlerde gerektiğinde birlikler, ortaklıklar, döner sermayeli ve tüzelkişiliği haiz işletmeler kurmak veya döner sermayeli işletmelerini, bu işlerle meşgul birimleri, şirketlere veya işletmelere ortak etmek, bunlarla ilgili her türlü anlaşmalar yapmak, l) Küçük akarsular ile güneş, rüzgar ve diğer enerji kaynakları ve tesislerinden faydalanılarak köylerin elektriklendirilmesi için tesisler yapmak, yaptırmak, m) 1306 sayılı İskan Kanununa göre nakledilen veya toplulaştırılacak köyler için arsa tefrik etmek, diğer kasaba ve köylerin imar planlarını ve ihtiyaç sahiplerine konut ve tarımsal işletme tesisleri için tip projeler hazırlamak, hazırlatmak ve kendi evini yapana yardım metoduna dayalı olarak gerekli kredileri vermek, köy içi altyapıları, sosyal tesisler ve istihdam yaratacak ekonomik tesisleri yapmak ve yaptırmak, yıllık harcama planları yaparak Özel İskan Fonunu kullanmak ve bu fondan yapılan kaynak tahsisleri ile yatırımları gerçekleştirmek, n) Deprem ihtimalinin en fazla olduğu aktif deprem kuşaklarında bulunan köylerdeki nüfusun konut ve tarımsal tesislerini depreme dayanıklı hale getirmek maksadıyla kredi vermek, o) Serbest göçmen işlerini yürütmek, özel kanunlar gereğince iskanlı göçmen kabul etmek, 32

p) Kiraya verilecek hazine arazisi genişliğini, kira bedelini ve kiralayacak olan topraksız veya yeterli toprağı olmayan çiftçileri tespit etmek ve Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki arazinin tespit, tayin ve her türlü ölçü işlerini yapmak ve Hazine adına tescil işlemlerini yaptırmak ve evvelce dağıtılan arazilerde tashih, ıslah ve istirdat işlemlerini yapmak, mera, yaylak ve kışlakların tespit, tahdit ve tahsisini yapmak, ayrıca lüzumlu hallerde bunlardan ihtiyaç fazlalarının tespiti ile Hazine adına tescilini sağlamak, r) Hizmet için lüzumlu her türlü harita, istikşaf, araştırma, etüt proje, rasat, istatistik, envanter, birim fiyat ve analiz gibi işleri yapmak, yaptırmak, s) Hizmet ve tesislerin yapılması, geliştirilmesi, onarım, bakım ve emniyetle işletilmesi için gerekli tesis, atölye, bakımevi, laboratuvar, araştırma ve verici telsiz istasyonu, idari ve sosyal diğer tesislerin plan ve projelerini ve inşaatını yapmak, yaptırmak, onarmak, işletmek, kiralamak ve bakımlarını sağlamak, tesislerin kullanılmasına emniyet ve korunmasına esas olan kaideleri tespit etmek, yürütmek ve kontrol etmek, t) Her türlü alet - edevat, taşıt ve makineler ile donatımlarını, bunların işletilmesi, tamiri için gerekli bütün malzemeyi vasıflarıyla belirlemek, sağlamak, icabında imal etmek ve ettirmek, arazi dahil bina ve taşınmaz malları geçici olarak kullanmak, kamulaştırmak ve satın almak, u) (Ek: 13/1/2005-5286/3 md.) İçme suyu tahlilleri ile toprak ve bitüm deneylerini yapmak, yaptırmak, ü) (Ek: 13/1/2005-5286/3 md.) Toprak etüdü ve her türlü toprak analizleri, sınıflandırmaları ve toprak harita raporlarını yapmak, yaptırmak, v) (Ek: 13/1/2005-5286/3 md.) Evvelce dağıtılan toprakların dağıtım tarihindeki mer i mevzuat hükümlerine uygun olarak işletilmeyenlerinin geri alınması ile ilgili işlemleri yürütmek, y) (Ek: 13/1/2005-5286/3 md.)yerleşme birimlerinde çevre sağlığı hizmet ve düzenlemelerini gerçekleştirmek. İçme suyu sondaj kuyuları: ( Yasal Dayanağı 3202 S.K. 40. maddesi) Köy ve bağlı yerleşme birimleri ile askeri garnizonlara içme ve kullanma suyu temini amacıyla açılacak sondajlar, tahditli bölgelerde açılacak olanlar dışında, 167 sayılı Yeraltı Suları Kanunu hükümlerine tabi değildir. Tüzel ve gerçek kişilerle hizmet ilişkileri: ( Yasal Dayanağı 3202 S.K. 41. maddesi) Bu Kanun kapsamında bulunan hizmetlere ilişkin olarak, kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilerden gelecek taleplerin imkânlar ölçüsünde ve karşılığı ödenmek şartıyla yerine getirilmesine ilgili kurum veya kuruluş yetkilidir. 33

2- İl Özel İdaresinin Yetkileri ve İmtiyazları; İl özel idaresinin yetkileri ve imtiyazları şunlardır: a) Kanunlarla verilen görev ve hizmetleri yerine getirebilmek için her türlü faaliyette bulunmak, gerçek ve tüzel kişilerin faaliyetleri için kanunlarda belirtilen izin ve ruhsatları vermek ve denetlemek. b) Kanunların il özel idaresine verdiği yetki çerçevesinde yönetmelik çıkarmak, emir vermek, yasak koymak ve uygulamak, kanunlarda belirtilen cezaları vermek. c) Hizmetlerin yürütülmesi amacıyla, taşınır ve taşınmaz malları almak, satmak, kiralamak veya kiraya vermek, takas etmek, bunlar üzerinde sınırlı aynî hak tesis etmek. d) Borç almak ve bağış kabul etmek. e) Vergi, resim ve harçlar dışında kalan ve miktarı yirmibeşmilyar Türk Lirasına kadar olan dava konusu uyuşmazlıkların anlaşmayla tasfiyesine karar vermek. f) Özel kanunları gereğince il özel idaresine ait vergi, resim ve harçların tarh, tahakkuk ve tahsilini yapmak. g) Belediye sınırları dışındaki gayri sıhhî müesseseler ile umuma açık istirahat ve eğlence yerlerine ruhsat vermek ve denetlemek.(ek cümle: 6/3/2007-5594/4 md.) Ancak, sivil hava ulaşımına açık havaalanları bünyesinde yer alan tüm tesislere işyeri açma ve çalışma ruhsatı dahil her türlü ruhsat, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından verilir. Bu konuya ilişkin usûl ve esaslar Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünce hazırlanacak bir yönetmelikle düzenlenir. İl özel idaresi, hizmetleri ile ilgili olarak, halkın görüş ve düşüncelerini belirlemek amacıyla kamuoyu yoklaması ve araştırması yapabilir. İl özel idaresinin mallarına karşı suç işleyenler Devlet malına karşı suç işlemiş sayılır. (Ek cümle: 1/7/2006-5538/26 md.) 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 75 inci maddesi hükümleri il özel idaresi taşınmazları hakkında da uygulanır. İl özel idaresinin proje karşılığı borçlanma yoluyla elde edilen gelirleri, vergi, resim ve harçları, şartlı bağışlar ve kamu hizmetlerinde fiilen kullanılan malları haczedilemez. 34

1. Gerçek ve tüzel kişilerin faaliyetleri için izin ve ruhsat vermek 2. Gerçek ve tüzel kişilerin faaliyetlerini denetlemek 3. Yetki çerçevesinde yönetmelik çıkarmak, emir vermek, yasak koymak, uygulamak 4. Kanunlarda belirtilen cezaları vermek 5. Hizmet amacıyla taşınır/taşınmaz mal almak, satmak, kiralamak, kiraya vermek, takas etmek, sınırlı ayni hak tesis etmek 6. Borç almak 7. Bağış kabul etmek 8. 25 milyar TL'ye kadar olan dava konusu uyuşmazlıkların anlaşmayla tasfiyesine karar vermek. 9. Ardahan İl Özel İdaresine ait vergi, resim, harçların tarh, tahakkuk, tahsilini yapmak. 10. Hizmetleri ile ilgili olarak halkın görüş ve düşüncelerini belirlemek amacıyla kamuoyu yoklaması ve araştırması yapmak 11. Belediye sınırları dışındaki Gayri Sıhhi Müessesler ile umuma açık istirahat ve eğlence yerlerine ruhsat vermek ve denetlemek 12. Kendisine verilen görev ve hizmet alanlarında, mevzuata göre sermaye şirketleri kurmak 13. Görev alanıyla ilgili konularda faaliyet gösteren uluslararası teşekkül ve organizasyonlara kurucu üye ya da üye olmak, bu faaliyet ve organizasyonlarla ortak faaliyet ve hizmet projeleri gerçekleştirmek 14. Diğer kamu kurum ve kuruluşlarına ait yapım, bakım, onarım ve taşıma işlerini bedelli veya bedelsiz üstlenebilir veya bu kuruluşlar ile ortak hizmet projeleri gerçekleştirebilir ve bu amaçla gerekli kaynak aktarımında bulunabilir. Bu takdirde iş, işin yapımını üstlenen kuruluşun tâbi olduğu mevzuat hükümlerine göre sonuçlandırılır. 15. Merkezi idareye ait asli görev ve hizmetlerin yerine getirilmesi için gerekli bina ve tesisler ile ayni ihtiyaçları karşılamak, geçici olarak araç ve personel görevlendirmek 16. Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, dernekler, vakıflar ve 507 Sayılı Kanun kapsamındaki meslek odaları ile hizmet projeleri gerçekleştirmek 17. Kendisine ait taşınmazları asli görev ve hizmetlerinde kullanılmak ve süresi 25 yılı geçmemek üzere diğer kamu kurum/kuruluşlarına tahsis etmek/kiraya vermek. 5302 Sayılı Yasanın 7.Madde 5302 Sayılı Yasanın 52.Madde 5302 Sayılı Yasanın 62.Madde 5302 Sayılı Yasanın 64/a. Madde 5302 Sayılı Yasanın 64/b. Madde 5302 Sayılı Yasanın 64/c. Madde 5302 Sayılı Yasanın 64/d.Madde 35

3-İl Özel İdaresine Tanınan Muafiyetler: İl özel idaresinin kamu hizmetine ayrılan veya kamunun yararlanmasına açık, gelir getirmeyen taşınmaz malları ile bunların inşa ve kullanımları katma değer vergisi ile özel tüketim vergisi hariç her türlü vergi, resim, harç, katkı ve katılma paylarından muaftır. 4- İl Özel İdaresinin Organları : VALİ Vali, İl Özel İdaresinin Başı ve Tüzel Kişiliğinin Temsilcisidir. İL GENEL MECLİSİ İl Genel Meclisi, İl özel idaresinin karar organıdır ve ilgili kanunda gösterilen esas ve usullere göre ildeki seçmenler tarafından seçilmiş üyelerden oluşur. İL ENCÜMENİ İl Encümeni Valinin başkanlığında, il genel meclisinin her yıl kendi üyeleri arasından bir yıl için gizli oyla seçeceği beş üye ile biri malî hizmetler birim amiri olmak üzere valinin her yıl birim amirleri arasından seçeceği beş üyeden oluşur. İlçesi M. Ü. S. Adı Soyadı İl Encümeni Merkez 3 Yunus Baydar Suat Hancıoğlu Ömer Yılmaz Unvanı Adı Soyadı Başkan Vali Seyfettin AZİZOĞLU İlimdar Senem Çıldır Nejdet Kanbir 2 Damal Binali Özek 2 Ali Cerge Göle 3 Zekeriya Yılmaz Dilaver Aşçı Abdullah Aydın Hanak 2 O. Necmi Aydın Yüksel Yılmaz Posof 2 Osman Şahin Bedrettin Çakıcı (Meclis Başkanı) Valinin Belirlemiş Olduğu Üyeler Kanunun belirlemiş olduğu ve Valinin atadığı Mali Hizmetler Birim Amiri İl Genel Meclisinin Seçmiş Olduğu Beş Üye Unvanı Adı Soyadı Adı Soyadı Mali Hizmetler Birim Amiri Valinin Belirlemiş Olduğu Diğer Üyeler Unvanı Genel Sekreter İnsan Kaynakları ve Eğitim Birim Amiri İmar ve Kentsel İyileştirme Birim Amiri Encümen Birim Amiri Yaşar Dursunoğlu Adı Soyadı Mete Özdemir Engin Sütçü M. Kemal Bilgin Erdoğan Koç Suat Hancıoğlu Ömer Yılmaz İlimdar Senem Dilaver Aşçı Binali Özek 36

İl Genel Meclisi: İl genel meclisi, il özel idaresinin karar organıdır ve ilgili Kanunda gösterilen esas ve usullere göre ildeki seçmenler tarafından seçilmiş üyelerden oluşur. İl genel meclisine kanunla özel yetkiler verilmiştir. Örneğin meclis, il özel idaresinin ve bağlı kuruluşlarının kadrolarını ihdas, iptal ve değiştirilmesine karar verebilmektedir. Meclis; İl genel meclisi, üyeleri arasından gizli oyla seçilen il genel meclisi başkanı tarafından yönetilir. Meclis başkanı, meclis çalışmalarında düzeni sağlamakla yükümlüdür. Gündem, meclis başkanı tarafından belirlenir ve üyelere en az üç gün önceden bildirilir. Valinin önerdiği hususlar gündeme alınır. İl genel meclisi tarafından alınan kararların tam metni, en geç beş gün içinde valiye gönderilir. Vali, hukuka aykırı gördüğü kararları, yedi gün içinde gerekçesini de belirterek yeniden görüşülmek üzere il genel meclisine iade edebilir. Valiye gönderilmeyen meclis kararları yürürlüğe girmez. Yeniden görüşülmesi istenilmeyen kararlar kesinleşir. Kanuna göre il genel meclisi, il özel idaresini periyodik olarak denetler. Bunun için il genel meclisi, her yılın ocak ayında yapılacak toplantısında il özel idaresinin bir önceki yıl gelir ve giderleri ile hesap ve işlemlerinin denetimi için kendi üyeleri arasından gizli oyla ve üye sayısı üçten az, beşten çok olmamak üzere, bir denetim komisyonu oluşturur. Komisyon, her siyasî parti grubunun ve bağımsız üyelerin il genel meclisindeki üye sayısının meclis üye tam sayısına oranlanması suretiyle oluşturulur. Komisyon, çalışmasını şubat ayı sonuna kadar tamamlar ve buna ilişkin raporunu, Mart ayının on beşine kadar meclis başkanlığına sunar. Meclis üyelerinin yükümlülükleri: İl genel meclisi üyeleri, görevleri süresince ve görevlerinin sona ermesinden itibaren iki yıl süreyle il özel idaresi ve bağlı kuruluşlarına karşı doğrudan doğruya veya dolaylı olarak taahhüde giremez, komisyonculuk ve temsilcilik yapamaz. 37

İl Genel Meclisinin Görev ve Yetkileri : İl genel meclisinin görev ve yetkileri şunlardır: a) Stratejik plân ile yatırım ve çalışma programlarını, il özel idaresi faaliyetlerini ve personelinin performans ölçütlerini görüşmek ve karara bağlamak. b) Bütçe ve kesin hesabı kabul etmek, bütçede kurumsal kodlama yapılan birimler ile fonksiyonel sınıflandırmanın birinci düzeyleri arasında aktarma yapmak. c) Belediye sınırları il sınırı olan Büyükşehir Belediyeleri hariç İl çevre düzeni plânı ile belediye sınırları dışındaki alanların imar plânlarını görüşmek ve karara bağlamak. d) Borçlanmaya karar vermek. e) Bütçe içi işletmeler ile Türk Ticaret Kanununa tâbi ortaklıklar kurulmasına veya bu ortaklıklardan ayrılmaya, sermaye artışına ve gayrimenkul yatırım ortaklığı kurulmasına karar vermek. f) Taşınmaz mal alımına, satımına, trampa edilmesine, tahsisine, tahsis şeklinin değiştirilmesine veya tahsisli bir taşınmazın akar haline getirilmesine izin; üç yıldan fazla kiralanmasına ve süresi yirmibeş yılı geçmemek kaydıyla bunlar üzerinde sınırlı aynî hak tesisine karar vermek. g) Şartlı bağışları kabul etmek. h) (İptal: Anayasa Mahkemesinin 18/1/2007 tarihli ve E.:2005/32, K.:2007/3 sayılı Kararı ile.) i) İl özel idaresi adına imtiyaz verilmesine ve il özel idaresi yatırımlarının yap-işlet veya yap-işletdevret modeli ile yapılmasına, il özel idaresine ait şirket, işletme ve iştiraklerin özelleştirilmesine karar vermek. j) Encümen üyeleri ile ihtisas komisyonları üyelerini seçmek. k) İl özel idaresi tarafından çıkarılacak yönetmelikleri kabul etmek. l) Norm kadro çerçevesinde il özel idaresinin ve bağlı kuruluşlarının kadrolarının ihdas, iptal ve değiştirilmesine karar vermek. m) Yurt içindeki ve yurt dışındaki mahallî idareler ve mahallî idare birlikleriyle karşılıklı işbirliği yapılmasına karar vermek. n) Diğer mahallî idarelerle birlik kurulmasına, kurulmuş birliklere katılmaya veya ayrılmaya karar vermek. o) İl özel idaresine kanunlarla verilen görev ve hizmetler dışında kalan ve ilgililerin isteğine bağlı hizmetler için uygulanacak ücret tarifesini belirlemek. 38

İl Encümeni : İl encümeni Valinin başkanlığında, il genel meclisinin her yıl kendi üyeleri arasından bir yıl için gizli oyla seçeceği beş üye ile biri malî hizmetler birim amiri olmak üzere, Valinin her yıl birim amirleri arasından seçeceği beş üyeden oluşur. Böylece encümenin toplam 11 kişiden oluşması öngörülmüştür. Valinin katılamadığı encümen toplantısına genel sekreter başkanlık eder. İl Encümeni, Yönetim Komitesi veya İcra Komitesi gibi vazife görür. Encümenin en önemli görevi stratejik plan ve yıllık çalışma programı ile bütçe ve kesin hesabını inceleyip İl Genel Meclisine görüş bildirmektir. Encümenin, haftada en az bir defa üye tam sayısının salt çoğunluğuyla toplanması öngörülmüştür. Encümen, haftada en az bir defa olmak üzere önceden belirlenen gün ve saatte toplanır. Başkan acil durumlarda encümeni toplantıya çağırabilir. Encümen üye tam sayısının salt çoğunluğuyla toplanır ve katılanların salt çoğunluğuyla karar verir. Oyların eşitliği durumunda başkanın bulunduğu taraf çoğunluk sayılır. Çekimser oy kullanılamaz. Encümen gündemi vali tarafından hazırlanır. Encümen üyeleri gündem maddesi teklif edebilir. Encümen, gündemindeki konuları en geç bir hafta içinde görüşüp karara bağlar. Alınan kararlar başkan ve toplantıya katılan üyeler tarafından imzalanır. Karara muhalif kalanlar gerekçelerini de açıklar. Vali: Kanun, tüzük, yönetmelik ve il genel meclisi kararlarına aykırı gördüğü encümen kararının bir sonraki toplantıda tekrar görüşülmesini isteyebilir. Encümen, kararında ısrar ederse karar kesinleşir. Bu takdirde, vali, kesinleşen encümen kararının uygulanmasını durdurur ve idari yargı mercilerine yürütmeyi durdurma talebi ile birlikte on gün içinde başvurur. İtiraz Danıştayca en geç altmış gün içinde karara bağlanır. Bu uygulamayla bir taraftan kararların uygulanmasına sürat getirilmek istenmiş ve diğer taraftan ise valinin de her halükarda gücü ve vesayet yetkisi korunmuştur. Ayrıca İl Encümeni ile Vali arasındaki ilişkiler de önemli olan bir husustur. Encümen başkan ve üyeleri, münhasıran kendileri, ikinci derece dahil kan ve kayın hısımları ve evlatlıkları ile ilgili işlerin görüşüldüğü encümen toplantılarına katılamazlar. 39

İl Encümenin Görev ve Yetkileri: Encümenin görev ve yetkileri şunlardır: a) Stratejik plân ve yıllık çalışma programı ile bütçe ve kesin hesabı inceleyip il genel meclisine görüş bildirmek. b) Yıllık çalışma programına alınan işlerle ilgili kamulaştırma kararlarını almak ve uygulamak. c) Öngörülmeyen giderler ödeneğinin harcama yerlerini belirlemek. d) Bütçede fonksiyonel sınıflandırmanın ikinci düzeyleri arasında aktarma yapmak. e) Kanunlarda öngörülen cezaları vermek. f) Vergi, resim ve harçlar dışında kalan ve miktarı beşmilyar Türk Lirasına kadar olan ihtilafların sulhen halline karar vermek. g) Taşınmaz mal satımına, trampa edilmesine ve tahsisine ilişkin kararları uygulamak, süresi üç yılı geçmemek üzere kiralanmasına karar vermek. h) Belediye sınırları dışındaki umuma açık yerlerin açılış ve kapanış saatlerini belirlemek. i) Vali tarafından havale edilen konularda görüş bildirmek. j) Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak. 40

Vali: Vali, il özel idaresinin başı ve tüzel kişiliğinin temsilcisidir. Valinin görev ve yetkileri: Valinin görev ve yetkileri şunlardır: a) İl özel idaresi teşkilâtının en üst amiri olarak il özel idaresi teşkilâtını sevk ve idare etmek, il özel idaresinin hak ve menfaatlerini korumak. b) İl özel idaresini stratejik plâna uygun olarak yönetmek, il özel idaresinin kurumsal stratejilerini oluşturmak, bu stratejilere uygun olarak bütçeyi, il özel idaresi faaliyetlerinin ve personelinin performans ölçütlerini hazırlamak ve uygulamak, izlemek ve değerlendirmek, bunlarla ilgili raporları meclise sunmak. c) İl özel idaresini Devlet dairelerinde ve törenlerde, davacı veya davalı olarak da yargı yerlerinde temsil etmek veya vekil tayin etmek. d) İl encümenine başkanlık etmek. e) İl özel idaresinin taşınır ve taşınmaz mallarını idare etmek. f) İl özel idaresinin gelir ve alacaklarını takip ve tahsil etmek. g) Yetkili organların kararını almak şartıyla sözleşme yapmak. h) İl genel meclisi ve encümen kararlarını uygulamak. i) Bütçeyi uygulamak, bütçede meclis ve encümenin yetkisi dışında kalan aktarmaları yapmak. j) İl özel idaresi personelini atamak. k) İl özel idaresi, bağlı kuruluşlarını ve işletmelerini denetlemek. l) Şartsız bağışları kabul etmek. m) İl halkının huzur, esenlik, sağlık ve mutluluğu için gereken önlemleri almak. n) Bütçede yoksul ve muhtaçlar için ayrılan ödeneği kullanmak. o) Kanunlarla il özel idaresine verilen ve il genel meclisi veya il encümeni kararını gerektirmeyen görevleri yapmak ve yetkileri kullanmak. 41

5- Mali Yönetim ve Sorumluluk: Yönetim : Her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında görevli ve yetkili olanlar, kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden, kullanılmasından, muhasebeleştirilmesinden, raporlanmasından ve kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin alınmasından sorumludur Üst yönetici: Üst yöneticiler, idarelerinin stratejik planlarının ve bütçelerinin kalkınma planına, yıllık programlara, kurumun stratejik plan ve performans hedefleri ile hizmet gereklerine uygun olarak hazırlanması ve uygulanmasından, sorumlulukları altındaki kaynakların etkili, ekonomik ve verimli şekilde elde edilmesi ve kullanımını sağlamaktan, kayıp ve kötüye kullanımının önlenmesinden, malî yönetim ve kontrol sisteminin işleyişinin gözetilmesi, izlenmesi, görev ve sorumlulukların yerine getirilmesinden sorumludurlar. Üst yöneticiler, bu sorumluluğun gereklerini Mali Hizmetler Birimi, Harcama yetkilileri ve iç denetçiler aracılığıyla yerine getirirler. Üst yöneticiler, mesleki değerlere ve dürüst yönetim anlayışına sahip olunmasından, mali yetki ve sorumlulukların bilgili ve yeterli yöneticilerle personele verilmesinden, belirlenmiş standartlara uyulmasının sağlanmasından, mevzuata aykırı faaliyetlerin önlenmesinden, kapsamlı bir yönetim anlayışıyla uygun bir çalışma ortamının ve saydamlığın sağlanmasından görev ve yetkileri çerçevesinde sorumludurlar. Üst yöneticiler iş ve işlemlerin, amaçlara, iyi mali yönetim ilkelerine, kontrol düzenlemelerine ve mevzuata uygun bir şekilde gerçekleştirildiğini içeren iç kontrol güvence beyanını her yıl düzenler ve idare faaliyet raporuna eklerler. 42

Üst Yöneticinin Görevleri: Stratejik plan hazırlık çalışmalarının başlatıldığını duyurmak üzere iç genelge yayımlamak. Bakanlıklar ile bakanlıkların bağlı ve ilgili kuruluşları dışındaki kamu idarelerinde Stratejik planları onaylamak. Bütçe tekliflerini ve idare performans programlarını bağlı, ilgili veya ilişkili bulunan bakan ile birlikte imzalamak. İdarelerinin stratejik planlarının ve bütçelerinin kalkınma planına, yıllık programlara, stratejik plan ve performans hedefleri ile hizmet gereklerine uygun olarak hazırlanmasını ve uygulanmasını sağlamak. Kaynakların etkili, ekonomik ve verimli şekilde elde edilmesi ile kullanımını sağlamak. Kaynakların kayıp ve kötüye kullanımının önlenmesi, mali yönetim ve kontrol sisteminin işleyişinin gözetilmesi ve izlenmesi ile 5018 sayılı Kanunda belirtilen görev ve sorumlulukları yerine getirmek. Strateji geliştirme birimleri tarafından hazırlanan ayrıntılı harcama ve finansman programlarını onaylamak. Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri ile özel bütçeli idarelerde 5018 sayılı Kanun ve merkezi yönetim bütçe kanunu uyarınca, diğer idarelerde ise ilgili düzenlemeler çerçevesinde bütçeleri içinde yapacakları aktarmaları onaylamak. Ertesi yıla geçen yüklenmelere girişilmesine onay vermek. Gelecek yıllara yaygın yüklenmeye girişmeye onay vermek. Bakanlıklar dışındaki idarelerde dernek, vakıf, birlik, kurum, kuruluş, sandık ve benzeri teşekküllere 5018 sayılı Kanunun 29 uncu maddesine dayanılarak yapılacak yardımın miktarının belirlenmesi ve dağıtımını onaylamak. Teşkilat yapısı ve personel durumu gibi nedenlerle harcama yetkililerinin belirlenmesinde güçlük bulunan idareler ile bütçelerinde harcama birimleri sınıflandırılmayan idarelerde mahalli idareler için İçişleri Bakanlığı, diğer idareler için Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine harcama yetkililiği görevini yürütmek veya harcama yetkilisini belirlemek. İdaresinin teşkilat yapısında yer almayan birimler ile yurtdışı teşkilatına tahsis edilen ödeneklerin harcama yetkililerini belirlemek. Harcama birimlerinin harcama yetkisini kısmen veya tamamen; merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerinde Maliye Bakanlığının, sosyal güvenlik kurumlarında ilgili bakanlığın, mahalli idarelerde ise 43 Yasal Dayanak Kamu Kamu İdarelerinde Stratejik Planlamaya İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik Kamu İdarelerinde Stratejik Planlamaya İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik Strateji Geliştirme Birimlerinin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik 5018/md:11-2 5018/md:11-2 5018/md:11-2 Strateji Geliştirme Birimlerinin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik 5018/ md:27 5018/md:28 Dernek, Vakıf, Birlik, Kurum, Kuruluş, Sandık ve Benzeri Teşekküllere Genel Yönetim Kapsamındaki kamu İdarelerinin Bütçelerinden Yardım Yapılması Hakkında Yönetmelik 5018/md:31 1 Seri No lu Harcama Yetkilileri Hakkında Genel Tebliğ 1 Seri No lu Harcama Yetkilileri Hakkında Genel Tebliğ

İçişleri Bakanlığının uygun görüşü üzerine bir üst yönetim kademesinde birleştirmek. Genel bütçe kapsamı dışındaki kamu idarelerinde açılmış akreditiflere ilişkin ertesi yıla devredilen kredi artıklarının karşılığını bütçenin ilgili tertibine ödenek kaydetmek. Kamu yararına kullanılmak üzere kamu idarelerine yapılan şartlı bağış ve yardımların (dış finansman kaynağından sağlananlarda 4749 sayılı Kanun hükümleri saklı kalmak kaydıyla) bütçede açılacak bir tertibe gelir ve şart kılındığı amaca harcanmak üzere açılacak bir tertibe ödenek kaydedilmesini uygun bulmak. Genel bütçe kapsamı dışındaki kamu idarelerinde, şartlı bağış ve yardımlar karşılığı kaydedilmiş ödeneklerden tahsis amacı gerçekleştirilmiş olanlardan kalan tutarlar, tahsis amacının gerçekleştirilmesi bakımından yetersiz olanlar ile yılı bütçesinde belirlenen tutarı aşmayan ve iki yıl devrettiği halde harcanmayan ödenekleri iptal etmek. İdare faaliyet raporunu düzenlemek ve kamuoyuna açıklamak. İdaresinin bütçe kesin hesabını bağlı, ilgili veya ilişkili bulunan bakan ile birlikte onaylamak. Mali istatistiklerin hazırlanmasında uygun kurumsal çevrenin oluşturulması için gerekli önlemleri almak. Yeterli ve etkili bir kontrol sisteminin oluşturulabilmesi için; mesleki değerlere ve dürüst yönetim anlayışına sahip olunması, mali yetki ve sorumlulukların bilgili ve yeterli yöneticilerle personele verilmesi, belirlenmiş standartlara uyulmasının sağlanması, mevzuata aykırı faaliyetlerin önlenmesi ve kapsamlı bir yönetim anlayışı ile uygun bir çalışma ortamının ve saydamlığın sağlanması bakımından görev, yetki ve sorumlulukları göz önünde bulundurarak gerekli önlemleri almak. İç kontrol güvence beyanını düzenleyerek idare faaliyet raporuna eklemek. İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esaslarda belirlenen mali karar ve işlemlerin dışında kalan mali karar ve işlemlerin de mali hizmetler birimince ön mali kontrole tabi tutulmasına yönelik olarak yapılacak düzenlemeleri onaylamak. 5018 sayılı Kanuna ve Maliye Bakanlığınca belirlenen standartlara aykırı olmamak şartıyla strateji geliştirme birimi tarafından her türlü yöntem, süreç ve özellikli işlemlere ilişkin olarak hazırlanan standartları onaylamak. Harcama yetkililerinin talebi üzerine harcama birimlerinin bazı mali işlemlerinin destek hizmetlerini yürüten birim tarafından yerine getirilmesine onay vermek. 5018/md:35 5018/md:40 5018/md:40 5018 /md:41 Strateji Geliştirme Birimlerinin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik 5018/md:52 5018 /md:57 İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esaslar İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esaslar, Strateji Geliştirme Birimlerinin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Strateji Geliştirme Birimlerinin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik 2 Seri No lu Harcama Yetkilileri Hakkında Genel Tebliğ 44

Genel bütçe kapsamı dışındaki kamu idarelerinde muhasebe yetkilisini atamak. İç denetçiler tarafından sunulan denetim raporlarını değerlendirmek suretiyle gereği için ilgili birimler ile mali hizmetler birimine vermek, iç denetim raporları ile bunlar üzerine yapılan işlemleri en geç iki ay içinde İç Denetim Koordinasyon Kuruluna göndermek. İç denetçiler tarafından hazırlanan yıllık iç denetim programını onaylamak. Bakanlıklar ve bağlı idarelerde sertifikalı adaylar arasından iç denetçi atanmasını veya görevden alınmasını talep etmek. Bakanlıklar ve bağlı idareler dışındaki idarelerde sertifikalı adaylar arasından iç denetçi atamak ve görevden almak. İdaresindeki iç denetçi sayısının beşten fazla olması halinde iç denetçiler arasından birini koordinasyonu sağlamakla görevlendirmek. İç denetim birimi tarafından İç Denetçilerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik dikkate alınarak hazırlanan yönerge ve değişikliklerini onaylamak. İç denetçilerin program kapsamında ve program dışı iç denetim görevlendirmelerini yapmak. Sertifika derecelendirmesine ilişkin puanlamayı koordinasyonu sağlamakla görevli iç denetçinin teklifi üzerine, görevlendirme yapılmamışsa doğrudan yapmak. İç denetçilerin mesleki yönden gelişmesi, yenilikleri izlemesi ve çalışma isteklerinin artması için gerekli tedbirleri almak. İdare için belirlenen risklerden kabul edilemeyecek olanların denetim programına alınmasını onaylamak. 5018/md:62 5018/md:64 5018/md:64 5018/md:65 5018/md:65 İç Denetçilerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik İç Denetçilerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik İç Denetçilerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik İç Denetçilerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik İç Denetçilerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik İç Denetçilerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik 5018 sayılı Kanunda belirtilen para cezalarını vermek. 5018/md:73 Genel bütçe kapsamı dışındaki kamu idarelerinde, idare hesaplarında kayıtlı olup, zaruri ve mücbir sebeplerle takip ve tahsil imkanı kalmayan kamu alacaklarından merkezi yönetim bütçe kanununda gösterilen tutara kadar olanları kayıtlardan çıkarmak. İdare bütçesinin gelirli ödenek kaydı, gelir fazlası karşılığı ödenek kaydı ve likit karşılığı ödenek kaydı işlemlerinin gerçekleştirilmesini sağlamak. 5018/md:79 2006/4 No lu Bütçe Uygulama Tebliği 45

Mali Hizmetler Birimi Yöneticisi; yöneticisi, Mali Hizmetler Birimi Yöneticisidir. İl Özel İdaresinin mali hizmetlerini yürüten birim Mali hizmetler birimi yöneticisi, yönetimin iç kontrole yönelik işlevinin etkililiğini ve verimliliğini artırmak için gerekli çalışmaları yapar ve ön mali kontrol faaliyetinin yürütülmesini sağlar. Mali hizmetler birimi yöneticisi, idarede faaliyetlerinin mali yönetim ve kontrol mevzuatı ile diğer mevzuata uygun olarak yürütüldüğünü, kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde kullanılmasını temin etmek üzere iç kontrol süreçlerinin işletildiğini, izlendiğini ve gerekli tedbirlerin alınması için düşünce ve önerilerinin zamanında üst yöneticiye raporlandığını içeren mali hizmetler birim yöneticisinin beyanını düzenleyerek idare faaliyet raporuna ekler. Mali hizmetler birimi yöneticisi, Birimi yönetir, yeterli sayı ve nitelikte personel istihdamını, personelin eğitimini ve yetiştirilmelerini sağlayacak çalışmalar yapar, sağlar, Birimin görev dağılımını yaparak hizmetlerin etkili, süratli ve verimli bir şekilde sunulmasını İç kontrol alanında üst yönetici ve harcama yetkililerine danışmanlık yapma ve bilgilendirme faaliyetini yürütür, İç kontrolün harcama birimlerinde etkili bir şekilde yapılmasını sağlayacak düzenlemeleri hazırlar ve üst yöneticinin onayına sunar, Mali hizmetlerin saydam, planlı, idarenin amaçlarına ve mevzuata uygun bir şekilde yürütülmesi için gerekli önlemleri alır. Mali hizmetler birimi yöneticisi, iç denetçiler tarafından yapılan denetimler sonucunda düzenlenen raporlara ilişkin olarak üst yönetici tarafından verilen görevleri yerine getirmekten sorumludur. İdarenin, diğer idareler nezdindeki malî iş ve işlemlerini ve harcama birimleri arasında koordinasyon sağlar, izler ve sonuçlandırır. Bu konularla ilgili yazışmaları yapar. Birim sorumludur. görevlerinin yerinde ve zamanında yerine getirilmesinden üst yöneticiye karşı Muhasebe Yetkilisi; Muhasebe hizmeti; gelirlerin ve alacakların tahsili, giderlerin hak sahiplerine ödenmesi, para ve parayla ifade edilen değerler ile emanetlerin alınması, saklanması, ilgililere verilmesi, gönderilmesi ve diğer tüm mali işlemlerin kayıtlarının yapılması ve raporlanması işlemleridir. Bu işlemleri yürütenler muhasebe yetkilisidir. Muhasebe yetkilileri, muhasebe hizmetlerinin yapılmasından ve muhasebe kayıtlarının usulüne ve standartlara uygun, saydam ve erişilebilir şekilde tutulmasından sorumludur. 46

Muhasebe Yetkilisi Mutemedi; Muhasebe yetkilisi adına ve hesabına para ve parayla ifade edilebilen değerleri geçici olarak almaya, vermeye ve göndermeye yetkili olanlar muhasebe yetkilisi mutemedidir. Muhasebe yetkilisi mutemetleri doğrudan muhasebe yetkilisine karşı sorumludur. Harcama Yetkilisi; Harcama yetkilileri, görev ve yetki alanları çerçevesinde, iç kontrolün işleyişinden sorumludur. Harcama yetkilileri ve diğer yöneticiler, mesleki değerlere ve dürüst yönetim anlayışına sahip olunmasından, mali yetki ve sorumlulukların bilgili ve yeterli yöneticilerle personele verilmesinden, belirlenmiş standartlara uyulmasının sağlanmasından, mevzuata aykırı faaliyetlerin önlenmesinden, kapsamlı bir yönetim anlayışıyla uygun bir çalışma ortamının ve saydamlığın sağlanmasından görev ve yetkileri çerçevesinde sorumludurlar. Bütçe ile ödenek tahsis edilen harcama yetkilileri, iş ve işlemlerin amaçlara, iyi mali yönetim ilkelerine, kontrol düzenlemelerine ve mevzuata uygun bir şekilde gerçekleştirildiğini içeren iç kontrol güvence beyanını her yıl düzenler ve birim faaliyet raporlarına eklerler. Gerçekleştirme Görevlileri; Gerçekleştirme görevlileri, harcama talimatı üzerine; işin yaptırılması, mal veya hizmetin alınması, teslim almaya ilişkin işlemlerin yapılması, belgelendirilmesi ve ödeme için gerekli belgelerin hazırlanması görevlerini yürütürler. C - FAALİYET ALANLARI İLE ÜRÜN VE HİZMETLERİN BELİRLENMESİ: İL ÖZEL İDARESİ GENEL SEKRETERİ VE SUNULAN HİZMETLER İl özel idaresi hizmetlerini vali adına ve onun emirleri yönünde, mevzuat hükümlerine, il genel meclisi ve il encümeni kararlarına, il özel idaresinin amaç ve politikalarına, stratejik plan ve yıllık çalışma programına göre düzenler ve yürütür. Bu amaçla il özel idaresi kuruluşlarına gereken emirleri verir ve bunların uygulanmasını gözetir ve sağlar. 47

İ.Ö.İ. MALİ HİZMETLER BİRİMİ VE SUNULAN HİZMETLER İl Özel İdaresinde; Mali Hizmetler Birimi, 5018 sayılı Kanunun 60. maddesi gereğince aşağıda belirtilen görevleri yapmakla yükümlüdür. İdarenin stratejik plan ve performans programının hazırlanmasını koordine etmek ve sonuçlarının konsolide edilmesi çalışmalarını yürütmek. İzleyen iki yılın bütçe tahminlerini de içeren idare bütçesini, stratejik plan ve yıllık performans programına uygun olarak hazırlamak ve idare faaliyetlerinin bunlara uygunluğunu izlemek ve değerlendirmek. Mevzuatı uyarınca belirlenecek bütçe ilke ve esasları çerçevesinde, ayrıntılı harcama programı hazırlamak ve hizmet gereksinimleri dikkate alınarak ödeneğin ilgili birimlere gönderilmesini sağlamak. Bütçe kayıtlarını tutmak, bütçe uygulama sonuçlarına ilişkin verileri toplamak, değerlendirmek ve bütçe kesin hesabı ile malî istatistikleri hazırlamak. İlgili mevzuatı çerçevesinde idare gelirlerini tahakkuk ettirmek, gelir ve alacaklarının takip ve tahsil işlemlerini yürütmek. Muhasebe hizmetlerini yürütmek. Harcama birimleri tarafından hazırlanan birim faaliyet raporlarını da esas alarak idarenin faaliyet raporunu hazırlamak. İdarenin mülkiyetinde veya kullanımında bulunan taşınır ve taşınmazlara ilişkin icmal cetvellerini düzenlemek. İdarenin yatırım programının hazırlanmasını koordine etmek, uygulama sonuçlarını izlemek ve yıllık yatırım değerlendirme raporunu hazırlamak. İdarenin, diğer idareler nezdinde takibi gereken malî iş ve işlemlerini yürütmek ve sonuçlandırmak. Malî kanunlarla ilgili diğer mevzuatın uygulanması konusunda üst yöneticiye ve harcama yetkililerine gerekli bilgileri sağlamak ve danışmanlık yapmak. Ön malî kontrol faaliyetini yürütmek. İç kontrol sisteminin kurulması, standartlarının uygulanması ve geliştirilmesi konularında çalışmalar yapmak. 48

Malî konularda üst yönetici tarafından verilen diğer görevleri yapmak. İnsan kaynakları ve Eğitim Müdürlüğünce hazırlanarak teklif edilen izin onay belgelerini uygun görüşle, Genel Sekreterlik Makamının onayına sunmak. Strateji Geliştirme Birimlerinin Çalışma Usul ve Esasları Hakkındaki Yönetmeliğin İkinci Bölümünde Strateji Geliştirme Birimlerinin Fonksiyonları, Görevleri ve yapılanması tanımlamakta yani Mali Hizmetler Biriminin Yapılanması düzenlenmektedir. Buna göre Mali Hizmetler Birimi; Stratejik Planlama Alt Birimi Bütçe ve Performans Alt Birimi Muhasebe ve Kesin Hesap ve Raporlama Alt Birimi İç Kontrol Alt Birimi Şeklinde örgütleneceği tanımlanmıştır. Stratejik Planlama Alt Birimi: İl Özel İdaresinin stratejik plan ve yıllık performans planlarının (Yıllık çalışma ve yatırım programı) hazırlanması, ilgili yasal mevzuat ve planlar çerçevesinde; Özel İdare Hizmet politikasının belirlenmesi ve hizmetlerinin geliştirilmesi, etkinlik ve verimliliğin artırılması için çalışma ve araştırma yapmak. Ulusal kalkınma strateji ve politikaları, yıllık program ve hükümet programı çerçevesinde idarenin orta ve uzun vadeli strateji ve politikalarını belirlemek, amaçlarını oluşturmak üzere gerekli çalışmaları yapmak, İdarenin görev alanına giren konularda performans ve kalite ölçütleri geliştirmek ve bu kapsamda verilecek diğer görevleri yerine getirmek, İdarenin yöntemi ile hizmetlerin geliştirilmesi ve performansla ilgili bilgi ve verileri toplamak, analiz etmek ve yorumlamak, İdarenin görev alanına giren konularda, hizmetleri etkileyecek dış faktörleri incelemek, kurum içi kapasite araştırması yapmak, hizmetlerin etkinliğini ve tatmin düzeyini analiz etmek ve genel 49

araştırmalar yapmak, İdarenin stratejik plan ve performans programının hazırlanmasını koordine etmek ve sonuçlarının konsolide edilmesi çalışmalarını yürütmek, İdarenin stratejik planlama çalışmalarına yönelik bir hazırlık programı oluşturmak, idarenin stratejik planlama sürecinde ihtiyaç duyulacak eğitim ve danışmanlık hizmetlerini vermek veya verilmesini sağlamak ve stratejik planlama çalışmalarını koordine etmek. Stratejik planlamaya ilişkin diğer destek hizmetlerini yürütmek. Harcama birimleri tarafından hazırlanan birim faaliyet raporlarını da esas alarak idarenin faaliyet raporunu hazırlamak, İdarenin misyonunun belirlenmesi çalışmalarını yürütmek. İdarenin görev alanına giren konularda, hizmetleri etkileyecek dış faktörleri incelemek. Yeni hizmet fırsatlarını belirlemek, etkililik ve verimliliği önleyen tehditlere tedbirler almak. Kurum içi kapasite araştırması yapmak, hizmetlerin etkililiğini ve yararlanıcı memnuniyetini analiz etmek ve genel araştırmalar yapmak. İdarenin üstünlük ve zayıflıklarını tespit etmek. İdarenin görev alanıyla ilgili araştırma-geliştirme faaliyetlerini yürütmek. Yönetim bilgi sistemlerine ilişkin hizmetleri yerine getirmek, İdare faaliyetleri ile ilgili bilgi ve verileri toplamak, tasnif etmek, analiz etmek. Yapılan iş ve işlemlere ilişkin defter kayıt ve belgeleri hazırlamak, muhafaza etmek ve denetime hazır bulundurmak. Gelen evrakları amirin bilgisine sunmak, amirin havale etmiş olduğu evrakın mevzuatına uygun gereğini yapmak. Mali Hizmetler Müdürü ve mevzuatın verdiği benzer nitelikteki diğer iş ve işlemleri yapmak. Bütçe ve Performans Alt Birimi: İl Özel İdaresinin mali yıl bütçesinin hazırlamak. 50

İzleyen 2 yılın bütçe tahminlerini hazırlamak. Mevzuatı uyarınca belirlenecek bütçe ilke ve esasları çerçevesinde, ayrıntılı harcama programı hazırlamak ve hizmet gereksinimleri dikkate alınarak ödeneğin ilgili birimlere gönderilmesini sağlamak, Kanunlar gereği bütçeden ayrılan Kanuni payların ilgili kurumlara ödenmesi. Mevzuatı uyarınca katılım paylarının ödenmesi. Bütçe Kararnamesinde belirtilen hükümler dahilinde. İl Encümenince alınan kararlar doğrultusunda Yardım ödeneklerinin ödenmesi. Harcama yetkililerine bütçeye ilişkin gerekli bilgilerin verilmesi. Tahsisi mahiyetteki paraların gelir ve ödenek kaydının yapılması. Mevzuatın öngördüğü ölçüde bütçe tertipleri arasında aktarma yapmak. Gerektiğinde Ek Bütçe hazırlamak. Yıl sonu bakiye ödeneklerin iptal ve devir işlemlerinin yapılması. İl Özel İdaresinin; İl İcmal Yönetim dönemi hesabı ve Bütçe Kesin hesabını hazırlamak. Muhtar maaşlarına ait ödeneklerin takip ve kontrolü yapılarak birimlere aktarılmasını sağlamak. Yapılan iş ve işlemlere ilişkin Defter kayıt ve belgeleri hazırlamak, muhafaza etmek ve denetime hazır bulundurmak. Bütçe kayıtlarını tutmak, bütçe uygulama sonuçlarına ilişkin verileri toplamak, değerlendirmek Gelen evrakları amirin bilgisine sunmak, amirin havale etmiş olduğu evrakın mevzuatına uygun gereğini yapmak. Mali Hizmetler Müdürü ve mevzuatın verdiği benzer nitelikteki diğer iş ve işlemleri yapmak. 51

Muhasebe ve Kesin Hesap ve Raporlama Alt Birimi: İl özel İdaresi gelirlerini mevzuatına uygun tahsil etmek. Yasal dayanağına uygun giderleri hak sahiplerine ödemek. Para ve parayla ifade edilebilen değerler ile emanetlerin alınması, saklanması, ilgililere verilmesi, gönderilmesi ve diğer tüm malî işlemlerin kayıtlarını tutmak ve raporlamak. Banka iş ve işlemleri ile takip ve kontrolünü Yürütmek. Ödemelerle ilgili ödenek kontrolünün yapılması ve takibi. Ödemeye ilişkin mevzuatında öngörülen belgelerin tamam olup olmadığı ile maddi hata bulunup bulunmadığı kontrol edilerek hak sahiplerine ödemelerinin yapılması. Ödemelerde yetkililerin imzasının aranması. Hak sahiplerinin kimliklerine ilişkin bilgilerin kontrolü. Muhasebe kayıtlarının bilgisayar ortamında tutulması. Muhasebe raporlarının alınması. Muhasebe iş ve işlemlerine ilişkin defter kayıt ve belgeleri hazırlamak, muhafaza etmek ve denetime hazır bulundurmak. Vergi Daireleri, Sigorta ve Emekli Sandığına kesintileri ödemek. Emanet, Bütçe Emaneti ve Teminat Mektupları ile ilgili iş ve işlemleri yapmak, Bütçe kesin hesabını, Yönetim dönemi hesabını ve malî istatistikleri Bütçe birimi ile birlikte hazırlamak. İcra, Temlik, İlam ve Layihaların takibi. Harcama birimlerince hazırlanan Harcama Birimi Taşınır Yönetim Hesabı Cetvelinde gösterilen 52

tutarların muhasebe kayıtlarıyla uygunluğunu kontrol ederek, onayladıktan (Muhasebe yetkilisi ) sonra, harcama yetkilisine göndermek. Gelen evrakları amirin bilgisine sunmak, amirin havale etmiş olduğu evrakın mevzuatına uygun gereğini yapmak. Mali Hizmetler Müdürü ve mevzuatın verdiği benzer nitelikteki diğer iş ve işlemleri yapmak. İç Kontrol Alt Birimi: Kontrol sisteminin kurulması, standartlarının uygulanması ve geliştirilmesi konularında çalışmalar yapmak, İdarenin görev alanına ilişkin konularda standartlar hazırlamak, Ön malî kontrol görevini yürütmek, Gelir, gider, varlık ve yükümlülüklere ilişkin malî karar ve işlemleri; İdare bütçesine uygunluğu yönünden kontrol etmek. Bütçe tertibine uygunluğu yönünden kontrol etmek. Kullanılabilir ödenek tutarına uygunluğu yönünden kontrol etmek. Ayrıntılı harcama veya finansman programlarına uygunluğu yönünden kontrol etmek. Merkezi yönetim bütçe kanunu ve diğer malî mevzuat hükümlerine uygunluğu kontrol etmek. yönünden Amaçlar ile sonuçlar arasındaki farklılığı giderici ve etkililiği artırıcı tedbirler önermek. Gelen evrakları amirin bilgisine sunmak, amirin havale etmiş olduğu evrakın mevzuatına uygun gereğini yapmak. Mali Hizmetler Müdürü ve mevzuatın verdiği benzer nitelikteki diğer iş ve işlemleri yapmak. 53

İ.Ö.İ. DESTEK HİZMETLERİ BİRİMİ VE SUNULAN HİZMETLER Stratejik plana uygun birim performans programını hazırlamak. Stratejik plan, Performans programı ve yatırım programlarındaki hedef ve ilkeler göz önünde bulundurmak suretiyle bütçe tekliflerini hazırlamak. Birim faaliyet raporunu hazırlamak. Ayrıntılı harcama programı hazırlamak. Ayrıntılı harcama programına uygun ödenek talep etmek ve ödenek gönderme emirlerine riayet etmek suretiyle harcamaları gerçekleştirmek ödenek üstü harcama yapmamak. Ödenek kullanımına ilişkin üst yöneticinin (Vali) iç genelgeyle belirlemiş olduğu ilkelere riayet etmek hizmetleri gerçekleştirmek. Birimin Harcama ve gerçekleştirme görevini Yürürlükte bulunan Mevzuata uygun yürütmek. Harcama Evraklarını 3 (üç) suret düzenlemek suretiyle, biri asıl, iki suretini (ikinci suret tasdikli ve Mühürlü) Mali Hizmetler Müdürlüğüne göndermek, üçüncü suretini Birimde hazır bulundurmak. Merkezi İdarenin; İl Teşkilatı kuruluşlarına aktarmış olduğu ödenekleri amacına uygun kullanarak, iş yada hizmetleri maksadına uygun gerçekleştirmek. İnsan kaynakları ve Eğitim Müdürlüğünce hazırlanarak teklif edilen izin onay belgelerini uygun görüşle, Genel Sekreterlik Makamının onayına sunmak. Yürürlükte bulunan mevzuatın öngördüğü şekilde aşağıda belirtilen hizmetleri ve ayrıca Amirlerin vereceği görevleri yapmak. Satın alma hizmetleri: İl Özel İdaresi hizmetlerinin daha etkin ve verimli yürütülebilmesi için Destek Hizmetlerinin kısa ve uzun vadeli olarak planlanması gerekli çalışmalarını yapmak. İl Özel İdaresince (Özel kalem hariç) İhtiyaç duyulan mal ve hizmet alımlarını gerçekleştirmek, Matbu evrak basım işlerini yaptırmak ve Taşınır malların bakım, onarım ve tamirini sağlamak. Kendi teknik kadrosu ile yapılabilecek Büro bakım onarım (Küçük Onarım) işlerini yapmak. Taşınır Mal Yönetmeliği esaslarına uygun Taşınır kayıt ve kontrol yetkililerini ve İl Konsolide Görevlisini belirlemek, Taşınır malların kaydını, Taşınır Mal Yönetmeliğine uygun olarak tutmak. Taşınır Yönetim Hesabı Cetvellerini Muhasebe yetkilisine, Taşınır Kesin Hesap Cetvelleri ile Taşınır Kesin Hesap İcmal Cetvellerinin bir nüshasını, Bütçelerinin uygulama sonuçlarını kesin hesaba bağlayacak mercilere (İl Genel Meclisi) gönderirler. Araçların muayene, trafik sigortaları işlemlerini ve vize işlemlerini takip etmek. Makine İkmal, Bakım ve Onarım Hizmetleri: 54

Araç ve makinelerin, ekipman ve yedek parçalarını, teknik özelliklerini ve miktarlarını tespit etmek, gerekli olan yedek parça, akaryakıt madeni yağ gibi malzemeleri temin etmek. (Plan Proje Yatırım ve İnşaat Müdürlüğünce satın alınacak akaryakıt madeni yağları teslim almak ve ambarlama, stoklama, giriş çıkış işlemlerini gerçekleştirmek.) Tasarruf tedbirleri çerçevesinde, makine, ekipman ve yedek parçaların ikmal ve stoklama sistemin ihtiyacını karşılayacak şekilde geliştirmek, ambarlama, stoklama, giriş çıkış işlemlerini (ayniyat işlemlerini) gerçekleştirmek. Makine Parkında bulunan, makine ekipmanlarının arıza tespit raporlarını hazırlamak ve arızalarının İdaremiz atölyelerince giderilmesini, bakım, onarım işlemlerinin gerçekleştirilmesini sağlamak, İdare atölyelerinde yapılamayan arıza ve bakımların ise dışarıda yaptırılmasını sağlamak. Yıllık yatırım programlarının gerçekleştirilmesinde kullanılan makine ve ekipmanların periyodik bakımlarının yapılması. Atölyelerde, malzeme, yedek parça ve teçhizat üretimini planlamak ve gerçekleştirilmesini sağlamak. Teşkilatımız makine parkına, satın alma ve hibe olarak eklenen makine ve ekipmanların sicil kartlarını düzenlenmek ve Yeni teknolojilerle araç ve iş makinelerinin takibini yapmak. Yatırım ve iş programlarına bağlı olmak üzere, birimlerden talep edilen makine ve ekipmanlarının sevk ve idaresini sağlamak. Yıllık iş programlarının uygulamalarından arta kalan zamanlarda, çiftçiler, özel ve tüzel kişiler tarafından talep edilmeleri halinde, enerji ve taşıma gibi her türlü masrafları talep eden tarafından karşılanmak ve Meclisin belirlediği kira karşılığı makine ekipmanların protokolle çalıştırılması işlemlerini yürütmek. Yıllık yatırım programlarında kullanılmak üzere, gerektiğinde Araç ve makine ekipman kiralanmasını yapmak. Makine kontrol kartı ile makinelerin nerede çalıştığı, kaç km - kaç saat çalıştığını, ne kadar akaryakıt ve madeni yağ sarf ettiğini, lastik tekerlekli araçlarda, lastiklerin ne zaman verildiğini takip etmek. Tüketim malzemelerinin yıllık sayım, devir ve terkin işlemlerini yapmak, terkin edilen makine ve ekipmanların satış ve değerlendirilmesini sağlamak. Araç ve makine alımına ilişkin iş ve işlemleri yapmak. Hurda satışı ile ilgili iş ve işlemleri yapmak. Uygulanan Faaliyetlerin kesin hesaplarını hazırlamak. Şoför ve Operatörlerin günlük mesailerinin takibi ve resmi kurallara uygun olarak çalışmalarını sağlamak. Günlük göreve çıkacak olan araçların sevk ve idaresini sağlamak. Hizmet araçlarının tasarruf tedbirlerine ve mevzuatına uygun verimli kullanılmalarını sağlamak. İş ve iş güvenliği konusunda tespit edilen kurallara uyulmasını, bunlarla ilgili kontrol edilecek cihaz ve makinelerin kontrollerinin zamanında yapılmasını ve belgelerinin düzenlenmesini sağlamak, konuyla ilgili tedbirleri almak. Konuları ile ilgili hizmet içi eğitimleri yapmak ve yaptırmak. 55

İ.Ö.İ. İMAR VE KENTSEL İYİLEŞTİRME BİRİMİ VE SUNULAN HİZMETLER Stratejik plana uygun birim performans programını hazırlamak. Stratejik plan, Performans programı ve yatırım programlarındaki hedef ve ilkeler göz önünde bulundurmak suretiyle bütçe tekliflerini hazırlamak. Birim faaliyet raporunu hazırlamak. Ayrıntılı harcama programı hazırlamak. Ayrıntılı harcama programına uygun ödenek talep etmek ve ödenek gönderme emirlerine riayet etmek suretiyle harcamaları gerçekleştirmek ödenek üstü harcama yapmamak. Ödenek kullanımına ilişkin üst yöneticinin (Vali) iç genelgeyle belirlemiş olduğu ilkelere riayet etmek hizmetleri gerçekleştirmek. Birimin Harcama ve gerçekleştirme görevini Yürürlükte bulunan Mevzuata uygun yürütmek. Harcama Evraklarını 3 (üç) suret düzenlemek suretiyle, biri asıl, iki suretini (ikinci suret tasdikli ve Mühürlü) Mali Hizmetler Müdürlüğüne göndermek, üçüncü suretini Birimde hazır bulundurmak. Merkezi İdarenin; İl Teşkilatı kuruluşlarına aktarmış olduğu ödenekleri amacına uygun kullanarak, iş yada hizmetleri maksadına uygun gerçekleştirmek. İnsan kaynakları ve Eğitim Müdürlüğünce hazırlanarak teklif edilen izin onay belgelerini uygun görüşle, Genel Sekreterlik Makamının onayına sunmak. Yürürlükte bulunan mevzuatın öngördüğü şekilde aşağıda belirtilen hizmetleri ve vereceği görevleri yapmak. ayrıca Amirlerin İmar hizmetleri: 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunun 6. maddesine göre; İl çevre düzeni planını Ardahan Belediyesi ile birlikte yapmak, yaptırmak. Belediye mücavir alan sınırları dışındaki alanların imar planlarını her ölçekte imar planı ve imar planı tadilatlarını yapmak, yaptırmak. Belediye mücavir alan sınırları dışındaki alanlarda imar uygulaması, ifraz ve tevhit işlemlerini yapmak. Belediye mücavir alan sınırları dışında ve köy yerleşik alanlarındaki yapı ve tesislere ilişkin imar plan onama sürecini tamamlamak ve buna bağlı yapıların inşaat ruhsatlarını, yapı kullanma izin belgelerini düzenlemek. Kaçak yapılaşmanın önlenmesine esas eylem planlarını hazırlamak. Köylerde köy yerleşik alanlarının tespitini yapmak, İl Özel İdaresi yetki alanı içerisindeki halihazır haritaların 56

ve 442 sayılı Köy Kanunu kapsamında imar planlarının hazırlanmasını sağlamak. İl Özel İdaresi yetki alanı içerisindeki yapılaşmaya esas zemin etüt raporlarının hazırlanmasını ve onama sürecinin tamamlanmasını sağlamak. 3194 Sayılı Kanuna aykırı yapıları denetlemek, imar cezası ve yıkım kararlarını aldırıp uygulamak. Mülga Toprak ve Tevzii Komisyonlarınca geçmiş yıllarda köylerde yapılan arazi ölçümü ve dağıtımı sonucunda tanzim edilen pafta ve kayıtlara ilişkin mahkemeler ve şahıslarca istenilen bilgi ve belgeleri hazırlamak ve Evvelce dağıtılan arazilerde Danıştay, Mahkeme ve İdari Kararları gereğince yapılması lüzumlu tashih, takyit ve ıslah işlemlerini dağıtım tarihindeki meri hükümlere göre yürütmek. Emlak ve İstimlak Hizmetleri: İdaremiz mülkiyetinde, yönetiminde ve kullanımında bulunan taşınmazları, Kamu İdarelerine ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik hükümlerine uygun tutmak ve mali yılı takip eden ay sonuna kadar mali hizmetler birimine göndermek. Mülkiyeti İl Özel İdaresi adına kayıtlı taşınmazların tevhit, ifraz ve yola terk ile ilgili iş ve işlemleri ile 5304 Sayılı Tapu ve Kadastro Kanunu gereğince gayrimenkullerin tapularının alınması, ilgili belediyeye emlak beyannamelerinin verilmesi iş ve işlemlerini yapmak. İl Özel İdaresinin görev alanına giren hizmetler ile ilgili taşınmaz alımına, satımına, trampa edilmesine, tahsisine, tahsis şeklinin değiştirilmesine veya tahsisli bir taşınmazın akar haline getirilmesine dair 5302 Sayılı İl Özel İdaresi Kanununun 10. maddesi gereğince yetkili organlardan karar alınmasına ve alınan kararların uygulanmasına ilişkin iş ve işlemleri yapmak. Mülkiyeti İl Özel İdaresine ait olup, kiraya verilebilecek nitelikteki arsa, iş merkezi, müstakil dükkan, otopark vb taşınmazların, 2886 Sayılı Kanun gereğince kiralama iş ve işlemlerini yapmak. Mülkiyeti İl Özel İdaresine ait olup, özel ve tüzel kişilerin işgalinde bulunan taşınmazların işgalden arındırılması ile işgalcilere 2886 sayılı Kanunun 71. ve 75. maddeleri gereğince gerekli iş ve işlemleri yapmak. Kiralamalar ve gayrimenkuller ile ilgili ortaya çıkabilecek hukuki konuların ilgili birimlere intikali ile ilgili iş ve işlemleri yürütmek. Görev alanına giren hizmetler için imar planında ayrılan özel ve tüzel kişilere ait taşınmazların 2942 Sayılı Kamulaştırma Kanunu hükümleri gereğince yapılacak iş ve işlemlerini yürütmek. Mülkiyeti Kamu Kuruluşlarına ait olup, İmar planlarında okul alanında kalan taşınmazların, 222 Sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanununun 62. ve 65. maddeleri gereğince, İl Özel İdaresi adına tahsis ve devirlerinin yapılması iş ve işlemlerini yapmak. 1380 Sayılı Su Ürünleri Kanunu ile 167 Sayılı Yer Altı Suları Kanunu gereğince, 2886 Sayılı Kanunun 51. maddesine göre Devletin Hüküm ve tasarrufu altındaki yer altı ve yer üstü sularının kiralama iş ve işlemleri ile kültür balığı üretimi yapılmak üzere Göl yüzeylerinin kiralama iş ve işlemlerini yapmak. Lojman ve hizmet binalarının küçük bakım ve onarım ihtiyacını tespit etmek ve plan, program çerçevesinde yapmak. Lojmanların tahsisi, tahliyesi, müracaatlara ilişkin puanlama işlemleri gibi iş ve işlemlerin 2946 Sayılı Kamu 57

Konutları Kanunu ve ilgili Yönetmelik hükümleri gereğince yapılması. Taşınmazlar ile ilgili diğer her türlü idari iş ve işlemleri yapmak. Gelir Hizmetleri: Taşınmaz malların kira ve satış gelirlerini takip etmek. 3194 Sayılı İmar Kanunu gereğince, verilen imar para cezalarını tahsil etmek. Su Ürünleri ve Yer altı Su Kaynakları Kira Gelirini tahsil etmek. 167 Sayılı Yer altı Suları Hakkındaki Kanun gereğince, kaynak suları kirasını tahsil etmek. Maden Kanunu hükümlerine göre İdarenin paylarını tahsil etmek, Kıyı Kanununa muhalefet kapsamında tahakkuk etmiş alacaklarımızın tahsiline ait iş ve işlemler. Diğer vergi ve rüsumları tahsil etmek. Yukarıda Belirtilen Gelirlerin Tahakkuk ve takibini yapmak 6183 Sayılı Kanun hükümlerini uygulamak ve Takipli tahsil edilemeyen kamu alacaklarını Hukuk birimine bildirmek. Çevre Koruma ve Kontrol Hizmetleri: Çevrenin korunması ve iyileştirilmesi Kırsal alanda arazinin ve doğal kaynakların verimli şekilde kullanılması ve koruması. İlimizin doğal bitki, hayvan varlığı ile doğal zenginliklerinin korunması ve geliştirilmesi. Çocuk oyun alanlarının ve parkların tesis edilmesi. Ata sporlarının ve Sportif faaliyet yerlerinin tesis edilmesi. Yeşil alanların ve Köy meydanlarının düzenlenmesi. Kudeb ve Kültür Hizmetleri: İl genelinde bulunan korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarının tespit, tescil ve incelenmesine yardımcı olmak, kayıtlarını tutmak, envanterlerini yapmak korunmalarına yönelik çalışmaları yürütmek, ilgili kurumlarca ihtiyaç duyulan desteği sağlamak. İl genelinde 5226 sayılı kanunla değişik, 2863 sayılı kültür ve tabiat varlıklarını koruma kanununun görev verdiği kurumlar ile sivil toplum örgütleri, gönüllü sponsor kuruluşlar ile halkımızla işbirliği sağlamak ve geliştirmek, yapılacak her türlü desteği koordine etmek. Tarihi eserlerimizin tanıtım ve korunmasına yönelik olarak kurs, eğitim, seminer vb. organizasyonları planlayarak yürütmek, yayın yapmak, toplumda kültür varlığının bilincini yerleştirmek. Kentsel sit, tarihi sit, arkeolojik ve doğal sitlerde korunmaya yönelik olarak yapılacak denetimlere destek sağlamak. Kamu kurum ve kuruluşları ile gönüllü kişi ve kuruluşların tarihi eserlerle ilgili faaliyetlerini koordine etmek ve destek sağlamak. 58

İlçelerde kültür ve sanat hizmetlerini en üst düzeyde hizmet vermek üzere kültür ve sanat evleri açılmasını sağlamak, bunların koordinasyonunu ve ihtiyaçlarını karşılamak üzere gerekli desteği vermek. Koruma ve restorasyon projeleri hazırlamak, teknik ve taleplerin hazırlanması, yerel imkanlarla yapılabileceklerin süratle tamamlanmasını sağlamak, uygulamasını denetlemek. Taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarında yapılacak olan tadilat ve tamirat uygulamaları öncesinde yapıyı incelemek ve yapılacak onarıma ilişkin koşulların belirtildiği onarım Ön İzin Belgesi düzenlemek. Taşınmaz kültür ve tabiat varlıkları, bunların koruma alanları ve sit alanlarında, tadilat ve tamiratların özgün biçim ve malzemeye uygun olarak gerçekleştirilmesini denetlemek, uygun bulunanlara Onarım Uygunluk Belgesi düzenlemek. Tadilat ve tamirat kapsamında başlanılan onarımlarda esaslı onarım gereğinin yapıya uygun olmadığı saptanması durumunda onarımı durdurmak konuyu belgeleriyle tabiat varlıklarını koruma bölge kurulu müdürlüğüne iletmek. Taşınmaz kültür ve tabiat varlığı parseline bitişik parsellerde ve koruma alanlarında yer alan ve yürürlükteki yasal düzenlemelere göre ruhsatı bulunan tescilsiz taşınmazlardaki tadilat ve tamirat uygulamalarına, varsa koruma amaçlı imar planı koşulları da dikkate alınarak izin vermek ve denetlemek. Koruma bölge kurulları tarafından onaylanmış rölöve, restitüsyon ve restorasyon projelerine ilişkin uygulamaları denetlemek, projesine uygun tamamlanan uygulamalar için Kullanma İzin Belgesi düzenlemek. Taşınmaz kültür ve tabiat varlıkları ile bunların korunma alanlarında koruma yüksek kurulunun ilke kararları, koruma bölge kurulu kararlarına aykırı ve ruhsatsız olarak yapılan inşaatlar ile koruma amaçlı imar planlarından, plana, sitlerde sit şartlarına aykırı olarak inşa edilen yapılar hakkında imar mevzuatına göre gerekli işlemleri yapmak, uygulamayı durdurarak konuyu belgeleriyle birlikte, Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğüne iletmek. Tescilli kültür varlıklarının mail-i inhidam olmaları halinde can ve mal güvenliğinin sağlanması için gerekli işlemleri yaparak durumu Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğüne iletmek. Kültür ve tabiat varlıkları ile tarihi dokunun ve kent tarihi bakımından önem taşıyan mekanların ve işlevlerinin korunmasına yönelik programları hazırlamak, bu amaçla yapılacak uygulamalara ilişkin işlemleri yürütmek. 2863 sayılı kültür ve tabiat varlıklarını koruma kanunu ile 3194 sayılı imar kanununa aykırı uygulamaların tespiti halinde ilgili idareye ve cumhuriyet savcılığına bildirimde bulunmak. Restorasyon aşamasında çalışacak iş gücünün eğitimini sağlamak, kalıcı elamanlar yetiştirmek. 59

İ.Ö.İ. RUHSAT VE DENETİM BİRİMİ VE SUNULAN HİZMETLER Stratejik plana uygun birim performans programını hazırlamak. Stratejik plan, Performans programı ve yatırım programlarındaki hedef ve ilkeler göz önünde bulundurmak suretiyle bütçe tekliflerini hazırlamak. Birim faaliyet raporunu hazırlamak. Ayrıntılı harcama programı hazırlamak. Ayrıntılı harcama programına uygun ödenek talep etmek ve ödenek gönderme emirlerine riayet etmek suretiyle harcamaları gerçekleştirmek ödenek üstü harcama yapmamak. Ödenek kullanımına ilişkin üst yöneticinin (Vali) iç genelgeyle belirlemiş olduğu ilkelere riayet etmek hizmetleri gerçekleştirmek. Birimin Harcama ve gerçekleştirme görevini Yürürlükte bulunan Mevzuata uygun yürütmek. Harcama Evraklarını 3 (üç) suret düzenlemek suretiyle, biri asıl, iki suretini (ikinci suret tasdikli ve Mühürlü) Mali Hizmetler Müdürlüğüne göndermek, üçüncü suretini Birimde hazır bulundurmak. Merkezi İdarenin; İl Teşkilatı kuruluşlarına aktarmış olduğu ödenekleri amacına uygun kullanarak, iş yada hizmetleri maksadına uygun gerçekleştirmek. İnsan kaynakları ve Eğitim Müdürlüğünce hazırlanarak teklif edilen izin onay belgelerini uygun görüşle, Genel Sekreterlik Makamının onayına sunmak. Yürürlükte bulunan mevzuatın öngördüğü şekilde aşağıda belirtilen hizmetleri ve ayrıca Amirlerin vereceği görevleri yapmak. Ruhsat ve Denetim hizmetleri: 3213 Sayılı Maden Kanununun 1(a) Grubu Madenlerle ilgili Yönetmelik gereğince, Devletin Hüküm ve Tasarrufu altında bulunan alanlardaki (1/a) Grubu Maden sahalarını ihale yoluyla kiralamak, ruhsatlandırmak, kira sözleşmesi ve yenilenmesi işlemlerini yapmak. Kiraların Tahakkuk ve Takip işlemlerini gerçekleştirmek ve Mali Hizmetler Birimine bilgi vermek. 3213 Sayılı Maden Kanunu 1(a) Grubu Madenlerle ilgili Yönetmelik gereği, kendi mülkü içinde 1(a) Grubu Maden ruhsatı almak isteyen gerçek ve tüzel kişilerin müracaatları değerlendirilerek ilgili Kamu Kurum ve Kuruluşlarının yetkililerinden oluşan komisyon marifetiyle yapılan gerekli inceleme ve değerlendirme sonucunda, olumlu görüş alınması halinde işletme ruhsatı vermek. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden İşleri Genel Müdürlüğünce, ruhsatlandırılan maden sahaları ile İl Özel İdaresince ruhsatlandırılan 1(a) Grubu Maden sahalarından, Devlet hakkı ve Özel İdare paylarının Tahakkuk ve Takip işlemlerini gerçekleştirmek ve Mali Hizmetler Birimine bilgi vermek. İl Özel İdaresince verilen 1(a) Gurubu Maden işletme sahalarında üretilen madenin sevk edilmesinde kullanılan sevk irsaliyelerinin verilmesi ve denetim işlemlerini yapmak. 927 Sayılı Sıcak ve Soğuk Maden Sularının İstismarı ve Kaplıcalar Tesisatı Hakkındaki Kanun gereğince (Jeotermal mevzuatı), kamu ve tüzel kişilere sıcak su kullanma ruhsatı vermek ve 60

denetlemek, tahakkuk eden İdare alacağının, Tahakkuk ve Takip işlemlerini gerçekleştirmek ve Mali Hizmetler Birimine bilgi vermek. 4733 Sayılı Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri Genel Müdürlüğünün yeniden yapılandırılması ile Tütün ve Tütün Mamullerinin Üretimi, İç ve Dış Alım ve Satımına, 4046 Sayılı Kanunda ve 233 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun kapsamındaki satış belgelerinin verilmesi, 5302 Sayılı İl Özel İdaresi Kanununun 26. maddesinin (e ) bendinde belirtilen, İl Encümeninin görev ve yetkileri kapsamında, Kanunda öngörülen cezaları vermek hükmü gereğince, 2559 Sayılı Polis Vazife ve Salahiyet Kanununa göre kolluk kuvvetlerince düzenlenen cezaya esas tutanakların İl Encümenine sunulması ve İl Encümeninden çıkan kararların ilgili birimlere dağıtımının sağlanması ile tahakkuk eden cezaların tahsili için, Tahakkuk ve Takip işlemlerini gerçekleştirmek ve Mali Hizmetler Birimine bilgi vermek. 5302 Sayılı İl Özel İdaresi Kanununda belirtilen İl Genel Meclisinin Görev ve Yetkileri kapsamında, Belediye sınırları dışında bulunan umuma açık istirahat ve eğlence yerlerinin açılış ve kapanış saatlerini belirlemek, ilçelerden gelen umuma açık yerlerin açılış ve kapanış saatleriyle ilgili bilgilerin İl Encümenine sunulması, İl Encümenin den çıkan kararların ilgili birimlere dağıtımını sağlamak. GSM leri ruhsatlandırmak ve denetimini yapmak. İçkili Yerlerin krokilerinin belirlenmesi iş ve işlemlerini yapmak. İl Sağlık Müdürlüğü ve diğer Müdürlükler ile Koordineli çalışmak. Ruhsat ve Ruhsatlarla İlgili Denetim İş ve İşlemleri Yürütmek. Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Hizmetleri: Adres Kayıt Sistemi ve Kimlik Paylaşım Sisteminin sağlıklı bir şekilde yürütülmesi için teknik altyapıyı kurmak ve hayata geçirmek. 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun 51. maddesinin ikinci fıkrası ve Adres Kayıt Sistemi Yönetmenliğinin 7. maddesinin 3. fıkrasının 2. paragrafında Adres bileşenlerindeki değişikliklerin Ulusal Veri Tabanına işlenmesinde, Belediyeler, Belediye sınırları dışında kalan yerlerde İl Özel İdareleri sorumludur. hükmü yer almaktadır. Diğer taraftan, Adres ve Numaralamaya ilişkin Yönetmenliğin 6. maddesi ile 4. maddesinin birinci fıkrasının (r) bendine göre Belediye ve İl Özel İdareleri numaralama çalışmalarını adres standardına uygun yürütmek Ulusal Adres Veri Tabanına işlemekle görevlidir. Hükmüne yer verilmiştir. Adres ve numaralamaya İlişkin yönetmenliğin 9. maddesi gereğince; yapı ruhsatı formları, yapı kullanma izin belgesi ve yanan yıkılan yapılar formu Ulusal Adres Veri Tabanına işlendikten sonra İl Özel İdarelerince düzenlenmesi. Hükmüne yer verilmiştir. 25 Nisan 2006 tarih ve 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunun 3. maddesinde yapı belgeleri Yapı Ruhsat Formu, Yapı Kullanma İzin Belgesi, Yanan ve Yıkılan Yapılar Formu olarak tanımlanmaktadır. Aynı Kanun 49. maddesinde İl Özel İdaresi ve Belediyeler sorumluk alanlarındaki adres bileşenlerini adres standardına uygun olarak tanımlayıp bunları değiştirilmeyecek sabit tanıtım numaraları vererek mahallindeki bütün adresleri kapsayacak şekilde adres bilgilerini oluşturmak ile yükümlüdür. 50. maddesinde İl Özel İdareleri ve Belediyeler bu kanun uyarınca belirlenen standartlardaki adres bilgileri ile adres oluşumuna altyapı oluşturan yapı belgelerini, belgelerin oluşturulması ile eş zamanlı olarak ulusal adres veri tabanına işlemekle yükümlüdür. Hükmüne yer verilmiştir. Ulusal Adres Veri Tabanı nın güncellenmesi için Kimlik Paylaşım Sistemine bağlanarak sınırları içerisinde adres bileşenlerini Ulusal Adres Veri Tabanında güncelleştirmek. Yürürlükte bulunan mevzuata uygun gereğini yapmak. 61

İ.Ö.İ. İNSAN KAYNAKLARI VE EĞİTİM BİRİMİ VE SUNULAN HİZMETLER Stratejik plana uygun birim performans programını hazırlamak. Stratejik plan, Performans programı ve yatırım programlarındaki hedef ve ilkeler göz önünde bulundurmak suretiyle bütçe tekliflerini hazırlamak. Birim faaliyet raporunu hazırlamak. Ayrıntılı harcama programı hazırlamak. Ayrıntılı harcama programına uygun ödenek talep etmek ve ödenek gönderme emirlerine riayet etmek suretiyle harcamaları gerçekleştirmek ödenek üstü harcama yapmamak. Ödenek kullanımına ilişkin üst yöneticinin (Vali) iç genelgeyle belirlemiş olduğu ilkelere riayet etmek ve hizmetleri gerçekleştirmek. Birimin Harcama ve gerçekleştirme görevini Yürürlükte bulunan Mevzuata uygun yürütmek. Harcama Evraklarını 3 (üç) suret düzenlemek suretiyle, biri asıl, iki suretini (ikinci suret tasdikli ve Mühürlü) Mali Hizmetler Müdürlüğüne göndermek, üçüncü suretini Birimde hazır bulundurmak. Merkezi İdarenin; İl Teşkilatı kuruluşlarına aktarmış olduğu ödenekleri amacına uygun kullanarak, iş yada hizmetleri maksadına uygun gerçekleştirmek. Birimlerde görevli memur ve işçi personelin izin onay belgelerini, Birim Müdürlerinin uygun görüşüne ve Genel Sekreterlik Makamının onayına sunmak. Yürürlükte bulunan mevzuatın öngördüğü şekilde aşağıda belirtilen hizmetleri ve ayrıca Amirlerin vereceği görevleri yapmak. Personel Hizmetleri: Devlet Memurları Kanununun ilgili maddeleri gereğince, kurum içi ve kurum dışı, naklen veya açıktan atama ile görevlendirme işlemlerini yapmak. Devlet Memurları Kanununun ilgili maddeleri gereğince, aday memurların asaletlerinin onanması ile ilgili işlemleri yapmak ve evrakları tanzim etmek ve Yemin Merasimi Yönetmeliği gereğince, Asli Devlet Memurluğuna atandıktan sonra en geç bir ay içinde yemin merasimlerinin düzenlenmesi. Askerlik borçlanması ile ilgili personel tarafından yapılan talepleri incelemek ve gerekli evrakların hazırlanmasını sağlamak. Diğer kurumlarda geçmiş hizmeti bulunan personelin hizmet birleştirilmesi ile okul bitirmelerine ait intibak işlemleri yapmak. 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununun 109. maddesi gereğince, Memur Sicil Kütük Defterini tanzim etmek ve işlemek. Çalışan personelin durumlarına göre yasa ve yönetmelikler gereği kadro cetvelleri hazırlamak, meclise sunmak, meclis kararlarının uygulanmasını sağlamak. Doğum, ölüm, sıhhi, mazeret ve yıllık izinleri, il sınırları ve yurt dışına çıkma, istifa ile ilgili iş ve işlemleri yapmak. 657 ve 4857 sayılı kanuna göre istihdam edilen personelin mazeret izinleri ile hastalık izinlerine ait işlemleri yapmak. 62

Hastalık raporlarının yönetmeliğe uygun olup, olmadığını kontrol etmek. P Personelin Kılık Kıyafet Yönetmeliğine uygun olarak giyinmesini kontrol etmek, uymayanlar hakkında gerekli işlemleri yapmak. Her ayın başında derece ve kademe ilerlemesi yapacak personelin, 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununun ilgili maddeleri gereğince terfilerine ait işlemleri yapmak. Ocak ayının ilk haftasında, 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununa göre personelin toplu olarak yıllık izin onaylarının alınmasını sağlamak amacı ile gerekli evrakları tanzim etmek. 5510 ve 5434 Sayılı Emekli Sandığı ile 506 Sayılı Sosyal Sigortalar Kanunlara göre emekli olacak personelle ilgili işlemleri yapmak. Tüm personelin özlük dosyaları ile Memur ve Hizmetlilerin Gizli Sicil Raporlarıyla, kadrolu işçi personelin, ilgili yönetmelikler uyarınca, gizli sicil raporlarının düzenlenmesi ve sicil dosyalarında muhafaza edilmesini sağlamak. Sonları (0) ile (5) olarak biten yılların en geç Şubat ayı sonuna kadar Memur Personelin Mal Bildiriminde bulunmasını sağlamak. Disiplin Kurulları ve Disiplin Amirleri hakkında yönetmelik gereğince, her yıl için İl Encümeninden iki üyenin İl Özel İdaresi Memur Disiplin Kuruluna seçilmesine ait teklifleri hazırlamak ve İl Encümenine sunmak. İşçi Disiplin Kurulu ile ilgili Toplu Sözleşmeler gereği iş ve işlemleri yapmak. Görevde yükselme (sınavla) ile ilgili iş ve işlemleri yapmak. Pasaport alacak personelin yazışmalarını yapmak. 4857 sayılı Yasa Hükümlerine göre istihdam edilen geçici işçilerin çalıştırılmaları için Vize Yetki Devri Genelgesine göre Valilik Makamından Onay almak. Geçici İşçilerin yıl başlarında SSK İl Müdürlüğüne, İşe Tekrar Giriş Bildirgelerini hazırlayarak göndermek. Geçici işçilerin 4857 Sayılı Yasa uyarınca hizmet akitlerinin sona ereceğini belirlenen süre içerisinde kendilerine bildirmek. Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmalarına ilişkin işlemleri yapmak. Personelin günlük devam izlenimlerini hazırlamak ve takip etmek. Sürekli ve geçici İşçilerin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Bölge Çalışma Müdürlüğüne, girişçıkışlarını bildirmek. İşçilerin Toplu İş Sözleşmesi ve 4857 Sayılı Yasa Hükümleri uyarınca, hizmet sürelerine göre yıllık izin sürelerini belirlemek, kullanılan izinlerin takibini yapmak ve dilekçelerini özlük dosyalarında muhafaza etmek. İşçilerin Toplu İş Sözleşmesi hükümlerine göre ödenecek ücretlere ilişkin gündelikleri belirlemek. İşçilerin iki günden fazla aldıkları sağlık raporlarında, İşçi İş Görmezlik Belgesi düzenleyerek SSK İl Müdürlüğüne göndermek. Personelin ödül ve ceza ile ilgili işlemlerini yapmak. Müdürlüğümüze intikal eden yiyecek, giyecek, vb. sosyal hak yardımlarla ilgili personellerin fiilen yaptığı görevleri tespit etmek ve personel işleri ile ilgili olabilecek diğer mal ve hizmet alımlarının ihalelerini yapmak. 63

Sigorta Prim Bildirgelerinin sürelerinde düzenlenip SSK ya verilmesini sağlamak. Toplu İş Sözleşmesi ve diğer iş görüşme öncesi ve sonrası iş ve işlemlerini yapmak. Sendika Üyelik yazışmaları ve sendika aidatı kesintisi listesini yapmak, ödeme birimine intikali ve ödenmesini takip etmek. Nakdi ve ayni hakların ödemelerini yasal süre içerisinde yapılmasını sağlamak, yasalardan ve sözleşmelerden doğan diğer hakların takibini yapmak. Resmi kurumlar ile İdare içinde gerekli miatlı evrakların formlarını düzenlemek ve dağıtımlarını yapmak. İdaremiz görev alanına giren diğer idari işlemleri ve yazışmaları yapmak, sonuçlandırılmasını sağlamak. Eğitim Hizmetleri: İl Özel İdaresi Birim Müdürlüklerinin, hizmet içi eğitimlerini organize etmek, eğitim yeri görevlilerini belirlemek ve eğitimi gerçekleştirmek. İl Özel İdaresi Birim Müdürlüklerinin, mesleki ve teknik eğitimlerini organize etmek, eğitim yeri görevlilerini belirlemek ve eğitimi gerçekleştirmek. İl Özel İdaresi hizmetlerinde verim ve kaliteyi artırmak için eğitim çalışmalarına önem vermek, bu kapsam da İl Özel İdaresi iş görenlerine Kamu Yönetim Sistemi ile ilgili eğitim vermek. İl Özel İdaresini Kamu Yönetim Sistemine göre ve görev tanımlarına göre çalışmalarını sağlamak. İl Özel idaresinde İSO 2222 9001-2000 standardının şartlarını, yasal şartları, hizmet alanları ihtiyaç ve beklentileri karşılayarak hizmet alanları memnuniyet düzeyinin yükseltilmesi ve faaliyetleri performansının sürekli iyileştirilmesi için bir kalite yönetim sistemi oluşturmak. İl Özel İdaresi hizmetlerinde, hizmet ve personel kalitesi ile vatandaş memnuniyetini artırmak, vatandaş memnuniyetini ölçmek için çalışmalar yapmak, ayrıca anket uygulamaları ve yüz yüze görüşmeler yoluyla vatandaş memnuniyetini ölçmek. İl Özel İdaresi hizmetlerinde verimliliği ve etkinliği artırmak. İş görenlerin motivasyonuna önem vermek. Yönetimin sürekli gelişimini ve denetimini sağlamak. 657 sayılı kanuna tabi olarak istihdam edilen personelin mesleki ve hizmet içi eğitim programını hazırlamak ve gerekli eğitimin yapılmasını sağlamak. 4857 sayılı kanuna tabi olarak istihdam edilen personelin mesleki ve hizmet içi eğitim programını hazırlamak ve gerekli eğitimin yapılmasını sağlamak. Lise ve dengi okul, yüksekokul ile fakültelerde okuyup, okulları için mecburi olan stajlarını kurumumuzda yapmaları uygun görülen öğrencilerin stajlarını ilgili Müdürlüklerde yaptırılmasını sağlamak, staj dosyalarının okullarına gönderilme işlemlerini yürütmek. Kamu kurum ve kuruluşlarınca veya özel kuruluşlarca yapılacak olan eğitim seminerlerine kurumumuzdan uygun olan personellerin görevlendirilmesi yapılarak eğitim almalarını sağlamak. Bilgi İşlem Hizmetleri: İl Özel İdaresinin tüm Bilgi İşlem faaliyetlerinin planlanması, yönlendirilmesi ve koordinasyonunu sağlamak. 64

İl Özel İdaresi tüm birimlerinin bilgisayar ortamında yürütecekleri faaliyetlere yönelik, gerekli eğitim ve teknik desteği vermek. İdare birimleri arasında ağ, yapısal kablolama ve Internet kurulumunu yapmak. Bilgisayar işletim sistemlerinin ve paket programlarının kurulmasını sağlamak. İdarenin web sayfasını yapmak veya yaptırmak, güncellemek. e - Devlet projesi kapsamında yapılacak iş ve işlemlerin kontrolü ve yürütülmesini sağlamak. İdarenin tüm birimlerinde yürütülen iş ve işlemler ile ilgili istatistik verileri hazırlamak çıkarmak ve bunları yayınlamak. İdarenin tüm birimlerinin bilişim teknolojisine ait her türlü malzeme, program ve sistem kurulumlarının satın alınması; şartname ve ihalelerin hazırlanması, bakım, onarım ve güncelleme sözleşmelerini yapmak. İdare ve bağlı birimlerine ait bilişim hizmetleri uygulamalarının sistem analizi ve ihtiyaç planlamalarını yapmak. Bilişim teknolojilerinde ki gelişmelere paralel olarak bilgi işlem sisteminin geliştirilmesi için çalışmalar yapmak. Bilgisayardaki veri güvenliğinin sağlanmasına yönelik olarak önlemler almak, aldırmak. Internet ve e-posta servislerinin yönetimi ve yönlendirilmesini sağlamak. İdarenin 15, 30 ve 60 dakikalık brifinglerini hazırlamak ve sunmak. Bimer Hizmetleri: (Başbakanlık İletişim Hizmetleri) 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu ile Bilgi Edinme Hakkı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Esas ve Usuller Hakkında Yönetmelik hükümleri doğrultusunda; a) Bilgi edinme hizmetlerinin içerdiği tüm konuları elektronik ortama taşıyarak, Bilgi İşlem Birimi ile koordineli olarak İdarenin Web Sitesinde yer almasını sağlamak. b) Elektronik posta yoluyla yapılacak başvurular için, kullanılan elektronik posta adresinin takibini ve yönetimini sağlamak. c) İdaremizde mevcut olan ve bilgi edinme başvurusuna konu olabilecek bütün bilgi veya belgeleri, bilgi edinme hakkının kullanımını kolaylaştıracak şekilde tasnif etmek. d) Bilgi iletişim teknolojilerini kullanmak suretiyle kamuoyunun bilgisine sunulması öngörülen bilgi ve belgelerin sürekli güncel halde sunulmasını sağlamak amacı ile takip etmek. e) 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu ile 27/4/2004 tarihli ve 25445 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Bilgi Edinme Hakkı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Esas ve Usuller Hakkında Yönetmelik hükümleri doğrultusunda BİMER başvurularını değerlendirmek, cevaplamak, başvuru konuları hakkında araştırmalar yapmak. Sivil Savunma ve Acil Durum Hizmetleri: Acil Eylem Planı hazırlamak. Sivil Savunma, acil yardım ve kurtarma hizmetlerini diğer kuruluşlarla koordineli yürütmek. Tesislerin güvenlik sistemini ihtiyaca göre güncelleştirmek. Yangından korunma ve önleme tedbirlerini tespit etmek, personelini eğitmek, teşkilatını kurmak, prova yaptırmak, teşkilleri denetlemek. 65

Görevleriyle ilgili Birimler arası genel koordinasyonu sağlamak, eğitim yaptırmak. Büyük yangınlar, yıkım, sel baskını, kuraklık, çevre kirlenmesi ve salgın hastalıklar döneminde halka götürülen kurtarma, ilk yardım, geçici olarak barındırma, yedirme, giydirme ve sosyal yardım sağlama hizmetlerini sağlamak amacıyla gerekli planlamaları yapmak. İdareye ait bütün bina ve tesislerin korunması amacıyla 8 er saatlik 3 vardiya olarak nöbetlerin tutulmasını sağlamak. Nöbetçi memurun koruyucu güvenlik talimatında belirtilen hususlar dahilinde çalışmasını sağlamak. Resmi tatil ve belirli günlerde çekilen bayrakları Türk bayrağı kanununun 3. ve 7. maddesine uygun olmasına dikkat edilerek, Türk bayrağının asılmasını sağlamak. Afet sonrası Geçici olarak barındırma, yedirme, giydirme ve sosyal yardım sağlama hizmetlerini ilgili kuruluşlarla birlikte sağlamak. Gönüllü kurum, kuruluş ve kişilerle koordinasyon sağlamak. 7126 sayılı Sivil Savunma Kanunu ve buna bağlı 6/3150 sayılı Sivil Savunma ile ilgili şahsi mükellefiyet, tahliye ve seyrekleştirme, planlama ve diğer hizmetler tüzüğü ve Sivil Savunma ile ilgili teşkil ve tedbirler tüzüğü ile nöbetçi memurların görev ve sorumlulukları ile çalışma şekillerini gösterir yönetmelikler doğrultusunda her türlü görevleri yerine getirmektedir. Bu görevler arasında en önemli olanları düşman saldırıları, tabi afetler, büyük yangınlara karşı halkın mal ve can kaybının asgari düzeye indirilmesi, hayati ehemmiyete haiz her türlü resmi ve özel tesis ve teşekküllerin korunması ve faaliyetlerinin devamı için acil tamir ve ıslahı, savunma gayretlerinin sivil halk tarafından azami surette desteklenmesi ve cephe gerisi maneviyatının muhafazası amacıyla her türlü silahsız koruyucu ve kurtarıcı tedbir ve faaliyetlerdir. Bu faaliyetler için çeşitli gruplardan oluşan ekipler meydana getirmek, bu ekipleri hazırlanan Sivil Savunma Planı içerisinde göstermek. 711 sayılı nöbetçi memurluğu kurulması ve olağan üstü hal tatbikatlarında mesainin 24 saat devamını sağlayan kanun, 2935 sayılı Olağan Üstü Hal Kanunu, 2941 sayılı Seferberlik ve Savaş Hali Kanunu, 6/7337 karar sayılı Nöbetçi memurlarının görev ve sorumlulukları ile çalışma şekillerini gösterir yönetmelik, 6/6851 sayılı devlet tarafından kullanılan binaların yangından korunması hakkındaki yönetmelik, Başbakanlık sivil olağan üstü hal savaş hazırlıkları planlama direktifi ve İl Özel İdaresi nöbetçi memurluğu özel talimatları doğrultusunda olağan üstü hal veya seferberlik ve savaş hali gereklerini yerine getirmek üzere 24 Saat Süreli Çalışma Planı hazırlamak ve Bu planda gerekli tüm çalışma gruplarını ve talimatları belirtmek. Savaş hallerinde, hasara uğraması muhtemel hayati öneme haiz tesislerin onarım planı ile uygulama usullerini belirten Savaş Hasarı Onarım Planı hazırlamak ve gerektiğinde planı uygulamak. 2941 sayılı Seferberlik ve Savaş Hali Kanunu, 697 sayılı kanun, 90/500 karar sayılı Başbakanlık Seferberlik ve Savaş Hali Tüzüğü, 91/ 1434 sayılı Başbakanlık seferberlik ve savaş hali hazırlıkları direktifleri ile 22 Temmuz 2005 tarihli ve 4122711 Sayılı Genel Kurmay Başkanlığı ve İçişleri Bakanlığı arasında imzalanan genel protokol hükümlerine dayanılarak Savaş Görev Planı hazırlamak. 28 Aralık 1988 gün ve 20033 sayılı resmi gazetede yayınlanan 88/13543 sayılı sabotajlara karış 66

koruma yönetmeliğine göre Sabotajlara Karşı Koruma Planı hazırlamak. Olağanüstü hal, sıkıyönetim, seferberlik, savaş sonrası hallerde içeriden ve dışarıdan yapılabilecek her türlü sabotaja karşı koruma konusunda, alınması gereken tedbirleri ve uygulama şekillerini belirtmek. Herhangi bir alarm durumunda yapılacak işleri, talimatları uygulamaya koyabilmek için Milli Alarm Sistem Yönergesi hazırlamak. 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanununun 6. maddesi (b) bendi uyarınca Acil Yardım ve Kurtarma Planı Yönergesi hazırlamak. Bu yönergede İlimiz Merkez ve İlçe Belediye sınırları dışında herhangi bir doğal afet meydana geldiğinde, afetzede vatandaşlara en etkin ilk ve acil yardımın yapılmasını sağlamaktır. Seferberlik ve savaş hali erteleme yönergesindeki talimatlar doğrultusunda, personel kadro erteleme işlemlerini takip etmek. Herhangi bir birimimizde meydana gelebilecek yangına anında müdahale ederek, mal ve can kaybını en aza indirip yangının söndürülebilmesi için gerekli çalışmaları yapmak. Bu işleri yapabilmek için Yangın Önleme ve Söndürme Yönergesi hazırlamak. İl genelinde acil durumlarda ihtiyaç duyulacak bütün alt yapıyı kurmak geliştirmek işler durumda tutmak bu amaçla gerekli teçhizat ekipman ve personeli temin etmek acil hallerde planlar dahilinde ve ilgili kuruluşlarla birlikte müdahale etmek. Evrak ve Arşiv Hizmetleri: Evrak kayıt servisine gelen her türlü evrakı ilgili birimlere havale için kayıt yapmak, bunları havale ettirerek ilgili birimlere zimmetle teslim etmek, giden evrak defterinden, giden yazılara sayı vererek ilgili yerlerine posta veya elden zimmetli teslim etmek, tüm birimlere ait evrakların takibini yapmak, posta işlemlerini yapmak. Posta zarflı gelen evraklar üzerinde gizli, çok gizli, özel, hizmete özel, kişiye özel gibi gizlilik dereceli veya normal evrakları birbirinden ayırarak tasnif etmek. Geliş şekli itibariyle birimi ilgilendirmeyen evraklar veya yanlış postalanmış evraklar hiç işlem yapılmadan ilgili ( geldiği-gideceği) yerlere göndermek. Evrakın birime ait olup olmadığı, tarihi, sayısı, eki ve imzasının olup olmadığını kontrol etmek. Evrak gizli, çok gizli, özel, hizmete özel, kişiye özel gibi kapalı zarf ise üzerindeki adres itibariyle birime ait olup olmadığını kontrol etmek. İlgili birim amirinin izni ile, evrak kayıt tarih ve sayısının ilgili kişilerin istemesi halinde verilmesi. Posta kanalı ve kuruluşların haberleşme görevleri ile iş sahibi kişiler veya bunların kanuni temsilcilerince verilen her türlü evrak; görevlilerce evrakın birime ait olup olmadığı, tarihi, sayısı, eki ve imzasının olup, olmadığı kontrol edilerek teslim almak. Gizli, çok gizil, özel, hizmete özel, kişiye özel işaretli zarfların açılmadan ilgili birimlere teslimi. Kayıt yapılacak defter ile dahili ve harici zimmet defterlerinin tüm sayfalarını numaralandırma, mühürleme ve en son sayfalarını birim amiri ve yetkili kişilere imzalatmak. Gelen faksları normal evrak gibi kayıt işlemine tabi tutmak. Gelen evraklar, gelen evrak defterine veya bilgisayar ortamında yapılıyorsa gelen evrak kayıt defterine uygun olarak kaydını yapmak, günlük kayıt çıktısını (Disket, CD) almak. Gizlilik dereceli yazıların kayıt ve sayı verme işlemlerini zarfların üzerine yapmak. 67

Acele, çok acele, günlü, iadeli taahhütlü, resmi taahhütlü ve acele posta servisi ile gönderilen evrakları günlük göndermek. Gizli, çok gizli evraklara iki suret olmak üzere gizli teslim senedi düzenleme ve aslı evrak tesliminde teslim alanın adı soyadı, imzasını almak, bir nüshası senedi hazırlayana birimce muhafaza edilmek üzere bu birime vermek. Servisin görev alanına giren / girebilecek ilgili diğer işlemleri ve yazışmaları yapmak. İl Özel İdaresi arşivini kurmak ve yönetmek, arşiv mevzuatı gereği, arşiv yönetmeliği ni ve dosya tasnif ve saklama planlarını hazırlamak, güncellemek ve planların uygulanmasını sağlamak. İdareye ait evrak ve dosyaların arşivlenmesi ve muhafaza edilmesi. Süresi dolan evrakların yasal mevzuatı çerçevesinde imhasının sağlanması. Arşiv servisi görevlisi/görevlileri, her görevli bu bölümdeki kendi görevi ile ilgili yetkili ve sorumludur. Sosyal Hizmetler: İl Özel idaresine ait bütün araç, gereç, tesis, lojman ve binaların bir bütün olarak aksamadan işlemesini, bakım, temizlik ve idamesini, personelin mevzuatla düzenlenmiş nakil, iaşe ve ibarelerine ilişkin her türlü sosyal hizmetlerini sağlamak, bu amaçla gerekli bütün tedbirleri almak. Haberleşme hizmetlerini yürütmek, santralın bakım ve santral memurunun düzenli bir şekilde çalışmasını sağlamak. Isınma Hizmetlerini yürütmek, kalorifer dairelerinin temizliği, kazanın yakılması ve kullanılmasını talimat dahilinde özen ile yerine getirilmesini sağlamak İl Genel Meclis salonunda yapılacak her türlü toplantı ve organizasyonları düzenlemek, toplantıların güvenlik içinde yapılması için gerekli önlemleri almak. İl Özel İdaresi binaları ile Vali Konağının çevre düzenlemesi ve bakımını yapmak. Misafirhane, yemekhane, tesislerinin işletilmesi, bakımı, sevk ve idaresini yapmak. Danışma merkezleri ve çok amaçla toplum merkezleri kurmak ailelerin ekonomik sosyal toplumsal kültürel ve psikolojik sorunlarla baş edebilmeleri için korunmalarını sağlamak ve desteklemek. Gönüllü kuruluş - kurum ve kişililerce koordinasyon sağlamak ihtiyaç sahiplerinin sorunlarını çözümü konusunda daha etkin hizmetin verilmesi amacıyla müracaatçılara Kızılay, Diyanet Vakfı, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı gibi kuruluşların yardımlarından yararlanmalarına rehberlik etmek. Başta sosyal güvenlik dışında kalan özürlüler olmak üzere, aile bireylerini temel gereksinimlerini karşılayamayacak durumda olanlara, S.H.Ç.E.K yurtlarından ayrılan yaşı gelmiş gençlere, doğal afetler veya ekonomik yoksunluk nedeniyle yaşamlarını en alt düzeyde dahi sürdürmekte güçlük çeken kişi ve ailelere mikro krediler sağlamak. Terörle Mücadele Hizmetleri: 5233 Sayılı Terör ve Terörle Mücadeleden Doğan Zararların Karşılanması Hakkındaki Kanun gereğince İl Özel İdaresine verilen Zarar Tespit Komisyonunun sekretarya hizmetlerinin yürütülmesi. 68

İ.Ö.İ. PLAN PROJE YATIRIM VE İNŞAAT BİRİMİ VE SUNULAN HİZMETLER Stratejik plana uygun birim performans programını hazırlamak. Stratejik plan, Performans programı ve yatırım programlarındaki hedef ve ilkeler göz önünde bulundurmak suretiyle bütçe tekliflerini hazırlamak. Birim faaliyet raporunu hazırlamak. Ayrıntılı harcama programı hazırlamak. Ayrıntılı harcama programına uygun ödenek talep etmek ve ödenek gönderme emirlerine riayet etmek suretiyle harcamaları gerçekleştirmek ödenek üstü harcama yapmamak. Ödenek kullanımına ilişkin üst yöneticinin (Vali) iç genelgeyle belirlemiş olduğu ilkelere riayet etmek hizmetleri gerçekleştirmek. Birimin Harcama ve gerçekleştirme görevini Yürürlükte bulunan Mevzuata uygun yürütmek. Harcama Evraklarını 3 (üç) suret düzenlemek suretiyle, biri asıl, iki suretini (ikinci suret tasdikli ve Mühürlü) Mali Hizmetler Müdürlüğüne göndermek, üçüncü suretini Birimde hazır bulundurmak. 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu, 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu ve ilgili diğer mevzuat çerçevesinde görev alanına giren bina tesis ve diğer taşınmazların yapım, bakım, onarım ve tadilatları ile ilgili her türlü inşaat işlerini gerçekleştirmek. Merkezi İdarenin; İl Teşkilatı kuruluşlarına aktarmış olduğu ödenekleri amacına uygun kullanarak, iş yada hizmetleri maksadına uygun gerçekleştirmek. İnsan kaynakları ve Eğitim Müdürlüğünce hazırlanarak teklif edilen izin onay belgelerini uygun görüşle, Genel Sekreterlik Makamının onayına sunmak. Yürürlükte bulunan mevzuatın öngördüğü şekilde aşağıda belirtilen hizmetleri ve ayrıca Amirlerin vereceği görevleri yapmak. Etüt Proje Hizmetleri: Arsa hukuki bilgilerinin yatırımcı kuruluşlarca teminini takip etmek. Arsa zemin sual fişi ve plankote tanzim işlerini yapmak. Vaziyet planlarının tanzimi ve onaylarını takip etmek. Uygulanacak proje tip değilse, yatırımcı kuruluşça verilecek ihtiyaç programına göre avan proje tanzim etmek ve yatırımcı kuruluşça onayını takip etmek. İhale sonrası arazi çalışmalarını yapmak. Devlet yapılarına ait kullanım sırasında çıkan arızaları yerinde tetkik edip rapora bağlamak. Makine tesisatın imal edilen cihazlarına ait (kazan, hidrofor gibi) imalat projelerini onamak ve 69

imalatın kontrolünü yapıp rapor düzenlemek, projelerini tasdik etmek, özel fiyat tespiti yapmak, gerekli hallerde tesisat projesi hazırlamak. Elektrik tesisatı imalat projelerini tasdik etmek, özel fiyat tespiti yapmak, gerekli hallerde tesisat projesi hazırlamak. Statik, tesisat ve elektrik projelerinin mimari proje ve mahal listesine uygunluğunu sağlamak. İl Özel İdaresinin bina ve tesislerinin ihtiyaç programı ve mimari, avan - kesin-tatbikat proje ve detaylarını yapmak veya yaptırmak, onaylamak ve onaylanmasını sağlamak. Yarışma ve diğer ihale usullerine göre yaptırılacak olan proje, zemin etüdü ihalelerini yapmak, bu hizmetlerin sözleşmesine göre yapılıp yapılmadığını kontrol etmek. Proje ve mesleki kontrollük hizmetlerine ilişkin hak edişleri tanzim ve tasdik etmek. Proje ve mesleki kontrollük hizmetlerinin sürdürülmesi sırasında sözleşme hükümlerinin uygulanmasını sağlamak için ilgililere ihtar ve ikazda bulunmak ve gerekli hallerde fesih ve tasfiye olurlarını almak. Proje, zemin etüdü ve mesleki kontrollük işlerinin bitiminde teminatların iadesi için gerekli işlemleri yapmak. Köyler için tip konut projeleri geliştirmek, uygulanmasını teşvik etmek. 634 Sayılı Kanuna göre çıkartılan Yapılarda özürlülerin kullanımına yönelik proje tadili komisyonları hakkında çalışma usul ve esasları hakkında yönetmelik hükümlerini yerine getirmek. Plan ve Proje Hizmetleri: Birim fiyatları ile uyumlu olmak üzere, fiyat analizleri yapmak ve birim fiyatları hazırlamak. Projelerde kullanılmak üzere harita temin etme ve gerektiğinde yerinde harita çıkarmak ve çıkarttırmak. Yıllık etüt proje program tekliflerini hazırlamak. Uygulanan projelerin kesin hesaplarını yapmak. Yatırım ve İnşaat Hizmetleri: İhalesi yapılacak işlerin yaklaşık maliyetlerini hazırlamak. İhale işlem dosyası hazırlamak ve görev alanına giren yapım, mal ve hizmet alımı ihalelerini yapmak. İhalesi yapılarak tadilatına, yapımına başlanmış bina ve tesisler ile mal ve hizmet alımları için gerekli onayları vermek ve kontrolünü gerçekleştirmek. Yapı denetimi verilen yapım işlerinin, Bakanlığınca ve mevzuatla belirlenen fen ve sanat kurallarına uygun olarak yapılıp yapılmadığının denetimini yapmak. Denetimi yapılan işlerin geçici ve kesin hakkediş, geçici ve kesin kabul, tasfiye, fesih, iş artışları, revize birim fiyatlara ilişkin belgeleri düzenlemek, incelemek. Kesin hesap düzenlemek, kesin kabul (tasfiye ve fesih işlemleri dahil) yapmak. Yeni birim fiyat tanzimi, iş artışları revize birim fiyatları hazırlamak. Birimin faaliyet alanı ile ilgili yıllık programları, stratejik plan doğrultusunda hazırlamak. 70

İ.Ö.İ. YOL VE ULAŞIM HİZMETLERİ BİRİMİ VE SUNULAN HİZMETLER Stratejik plana uygun birim performans programını hazırlamak. Stratejik plan, Performans programı ve yatırım programlarındaki hedef ve ilkeler göz önünde bulundurmak suretiyle bütçe tekliflerini hazırlamak. Birim faaliyet raporunu hazırlamak. Ayrıntılı harcama programı hazırlamak. Ayrıntılı harcama programına uygun ödenek talep etmek ve ödenek gönderme emirlerine riayet etmek suretiyle harcamaları gerçekleştirmek ödenek üstü harcama yapmamak. Ödenek kullanımına ilişkin üst yöneticinin (Vali) iç genelgeyle belirlemiş olduğu ilkelere riayet etmek hizmetleri gerçekleştirmek. Birimin Harcama ve gerçekleştirme görevini Yürürlükte bulunan Mevzuata uygun yürütmek. Harcama Evraklarını 3 (üç) suret düzenlemek suretiyle, biri asıl, iki suretini (ikinci suret tasdikli ve Mühürlü) Mali Hizmetler Müdürlüğüne göndermek, üçüncü suretini Birimde hazır bulundurmak. İnsan kaynakları ve Eğitim Müdürlüğünce hazırlanarak teklif edilen izin onay belgelerini uygun görüşle, Genel Sekreterlik Makamının onayına sunmak. Yürürlükte bulunan mevzuatın öngördüğü şekilde aşağıda belirtilen hizmetleri ve ayrıca Amirlerin vereceği görevleri yapmak. Yol, köprü ve sanat yapılarının tip projelerini yapmak ve yaptırmak. Birim fiyatları ile uyumlu olmak üzere, fiyat analizleri yapmak ve birim fiyatları hazırlamak. Devlet ve il yolları ağı dışında kalan köyler ile bunlara bağlı yerleşim birimlerinin yol ağlarını Yönetmelik hükmü gereğince tespiti için İl Genel Meclisine teklifte bulunmak. Yeni birim fiyat tanzimi, iş artışları revize birim fiyatları hazırlamak. İhalesi yapılacak işlerin yaklaşık maliyetlerini hazırlamak. İhale işlem dosyası hazırlamak ve görev alanına giren yapım, mal ve hizmet alımı ihalelerini yapmak. Yapılan işlerin geçici ve kesin hakkediş, geçici ve kesin kabul, tasfiye, fesih, iş artışları, revize ve birim fiyatlara ilişkin belgeleri düzenlemek, incelemek. Kesin hesap düzenlemek, kesin kabul 71

yapmak. Birimin faaliyet alanı ile ilgili yıllık programları, stratejik plan doğrultusunda hazırlamak. Yol ve Ulaşım Hizmetleri: Devlet ve il yolları ağı dışında kalan köylerin ve diğer yerleşim birimlerinin ulaşımını sağlayan, köy yolları ağında bulunan yollar ile köy içi yollarının, (yol yapım ve bakım makinelerinin çalışabileceği köy ve bağlısının ana ulaşım yolu üzerinde bulunan, ünitenin giriş ve çıkışını sağlayan veya ulaşım yolunun uzantısı niteliğindeki yollar) tesviye, onarım, greyderli ve malzemeli bakım, stabilize kaplama, asfalt kaplama ve gerektiğinde beton kilitli parke kaplamalarını yapmak veya yaptırmak. Köy yolları ağında bulunan ve köy içi yollar dahil tüm yolların, sanat yapılarını ve köprülerini yapmak veya yaptırmak. Asfaltı yapılmış olan köy yollarının asfalt yamalarını yapmak veya yaptırmak. Malzeme ocaklarının işletilmesi ve korunmasını sağlamak. Kardan dolayı kapalı olan köy yollarını ulaşıma açmak veya açtırmak. Köy yolları ağında bulunan yolların, trafik güvenliğini sağlamak amacıyla, trafik işaret levhalarını yapmak veya yaptırmak. Köy ve bağlı mahallelerin isim levhalarını yapmak veya yaptırmak. İl Özel İdaresi ve KÖYDES programındaki işlerin, keşif (yaklaşık maliyet), ihale, kontrollük, geçici kabul, kesin kabul ve idari işlerini yürütmek ve kesin hesaplarını yapmak veya yaptırmak. Servis ile ilgili protokollü işleri yapmak. Servisin hizmet alanı ile ilgili aylık faaliyet raporlarını hazırlamak ve ilgili makamlara sunmak. Servisin faaliyet alanı ile ilgili yıllık çalışma programları, stratejik plan doğrultusunda hazırlamak. Servisin faaliyet alanı ile ilgili programlarının yılı içerisinde tamamlanabilmesi için gerekli denetim ve çalışmaları yapmak. İlçelerde bulunan bakımevlerinin kontrol ve denetimini yapmak. Asfalt ve büz şantiyesi faaliyetlerini yürütmek ve denetlemek. Görev alanı ile ilgili teknik konularda danışmanlık yapmak, rapor hazırlamak. Servisin görev alanına giren / girebilecek ilgili diğer işlemleri ve yazışmaları yapmak. Servisin yazışma iş ve işlemlerinin sistemli olarak dosyalanması, muhafazası, bağlı olunan arşiv hükümlerinin uygulanması, her an denetime / teftişe hazır halde tutulmasını sağlamak. 72

İ.Ö.İ. SU VE KANAL HİZMETLERİ BİRİMİ VE SUNULAN HİZMETLER Stratejik plana uygun birim performans programını hazırlamak. Stratejik plan, Performans programı ve yatırım programlarındaki hedef ve ilkeler göz önünde bulundurmak suretiyle bütçe tekliflerini hazırlamak. Birim faaliyet raporunu hazırlamak. Ayrıntılı harcama programı hazırlamak. Ayrıntılı harcama programına uygun ödenek talep etmek ve ödenek gönderme emirlerine riayet etmek suretiyle harcamaları gerçekleştirmek ödenek üstü harcama yapmamak. Ödenek kullanımına ilişkin üst yöneticinin (Vali) iç genelgeyle belirlemiş olduğu ilkelere riayet etmek hizmetleri gerçekleştirmek. Birimin Harcama ve gerçekleştirme görevini Yürürlükte bulunan Mevzuata uygun yürütmek. Harcama Evraklarını 3 (üç) suret düzenlemek suretiyle, biri asıl, iki suretini (ikinci suret tasdikli ve Mühürlü) Mali Hizmetler Müdürlüğüne göndermek, üçüncü suretini Birimde hazır bulundurmak. Merkezi İdarenin; İl Teşkilatı kuruluşlarına aktarmış olduğu ödenekleri amacına uygun kullanarak, iş yada hizmetleri maksadına uygun gerçekleştirmek. Stratejik planlara uyumlu olarak köylerin içme suları ile askeri garnizonların içme ve kullanma sularının etüt ve projelerini yapmak ve yaptırmak. İçme suyu tesislerine ait sanat yapılarının tip projelerini yapmak ve yaptırmak. Köy ve bağlı yerleşim birimlerine dere, göl ve barajlardan su almak ve su tasfiye tesislerinin özel projelerini yapmak ve yaptırmak. Birim fiyatları ile uyumlu olmak üzere, fiyat analizleri yapmak ve birim fiyatları hazırlamak. Köylere içme suyu teminine yönelik sondaj çalışmaları için hidrojeolojik etüt yapmak ve yaptırmak, sondaj kuyusu açmak ve açtırmak, açılmış olan sondaj kuyularının denetimini yapmak, protokollerini hazırlamak ve kiralama iş ve işlemlerini yapmak. Projelerde kullanılmak üzere harita temin etme ve gerektiğinde yerinde harita çıkarmak ve çıkarttırmak. Yeni birim fiyat tanzimi, iş artışları revize birim fiyatları hazırlamak. İhalesi yapılacak işlerin yaklaşık maliyetlerini hazırlamak. İhale işlem dosyası hazırlamak ve görev alanına giren yapım, mal ve hizmet alımı ihalelerini yapmak. Yapılan işlerin geçici ve kesin hakkediş, geçici ve kesin kabul, tasfiye, fesih, iş artışları, revize ve birim fiyatlara ilişkin belgeleri düzenlemek, incelemek. Kesin hesap düzenlemek, kesin kabul yapmak. Birimin faaliyet alanı ile ilgili yıllık programları, stratejik plan doğrultusunda hazırlamak. 73

İnsan kaynakları ve Eğitim Müdürlüğünce hazırlanarak teklif edilen izin onay belgelerini uygun görüşle, Genel Sekreterlik Makamının onayına sunmak. Yürürlükte bulunan mevzuatın öngördüğü şekilde aşağıda belirtilen hizmetleri ve ayrıca Amirlerin vereceği görevleri yapmak. Su ve Kanal Hizmetleri: İçme Suyu Hizmetleri Köy ve bağlı birimler ile askeri garnizonlara sağlıklı ve yeterli içme suyu temin etmek. Terfili içme suyu inşaatlarının ENH (Enerji Nakil Hattı) motopomp, trafo, elektro pompaj vs. gibi malzemeleri temin etmek ve tesisin montajını yapmak yaptırmak. İçme suyu ihtiyacı olan köy ve bağlılarının istikşaf, etüt proje, yaklaşık maliyet ve kontrollük hizmetleri ile kesin hesap ve kabullerini yaparak Köy Muhtarlıklarına devir teslimi yapmak. Gerektiğinde diğer kurumların, protokollü işlerinin içme suyu tesisini yapmak yaptırmak. Yıllık programları stratejik plan doğrultusunda hazırlamak. Birimlerin faaliyetleri ile ilgili programları yılı içerisinde tamamlanabilmesi için gerekli denetim ve çalışmaları yapmak. Yapılan çalışmalarla ilgili aylık faaliyet işleri yapmak ve yaptırmak. Sondaj Hizmetleri Sağlıklı ve yeterli içme suyu temin etmek maksadıyla sondaj kuyuları açmak, Kamu Kurum ve Kuruluşları ile Mahalli İdareler, gerçek ve tüzel kişiler tarafından talep edilen içme suyu sondaj taleplerini imkanlar ölçüsünde protokol düzenleyerek bedeli mukabilinde yapmak, yaptırmak. Açılmış kuyularda debi ölçümü, pompa montajı, kuyu geliştirme, v.b çalışmaları protokollü ve bedeli mukabilinde yapmak. Kanalizasyon Hizmetleri Köy ve kasabalar ile bağlılarının ve toplulaştırılması gereken yerleşim ünitelerinin ekonomik, sosyal ve fiziki altyapı tesislerinin projelerini hazırlamak ve uygulamak. Kanalizasyon ve atık su tesisi yapılan yerleşim yerlerine, doğal arıtma tesisleri projelerini ve inşaatlarını yapmak ve yaptırmak. Birim faaliyetlerinin geneli ile ilgili hizmet içi eğitimleri yapmak yaptırmak. Yapılan çalışmalarla ilgili aylık faaliyet raporları hazırlamak ve ilgili makama sunmak. Tarımsal Hizmetler: Ülkemiz çiftçisinin ekonomik, sosyal ve kültürel yönlerden geliştirilmesi için, kırsal alanda mevcut üretim potansiyeli artırılarak gelir ve istihdamı artırıcı faaliyetlere önem vermek. Tarımın temel dayanağı olan toprak ve su kaynakları geliştirilerek verimin artırılması, Sulama ve 74

Toprak İşleri olarak Tarımsal Hizmetler Birimimizin başta gelen görevidir. Zira ileri gitmişliğin ve zenginliğin önemli bir göstergesi de sahip olunan toprak ve su kaynaklarının geliştirilmesi, bunlardan en üst düzeyde yararlanılmasıdır. Sulama ve Toprak Hizmetleri: Yağışların ve sel sularının zararlarını önleyici ve depolayıcı tarım arazileri için sulama suyu ve hayvanlar için içme suyu teminine matuf gölet ve diğer tesislerin ; Etüt planlama ve projeleri ile bu projelerin inşaatlarını yapmak, yaptırmak. Toprak erozyonunu önleyici, giderici ve azaltıcı, toprak ve su dengesinin kurulması ve korunmasını sağlayıcı tedbirleri almak, gerekli tesisleri yapmak ve yaptırmak. Sulama suyu ihtiyacı saniyede 500 lt. ye kadar olan sulama tesislerinin kurulması, ıslahı ve tevsii ile alakalı etüt, planlama, proje ve programları yapmak, yaptırmak ve uygulamasını sağlamak. Devlet arazilerinin ıslahı, imarı ve tarıma uygun hale getirilmesi. Devlet sulama şebekelerinde ve diğer sulama planlarında sulama işleri ile ilgili hizmetleri yapmak ve yaptırmak. Sulu ve kuru tarım arazilerinde toplulaştırmaya uygun arazi sahipleri çoğunluğunun isteğine bağlı arazi toplulaştırılması için, etüd, planlama, program ve projelerini hazırlamak, hazırlatmak, tasdikini yapmak, yaptırmak. Toplulaştırma sonucunda verilen yeni parselleri maliklerin adına tescil ettirmek, ifraz işlerine konu olmasını önlemek için tapu siciline şerh vermek ve uygulamada gerekli görüldüğü zaruri hallerde kamulaştırma yapmak. Toplulaştırma esas ve usullerinin nasıl yapılacağını yönetmelikle belirlemek. Toprak etüdü ve her türlü toprak analizleri, sınıflandırmaları ve toprak harita raporları ile toprak ve su kaynakları konusunda istatistiki bilgilerin derlenmesi, değerlendirilmesi ve dokümante edilmesi hizmetlerini yapmak ve yaptırmak Sulama hizmetleri için; ihtiyaç duyulan arsa ve araziyi satın alma, kamulaştırma veya hazineden tahsis yoluyla temin etmek ve uygulama sırasında ihtiyaç duyulan şantiye binalarını yapmak. Tarla içi hizmetlerin geliştirilmesi ile ilgili olarak DSİ ve diğer kuruluşlarla yapılan protokollerin uygulanmasını sağlamak. Kredilerle finanse edilen hizmetlerle ilgili projeleri yapmak, uygulanmasını takip etmek. Projelerin kesin hesaplarını yapmak. Tesislerin; yenilenmesi bakım onarımı ve ıslah çalışmalarını, yapmak ve yaptırmak. Sulama tesislerinin yapılış amacına uygun olarak işletilmeleri ile bakım ve onarımlarının yapılması için; geçici kabulü takiben, sulama kooperatifi, sulama birliği veya muhtarlıklara devirlerinin yapılması. B) Toprak ve Su Laboratuarı Hizmetleri Sulama suyu ve içme suyu analizlerini yapmak. Toprak verimlilik analizlerini yapmak. Toprak mekaniği ile ilgili analizleri yapmak. 75

HUKUK BİRİMİ VE SUNULAN HİZMETLER (Avukat Temsil Etmektedir.) Vali ve Genel Sekreter tarafından intikal ettirilen ve hukuki, mali, idari ve cezai sonuç doğurabilecek tüm konular hakkında hukuki görüş bildirmek. Kurum hizmetlerinin yapılmasında gerekli görülen hukuki konularda Vali ve Genel Sekretere müşavirlik yapmak, kurum ve birimlerinden Genel Sekreter in havalesi ile intikal ettirilen konularda hukuki yardım yapmak ve istenen konularda hukuki görüş bildirmek. Hukuki ihtilaflara meydan vermemek için, duruma muttali olunması halinde kurum menfaatlerini koruyucu ve anlaşmazlıklara çözüm getirici hukuki tedbirleri zamanında almak. İl Özel İdaresi leh ve aleyhine açılmış ve açılacak her türlü hukuki icrai ve idari davalar ile işlerine ait mahkeme hakem ve mercii kararlarının takip, savunma ve gereklerini yapmak. İdare lehine sonuçlanmış ve icraya intikal etmiş idare alacaklarının icra dairelerinde tahsilini ve tahsil edilen paraların zamanında idare hesabına yatırılmasını sağlamak. Adli ve İdari davalarla her türlü icra takiplerinde gerekli bilgileri hazırlamak, adli, idari davaları ile icra takiplerinde mahkemeler, hakemler, icra daireleri, dava ve icra işleri ile ilgili tebliğleri kabul etmek, ilgili sair merciiler nezdinde Valilik Makamını temsil etmek. Kurum adına akdedilecek sözleşme ve anlaşmaların, hukuki ihtilaf doğurmayacak şekilde ve kurum menfaatleri doğrultusunda yapılmasına yardımcı olmak. Kurumca hazırlanan veya Valilik ile diğer kurum ve kuruluşlardan görüş alınmak üzere gönderilen kanun, tüzük ve yönetmelik taslakları hakkında hukuki görüş bildirmek. Kurum leh ve aleyhindeki her türlü dava ve icra takiplerini merkezden veya gerektiğinde mahallinde takip etmek ve ettirmek. Kurum adına ihtarname, ihbarname düzenlemek, adli ve idari yargı mercileri ile icra daireleri ve noterden kuruma yapılacak tebliğlere cevap vermek. Adli ve İdari yargı mercileri, icra müdürlükleri ile resmi ve özel kurum ve kuruluşlar nezdinde İdareyi temsil etmek. Hukuki işlerle ilgili iş akışını düzenlemek, yönetmek ve denetlemek. Kendisine havale olunan kanun, tüzük, yönetmelik, genelge ve talimat gibi düzenlemeler ile ilgili çalışmalara katılmak. Hukuki görüş oluşturmak üzere, oluşturulan kurumlar arası komisyonlarda idaremizi temsil etmek. Vali ile Genel Sekreter tarafından verilen ve mevzuatta öngörülen benzeri görevleri yapmak. Vali ve Genel Sekreter tarafından kendilerine havale edilen; kurum leh ve aleyhinde açılan davalar ile icra takiplerine, hak ve imtiyazlara, ilişkin bütün hukuki ve idari işlemleri yürütmek, kendilerine verilen dava ve takiplere ait evrakın düzenli bir şekilde dosyalanmasını sağlamak. Adli ve idari yargı mercilerinden, icra dairelerinden ve Noterden kuruma yapılacak tebliğlere cevap süresi içerisinde cevap hazırlamak veya hukuki gereklerini yapmak. Hukuk Müşavirliğinden bir temsilcinin de hazır bulunması istenilen toplantılara katılmak. Kurum personeli hakkında düzenlenen ve Vali veya Genel Sekreterce gönderilen fezleke, soruşturma ve inceleme raporları hakkında gereken hukuki işlemleri yapmak. 76

İ.Ö.İ. ENCÜMEN BİRİMİ VE SUNULAN HİZMETLER (Özel Kalem) Stratejik plana uygun birim performans programını hazırlamak. Stratejik plan, Performans programı ve yatırım programlarındaki hedef ve ilkeler göz önünde bulundurmak suretiyle bütçe tekliflerini hazırlamak. Birim faaliyet raporunu hazırlamak. Ayrıntılı harcama programı hazırlamak. Ayrıntılı harcama programına uygun ödenek talep etmek ve ödenek gönderme emirlerine riayet etmek suretiyle harcamaları gerçekleştirmek ödenek üstü harcama yapmamak. Ödenek kullanımına ilişkin üst yöneticinin (Vali) iç genelgeyle belirlemiş olduğu ilkelere riayet etmek ve hizmetleri gerçekleştirmek. Birimin Harcama ve gerçekleştirme görevini Yürürlükte bulunan Mevzuata uygun yürütmek. Harcama Evraklarını 3 (üç) suret düzenlemek suretiyle, biri asıl, iki suretini (ikinci suret tasdikli ve Mühürlü) Mali Hizmetler Müdürlüğüne göndermek, üçüncü suretini Birimde hazır bulundurmak. Muhtar maaşlarına ait ödeneklerin takip ve kontrolünü yapmak ve harcama ve gerçekleştirme görevini yürütmek. İnsan kaynakları ve Eğitim Müdürlüğünce hazırlanarak teklif edilen izin onay belgelerini uygun görüşle, Genel Sekreterlik Makamının onayına sunmak. Yürürlükte bulunan mevzuatın öngördüğü şekilde aşağıda belirtilen hizmetleri ve ayrıca Amirlerin vereceği görevleri yapmak. İl Genel Meclisi ve İl Encümeni sekretaryası işlemlerini yürütmek ve raportörlüğünü yapmak. İl Genel Meclis Üyelerinin özlük işlemlerini yürütmek. İl Genel Meclisi, Meclis Komisyonları ve İl Encümeni toplantılarında raportörlük hizmetlerini yürütmek. İl Genel Meclisi ve İl Encümeni toplantı salonlarının ihtiyaçlarını gidererek hizmete hazır tutulmasını sağlamak. İl Genel Meclisi Üyeleri ve İl Encümeni Üyelerinin huzur haklarına ait işlemleri yürütmek. Birim Arşivini oluşturmak ve güncelliğini korumak. İl Encümeni gündemini hazırlanmak ve hazırlanan gündemin Encümen Üyelerine dağıtılmasını sağlamak. 77

İl Encümeni gündemini, gündem sırasına göre Encümen karar defterine kaydetmek. İl Encümeninde alınan kararları varsa muhalefet şerhleri ile beraber Encümen karar defterine kaydederek üyelere imzalatmak. İl Encümeni kararı alınarak işlemi tamamlanan dosyaları ilgili birimlere göndermek. İl Encümeninin aynı zamanda 2886 Sayılı Kanuna göre ihale komisyonu olmasından dolayı, ihale komisyonu sekretarya hizmetlerini yürütmek. İl Genel Meclisinde görüşülmek üzere gönderilen teklifleri Meclis gündemine almak ve işlemlerini yapmak. İç ve Dış Birimlerden gelen tekliflere göre Meclis gündeminin hazırlanması işlemlerine yardımcı olmak ve Gündemin İl Genel Meclisi Üyelerine dağıtılması. İl Genel Meclisi toplantıları konusunda ilgilileri bilgilendirmek. İl Genel Meclisinde alınan kararları Başkan ve Katiplere imzalatmak ve Meclis karar defterine kaydetmek. İl Genel Meclisinde yapılan görüşmelerin sesli ve görüntülü kayıtlarını tutarak tutanak haline getirmek. İl Genel Meclisi kararı alınarak işlemi tamamlanan dosyaları ilgili birimlere göndermek. İl Genel Meclisi ve İl Encümeni kararlarının ( iade edilenler dahil ) birer örneğini ekleri ile birlikte İ.Ö.İ. Mali Hizmetler Müdürlüğüne vermek. Basın ve Halkla İlişkiler Hizmetleri : İdare ile görsel ve yazılı basın ve yayın kuruluşları arasındaki ilişkileri sağlamak. İhtiyaç duyulan günlük, haftalık, aylık, gazete ve dergileri alarak, İdaremizle ilgili kısımlarını arşivlemek. Köşe yazıları, fotoğraflar ve basın yoluyla dile getirilen istek ve şikayetlerin ilgili birimlere ulaştırılmasını sağlamak ve sonuçlarını takip etmek. İdare etkinliklerini ve çalışmalarını fotoğraf ve film olarak kaydetmek ve arşivlenmesini sağlamak. Haber, duyuru ve basın bültenlerinin hazırlanması, basımı ve dağıtılmasını sağlamak. Gerektiğinde basın toplantıları düzenlemek. İdare ile vatandaş arasındaki sağlıklı iletişimin sağlanması için gerekli tedbirleri almak. Internet üzerinden oluşturulmuş Internet sitesine gelen iletileri değerlendirmek. Halkla ilişkiler konusunda İdare personelini eğitmek. Bilgi Edinme Mevzuatını uygulamak. 78

İLÇE ÖZEL İDARE BİRİMLERİ VE SUNULAN HİZMETLER Stratejik plana uygun birim performans programını hazırlamak. (Harcama yetkilisine yardımcı olmak üzere hazırlayıp onayına sunmak.) Stratejik plan, Performans programı ve yatırım programlarındaki hedef ve ilkeler göz önünde bulundurmak suretiyle bütçe tekliflerini hazırlamak. (Harcama yetkilisine yardımcı olmak üzere hazırlayıp onayına sunmak.) Birim faaliyet raporunu hazırlamak. (Harcama yetkisine yardımcı olmak üzere hazırlayıp onayına sunmak.) Merkezi İdarenin; İl/İlçe Teşkilatı kuruluşlarına aktarmış olduğu ödenekleri amacına uygun kullanarak, hizmetleri maksadına uygun gerçekleştirmek. Ayrıntılı harcama programı hazırlamak. (Harcama yetkilisine yardımcı olmak üzere hazırlayıp onayına sunmak.) iş yada Ayrıntılı harcama programına uygun ödenek talep etmek ve ödenek gönderme emirlerine riayet etmek suretiyle harcamaları gerçekleştirmek ve ödenek üstü harcama yapmamak üzere Harcama Yetkilisine yardımcı olmak. Muhasebe yetkilisi Mutemedi olarak aşağıda belirtilen Özel İdare hizmetlerini yürütmek. Aylık Hesap belgelerini 3 (üç) suret düzenlemek suretiyle, biri asıl, iki suretini (ikinci suret tasdikli ve Mühürlü) Mali Hizmetler Müdürlüğüne sunmak, üçüncü suretini Birimde hazır bulundurmak. Kamu alacaklarını ve gelirleri tahsil etmek. Yasal dayanağına uygun giderleri hak sahiplerine ödemek. Para ve parayla ifade edilebilen değerler ile emanetlerin alınması, saklanması, ilgililere verilmesi, gönderilmesi ve diğer tüm malî işlemlerin kayıtlarını tutmak ve raporlamak. Banka iş ve işlemlerinin takip ve kontrolü. Ödemelerle ilgili ödenek kontrolünün yapılması ve takibi. Ödemeye ilişkin mevzuatında öngörülen belgelerin tamam olup, olmadığı ile maddi hata bulunup bulunmadığı kontrol edilerek, hak sahiplerine ödemelerin yapılması. Ödemelerde yetkililerin imzasının aranması. Hak sahiplerinin kimliklerine ilişkin bilgilerin kontrolü. Muhasebe kayıtlarının bilgisayar ortamında tutulması. Muhasebe raporlarının alınması. Muhasebe iş ve işlemlerine ilişkin defter kayıt bulundurmak. Vergi Daireleri, Sigorta ve Emekli Sandığına kesintileri ödemek. Emanet, Bütçe Emaneti, Teminat Mektupları ile ilgili iş ve işlemleri yapmak, İcra, Temlik, İlam ve Layihaların takibi. ve belgeleri hazırlamak, muhafaza etmek ve denetime hazır Yardımcı hesapları da kapsayacak şekilde ay sonu düzenleyecekleri Mizanları, Aylık hesap belge ve cetvellerini en geç takip eden ayın beşine kadar merkez muhasebe birimine sunmak. Taşınır ve Taşınmaz Mal Yönetmelik hükümlerine uygun Özel idare menkul ve gayri menkul mallarının kayıtlarını tutmak ve korunması, bakımı, takibi ile kontrolünü sağlamak, Mali Hizmetler Müdürlüğüne sunmak ve gereğini yapmak. Bütçe kesin hesabını, Yönetim dönemi hesabını ve malî istatistikleri Hazırlamak ve Mali Hizmetler Müdürlüğüne sunmak. İlçe Kaymakamının belirleyeceği görevleri yürütmek. 79

D - PAYDAŞ ANALİZİ: Paydaş analizi, herhangi bir faaliyeti olumlu veya olumsuz şekilde etkileyecek olan tarafları, grupları ve kurumları belirlemek ve bunların etkilerinin olumlu ya da olumsuz olup olmayacağını saptamak, yürütülecek olan faaliyetten en fazla faydayı sağlayabilmek için stratejiler geliştirmek ve faaliyetin başarılı bir şekilde uygulanabilmesine engel oluşturabilecek unsurları ortaya koyup bunlara karşı gerekli önlemleri almak amacıyla yapılır. Paydaşlar, kurumun kaynakları veya çıktıları üzerinde hak iddia eden yada kuruluşun çıktılarından etkilenen kişi, grup veya kurumlardır. Stratejik plan çalışmaları kapsamında gerçekleştirilen paydaş analizi ile ilgili iç ve dış tarafların belirlenmesi, bunların önemlerinin tespiti ve İl Özel İdaresi nin faaliyetlerini nasıl etkiledikleri analiz edilmiştir. PAYDAŞLAR İÇ PAYDAŞLAR DIŞ PAYDAŞLAR Yönetim ve İşleyiş Yapısından Kaynaklanan İç Paydaşlar Birlikte Çalışma Yürütülmesi Gereken Dış Paydaşlar Katılımcılık İlkesine Göre Görüş ve Önerileri Alınabilecek Dış Paydaşlar Hizmetten Faydalanan Dış Paydaşlar Hizmetin Kalitesini Etkileyen Dış Paydaşlar İç Paydaş: Kamu İdaresi olarak stratejik amaç ve hedeflerimizi gerçekleştirebilmek için belirlediğimiz faaliyet ve projelerin hayata geçirilmesinde (onaylanması, ödenek tahsisi, gerekli izinlerin alınması, çalışmaların sürdürülebilir olması açısından) İdaremizi direkt olarak etkileyen tüm taraf, grup ve Birimlerimiz iç paydaşlarımızdır. Dış Paydaş: Dış paydaşlar, İdaremiz ürün ve hizmetlerinden nihai olarak yararlanan kişileri temsil eder. (Kurum hizmetlerinden ve ürünlerinden kim yararlanıyor?) İdare olarak çalışmalarımıza olumlu ya da olumsuz etkisi olan, yürüttüğümüz hizmetlerden direkt olarak etkilenen veya çalışmalarımıza katkı sağlayabilecek diğer kurum/kuruluşlar, grup ve taraflar dış paydaşlarımızdır. 80

Paydaş Listesi PAYDAŞLAR İÇ PAYDAŞ DIŞ PAYDAŞ YARARLANICI YADA MÜŞTERİ Vali İl Genel Meclisi İl Encümeni Kaymakamlıklar A.İ.Ö.İ. Genel Sekreteri A.İ.Ö.İ. Mali Hizmetler Müdürlüğü A.İ.Ö.İ. Destek Hizmetleri Müdürlüğü A.İ.Ö.İ. İmar ve Kentsel İyileştirme Müdürlüğü A.İ.Ö.İ. Plan Proje Yatırıma ve İnşaat Müdürlüğü A.İ.Ö.İ. İnsan Kaynakları ve Eğitim Müdürlüğü A.İ.Ö.İ. Ruhsat ve Denetim Müdürlüğü A.İ.Ö.İ. Yol ve Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğü A.İ.Ö.İ. Su ve Kanal Hizmetleri Müdürlüğü A.İ.Ö.İ. Encümen Müdürlüğü ( Özel Kalem ) A.İ.Ö.İ. Hukuk Müşavirliği A.İ.Ö.İ. İlçe Özel İdare Müdürlükleri İl Özel İdaresi Çalışanları Bakanlıklar Devlet Planlama Teşkilatı Sayıştay AB Proje Birimi Kamu İhale Kurumu Kalkınma Ajansları Ardahan Üniversitesi Belediyeler İller Bankası Birlikler D.S.İ. Bölge Müdürlüğü 81

T.C. Karayolları Defterdarlık Sosyal Güvenlik Kurumları Sivil Toplum Örgütleri Muhtarlar İşçi Sendikaları Temel Altyapı (TEDAŞ, Telekom ) Kanunla Kurulan Dernekler İşsizler Güvenlik Hizmetleri (Emniyet, jandarma) Müteahhitler İşyerleri Çiftçiler Hayırseverler Müteşebbisler İl Planlama ve Koordinasyon Müdürlüğü İl Mahalli İdareler Müdürlüğü Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü İl Orman ve Su İşleri Müdürlüğü İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü İl Sağlık Müdürlüğü Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürlüğü İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü İl Milli Eğitim Müdürlüğü Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü Bilim ve Sanayi Teknoloji İl Müdürlüğü Organize Sanayi Bölgesi 82

İl Özel İdaresi Genel Sekreterliği ve Sunulan Hizmetler İ.Ö.İ. Mali Hizmetler Birimi ve Sunulan Hizmetler İ.Ö.İ. İnsan Kaynakları, Eğitim Birimi ve Sunulan Hizmetler İ.Ö.İ. Destek Hizmetleri Birimi ve Sunulan Hizmetler İ.Ö.İ. İmar, Kentsel, İyileştirme Birimi ve Sunulan Hizmetler İ.Ö.İ. Ruhsat ve Denetim Birimi ve Sunulan Hizmetler İ.Ö.İ. Plan, Proje, Yatırım, İnşaat Birimi ve Sunulan Hizmetler İ.Ö.İ. Yol ve Ulaşım Hizmetleri Birimi ve Sunulan Hizmetler İ.Ö.İ. Su ve Kanal Hizmetleri Birimi ve Sunulan Hizmetler İ.Ö.İ. Encümen (Özel Kalem) Birimi ve Sunulan Hizmetler İlçe Özel İdare Birimleri Ve Sunulan Hizmetler Paydaş Ürün/ Hizmet Matrisi ÜRÜN VE HİZMETLER YARARLANICILAR Vali İl Genel Meclisi İl Encümeni Kaymakamlıklar A.İ.Ö.İ. Genel Sekreteri A.İ.Ö.İ. Mali Hizmetler Müdürlüğü A.İ.Ö.İ. Destek Hizmetleri Müdürlüğü A.İ.Ö.İ. İmar ve Kentsel İyileştirme Müdürlüğü A.İ.Ö.İ. Plan Proje Yatırım ve İnşaat Müdürlüğü A.İ.Ö.İ. İnsan Kaynakları ve Eğitim Müdürlüğü A.İ.Ö.İ. Ruhsat ve Denetim Müdürlüğü A.İ.Ö.İ. Yol ve Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğü A.İ.Ö.İ. Su ve Kanal Hizmetleri Müdürlüğü A.İ.Ö.İ. Encümen Müdürlüğü ( Özel Kalem ) A.İ.Ö.İ. Hukuk Müşavirliği 83

A.İ.Ö.İ. İlçe Özel İdare Müdürlükleri İl Özel İdaresi Çalışanları Bakanlıklar AB Proje Birimi Kalkınma Ajansları Belediyeler Birlikler Defterdarlık Sosyal Güvenlik Kurumları Muhtarlar Sendikaları Güvenlik Hizmetleri (Emniyet, jandarma) Müteahhitler Çiftçiler İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü İl Orman ve Su İşleri Müdürlüğü İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü İl Sağlık Müdürlüğü Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürlüğü İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü İl Milli Eğitim Müdürlüğü Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü Kamu İhale Kurumu İller Bankası Organize Sanayi Bölgesi Sayıştay 84

Paydaş Etki / Önem Matrisi ETKİ PAYDAŞ ADI ÖNEM Zayıf Güçlü Vali Güçlü Emirleri Doğrultusunda Birlikte Çalış. İl Genel Meclisi Güçlü Birlikte Çalış. İl Encümeni Güçlü Birlikte Çalış. A.İ.Ö.İ. Genel Sekreteri Güçlü Birlikte Çalış. A.İ.Ö.İ. Mali Hizmetler Müdürlüğü Güçlü Birlikte Çalış. A.İ.Ö.İ. Destek Hizmetleri Müdürlüğü Güçlü Birlikte Çalış. A.İ.Ö.İ. İmar ve Kentsel İyileştirme Müdürlüğü Güçlü Birlikte Çalış. A.İ.Ö.İ. Plan Proje Yatırım ve İnşaat Müdürlüğü Güçlü Birlikte Çalış. A.İ.Ö.İ. İnsan Kaynakları ve Eğitim Müdürlüğü Güçlü Birlikte Çalış. A.İ.Ö.İ. Encümen Müdürlüğü ( Özel Kalem ) Güçlü Birlikte Çalış. A.İ.Ö.İ. Hukuk Müşavirliği Güçlü Birlikte Çalış. A.İ.Ö.İ. İlçe Özel İdare Müdürlükleri Güçlü Birlikte Çalış. A.İ.Ö.İ. Ruhsat ve Denetim Müdürlüğü Güçlü Birlikte Çalış. A.İ.Ö.İ. Yol ve Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğü Güçlü Birlikte Çalış. A.İ.Ö.İ. Su ve Kanal Hizmetleri Müdürlüğü Güçlü Birlikte Çalış. Kaymakamlıklar Güçlü Birlikte Çalış. İl Planlama ve Koordinasyon Müdürlüğü Zayıf İzle. İl Mahalli İdareler Müdürlüğü Zayıf İzle. Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü Zayıf İzle. İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü Güçlü Birlikte Çalış. İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Güçlü Birlikte Çalış. Orman ve Su İşleri Müdürlüğü Güçlü Bilgilendir. İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü Güçlü Birlikte Çalış. İl Sağlık Müdürlüğü Güçlü Birlikte Çalış. Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürlüğü Güçlü Birlikte Çalış. İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Güçlü Birlikte Çalış. İl Milli Eğitim Müdürlüğü Güçlü Birlikte Çalış. Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü Güçlü Birlikte Çalış. Bilim ve Sanayi Teknoloji İl Müdürlüğü Zayıf İzle. Sivil Toplum Örgütleri Zayıf İzle. Ardahan Üniversitesi Zayıf İzle. Kamu Çalışanları Zayıf Birlikte Çalış. Belediyeler Zayıf Bilgilendir. Birlikler Zayıf Birlikte Çalış AB Proje Birimi Güçlü Birlikte Çalış. İl Özel İdaresi Çalışanları Güçlü Birlikte Çalış. 85

Öncelikli Paydaşlar: Sıra Paydaşın Adı 1- Vali 2- İl Genel Meclisi 3- İl Encümeni 4- A.İ.Ö.İ. Genel Sekreteri 5- A.İ.Ö.İ. Mali Hizmetler Müdürlüğü 6- A.İ.Ö.İ. Destek Hizmetleri Müdürlüğü 7- A.İ.Ö.İ. İmar ve Kentsel İyileştirme Müdürlüğü 8- A.İ.Ö.İ. Plan Proje Yatırıma ve İnşaat Müdürlüğü 9- A.İ.Ö.İ. İnsan Kaynakları ve Eğitim Müdürlüğü 10- A.İ.Ö.İ. Encümen Müdürlüğü ( Özel Kalem ) 11- A.İ.Ö.İ. Ruhsat ve Denetim Müdürlüğü 12- A.İ.Ö.İ. Yol ve Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğü 13- A.İ.Ö.İ. Su ve Kanal Hizmetleri Müdürlüğü 14- A.İ.Ö.İ. Hukuk Müşavirliği 15- A.İ.Ö.İ. İlçe Özel İdare Müdürlükleri 16- Kaymakamlıklar 17- İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü 18- İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü 19- İl Orman ve Su İşleri Müdürlüğü 20- İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü 21- İl Sağlık Müdürlüğü 22- Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürlüğü 23- İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü 24- İl Milli Eğitim Müdürlüğü 25- Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü 26- Bilim ve Sanayi Teknoloji İl Müdürlüğü 27- Belediyeler 28- Birlikler 29- AB Proje Birimi 30- İl Özel İdaresi Çalışanları 86

E KURULUŞ İÇİ ANALİZ VE ÇEVRE ANALİZİ: 1 - KURULUŞ İÇİ ANALİZ: a - İl Özel İdare Teşkilatı; Genel Sekreterlik, Malî İşler, Sağlık, Tarım, İmar, İnsan Kaynakları, Hukuk İşleri Birimlerinden oluşur. İlin nüfusu, fiziki ve coğrafi yapısı, ekonomik, sosyal, kültürel özellikleri ile gelişme potansiyeli dikkate alınarak norm kadro sistemine ve ihtiyaca göre oluşturulacak diğer birimlerin kurulması, kaldırılması veya birleştirilmesi il genel meclisinin kararıyla olur. Bu birimler büyükşehir belediyesi olan illerde daire başkanlığı ve müdürlük, diğer İllerde Müdürlük şeklinde kurulur. İl Özel İdareleri Normu Kadro İlke ve standartlarına ilişkin esaslar dahilinde, İlimiz özel İdaresinin Norm kadrosu, İl Genel Meclisimizce ihdas edilmiş ve teşkilat yapısı aşağıda belirtildiği gibi oluşturulmuştur. b - İl Özel İdaresinin Organizasyon Yapısı: Genel Sekreterlik Mali Hizmetler Müdürlüğü Su ve Kanal Hizmetleri Müdürlüğü Yol ve Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğü Plan Proje Yatırıma ve İnşaat Müdürlüğü İmar ve Kentsel İyileştirme Müdürlüğü Ruhsat ve Denetim Müdürlüğü İnsan Kaynakları ve Eğitim Müdürlüğü Destek Hizmetleri Müdürlüğü Encümen ( Özel Kalem ) Müdürlüğü Bağlı Taşra Birimleri; Çıldır İlçe Özel İdare Müdürlüğü Damal İlçe Özel İdare Müdürlüğü Göle İlçe Özel İdare Müdürlüğü Hanak İlçe Özel İdare Müdürlüğü Posof İlçe Özel İdare Müdürlüğü 87

c - Örgüt Yapısı: İL GENEL MECLİSİ Seçilmiş 14 İl Genel Meclis Üyesi VALİ Seyfettin AZİZOĞLU GENEL SEKRETER Mete ÖZDEMİR İL ENCÜMENİ -Vali (Başkan) -5 Seçilmiş Üye -5 Atanmış Üye Mali Hizmetler Müdürlüğü İnsan Kaynakları ve Eğitim Müdürlüğü (Engin ŞÜTÇÜ) Destek Hizmetleri Müdürlüğü (A.Kadir TOFUR) Plan Proje, Yatırım ve İnşaat Müdürlüğü (Ferhat Şener) Yol ve Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğü AVUKAT (M. Serkan KATIÇELİK) Encümen Müdürlüğü (Erdoğan KOÇ) Yaşar DURSUNOĞLU İmar ve Kentsel İyileştirme Müdürlüğü (M. Kemal BİLGİN) Su ve Kanal Hizmetleri Müdürlüğü Ruhsat ve Denetim Müdürlüğü Çıldır İlçe Özel İdare Müdürlüğü (Yusuf ÇOŞKUN) Damal İlçe Özel İdare Müdürlüğü (Yüksel PEKBAY) Göle İlçe Özel İdare Müdürlüğü (Oktay ÖZYILDIRIM) Hanak İlçe Özel İdare Müdürlüğü (Hürriyet BÜYÜKKAYA) Posof İlçe Özel İdare Müdürlüğü (Ayhan BİLDİR) 88

d İnsan Kaynakları: İl Özel İdareleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına dair Yönetmelikle, İl Özel İdarelerinin Norm Kadroları yeniden belirlenmiş ve Yönetmeliğe ekli B/ gurubu tasnif cetvelinin B/2 sırasında Ardahan İl Özel İdaresi için 146 adet memur ve 73 adet sürekli işçi olmak üzere, 219 adet personel istihdam edilebileceği belirtilmiştir. B 2 (100.000 199.999) GRUBUNDA YER ALAN İL ÖZEL İDARELERİ İL KURUMU NÜFUSU 1 Ardahan Ardahan İl Özel İdaresi 105454 2 Kilis Kilis İl Özel İdaresi 123135 3 Gümüşhane Gümüşhane İl Özel İdaresi 129618 4 Artvin Artvin İl Özel İdaresi 164759 5 Çankırı Çankırı İl Özel İdaresi 179067 6 Iğdır Iğdır İl Özel İdaresi 184418 7 Bartın Bartın İl Özel İdaresi 187758 89

B - 2 100 000-199 999 ADET GENEL SEKRETER 1 GENEL SEKRETER YARDIMCISI 2 HUKUK MÜŞAVİRİ 1 AVUKAT 1 MÜDÜR 11 UZMAN 5 ŞEF 22 MALİ HİZMETLER UZMANI 2 MALİ HİZMETLER UZMAN YARDIMCISI 1 İDARİ PERSONEL 40 TEKNİK PERSONEL 35 SAĞLIK PERSONELİ 10 YARDIMCI HİZMET PERSONELİ 15 MEMUR KADROLARI TOPLAMI 146 SÜREKLİ İŞÇİ KADROLARI TOPLAMI 73 TOPLAM PERSONEL 219 90

İl Genel Meclisince İhdas Edilmiş Kadrolar. KADRO VE UNVANI SINIFI İL GENEL MECLİSİNCE İHDAS EDİLEN GENEL SEKRETER G.İ.H. 1 GENEL SEKRETER YARDIMCISI G.İ.H. 1 AVUKAT A.H.S. 1 BİRİM MÜDÜRÜ G.İ.H. 10 ŞEF G.İ.H. 8 UZMAN G.İ.H. 2 MALİ HİZMETLER UZAMANI G.İ.H 1 MALİ HİZMETLER UZMAN YARDIMCISI G.İ.H. 1 İDARİ PERSONEL G.İ.H. 26 TEKNİK PERSONEL T.H.S. 34 SAĞLIK PERSONELİ S.H.S. 2 YARDIMCI HİZMET PERSONELİ Y.H.S. 15 İLÇE MÜDÜRÜ G.İ.H. 5 TOPLAM MEMUR KADROSU 107 SÜREKLİ İŞÇİ KADROLARI TOPLAMI 69 TOPLAM KADRO ( Memur + İşçi) 176 91

İl Özel İdareleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına dair Yönetmelik Hükümleri uyarınca; Ardahan İl Genel Meclisi İl Özel İdaresinin Norm Kadrosunu aşağıda görüldüğü şekilde belirleyerek ihdas etmiştir. ARDAHAN İL ÖZEL İDARESİNİN NORM KADRO DURUMU YÖNETMELİKLE BELİRLENEN İL GENEL MECLİSİNCE İHDAS EDİLEN DOLU KADRO BOŞ KADRO ADET ADET ADET ADET GENEL SEKRETER 1 1 1 GENEL SEKRETER YARDIMCISI 2 1 1 HUKUK MÜŞAVİRİ 1 AVUKAT 1 1 1 MÜDÜR 11 10 10 UZMAN 5 2 2 ŞEF 22 8 5 3 MALİ HİZMETLER UZMANI 2 1 1 MALİ HİZMETLER UZMAN YARDIMCISI 1 1 1 İDARİ PERSONEL 40 31 17 14 TEKNİK PERSONEL 35 34 8 26 SAĞLIK PERSONELİ 10 2 2 YARDIMCI HİZMET PERSONELİ 15 15 3 12 MEMUR KADROLARI TOPLAMI 146 107 35 72 SÜREKLİ İŞÇİ KADROLARI TOPLAMI 73 69 57 12 TOPLAM PERSONEL 219 176 92 84 92

Mevcut çalışan sayısı aşağıda belirtildiği üzere 169 adettir. Çalışan Erkek Kadın Toplam Genel Sekreter 1 1 Şef 4 1 5 Mühendis 6 6 Teknisyen 2 2 Memur 11 4 15 Avukat 1 1 İlçe Özel İdare Müdürü 1 1 2 Hizmetli 2 2 Kaloriferci Aşçı 1 1 Toplam Memur Sayısı 28 7 35 İşçi 52 5 57 Kadro Karşılığı Çalıştırılmakta Olan Sözleşmeli Personel 17 1 18 Üçüncü Şahıslar Eliyle Çalıştırılan İşçiler 42 6 48 Üçüncü Şahıslar Eliyle Çalıştırılan Özel Güvenlik Personeli 11 11 Genel Toplam 150 19 169 93

BİLGİSAYAR YAZICI TARAYICI FOTOKOPİ MAKİNESİ FAKS TELEFON CEP TELEFONU TELSİZ e - Bilişim Sistemi: İl Özel İdaresi bünyesinde bir iç ağ oluşturulmuş olup, Türk Telekom'un Fiber (Metro Ethernet İnternet) 5 Mbps hızında Internet bütün bilgisayarlara bağlanmış, bütçe, muhasebe ve tüm iş ve işlemler, e-içişleri projesi kapsamında internet ortamında yürütülmektedir. f - Teknolojik Araç ve Gereçler: BİRİMİ Genel Sekreterlik 3 2 1 4 2 Mali Hizmetler Müdürlüğü 6 3 1 6 İnsan Kaynakları ve Eğitim Müdürlüğü 14 7 3 2 12 4 Encümen Müdürlüğü 10 6 1 1 8 2 Destek Hizmetleri Müdürlüğü 14 12 1 1 17 45 42 İmar ve Kentsel İyileştirme Müdürlüğü 11 10 1 9 Plan Proje Yatırım ve İnşaat Müdürlüğü 13 8 9 2 SODES - AB Projesi 6 5 2 1 1 3 Çıldır İlçe Özel İdare Müdürlüğü 1 1 1 Damal İlçe Özel İdare Müdürlüğü 1 1 1 Göle İlçe Özel İdare Müdürlüğü 1 1 1 Hanak İlçe Özel İdare Müdürlüğü 2 1 1 1 1 Posof İlçe Özel İdare Müdürlüğü 2 1 1 1 1 TOPLAM 84 58 5 9 5 73 54 44 94

g Mali Durum: İl Özel İdaresinin Gelirleri Kanunlarla gösterilen il özel idaresi vergi, resim, harç ve katılma payları. Genel bütçe vergi gelirlerinden ayrılan paylar. Genel ve özel bütçeli idarelerden yapılacak ödemeler. Taşınır ve taşınmaz malların kira, satış ve başka suretle değerlendirilmesinden elde edilecek gelirler. İl genel meclisi tarafından belirlenecek tarifelere göre tahsil edilecek hizmet karşılığı ücretler. Faiz ve ceza gelirleri. Bağışlar. Her türlü girişim, iştirak ve faaliyetler karşılığı sağlanacak gelirler. Diğer gelirler. İl Özel İdaresinin Giderleri: İl özel idaresi binaları, tesisleri ile araç ve malzemelerinin temini, yapımı, bakımı ve onarımı için yapılan giderler. İl özel idaresinin personeline ve seçilmiş organlarının üyelerine ödenen maaş, ücret, ödenek, huzur hakkı, yolluklar, hizmete ilişkin eğitim harcamaları ile diğer giderler. Her türlü alt yapı, yapım, onarım ve bakım giderleri. Vergi, resim, harç, katılma payı, hizmet karşılığı alınacak ücretler ve diğer gelirlerin takip ve tahsili için yapılacak giderler. İl genel meclisince belirlenecek ilkeler çerçevesinde köylere veya köylerin aralarında kurdukları birliklere yapılacak yardımlar. İl özel idaresinin kuruluşuna katıldığı şirket, kuruluş ve birliklerle ilgili ortaklık payı, üyelik aidatı giderleri. Faiz, borçlanmaya ilişkin diğer ödemeler ve sigorta giderleri. Yoksul, muhtaç ve kimsesizler ile özürlülere yapılacak sosyal hizmet ve yardımlar. Dava takip ve icra giderleri. Temsil, tören, ağırlama ve tanıtım giderleri. Avukatlık, danışmanlık ve denetim hizmetleri karşılığı yapılacak ödemeler. Yurt içi ve yurt dışı kamu ve özel kesim ile sivil toplum örgütleriyle birlikte yapılan ortak hizmetler ve diğer proje giderleri. Sosyo-kültürel ve bilimsel etkinlikler için yapılan giderler. Özel idare hizmetleriyle ilgili olarak yapılan kamuoyu yoklaması ve araştırması giderleri. Doğal afet giderleri. Kanunla verilen görevler ve hizmetlerin yürütülmesi için yapılan diğer giderler. 95

1 - Kesinleşen Son Altı Yılın Hesabı: Bütçe Yılı Bütçe Ödeneği (TL) Bütçe ile verilen ödenek A - Gider Kesin Hesabı Öz Kaynaktan Harcanan Gerçekleşen Harcama (TL) Tahsisi Mahiyetindeki Ödenekten Harcanan Toplam 2006 7.000.000.00 5.224.440,20 18.516.011,51 23.740.451,71 2007 8.000.000.00 5.986.881,31 14.837.443,24 20.824.324,55 2008 8.500.000.00 7.378.017,64 16.731.239,62 24.109.257,26 2009 7.500.000,00 6.808.467,15 15.599.132,31 22.407.599,46 2010 11.000.000,00 7.932.994,04 12.228.144,90 27.161.138,94 2011 12.500.000,00 12.086.788,85 24.426.554,30 36.513.343,15 Bütçe Yılı Tahmini Bütçe (TL) Bütçe ile Tahmin Edilen B Gelir Kesin Hesabı Gerçekleşen Gelir (TL) Öz Gelir (Gerçekleşen) Tahsisi Mahiyetteki Gelir Toplam 2006 7.000.000.00 4.787.277.17 15.134.988,81 19.922.265,98 2007 8.000.000.00 4.408.785,09 14.068.101,54 18.476.886,63 2008 8.500.000.00 5.466.087,80 19.505.695,70 24.971.783,50 2009 7.500.000,00 8.271.521,91 18.236.499,23 26.508.021,14 2010 11.000.000,00 9.898.161,12 23.020.218,94 32.918.380,06 2011 12.500.000,00 12.494.569,98 26.046.415,78 38.540.985,76 96

BÜTÇE YILI Bütçe İle Tahmin Edilen (TL) C - Bütçe ile Tahmin Edilen Gelir-Gider, Gerçekleşme : Gerçekleşen Gider (TL) Gerçekleşen Gelir (TL) Bütçe Açığı Fark (TL) 2006 7.000.000.00 5.224.440,20 4.787.277.17-437.163,03 2007 8.000.000.00 5.986.881,31 4.408.785,09-1.578.096,22 2008 8.500.000.00 7.378.017,64 5.466.087,80-1.911.929,84 2009 7.500.000,00 6.808.467,15 8.271.521,91 + 1.463.054,76 2010 11.000.000,00 7.932.994,04 9.898.161,12 +1.965.167,08 2011 12.500.000,00 12.086.788,85 12.494.569,98 + 407.781,13 Eksiler Toplam 3.927.189.09, Artılar Toplam 3.836.002.97 = Fark Eksi 91.186.12.TL. D- 2013-2017 Yıllarını kapsar Stratejik planın hazırlanmasında; mevcut 2013 yılı performans planı tasarısı ve bu plana göre hazırlanmış bütçe büyüklüğü ve kaynaklar esas alınmış, hazırlamış olduğumuz 2013-2017 yıllarını kapsar Stratejik planın, 2013 yılı kaynak ihtiyacı da tasarıdaki kaynak ihtiyacı kadar hesap edilmiştir. Stratejik planın hazırlanıp, yetkili mercilere sunulmadan önceki, 2012 yılı mahsup işlemlerinin sürdüğü 18/01/2013 tarihi itibariyle, 2012 yılı Bütçesi ve gerçekleşmelerin, yetkili mercilerin bilgisine sunulmasına gerek görülmüş ve son durum aşağıda tabloda belirtilmiştir. 2012 Yılı Tahmini Bütçesi ( Gideri gelirine denk) 17.000.000.00 Gerçekleşen Gider (Öz Kaynaktan Harcanan) 15.770.279,86 Gerçekleşen Gelir (Öz Gelir) 12.979.484,16 Bütçe Açığı Fark 2.790.795,70 Önceki Yıllara İlişkin Bütçe Açığı 91.186.12 Toplam Bütçe Açığı 2.881.981,82 97

2 - İçinde Bulunduğumuz Yıl Gelirleri: 01.01.2012 TARİHİNDEN, 30.09.2012 TARİHİNE KADAR TAHSİL OLUNAN GELİRLER EKONOMİK SINIFLANDIRMA Gelirin Cinsi Tahsisi Mahiyetteki Gelirler Öz Gelirler 01.6.9.99 Diğer Harçlar 12.500.00 03.1.1.01 Şartname, Basılı Evrak, Form Satış Gelirleri 28.925,00 03.1.2.99 Diğer Hizmet Gelirleri 21.193,19 03.6.1.01 Lojman Kira Geliri 98.096,68 03.6.1.03 Sosyal Tesis Kira gelirleri 37.205,17 03.6.1.99 Diğer Taşınmaz Kira Gelirleri 19.687,15 03.6.2.01 Taşınır Kira Gelirleri 6.867,64 04.2.1.51 Muhtar Ödenekleri İçin Genel Bütçeden Alınan 1.061.448,84 04.3.2.03 Diğerlerinden Alınan Bağış ve Yardımlar 224.179,50 04.5.1.01 Genel Bütçeli İdarelerden Alınan Proje Yardımları 5.993.200,57 04.5.2.01 Genel Bütçeli İdarelerden Alınan Proje Yardımları 6.021.855,00 05.1.9.01 Kişilerden Alacaklar Faizleri 1.853,57 05.1.9.03 Mevduat Faizleri 1.179.483,14 05.2.1.03 Madenlerden Devlet Hakkı 17.429,77 05.2.2.51 Merkezi İdare Vergi Gelirlerinden Alınan Paylar 7.941.821,56 05.2.8.51 Maden İşletmelerinden Alınan Paylar 174.521,68 05.3.4.01 Vergi ve Diğer Amme Alacakları Gecikme Zamları 1.356.80 05.3.2.99 Diğer İdari Para Cezaları 22.362,90 05.9.1.06 Kişilerden Alacaklar 97.812,33 05.9.1.99 Yukarıda Tanımlanmayan Diğer Çeşitli Gelirler 379,80 13.300.683.91 9.661.496,38 TOPLAM 22.962.180,29 98

3 Yılı Tahmini Bütçesi: 2013 GİDER BÜTÇESİ : KODU FONKSİYONEL SINIFLANDIRMA BÜTÇEYLE TAHMİN BÜTÇEYE ORANI % EDİLEN 01 GENEL KAMU HİZMETLERİ 14.523.134,00. 74.48 02 SAVUNMA HİZMETLERİ 195.000.00. 1.00 03 KAMU DÜZENİ VE GÜVENLİK HİZMETLERİ 204.000.00. 1.05 04 EKONOMİK İŞLER VE HİZMETLER 1.810.000,00. 9.28 06 İSKAN VE TOPLUM REFAHI HİZMETLERİ 320.000,00. 1.64 08 DİNLENME, KÜLTÜR VE DİN HİZMETLERİ 20.000.00. 0.10 09 EĞİTİM HİZMETLERİ 2.427.866,00. 12.45 TOPLAM 19.500.000,00 100.00 KODU EKONOMİK SINIFLANDIRMA BÜTÇEYLE TAHMİN BÜTÇEYE EDİLEN ORANI % 01 PERSONEL GİDERLERİ 5.218.500,00 26.76 02 SOSYAL GÜVENLİK KURUMLARINA DEVLET PİRİMİ GİDERLERİ 1.138.000,00 5.84 03 MAL VE HİZMET ALIM GİDERLERİ 5.228.826.00 26.81 05 CARİ TRANSFERLER 1.649.674,00 8.46 06 SERMAYE GİDERLERİ 5.210.000,00 26.72 08 BORÇ VERME GİDERLERİ 30.000.00 0.15 09 YEDEK ÖDENEKLER 1.025.000.00 5.26 TOPLAM 19.500.000,00 100 2013 YILI GELİR BÜTÇESİ KODU 2013 YILI GELİR BÜTÇESİ BÜTÇEYLE TAHMİN EDİLEN BÜTÇEYE ORANI % 03.6.1.01 Lojman Kira Gelirleri 152.000.00. 0.78 03.6.1.03 Sosyal Tesis Kira Gelirleri 64.000.00. 0.33 03.6.1.99 Diğer Taşınmaz Kira Gelirleri 32.000.00. 0.16 05.1.9.03 Mevduat Faizleri 3.030.000,00 15.54 05.2.2.51 Merkezi İdari Vergi Gelirlerinden Alınan Paylar 16.000.000.00. 82.05 05.2.8.51 Maden İşletmelerinden Alınan Paylar 222.000.00 1.14 TOPLAM 19.500.000,00 100 99

h- Taşıt ve İş Makineleri Tablosu SIRA NO CİNSİ PLAKASI MODELİ MARKASI 1 BİNEK ARACI 75 AE 969 1999 Nissan Terrano Jeep 2 BİNEK ARACI 75 AE 240 1998 Mazda 2500 V Pick-up 3 BİNEK ARACI 75 AP 649 2009 Mitsubishi L 200 4 BİNEK ARACI 75 AP 648 2009 Mitsubishi L 200 5 BİNEK ARACI 75 AF 089 2002 Isuzu TFS 54 Pick-up 6 BİNEK ARACI 75 AF 887 2002 Isuzu TFS 54 Pick-up 7 BİNEK ARACI 75 AF 832 2002 Isuzu TFS 54 Pick-up 8 BİNEK ARACI 75 AH 111 2002 Ford Transit Minibüs 9 BİNEK ARACI 75 AH 113 2002 Ford Transit Minibüs 10 BİNEK ARACI 75 AL 354 2006 İveco Midibüs 11 DAMPERLİ KAMYON 75 AC 971 1993 BMC Dev Fatih 12 DAMPERLİ KAMYON 75 AE 371 1998 Mercedes 2521 13 DAMPERLİ KAMYON 75 AE 372 1998 Mercedes 2521 14 DAMPERLİ KAMYON 75 AE 373 1998 Mercedes 2521 15 DAMPERLİ KAMYON 75 AE 374 1998 Mercedes 2521 16 DAMPERLİ KAMYON 75 AE 375 1998 Mercedes 2521 17 DAMPERLİ KAMYON 75 AE 376 1998 Mercedes 2521 18 DAMPERLİ KAMYON 75 AE 519 1998 Mercedes 2521 19 DAMPERLİ KAMYON 75 AE 518 1998 Mercedes 2521 20 DAMPERLİ KAMYON 75 AF 572 2000 Mercedes 3031 21 DAMPERLİ KAMYON 75 AF 672 2000 Mercedes 3031 22 DAMPERLİ KAMYON 75 AH 027 2002 MAN 19.270 23 KAR BIÇAKLI DAMPERLİ KAMYON 75 AF 569 2000 MAN 18-220 FAX 24 KAR BIÇAKLI DAMPERLİ KAMYON 75 AH 003 2000 MAN 18-220 FAX 25 KAR BIÇAKLI DAMPERLİ KAMYON 75 AF 571 2000 MAN 18-220 FAX 26 KAR BIÇAKLI DAMPERLİ KAMYON 75 AF 445 2000 MAN 18-220 FAX 27 KAR BIÇAKLI DAMPERLİ KAMYON 75 AF 446 2000 Seyyar Kaynak Aracı 28 VİNÇ (10 Tonluk) 75 AC 970 1993 BMC Dev Fatih 29 SEYYAR TAMİR ARACI 75 AE 707 2000 Mercedes Ünimog 30 ASFALT ARACI 75 AE 265 2001 BMC Dev Fatih 100

31 ASFALT ARACI 75 AE 757 2000 BMC Dev Fatih 32 ÇEKİCİ 75 AS 915 2011 MAN 33.480 BBS 33 ÇEKİCİ 75 AC 067 1992 Man Treyler 34 KANAL KAZICI 2000 Mastaş 35 KANAL KAZICI 97-42025 1997 Hidromek HMK 100 S 36 KANAL KAZICI 98-42005 1998 Hidromek HMK 100 S 37 KANAL KAZICI 98-42006 1998 Hidromek HMK 100 S 38 KANAL KAZICI 11-42001 2011 Hidromek HMK 102 S 39 KANAL KAZICI 11-42002 2011 Hidromek HMK 102 S 40 GREYDER. 2000 Champion 720 A 41 GREYDER 98-21008 1998 Champion 740 A 42 GREYDER 98-21007 1998 Champion 740 A 43 GREYDER 00-21050 2000 Mitsubishi MG 530 44 GREYDER 00-21051 2000 Mitsubishi MG 530 45 GREYDER 00-21167 2000 Mitsubishi MG 530 46 GREYDER 00-21253 2000 Mitsubishi MG 530 47 GREYDER 07-21001 2007 Volvo 940 G 48 DOZER 00-25018 2000 Caterpiller D7G 49 DOZER 00-25081 2000 Caterpiller D7G 50 YÜKLEYİCİ KEPÇE 92-31019 1992 Komatsu WA 320 51 YÜKLEYİCİ KEPÇE 00-31028 2000 Komatsu WA 320-3 52 YÜKLEYİCİ KEPÇE 00-31065 2000 Komatsu WA 320-3 53 YÜKLEYİCİ KEPÇE 00-31251 2000 Komatsu WA 320-3 54 YÜKLEYİCİ KEPÇE 2011 Hitachi ZW220 55 YAMA SİLİNDİRİ 2011 AMMANN AV26-2 56 SİLİNDİR 1998 Dynapac CA 301 D 57 SİLİNDİR 00-88061 2000 Hamm 2420 D 58 KAR ARACI 00-81005 2000 Schmidh Supra 2000 59 KAR ARACI 00-81020 2000 Schmidh Supra 2000 60 EKSKAVATÖR 2006 CAT 318 CL 61 EKSKAVATÖR 2010 HITACHI ZX 250 LCH 62 EKSKAVATÖR 2011 HITACHI ZX 280 LCH ASFALT PLENTİ 63 ( 120 Ton / Saat Kapasiteli Sıcak 2011 Sabit iş Makinesi Asfalt Tesisi.) 101

Taşıt ve İş Makineleri İcmal Tablosu: SIRA NO TAŞIT VE MAKİNENİN CİNSİ ADET 1 Damperli Kamyon 12 2 Kar Bıçaklı 4x4 Damperli Kamyon 5 3 Greyder 8 4 Dozer 2 5 Lastik Tekerlekli Yükleyici 5 6 Kanal Kazıcı 5 7 Ekskavatör 3 8 Kar Makinesi 2 9 Çekici 2 10 Toprak Silindiri 2 11 Yama Silindiri 1 12 Vinç ( 10 Ton ) 1 13 Asfalt Roley Tank 1 14 Asfalt Distribütör 1 15 Seyyar Tamir 1 16 4x4 Makam aracı 1 17 4 X 4 Pick - Up 7 18 Minibüs 2 19 Midibüs 1 20 Asfalt Plenti ( 120 Ton / Saat Kapasiteli Sıcak Asfalt Tesisi.) 1 Sabit iş Makinesi. 20 TOPLAM 63 102

I - İlimiz Özel İdaresinin Mülkiyet ve Kullanımında Bulunan Taşınmazlar: 1 ARSALAR: BULUNDUĞU YER Adedi Metre Karesi İlçesi Köy/Mahalle Mevkisi Ada Parsel Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Posof Hanak Çıldır Karagöl Mahallesi Kartal Pınar Köyü Kartal Pınar Köyü Kartal Pınar Köyü Kartal Pınar Köyü Çamlıçatak Köyü Çamlıçatak Köyü Çamlıçatak Köyü Karagöl Mahallesi Atalar Mahallesi Eşmepınar Köyü Oltu Caddesi Lakır Mevkii Nenekaya Mevkii Açıklama 307 67 1 1577 Hükümet Konağı Önündeki Arsa (Arsa üzerindeki Kâgir Ev yıkıldı ve cins değişikliği yapılarak, Arsanın bir kısmı Hükümet Konağına ilave edilmek üzere satıldı.) Revize olmamış 1 4 Hk. 5000 Mera Niteliğinde (Kadastro Çalışmaları Başlatılmış) Revize olmamış 1 10800 Mera Niteliğinde (Kadastro Çalışmaları Başlatılmış) Revize olmamış 1 7 Hk. 5200 Mera Niteliğinde (Kadastro Çalışmaları Başlatılmış) 111 8 1 879 Cami ve Arsası ( Eski Tapuda Kilise) 145 6 1 656 Cami ve Arsası ( Eski Tapuda Kilise) 121 51 1 865 Camiye ait Arsa Revize olmamış 1 7 Hk. 5200 Kiliseye ait Vakıf Arsası (Kadastro Çalışmaları Başlatılmış) 319 443 1 200 Öğrenci Kapasiteli Yurt Yapımı İçin Maliye 3292 Hazinesinden Satın Alındı. 119 33 1 620 Köy Hizmetleri Şantiye Binası Yanındaki Boş Arsa 151 3 1 531 Boş Arsa (PTT arkası) 104 21 1 1505 Arsa (Göl Kenarında) Şahısla Davalık Çıldır Eşmepınar 106 65 1 6000 Mahkeme Kararı ile Arsaya dönüştürülmüş. Köyü Çıldır Çay Mahallesi 105 15 1 236 Çıldır Belediye Bşk. 31.12 2011 tarihine kadar Kültür Merkezi yapılması şartı ile verilen arsalar. Göle Kars Caddesi 218 26 1 2220 Arsa ( Hayvan Pazarı) Göle Ardahan Şosesi 200 1 1 610 Boş Arsa TOPLAM 16 103

2 BİNALAR: BULUNDUĞU YER Adedi Metre Karesi İlçesi Köy/Mahalle Mevkii Ada Parsel Merkez Kazım Karabekir Caddesi Merkez Yalnızçam Köyü 101 157-158 Merkez Merkezi Halil Efendi Mahallesi Atatürk Mahallesi 104 Cinsi 310 2 1 713 Bina Misafirhane 2 90,709-97,592 Ahşap Bina 132 127 1 5296 2. Katlı Beton Bina ve Arsası Açıklama Uğurludağ Kayak Merkezi Konaklama Binası Süt Toplama Merkezi 233 44 1 4399 YİBO. ve Arsası Yatılı Bölge Okulu ve Arsası Merkez Otbiçen Köyü 126 3 1 2013 Okul, Lojman ve Arsası Merkez Merkez Merkez Karagöl Mahallesi Kaptanpaşa Mahallesi Kaptanpaşa Mahallesi Merkez Değirmen Köy Kadastro görmemiş Merkez Merkez Merkez Merkez Karagöl Mahallesi Karagöl Mahallesi Halil Efendi Mahallesi Halil Efendi Mahallesi Otbiçen İlköğretim Okulu 319 112 1 1997 Okul ve Arsası İnönü İlk Okulu 227 25 1 2330 Okul ve Arsası 23 Şubat İlköğretim Okulu (Kütüphane dahil) 231 21 1 696 Özel İdare İşhanı ve Hizmet Binası İşhanı nın 3., 4. ve 5. Katları Özel İdare Hizmet Binası. ( 1 Adet Hamam normal İşyerine, dönüştürüldü., 11 Adet İşyeri, 1 adeti Şehit Ailelerine tahsis edildi. 10 adedi satıldı., 2. Kat Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğüne verilmiştir. 1 4084 Okul ve Arsası Kadastro Çalışması Devam Ediyor. 310 8 1 3009 Okul ve Arsası Kazım Karabekir Okulu (Kültür Md. Tahsisli.) 309 1 1 700 Tescilli Tarihi Bina Kongre Binası Kayabaşı 168 12-13 4 16850 Hizmet Binası (Eski) Köy Hizmetleri Binası Göller Mevkii 131 55 1 5130 Ardahan (Eski) Köy Hizmetleri Binası Makine İkmal, Isı Tesisi, Atölyeler, Ambarlar ve Yıkama Yağlama Tesisleri Bakım Evi Merkez Sulakyurt Köyü Şavşat Yolu 106 59 1 67000 Asfalt Pilenti Pilent Tesisi Merkez Yalnızçam Köyü Köy içi 136 6 1 212 Bina ve Arsası Camiye ait Bina ve Arsa Mevkii Damal Düz 140 20 1 4066 Bakım Evi Damal Şantiye Binası Damal Ata Mahallesi Köy İçi Mevkii Damal Kalender Mahallesi Köy İçi Mevkii 106 4 1 1955 Okul Aşağı Gündeş Okulu 106 5 1 1270 Kâgir İ.Ö.O. Lojman ve Arsası Kalender Köy Okulu

Damal Posof İnönü Mahallesi Alpaslan Caddesi Köy İçi Mevkii 101 27 1 1335 İlköğretim Bina ve Arsası Üçdere Köy Okulu 116 6 1 2070 Okul Tek Katlı İlkokul Posof Nenekaya 119 9 1 5431 Bina ve Arsa Köy Hizmetleri Şantiye Binası Hanak Vajay Köyü 182 14 1 5000 Bakım Evi Köy Hizmetleri Şantiye Binası Başı Hanak Atalar 150 6 1 2581 Okul ve Bahçe Halk Eğitim ve Okullar Var. Mahallesi Hanak Dilekdere Köyü 116 35 1 2189 Okul ve Lojmanı Okul Çıldır Lise 144 33 1 7222 Kâgir Lise Binası ve Arsa Çıldır Lisesi Tapu Şerhi Var. Çıldır Kabak Çayı (Yakınsu) 104 3 1 701 2 Katlı Kâgir Bina ve Arsa Çıldır Çay Mahallesi 105 16 1 1575 2 Adet Kâgir Bina ve Arsası Okul Milli Eğitim Binası Çıldır Çay Mahallesi 105 26 1 257 Kâgir Ev Çıldır Bld. 31.12.2011 Tarihine Kadar Kültür Merkezi Yapılması Şartıyla Verilen Yer. Çıldır Çay Mahallesi 105 6 1 2681 Merkez İlkokulu Milli Eğitim Müdürlüğü Hizmet Binası ve Kız öğrenci Yurdu Çıldır Yakınsu ( Aşıkşenlik) 101 94 4 3722 4 Adet Tek Katlı Bina Okul Lojmanı Kullanılmıyor Çıldır Güney 139 9 1 1131 Bakım Evi Köy Hizmetleri Şantiye Binası Çıldır Akçakale Köyü 121 29 1 537 2 Katlı Beton Arma Ev ve Arsası Göle Okçu Köyü Okçu Köyü Üstü Göle Ardahan Caddesi Akçakale Köyünde Bulunan Bina Mahkeme Kararı İle Yıkılmıştır. 468 1 1500 Bakım Evi Köy Hizmetleri Şantiye Binası 212 26 1 263 2. Katlı Kâgir Bina ve Arsası Göle Cami civarı 168 8 1 615 3 Katlı B. Bina ve Arsası Göle Cami Arkası Sağlık Müdürlüğüne Tahsisli Milli Eğitim Müdürlüğüne Tahsisli 6 Adet Lojman 118 6 1 4942 Okul ve Bahçesi Kâgir 3 Katlı Okul ve Arsası (30 Eylül İlkokulu) Göle Kars Caddesi 217 2 1 6594 Arsa Hüseyin Gedik İ.Ö. Okulu (Cins değişikliği işlemleri başlatılmış. TOPLAM 44 105

3 LOJMANLAR: BULUNDUĞU YER Adedi Metre Açıklama İlçesi Köy/Mahalle Mevkisi Ada Parsel Karesi Mekez İnönü Mahallesi Cinderesi 109 40 1 9932 Vali Konağı Merkez Karagöl Mahallesi Oltu Caddesi 306 16 16 1162 İl Genel Meclisi Hizmet Binası ve 16 Daireli Memur Lojmanları Merkez Kaptanpaşa Edip Çanakçı 319 302 10 1445 10 Daireli Memur Lojmanları Mahallesi Caddesi Damal Konuksever 119 41 4 516 Özel İdare Hizmet Binası ve Memur Lojmanları Mahallesi Damal Serhat Mahallesi 127 177 1 3880 Kaymakam Konutu Hanak Atalar Mah. 135 1 4 2956 Özel İdare Hizmet Binası ve Memur Lojmanları Hanak Atalar Mahallesi 1 Kaymakam Konutu Göle Kars Caddesi 160 13 4 997 Özel İdare Hizmet Binası ve Memur Lojmanları Göle 1 Kaymakam Konutu Çıldır Köprübaşı 141 3 4 985 Özel İdare Hizmet Binası ve Memur Lojmanları Çıldır Yeni Mahallesi Köprübaşı 141 3 1 433 Kaymakam Konutu Çıldır Çay Mahallesi 105 14 2 521 Mektebin Önü Tek Katlı Sobalı Lojman Posof Dikenlik Mevkii 104 22 2 2994 İşhanı ve Memur Lojmanları Posof Dikenlik Mevkii 104 1 Kaymakam Konutu Posof Dikenlik Mevkii 104 2 Müstakil Lojman TOPLAM 54 106

J Diğer Varlıklar: ARDAHAN İLİ KÖY, BAĞLI SAYI VE NÜFUSLARI: İLÇE ADI ADET NÜFUS TOPLAM KÖY BAĞLI KÖY BAĞLI KÖY+BAĞLI NÜFUS MERKEZ 63 13 22,501 488 76 22,989 ÇILDIR 35 2 8,012 53 37 8,065 DAMAL 7 3 2,843 100 10 2,943 GÖLE 50 11 20,500 404 61 20,904 HANAK 22 5 5,808 187 27 5,995 POSOF 49 12 5,938 334 61 6,272 İL TOPLAMI 226 46 65,602 1,566 272 67,168 ARDAHAN İLİ KÖY YOLLARI: İLÇE ADI HAM/ MUTASAVVER YOL (KÖY İÇİ+ KÖY DIŞI) YOL UZUNLUKLARI (KM) TESVİYE STABİLİZE BETON ASFALT KİLİT PARKE (KÖY İÇİ) TOPLAM MERKEZ 139.1280 0.0000 85.5000 0.0000 134.8000 20.8100 380.2380 ÇILDIR 55.2030 0.0000 115.3000 0.0000 42.0000 22.6900 235.1930 DAMAL 9.6750 0.0000 23.1200 0.9900 22.4000 4.9500 61.1350 HANAK 36.8120 0.0000 111.8300 0.0000 57.4000 13.8500 219.8920 GÖLE 96.3850 0.0000 154.5460 0.0000 113.5000 15.6100 380.0410 POSOF 41.4780 0.0000 248.2600 0.0000 30.0000 27.3500 347.0880 İL TOPLAMI 378.6810 0.0000 738.5560 0.9900 400.1000 105.2600 1,623.587 107

ARDAHAN İLİNE AİT KÖYYOLU ENVANTERİ TABLOSU İLÇESİ YOL NİTELİĞİ İL TOPLAMINDA YOL UZUNLUKLARI (KM) Ham yol Tesviye Stabilize Asfalt Beton Toplam MERKEZ İLÇE 1. DERECE 0 0 29.5 134.8 0 164.3 2. DERECE 0 0 56 0 0 56 KÖY İÇİ YOL 0 0 139.128 0 20.81 159.938 (KİLİT PARKE) ÇILDIR İLÇESİ 1. DERECE 0 0 62 42 0 104 DAMAL İLÇESİ 2. DERECE 0 0 53.3 0 0 53.3 KÖY İÇİ YOL (KİLİT PARKE) 0 0 55.203 0 22.69 77.893 1. DERECE 0 0 1.1 22.4 0.99 24.49 2. DERECE 0 0 22.02 0 0 22.02 KÖY İÇİ YOL 0 0 9.675 0 4.95 14.625 (KİLİT PARKE) GÖLE İLÇESİ 1. DERECE 0 0 24.546 113.5 0 138.046 2. DERECE 0 0 130 0 0 130 KÖY İÇİ YOL (KİLİT PARKE) 0 0 96.385 0 15.61 111.995 HANAK İLÇESİ POSOF İLÇESİ 1. DERECE 0 0 57.1 57.4 0 114.5 2. DERECE 0 0 54.73 0 0 54.73 KÖY İÇİ YOL (KİLİT PARKE) 0 0 36.812 0 13.85 50.662 1. DERECE 0 0 123 30 0 153 2. DERECE 0 0 125.26 0 0 125.26 KÖY İÇİ YOL (KİLİT PARKE) 0 0 41.478 0 27.35 68.828 KÖY ULAŞIM YOLU AĞI İL TOPLAMI 1. DERECE 0 0 297.246 400.1 0.99 698.336 1.139.646 2. DERECE 0 0 441.31 0 0 441.31 TOPLAM YOL AĞI KÖY İÇİ YOL (KİLİT PARKE) 0 0 378.681 0 105.26 483.941 1.623.587 108

KÖY YOLLARI BİR ÖNCEKİ YILA GÖRE DEĞİŞİM NEDENLERİ YOL NİTELİĞİ HAM YOL TESVİYE 1.5 KM. ÇILDIR İLÇESİ KENARDERE KÖYÜ HOROZÖTTÜ MAH.HAM YOLU HALİNE GETİRİLDİ TAMAMLANDI. (Yeni Yol) 1.5 KM. ÇILDIR İLÇESİ KENARDERE KÖYÜ HOROZÖTTÜ MAH.TESVİYESİ YAPILDI. (Yeni Yol) STABİLİZE 1.5 KM ÇILDIR İLÇESİ KENARDERE KÖYÜ HOROZÖTTÜ MAH.STABİLİZESİ YAPILDI.(Yeni Yol) ENVANTERE EKLENDİ.2011 YILI İZLEME PROGRAMINDA OTBİÇEN-A.KURTOĞLU-Y.KURTOĞLU-ÇAĞLAYIK GURUMU TEMEL DOLGUSU YAPILDIYOL STANDART HALE GETİRİLİP ASFALTA HAZIRHALE GETİRİLDİ.(9KM) ASFALT ÇILDIR İLÇESİ (TAŞDEĞİRMEN KÖYÜ,KARAKALE,DAMLICA KÖYLERİ) GÜZERGAHINDA 12.5 KM KARAYOLLARI AĞINA DAHİL EDİLDİ KARAYOLLARI MÜDÜRLÜĞÜ ASFALT ÇALIŞMALARINI YÜRÜTMEKTE OLUP YOL UZUNLUĞU. ENVANTERDEN ÇIKARILDI. BETON YOL BETON YOL 2008 YILINDA KÖYDES İLE DAMAL İLÇESİNDE 0.99 KM OLARAK YAPILMIŞ OLUP, DİĞER YOLLAR KÖY İÇİ KİLİT PARKE YOL OLARAK ALINDI.22 KM BETON YOLU ESKİ ENVANTERLERDE KİLİT PARKE YOL OLARAK ALINMIŞ, ARDAHAN İLİ İÇİN 0.99 KM. KÖY YOLU BETONDUR. TOPLAM YOL AĞI KÖY İÇİ YOLLAR DAHİL OLMAK ÜZERE 1.DERECE YOL AĞI 698.336 KM., 2.DERECE YOL AĞI 441.31 KM., KÖY İÇİ YOL AĞI 480.441 KM OLARAK TOPLAMDA 1623.587 KM. YOL AĞI MEVCUTTUR. 109

İÇME SUYU ENVANTERİ DETAY TABLOSU İLÇESİ SUSUZ KÖY BAĞLISI Ad. Nüf. Ad. Nüf. MERKEZ 0 0 1 25 GÖLE 1 295 0 0 ÇILDIR 0 0 0 0 POSOF 0 0 0 0 DAMAL 0 0 0 0 HANAK 0 0 0 0 TOPLAM 1 295 1 25 İLİN SUSUZ ÜNİTE SAYISI= 2 İLÇESİ YETERSİZ ŞEBEKELİ ÇEŞMELİ KÖY BAĞLISI KÖY BAĞLISI Ad. Nüf. Ad. Nüf. Ad. Nüf. Ad. Nüf. MERKEZ 2 334 0 0 0 0 0 0 GÖLE 6 3,076 1 50 0 0 0 0 ÇILDIR 6 970 0 0 0 0 0 0 POSOF 1 32 0 0 0 0 0 0 DAMAL 1 775 2 65 0 0 0 0 HANAK 1 144 0 0 0 0 0 0 TOPLAM 17 5,331 3 115 0 0 0 0 İLİN YETERSİZ ÜNİTE SAYISI= 20 110

İLÇESİ SULU ŞEBEKELİ ÇEŞMELİ KÖY BAĞLISI KÖY BAĞLISI Ad. Nüf. Ad. Nüf. Ad. Nüf. Ad. Nüf. MERKEZ 61 22,167 12 463 0 0 0 0 GÖLE 43 17,129 10 354 0 0 0 0 ÇILDIR 29 7,042 2 53 0 0 0 0 POSOF 48 5,906 12 334 0 0 0 0 DAMAL 6 2,068 1 35 0 0 0 0 HANAK 21 5,664 5 187 0 0 0 0 TOPLAM 208 59,976 42 1,426 0 0 0 0 İLİN SULU ÜNİTE SAYISI= 250 NİTELİĞİ SUSUZ BİR ÖNCEKİ YILA GÖRE DEĞİŞİM NEDENLERİ 2011 ENVARTERLNDEN MERKEZ İLÇE GÜZELYURT KIZILKİİLİSE MAH. SONDAJ ARAŞTIRMALARINDA SU BULUNAMADI, ALTERNATİF KAYNAKLAR ARAMA ÇALIŞMALARI DEVAM EDİYOR, 2012 YILI İÇİN GÖLE İLÇESİ ESKİ DEMİRKAPI KÖYÜ MEVCUT KAYNAK SULARI KURUDU,SONDAJ KUYU SUYUNUN SIHİ OLMAMASI YETERSİZ İL 01.01.2012 TARİHİ İTİBARİYLE 16 KÖY VE 1 BAĞLISININ SUYU YETERSİZKEN ; SUYU YETERSİZ OLAN 17 KÖY 3 BAĞLI OLARAK DEĞİŞKENLİK GÖSTERMİŞ OLUP KIŞ MEVSİMİNDE YER ALTI SULARI ÇEKİLMESİNDEN KAYNAK SULARININ YETERSİZ GELMESİ NEDENİYLE. OLUŞMUŞTUR. SULU İL 01.01.2012 TARİHİ İTİBARİYLE 214 KÖY VE 41 BAĞLISI SULUYKEN KIŞ MEVSİMİNDE YER ALTI SULARI ÇEKİLMESİNDEN KAYNAK SULARININ YETERSİZ GELMESİ NEDENİYLE SULU KÖY SAYISI 208 E, BAĞLISI İSE 42 OLARAK DEĞİŞKENLİK GÖZTERMİŞTİR. ÜNİTE SAYISI 2012 YILI SONU İTİBARİYLE TOPLAM 226 KÖYÜMÜZ 46 BAĞLISI MEVCUTTUR. 111

ARDAHAN İLİNE AİT İÇME SUYU ENVANTERİ TABLOSU İLÇE İÇME SUYU (ADET) KUYU SUYU (SONDAJ) KAYNAK SUYU KUYU(SONDAJ) + KAYNAK SUYU BELEDİYE VEYA BELDEDEN KARŞILAYAN MERKEZ 30 40 3 3 ÇILDIR 5 26 5 1 DAMAL 1 9 0 0 GÖLE 29 28 4 0 HANAK 2 19 6 0 POSOF 2 59 0 0 TOPLAM 68 181 18 5 TOPLAM İLETİM GENEL TOPLAM SU 137 362 36 9 544 İLETİMİ TOPLAM KÖY -BAĞLI 272 ÜNİTESİ 112

2 ÇEVRE ANALİZİ: A- Ardahan Hakkında Genel Bilgiler : Tarihçesi: Ardahan İlinin tarihine ait en eski yazılı belge Çıldır Gölü nün güneybatısındaki Taşköprü Köyü Kayalığına Urartu Kralı II. Serdur'un (M.Ö. 753-735) kazdırdığı fetih kitabesidir. Yörede ilk Türk yerleşimi M.Ö. 720 yılında Kıpçakların ataları olan Kimmerlerin bölgeye gelmesiyle başlamıştır. M.S. 628 yılında Hazar Türkleri nin bir kolu ve Ardahan adının kaynağı olan Arda Türkleri yöreyi ele geçirmişlerdir. 1069 yılında Alparslan tarafından fethedilerek Selçuklu egemenliğine giren Ardahan 1551 de Osmanlı İmparatorluğu topraklarına dahil olmuştur. Kura Nehri yukarı havzasında yer alan Ardahan, Göle, Hanak ve Çıldır bölgesi 93 Harbi olarak bilinen 1877 Türk-Rus Savaşı na kadar Osmanlıların Ardahan Sancağı nı oluşturuyordu. O zamanki Sancak (Liva) deyimi, şimdiki İl (Vilayet) karşılığında kullanılıyordu. 1828-1855 yıllarında Rus işgaline maruz kalan Ardahan, 1878 Berlin Antlaşmasıyla savaş tazminatı yerine Kars ve Batum la Elviye-i Selâse ( üç il) Ruslara bırakılmıştır. Bu süre zarfında esaret altında yaşamak zorunda kalan Ardahan da yer yer ayaklanmalar olmuş ise de bu ayaklanmalar kanlı bir şekilde bastırılmıştır. 1918 yılında imzalanan Brest-Litovsk Anlaşması ile Osmanlılara iade edilmiştir. Böylece Ardahan 40 yıllık Rus hakimiyeti son bulmuştur. Resmen Elviye-i Selâse denilen üç sancağın, 1918 Nisanındaki ilk kurtuluştan doğan sevinci altı aydan fazla sürmemiş; 30 Ekim 1918 tarihinde imzalanan Mondros Ateşkes Anlaşmasıyla ordumuzun çekilmesi sonucu Ermeni ve Gürcülerin işgaline uğramıştır. Bunun üzerine Ardahan, 5 Kasım 1918 de ilk Müdafaa-i Hukuk teşkilatımız olarak Kars ta kurulan Milli Şura adlı geçici hükümete katılmış; altı ay süresince doğuda Ermenilerle, kuzeyde Gürcülerle mücadele edilmiştir. Milli Şura Hükümetince Mondros Mütarekesi şartları reddedilmiş, I. Ardahan Kongresi (3-5 Ocak 1919) ve II. Ardahan kongresi (7-9 Ocak 1919) ile kurtuluşa giden yol açılmıştır. Ardahan, Kazım Karabekir Paşa ve Halit Paşa komutasındaki ordumuz tarafından 23 Şubat 1921 de düşman işgalinden kurtarılmıştır. 7 Temmuz 1921 tarihinde mutasarrıflık yapılan Ardahan 1926 yılında 877 sayılı kanunla ilçe yapılarak Kars iline bağlanmıştır. Halkın talebi ve SSCB nin dağılmasıyla bölgede meydana gelen gelişmeler göz önüne alınarak 27.05.1992 tarih ve 3806 sayılı kanunla yeniden İl statüsüne kavuşmuştur. 113

Coğrafi Durumu : Ardahan İli 41º36 13 kuzey, 40º45 24 güney enlemleri ve 42º25 43 batı, 43º29 17 doğu boylamları arasında 1829 m. rakımda yer almaktadır. Türkiyenin kuzeydoğusunda yer alan Ardahan İli, kuzeyinde Acaristan Özerk Cumhuriyeti, kuzeydoğusunda Gürcistan ve kısmen de Ermenistan, güney ve güneydoğusunda Kars, güneybatısında Erzurum ve batıda Artvin illeri ile sınırlıdır. Oltu ya, Batum a, Artvin e, Ahıska ya ve Kars a açılan önemli geçitleri ve boğazları vardır. İl alanı ana çizgileriyle 1800-2100 m. yükseltilerinde ovalarında yer aldığı dalgalı bir yapıya sahip plato görünümündedir. Bu plato yüzeyinde merkezi püskürmelerle oluşan Cin Dağı (2957 m), Keldağı (3033 m), Ilgar Dağı (2918 m), Kısır Dağı (3197 m) gibi volkan konileri vardır. İl platosunun kenar kısımlarından güneydoğusunu Allahuekber Sıradağları, kuzey batısını da Yalnızçam Sıradağları oluşturur. Yine bu plato alanı içinde güneybatı - kuzeydoğu yönünde uzanan Göle, Ardahan, Çıldır ve Aktaş gibi alüvyal tabanlı ve tektonik kökenli bir takım depresyonlar bulunmaktadır. Bu depresyonlar yarma vadilerle birbirlerine bağlanmış durumdadır. İlin Koordinatları : Enlem : 41º36 13 Kuzey, 40º45 24 Güney Boylam : 43º29 17 Doğu, 42º25 43 Batı Ardahan ın İlçeleri ve İl Merkezlerine Olan Uzaklıkları: İlçeler : Ardahan - Merkez, Çıldır, Damal, Göle, Hanak, ve Posof İl Merkezine Olan Uzaklıkları: ARDAHAN 30 45 81 45 HANAK 15 51 45 DAMAL 36 60 POSOF 96 ÇILDIR 44 74 99 125 99 GÖLE 114

Ardahanın Bazı İl Merkezlerine Olan Uzaklıkları: ARDAHAN 114 243 ARTVİN 203 ERZURUM 91 205 203 KARS TÜRKGÖZÜ 90 204 293 180 (Gürcistan) AKTAŞ 65 179 268 155 125 (Gürcistan) 340 234 302 431 430 405 TRABZON İlçe Bazında Köy ve Mahalle Sayısı, Rakımı ve Yüz Ölçümü: İLÇESİ KÖY MAHALLE RAKIM YÜZÖLÇÜMÜ (Metre) (Hekdar) (km²) Merkez 62 7 1.829 146.490 1.464,90 Çıldır 35 11 1.900 83.300 833,00 Damal 7 8 2.100 25.850 258,50 Göle 50 7 2.050 127.000 1.270,00 Hanak 22 9 1.810 60.750 607,50 Posof 49 1 1.500 60.161 601,61 Toplam 225 43 503.551 ha. 5.035,51 km² 115

Nüfusu : İL VE İLÇE MERKEZLERİ KÖYLER TOPLAM ARDAHAN ERKEK KADIN TOPLAM ERKEK KADIN TOPLAM ERKEK KADIN TOPLAM Merkez 10.221 8.077 18.298 11.648 11.341 22.989 21.869 19.418 41.287 Çıldır 1.022 715 1.737 4.565 4.373 8.938 5.587 5.088 10.675 Damal 1.880 1.721 3.601 1.505 1.438 2.943 3.385 3.159 6.544 Göle 4.868 2.965 7.833 11.657 11.237 22.894 16.525 14.202 30.727 Hanak 1.991 1.977 3.968 2.988 3.007 5.995 4.979 4.984 9.963 Posof 1.099 888 1.987 3.023 3.249 6.272 4.122 4.137 8.259 Toplam 21.081 16.343 37.424 35.386 34.645 70.031 56.467 50.988 107.455 Ekonomisi : Ekonomi Tarım, hayvancılık, sanayi ve sınır kapısı ticaretine dayalıdır. Tarım: Elverişsiz iklim şartları tarla tarımını engeller. Akarsu boylarında tarım yapılır. Buğday, Arpa, çavdar ve az miktarda patates yetiştirilir. Hayvancılık: Geniş mera ve çayırlarındaki zengin bitki örtüsü hayvancılığın gelişmesini sağlamıştır. En çok sığır ve koyun beslenir. Koyun yetiştiriciliğinde mor ve ak karaman, sığır besiciliğinde ise yüksek verimli Doğu Anadolu kırmızısı ve zavod veya kalakan türleri hakimdir. Arıcılık gelişmiştir. Hayvancılıkta sığır ağırlıklı olup, yaylalarda kurulan ve Zavot adı verilen mandıralarda yoğurt, tereyağı, peynir üretilmektedir. İlde Arıcılık Enstitüsü, Yapay Tohumlama Merkezi ve Zirai Araştırmalar İstasyonu mevcuttur. sınırlı olarak balıkçılık yapılmaktadır. Ardahan'da sanayi fazla gelişmemiş, İlde hayvancılığa bağlı olarak süt toplama merkezleri ve mandıralar yer almaktadır. İklimi : Ardahan da Karasal iklim hâkim olup kışları uzun, sert ve kar yağışlı, yazları ise kısa ve serindir. Yalnızca etrafı dağlarla çevrili olan ve ortalama 900 m. yükseklikte bulunan Posof ilçesi mikroklimatik iklim koşullarına sahip olup, kışları yumuşak ve yağışlı, yazları ise sıcak geçmektedir. Ardahan ilinde sert bir yüksek yayla iklimi hakim sürer. Sibirya yüksek basınç merkezinin tesiri altında olduğundan, kış yedi ay devam eder. Kar yağışı fazla olduğundan, toprak uzun müddet karla kaplı kalır. İlkbahar ve sonbahar mevsimleri yok denecek kadar kısa sürer. 116

Bitki örtüsü : İl Topraklarının büyük kesimi çayır ve meralarla kaplıdır. Orman yönünden fazla zengin değildir. Dağ eteklerinde çam ağaçları yer alır. Önemli Dağlarımız : Allahuekber Dağları-Kabak Tepe (3055 m.), Keldağı (3033 m.), Ilgar Dağı (2918 m), Cin Dağı (2957 m), Kısır Dağı (3197 m), Uğurlu Dağı (2806 m), Gözedağ Dağı (3167 m), Ahaşen Dağı (2812m) Dağlar : Ardahan İli genel olarak dağlık bir yayla görünümündedir. İl topraklarının görünümü çoğunlukla sıra dağlarla bölünmüş, bunların arasında yüksek düzlükler, ova ve vadiler şeklindedir. İl toprakları ülkenin genel topografik yapısında görülen, batıdan doğuya doğru gidildikçe oluşan yükselimin en son noktasındadır. Ardahan İlinin kuzey kesiminde Yalnızçam Dağları (2715 m.), güney batı kesiminde ise Allahuekber Dağları-Kabak Tepe (3055 m.) bulunmaktadır. Kuzey doğusunda Keldağ'ı (3033 m), doğusunda Akbaba Dağı (3026 m.) ve ilin en yüksek noktasını oluşturan Kısır Dağının doruğu (3197 m) ise güney kesiminde bulunmaktadır. Bunun haricinde önemli dağlar ve yükseltileri; Ardahan-Göle arasında üzerinde kayak merkezinin de bulunduğu Uğurlu Dağı (2765 m), Posof Ilgar Dağı (2918 m), Hanak Serinkuyu ve Çavdarlı Yaylalarının üzerinde bulunduğu Cin Dağı (2957 m), Posof-Göze Dağı (3167 m), Alagöz-Yaylacık Köyleri arasında Ziyaret Tepesi (2454 m), Büyük Sütlüce ve Hoçuvan arasında Kartal Tepesi (2521 m), Hanak, Alaçam Baştoklu - Koyunpınar Yaylalarının arasında bulunan Persokıran Tepesi (2641 m.) dikkat çekenler arasındadır. Vadiler : Esasen Kura Nehri, Posof Çayı hariç (yurt dışında tekrar Kura Nehri ne katılmaktadır) Havzadaki tüm alanın yağış ve yüzey sularını toplamaktadır. Kura Nehri, Ardahan şehir merkezindeki tarihi Ardahan Kalesinden itibaren yatağı boyunca Ülke ve İl sınırı içerisinde 50-600 m. arasında değişen dar ve derin vadi (kanyon) oluşturmaktadır. Bu kanyon İl sınırları içerinde yaklaşık olarak 90 km. lik bir uzunluğa sahiptir. Bunun dışında Kura Nehri ne karışan Cot Suyu, Beşikli Mağarası, Dilekdere Köyü hattında yaklaşık 8,5 km, Çıldır-Karaçay Yıldırım Tepe batısından itibaren Sukarışan Mağarası hattında yaklaşık 9,5 km daha küçük ölçekli dar ve derin vadi ( kanyon) oluşturmaktadır. 1950-1350 m. rakımları arasında seyreden bu derin vadiler, flora-fauna (bitki-hayvan) çeşitliliği ve doğal güzelliklerce zengin olup bilimsel araştırmalar için ise bakir bir alan oluşturmaktadır. Ayrıca bu vadi içerisinde, tarihi kale ve kulelerden olan Kazankale, Şeytan Kalesi, Kurt Kale, mağaralar ve harabeler yer almaktadır. Vadi yukarıdaki özelliklerinin yanında, rafting ve dağ-doğa (trekking) yürüyüşü sporlarına uygun parkurlar içermekte dolayısıyla ekolojik turizm potansiyeli oluşturmaktadır. 117

Önemli Ovalarımız: Ardahan Ovası ile Göle Ovasıdır. Ovalar : Ardahan merkez ilçenin de üzerinde kurulduğu Ardahan Ovası, 180 km²'lik alan ile İlin en büyük ovasıdır. Ovanın ortasında Kura (Kür) Nehri geçmektedir. Göl ve akarsu depolarının yer aldığı ova tabanında geniş çayırlıklar görülür. Ovanın ortalama yükseltisi 1850 m dir. Diğer önemli ova ise Göle İlçe merkezinin üzerinde kurulu bulunduğu 150 km² lik Göle Ovasıdır. Göle Ovasının yüksekliği ortalama 2000 m. civarındadır. Göle ovasında çayırlar geniş yer kaplayıp, bataklıklar mevcuttur. Ayrıca, nispeten daha küçük alanlardan oluşan Hanak Ovası (20 km²) ve Hoçuvan Ovası (14 km²) da bu grupta adlandırılabilir. Mevcut ovalar büyük oranda uzun boylu çayırlarla kaplı olup, bunların bir kısmında tahıl, yem bitkileri ve önemli oranda da çayır otu üretimi yapılmaktadır. İlkbahar ve sonbaharda ise hayvan otlatma alanı olarak kullanılmaktadır. Yaylalar : Ardahan İlindeki mevcut dağların daha çok uygun meyildeki etekleri 3 aylık yaz mevsiminde yayla olarak kullanılmaktadır. Ortalama 2000-2800 m. yükseklikte olan bu yaylalar, sahip olduğu zengin otlaklarla hayvancılık için elverişli bir ortam oluşturmaktadır. Artvin Ardanuç sınırında Yalnızçam Dağları üzerinde bulunan Bülbülhan Yaylası; Erzurum, Artvin ve Ardahan köylülerinin katılımı ile panayır ve pazar amaçlı kullanılmaktadır. İldeki yüksek yayla stepleri, yayla hayvancılığı bakımından büyük önem taşır. Nitekim, buradaki step topluluğuna, yayladan yararlanma süresi içinde hayvan yetiştiriciliğinin en değerli kaynağını oluşturduğu için Sözer (1972) tarafından buna Yayla Vejatasyonu adı verilmiştir. Nisan ayının sonundan itibaren ve mayıs ayı başlarında karların erimesi ve karasallık nedeniyle sıcaklığın hızla yükselmeğe başlaması, yayla steplerini birden bire canlandırır. Bu nedenle de, haziran ayının ilk yarısı içinde hemen her tarafta yaylacılık faaliyeti başlar ve hayvanlar yayla alanlarına yayılır. Erken ve aşırı otlatma ile birlikte yüksek yayla stepleri erken tükenir ve en geç eylül ayının ilk yarısında yaylalardan dönüş sona erer. Yüksek yayla stepleri kuşağı üzerinde ortalama 2600-2700 m. den sonra yüksek alanlarda yine ot topluluğu olan yüksek dağ-çayır bitkileri yer alır. Kar örtüsünün geç kalktığı, fakat yaz devresinde (özellikle temmuz, ağustos ayları) ısınmanın fazla olduğu bu yerlerde dağ çayır bitkileri haziran ayının ilk yarısında yeşillenmeye ve çiçeklenmeye başlar. Bundan sonra çabuk olgunlaşan türler, en geç eylül ayı sonunda vejetasyon devresini tamamlar. Zaten ekim-kasım aylarında başlayan kar yağışları ile burada kuşağın her yanı kısa zamanda kar ile örtülür. 118

Önemli Havzalarımız: Ardahan Havzası (Hanak ve Damal İlçelerini içine alan Meşe Ardahan Havzası dahil), Göle Havzası, Posof Havzası ve Çıldır Havzasıdır. Ardahan Havzası : Havzanın ana hatlarını; güneyde Uğurlu Dağı (2765 m), batıda Yalnızçam Sıradağları, kuzeyde Yalnızçam Sıradağlarının uzantısı Cin Dağı (2957 m) ve Ilgar Dağı (2918 m) ile doğuda ise Kısır Dağı (3197 m) oluşturmaktadır. Havza; Ardahan Merkez İlçe, Hanak ve Damal İlçelerini (Meşe Ardahan Alt Havzası) içine almaktadır. Alt rakımı ortalama 1800-1900 m. yükseklikte bulunan Ardahan Havzası tamamen tektonik kökenlidir. Havzada genellikle düz ve düze yakın meyillikler görülür. Dik ve sarp meyillerin oranı, toplam havza alanı içindeki payı oldukça düşüktür. Göle Havzası : Kuzeydoğu Anadolu da volkanik kökenli Allahuekber Dağları silsilesinin kuzeybatısında yer alan Göle Havzasının alt rakımı 2000-2100 m. yüksekliğe sahiptir. Tamamen tektonik bir çukur olan Göle Havzası, alüvyal dolgu ile kaplıdır. Bu dolgu yüzeyinde çayır-bataklıklar yaygındır ve turba oluşumları gözlenmektedir. Göle Havzası, Ardahan Havzası na sokulan Kura Çayı tarafından Kura Nehri Havzasına bağlanmıştır. Posof Havzası: Posof Havzası, İldeki en az alana (60.161 ha) sahip havzadır. Çevresindeki sahanın sularını toplayarak buraya havza niteliği kazandıran Posof Çayı, güneybatı-kuzeydoğu yönünde yaklaşık 32 km lik bir mesafeden sonra ülke sınırları dışında akışını sürdürmektedir. Posof Havzası; havzanın tabanını oluşturan Posof Çayının İlçeyi terk ettiği rakım (1200 m.) ile havzanın en yüksek noktasını oluşturan Göze Dağı (3167 m) rakımları arasında değişkenlik göstermektedir. Havza, ortalama 2100-2200 m. yükseklikte volkanik formasyonlar üzerinde gelişmiş bulunan bir aşınım yüzeyi görünümündedir. Havzada heyelanların oluşturduğu irili ufaklı bir çok göl bulunmaktadır. Havza, Kura Nehrinin bir kolu olan Posof Çayı ve kolları tarafından derince yarılmış, yüksek ve engebeli bir alandır. Posof Çayı, su toplama havzasını batıdan Göze Dağı üzerinden geçen su-bölümü çizgisi; Çoruh Havzasından, güneyde uzanan Ilgar Dağı su-bölümü çizgisi de, Kura Nehri Yukarı Havzasından ayrılmıştır. Havzada topografik özellikler ulaşımı güçleştirmektedir. Dar ve çoğunlukla dönemeçli yollar, yörenin ulaşımını karakterize etmektedir. Havzada 2000 yılı itibariyle bir ilçe, 49 köy yerleşmesi bulunmaktadır. Sürekli nüfus barındıran bu yerleşim yerinin dışında, sahada mevsimlik olarak yararlanılan 38 yayla yerleşim yeri de yer almaktadır. Yeryüzü şekilleri ve iklim koşullarının ekip biçme faaliyetlerini büyük ölçüde sınırlandırmış olduğu havzada, hayvancılık nüfusun temel geçim kaynağı haline gelmiştir. Topografik yapıdan dolayı kısa mesafelerde değişen yükselti ve eğim değerleri, farklı formasyon kuşaklarının oluşmasına yol açarak, çayır ve mera hayvancılığının önemini arttırmıştır. Ekip biçme faaliyetleri ise, daha çok hayvancılığı destekler niteliktedir. 119

Önemli Göllerimiz: Çıldır Gölü ile Aktaş Göllerimizdir. Çıldır Havzası ile Çıldır ve Aktaş Gölleri : Çıldır Gölü; Van gölünden sonra Doğu Anadolu Bölgesinin ikinci büyük gölü olan Çıldır, lav akıntısı sonucunda oluşmuş bir lav seti gölü dür. ilin güneydoğu kesiminde yer alır, yüksekliği 1.959 m dir. Aktaş Gölü ise ilin doğu kesiminde yer alır. Bu gölün doğu yarısı Gürcistan sınırları içinde kalır, yüksekliği 1.798 m. dir. Doğu-batı yönünde uzanan eşiklerle birbirinden ayrılan her iki çanakta çökme sonucunda oluşmuştur. Çanağın derin kısımları da göllerle kaplanmıştır. Bu göllerden Aktaş Gölü kapalı bir göl olup suları acıdır. Bunun yanında güneyden Arpaçay a açılan Çıldır Gölü ise tatlı su gölüdür. a. Çıldır Gölü ve Çevresinin Yapısal Özellikleri: Gölün güneyinde ve kuzeyinde Pre-Neojen temel üzerinde milli, kumlu, çakıllı tabakalarla ardalanmalı olarak istiflenen volkano-sedimanter formasyon uzanmaktadır. Gölün kuzeyinde, bu formasyon batıya doğru eğimlidir. Bu formasyonun üstüne yer yer oturan bazaltların yaşı muhtemelen Miyosendir. Göl sahasının doğu ve batısında ise, volkano-sedimanter formasyonu örten kalın bazalt kütleleri yer almaktadır. Bunlar Kuvarterner başlarında merkezi püskürmelerden meydana gelmiştir. Gölün güneyinde ise, volkanik formasyonu örten ve aşınmadan korunmuş adalar halinde Pliyo- Kuvarterner göl çökelleri uzanır. Kuzeyde Çıldır Ovası nın kenarlarında kumlu, çakıllı, killi, marnlı göl çökelleri yaygındır. Çıldır Ovası nda ise, kalın bir alüvyal örtü bulunmaktadır. b. Çıldır Gölü ve Çevresinin Morfolojik Özellikleri: Türkiye nin yüksek bölgesini oluşturan Doğu Anadolu da genellikle yapısal doğrultulara paralel olarak uzanan geniş ve büyük tektonik kökenli havzalar bulunmaktadır. Doğu Anadolu nun önemli ovalarının yerleştiği bu havzalar, genellikle yakın bir geçmişe kadar göller tarafından işgal edilmiş ve büyük bir kısmı kapma ve taşma sonucunda dış drenaja bağlanmıştır. Ancak, bugün de tektonik kökenli derin (Van Gölü Havzası gibi) göller bulunmaktadır. Çıldır Gölü de esas itibariyle post-alpin dikey hareketleri sonucunda oluşmuş çanağın sular tarafından işgal edilmesi ile meydana gelmiştir. Bu göl Üst Neojen de Doğu Anadolu nun alçak kesimlerini işgal eden gölün kalıntısıdır. Çıldır Gölü halihazırda tektonik çanağın derin kısımlarına yerleşmiştir. Kabaca üçgen şeklindeki göl, 1959 m. yüksekliktedir ve 124 km² lik bir alan kaplamaktadır. Gölün güney-kuzey yönündeki uzunluğu 18,3 km, doğu-batı yönünde en geniş yeri ise 16,2 km dir. Göl sahası güneye doğru daralmakta ve güney ucunda üçgen şeklinde sığ bir koy halini almaktadır. 120

Gölün derinliği 130 m yi aştığı bilinmektedir. Gölün, özellikle kuzey kesiminin çok derin olduğu kıyı şekillerinden de anlaşılmaktadır. Göl yüzeyi şiddetli kış aylarında donmakta, tatlı olan göl sularında sazan (Cyprinus carpio), şafak balığı (Aspius spec) ve alabalık (Salmo trutta) yaşamaktadır. Gölün doğusunda ve batısında yüksekliği 3000 m. yi aşan volkanik kütleler bulunur. Bunlardan doğuda bulunan Akbaba Dağının en yüksek yeri 3026 m., batıdaki Kısır Dağı volkanik kütlesinin de en yüksek yeri ise 3197 m. yi bulmaktadır. Gölün kuzeyinde ise, ortalama yüksekliği 2100 m. olan ve doğu-batı yönünde uzanan bir sırt yer alır. Bu sırtın batı ucu üzerinde Gölbelen Köyü civarında yüksekliği 1970-1975 m. kadar olan bir gedik bulunur. Gölün güney kesiminde ise, diğer kesimlere göre son derece düz ve ortalama yükseltisi 2000 m. civarında olan bir aşınım yüzeyi uzanır. Burada kuzey-güney yönünde uzanan bir oluk vasıtasıyla Arpaçay a geçilmektedir. Şu halde, göl havzasının doğusu ve batısı yüksek arazili volkanik sahalarla çevrili olduğu halde, güney ve kuzeyde alçak koridorlar uzanmaktadır. Çıldır Gölü nün kıyı özellikleri; gölün güney kesimi bir tarafa bırakılırsa, diğer kısımlarındaki yüksek yüzeyler göle dik yamaçlarla inmektedir. Kuzeybatıda Gölbelen ve Gölebakan köyleri arasında batıya doğru sokulmuş geniş bir koy bulunmaktadır. Bu koya dökülen Kayınlık Deresi geniş bir birikinti yelpazesi oluşturmuştur. Gölün kuzey kıyısı ise doğrusal bir uzanış göstermekte olup diktir, girinti ve çıkıntılar son derece azdır. Gölün doğu kıyıları, diğer kısımlara göre son derece fazla girintili ve çıkıntılıdır. Akçakale Köyü ile Doğruyol Bucağı arasında büyük bir koy yerleşmiştir. Bu kesimde burunlar ve burunların nihayetinde küçük adalar bulunmaktadır: Boy Adası, Büyükada, Kuşadası bunlardan bazılarıdır. Gölün güney kesiminde, 2000 m. civarında uzanan düzlük yüzeyinin yer aldığı alanda kıyı ise son derece düz bir uzanış göstermektedir. Çıldır Gölü nün kıyı şekillerini esas itibariyle sahanın morfolojik özelliği etkilemiştir. Gerçekten, gölün doğu ve batısında yüksek sahaların varlığı kıyının dik profil almasına neden olmuştur. Bunun yanında yüksek sahaları parçalayan dereler ise, kıyının girintili ve çıkıntılı olmasına yol açmıştır. Bunun yanında gölün kuzeyindeki kıyının doğrusal, girintisiz çıkıntısız bir uzanış göstermesi bu kıyıların faylı olması ile ilgilidir. Buna karşılık, gölün güneyindeki kıyıların yatık profil göstermesi, burada uzanan düzlük yüzeyin varlığından ileri geldiği söylenebilir. Bunun yanında, dalgaların kıyıyı şekillendirme faaliyetleri de kıyının şekillenmesi üzerinde az da olsa etkili olmuştur. Nitekim, bölgedeki şiddetli ve hakim rüzgarların batı-güneybatıdan esmesi gölün kuzey ve kuzeydoğu kıyılarının işlenmesinde ve buradaki kıyıların dik profilli olmasında rol oynamıştır. Bununla birlikte göl havzasının derin olması, akarsular tarafından getirilen malzemenin gölün kenarında yığılarak dolmasını ve geniş deltaların oluşmasını engellemiştir. Diğer taraftan gerek Kısır Dağı ve gerekse Akbaba Dağından gelen kuvvetli sel dereleri sahayı şiddetli bir şekilde parçalamıştır. 121

Tarihi Eserler ve Turistik Yerler: Ardahan, tarihi eserler ve tabii güzellikler bakımından zengindir. Tarihi eserlerin büyük kısmı harap durumda veya yıkılmıştır. İlk yapılış şeklini koruyan eser çok azdır. Ardahan Kalesi: Merkez ilçede Kura Irmağının kıyısında yapılmıştır. Ardahan Kalesi nde yapılan araştırmalar, yörede Eski Tunç Çağı na ait kalıntıları ortaya koymaktadır. Ardahan Kalesi, Osmanlı döneminde 16. yüzyıl ortalarında, Kanuni Sultan Süleyman ın emriyle inşa edilmiş ve günümüze kadar ulaşmayı başarmıştır. Ardahan Kalesi uzun yıllar, Osmanlı topraklarını Kafkasya yönünden gelen saldırılara karşı korumuştur. Tarihi oldukça eskilere dayanan Ardahan Kalesi nde yapılan kazılar bölgenin çeşitli krallıkların hakimiyetine girdiğine göstermektedir. 1878 Ayastefanos Antlaşması yla Rusya ya verilen yöre, 1918 Brest-Litovsk Antlaşması yla geri alınmıştır. Şeytan Kalesi: Çıldır İlçesinde, Çıldır a 1 km. uzaklıktaki Yıldırımtepe köyünün yaklaşık 1,5 km. kuzeydoğusunda bulunan Karaçay Vadisi nde oldukça sarp bir alana inşa edilmiştir. Ortaçağda yapıldığı tahmin edilmektedir. Kalenin kuzeyi dik kayalık, güneyi ise derin dere yatağıdır. Kalenin içinde çeşitli yapı yıkıntıları mevcuttur. Savaşır (Çançak) Kalesi: Posof İlçesine bağlı Savaşır (çançak) köyünün güneydoğusunda, üç yanı vadi ile çevrili sivri bir tepe üzerinde konumlandırılmıştır. Kinzi Kalesi: Ardahan ın yaklaşık 30 km. batısında Bağdeşen (Kinzodamal) Köyünün kuzeyinde, Bülbülan Yaylası nın güneydoğusunda yer alan bir kaledir. Sevimli Kalesi: Hanak İlçe merkezinin yaklaşık 18-20 km. güneydoğusundaki Sevimli (Vel) köyünün takriben 500 m. güneyinde, Kura Nehri vadisinde, yarımada biçimli sarp bir tepe üzerinde yer almaktadır. Kalecik Kalesi: Göle İlçesine bağlı Kalecik köyünün yaklaşık 450-500 m. güneyinde, Köyden gelen derenin oluşturduğu vadi ile Kura Vadisi nin kesiştiği noktada sarp bir alana kurulmuştur. Kurtkale: Çıldır İlçe merkezinin yaklaşık 36 km. kuzeydoğusundaki Kurtkale nahiyesinin 1 km. güneyinde ve Gürcistan sınırında bulunmaktadır. Yakınındaki nahiyeye de adını veren Kurtkalenin tarihi ve adını nereden aldığı konusunda kesin bilgi yoktur. Kazan Kale: Ardahan ın yaklaşık 12-13 km. kuzeydoğusunda, Kura Vadisi nin nehrin akış yönüne göre sağında, vadinin sınırlandığı dil biçimindeki yükselti üzerinde yer almaktadır. Kesin tarihi bilinmeyen kale çevresinde, eski yerleşim izleri mevcuttur. 122

Altaş ( Ur) Kalesi: Ardahan- Hanak karayolunun 18. km sindeki Altaş (Ur) köyünün doğusunda yer alan sivri bir tepe üzerine kurulmuştur. Tarihi kaynaklarda sadece adı ve yeri belirtilen kalenin, ilk yapım tarihi kesin değildir. Ancak 7.- 8. yüzyıldan beri bu kalenin mevcut olduğu anlaşılmaktadır. Kırnav Kale: Hanak İlçesinin 5 km. güneyindeki Çayağzı köyünün yaklaşık 400 m. batısında Ardahan Hanak karayolu üzerinde Hanak Çayı kenarında yer alır. Bu kalenin de kesin inşa tarihi bilinmemektedir. Ancak bugünkü kalıntıların, Ardahan Kalesi ne ait kalıntılarla aynı duvar tekniğine sahip olması dikkat çekicidir. Akçakale Ada Şehri Kalıntıları: Çıldır Gölü nün içerisinde yer alan Akçakale Adası, doğal güzelliklerinin yanı sıra, birinci derecede arkeolojik sit alanıdır. Çıldır ilçe merkezinin yaklaşık 27 km. güneydoğusunda yer alan Akçakale köyünün hemen batısında bulunan bir ada şehrine ait kalıntılardır. Çıldır / Taşköprü Kitabeleri: Çıldır ilçe merkezinin yaklaşık 30 km. güneyindeki Taşköprü köyünde köyün kuzeyini sınırlayan kayalıkta, büyük bir kaya üzerinde yer alan bir kitabedir. Bölgedeki en eski kitabe olduğunu sanılan bu kalıntının Urartu Krallarından II. Sarduri ye ait olduğu ifade edilmektedir. Atatürk silueti: Türkiye'nin Doğu Anadolu Bölgesindeki Sınır İllerinden olan Ardahan, sınırları içerisindeki Damal Dağları'nda beliren Atatürk silueti ile ünlüdür. Her yıl Haziran ayının 15 i ile Temmuz ayının 15 ine kadar saat 18 den itibaren Karadağ sırtlarında Atatürk ün bu silueti net olarak yaklaşık 20 dakika izlenmektedir. Ardahan'da bu tarihlerde Atatürk'ün İzinde-Gölgesinde Damal Şenlikleri düzenlenmektedir. Bülbülan ve Botanik Yaylası: Ardahan a (Merkez) 15 km. uzaklıkta, Yalnızçam Dağlarının üzerinde bulunan Bülbülan Yaylası zengin bitki çeşitleri ile önemli bir mesire ve turizm yeridir. Bu yayla aynı zamanda Doğu Karadeniz e açılan bir pencere konumundadır. Okçuoğlu Yaylası: Göle İlçesinin Köroğlu Dağları eteklerinde yer alan Okçuoğlu yaylası doğal güzelliği ve av turizmi yönünden önemli bir turizm potansiyeli taşımaktadır. Aynı zamanda bu yaylanın Mayıs-Ekim aylarında bol yağış alması, ağaçtan yoksun olması da kayak pisti yapılabilmesi bakımından da önemli bir potansiyele sahiptir. Yalnızçam Yaylası: Ardahan a ( Merkez ) 15 km. uzaklıkta Yalnızçam Köyü nün kuzey batısında yer alan Yalnızçam Yaylası zengin tabiatı ile ilin önemli bir turizm ve mesire yeridir. Ayrıca Yöredeki Yalnızçam Uğurludağ Kayak ve Turizm merkezi ile de kış turizmi açısından önemlidir. Mesire yerleri: Ardahan İli, Gölleri ve yaylaları bakımından zengindir. İlin Havası temizdir. Çıldır Gölünün kıyısında balık tutma ve kamp kurma imkanı vardır. Posof ve Göle ormanları gezilmeye değer güzel yerlerdir. 123

B GZFT. ( Güçlü Yönler, Zayıf Yönler, Fırsat ve Tehditler ) ANALİZİ: GÜÇLÜ YÖNLER: Özel idare üst yöneticisinin aynı zamanda İl Valisi olması nedeniyle birçok önemli ve acil konuya doğrudan müdahale imkânının bulunması ve koordinasyonun etkili bir şekilde yapılması imkanına sahip olunması. İl Özel İdaresi'nde, stratejik planlama sürecinin başlamasıyla kurumlar arası koordinasyon ve iletişimin yakalanmış olması. İl Özel İdaresinin kendisine ait bütçesi olması ve kendi organlarınca onaylanarak karara bağlanması. Kararların yerelde alınması ile Karar alma ve icra yetkisinin hızlı ve etkin olması, karar ve icra organlarının uyumlu çalışmasıyla işlerin hızlanması. Kurum yöneticilerinin idari becerilerinin iyi olması. Hizmet binalarının fiziki bakımdan yeterli olması. Ulaşım ağ sisteminin yeterli olması. İçme suyu kaynaklarında yeterlilik. İdarenin çalışma ve hizmet etme arzusu. Yerleşmiş bir bütçe ve muhasebe sisteminin olması. Hizmet alanı yetkisinin geniş olması. İdari yapı olarak gelişmeye ve yeniliklere açık olması. Vatandaş hizmet taleplerinin; İl Genel Meclisi Üyeleri, İlçe Kaymakamları ve Köy Muhtarları tarafından kuruma hızlı ulaştırılması. Kurumda bilgisayar otomasyon sisteminin olması. Çalışanların bilgi ve beceri düzeylerinin hizmet içi eğitimlerle güncel tutulması. İl Özel İdaresi'nde çalışma ortamının modern, teknik donanımla desteklenmesi. Çalışanlara barınma, ulaşım ve sosyal aktivite imkanlarının sağlanması. Köklü yönetim kültürü. İl Valisinin Başkanlığında, tüm kamu kurum ve kuruluşlarını kapsayan yatırım izleme, değerlendirme işbirliği ve koordinasyon toplantılarının yapılması. ZAYIF YÖNLER: Kaynak yetersizliği, Bütçe (mali) kaynakların ihtiyaçlara kafi gelmemesi. Dağınık ve imarsız yerleşim alanlarına hizmet götürme zorlukları. Halkın İl Özel İdaresini ve faaliyetlerini yeterince tanımaması. Nitelikli personel eksikliği. Kırsal alanda gelir düzeyinin düşük oluşu. İl Özel İdaresi ile ilçe yönetimleri ve belediyeler arasında organizasyon eksikliği. Üst ve benzer kurumlardaki yetki ve görev çakışmaları. Köylere yönelik hizmetlerde verilen yatırım hizmetlerinin (içme suyu-yol-kanalizasyon-sulama v.b.) yeterince olmaması. Bölgenin coğrafya ve iklim şartlarının ağır olması ve bu bağlamda karla mücadele çalışmalarının bütçeden önemli oranda pay alması. 124

Hizmet birimlerinin birbirinden uzak mekânlarda (binalarda) olması, çalışma etkinliğini düşürmesi. Paydaş katılımlarının yetersizliği. Sivil Toplum kültürünün ve katılımının yetersizliği. İş birliği yapılabilecek diğer mahalli idarelerin zayıf oluşu ve İştiraklerin azlığı. Bütçe kaynaklarının önemli bir kısmının altyapı hizmetlerine ayrılması nedeniyle diğer görev alanlarına yeterli kaynak ayrılamaması. Gelirlerimizin çok çok az olması. Özel İdarelerin gelir kaynaklarının idareye kanunla verilen görev ve yetki oranında arttırılmaması, İş makinesi parkımızın eksik ve yaşlı olması sebebiyle bakım ve onarım giderleri fazla ve İş makinelerinden alınan verimin düşük olması. FIRSATLAR: KÖYDES Kaynaklı projelerin uygulanıyor olması ile ilin kalkınmada öncelikli iller kapsamında bulunması. İlin sorunlarını bilen politik, idari ve teknik yapının bulunması. İlde Üniversitenin bulunması. Zengin su kaynaklarının (yeraltı/üstü) ve geniş işlenebilir tarım arazilerinin bulunması, ayrıca ilimizin geniş çayır ve mera alanlarına sahip olması. Tüm ilçe merkezlerinde etkin K.H.G.B. nin bulunması. İlimizde tarım ve hayvancılık kültürünün olması. Yerel yönetim anlayışının gelişmesi. TEHDİTLER: İlin ikinci derecede deprem kuşağında olması. Çarpık şehirleşme ve dağınık yerleşim alanları. Çevre kirliliği (su, toprak). Sürekli değişen mevzuat. Doğal afetler (don, dolu, sel, yangın). Yerel baskı gruplarının ihtiyaç analizine dayalı olmayan yeni yatırım beklentileri (okul-yol-sulama-tarımhayvancılık gibi). Halkın sosyal güvencesinin eksikliği. Gelir dağılım eşitsizliği. Çevre bilincinin yetersiz oluşu. Kış şartlarının çok ağır ve uzun olması, başta inşaat sektörü olmak üzere tüm hizmetlerin zamanında götürülememesi. Hizmet alanının (görev-coğrafya) geniş ve dağınık olması. Makine, teçhizat ve ekipmanın çok pahalı olması. İlin sosyo-ekonomik sorunlarının fazlalığı ve hizmet önceliklerini belirlemedeki sıkıntı. Kurumlar arası iletişim, koordinasyon ve bilgi akışının yeterli seviyede olmaması. Siyasi etkiye ziyadesiyle açık olması. 125

C - ÖNERİ VE TEDBİRLER: İlimiz en fazla göç vermiş İllerden biri olup, nüfusu az, nüfusa oranla coğrafi yapısı geniş, gelirlerimizin yaklaşık % 80 ını oluşturan ve genel anlamda nüfus kriterlerine göre, Genel Bütçe Gelirlerinden İl Özel İdarelerine verilen paylardır. 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunuyla verilen görevlerin yanı sıra, 5286 sayılı Kanunla Ardahan Köy Hizmetleri lağvedilmiş ve 3202 sayılı Kanunla eski Köy Hizmetleri Müdürlüğünün görevleri de İl Özel İdaresine verilmiştir. Ayrıca bu süreç içerisinde bir çok mevzuat değiştirilmiş yada mevzuatlarla yeni düzenlemeler yapılarak, İl Özel İdarelerinin görevleri katlanarak arttırılmıştır. Merkezi idare vergi gelirlerinden alınan payda çok çok azdır. Kıt kaynaklı gelirlerimizin yükümlülüklerimize oranı da çok çok zayıftır. İlimiz çok fazla yağış alan, uzun ve çok soğuklar yaşayan bir ildir. Bu nedenlerle; içme sularımız donarak arızalanmakta, yollarımız bozulmakta, bahar sularının sel haline dönüşmesiyle köprü ve menfezler zarar görmektedir. Binalarımızda da sıkça bakım ve onarım gereği duyulmaktadır. Uzun süren kış mevsiminde yoğun kar yağışı ve fırtınalar nedeniyle sürekli kar mücadelesi yapılarak ulaşım sağlanmaktadır. Acil sağlık hizmetlerinin genel olarak İl ve İlçe merkezlerinde yapılması ve taşımalı eğitimin sağlanması için karla mücadele mutlak ve zorunlu bir hizmettir. Sürekli ve uzun süre yapmış olduğumuz karla mücadele; akaryakıt sarfiyatımızı arttırmakta ve ağır şartlarda çalışmakta olan iş makinelerimizdeki bakım ve onarımı arttırırken yedek parça ve onarım giderleri de bütçemizi olumsuz yönde etkilemektedir. İdaremizin mevcut makine, ekipman, personel ve tesis potansiyeli ile yöre şartlarında hizmet vermesinde büyük sıkıntılar çekilmektedir. Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden İdaremize düşen pay dışında gelirimizin olmayışı, yeterli tesis ve kalifiye eleman temininde yaşanan güçlük aralıksız ve yoğun çalışma nedeniyle çabuk yıpranan ve sık sık arıza yapan iş makinelerimiz, hizmetleri tam ve zamanında sunma noktasında büyük engel oluşturmaktadır. Bu Duruma Göre; Eski ve yaşlı iş makinelerinin değiştirilebilmesi, Eksik iş makinelerinin temin edilebilmesi, Mutlak gereklilik arz eden karla mücadelenin sürdürülebilmesi için akaryakıt ve yedek parça temini için, 1) Devlet yardımları sağlanmalıdır. 2) 5779 Sayılı İl Özel İdarelerine ve Belediyelere Genel bütçe vergi gelirlerinden pay verilmesi hakkındaki Kanunun gereği, İlimiz Özel idaresine verilecek, Genel bütçe vergi gelirlerinden ayrılan payın arttırılması önemle aciliyet arz etmektedir. 3) Özel İdare Gelirlerinin artması yönünde mevzuat düzenlemeleri için diğer Mahalli İdareler ve Merkezi Yönetim nezdinde gerekli girişimler yapılmalıdır. 126

3 GELECEĞE BAKIŞ: 127

A- GENEL İDAREYE İLİŞKİN (Merkezi İdarenin il Teşkilatı Kuruluşlar ve Planlaması) PLANLAMA 128

BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ HİZMETLERİ: Bilim, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğü 2013 ve 2017 STRATEJİK HEDEFLERİ: 2013-2017 yılları arasında Müdürlüğümüzce aşağıdaki iş ve işlemlerin gerçekleşmesini düşünmekteyiz. 1-Yörenin gelişmesine ve geleceğine yönelik sanayi tesislerinin plan dahilinde toplu halde faaliyet göstereceği sanayi bölgelerinin oluşturulması çalışmalarına önderlik etmek, sanayi yatırımlarının organize sanayi bölgelerinde yer almasını sağlamak üzere gerekli tedbirleri almak ve yönlendirmeler yapmak. Bu amaçla Hali hazırda bulunan OSB deki bütün parseller yatırımcılara tahsis edilecek ve Müteşebbisler tarafından yatırımlar gerçekleştirilecek. Daha fazla yatırımcı talebi olacağından OSB 2. etabının çalışmalarına başlanılacaktır. 2-İlimize bağlı ilçelerde dağınık bulunan küçük sanatkârlarımızın bir araya toplanması için her ilçede küçük sanayi sitelerinin kurulmasına çalışılacaktır. 3-Türk el sanatlarının kaybolmaması ve geliştirilmesi amacıyla küçük sanayici, sanatkar ve imalatçı esnafa, küçük ve orta ölçekli işletmelere teşkilatlanma, eğitim ve hammadde teminine yönelik araştırma çalışmaları yapmak, gerektiğinde üretim yapmak isteyenleri özendirmek, bu konularda kurslar açılmasını sağlamak, diğer kuruluşlarla işbirliği yapmak, ürünlerin sergilenmesi ve tanıtılmasına yönelik faaliyetlerde bulunmasına yardımcı olmak. 4. İlimizin tanıtmak amacıyla fuar, sergi ve panayır düzenlemek uygulamalarını izlemek, re sen veya şikayet üzerine gerekli incelemeleri yapmak, tedbirleri almak 5-Valiliğimizin öncülüğünde; ilimizde Teknokentin kurulması için gerekli çalışmalar yapılacak, kurulacak olan Teknokentte üniversite öğretim görevlileri ile girişimcilerin teknoloji çalışmaları konusunda Bakanlığımız tarafından Ar-ge ve Sen-Tez hibeleri ve kredileri ile finanse edilerek ekonomi ve sanayimize kazanımları sağlanacak. 6-İlimizdeki sanayi tesisleri ziyaret edilecek, hibe ve destekler konusunda bilgilendirilecek ve sanayi sicil belgeleri alması konusunda eğitimler verilecek. Sanayi sicil belgeleri almaları sağlanacak. 7.Ölçüler ve ayar hizmetlerine ilişkin görevler ile bu alana yönelik piyasa gözetimi ve denetimi yapmak, gerektiğinde yatırımlar uygulamak ve uygulanmasını sağlamak. 8-Ölçü Ayar Kanununun, 4703 sayılı ürünlere ilişkin teknik mevzuatın hazırlanması ve uygulanmasına dair kanunun ilgili maddeleri gereği ilimiz ve ilçelerinde Bakanlığımız sorumluluk alanında bulunan sanayi ürünleri üzerinde piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetleri zamanında yapılacaktır. 9-Bu tarihlerde Bakanlığımız ve Valiliğimizce verilen diğer emir ve görevler yerine getirilecektir. 129

AFET VE ACİL DURUM HİZMETLERİ: İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü A - TARİHİ GELİȘİM: 17.06.2009 tarih ve 27261 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 5902 sayılı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ile Sivil Savunma Genel Müdürlüğü, Türkiye Acil Durum Yönetimi Genel Müdürlüğü ve Afet İşleri Genel Müdürlüğü kapatılarak afet ve acil durumlar ile sivil savunmaya ilişkin hizmetleri yürütmek üzere, Başbakanlığa bağlı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı kurulmuştur. Acil durumlar, afetler ve sivil savunmaya ilişkin hizmetlerin ülke düzeyinde etkin bir şekilde gerçekleştirilmesi için gerekli önlemlerin alınması ve olayların meydana gelmesinden önce hazırlık ve zarar azaltma, olay sırasında yapılacak müdahale ve olay sonrasında gerçekleştirilecek iyileştirme çalışmalarını yürütmek üzere İl Müdürlükleri kurulmuş olup, Ardahan İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğümüz de 17.12.2009 tarihinde hizmet ve faaliyetlerine başlamıştır. İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğümüz aşağıdaki birimlerden oluşmaktadır: a) Planlama, Zarar Azaltma ve İyileştirme Şube Müdürlüğü, b) Sivil Savunma Şube Müdürlüğü, c) Yönetim Hizmetleri Şube Müdürlüğü, d) Afet ve Acil Durum Yönetimi Merkezi Şube Müdürlüğü, e) Sivil Savunma Arama ve Kurtarma Birlik Müdürlüğü, İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğümüzün kuruluş amaçları ve görevin gerektirdiği hallere hazırlıklı bulundurulması amacıyla olağan durumlarda; zarar azaltma çalışmaları, afetlere yönelik strateji geliştirilmesi, halkın ve personelin acil durum ve afetler yönünden bilinçlendirilmesi, eğitim ve tatbikatlar yapılarak olağanüstü hallerde hazırlıklı olunması ve personelin yetiştirilmesi hedef alınmaktadır. Olağanüstü hallerde ise afet ve acil durumlara en kısa sürede etkin bir şekilde müdahale ederek, tüm kurum ve kuruluşlarla işbirliği içerisinde afetin zararlarının giderilerek can ve mal kaybının asgari seviyede tutulması, yaşamın normale dönmesi için gereken hizmet ve faaliyetleri yürütmektir. 130

B - YASAL YÜKÜMLÜLÜKLER VE MEVZUAT ANALİZİ (5902) Kanun Kapsamı) Bu Kanun; afet ve acil durumlar ile sivil savunmaya ilişkin hizmetlerin ülke düzeyinde etkin bir şekilde gerçekleştirilmesi için gerekli önlemlerin alınması ve olayların meydana gelmesinden önce hazırlık ve zarar azaltma, olay sırasında yapılacak müdahale ve olay sonrasında gerçekleştirilecek iyileştirme çalışmalarını yürüten kurum ve kuruluşlar arasında koordinasyonun sağlanması ve bu konularda politikaların üretilmesi ve uygulanması hususlarını kapsar. C - FAALİYET ALANLARI İLE ÜRÜN VE HİZMETLERİNİN BELİRLENMESİ İl afet ve acil durum müdürlükleri ( 5902 - MADDE 18 : (1) İllerde, il özel idaresi bünyesinde, valiye bağlı il afet ve acil durum müdürlükleri kurulur. Müdürlüğün sevk ve idaresinden Vali sorumludur. (2) İl afet ve acil durum müdürlüklerinin görevleri şunlardır: a) İlin afet ve acil durum tehlike ve risklerini belirlemek. b) Afet ve acil durum önleme ve müdahale il planlarını, mahalli idareler ile kamu kurum ve kuruşlarıyla işbirliği ve koordinasyon içinde yapmak ve uygulamak. c) İl afet ve acil durum yönetimi merkezini yönetmek. ç) Afet ve acil durumlarda meydana gelen kayıp ve hasarı tespit etmek. d) Afet ve acil durumlara ilişkin eğitim faaliyetlerini yapmak veya yaptırmak. e) Sivil toplum kuruluşları ile gönüllü kişilerin afet ve acil durum yönetimi ile ilgili akreditasyonunu yapmak ve belgelendirmek. f) İl ve ilçe düzeyinde sivil savunma planlarını hazırlamak ve uygulamak. g) Afet ve acil durumlarda, gerekli arama ve kurtarma malzemeleri ile halkın barınma, beslenme, sağlık ihtiyaçlarının karşılanmasında kullanılacak gıda, araç, gereç ve malzemeler için depolar kurmak ve yönetmek. ğ) İlgili mevzuatta yer alan seferberlik ve savaş hazırlıkları ile sivil savunma hizmetlerine ilişkin görevleri ilde yerine getirmek. h) Yıllık bütçe teklifini hazırlamak. ı) İl kurtarma ve yardım komitesinin sekretaryasını yapmak. i) Kimyasal, Biyolojik, Radyolojik ve Nükleer (KBRN) maddelerin tespiti, teşhisi ve arındırması ile ilgili hizmetleri yürütmek, ilgili kurum ve kuruluşlar arasında işbirliği ve koordinasyonu sağlamak. j) Başkanın ve Valinin vereceği diğer görevleri yapmak. 131

E - KURULUȘ İÇİ ANALİZ VE ÇEVRE ANALİZİ GZFT ANALİZİ D- SÜRECİN İŞLEYİŞİ A) Tehlike ve riskleri tespit. B) Risk analizi C) Önleme ve müdahale planları D) Kurumlar arası işbirliği ve koordinasyon E) Takip GÜÇLÜ YÖNLER ZAYIF YÖNLER Arazinin büyük olması, Bazı İlçelerimizin Topoğrafik özellikleri nedeniyle sel İl Özel İdare Kaynaklarından destek heyelan ve çığ riskinin olması, sağlanması, Gerekli araç ve arama-kurtarma malzemelerine sahip olunması Ağır kış şartları nedeniyle kış aylarında olaylara müdahalede zorluklar yaşanması, İlimizin deprem kuşağında bulunması, Personelin eğitimleri bilgi düzeyleri ve İlimiz Merkezde yerleşim yerinin Alabalık deresi ve halkın 1999 Marmara depreminden sonra Kura Nehri kenarında bulunması, daha bilinçlenmesi, Özellikle köylerimizdeki evlerin yığma ve toprak örtülü olması, İlimiz sınırları içerisinde iki büyük gölün ve Kura Nehrinin mevcut olması, FIRSATLAR TEHDİTLER Mülki İdarenin afet ve acil durum hizmetlerine verdiği önem, şartları, İlimizin arazisinin büyüklüğü, konumu ve ağır iklim 132

1. Temel Amaç: Ardahan; jeolojik yapısı, topografyası ve iklim özellikleri nedeniyle, başta depremler olmak üzere, insanlar için afet sonucu doğuran tehlike ve tehditlerle zaman zaman karşılaşmış ve afetlerin etkileriyle baş edebilme konusunda da önemli gelişme ve deneyimleri olan bir ildir. Ancak, denetimsiz kentleşme ve yapılaşmanın, Ardahan İlinin başta depremler olmak üzere tüm doğal, teknolojik, çevresel ve insan kaynaklı tehlikelere karşı dirençsiz ve savunmasız bir biçimde şehirleşmesine neden olmuştur. Ülkemizde ve Marmara Bölgesinde özellikle Kocaeli ve Düzce depremleri sırasında meydana gelen çok önemli düzeydeki can ve mal kayıpları ile ekonomik, sosyal ve çevresel zararların gerçekleşmesi, geleneksel yara sarma yaklaşımı yerine olası zarar azaltma (risk azaltma) çalışmalarının ön plana çıkmasına neden olmuştur. Bu nedenle Ardahan ilinde deprem riskini azaltmada ve depremle baş edebilmede hazırlıklı ve dirençli bir toplum oluşturulması, bu amaca yönelik kurumsal alt yapının meydana getirilmesi ve konuyla ilgili AR- GE faaliyetlerinin önceliklerinin belirlenmesi amacıyla ilk kez "Ardahan Deprem Stratejisi ve Eylem Planı" hazırlanmıştır. Bu planın ana amacı, "Ardahan ilinde meydana gelebilecek depremlerin neden olabilecekleri fiziksel, ekonomik, sosyal, çevresel ve politik zarar ve kayıpları önlemek veya etkilerini azaltmak ve depreme dirençli, güvenli, hazırlıklı ve sürdürülebilir yeni yaşam çevreleri oluşturmaktır." 2. Ana Gelişme Eksenleri, Amaçlar ve Planın Hazırlanma Yöntemi Ardahan Valiliği, Ulusal Deprem Stratejisi ve Eylem Planının Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmesine müteakip, Ardahan'da depremden korunmak, deprem zararlarını azaltmak, deprem sonrası yapılacak faaliyetler hakkında öneriler sunmak ve depremle ilgili araştırmalar için politikaları ve öncelikleri belirlemek amacıyla, "Ardahan Deprem Stratejisi ve Eylem Planı" hazırlanması sürecini başlatmıştır. Bu kapsamda, Ardahan'da ilgili Kamu Kuruluşlarının, Üniversitenin ve Meslek Odalarının uzman temsilcilerinin katılımı ve oluşturulan komisyonlar tarafından, Ulusal Deprem Stratejisi ve Eylem Planı esas alınması suretiyle yapılan çalışmalar sonucunda, "Ardahan İl Afet ve Acil Durum Strateji ve Eylem Planı" hazırlanmıştır. ARDSEP çalışmalarında AMAÇ, hedef ve eylemler aşağıda belirtilen üç ana eksende gruplandırılmıştır: 133

1) Depremleri öğrenmek, 2) Deprem güvenli yerleşme ve yapılaşma, 3) Depremlerin etkileriyle baş edebilmek. Her eylemin altında sorumlu, koordinatör ve ilgili kuruluşlar ile eylemlerin gerçekleşme dönemleri ve eylem türleri birlikte tablolarda belirtilmiştir. ARDSEP- 2023' ün hazırlanmasında, bu kapsamda yer alan eylemlerin sürekli kılınmaları ilkesi esas alınmıştır. F- GELECEĞE BAKIȘ Afet ve acil durumların doğuracağı hallerle ilişkili olarak; Hayat kurtarmak, Yaralanmaları azaltmak, Kesintiye uğrayan hayatı ve faaliyetleri en kısa sürede normale döndürmek, Müdahale çalışmalarını hızlı ve etkin bir şekilde gerçekleştirmek, Halk sağlığını korumak ve sürdürmek, Mülkiyet, çevre ve kültürel mirası korumak, Ekonomik ve sosyal kayıpları azaltmak, İkincil afetlerin etkilerini azaltmak, Kaynakların etkin kullanımını sağlamaktır. PLANLAMA PRENSİPLERİ TEMEL PRENSİPLER a) Kapsamlı olması (Hazırlık, müdahale, ön iyileştirme aşamaları) b) Tüm tehlike tür ve ölçeğine dayanması c) Tüm ana ve destek ortaklarını içermesi d) Ulusal ve yerel afet müdahale kapasitesini anında harekete geçirebilmeyi esas alması TAMAMLAYICI PRENSİPLER a) Etkili planlama b) Esnek ve ölçeklenebilir yapı c) İyileştirme ve geliştirme d) Koordinasyon, işbirliği, dayanışma e) Bilgi yönetimi ve iletişim f) İlgili mevzuata uygun 134

MİSYONUMUZ Müdürlüğümüze kanun, tüzük, yönetmelik ve genelgelerle verilmiş görev ve yetkiler çerçevesinde ilimizde afet ve acil durumlara yönelik olarak yapılması gereken görevlerin; - Amaçlara, - Belirlenen politikalara ve mevzuata uygun olarak yürütülmesini sağlama ile - Tüm görevlerimizi bugünün insanına ve gelecek kuşaklara karşı sorumluluklarımız çerçevesinde yasalara ve ahlak kurallarına uyarak yerine getirmektir. VİZYONUMUZ - Şehrimizi afet ve acil durumlara en iyi şekilde hazırlamak, - Görevlerimizi nitelikli insan kaynaklarımız ile etkin, yaratıcı ve yenilikçi yaklaşımlar ile en iyi şekilde yerine getirmek, - Şeffaf ve hesap verebilir olmak, - Etik değerlere uygun dürüst bir çalışma ortamı yaratmak, - Hizmet kalitemizi sürekli geliştirmek, - Gelecekte, afetlere ve acil durumlara hazır bir ARDAHAN oluşturmak. TEMEL DEĞERLERİMİZ - Zamanında ve nitelikli hizmet sunmak, - Hesap verebilir olmak, - Toplum yararını ve önceliklerini gözetmek, - Doğa ve çevreye saygılı olmak, - Yeniliklere ve gelişmelere açık olmak, - Birlikte çalışma anlayışında olmak. - İşbirliğine açık olmak, - İnsana duyarlı olmak, - Takım çalışması oluşturmak, - Kurumsal aidiyet duygusuna sahip olmak. İLKELERİMİZ - Görevi yerine getirirken KAMU HİZMETİ BİLİNCİ, - Halka Hizmet Bilinci, 135

- Hizmet Standartlarına uymak, - Vizyon ve Misyona uymak, - Dürüst ve Tarafsız olmak, - Saygınlık ve Güven, Nezaket ve Saygı, - Görev ve yetkilerin menfaat sağlamak amacıyla kullanılmaması, - Hediye alma ve menfaat sağlama yasağı, - Kamu mallarını kullanırken tasarruflu olmak, - Saydamlık ve katılımcılık, - Hesap verme sorumluluğu. EKSENLER, AMAÇLAR, HEDEFLER VE EYLEMLER Eylem tablolarında yer alan başlıkların açıklamaları aşağıda verilmiştir. Sorumlu Kuruluş: Eylemin gerçekleştirilmesi için gerekli alt yapıyı ve/veya işbirliği ve koordinasyonu sağlayacak görevli kuruluş, İlgili Kuruluş: Sorumlu kuruluşun eylemi gerçekleştirmek üzere çalışmaya davet ettiği ve çalışmayı işbirliği ve koordinasyon içerisinde birlikte yürüttüğü kurum ve kuruluşlar, Koordinatör Kuruluş: Sorumlu kuruluşlar ve / veya gerektiğinde ilgili kuruluşlar arasında koordinasyon ve işbirliğini sağlayacak kuruluş, Gerçekleşme dönemi: Eylemin hazırlık ve gerçekleşmesi için öngörülen zaman dilimi. Eylemlerin gerçekleşme dönemleri olarak Kısa Vadeli (2012-2013), Orta Vadeli (2012-2017) ve Uzun Vadeli (2012-2023) kavramları esas alınmıştır. Eylem Türleri: Eylem türleri İşbirliği ve Koordinasyon (İK) ve Kapasite Geliştirme (KG) şeklinde iki başlık altında değerlendirilmiştir. 136

EKSEN DEPREMLERİ ÖĞRENMEK 137

AMAÇ A.1: ARDAHAN DEPREM BİLGİ ALTYAPISININ GELİŞTİRİLMESİ Ardahan'da deprem bilgi altyapısının geliştirilmesi, güçlendirilmesi, sürdürülebilirliğinin sağlanması ve bu altyapıyı oluşturan bilgi ve verinin toplumun kolaylıkla ulaşımına ve yararlanmasına sunulması zarar azaltma çalışmalarının temelini oluşturmaktadır. Ardahan ve yakın çevresinde deprem tehlikesinin belirlenmesi ve değerlendirilmesi çalışmaları için sürekli ve etkin işletilebilen kayıt sistemleri ve gözlem alt yapısı ile yer bilimleri konusunda çok disiplinli araştırmaların işbirliği ve koordinasyon içerisinde yürütülmesi gerekmektedir. HEDEF A.1.1. Ardahan ve yakın çevresinde deprem bilgi altyapısı konusundaki AR-GE çalışmalarının takibi ile koordinasyon ve işbirliği sağlanacaktır. Eylem A.1.1.1. Ardahan'da araştırıcı ve destekleyici kuruluşların katılımı ile oluşturulacak il bilimsel koordinasyon kurulunun desteğinde deprem konusuyla ilgili yapılacak araştırmalar takip edilecek, yapılacak çalışmalarda Ardahan ve yakın çevresi esas olmak üzere ilgili kurum ve kuruluşlar arasında koordinasyon ve iş birliği sağlanacaktır. Deprem riski açısından ilimizin %86 sı II. Derece, % 14 ü III. Derece bölgesi içinde yer alır. Deprem kuşaklarına yakın olan ilimizde depremin doğrudan ve dolaylı zararlarının arzulanan ölçekte azaltılamadığı, Ardahan ve yakın çevresinde yaşanan depremlerden sonra görülmüştür. Deprem zararlarının azaltılması çalışmalarındaki başarının, ilgili bilim ve endüstri dallarının bir arada üretme çabasındaki beceri ile araştırma ve uygulamaların sürdürebilirliğini sağlamaktaki başarıya bağlı olduğu açıktır. Bu nedenle, depremle ilgili araştırma ve geliştirme çalışmalarının önceliklerinin belirlenerek bu çalışmaların gerçekleştirilmesi, desteklenmesi, koordinasyon ve iş birliği büyük önem taşımaktadır. SORUMLU KURULUŞ İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü İLGİLİ KURULUŞLAR AFAD, TÜBİTAK, Serhat Kalkınma Ajansı, ARÜ, Yerel Yönetimler, Deprem Konusunda Araştırma Yapan Tüm ilgili Kurum ve Kuruluşlar KOORDİNATÖR KURULUŞ İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü GERÇEKLEŞME DÖNEMİ 2012-2017 İK EYLEM TÜRÜ Eylem A.1.1.2. Ardahan ve yakın çevresi yer kabuğunun yapısı ve jeodinamik evriminin anlaşılması yönünde yapılacak çalışmaların takibi yapılacak, konu ile ilgili araştırma yapan kurum ve kuruluşlar arasında koordinasyon ve işbirliği sağlanacaktır. Büyük bir bölümü yer kabuğunun üst bölümlerinde (üst kabuk) meydana gelen depremlerin oluşum özellikleri temelde levha hareketlerine bağlı büyük ölçekli deformasyonlarla ilişkili olup, yer kabuğunun yapısal özellikleri ve jeodinamik davranışı da bu süreçte önemli rol oynamaktadır. Ağırlıkla MTA Genel Müdürlüğü, DAD Başkanlığı tarafından yapılmakta ve yapılacak olan bu çalışmaların Ardahan ve yakın çevresi ile ilgili hususlarında koordinasyon ve işbirliği önem arz etmektedir. SORUMLU KURULUŞ İLGİLİ KURULUŞLAR KOORDİNATÖR KURULUŞ GERÇEKLEŞME DÖNEMİ EYLEM TÜRÜ Van MTA Doğu Anadolu Bölge Van MTA Doğu Müdürlüğü, ARÜ, Serhat Kalkınma İl Afet ve Acil Anadolu Bölge Ajansı, Durum Müdürlüğü Müdürlüğü DAD Başkanlığı, 2012-2017 İK Eylem A.1.1.3. Ardahan ve yakın çevresinde kabuk kırılma süreçleri ve deprem dalgalarının yayılım özellikleri konusunda yapılacak araştırmaların takibi yapılacak, konu ile ilgili araştırma yapan kurum ve kuruluşlar arasında koordinasyon ve işbirliği sağlanacaktır. 138

Bir bölgedeki deprem tehlikesinin belirlenebilmesi için o bölgedeki kırılma süreçleri ve yer hareketinin tanımlanması, sığ ve derin sismik dalga yayılımı bilgisi ile yer değiştirme, hız ve ivme değerleri gerekli olmaktadır. Ayrıca ülkemizde depremlerin kırılma süreçleriyle ilgili olarak bunların mekanik ve fiziksel açıdan anlaşılmasını sağlayacak sayısal ve deneysel model çalışmaları da önem taşımaktadır. Bu nedenlerle İlimiz açısından bu alanlardaki bilgi eksikliğinin giderilmesi gerekmektedir. SORUMLU KURULUŞ İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü İLGİLİ KURULUŞLAR AFAD, TÜBİTAK, ARÜ, Serhat Kalkınma Ajansı, Deprem Konusunda Araştırma Yapan Tüm ilgili Kurum ve Kuruluşlar KOORDİNATÖR KURULUŞ İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü GERÇEKLEŞME DÖNEMİ 2012-2023 İK EYLEM TÜRÜ Eylem A.1.1.4. Ardahan ve yakın çevresindeki depremlerin çok disiplinli ve sistematik araştırmalarla izlenmeleri konusunda yapılacak çalışmalar takip edilecek ve gerektiğinde ilgili kurum ve kuruluşlar arasında koordinasyon ve işbirliği sağlanacaktır. Türkiye'de ve dünyada büyük depremlerden önce sistematik olmayan ve birçoğunun fiziksel mekanizması henüz açıklanamayan aykırılıklar (anomali) ilimizde de çok disiplinli yaklaşımlarla ve bilimsel bir sistematik içerisinde araştırılmasının depremin daha iyi anlaşılmasına ve dolayısıyla olası depremlerin tahmin edilerek olası zararlarının önlenmesi ya da en aza indirgenmesinde katkısı olacaktır. SORUMLU KURULUŞ İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü İLGİLİ KURULUŞLAR AFAD, TÜBİTAK, ARÜ, Van MTA Doğu Anadolu Bölge Müdürlüğü, Deprem Konusunda Araştırma Yapan Tüm ilgili Kurum ve Kuruluşlar KOORDİNATÖR KURULUŞ İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü GERÇEKLEŞME DÖNEMİ 2012 2023 İK EYLEM TÜRÜ HEDEF A.1.2. AFAD tarafından kurulacak Deprem Bilgi Bankasının Ardahan ile ilgili çalışmalarında gerekli koordinasyon ve işbirliği sağlanacaktır. Eylem A.1.2.1. Ardahan'da AR-GE çalışması yürüten kurum ve kuruluşlardan sağlanacak deprem konusundaki bilgi, veri ve raporların, AFAD tarafından belirlenecek standartlara uygun hale getirilmesi için gerekli koordinasyon ve işbirliği sağlanacaktır. Ardahan'da AR-GE çalışması yürüten kuruluşlarda depremlerle ilgili çok sayıda bilgi, veri ve rapor bulunmakla birlikte, bunlara ulaşımın tek elden yapılması kullanıcılara büyük kolaylık ve zaman kazandıracaktır. Bu nedenle bu kaynakların sanal ortamda depolanması, kurulacak olan Deprem Bilgi Bankası için de önemli bir veri tabanı oluşturacaktır. SORUMLU KURULUŞ İLGİLİ KURULUŞLAR KOORDİNATÖR KURULUŞ GERÇEKLEŞME DÖNEMİ EYLEM TÜRÜ İl Afet ve Acil AFAD, ARÜ, Yerel Yönetimler, İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü İlgili Diğer Kurumlar Durum Müdürlüğü 2012 2023 İK Eylem A.1.2.2. Ardahan Deprem Bilgi Bankası'nın Ardahan ve yakın çevresi ile ilgili deprem verilerinin çok paydaşlı kullanıcılara tek merkezden dağıtımı konusunda işbirliği ve koordinasyon sağlanacaktır. 139

Ülkemiz bugüne değin bir çok yıkıcı depremler yaşamıştır. Her yıkıcı deprem, gelecekteki depremlerin zararlarını en aza indirgemede kullanılabilecek çeşitli verileri de birlikte üretmiş, diğer bir ifadeyle doğal bir laboratuvar oluşturmuş, ancak bu veriler doğru, düzenli ve sistematik biçimde derlenip belgelenememiş ve herkesin kullanımına açık bir merkezde arşivlenememiştir. Bu nedenlerle, Ardahan ve yakın çevresinde meydana gelen deprem verilerinin de derlendiği bir "Ardahan Deprem Bilgi Bankası nın oluşturulması ve geliştirilmesine büyük ihtiyaç vardır. SORUMLU KURULUŞ İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü İLGİLİ KURULUŞLAR AFAD, TUBİTAK, ARÜ, Yerel Yönetimler, İlgili Diğer Kurumlar KOORDİNATÖR KURULUŞ İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü GERÇEKLEŞME DÖNEMİ 2012 2017 İK EYLEM TÜRÜ Eylem A.1.2.3. Tarihsel ve aletsel dönemlere ait deprem kataloglarından faydalanılarak Ardahan ve yakın çevresinin Deprem Katalogları hazırlanacak ve sürekli güncellemeleri sağlanacaktır. Deprem çalışmalarında önemli bir yeri olan bilgilerden biri de deprem kataloglarıdır. Bu nedenle, Ardahan ve yakın çevresinde tarihsel ve aletsel dönemlerde meydana gelmiş depremlere ait deprem kataloglarının gözden geçirilerek eksikliklerinin giderilip güncel, standart ve güvenilir deprem kataloglarının hazırlanması önem taşımaktadır. SORUMLU KURULUŞ İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü İLGİLİ KURULUŞLAR AFAD, Van MTA Doğu Anadolu Bölge Müdürlüğü, ARÜ, Yerel Yönetimler KOORDİNATÖR KURULUŞ İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü GERÇEKLEŞME DÖNEMİ 2012 2023 KG EYLEM TÜRÜ HEDEF A.1.3. Ardahan ve yakın çevresinde deprem gözlem ağları geliştirilmesi amacı ile yapılacak çalışmalarla ilgili kurum ve kuruluşlar arasında koordinasyon ve işbirliği sağlanacaktır. Eylem A.1.3.1. Ardahan ve yakın çevresinde zayıf ve kuvvetli deprem gözlem ağları amaç, konum, nicelik ve nitelik açısından gözden geçirilerek, geliştirilmesi konusunda ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği ve koordinasyon sağlanacaktır. Ülke ölçeğinde hizmet veren zayıf ve kuvvetli deprem gözlem istasyonları, deprem çalışmalarında ve buna ilişkin önlemlerin alınmasında vazgeçilmez bir unsurdur. Bu istasyonların ve alınan verinin standartlara uygun bir duruma getirilmesi ve ülke genelinde daha yaygın bir deprem verisi alınması amacına yönelik olarak mevcut istasyonların konum, nitelik ve nicelik açısından değerlendirilip İlimizde de gereksinim duyulan yerlerde yeni istasyonların kurulması, veri kalitesinin ve güvenilirliğinin arttırılması için öncelikli gereksinimlerden biridir. SORUMLU KURULUŞ İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü İLGİLİ KURULUŞLAR AFAD, TÜBİTAK, ARÜ, Yerel Yönetimler, İlgili Kamu Kurum ve Kuruluşlar KOORDİNATÖR KURULUŞ İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü GERÇEKLEŞME DÖNEMİ 2012 2017 İK EYLEM TÜRÜ Eylem A.1.3.2. Yerel ve ulusal ölçekte zayıf ve kuvvetli gözlem ağları işleten kurum ve kuruluşlar arasında ortak işletim ve paylaşım ile ilgili işbirliği ve koordinasyon sağlanacaktır. Ülkemizdeki zayıf ve kuvvetli deprem kayıt istasyonları farklı kurumlar tarafından işletilmektedir. Ancak bu işletim şekli, kaynak israfı ve koordinasyon eksikliği gibi sorunlara yol açmaktadır. Büyük ölçüde kamusal kaynaklarla oluşturulan bu yatırımların daha verimli kullanılması, işbirliği ve veri paylaşımına açık olmalarının sağlanması ve sistemlerin performansının arttırılması için tek bir merkezden koordine edilmeleri son derece önemlidir. Bu konuda ilimiz açısından da gerekli olan işbirliği ve koordinasyon önem arz etmektedir. 140

SORUMLU KURULUŞ İLGİLİ KURULUŞLAR KOORDİNATÖR KURULUŞ GERÇEKLEŞME DÖNEMİ EYLEM TÜRÜ AFAD, TÜBİTAK, ARÜ, Yerel İl Afet ve Acil İl Afet ve Acil Yönetimler, İlgili Kamu Durum Müdürlüğü Durum Müdürlüğü Kurum ve Kuruluşlar 2012 2013 İK HEDEF A.1.4. Ardahan ve yakın çevresinde deprem ön hasar tahmini, güvenlik amaçlı erken uyarı ve acil müdahale sisteminin geliştirilmesine yönelik çalışmaların takibi ile işbirliği ve koordinasyonu yapılacaktır. Eylem A.1.4.1 Ardahan ve yakın çevresinde depremlerin meydana getirdiği hasarların tahmini için analiz ve değerlendirme yapabilen bir sistemin geliştirilmesi konusunda yapılacak çalışmalar takip edilecek ve gerektiğinde ilgili kurum ve kuruluşlar arasında koordinasyon ve işbirliği sağlanacaktır. Yerel ölçekte bir deprem hasarı erken haber alma ve uyarı sisteminin tasarımlanması, modellemelerin gerçekleştirilmesi, sistemin kurulumu, uyarı ve hasar tahminlerinin yapılması ve toplumun konuyla ilgili olarak bilinçlendirilmesi, sadece deprem bilgi altyapısı açısından değil, ayrıca İlimizde deprem zararlarının azaltılması açısından da önem taşımaktadır. SORUMLU KURULUŞ İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü İLGİLİ KURULUŞLAR AFAD, TÜBİTAK, ARÜ, Yerel Yönetimler, İlgili Kamu Kurum ve Kuruluşlar KOORDİNATÖR KURULUŞ İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü GERÇEKLEŞME DÖNEMİ 2012 2013 İK EYLEM TÜRÜ Eylem A.1.4.2. Ardahan ve yakın çevresinde deprem zararlarının azaltılması çalışmalarında kullanılacak yeni verilerin yanı sıra, uydu görüntüleri ve coğrafi bilgi sistemlerinden elde edilen verilerin de kurulacak sistemle bütünleştirilmesi ile ilgili çalışmaların takibi yapılarak, bu verilerin kullanımına yönelik, ilgili kurum ve kuruluşlar arasında işbirliği ve koordinasyon sağlanacaktır. AFAD Başkanlığı, afetlerden sonra acil durum yönetimine katkı sağlamak üzere uydu görüntülerinin International Charter "Space and Major Disaster" oluşumunun yetkili kullanıcısı olup, son yıllarda ülkemizde meydana gelen iki depremden sonra hasara yönelik amaçlarla bu görüntülerden yararlanılmıştır. Buradan elde edilecek veriler ilimizde meydana gelen depremin etkilediği bölgedeki afetin büyüklüğünün belirlenmesinde ve hasara yönelik değerlendirmelerde önemli düzeyde ve hızlı şekilde katkı sağlayacaktır. SORUMLU KURULUŞ İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü İLGİLİ KURULUŞLAR AFAD, TÜBİTAK, HGK, ARÜ, Yerel Yönetimler, İlgili Kamu Kurum ve Kuruluşlar KOORDİNATÖR KURULUŞ İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü GERÇEKLEŞME DÖNEMİ 2012 2013 İK EYLEM TÜRÜ Eylem A.1.4.3. Ulusal hasar tahmin ve erken uyarı sistemleri ile Ardahan ve çevresinde yerel ölçekte kurulacak hasar tahmin ve erken uyarı sistemleri arasında uyum sağlanması konusunda gerekli işbirliği ve koordinasyon sağlanacaktır. Hasar tahmin ve erken uyarı sistemlerinin kurulmuş olduğu yerlerde bu sistemlerin sadece merkezden görevlendirilecek elemanlar tarafından kullanımının pratik olmayacağı dikkate alınarak, Ardahan İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü elemanlarının da yetiştirilerek bu sistemleri kullanmaları önem taşımaktadır. SORUMLU KURULUŞ İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü İLGİLİ KURULUŞLAR AFAD, TÜBİTAK, ARÜ, Yerel Yönetimler, İlgili Kamu Kurum ve Kuruluşlar KOORDİNATÖR KURULUŞ İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü GERÇEKLEŞME DÖNEMİ EYLEM TÜRÜ 2012 2017 İK, KG 141

HEDEF A.1.5. Ardahan ın deprem etkinliği değerlendirilerek, yönetimler ile kamu otoriteleri tek merkezden bilgilendirilecektir. Eylem A.1.5.1. Ardahan ve yakın çevresinde deprem aktivitesini incelemek amacıyla çok Paydaşlı ve çok disiplinli ortak çalışma grupları oluşturulması ve çalışma esasları belirlenmesi hususlarında ilgili kurum ve kuruluşlar arasında gerekli işbirliği ve koordinasyon sağlanacaktır. Farklı kuruluşların katılımı ve depremle ilgili farklı disiplinlerin mensuplarından oluşan çalışma gruplarının kurulması, kısa dönem (deprem fırtınası, artçı depremler) deprem etkinliğinin araştırılması ve yönetimler ile kamu otoriteleri doğru bir şekilde tek merkezden bilgilendirilmesi açısından etkin bir yaklaşım olarak benimsenmiştir. SORUMLU KURULUŞ İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü İLGİLİ KURULUŞLAR AFAD, TÜBİTAK, MTA, ARÜ, Yerel Yönetimler, İlgili Kamu Kurum ve Kuruluşlar, Meslek Odaları KOORDİNATÖR KURULUŞ İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü GERÇEKLEŞME DÖNEMİ 2012 2017 İK EYLEM TÜRÜ Eylem A.1.5.2. Ardahan'da yürütülecek çalışmalarda kullanılacak yöntem, araç-gereç, değerlendirme ve ilgilileri bilgilendirme esaslarının belirlenmesinde gerekli koordinasyon ve işbirliği sağlanacaktır. Kısa dönem deprem etkinliğinin araştırılmasına yönelik çalışmaların başarılı ve etkin şekilde sürdürülebilmesi ve sürekli kılınabilmesi, yöntem, araç-gereç, değerlendirme ve ilgilileri bilgilendirme esaslarının önceden belirlenmesi ve çalışmaların bu esaslar çerçevesinde sürdürülmesiyle olanaklı olabilecektir. SORUMLU KURULUŞ İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü İLGİLİ KURULUŞLAR AFAD, TÜBİTAK, HGK, MTA, ARÜ, Yerel Yönetimler KOORDİNATÖR KURULUŞ İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü GERÇEKLEŞME DÖNEMİ EYLEM TÜRÜ 2012 2013 İK, KG HEDEF A.1.6. Ardahan'da başta depremler olmak üzere tüm afetler öncesi ve sonrasında yaşanan bilgi kirliliğinin önlenmesi ve toplumun doğru olarak bilgilendirilmesi sağlanacaktır. Eylem A.1.6.1. Ardahan'daki depremlerde bilim insanları ve araştırmacılar arasında halkı olumsuz olarak etkileyen tartışmaları açıklayabilmek için deprem tahmini, kestirim alanında bilim etiği geliştirilecek ve medya aracılığı ile yaygınlaştırılacaktır. Bilim insanları ve sorumlu kurum ve kuruluşlar tarafından önceden belirlenmiş etik kurallara bağlı olmadan ve bilimsel olarak kabul görmüş olan yaklaşım ve yöntemlerle yapılmayan deprem tahminleri ve kestirimlerin toplumlar üzerinde sosyal, ekonomik, psikolojik ve politik açılardan büyük sıkıntı ve sorunlara yol açtığına dair çok eski devirlerden günümüze kadar ülkemizde ve diğer ülkelerde birçok örnek bulunmaktadır. Bunların önüne geçebilmek için Ardahan'da bilim etiği geliştirilecek ve medya aracılığı ile yaygınlaştırılacaktır. SORUMLU KURULUŞ İLGİLİ KURULUŞLAR KOORDİNATÖR KURULUŞ GERÇEKLEŞME DÖNEMİ EYLEM TÜRÜ AFAD, ARÜ, İlgili Kamu Kurum ve İl Afet ve Acil İl Afet ve Acil Kuruluşlar, Medya, Sivil Toplum Durum Müdürlüğü Durum Müdürlüğü Örgütleri, Meslek Odaları 2012 2013 KG Eylem A.1.6.2. Afet sonrasında çok önemli olan basın ve halkla ilişkiler konularında yeni yaklaşım ve yöntemler gerçekleştirilecek, bu konuda medya yetkilileri ve habercilerin eğitilmesi ile ilgili çalışma başlatılacaktır. 142

Afet sonrasında halkın sürekli bilgilendirilmesi temel esastır. Bu nedenle ilgili kurum ve kuruluşların basın ve halkla ilişkiler ünitelerinde bu konuda eğitilmiş kişilerin bulundurulması ve yapılan faaliyetler hakkında medyaya ve halka günlük sağlıklı bilgilerin aktarılması temel esas olmalıdır. SORUMLU KURULUŞ İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü İLGİLİ KURULUŞLAR AFAD, ARÜ, Yerel Yönetimler, İlgili Kamu Kurum ve Kuruluşlar, Medya, İlgili Meslek Odaları KOORDİNATÖR KURULUŞ İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü GERÇEKLEŞME DÖNEMİ 2012 2013 KG EYLEM TÜRÜ AMAÇ A.2: ARDAHAN İLİNİN DEPREM TEHLİKE ANALİZLERİ VE TEHLİKE HARİTALARININ HAZIRLANMASI VE GELİŞTİRİLMESİ: Bölge ve yerel ölçeklerde deprem tehlikesinin doğru olarak tanımlanması, diri fayların neden olacağı depremlerin ne büyüklükte, ne zaman, ne sıklıkta ve nerede gerçekleşme olasılıkları olduğunun, deprem yer hareketinin nasıl azaldığının ve yerel zemin yapısının yer hareketini nasıl etkilediğinin bilinmesine bağlıdır. Deprem tehlikesinin neden olacağı riski belirlemenin ilk adımı ülke, bölge ve yerel ölçeklerde tehlikenin güvenilir olarak belirlenmesi ile başlamaktadır. Bu aşamadan sonra tehlikeye maruz değerler ile bu değerlerin farklı büyüklüklerdeki depremler karşısındaki zarar görebilirlikleri belirlenerek deprem riskleri oluşturulur ve riski tamamen ortadan kaldıracak veya uzun süreli azaltacak yaklaşım modelleri geliştirilip uygulanabilir. Bu nedenle Ardahan'da deprem tehlike analizi ve haritalarının hazırlanması, etkili deprem afeti mücadelesinin temel adımı olmaktadır. HEDEF A.2.1. Ardahan ve yakın çevresinin deprem tehlike haritaları için altlık oluşturmaya yönelik çalışmalar yapılacak ve tehlike haritaları hazırlanacaktır. Eylem A.2.1.1. Bölgeler için hazırlanacak büyük ölçekli (1/100.000) diri fay haritaları ve sismotektonik haritalar ile faylarla ilgili bilgiler ve güncel veriler, uygun istatistiksel yöntemlerle coğrafi bilgi sistemine aktarılması çalışmaları takip edilerek, Ardahan iline uyarlanması konusunda gerekli işbirliği ve koordinasyon sağlanacaktır. Ülkemizin tamamına yakın kısmının deprem tehdidi altında olması nedeniyle, deprem tehlikesi düzeyinin doğru olarak belirlenmesi için diri fay çalışmalarına ağırlık verilmesi gerekmektedir. Bu açıdan, MTA Genel Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen "Türkiye Diri Fay Haritası" ile yerel ve bölgesel ölçekli diri fay haritaları ve sismotektonik haritalar, tüm diri fay parametrelerini de içerecek biçimde kısa sürede tamamlanmalıdır. Deprem zararlarının azaltılması yönünde yapılacak tüm çalışmaların temel girdisi; yıkıcı deprem oluşturabilecek fayların ayrıntılı olarak bilinmesi olup, Ardahan ve yakın çevresinde de tüm diri fayların haritalanması, güncellenmesi ve deprem parametrelerinin karar verici ve kullanıcılara sunulması büyük bir önem taşımaktadır. SORUMLU İLGİLİ KOORDİNATÖR GERÇEKLEŞME EYLEM KURULUŞ KURULUŞLAR KURULUŞ DÖNEMİ TÜRÜ AFAD, MTA, MTA MTA 2012 2013 İK, KG ARÜ, Yerel Yönetimler Eylem A.2.1.2. Ardahan ve yakın çevresinde gereksinim duyulan alanlarda yapılacak olan paleosismoloji (uzak geçmişte meydana gelmiş olan depremlerin aralıklarının ve büyüklüklerinin kestirilmesi) çalışmalarının takibi yapılarak gerekli işbirliği ve koordinasyon sağlanacaktır. Ülkemizde MTA Genel Müdürlüğü tarafından üretilen diri fayların yakın jeolojik geçmişindeki deprem aktivitesinin araştırılarak gelecekteki deprem davranışlarının tahmini ve deprem tehlike değerlendirmelerinde gerekli parametrelerinin (yer, zaman, büyüklük, deprem dönüş/tekrarlanma periyodu, en büyük kırılma uzunluğu-deprem büyüklüğü, yer değiştirme miktarı vb. fay parametreleri) ortaya konulması için Ardahan ve yakın çevresinde de paleosismoloji çalışmalarına gereksinim duyulmaktadır. 143

SORUMLU İLGİLİ KOORDİNATÖR GERÇEKLEŞME EYLEM KURULUŞ KURULUŞLAR KURULUŞ DÖNEMİ TÜRÜ AFAD, MTA, TÜBİTAK, İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü, MTA MTA 2012 2023 İK ARÜ, Yerel Yönetimler, İller Bankası A.Ş. Eylem A.2.1.3. Ardahan'da deprem kaynaklı hasar verici zemin davranışlarından biri olan sıvılaşma açısından jeolojikjeofizik-jeomorfolojik ölçütlere dayalı bölgesel ölçekte sıvılaşma potansiyeli haritaları hazırlanması konusunda gerekli işbirliği ve koordinasyon yapılacaktır. Ülkemizde meydana gelen depremlerde, en fazla yapı hasarları Kuvaterner yaşlı gevşek çökeller üzerinde kurulmuş yerleşimlerde gözlenmektedir. Bunun nedenlerinden biri de zemin sıvılaşmasıdır. Bu durum dikkate alınarak, İlimizde de bu alanlara ait yüzey fasiyes özelliklerine dayalı haritaların üretilmesi, ayrıca jeolojik- jeofizik-jeomorfolojik ve bazı genel hidrojeolojik ölçütlere göre bu çökellerin sıvılaşmaya karşı duyarlılıkları açısından sınıflandırılıp sıvılaşma duyarlılığı zonlamalarının bu haritalarda gösterilmesi, bu zemin davranışına karşı alınabilecek önlemlere ilişkin ayrıntılı çalışmalara önemli bir altlık oluşturacaktır. İlimizde bu konu ile ilgili yapılacak çalışmalar İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğünün işbirliği ve koordinasyonunda MTA'nın mevcut birikimi ve teknik kapasitesi paralelinde ARÜimizin ilgili bölümleri ve yerel yönetimlerle birlikte gerçekleştirilmesi önem arz etmektedir. SORUMLU KURULUŞ İLGİLİ KURULUŞLAR KOORDİNATÖR KURULUŞ GERÇEKLEŞME DÖNEMİ EYLEM TÜRÜ M.T.A. Doğu Anadolu Bölge İl Afet ve Acil Müdürlüğü, ARÜ, Yerel İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü Yönetimler, Çevre ve Durum Müdürlüğü 2012 2017 İK, KG Şehircilik İl Müdürlüğü Eylem A.2.1.4. Kritik yerleşimlerde zemin büyütmesi ve hız değişimi davranışları ile bunlara bağlı zemin-yapı etkileşimi konularında mevcut bilgilerin yanı sıra, yeni çalışmalar yapılarak verilerin mekansal planlama açısından değerlendirilmesi konularında yapılacak olan çalışmalar için gerekli işbirliği ve koordinasyon sağlanacaktır. Bu eyleme, özellikle genç alüvyal zeminlerin depremler sırasındaki büyütme, hız değişimi vb. davranışları ile bu davranışlara bağlı olarak zemin-yapı etkileşimi konularında yapılacak araştırmalar açısından gerek duyulmaktadır. Bu kapsamda; ilimizde de zemin büyütmesi açısından deprem tehlikesine maruz yerleşimlerde deprem zararlarının azaltılması amacıyla zemin büyütmesi ve yapı ilişkileri, ayrıca sismik büyütme ve davranış analizleri yapılarak yönetmeliklerdeki spektral tepki fonksiyonlarının geçerliliklerinin araştırılması konuları ele alınmalıdır. SORUMLU İLGİLİ KOORDİNATÖR GERÇEKLEŞME EYLEM KURULUŞ KURULUŞLAR KURULUŞ DÖNEMİ TÜRÜ AFAD, ARÜ, Çevre ve Şehircilik İl Afet ve Acil İl Afet ve Acil İl Müdürlüğü, Yerel 2012 2017 İK, KG Durum Müdürlüğü Durum Müdürlüğü Yönetimler Eylem A.2.1.5. AFAD tarafından mikrobölgeleme haritalarından mekan planlaması çalışmalarında nasıl yararlanılabileceği konusunda ilke, yöntem ve uygulama esaslarının belirlenmesi ve yerel yönetimler için yol gösterici kılavuz niteliğindeki yayınlarla birlikte örnek mikrobölgeleme haritalarının hazırlanması, mekansal planlamaya temel girdi sağlanmasına yönelik yapılacak çalışmalar için gerekli işbirliği ve koordinasyon sağlanacaktır. Mikrobölgeleme çalışmalarının ana amacı; deprem ve diğer doğal tehlikelerin büyük ölçekli (1/25000 ve daha büyük) haritalar üzerinde belirlenip bu tehlikeleri önleyecek veya etkilerini azaltacak fiziksel plan kararlarının çevre düzeni, imar planları ve il gelişme planları aşamalarında alınmasına girdi sağlamaktır. Bu çalışmalar; yeni yerleşmeler için arazi kullanım kararlarına, yerleşik alanlar için ise sakınım (risk azaltma) planlarına temel girdi sağlayan çalışmalardır ve deprem risklerinin azaltılabilmesi için ilimizde de mutlaka geliştirilmeleri ve etkin olarak uygulanmaları gerekmektedir. 144

SORUMLU KURULUŞ Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü İLGİLİ KURULUŞLAR İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü, ARÜ, Yerel Yönetimler, Kalkınma Ajansı, İlgili Meslek Odaları KOORDİNATÖR KURULUŞ Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü GERÇEKLEŞME DÖNEMİ EYLEM TÜRÜ 2012 2023 İK, KG Eylem A.2.1.6. Ardahan ve yakın çevresinde deprem tehlikesinin yüksek olduğu yerleşimlerden başlanarak, bölgesel ve yerel ölçekte deprem tehlike haritaları hazırlanması hususunda yapılacak çalışmalar öncelikli olarak desteklenerek, konu ile ilgili izleme ve koordinasyon sağlanacaktır. Ardahan ve yakın çevresinde sismik boşluk özelliği taşıması bulunabilecek bölgelerden başlanmak üzere, bölgesel deprem haritalarının yapılması, deprem tehlikesine karşı alınacak önlemler arasında öncelikli ve önemli bir aşamayı oluşturmaktadır. SORUMLU İLGİLİ KOORDİNATÖR GERÇEKLEŞME EYLEM KURULUŞ KURULUŞLAR KURULUŞ DÖNEMİ TÜRÜ İl Afet ve Acil AFAD, MTA, ARÜ, Yerel Yönetimler, İl Afet ve Acil 2012 2017 İK, KG Durum Müdürlüğü Kalkınma Ajansı Durum Müdürlüğü HEDEF A.2.2. Deprem risk analizleri ve deprem senaryolarının ilimize uyarlanması konusunda çalışmalar yapılacaktır. Eylem A.2.2.1. AFAD tarafından, yerel ölçeklerde deprem ve depremin zincirleme etkileri ile oluşabilecek risklerin analizi, değerlendirilmesi ve azaltılması konusunda ilke, yöntem ve uygulama esaslarının belirlenmesi ve yerel yönetimler için yol gösterici kılavuz yayınların hazırlanması hususlarının takibi ile işbirliği ve koordinasyonu sağlanacaktır. Karar vericilerin deprem ve depremin meydana getirdiği ikincil afetler ile ilgili zarar azaltma planlarına gereksinimleri vardır. Bu planlara göre afet anında etkin ve hızlı bir müdahale çalışması yaparlar. Bu nedenle afet yöneticileri için el kitabı şeklinde kılavuzların hazırlanması gereklidir. SORUMLU KURULUŞ İLGİLİ KURULUŞLAR KOORDİNATÖR KURULUŞ GERÇEKLEŞME DÖNEMİ EYLEM TÜRÜ İl Afet ve Acil AFAD, ARÜ, Yerel Yönetimler, İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü İlgili Kamu Kurum ve Kuruluşlar Durum Müdürlüğü 2012 2013 İK, KG Eylem A.2.2.2. AFAD tarafından, deprem kayıplarının tahmini ve deprem senaryolarının hazırlanma esaslarının belirlenmesi ve ülke genelinde yaygınlaştırılması hususları takip edilerek Ardahan'da ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile gerekli işbirliği ve koordinasyon yapılacaktır. Deprem senaryoları ile olası depremin büyüklüğü ve etkileyeceği alanlar belirlenirken, deprem kayıp analizleriyle de tahmini hasar ve zararlar ortaya çıkartılır. Böylece afet yönetiminde deprem öncesi karşılaşılabilecek olayın boyutları önceden tahmin edilerek gerekli önlemlerin alınmasına çaba gösterilir. SORUMLU İLGİLİ KOORDİNATÖR GERÇEKLEŞME EYLEM KURULUŞ KURULUŞLAR KURULUŞ DÖNEMİ TÜRÜ İl Afet ve Acil AFAD, ARÜ, Yerel Yönetimler, İl Afet ve Acil 2012 2013 İK, KG Durum Müdürlüğü Meslek Odaları Durum Müdürlüğü Eylem A.2.2.3 Büyükşehir Belediyesi, İl Özel İdaresi, İlçe ve Belde ve Belediyeleri tarafından görev alanlarıyla ilgili deprem riskinin azaltılmasına (sakınımına) yönelik hedeflerle afet ve acil durum planları hazırlanacak olup işbirliği ve koordinasyon İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğünce sağlanacaktır. 2000 yılı sonrasında il özel idaresi ve belediye yasalarında yapılan değişikliklerle bu kuruluşlara, başta depremler olmak üzere, doğal afetlerden korunmak veya etkilerini azaltmak amacıyla gerekli afet ve acil durum planlarını yapmak görevi verilmiştir. Burada temel amaç, afetlerden korunmak olmasına karşın il veya belediye düzeyinde yapılmış korunma amaçlı plan bulunmamaktadır ve yasaların bu ilgili maddeleri, yalnızca İl Afet ve Acil Durum Müdürlüklerince hazırlanan İl Afet Acil Yardım Planlarının yapılması şeklinde algılanmaktadır. Bu eylemle; asıl amaç olan risk azaltma strateji süreci, yöntem ve yaklaşımlarıyla söz konusu planların ilgili yerel yönetimler tarafından hazırlanıp uygulanmaya başlanması sağlanacaktır. 145

SORUMLU KURULUŞ Büyükşehir Belediyesi, İl Özel İdaresi ve Belediyeler İLGİLİ KURULUŞLAR ARÜ, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, İl Mahalli İdareler Müdürlüğü KOORDİNATÖR KURULUŞ İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü GERÇEKLEŞME DÖNEMİ EYLEM TÜRÜ 2012 2017 İK, KG Eylem A.2.2.4. Ardahan ilinde depremlere duyarlı kentsel ve kırsal alanlarda deprem riski en az olan yerleşim merkezleri kurularak risk azaltma planlarının uygulamaya geçirilmesi için işbirliği ve koordinasyon sağlanacaktır. Deprem tehlikesi yüksek yerleşim yerlerimizde özellikle kırsal alanlarda önceden her yönüyle depreme duyarlı yeni yerleşim alanları oluşturularak deprem konusunda zarar azaltma çalışmaları için pilot uygulamalar gerçekleştirilecektir. Bu amaçla Ardahan'nın özellikle yapı stoku açısından depreme en dayanıksız olan bölgelerinde çalışmaya başlanacaktır. SORUMLU KURULUŞ Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü İLGİLİ KURULUŞLAR TOKİ, ARÜ, İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü, İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü, Kalkınma Ajansı, Yerel Yönetimler, İlgili Meslek Odaları KOORDİNATÖR KURULUŞ Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü GERÇEKLEŞME DÖNEMİ EYLEM TÜRÜ 2012 2023 İK, KG 146

EKSEN DEPREM GÜVENLİ YERLEŞME VE YAPILAŞMA 147

AMAÇ B.1. ARDAHAN'DA DEPREM GÜVENLİ YERLEŞME VE DEPREME DAYANIKLI YAPILAŞMANIN SAĞLANMASI Daha güvenli ve yaşanabilir yerleşim yerleri ve yapıların oluşturulması deprem risk yönetiminin temel amaçlarındadır. Bunu sağlamanın en etkin yolu; yerleşim planlarında ana riskleri göz önüne alarak gerekli düzenlemeleri yapmak, yeni yapılacak yapılar için "Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkındaki Yönetmelik" ve ilgili diğer yönetmelikleri ödünsüz şekilde uygulamak, mevcut yerleşim ve yapıların ise risklerini belirleyip depreme daha dayanıklı hale getirmek için gerekli çalışmaları yapmaktan geçer. HEDEF B.1.1. Ardahan'da Planlama, çevre ve şehircilik çalışmalarında deprem tehlike ve risklerini esas alan çalışmalara önem ve öncelik verilecektir. Eylem B.1.1.1. Kalkınma ajansı, Ardahan ile ilgili sektörel ve bölgesel planları hazırlarken sorumluluk alanları içerisindeki deprem tehlike ve risklerini dikkate alacak ve bu riskleri arttırmayacak veya azaltacak yönde faaliyet yürüten ilgili birimlerle işbirliği ve koordinasyon sağlanacaktır. Sektörel, bölgesel veya il gelişme planlarının hazırlanması aşamasında, deprem tehlike ve risklerinin belirlenerek bu riskleri önleyecek veya azaltacak önlemlerin planlama aşamasında ödünsüz olarak dikkate alınması sağlanacaktır. SORUMLU KURULUŞ İLGİLİ KURULUŞLAR KOORDİNATÖR KURULUŞ GERÇEKLEŞME DÖNEMİ EYLEM TÜRÜ Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, İl Afet ve Acil Kalkınma Ajansı Durum Müdürlüğü, Yerel Kalkınma Ajansı 2012 2017 İK, KG Yönetimler, İlgili Meslek Odaları Eylem B.1.1.2. Büyükşehir Belediyesi ve İl Özel İdaresi il gelişme ile çevre düzeni planlarının hazırlanması öncesinde ilin belirlenen tehlike ve risklerini esas alarak risk azaltma strateji planlarını geliştirecek ve bu planlarla çevre ve gelişme planlarının uyumunu sağlayacaklardır. Çevre düzeni ve il gelişim planlarında kentsel riskleri ön planda tutarak afet risklerinin azaltılması yönünde önlemler alınacaktır. Bu önlemlerin başında Büyükşehir Belediyesi ve İl Özel İdaresi öncelikle bütünleşik yaklaşımla ilin afet tehlike ve risklerini ortaya koymaları ve sonuçları mekânsal planlamaya aktarmaları gereklidir. SORUMLU KURULUŞ Büyükşehir Belediyesi ve İl Özel İdaresi İLGİLİ KURULUŞLAR Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü Kalkınma Ajansı, İlgili Meslek Odaları, İl Mahalli İdareler Müdürlüğü ve Belediyeler KOORDİNATÖR KURULUŞ GERÇEKLEŞME DÖNEMİ EYLEM TÜRÜ İl Özel İdaresi 2012 2017 İK, KG HEDEF B.1.2. Ardahan'da okullar başta olmak üzere, hastaneler, adliyeler, cezaevleri gibi insanların çok kalabalık olarak bulundukları binalar olmak üzere, Ardahan'daki bina envanteri çıkarılacak ve mevcut binaların hasar görebilirlikleri ve riskleri esas alınarak gruplandırılacaktır. Eylem B.1.2.1. Ardahan'da okullar başta olmak üzere, hastaneler, adliyeler ve cezaevleri gibi insanların çok kalabalık olarak bulundukları binalar olmak üzere, mevcut binaların sayısı ve tipolojisi belirlenecek, ayrıca bina kimlik sisteminin geliştirilmesine çalışılacaktır. Ardahan'da bina envanterinin ve binaların hasar görebilirliklerinin değerlendirilebilmesi için öncelikle mevcut bina sayısının ve tipolojisinin belirlenmesi gerekmektedir. Ayrıca, tüm binalara kendilerine özgü bir kimlik numarası verilmesi ve binaya ilişkin temel bilgilerin (yapı tarzı, kat sayısı, yapım yılı, bağımsız birim adedi, brüt yüzölçümü, konum bilgileri vb) bu numara ile saklanması, analitik kapasitenin gelişmesine ve sigorta uygulamalarının yaygınlaşmasına yardımcı olacaktır. 148

SORUMLU KURULUŞ Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, İl Özel İdaresi ve Belediyeler İLGİLİ KURULUŞLAR TÜİK Bölge Müdürlüğü, Kalkınma Ajansı, İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü, İl Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Müdürlüğü, İlgili Kamu Kurum ve Kuruluşlar KOORDİNATÖR KURULUŞ Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü GERÇEKLEŞME DÖNEMİ EYLEM TÜRÜ 2012 2017 İK, KG Eylem B.1.2.2. Ardahan'da okullar başta olmak üzere, hastaneler, adliyeler ve cezaevleri gibi insanların çok kalabalık olarak bulundukları binalar olmak üzere, mevcut binaların hasar görebilirlikleri ve bunlarla ilgili metodolojiler belirlenmesi hususlarında takip, işbirliği ve koordinasyon sağlanacaktır. Ardahan'da yeni depremler sırasında mevcut yapıların görebileceği hasarın önceden tahmini ve alınabilecek önlemler açısından hasar görebilirlik çalışmalarına ağırlık verilmesi, ilgili yöntemlerin geliştirilmesi takip ve izlemesi önem arz etmektedir. SORUMLU KURULUŞ Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, İl Özel İdaresi ve Belediyeler İLGİLİ KURULUŞLAR ARÜ, İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü, İl Milli Eğitim Müdürlüğü, İl Sağlık Müdürlüğü, İlgili Kamu Kurum ve Kuruluşlar, Meslek Odaları KOORDİNATÖR KURULUŞ Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü GERÇEKLEŞME DÖNEMİ 2012 2017 İK EYLEM TÜRÜ Eylem B.1.2.3. Ardahan'da okullar başta olmak üzere, hastaneler, adliyeler ve cezaevleri gibi insanların çok kalabalık olarak bulundukları binalar olmak üzere, mevcut bina ve yakın çevresinin deprem risk gruplaması tamamlanacaktır. Ardahan'da öncelikle okullar, hastaneler, adliyeler ve cezaevleri gibi insanların çok kalabalık olarak bulundukları binalar olmak üzere mevcut binaların basit ve hızlı bir yöntemle değerlendirilerek deprem risk gruplamasının tamamlanması, gelecekte yaşanabilecek depremler öncesinde yapılacak zarar azaltma çalışmaları ve riskli görülen yapılarla ilgili olarak alınacak kararlar açısından öncelik taşımaktadır. SORUMLU KURULUŞ İLGİLİ KURULUŞLAR KOORDİNATÖR KURULUŞ GERÇEKLEŞME DÖNEMİ EYLEM TÜRÜ ARÜ, İl Milli Eğitim Müdürlüğü, İl Sağlık Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü, İl Özel İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü, İlgili Kamu İl Müdürlüğü İdaresi ve Belediyeler Kurum ve Kuruluşlar, Meslek Odaları 2012 2017 İK, KG Eylem B.1.2.4. Ardahan'da deprem riski yüksek olan bölgelerden başlanarak eğitim tesislerinin güçlendirilmesi çalışmalarına öncelik verilecek, devam eden çalışmalar hızlandırılacaktır. Öncelikli olmak üzere güçlendirme çalışmaları devam eden eğitim tesislerinin tamamlanması sağlanarak İl genelinde diğer güçlendirilmesi gereken eğitim tesislerinin çalışmalarına ivedilikle başlanacaktır. SORUMLU KURULUŞ İLGİLİ KURULUŞLAR KOORDİNATÖR KURULUŞ GERÇEKLEŞME DÖNEMİ EYLEM TÜRÜ YÖK, ARÜ, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, İl Milli Eğitim İl Milli Eğitim İlgili Yerel Yönetimler, İlgili Kamu Kurum ve Müdürlüğü Müdürlüğü Kuruluşlar, Özel Sektör 2012 2017 İK, KG Eylem B.1.2.5. Ardahan'da mevcut binaların yapım koşulları esas alınarak kentsel ölçekte deprem hasarı tahmin yöntemleri geliştirilecek ve deprem sonrası toplanan veri esas alınarak tekrar değerlendirilip hasar tahmin yöntemleri güncellenerek konu ilgili takip, koordinasyon ve işbirliği sağlanacaktır. Mevcut binaların hasar görebilirlikleri ve bunlarla ilgili metodolojiler belirlenmesi çalışmalarından yararlanılarak kentsel ölçekte deprem hasarı tahmin yöntemlerinin geliştirilmesi, deprem güvenli yerleşim ve yapılaşma açısından gerçekleştirilmesi gereken bir çalışmadır. 149

SORUMLU KURULUŞ Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü İLGİLİ KURULUŞLAR ARÜ, İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü, İlgili Yerel Yönetimler, Meslek Odaları KOORDİNATÖR KURULUŞ Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü GERÇEKLEŞME DÖNEMİ 2012 2017 İK EYLEM TÜRÜ HEDEF B.1.3. Depreme dayanıklı binaların tasarım, malzeme ve standartlarını içeren çalışmalar desteklenecektir. Eylem B.1.3.1. Depreme dayanıklı bina tasarımına ve yapımına ilişkin öncelikler belirlenecek ve konuyla ilgili projelerin geliştirilmesi teşvik edilerek, desteklenmesi ve çalışmaları izlenerek gerekli koordinasyon ve işbirliği sağlanacaktır. Yapı stokunun kütlesel bazda hızla yenilenebilmesi için, depreme dayanıklı, ancak ekonomik bir biçimde inşa edilebilecek olan standart yapı projelerinin teşviki ve desteklenmesi, deprem zararlarının azaltılması için ciddi bir seçenek olarak gündeme gelmiş olan kentsel yenileme olgusu açısından önem taşımaktadır. SORUMLU KURULUŞ Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, İl Özel İdaresi ve Belediyeler İLGİLİ KURULUŞLAR ARÜ, İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü, Meslek Odaları, İlgili Kamu Kurum ve Kuruluşlar KOORDİNATÖR KURULUŞ Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü GERÇEKLEŞME DÖNEMİ 2012 2017 İK EYLEM TÜRÜ HEDEF B.1.4. Ardahan'da mevcut deprem mühendisliği laboratuvarlarının daha etkin ve herkese açık şekilde hizmet verebilmesi için koordineli bir sistem kurulacaktır. Eylem B.1.4.1. Deprem mühendisliği alanında çalışan ARÜin katılımıyla bir konsorsiyum oluşturulması konusundaki çalışmalar takip edilerek, ilimiz ile ilgili koordinasyon ve işbirliği sağlanacaktır. Gerek kaynak israfının önlenmesi, gerekse ülkenin deprem mühendisliği alanındaki deneysel uzmanlık birikiminin bir araya getirilmesi ve etkin bir biçimde kullanılabilmesi amacıyla ortak bir "Ulusal Laboratuvar Sistemi"nin kurulması önem taşımaktadır. Bu amaçla, Türkiye'de deprem mühendisliği alanında çalışan ARÜin oluşturacağı bir konsorsiyum tarafından, "Ulusal Deprem Mühendisliği Laboratuvarı Sistemi"nin kurulması, çalışma usul ve esaslarının belirlenmesiyle bu sistemin sürekliliğinin ve bu konuda ilimizle ilgili İle ilgili çalışmalarda takip, koordinasyon ve işbirliğinin sağlanması gerekmektedir. SORUMLU KURULUŞ İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü İLGİLİ KURULUŞLAR AFAD, ARÜ, Kalkınma Ajansı, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü KOORDİNATÖR KURULUŞ İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü GERÇEKLEŞME DÖNEMİ 2012 2017 İK EYLEM TÜRÜ Eylem B.1.4.2. Ardahan'da Mevcut Deprem Mühendisliği Laboratuvarlarının gereksinimleri belirlenerek eksik alt yapısının giderilmesi için gerekli işbirliği ve koordinasyonu sağlanacaktır. Oluşturulacak üniversite konsorsiyumu tarafından belirlenen araştırma Amaçlarine uygun şekilde Ardahan'da da laboratuvar sisteminin planlanıp gerekli araştırma cihaz ve gereçleriyle donatılması sonucu deprem mühendisliği dalında araştırmaların yapılması gerekmektedir. SORUMLU KURULUŞ İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü İLGİLİ KURULUŞLAR AFAD, TÜBİTAK, ARÜ, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, Kalkınma Ajansı KOORDİNATÖR KURULUŞ İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü GERÇEKLEŞME DÖNEMİ EYLEM TÜRÜ 2012 2023 İK, KG 150

HEDEF B.1.5. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığınca köprü, viyadük ve ulaşım sistemlerinin yanı sıra, hayati öneme sahip gömülü ve yüzeydeki dağıtım sistemleri (boru, doğal gaz hattı, elektrik, iletişim vd.) ile ilgili olarak Türkiye'deki inşaat teknolojisini ve uygulamalarını esas alan deprem güvenliğini belirleme ve yapıları güçlendirme yöntemlerinin geliştirilmesi, standart hale getirilmesi ve uygulamaların sağlanması ile ilgili çalışmalar takip edilerek gerekli koordinasyon ve işbirliği sağlanacaktır. Eylem B.1.5.1. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından araştırıcı, uygulayıcı ve destekleyici kurum ve kuruluşların yetkililerinden oluşan bir koordinasyon kurulunun kurulması ile ilgili çalışmalarının takibi yapılacaktır. Ülkemizde, yoğunlukla 1970'li yıllarda başlayan devlet yollarında ve otoyollarda inşa edilen köprü ve viyadüklerin deprem güvenliklerinin sağlanması bağlamında yapılan çalışmaların ve kullanılan ölçütlerin ve bunların dayandırıldığı esasların belirlenmesi önem taşımakta olup, bu belirlemeler ve değerlendirmeler için bir koordinasyon kurulunun kurulmasında ilimizle ilgili hususların takibi gerekmektedir. SORUMLU KURULUŞ Karayolları XVIII. Müdürlüğü Bölge İLGİLİ KURULUŞLAR Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, TÜBİTAK, ARÜ, Ulaştırma II. Bölge Müdürlüğü, Kalkınma Ajansı, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, İlgili Tüm Kurum ve Kuruluşlar KOORDİNATÖR KURULUŞ Karayolları XVIII. Bölge Müdürlüğü GERÇEKLEŞME DÖNEMİ EYLEM TÜRÜ 2012 2013 İK, KG Eylem B.1.5.2. Koordinasyon kurulunun önerileri ve desteği doğrultusunda Ardahan ile ilgili oluşturulacak güdümlü AR-GE projelerinin takibi yapılacaktır. Bu hedefe yönelik amaçlarla geliştirilecek yöntemlerle ilgili AR-GE projesi önerilerinin önceliklerinin koordinasyon kurulu tarafından değerlendirilip, seçilen projelerin ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından desteklenmeleri köprü, viyadük vb. yol yapılarının depreme karşı dayanıklı olarak inşa edilmelerinde önemli katkı sağlayacaktır. SORUMLU KURULUŞ Kalkınma Ajansı İLGİLİ KURULUŞLAR Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, TÜBİTAK, ARÜ, İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü, Ulaştırma II. Bölge Müdürlüğü, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, Karayolları XVIII. Bölge Müdürlüğü 151 KOORDİNATÖR KURULUŞ GERÇEKLEŞME DÖNEMİ EYLEM TÜRÜ Kalkınma Ajansı 2012 2017 İK, KG Eylem B.1.5.3. Ardahan ulaşım sistemleri ve önemli ulaşım tesislerinin depremlere dirençli bir şekilde projelendirilmesi, bakımı ve denetimi için yapılacak düzenlemelerin takibi yapılacaktır. KENTGES kapsamında da ele alınan bu eylemle, ulaşım sistemleri ve önemli ulaşım tesislerinin depremlere karşı dirençli bir biçimde inşası, bakım ve denetimi için gerekli yönetmelik ve uygulamaların geliştirilmesi gerekmektedir. SORUMLU KURULUŞ Karayolları XVIII. Bölge Müdürlüğü, İl Özel İdaresi ve Belediyeler İLGİLİ KURULUŞLAR Ulaştırma II. Bölge Müdürlüğü, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, ARÜ KOORDİNATÖR KURULUŞ GERÇEKLEŞME DÖNEMİ EYLEM TÜRÜ Belediye 2012 2017 İK, KG Eylem B.1.5.4. Ardahan'da gömülü konumdaki ve yüzeydeki su, atık su, elektrik, iletişim, doğal gaz hattı gibi hayati öneme sahip sistemlerin deprem güvenlikleri değerlendirilerek öngörülen düzeye çıkarılması ile ilgili çalışmalar desteklenerek takibi ile gerekli koordinasyon ve işbirliği sağlanacaktır. Bu eylemle, hayati öneme sahip sistemlerin depremlere karşı dirençli bir biçimde inşası, bakım ve denetimi için gerekli yönetmelik ve uygulamaların geliştirilmesi ve bunların yaşama geçirilmesi konusunda ilimizle ilgili hususların takibi ve koordinasyonu gerekmektedir.

SORUMLU KURULUŞ Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, İl Özel İdaresi, Belediyeler, AEDAŞ, Türk Telekom Ardahan Müdürlüğü İLGİLİ KURULUŞLAR Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı, ARÜ, İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü, Meslek Odaları, Konuyla İlgili Tüm Kamu Kurum ve Kuruluşlar KOORDİNATÖR KURULUŞ GERÇEKLEŞME DÖNEMİ Belediye 2012 2017 İK EYLEM TÜRÜ HEDEF B.1.6. Ardahan yapı sektörü ile ilgili eğitim faaliyetleri geliştirilecektir. Eylem B.1.6.1. Ardahan'da yapı sektörünün meslek içi eğitim faaliyetleri geliştirilecektir. Yapı üretim sürecindeki tüm personele yönelik konuyla ilgili meslek mensuplarının teknik yönetmelikleri, mevzuatı ve güncel gelişmeleri iyi bilerek uygulama veya kontrol kademelerindeki görevlerini deprem güvenli yapı ve yerleşim ilkelerine uygun şekilde yerine getirmeleri, deprem zararlarının azaltılmasında kuşkusuz önemli bir rol oynayacaktır. Bu açıdan, ilgili kurum ve kuruluşların meslek içi eğitim faaliyetlerine daha fazla önem vermeleri gerekmektedir. SORUMLU KURULUŞ İLGİLİ KURULUŞLAR KOORDİNATÖR KURULUŞ GERÇEKLEŞME DÖNEMİ EYLEM TÜRÜ Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, ARÜ, TMMOB, İl Afet ve Acil Durum Çevre ve Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, İl Milli Eğitim Müdürlüğü, Şehircilik İl Müdürlüğü Konuyla ilgili Tüm Kamu Kurum ve Müdürlüğü 2012 2023 İK, KG Kuruluşlar Eylem B.1.6.2.Yetkin mühendislik ve mimarlık uygulamasının yaşama geçirilmesinin uygulanması, takibi, koordinasyonu ve işbirliği sağlanacaktır. Depremle ilgili mühendislik hizmetleri farklı disiplinlere ait çalışmaları içermektedir. Bu hizmetlerin usulüne uygun, doğru ve sağlıklı şekilde yerine getirilebilmesi için meslekte uzmanlık ve yetkinlik vazgeçilmez iki ana koşul olarak esas alınır. Bu koşulların sağlanabilmesi ise, yetkin mühendislik uygulamasının yaşama geçirilmesiyle olanaklıdır. SORUMLU KURULUŞ İLGİLİ KURULUŞLAR KOORDİNATÖR KURULUŞ GERÇEKLEŞME DÖNEMİ EYLEM TÜRÜ Çevre ve Şehircilik İl Çevre ve Şehircilik İl YÖK, TMMOB Müdürlüğü Müdürlüğü 2012 2017 İK Eylem B.1.6.3. Ardahan'da inşaat sektöründe çalışan işçi, kalfa ve ustaların eğitimi ve belgelendirilmesi çalışmaları geliştirilecek ve sektörde belgesiz insanların çalıştırılması önlenecektir. İnşaat sektörünün demirci, betoncu, kalıpçı, tesisatçı gibi alt dallarında hiç bir eğitim ve belgelendirmesi olmayan işçi, kalfa ve ustaların eğitimi ve belgelendirilmesinin sağlanması güvenli yapı inşaa etmenin önemli koşulların başında gelmektedir. SORUMLU KURULUŞ Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü İLGİLİ KURULUŞLAR İl Milli Eğitim Müdürlüğü, İlgili Yerel Yönetimler, Meslek Odaları, Özel Sektör KOORDİNATÖR KURULUŞ Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü GERÇEKLEŞME DÖNEMİ EYLEM TÜRÜ 2012 2013 KG 152

AMAÇ B.2: ARDAHAN TARİH VE KÜLTÜR MİRASININ DEPREMLERDEN KORUNMASI Büyük bir bölümü yığma, ahşap veya bunların karışımından oluşan mevcut tarihi yapıların envanterinin çıkarılması, deprem güvenliklerinin belirlenmesi ve yeterli güvenliğe sahip olmayan yapıların tarihi özelliklerini de koruyacak şekilde güçlendirilmelerini öngören güçlendirme tekniklerinin geliştirilmesi ile onarım ve güçlendirme uygulamalarında uyulması gereken uluslararası kurallar ile tasarım ve imalat esaslarının belirlenmesinin Amaçlanması gerekmektedir. HEDEF B.2.1. Ardahan'daki tarihi yapıların deprem güvenliklerinin belirlenmesine ve güçlendirilmelerine yönelik teknik bilgilerin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması sağlanacaktır. Eylem B.2.1.1. Ardahan'daki tarihi yapıların envanteri çıkarılarak önem ve öncelik dereceleri belirlenecektir. Tarihi yapıların depremden korunmaları için yapılacak çalışmalar için öncelikle İl genelinde bu yapıların envanterinin çıkarılması ve daha sonra da öncelik derecelerinin belirlenerek gerekli önlemlerin bu önceliğe göre alınması gerekmektedir. SORUMLU KURULUŞ İLGİLİ KURULUŞLAR KOORDİNATÖR KURULUŞ GERÇEKLEŞME DÖNEMİ EYLEM TÜRÜ İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Vakıflar TBMM, ARÜ, Kültür Varlıkları Koruma Bölge Müdürlüğü, Bölge Müdürlüğü, Çevre ve Şehircilik İl İl Kültür ve Turizm Büyükşehir Müdürlüğü, Kalkınma Ajansı, İl Afet ve Acil Müdürlüğü Belediyesi, İl Özel Durum Müdürlüğü İdaresi, İlgili 2012 2017 İK, KG Belediyeler Eylem B.2.1.2. Ardahan'da tarihi yapıların düşey yükler ve deprem etkileri altında taşıyıcı sistem güvenlikleri belirlenecektir. Tarihi yapıların güçlendirilmesinde esas alınmak üzere, bunların düşey yükler ve deprem etkileri altındaki sistem güvenliklerinin bilinmesi gerekmektedir. SORUMLU KURULUŞ İLGİLİ KURULUŞLAR KOORDİNATÖR KURULUŞ GERÇEKLEŞME DÖNEMİ EYLEM TÜRÜ İl Kültür ve Turizm TBMM, ARÜ, Kültür Varlıkları Müdürlüğü, Vakıflar Koruma Bölge Müdürlüğü, Bölge Müdürlüğü, Vakıflar Bölge Müdürlüğü, Çevre İl Kültür ve Turizm Büyükşehir ve Şehircilik İl Müdürlüğü, Müdürlüğü Belediyesi, İl Özel İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü, İdaresi, İlgili Yerel Yönetimler, Meslek Odaları Belediyeler 2012 2017 İK, KG Eylem B.2.1.3. Ardahan'da yeterli güvenliğe sahip olmadığı belirlenen tarihi yapılar için güçlendirme yöntemleri geliştirilmesi konusunda işbirliği ve koordinasyon sağlanacaktır. Bir tarihi yapının deprem performansının ve güvenilirliğinin belirlenmesi ve yapısal deprem performansının iyileştirmesine yönelik projelerin geliştirilmesi birçok disiplinin bir arada çalışmasını gerektiren bir konudur. Ancak tüm bu çalışmaların belirli şartname ve kılavuz uygulamaların aracılığı ile yapılması gereği açıktır. SORUMLU KURULUŞ İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü İLGİLİ KURULUŞLAR TBMM, ARÜ, Kültür Varlıkları Koruma Bölge Müdürlüğü, Vakıflar Bölge Müdürlüğü, Yerel Yönetimler, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü, Meslek Odaları KOORDİNATÖR KURULUŞ İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü GERÇEKLEŞME DÖNEMİ 2012 2017 İK EYLEM TÜRÜ 153

Eylem B.2.1.4. Ardahan'da tarihi yapıların onarım ve güçlendirme uygulamalarında uyulması gereken uluslararası kurallara uygun olarak yöntem, tasarım ve imalat esasları oluşturulacak ve geliştirilecektir. Yapısal iyileştirme olarak adlandırılabilecek ve yapısal sistemin deprem performansının istenilen düzeye getirilmesini amaçlayan çalışmalarda üst ve alt yapıya ilişkin ayrıntılı araştırmalar ve güçlendirmeye yönelik etkinliği çeşitli yöntemlerle test edilmiş uygulanabilir öneriler yer almalıdır. Bunun için, uluslararası kurallar da göz önüne alınarak, uygun yöntemlerin geliştirilmesi gereklidir. SORUMLU KURULUŞ İLGİLİ KURULUŞLAR KOORDİNATÖR KURULUŞ GERÇEKLEŞME DÖNEMİ EYLEM TÜRÜ TBMM, ARÜ, Kültür Varlıkları Koruma Bölge Müdürlüğü, Vakıflar Bölge Müdürlüğü, Çevre ve İl Kültür ve Turizm Şehircilik İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü İl Müdürlüğü, Müdürlüğü 2012 2017 İK, KG İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü, Yerel Yönetimler, Meslek Odaları Eylem B.2.1.5. Ardahan'da müzeler içerisindeki eserlerin depremlere karşı hasar görebilirliğini azaltmaya yönelik yöntemler geliştirilecektir. Deprem sırasında müzelerde bulunan nesnelerin boyut, dengesizliğe neden olacak ve nesneyi olumsuz yönde etkileyebilecek kritik yer hareketi vb. gibi faktörler açısından değerlendirilerek bu nesnelerin hasar görebilirliğini azaltacak yöntemlerin geliştirilmesi gerekmektedir. SORUMLU KURULUŞ İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Vakıflar Bölge Müdürlüğü, Büyükşehir Belediyesi, İl Özel İdaresi, İlgili Belediyeler İLGİLİ KURULUŞLAR TBMM, ARÜ, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü, Meslek Odaları, Kalkınma Ajansı KOORDİNATÖR KURULUŞ İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü GERÇEKLEŞME DÖNEMİ EYLEM TÜRÜ 2012 2017 İK, KG 154

EKSEN 155

DEPREMLERİN ETKİLERİYLE BAŞ EDEBİLMEK AMAÇ C.1: ARDAHAN'DA DEPREMLERE VE DİĞER AFETLERE İLİŞKİN EĞİTİM VE HALKIN BİLİNÇLENDİRİLMESİ FAALİYETLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ Ardahan'da afetler konusunda bilinçlenmek, afet zararlarını azaltmak, afetlere karşı hazırlıklı olmak ve müdahaleyi kapsayan konularda toplum eğitiminde öncelikli AMAÇ; en üst seviye afet yönetimi ile ilgilenen yöneticilerin ve karar vericilerin görüş birliğine varması, toplumda farkındalığın artırılması ve eğitimin geliştirilmesini sağlamak olmalıdır. HEDEF C.1.1. Ardahan'da Afet ve Acil Durum yönetimi ile ilgili yöneticilerin ve karar vericilerin fikir ve dil birliğine varması sağlanacaktır. Eylem C.1.1.1. Ardahan'da deprem konusunda dil birliğinin oluşturulması için gerekli koordinasyon ve işbirliği sağlanacaktır. Deprem yönetimi ile ilgilenen yöneticiler ve konu ile ilgili akademisyenlerin katılacağı bir çalıştayın düzenlenmesi ve deprem konusunda dil birliğinin sağlanması amacıyla "Ulusal Deprem Risk Yönetimi Terimler Sözlüğünün hazırlanması gerekmektedir. Bu kapsamda Ardahan'da yapılacak çalışmaların İzlenmesi, koordinasyonu ve iş birliği önem arz etmektedir. SORUMLU KURULUŞ İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü İLGİLİ KURULUŞLAR ARÜ, TRT, TDK, Sivil Toplum Kuruluşlar, Yerel Yönetimler, İlgili Meslek Odaları KOORDİNATÖR KURULUŞ İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü GERÇEKLEŞME DÖNEMİ 2012 2013 İK EYLEM TÜRÜ Eylem C.1.1.2. Ardahan'da Afet ve Acil Durum Yönetimi konularında mülki idare amirleri başta olmak üzere yerel yöneticilerin ve ilgili personelin hizmet içi eğitimleri sağlanacaktır. Afet olayı sırasında yerel ölçekte koordinasyonun sağlanmasında mülki idare amirlerinin ve diğer yerel yöneticilerin önemi büyüktür. Bu nedenle bu grupta yer alan yöneticilerin hizmet içi eğitimleri kapsamında aldıkları dersler arasında afet yönetimi ile ilgili derslerin de olmasının gerekli olduğu düşünülmektedir. Son yıllarda sadece kaymakam adaylarına verilen eğitimlere afet ve acil durum yönetimi dersleri eklenmektedir. Bunun diğer yerel yöneticiler için de geliştirilmesi lazımdır. SORUMLU KURULUŞ İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü İLGİLİ KURULUŞLAR İçişleri Bakanlığı, ARÜ, Yerel Yönetimler, İlgili Kamu Kurum ve kuruluşlar, İlgili Meslek Odaları KOORDİNATÖR KURULUŞ İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü GERÇEKLEŞME DÖNEMİ 2012 2013 İK EYLEM TÜRÜ HEDEF C.1.2. Ardahan'da afet yönetimi ve afet eğitiminin geliştirilmesi sağlanacaktır. Eylem C.1.2.1. Ardahan'da Afet ve Acil Durum eğitimi konuları gözden geçirilecek ve hizmet içi eğitimlerde ilgili kurumlar tarafından bu konulara yer verilecektir. Polis, itfaiye, sağlık, arama-kurtarma gibi görevlerde çalışanların da afet yönetimi konusunda bilinçlendirilmesinin ve afet ve acil durum yönetimi eğitimlerinin yetkinleştirilmesinin sağlanması gereklidir. SORUMLU KURULUŞ İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü İLGİLİ KURULUŞLAR ARÜ, İlgili Tüm Kamu Kurum ve Kuruluşları, Sivil Toplum Kuruluşlar, İlgili Meslek Odaları KOORDİNATÖR KURULUŞ İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü GERÇEKLEŞME DÖNEMİ EYLEM TÜRÜ 2012 2013 İK, KG Eylem C.1.2.2. Ardahan'da ilk ve orta öğretimde afet ve acil durum tabanlı derslerin zorunlu eğitim programlarına alınması konusunda işbirliği ve koordinasyon sağlanacaktır. Ardahan'da ilk ve Ortaöğretimde okutulan bazı ders programlarında yer alan afet ve acil durumlarla ilgili konuların; günümüz şartlarına göre geliştirilmesi ve güncellenmesi sağlanacaktır. Ayrıca uzaktan eğitim başta olmak üzere yaygın eğitim kanalıyla da bu eğitimler verilecektir. 156

SORUMLU KURULUŞ İl Milli Eğitim Müdürlüğü İLGİLİ KURULUŞLAR MEB,ARÜ, İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü, İlgili Sivil Toplum Kuruluşlar KOORDİNATÖR KURULUŞ İl Milli Eğitim Müdürlüğü GERÇEKLEŞME DÖNEMİ EYLEM TÜRÜ 2012 2013 İK, KG Eylem C.1.2.3. Ardahan'da eğiticilere ve öğretmenlere afet ve acil durum ile afetlerden korunma hakkında eğitim verilecek ve bu eğitimlerin sürekli kılınması sağlanacaktır. Toplumun depremler ve diğer afetler konusunda bilinçlenmesinde eğiticilerin konuyla ilgili eğitimleri önem taşımaktadır. Bu kapsamda ülkemizde çeşitli kuruluşlar tarafından başlatılan çalışmaların (Milli Eğitim Bakanlığı ve JICA işbirliği ile başlatılan Okul Tabanlı Afet Eğitimi Projesi gibi) geliştirilmesi gerekir. SORUMLU KURULUŞ İl Milli Eğitim Müdürlüğü İLGİLİ KURULUŞLAR AFAD, ARÜ, İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü, İlgili Sivil Toplum Kuruluşlar, İlgili Meslek Odaları KOORDİNATÖR KURULUŞ GERÇEKLEŞME DÖNEMİ EYLEM TÜRÜ İl Milli Eğitim Müdürlüğü 2012 2023 İK, KG HEDEF C.1.3. Ardahan'da deprem müzelerinin kurulmasına yönelik çalışmalar desteklenecek, işbirliği ve koordinasyonu sağlanacaktır. Eylem C.1.3.1. Ardahan deprem müzeleriyle toplumun depremlere karşı farkındalığı sağlanacaktır. Kurulacak deprem müzeleri aracılığıyla depremlerde yaşananların toplum tarafından tekrar hatırlanmasının sağlanması ve afet konusunun görsel yöntemlerle bu müzelerde ziyaretçilere tanıtılması, toplumun depremlere karşı farkındalığının arttırılmasında etkin bir araç olabilecektir. SORUMLU KURULUŞ Büyükşehir Belediyesi, İl Özel İdaresi ve Belediyeler İLGİLİ KURULUŞLAR ARÜ, TDV, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü, İl Milli Eğitim Müdürlüğü KOORDİNATÖR KURULUŞ Büyükşehir Belediyesi GERÇEKLEŞME DÖNEMİ EYLEM TÜRÜ 2012 2023 İK, KG HEDEF C.1.4. Ardahan'da Afet Gönüllülük Sistemi kurulacaktır. Eylem C.1.4.1. Ardahan'da afet gönüllülüğü kavramı ve iş tanımları konusundaki yapılacak çalışmalar takip edilerek gerekli işbirliği ve koordinasyon sağlanacaktır. Bireylerin afetlere hazırlıklı olması ve afet zararlarını azaltmak üzere hazırlık yapmaları gerekli ve ancak yeterli değildir. Dirençli toplum ve kurumlar için her düzeyde halkın katılımını gerçekleştirebilmesi ve örgütlenebilmesi için paydaşlar, kaynak kişiler/kurumlar ve gönüllüler bulunup katılımlarının sürekliliği sağlanmalıdır. Afet Gönüllülük Sistemi'nin İl genelinde kurulması gereklidir. SORUMLU KURULUŞ İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü İLGİLİ KURULUŞLAR AFAD,Türk Kızılayı, ARÜ, Sivil Toplum Kuruluşlar KOORDİNATÖR KURULUŞ İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü GERÇEKLEŞME DÖNEMİ EYLEM TÜRÜ 2012 2013 İK, KG Eylem C.1.4.2. Ardahan'da kamu kurum ve kuruluşlarında afet gönüllülüğünü teşvik için gerekli yönetmelik ve genelgelerin takibi ile koordinasyon ve işbirliği sağlanacaktır. Ardahan'da kamuda çalışan önemli sayıda insan gücünden yararlanabilmek amacıyla, zarar azaltma- odaklı hazırlık kapasitesinin güçlendirilmesine yönelik ilgili kurumların da görüş ve değerlendirmeleri alınarak sürdürülebilir bir "Afet Gönüllülük Sistemi" nin oluşturulması amacıyla yapılacak düzenlemelerin takibi ile koordinasyon ve işbirliğinin yapılmasında yarar vardır. SORUMLU KURULUŞ İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü İLGİLİ KURULUŞLAR AFAD, ARÜ, Sivil Toplum Kuruluşları, İlgili Kamu Kurum ve Kuruluşlar, İlgili Meslek Odaları KOORDİNATÖR KURULUŞ İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü GERÇEKLEŞME DÖNEMİ EYLEM TÜRÜ 2012 2017 İK, KG 157

Eylem C.1.4.3. AFAD tarafından gönüllü kurum ve kuruluşların işleyiş süreçleri tanımlanarak, karar verici ve uygulayıcılar için el kitapları hazırlanması konusunda yapılacak çalışmalar takip edilecektir. Afet gönüllülük sisteminin kurulmasından sonra gönüllü kurum ve kuruluşların afet süreçleri içinde oynayacakları rollerin tanımlanıp afet yöneticilerine yol gösterici el kitapları hazırlanmalıdır. Bu el kitaplarının ayrıntılı şekilde afet yönetimindeki görev ve sorumlulukları içermesi gereklidir. SORUMLU KURULUŞ İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü İLGİLİ KURULUŞLAR AFAD, ARÜ, Sivil Toplum Kuruluşları KOORDİNATÖR KURULUŞ İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü GERÇEKLEŞME DÖNEMİ EYLEM TÜRÜ 2012 2017 İK, KG AMAÇ C.2: ARDAHAN'DA DEPREMLERE VE DİĞER AFETLERE ZAMANINDA HIZLI VE ETKİLİ OLARAK MÜDAHALE EDİLEBİLMESİNİN SAĞLANMASI KENTGES kapsamında da ele alınan bu hedef ile; depremlere ve diğer afetlere zamanında hızlı ve etkili olarak müdahale edilebilmesi için acil durum haberleşme altyapısının güçlendirilmesi, ulaşım ve tahliye koridorları, toplanma ve geçici barınma alanları, afet destek merkezleri ve acil durum tesisleri gibi tesislerin gerçekleştirilmesinin sağlanması amaçlanmaktadır. HEDEF C.2.1. Ardahan'da afet sonrası müdahale sistemi ile ilgili gelişmelerin takibi ile gerekli işbirliği ve koordinasyon yapılacaktır. Eylem C.2.1.1. Yerel düzeyde haberleşme, acil durum çağrı ve bilgi iletişim sistemleri alt yapısı ile acil müdahale ve yardımlar için ulaşım sistemleri geliştirilmesi konusunda işbirliği ve koordinasyon yapılacaktır. Afet sonrasında veya acil durumlarda; hem merkezi düzeydeki hem yerel düzeydeki kurumlar arasında hızlı ve güvenli haberleşmenin sağlanabilmesi için alt yapının geliştirilmesi, bu kapsamda afet yönetimi ve acil yardım planlarının da yeniden değerlendirilmesi gerekmektedir. Ayrıca acil müdahale ve yardımların hızla gerçekleştirilmesi için gerekli ulaşım sistemleri ve mekansal organizasyonlar sağlanmalı, yer seçimleri tamamlanmalı ve mevcut planlarda bu amaçla gerekli değişiklikler yapılmalıdır. SORUMLU KURULUŞ İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü İLGİLİ KURULUŞLAR MSB, AFAD,Türk Kızılayı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, BTK, Ulaştırma II. Bölge Müdürlüğü, İl Sağlık Müdürlüğü, Türksat, Türk Telekom Merkez I. Ardahan Bölge Müdürlüğü, İlgili Yerel Yönetimler KOORDİNATÖR KURULUŞ İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü GERÇEKLEŞME DÖNEMİ EYLEM TÜRÜ 2012 2017 İK, KG Eylem C.2.1.2. Ardahan'da acil durumlarda kullanılacak sağlık tesisleri ve sosyal donatıların belirlenmesi ile ilgili çalışmalar yapılacaktır. Afet anı ve sonrasında gereksinim duyulan sağlık tesisleri, tahliye koridoru, toplanma ve geçici barınma alanları ve acil durumda kullanılacak tesislerin tanımlarının yapılması, nüfusa ve gereksinimlere göre bunların standartlarının belirlenmesi gerekmektedir. Ayrıca mekansal planlamalarda acil durumda kullanılacak alan ve yapılar, ulaşım, sağlık hizmetleri, geçici barınma ve lojistik gibi fonksiyonlar bir bütün olarak dikkate alınmalıdır. SORUMLU KURULUŞ İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü İLGİLİ KURULUŞLAR MSB, Türk Kızılayı, İl Sağlık Müdürlüğü, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, İlgili Yerel Yönetimler, İl Gençlik ve Spor Müdürlüğü, İl Milli Eğitim Müdürlüğü, İlgili Tüm Kamu Kurum ve Kuruluşlar KOORDİNATÖR KURULUŞ İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü GERÇEKLEŞME DÖNEMİ EYLEM TÜRÜ 2012 2017 İK, KG HEDEF C.2.2. Ardahan'da afetlerde sağlık organizasyonu güçlendirilecektir. Eylem C.2.2.1. Ardahan'da hastane afet planlarının hazırlanması ve güncelleştirilmesi sağlanacaktır. Bir planlama kılavuzu hazırlanarak tüm hastanelerin bu kılavuzun esaslarına göre planlarını yenilemeleri gerekmektedir. 158

SORUMLU KURULUŞ İLGİLİ KURULUŞLAR KOORDİNATÖR KURULUŞ GERÇEKLEŞME DÖNEMİ EYLEM TÜRÜ İl Sağlık Müdürlüğü MSB, ARÜ, Türk Kızılayı, İl Afet ve Acil Durum İl Sağlık Müdürlüğü, Belediyeler, Özel Sektör Müdürlüğü 2012 2013 İK, KG Eylem C.2.2.2. Ardahan'da afetlerin yol açabileceği sağlık sorunlarına zamanında, hızlı ve etkili olarak müdahale edebilmek için il sağlık afet planları geliştirilecektir. İl afet acil yardım planları içerisinde sağlık hizmetlerinin planlanmasının da bulunmasına rağmen, bu planların eylem planları haline getirilerek geliştirilmesi yararlı olacaktır. SORUMLU KURULUŞ İl Sağlık Müdürlüğü İLGİLİ KURULUŞLAR Türk Kızılayı, İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü, Belediyeler, Özel Sektör KOORDİNATÖR KURULUŞ GERÇEKLEŞME DÖNEMİ EYLEM TÜRÜ İl Sağlık Müdürlüğü 2012 2013 İK, KG Eylem C.2.2.3. Ardahan'da mobil acil müdahale ve ulaştırma birimleri geliştirilecektir. Yerleşim alanlarında bulunan sağlık tesislerimizin güvenliğinin sağlanması kadar afet bölgesine hemen kurularak acil müdahalelerde bulunacak mobil ünitelere (sahra hastaneleri, tam donanımlı ambulanslar vb.) de gereksinim duyulmaktadır. Bu alanda yaralıların havadan tahliyeleri konusunda kapasite geliştirilecektir. Bu ünitelerin geliştirilmesi afet müdahale aşamasının başarıya ulaşmasında önemli rol oynamaktadır. SORUMLU KURULUŞ İLGİLİ KURULUŞLAR KOORDİNATÖR KURULUŞ GERÇEKLEŞME DÖNEMİ EYLEM TÜRÜ TOKİ, Türk Kızılayı, ARÜ, Kalkınma İl Sağlık Müdürlüğü Ajansı, İl Afet ve Acil Durum İl Sağlık Müdürlüğü 2012 2013 İK, KG Müdürlüğü, Belediyeler, Özel Sektör Eylem C.2.2.4. Ardahan hastanelerinin deprem güvenliklerinin arttırılması çalışmalarına devam edilecektir. Bir afet sonrasında kullanılması yaşamsal önem taşıyan Ardahan hastanelerinin deprem ve diğer afet güvenliklerinin arttırılması ve yeni yapılacak hastanelerde bu güvenliğin mutlaka sağlanması gerekmektedir. SORUMLU KURULUŞ İl Sağlık Müdürlüğü İLGİLİ KURULUŞLAR Türk Kızılayı, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, ARÜ, Belediyeler, Özel Sektör KOORDİNATÖR KURULUŞ GERÇEKLEŞME DÖNEMİ EYLEM TÜRÜ İl Sağlık Müdürlüğü 2012 2017 İK, KG HEDEF C.2.3. Ardahan'da hasar tespitlerinde bilgi paylaşımı ve işbirliği geliştirilecektir. Eylem C.2.3.1. Kamu ve özel sektör tarafından gerçekleştirilen afet sonrası hasar tespit çalışmalarında bilgi paylaşımını ve işbirliğini sağlayacak yeni yaklaşımlar takip edilerek işbirliği ve koordinasyon sağlanacaktır. Kamu kuruluşları mevzuatla kendilerine verilen görev bağlamında, DASK, TARSİM ve sigorta şirketleri ise sundukları sigorta ürünleri nedeniyle afet sonrası hasar tespit çalışması yapmaktadır. Kaynakların etkin kullanımı bakımından (özellikle sigorta sektörünün hasar tespit faaliyetlerinin kolaylaşması bakımından), ayrıca, ekonomik kayıplara ilişkin genel tablonun doğru ve tutarlı belirlenebilmesi açısından büyük afetlerde etkin bilgi paylaşımı ve işbirliğinin kurumsallaştırılması önemlidir. SORUMLU KURULUŞ İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü İLGİLİ KURULUŞLAR AFAD, DASK, TARSİM, TSRŞB, ARÜ, Kalkınma Ajansı, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, İlgili Meslek Odaları KOORDİNATÖR KURULUŞ İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü GERÇEKLEŞME DÖNEMİ 2012 2017 İK EYLEM TÜRÜ 159

UYGULAMA VE İZLEME ESASLARI 1-ARDSEP'in uygulama sürecinde temel esas olarak, eylemlerin uygulanması, "sorumlu kuruluş" olarak belirlenen kuruluşlar tarafından gerçekleştirilecektir. Bu esas doğrultusunda, sorumlu kuruluşlar ilgili kuruluşlarla koordine ve işbirliğini sağlayarak, hedef ve eylemleri yürüteceklerdir. 2-Sorumlu kuruluşlar belgede yer alan önlemlerle uyumlu ve ancak yer almayan diğer faaliyet konuları hakkında da uygulamalar gerçekleştirilebilecektir. 3-Sorumlu kuruluşlar üç aylık dönemler halinde ilgili kuruluşları toplantıya davet ederek çalışmaları yürüteceklerdir. Sorumlu kuruluşlar tarafından, gerektiğinde birden fazla toplantılar yapılabilecektir. 4-Sorumlu kuruluşlar, 6 aylık çalışma dönemleri itibariyle, yapılan çalışmalarla ilgili hazırlayacakları raporları, İl afet ve Acil Durum Müdürlüğü'ne göndereceklerdir. 5-İlgili kuruluşlar olarak belirlenen kuruluşlar, sorumlu kuruluşlar ile birlikte çalışmalara destek verecek ve uygulamaları yönlendirecek kuruluşlardır. İlgili kuruluşlar sorumlu kuruluşun çağrısı üzerine iş birliğini derhal sağlayacaklardır. 6-İlgili kuruluş olarak yer alan yerel yönetimlerden hangilerinin çalışmalara katılacağı sorumlu kuruluş tarafından belirlenecektir. 7-Koordinatör kuruluş, aynı zamanda sorumlu kuruluş ile beraber çalışmaları yönlendirecek, strateji ve eylem planında yer alan sorumlu ve/veya ilgili kuruluşlarla da toplantılar düzenleyip gerekli yönlendirmeleri yapacaktır. 8-Planın uygulanması ile ilgili genel takip ve değerlendirme İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü tarafından yapılacaktır. İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü, sorumlu kuruluşlardan gelen raporları değerlendirerek, planın uygulanma durumu ile ilgili olarak 6 aylık dönemler halinde genel rapor yayınlayacaktır. 9-İl afet ve Acil Durum Müdürlüğü, ARDSEP'in strateji ve eylemlerini gözden geçirmek, gerektiğinde hedef ve eylemlerin değiştirilmesinden veya yeni hedef ve eylemler belirlenmesinden de sorumlu olacaktır. 10-ARDSEP'in il genelinde etkin olarak uygulanabilmesi için İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü gerektiğinde konu ile ilgili yönerge veya genelge yayınlanmasını Ardahan Valiliğine önerecektir. 11-Planın uygulama düzeyinin arttırılması; genelde deprem zararlarının azaltılması çalışmalarında kamu kurum ve kuruluşlarının, özelde ise ARDSEP belgesi ile sorumlu kılınan kamu kuruluşlarının yıllık programlarında belirtilen faaliyetleri benimsemesi ve faaliyetlerinde bunlara yer vermesiyle mümkündür. Sorumlu kuruluşlar bütçelerini ve yıllık çalışma programlarını hazırlarken, Plan belgesinde sorumlu oldukları faaliyetleri öncelikle yerine getireceklerdir. 160

EYLEMLERİN SORUMLU KURULUŞLARA GÖRE DAĞILIMI SORUMLU KURULUŞ EYLEM NUMARALARI TOPLAM EYLEM SAYILARI A.1.1.1 A.1.1.3 A.1.1.4 A.1.2.1 A.1.2.2 A.1.2.3 A.1.3.1 A.1.3.2 A.1.4.1 A.1.4.2 A.1.4.3 A.1.5.1 A.1.5.2 A.1.6.1 A.1.6.2 İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü A.2.1.3 A.2.1.4 A.2.1.6 A.2.2.1 A.2.2.2 31 B.1.4.1 B.1.4.2 C.1.1.1 C.1.1.2 C.1.2.1 C.1.4.1 C.1.4.2 C.1.4.3 C.2.1.1 C.2.1.2 C.2.3.1 A.2.2.3 B.1.1.2 B.1.2.1 B.1.2.2 B.1.2.3 Ardahan Belediyesi B.1.3.1 B.1.5.3 B.1.5.4 B.2.1.1 B.2.1.5 11 C.1.3.1 A.2.2.3 B.1.1.2 B.1.2.1 B.1.2.2 B.1.2.3 İl Özel İdaresi B.1.3.1 B.1.5.3 B.1.5.4 B.2.1.1 B.2.1.5 11 C.1.3.1 A.2.1.5 A.2.2.4 B.1.2.1 B.1.2.2 B.1.2.3 Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü B.1.2.5 B.1.3.1 B.1.5.4 B.1.6.1 B.1.6.2 11 B.1.6.3 Belediyeler A.2.2.3 B.1.2.1 B.1.2.2 B.1.2.3 B.1.3.1 B.1.5.3 B.1.5.4 B.2.1.1 B.2.1.5 C.1.3.1 10 İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü B.2.1.1 B.2.1.2 B.2.1.3 B.2.1.4 B.2.1.5 5 İl Sağlık Müdürlüğü C.2.2.1 C.2.2.2 C.2.2.3 C.2.2.4 4 İl Mili Eğitim Müdürlüğü B.1.2.4 C.1.2.2 C.1.2.3 3 M.T.A. Doğu Anadolu Bölge Müdürlüğü A.1.1.2 A.2.1.1 A.2.1.2 3 Kalkınma Ajansı B.1.1.1 B.1.5.2 2 Karayolları XVIII. Bölge Müdürlüğü B.1.5.1 B.1.5.3 2 Vakıflar Bölge Müdürlüğü B.2.1.1 B.2.1.5 2 Türk Telekom Ardahan İl Müdürlüğü B.1.5.4 1 AEDAŞ (Aras Elektrik Dağıtım A. Ş.) B.1.5.4 1 BOTAŞ Ardahan B.1.5.4 1 161

ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK HİZMETLERİ: Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü STRATEJİK PLANLAMA HAKKINDA Stratejik planlama; etkili iletişim ve katılımın sağlanmasına, farklı ilgi alanları ve değerlerin yerleşmesine yardımcı olmayı, analitik karar almayı ve başarılı işlevselliği teşvik eder. Stratejik planlama örgütleri üretkenliğe ve dinamikliğe teşvik eder. Karar alıcılar, sorumluluklarını plan doğrultusunda yerine getirir. Stratejik Planlama Yürütme Ekibi, stratejik planlamanın önem ve yararına inanan ekip çalışmasını ve uzmanlığı dikkate alan, çalışmalara yeterli zaman ve enerjilerini ayıran kişilerden gönüllülük ilkesine göre oluşturmuştur. Stratejik planlama çalışmaları, Müdürlüğümüzün daha kaliteli ve etkin hizmet sunabilmesi için bir fırsat olarak değerlendirilmiştir. İki yıl gibi uzun soluklu ve yoğun çalışma sürecinin verimli bir şekilde tamamlanabilmesi için düzenli olarak her hafta gerçekleştirilen durum değerlendirme toplantıları, ekip içi iletişim ve koordinasyonun sağlanmasında etkin bir ortam oluşturmuştur. Haftalık değerlendirme toplantılarında Stratejik Plan çalışmasının zaman çizelgesine göre bir sonraki aşamaya ilişkin izlenecek stratejiler belirlenmiş, gerek Müdürlük içinde yürütülen çalışmalara, gerekse paydaş çalışmalarına ilişkin darboğazların önceden tespiti ile zamanında tedbir alınması sağlanmıştır. Müdürlüğümüz geleceğe yönelik amaç ve hedeflerinin, bütün paydaşlarımızı kapsayacak bir yaklaşım içinde, iyi Yönetişim ilkeleri doğrultusunda oluşturulması, stratejik planlama çalışmalarında temel prensip olarak benimsenmiştir. İlimiz çevre ve şehircilik çalışmaları için büyük önem arz eden ve Çevre ve Şehircilik Müdürlüğünün önümüzdeki beş yılına rehberlik edecek stratejik planında belirlenmiş olan misyon, vizyon, temel değerler, stratejik amaç ve hedeflerle hizmetlerimizin daha etkin bir şekilde yürütüleceği ve bu süreçte elde edilen deneyimin bundan sonraki planlarda yol göstereceği inancındayız. Bu inançla, stratejik planlama çalışmaları sırasında ihtiyaç duyduğumuz her aşamada tecrübe ve bilgilerini bizlerle paylaşan, katkıda bulunan bütün iç ve dış paydaşlarımıza ve çalışmalarımıza destek veren herkese teşekkürlerimizi sunarız. STRATEJİK PLANLAMA YOL HARİTASI Stratejik planlama çalışmalarında yönlendirme görevini yürütmek üzere Müdürlüğümüzün birimi yetkililerinden oluşan Strateji Geliştirme Kurulu, stratejik planlama çalışmalarını birimlerinde yürütmek üzere bütün birimlerin temsil edildiği Stratejik Planlama Ekibi, çalışmaları fiilen yürütmek ve koordinasyonu sağlamak üzere Stratejik Planlama Yürütme Ekibi oluşturulmuştur. Stratejik Planlama Yürütme Ekip üyelerinin seçiminde; Kurum içindeki farklı birimleri temsil etme, Kurum hakkında yeterli bilgiye sahip olmaları, gönüllü ve istekli olmaları ve Kurumun hedef kitlesini yeterince tanıma gibi ölçütler esas alınmıştır. Ekiplerin oluşturulmasının ardından, planlama çalışmalarının yürütülmesinde izlenecek çalışma usul ve esasları tespit edilmiştir. 162

Planlama çalışması sürecinde, diğer kurum deneyimlerinin Stratejik Plan çalışmasına yansıtılması maksadıyla, Stratejik Planlamaya ilişkin Bakanlıklar arası deneyimlerin paylaşıldığı toplantılara katılma konusunda özen gösterilmiştir. Stratejik planlama çalışmalarının verimli bir şekilde yürütülebilmesi için, planlamanın her aşamasında gerçekleştirilecek çalışmalar detaylandırılmış, çalışma takviminin izlenmesi için zaman çizelgesi hazırlanmıştır. Öngörülen çalışma sürelerinin gerçekleşmesi izlenerek, darboğazlar aşılmış, böylece planlama sürecinin belirli bir zaman periyodunda tamamlanması gerçekleştirilmiştir. Çalışma takvimine uygun olarak, plan sürecinde sorumlu bütün ekiplerle düzenli toplantılar yapılmış, kullanılacak yöntemler belirlenmiştir. Stratejik planlamanın ilk aşaması olan durum analiziyle başlayan çalışmada; Bakanlığımızın tarihsel gelişimi, müdürlüğümüzün organizasyon yapısı, yasal yükümlülükler ve durum analizi, faaliyet alanları ile ürün ve hizmetlerin belirlenmesi, paydaş analizi, içyapı analizi, dış çevre analizi konuları işlenmiştir. Müdürlüğümüzün güçlü ve zayıf yönleri ile fırsat ve tehditleri, misyon, vizyon ve temel değerlerini iç ve dış paydaşlarımızla birlikte belirlemek maksadıyla, Stratejik Planlama Çalıştayı yapılmıştır. 1 GİRİŞ Bütün dünyada olduğu gibi, ülkemizde de toplumsal yapı ve ilişkileri derinden etkileyen hızlı değişim bütün kurum ve kuruluşları etkili tedbirler almaya zorlamaktadır. Bu mecburiyet kamu yönetiminde kapsamlı bir yeniden yapılanma ihtiyacını ortaya çıkarmıştır. Stratejik Planlama; kamu idarelerinin planlı hizmet sunmaları, politika geliştirmeleri, bu politikaları performans esaslı bütçelemeye dayandırmaları ve uygulamayı etkili bir şekilde izleyip değerlendirmelerini sağlamaya yönelik temel bir araç olarak benimsenmiştir. Stratejik planlama yaklaşımı ile politika belirleme ve maliyetlendirme kapasitesinin güçlendirilmesi, hedeflere dayalı yönetim anlayışı ve bütçelemenin geliştirilmesi, kamu hizmetlerinin arzında yararlanıcı taleplerine duyarlılığın artırılması ve hesap verme sorumluluğunun oluşturulması amaçlanmaktadır. Stratejik planlama yaklaşımıyla; bir yandan geleceği planlayarak sonuç odaklı bir yönetim anlayışına yönelik somut adımlar atılması, diğer yandan planda tespit edilen amaç ve hedeflere ulaşılması beklenmektedir. Çevre ve şehircilik alanında bu hedeflere ulaşmak için, ülkemiz şartlarının, küresel gelişmelerin, kurumsal yapının, iş süreçlerinin, iç ve dış paydaşların yaklaşımlarının değerlendirilmesi önem taşımaktadır. Müdürlüğümüz geleceğe yönelik amaç ve hedeflerinin, bütün paydaşlarımızı kapsayacak bir yaklaşım içinde ve iyi yönetişim ilkeleri doğrultusunda oluşturulması stratejik planlama çalışmalarında temel prensip olarak benimsenmiştir. Bu doğrultuda, iç ve dış paydaşlardan alınan görüş, teklif, eleştiri ve beklentiler çalışmalara önemli katkı sağlamıştır. 163

2 DURUM ANALİZİ Mülga Çevre ve Orman Bakanlığı, Mülga Bayındırlık ve İskân Bakanlığı ve Mülga Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı tek çatı altında birleştirilerek 04.07.2011 tarihli 644 sayılı KHK ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı kurulmuştur. Bu Kanunun amacı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığının teşkilât ve görevlerine ilişkin esasları düzenlemektir. 2.1 TARİHSEL GELİŞİM Bayındırlık ve İskân Bakanlığı: 1848 yılında Nafıa Nezareti adı altında çalışmalarına başlayan Bayındırlık Bakanlığı, 26.05.1934 tarihli ve 2443 sayılı Kuruluş Kanunu ile demiryolları, limanlar, karayolları ve köprüler inşa etmek, PTT tesislerini kurup işletmek, su işlerini düzenlemek, devlet daire ve müesseselerinin her türlü yapı işlerini yapmakla görevlendirilmiştir. 1958 yılında, 7116 sayılı Kanun ile İmar ve İskân Bakanlığı kurulmuş olup, bölge, şehir, kasaba ve köylerin planlanması, mesken politikası, yapı malzemesi konuları ile uğraşmak, afetlerden önce ve sonra gerekli tedbirleri almak, kentsel altyapıyı gerçekleştirmek ve belediyelerle ilişkileri düzenlemek konularında görevlendirilmiştir. 13.07.1972 tarihli ve 1609 sayılı Kanun ile Bayındırlık Bakanlığı nın kuruluşu ve görevleri yeniden düzenlenmiştir. 13.12.1983 tarihli ve 180 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile İmar ve İskân Bakanlığı ile birleştirilmesi sonucu Bayındırlık ve İskân Bakanlığı adını almıştır. Bayındırlık ve İskân Bakanlığı, şehirleşme ve yapılaşma alanlarında gerçekleştirdiği alt ve üst yapı hizmetleri ile ülkemizin kalkınmasında 150 yılı aşkın süre önemli işlevleri yerine getirmiştir. Mülga Bayındırlık ve İskân Bakanlığı ve Mülga Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı tek çatı altında birleştirilerek 04.07.2011 tarihli 644 sayılı KHK ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı kurulmuş olup, taşrada Mülga Bayındırlık ve İskan Müdürlükleri kaldırılarak yerine verilmiştir. Çevre ve Şehircilik İl Müdürlükleri 2.2 ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK İL MÜDÜRLÜĞÜ ORGANİZASYON YAPISI Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki Kanun Hükmünde Kararnamede yer alan Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü teşkilat şemasına göre Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü 1 İl Müdürü, 1 İl Müdür Yardımcısı ve 6 Şube Müdürlüğü birimlerinden meydana gelmektedir. Müdürlük teşkilat şeması aşağıdaki gibidir. ŞEKİL 1 164

ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK İL MÜDÜRLÜĞÜ TEŞKİLAT ŞEMASI 165

2.3 YASAL YÜKÜMLÜLÜKLER VE MEVZUAT ANALİZİ 2.3.1 Mevzuat Analizi Müdürlüğümüz çevre ve şehircilik olmak üzere iki temel sektöre ilişkin çok geniş bir mevzuatı yürütmekle sorumlu bir Kurumdur. Çevre ve Şehircilik sektörüne ilişkin yasal düzenlemelerdeki gelişmeler; her iki sektörün örgütlenmesine paralel olarak ayrı ayrı gerçekleşmiştir. Çevre dayanağını; 1982 Anayasasının doğrudan çevre ile alakalı 56 ncı maddesinde yer alan Herkes, sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir. Çevreyi geliştirmek, çevre sağlığını korumak ve çevre kirlenmesini önlemek Devletin ve vatandaşların ödevidir hükmü oluşturmaktadır. Bunun yanı sıra çevre geniş anlamda ele alındığında özel önem atfedilen Kıyılardan Yararlanma ile alakalı 43 üncü, Tarih, Kültür ve Tabiat Varlıklarının Korunması ile alakalı 63 üncü, Toprak Mülkiyeti ile ilgili 44 üncü ve Kamulaştırma ile alakalı 46 ncı maddeleri her iki sektör ile ilişkili diğer düzenlemeleri içermektedir. Ulusal mevzuat içinde çevreyi ve tabii varlıkları en geniş şekilde ele alan temel kanun niteliğindeki 2872 sayılı Çevre Kanunu ve ilgili yönetmelikleri Müdürlüğümüzü çevreyi korumak, ve tabii varlıkların sürdürülebilirliğinin sağlanması için gerekli tedbirleri almakla yükümlü kılmıştır. 2872 sayılı Çevre Kanunu genel olarak değerlendirildiğinde; koruma amaçlı düzenlemelerle birlikte sürdürülebilirlik yaklaşımı doğrultusunda ekonomik ve sosyal kalkınmayı amaçlayan hükümleri de içeren dengeli bir yapıya sahip olduğu söylenebilir. Türkiye çevre politikalarını, yasalarını ve yönetmeliklerini izleme ve uygulama açısından ihtiyaç duyduğu unsurların birçoğuna sahip olmakla birlikte, çevreye ilişkin uluslararası hukuk da çevre mevzuatının tamamlayıcısı niteliğindedir. Ülkemiz bu hukuku oluşturan sözleşme, protokol ve kararların önemli bir kısmına taraf olmuştur. Şehircilik ve imar ile ilgili Bakanlığımızın yasal sorumlulukları 644 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile belirtilmiştir. Bu kararname ile; Yerleşmeye, çevreye ve yapılaşmaya dair imar, çevre, yapı ve yapım mevzuatını hazırlamak, uygulamaları izlemek ve denetlemek, Bakanlığın görev alanı ile ilgili mesleki hizmetlerin norm ve standartlarını hazırlamak, geliştirmek, uygulanmasını sağlamak ve ilgililerin kayıtlarını tutmak. Her tür ve ölçekteki fiziki planlara ve bunların uygulanmasına yönelik temel ilke, strateji ve standartları belirlemek ve bunların uygulanmasını sağlamak, Bakanlar Kurulunca yetkilendirilen alanlar ile merkezi idarenin yetkisi içindeki kamu yatırımları, mülkiyeti kamuya ait olan arsa ve araziler üzerinde yapılacak olan yapılarda, milli güvenliğe dair tesisler, askeri yasak bölgeler, genel sığınak alanları, özel güvenlik bölgeleri, enerji ve telekomünikasyon tesislerine ilişkin etütleri, harita, plan, parselasyon planlarını ve değişikliklerini resen yapmak, yaptırmak, onaylamak ve başvuru tarihinden itibaren iki ay içinde yetkili idarelerce ruhsatlandırma yapılmaması halinde resen ruhsat ve yapı kullanma izni vermek. 166

Mekânsal strateji planlarını ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapmak suretiyle hazırlamak ve mahalli idarelerin plan kararlarının bu stratejilere uygunluğunu denetlemek. Milli Savunma Bakanlığının inşaat milli ve NATO alt yapı hizmetleri ile Ulaştırma Bakanlığına bağlı genel müdürlüklere kanunlarla yapım yetkisi verilmiş olan özel ihtisas işleri hariç kamu kurum ve kuruluşlarına ait bina ve tesislerin ihtiyaç programlarını hazırlamak, her türlü etüt, proje ve maliyet hesaplarını yapmak veya yaptırmak, onaylamak veya onaylanmasını sağlamak, inşa, güçlendirme, tadil ve esaslı onarımlarını yapmak, yaptırmak ve denetlemek veya denetlenmesini sağlamak. Yapı denetimi sistemini oluşturmak ve yapılarda enerji verimliliğini artıran düzenlemeleri yapmak, yönetmek, izlemek; yapı malzemelerinin denetimine ve uygunluk değerlendirmesine ilişkin iş ve işlemleri yapmak. Konut sektörüne ilişkin strateji geliştirme ve programlama iş ve işlemlerini yürütmek, yapı kooperatifçiliğinin gelişmesini sağlayacak tedbirleri almak ve 5543 sayılı İskân Kanunu uyarınca Bakanlığa verilen görevleri yapmak. Gecekondu, kıyı alanları ve tesisleri ile niteliğinin bozulması nedeniyle orman ve mera dışına çıkarılan alanlar dâhil kentsel ve kırsal alan ve yerleşmelerde yapılacak iyileştirme, yenileme ve dönüşüm uygulamalarında idarelerce uyulacak usul ve esasları belirlemek, Bakanlar Kurulunca belirlenen bu nitelikteki uygulamalar ile finans merkezleri ve benzeri özel proje alanları ve özel yapım gerektiren yapılaşmalar ile 2985 sayılı Toplu Konut Kanunu ve 775 sayılı Gecekondu Kanunu uyarınca Toplu Konut İdaresi Başkanlığı tarafından yapılan uygulamalara ilişkin her tür ve ölçekte etüt, harita, plan, parselasyon planı ve yapı projelerini yapmak, yaptırmak, onaylamak, kamulaştırma, ruhsat ve yapım işlerini gerçekleştirmek, yapı kullanma izinlerini vermek ve bu alanlarda kat mülkiyetinin kurulmasını sağlamak. 657 sayılı Harita Genel Komutanlığı Kanunu hükümleri saklı kalmak kaydıyla, Ulusal Coğrafi Bilgi Sisteminin kurulmasına, kullanılmasına ve geliştirilmesine dair iş ve işlemleri yapmak, yaptırmak, mahalli idarelerin planlama, harita, altyapı ve üstyapıya ilişkin faaliyetleri ile ilgili kent bilgi sistemlerinin kurulması, kullanılması ve Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemi ile entegre olmasını desteklemek, Bakanlığın görev alanına giren konularda mahalli idarelerin idari ve teknik kapasitesinin geliştirilmesi için çalışmalarda bulunmak ve bunlara teknik destek sağlama görevleri verilmiştir. Bakanlığımıza verilen bu görevleri İl bazında Müdürlüğümüz yürütmektedir. 167

Yasal yükümlüklerimiz kapsamında yürürlüğe konulan kanunlar ve ilgili kanunlara uygulama kolaylığı sağlayan yönetmelikler aşağıdaki tabloda verilmiştir. 2.3.1.1 Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Kuruluş ve Görevlerini Düzenleyen Kanunlar S.No Kanun Adı Kanun No 1 Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname 644 Yayımlandığı Resmi Gazete Tarih : 04.07.2011 Sayı : 27984 Kabul Tarihi : 29.06.2011 Kanunun Amacı Yerleşmeye, çevreye ve yapılaşmaya dair imar, çevre, yapı ve yapım mevzuatını hazırlamak, uygulamaları izlemek ve denetlemek, Bakanlığın görev alanı ile ilgili mesleki hizmetlerin norm ve standartlarını hazırlamak, geliştirmek, uygulanmasını sağlamak ve ilgililerin kayıtlarını tutmak. Çevrenin korunması, iyileştirilmesi ile çevre kirliliğinin önlenmesine yönelik prensip ve politikalar tespit etmek, standart ve ölçütler geliştirmek, programlar hazırlamak; uygulama esaslarını tespit etmek ve izlemek, iklim değişikliği ile ilgili iş ve işlemleri yürütmek. 2 Çevre Kanunu 2872 Tarih : 11.08.1983 Sayı : 18132 Kabul Tarihi : 09.08.1983 Bütün canlıların ortak varlığı olan çevrenin, sürdürülebilir çevre ve sürdürülebilir kalkınma, ilkeleri doğrultusunda korunmasını sağlamak amaçlanmaktadır. 3 Deniz Çevresinin Petrol ve Diğer Zararlı Maddelerle Kirlenmesinde Acil Durumlarda Müdahale ve Zararların Tazmini Esaslarına Dair Kanun 5312 Tarih : 11.03.2005 Sayı : 25752 Kabul Tarihi : 03.03.2005 Deniz emniyetinin sağlanması ve deniz kirliliğinin önlenmesi konusundaki uluslar arası hukuk ve iç hukuktan doğan hak ve yükümlülükler göz önünde bulundurularak; uluslar arası yükümlülüklerin yerine getirilmesi esaslarının belirlemek amaçlanmaktadır. 4 İskan kanunu 5543 Tarih : 26.09.2006 Sayı : 26301 Kabul Tarihi : 19.09.206 5 İmar kanunu 3194 Tarih : 09.05.1985 Sayı :18749 Kabul Tarihi : 03.05.1985 Göçmenlerin, göçebelerin, yerleri kamulaştırılanlar ile milli güvenlik nedeniyle yapılacak iskan çalışmalarını, köylerde fiziksel yerleşimin düzenlenmesine ilişkin uygulamaya esas şartları ve alınacak tedbirleri, iskan edilenlerin hak ve yükümlülüklerini belirlemektir. Yerleşme yerleri ile bu yerlerdeki yapılaşmaların; plan, fen, sağlık ve çevre şartlarına uygun teşekkülünü sağlamak amacıyla düzenlenmiştir. 168

2.3.1.2 Müdürlüğümüz Görevlerini Düzenleyen Önemli Yönetmelikler. S.No Yönetmelik Adı Yayımlandığı Resmi Gazete Yönetmeliğin Amacı 1 Atıkların Yakılmasına İlişkin Yönetmelik Tarih : 06.10.2010 Sayı : 27721 Atıkların yakılmasının çevre üzerine olabilecek olumsuz etkilerini, özellikle hava, toprak, yüzey suları ve yeraltı sularında emisyonlar sonucu oluşan kirliliği ve insan sağlığı için ortaya çıkabilecek riskleri uygulanabilir yöntemlerle önlemek ve sınırlandırmaktır. 2 Atıkların Depolanmasına Yönetmelik Düzenli Dair Tarih : 26.03.2010 Sayı : 27533 Atıkların düzenli depolama yöntemi ile bertarafı sürecinde; oluşabilecek sızıntı sularının ve depo gazlarının toprak, hava, yeraltı suları ve yüzeysel suların üzerindeki olumsuz etkilerinin asgari düzeye indirilerek çevre kirliliğinin önlenmesine, atıkların türüne göre uygun depo tabanı teknik tasarımlarının yapılması ve düzenli depolama tesislerinin inşa edilmesine, ıslahı, kapatılması ve kapatma sonrası bakım süreçlerine ilişkin teknik ve idari hususlar ile uyulması gereken genel kuralları belirlemektir. 3 4 Ömrünü Tamamlamış Araçların Kontrolü Hakkında Yönetmelik Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik Tarih : 30.12.2009 Sayı : 27448 Tarih : 05.07.2008 Sayı : 26927 Çevre ve insan sağlığının korunması için araçlardan kaynaklanan atıkların oluşumunu engellemek, ömrünü tamamlamış araçlar ve bunlara ait parçaların yeniden kullanım, geri dönüşüm ve geri kazanım işlemleri ile bertaraf edilecek atık miktarını azaltmak, ekonomik operatörlerin ve geçici depolama alanlarının tabi olacakları standartları ve yükümlülükleri belirlemektir. Atıkların oluşumlarından bertaraflarına kadar çevre ve insan sağlığına zarar vermeden yönetimlerinin sağlanmasına yönelik genel esasların belirlenmesidir. 5 6 7 8 9 Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Egzoz Gazı Emisyonu Kontrolü Yönetmeliği Isınmadan Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Tarih : 24.08.2011 Sayı : 28035 Tarih : 25.11.2006 Sayı : 26357 Tarih : 03.07.2009 Sayı : 27277 Tarih : 04.04.2009 Sayı : 27190 Tarih : 13.01.2005 Sayı : 25699 Çevresel açıdan belirli ölçütlere, temel şart ve özelliklere sahip ambalajların üretimine, ambalaj atıklarının oluşumunun önlenmesi, dolaylı olarak alıcı ortama verilmesinin önlenmesine, ambalaj atıklarının belirli bir yönetim sistemi içinde, kaynağında ayrı toplanması, taşınması, ayrılmasına ilişkin teknik ve idari standartların oluşturulmasına, yönelik prensip, politika ve programlar ile hukuki, idari ve teknik esasların belirlenmesidir. Ömrünü tamamlamış lastiklerin; çevreye zarar verecek şekilde doğrudan veya dolaylı olarak alıcı ortama verilmesinin önlenmesine, geri kazanım veya bertarafı için toplama ve taşıma sisteminin kurulması, yönetim planının oluşturulması ve ömrünü tamamlamış lastiklerin yönetiminde gerekli düzenlemelerin ve standartların sağlanmasına, ithalatı, ihracatı ile transit geçişine ilişkin sınırlama ve yükümlülüklere, yönelik idari ve teknik esasları belirlemektir. Sanayi ve enerji üretim tesislerinin faaliyeti sonucu atmosfere yayılan is, duman, toz, gaz, buhar ve erosal halindeki emisyonları kontrol altına almak; insanı ve çevresini hava alıcı ortamındaki kirlenmelerden doğacak tehlikelerden korumak; hava kirlenmeleri sebebiyle çevrede ortaya çıkan umuma ve komşuluk münasebetlerine önemli zararlar veren olumsuz etkileri gidermek ve bu etkilerin ortaya çıkmamasını sağlamaktır. Trafikte seyreden motorlu kara taşıtlarından kaynaklanan egzoz gazlarının neden olduğu hava kirliliğinden ve etkilerinden, canlıları ve çevreyi korumak amacıyla egzoz gazı kirleticilerinin azaltılmasını sağlamak ve ölçümler yaparak kontrol etmek üzere gerekli usul ve esasları belirlemektir. Konut, toplu konut, kooperatif, site, okul, üniversite, hastane, resmi daireler, işyerleri, sosyal dinlenme tesisleri, sanayide ve benzeri yerlerde ısınma amaçlı kullanılan yakma tesislerinden kaynaklanan is, 169

10 11 12 13 14 15 16 Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği Kimyasalların Envanteri ve Kontrolü Hakkında Yönetmelik Evsel ve Kentsel Arıtma Çamurlarının Toprakta Kullanılmasına Dair Yönetmelik Toprak Kirliliğinin Kontrolü ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair Yönetmelik, Teknik Rehber Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Kum Çakıl ve Benzeri Maddelerin Alınması ve İşletilmesinin Kontrolü Yönetmeliği Kentsel Atıksu Arıtımı Yönetmeliği Tarih : 06.06.2008 Sayı : 26898 Tarih : 26.12.2008 Sayı : 27092 Tarih : 03.08.2010 Sayı : 27661 Tarih : 08.06.2010 Sayı : 27605 Tarih : 31.12.2004 Sayı : 25687 Tarih : 08.12.2007 Sayı : 26724 Tarih : 08.01.2006 Sayı : 26047 duman, toz, gaz, buhar ve aerosol halinde dış havaya atılan kirleticilerin hava kalitesi üzerindeki olumsuz etkilerini azaltmak ve denetlemektir. Hava kirliliğinin çevre ve insan sağlığı üzerindeki zararlı etkilerini önlemek veya azaltmak için hava kalitesi hedeflerini tanımlamak ve oluşturmak, tanımlanmış metotları ve kriterleri esas alarak hava kalitesini değerlendirmek, hava kalitesinin iyi olduğu yerlerde mevcut durumu korumak ve diğer durumlarda iyileştirmek, hava kalitesi ile ilgili yeterli bilgi toplamak ve uyarı eşikleri aracılığı ile halkın bilgilendirilmesini sağlamaktır. Kimyasalların insan sağlığı ve çevre üzerinde yaratabileceği olumsuz etkilere karşı etkin koruma sağlamak üzere envanter oluşturulmasına ve kontrolüne ilişkin idari ve teknik usul ve esasları düzenlemektir. Arıtma çamurlarının toprakta kullanımında gerekli tedbirlerin alınması esaslarını sürdürülebilir kalkınma hedefleriyle uyumlu bir şekilde belirlemektir. Alıcı ortam olarak toprağın kirlenmesinin önlenmesi, kirlenmenin mevcut olduğu veya olması muhtemel sahaları ve sektörleri tespit etmek, kirlenmiş toprakların ve sahaların temizlenmesi ve izlenmesi esaslarını sürdürülebilir kalkınma hedefleriyle uyumlu bir şekilde belirlemektir. Ülkenin yeraltı ve yerüstü su kaynakları potansiyelinin korunması ve en iyi bir biçimde kullanımının sağlanması için, su kirlenmesinin önlenmesini sürdürülebilir kalkınma hedefleriyle uyumlu bir şekilde gerçekleştirmek üzere gerekli olan hukuki ve teknik esasları belirlemektir. Orman sayılan alanlar dışındaki yerlerden, kum, çakıl ve benzeri maddelerin çevreye ve insan sağlığına zarar vermeyecek şekilde alınması, işletilmesi ve kontrolü ile ilgili esasları düzenlemektir. Kentsel atıksuların toplanması, arıtılması ve deşarjı ile belirli endüstriyel sektörlerden kaynaklanan atıksu deşarjının olumsuz etkilerine karşı çevreyi korumaktır. 17 18 19 20 Çevresel Değerlendirmesi Yönetmeliği Etki Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik Çevre Yönetmeliği Denetimi İskân Kanunu Uygulama Yönetmeliği Tarih : 07.02.1993 Sayı : 21489 Tarih : 29.04.2009 Sayı : 27214 Tarih : 21.11.2008 Sayı : 27061 Tarih : 02.12.2007 Sayı :26718 Çevresel Etki Değerlendirmesi sürecinde uyulacak idari ve teknik usul ve esasları düzenlemektir. Ek-1 ve Ek-2 listesinde yer alan faaliyet ve tesisler tarafından 2872 sayılı Çevre Kanununa göre alınması gereken izin ve lisanslara ilişkin tüm iş ve işlemler ile bu iş ve işlemlere ilişkin yetkili mercilerin, çevre yönetim birimlerinin ve çevre görevlilerinin görev ve sorumlulukları ile Bakanlıkça yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmalarının, işletmelerin ve işletmecilerin yükümlülüklerini belirlemektir. Çevrenin korunması için tesis veya faaliyetin çalışmaya başlamasından sona erdirilmesine kadar olan süreçte çevre denetiminin usul ve esaslarını; denetim yapacak personelin, çevre yönetim birimi/çevre görevlisinin, çevre hizmeti konusunda yetkilendirilmiş firmaların nitelikleri ile yükümlülüklerini düzenlemektir. 19/9/2006 tarihli ve 5543 sayılı İskan Kanununda öngörülen geçici iskan yardımları, kesin iskan yardımları, yerlerin terki bakımından zorunlu haller, iskan hizmetleri için faaliyet gösterecek olan komisyonlar, iskan duyurusu ve ilgililerin iskan için müracaatları, konut, işletme binası, arsa, arazi ve proje kredisi verilmesi, hak sahiplerinin borçlanmaları, kredi borçlanmaları, bu kredilere uygulanacak faizler ve diğer hususlar ve erteleme sebepleri ile ilgili hususları ve bu hususlara ve Kanunun uygulanmasına dair usul ve esasları düzenlemektedir. 170

ÇEVRE PLANLAMA 2.4 ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK İL MÜDÜRLÜĞÜ FAALİYET ALANLARI Faaliyet Alanları Faaliyetler Çevresel etki değerlendirmesi ve stratejik çevresel değerlendirme çalışmalarını yapmak. Çevre envanterini ve çevre durum raporlarını hazırlamak. Rasyonel doğal kaynak kullanımını sağlamak üzere, kalkınma plânları ve bölge plânları temel alınarak çevre düzeni plânlarını hazırlamak veya hazırlatmak, onaylamak, uygulanmasını sağlamak. Hava kalitesinin korunması, hava kirliliği, gürültü, titreşim ve iyonlaştırıcı olmayan radyasyonun kontrolü, azaltılması veya bertaraf edilmesi için hedef ve ilkeleri belirleyerek her türlü tedbiri almak ve uygulanmasını sağlamak. Yönetim ve acil müdahale plânları yapmak, yaptırmak, konuyla ilgili kurum ve kuruluşlarla koordineli çalışmalar yaparak müdahale etmek, uygulanmasını sağlamak, ölçüm yaptırmak, verileri toplamak ve değerlendirmek. Yenilenebilir enerji kaynakları başta olmak üzere temiz enerji kullanımını desteklemek. Yakıtların hava kirliliğine yol açmayacak şekilde kullanılabilmesi için gerekli önlemleri aldırmak. Her türlü atık bertaraf tesislerine, yönetmeliklerle belirlenen usul ve esaslara göre lisans ve görüş vermek, bunları izlemek ve denetlemek. Atıkların kaynağında en aza indirilmesi, sınıflara ayrılması, toplanması, taşınması, geçici depolanması, geri kazanılması, bertaraf edilmesi, yeniden kullanılması, arıtılması, enerjiye dönüştürülmesi ve nihai depolanması konularında yürütülen faaliyetleri desteklemek. Atık ve kimyasallarla kirlenmiş alanların mevcut kirlilik durumlarının tespiti, çevre ve insan sağlığına olabilecek risklere ve kirlenmiş alanların iyileştirilmesine ilişkin çalışmaları yapmak ve yaptırmak. İlgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği içinde atık ve kimyasalların taşınması ile tehlikeli atık ve kimyasalların taşınma lisansları izlemek ve denetlemek. Çevre kirliliği ile ilgili olarak ölçüm yapmak. Mahalli Çevre Kurulu nun sekretarya işlemlerini yürütmek. 171

YAPI DENETİMİ VE YAPI MALZEMELERİ PROJE VE YAPIM Faaliyet Alanları Faaliyetler Kamu yapıların ve tesislerin ihtiyaç programlarını hazırlamak, projelerini yapmak Kamu yapıları tesislerinin plankote, röleve ve vaziyet planlarını hazırlamak Müdürlüğün hazırladığı veya onayladığı bina ve tesislere ait tüm branş projelerinin arşivlenmesini sağlamak, Yatırım programındaki işlerin parsele yönelik jeolojik zemin etüt raporlarını incelemek ve onaylamak, Yapıların taşıyıcı sistemi veya arsa zeminine ilişkin ortaya çıkan sorunlarıyla ilgili inceleme yapmak, çözümler üretmek, Kamu yapıları ve tesislerinin proje ve hazırlık ve onay işlemlerinden sonraki yapıma yönelik iş ve işlemlerini yapmak. Kamu yapıları ve tesislerin ihtiyaç programlarını ve keşiflerini (ödenek teminine esas tahmini bedel ile yaklaşık maliyet hesapları) hazırlamak 4734 ve 4735 sayılı kanunlarda belirtilen şekilde ihale ve sonrası işlemleri yapmak ve yapı denetim hizmetlerini sağlamak 4708 Sayılı Yapı Denetimi kanunu ile ilgili yönetmelikler ile belirlenen görevleri yapmak. 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın hazırlanması ve Uygulanmasına dair görevleri yapmak Yapı ustalarına geçici ustalık belgesi düzenlemek, Yapı denetim kuruluşlarının şantiye ve büro denetimlerini yapmak, Yapı denetim kuruluşları hakkında bildirilen şikâyet konularını incelemek, Yapı denetim kuruluşlarının üstlenmiş oldukları işlerde yapı denetim mevzuatı açısından sorun tespit edilmesi halinde, İl Yapı Denetim Komisyonlarında konuların değerlendirilmesine ilişkin gerekli işlemleri yürütmek, İnceleme raporlarının oluşturulması aşamasında gerekli bilgi ve belgeleri temin etmek, Mevzuat uygulamalarında karşılaşılan sorunlara ilişkin görüş bildirmek, Yapı denetim kuruluşlarınca hazırlanıp, ilgili idarelerce onaylanan hakediş raporlarını tahakkuka bağlanmak üzere Defterdarlık Muhasebe Müdürlüklerine veya mal müdürlüklerine göndermek, 172

İNSAN KAYNAKLARI VE DESTEK HİZMETLERİ İMAR, İSKAN KOOPARATİF Faaliyet Alanları Faaliyetler Kentsel Gelişim Strateji planı eylemlerinin gerçekleştirilmesinde sorumlu kurum ve kuruluşlarının izlenmesi bunlar arasında sekretarya görevini yürütmek. Her türlü ölçekteki çevre düzeni planlarının yapılması, yaptırılması ve onaylanması ile ilgili işlemleri yürütmek. 7269 sayılı Umumi Hayat Müessir Afetler Dolayısı ile alınacak tedbirlerle yapılacak yardımlara dair kanun hükümleri çerçevesinde yapılacak binalar için ve mülkiyeti kamuya ait arsa ve araziler üzerinde yapılacak her türlü ölçekteki harita, etüt ve planlarını yapmak ve onaylanması ile ilgili işlemleri yürütmek. Kıyı kenar çizgisi tespiti ve onay işlemleri ile kıyılarda imar planlarının onay işlemlerini yürütmek. Konut yapı kooperatifleri, küçük sanayi sitesi yapı kooperatifleri, toplu işyeri yapı kooperatiflerinin kuruluş işlemlerinin ve ana sözleşme değişikliği işlemlerinin yürütülmesi, denetim ve işlemlerinin başlatılması, kooperatifler ile ilgili uygulamalarının e-kooperatif sistemine kaydedilmesi işlemleri. Jeolojik-jeoteknik etüt raporlarını inceleme, değerlendirme ve onaylama işlemleri 5543 sayılı İskan kanunu ile belirlenen görevleri yapmak. İl müdürlüğü bünyesinde bilgi ve iletişim teknolojileri, coğrafi bilgi sistemleri ve uzaktan algılama ile ilgili çalışmaları Bakanlık koordinasyonluğunda yürütmek, İl müdürlüğü bilgi ve iletişim çalışmaları için gereken her türlü donanım ve çevre birimlerini tedarik etmek ve gerekli teknik desteği sağlamak, Bilişim teknolojisindeki gelişmelere uygun olarak il müdürlüğüne bağlı birimlerin ihtiyaç duyduğu alanlarda daha etkin ve verimli bilgi, belge ve iş akışı düzenini kurmak, İl Müdürlüğünün web sayfasını kurumsal standartlara uygun hazırlamak, güncellenmesini sağlamak. Döner sermaye işletmesi ile ilgili görevleri yapmak. İl Müdürlüğü bilişim projelerini Bakanlık koordinasyonluğunda yürütmek, Coğrafi verilerin diğer birimler ve kurumlardan temin edilmesi amacıyla gerekli koordinasyonu sağlamak, yapılması gereken işleri takip etmek ve süresinde sonuçlandırılmasını sağlamak, Bütçe hazırlama ve çalışmalarını yürütmek. Maaş ve kesenek karşılıklarını hesaplamak, kesenek karşılığını Sosyal Güvenlik Kurumu hesabına yatırmak, kişiye alacağının ödenmesini sağlamak, Arşiv ve dosyalama işlemlerini yapmak, arşivde bulunan evrakların uygun koşullarda muhafaza edilmesini sağlamak, mevzuata göre miadı dolmuş evraklarla ilgili iş ve işlemleri yapmak, arşivler arası evrakların transferini yapmak, yılsonunda üst makamlara gönderilmesi gereken raporları düzenleyerek raporların üst makamlara ulaşmasını temin etmek, 173

2.5 İÇYAPI ANALİZİ 2.5.1 Kurum Kültürü Bayındırlık ve İskân Bakanlığı, şehirleşme ve yapılaşma alanlarında gerçekleştirdiği alt ve üst yapı hizmetleri ile ülkemizin kalkınmasında 150 yılı aşkın süre önemli işlevleri yerine getirmiştir. Mülga Bayındırlık ve İskân Bakanlığı ve Mülga Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı tek çatı altında birleştirilerek 04.07.2011 tarihli 644 sayılı KHK ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı kurulmuş olup, taşrada Mülga Bayındırlık ve İskan Müdürlükleri kaldırılarak yerine Çevre ve Şehircilik İl Müdürlükleri verilmiştir. 2.5.2 Personel Durumu Müdürlüğümüzde toplam 34 adet kadrolu personel görev yapmakta olup, cinsiyet dağılımına göre 25 erkek, 9 bayan personelimiz bulunmaktadır. Grafik:1 2.5.3 Mali Durum Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü 2012 yılı bütçesine ilişkin temel mali tablolar aşağıda verilmektedir. Tablo 1-2012 Mali Yılı Kurumsal Kod Bazında Ödenek ve Harcama Tutarları HESAP NO HESAP ADI 2012 YILI BÜTÇE ÖDENEĞİ ARALIK İTİBARİYLE GERÇEK. YIL SONU GERÇEK LEŞMESİ BÜTÇE TEKLİFİ Ekonomik 2012 2012 2012 2013 03 MAL VE HİZMET ALIM GİDERLERİ 185.768,00 184.598,82 184.598,82 195.674.74 6.5 GAYRİ MENKUL SERMAYE GİDERLERİ 61.000,00 40.393,00 40.393,00 ------- 6.9 DİĞER SERMAYE GİDERİ 10.000,00 -------- -------- ------- 2.5.4 Teknolojik Altyapı Müdürlüğümüzün hizmetlerinin yürütülmesi sırasında işlem ve karar süreçlerini hızlandırarak etkinlik ve verimliliğin artırılmasını sağlamak amacıyla modern bilgi teknolojilerinden azami ölçüde faydalanma çabası içerisindedir. Aşağıdaki tabloda Bakanlığımız bünyesinde yer alan ofis araçlarının sayıları verilmektedir. 174

Tablo 2-Müdürlüğümüzün Teknolojik Malzemenin Dağılımı TEKNOLOJİK MALZEME BİRİM SAYI Fotokopi Makinesi Adet 3 Kişisel Bilgisayar Adet 35 Tarayıcı Adet 2 Yazıcı Adet 24 Faks Adet 1 Laptop Adet 4 2.6 PAYDAŞ ANALİZİ Müdürlüğün sunduğu hizmetler, gerçekleştirdiği faaliyetler ve yürüttüğü projelerde görev alan, doğrudan ve dolaylı olarak yararlanan ya da etkileşim içerisinde olan kişi, kurum ve kuruluşların beklentileri, görüşleri ve Müdürlüğü algılama biçimlerinin bilinmesi, Müdürlüğün misyonunun, vizyonunun ve stratejik amaçlarının belirlenmesinde önemli katkılar sağlayacağı açıktır. Bu anlayıştan yola çıkarak, DPT nin hazırladığı SP hazırlama kılavuzunda da yer aldığı biçimde bütün paydaşlara yönelik anket yapılmıştır.paydaş analizi çalışmalarına, iç ve dış paydaşların belirlenmesi ile başlanmıştır. 2.6.1 İç Paydaş Analizi Müdürlük personeline yönelik olarak hazırlanan anket soruları Bakanlık destek hizmetleri, personelin iş performansı, Bakanlıkça yürütülen faaliyetler, Bakanlık dışı ilişkiler, Bakanlık içi ilişkiler, Bakanlığın yapısal özellikleri başlıkları altında toplanmıştır. Teşkilattaki konumlarına göre algılama farklılıklarının ortaya çıkarılabilmesi için merkez ve taşra çalışanlarına yönelik olarak farklı anket formu uygulandığından anketlerin değerlendirilmesi de ayrı yapılmıştır. İç paydaş anketleri değerlendirildiğinde; Bakanlığın personeline sunduğu tayin, terfi, özlük hakları gibi personele yönelik hizmetler merkez ve taşra personelince yetersiz bulunmuştur. Bu değerlendirmede özlük haklarının yetersizliğinin önemli rol oynadığı düşünülmektedir. İşlemlerin azaltılması ve hızlandırılması açısından bilgi-işlem ve teknolojik altyapıdan beklenen katkı ile birlikte yemek, ulaşım, sağlık gibi konuları kapsayan idari hizmetler yeterli bulunmuştur. İş performansına yönelik olarak yapılan değerlendirmede personelin; Çevre ve Şehircilik Bakanlığı çalışanı olmaktan ve çalışma şartlarından memnun olduğu görülmektedir. Bunların yanında mevcut ücret politikası ve hizmet içi eğitim konularında merkez ve taşra personelinin memnuniyetsizlik düzeyi çok yüksek çıkmıştır. Ayrıca çalışanların büyük bir kısmı tayin ve terfilerde liyakatin dikkate alınmadığını, çalışanlara performansa göre ödül veya ceza verilmediğini belirtmişlerdir. Sonuç olarak yetersiz bulunan hususlar; özlük hakları, liyakate dikkat edilmemesi ve birimler arası koordinasyon eksikliğidir. Bu hususların iyileştirilmesinin personelin ve dolayısıyla Bakanlığın performansı açısından önemli olduğu söylenebilir. Ayrıca anket ve diğer katılımcı çalışmalarda ortaya çıkan eleştirel değerlendirmelere ve çalışanların özlük haklarını yeterli bulmamalarına rağmen, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı çalışanı olmaktan memnun olmaları; kurumsal aidiyet duygusunun geliştiğini göstermekte olup, meselelerin çözümü için umut vericidir. 2.6.2 Dış Paydaş Analizi Dış paydaş anketlerinin uygulanacağı dış paydaşlar seçilirken Bakanlık ile birebir etkileşim içerisinde olan kamu kurum, kuruluşları, sivil toplum kuruluşları (STK) ve Bakanlığın faaliyet gösterdiği sektörlerde yer alan büyük sanayi kuruluşları dikkate alınmıştır. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yürüttüğü faaliyet ve gerçekleştirdiği görevler konusunda dış paydaşlar tarafından genel olarak başarılı bulunmuştur. Bunun yanında, birlikte yürütülen çalışmalar sırasında tespit edilen problemler ile bu çalışmaların daha verimli yürütülebilmesi için öngörülen teklifler ifade edilmiştir. Bakanlık birimleri arasında ve diğer kurum, kuruluş ve şirketlerle yaşanan koordinasyon ve iletişim eksikliği en önemli sorunlar arasında yer alırken, özellikle uluslararası projeleri yürüten birimler arasında yeterli koordinasyonun olmadığı, projelerde yeterli sayıda nitelikli personelin yer almadığı ve bu durumun da projelerin etkin ve verimli yürütülmesinde aksaklıklara sebep olduğu belirtilmektedir. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı nın kısa, orta ve uzun vadeli hedefleri neler olmalıdır? sorusuna verilen yanıtlarda, kısa vadeli hedeflerde; atık yönetiminin güçlendirilmesi, denetimlerin artırılması, mevcut kaynakların korunması, çevre farkındalığının artırılmasına yönelik eğitimlerin düzenlenmesi gibi hususlar ağırlıklı olarak yer almıştır. Orta vadeli AB ye uyum çerçevesinde mevzuat çalışmalarının yapılması, çevrenin korunmasına yönelik caydırıcı tedbirler alınması bulunmaktadır. Uzun vadeli hedeflerde ise; küresel ısınmanın etkilerinin azaltılması için tedbirlerin alınması, çevre kalitesinin kısa ve orta vadeli hedefler doğrultusunda iyileştirilmesinin sağlanması ve yaygınlaştırılması hususları ağırlıklı olarak yer almıştır. Ayrıca aşağıda verilen tablolarda dış paydaşlar ile Bakanlığımız çalışmalarına ilişkin bir ilişkilendirme çalışması yer almaktadır. Paydaş: Kurumun gerçekleştirdiği faaliyetlerden etkilenen taraflardır. Çalışmalar sırasında paydaşlar şu başlıklar altında ele alınmıştır: Temel Ortak: Kurumun faaliyetlerini gerçekleştirmek üzere kendi seçimine bağlı olmaksızın zorunlu olarak kurulmuş olan ortaklıklardır (yapısal bağlılık gibi). Stratejik Ortak: Kurumun faaliyetlerini gerçekleştirmek üzere kendi seçimi üzerine kurduğu ortaklıklardır. Tedarikçi: Kurumun faaliyetlerini gerçekleştirirken ihtiyaç duyduğu kaynakları temin eden diğer kurum/kuruluşlardır. 175

KAMU KURUM VE KURULUŞLARI MÜDÜRLÜĞE BAĞLI BİRİMLER Tablo 3- Müdürlüğe Bağlı Birimler Paydaş Matrisi Paydaş Adı Dış Paydaş Temel Ortak Stratejik Ortak Tedarikçi İmar, İskân ve Kooperatifler Şube??? Müdürlüğü Proje ve Yapım İşleri Şube Müdürlüğü??? Yapı Denetimi ve Yapı Malzemelerinden??? ÇED ve Çevre İzinleri Şube Müdürlüğü??? Çevre Yönetimi ve Denetimi Şube??? Müdürlüğü İnsan Kaynakları ve Destek Hizmetleri Şube Müdürlüğü??? Tablo 4- Kamu Kurum ve Kuruluşları Paydaş Matrisi Paydaş Adı Dış Paydaş Temel Ortak Stratejik Ortak Tedarikçi İl Özel İdaresi?? İl Emniyet Müdürlüğü?? İl Jandarma Komutanlığı?? Belediyeler?? Ardahan Üniversitesi??? DSİ Kars Bölge Müdürlüğü?? İl Afet ve Acil durum Müdürlüğü?? Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü?? Bilim, Sanayi ve Teknoloji Müdürlüğü??? Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlüğü?? Çalışma Ve İş Kurumu İl Müdürlüğü?? Aras Elektrik Dağıtım A.Ş.?? Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürlüğü?? Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü??? İl Defterdarlığı?? İl Milli Eğitim Müdürlüğü?? Meteoroloji İl Müdürlüğü??? Orman ve Su İşleri Şube Müdürlüğü?? İl Sağlık Müdürlüğü?? Karayolları 183. Şube Şefliği??? Sivil Toplum Kuruluşları??? Meslek Örgütleri??? Sanayi Odaları??? 2.7 GZFT ANALİZİ Kuruluşun kendisinin ve kuruluşu etkileyen koşulların sistematik olarak incelendiği Güçlü Yönler, Zayıf Yönler, Fırsatlar ve Tehditler (GZFT) Analizi kurum içi ve kurum dışı olarak iki bölümde gerçekleştirilmiştir. İlk bölümdeki kurum içi analiz ile Müdürlüğümüzün mevcut durumunu ve geleceğini etkileyebilecek, iç ortamdan kaynaklanan ve kurumun kontrol edebildiği şartlar ve eğilimler incelenmiş ve güçlü ve zayıf yönler olarak ortaya konmuştur. Stratejik Yönetim anlayışının temel taşlarından biri olan katılımcılık felsefesi kapsamında Müdürlüğümüzün bütün birimlerinin, yöneticilerinin ve çalışanlarının katıldığı toplantılar düzenlenerek, personelimizin görüşleri doğrultusunda güçlü ve zayıf yönlerimiz belirlenmiştir. İkinci bölümde ise Müdürlüğümüzün kontrolü dışındaki şartlar ve eğilimler incelenmiş olup Müdürlüğümüzü etkileyebilecek dışsal değişimler fırsatlar ve tehditler olarak ortaya konulmuştur. Bu aşamada çevresel faktörlerin Müdürlüğümüzün için ne tür tehditler ve fırsatlar getirdiği incelenmiş, hizmet edilen kitlenin beklentileri de dikkate alınarak dış çevre analizini oluşturan fırsatlar ve tehditler belirlenmiştir. 176

Kurum İçi Analiz GÜÇLÜ YÖNLER 1. Güçlü bir mevzuata sahip olması, 2. Güçlü teşkilat yapısı, 3. Sahip olduğu arşiv alt yapısı 4. Yönetim kadrosunun ve çalışanlarının yeniliğe açık olması 5. Mahalli idarelere rehberlik eden bir kurum olması ZAYIF YÖNLER 1. Koordinasyon eksikliği, 2. Kurumsal yapılanmada stabilitenin sağlanamaması, 3. Sürdürülebilir personel politikasının olmaması, 4. Personelin özlük haklarının yetersizliği, 5. Denetimlerin ve mevzuatın uygulanmasındaki yetersizlik, 6. Personel eksikliği, 7. Güncel, güvenilir ve ulaşılabilir nitelikte envanter eksikliği, 8. Görevlendirmelerde liyakatın dikkate alınmaması, 9. AR-GE çalışmalarının yeterince uygulamaya dönük olmaması, 10. Çevre cezalarının uygulanmasındaki sıkıntı ve eksiklikler, 11. Kamuoyu oluşturmada eksiklik, 12. Kurumsal hafızayı oluşturacak yeterli bir arşivin olmaması, 13. Yasal düzenlemelerin sık sık değişmesi nedeniyle algılama ve uygulamada yaşanan eksiklikler. Kurum Dışı Çevre Analiz FIRSATLAR 1. Dünyada çevre bilincinin artması ve sivil toplum hareketlerinin güçlenmesi, 2. AB uyum süreci, 3. Yenilenebilir enerji kaynakları konusunda zengin bir potansiyele sahip olunması, 4. Gelişen bilgi teknolojilerinin kullanılması, 5. Doğal kaynakların ve biyo çeşitliliğin zenginliği, 6. Küresel ısınma ve iklim değişikliğinin gündemde olması, 7. Çevre konusunda bilimsel araştırmaların artması. 8. Ülkemizde planlamanın önemi konusunda farkındalığın artması TEHDİTLER 1. Çevrenin endüstriyel gelişmenin önünde bir engel olarak görülmesi, 2. Plansız ve kaçak yapılaşma (kentleşme, turizm, sanayileşme v.b), 3. Çevre maliyetlerinin yatırımcı sektörlerce yüklenilmek istenmemesi, 4. Politik, ekonomik ve sosyal baskılar, 5. Sektör odaklı yasal düzenlemeler, 6. AB sürecinde ve uluslararası sözleşmelerin hazırlık ve uygulanmasında ülke koşullarının ve önceliklerinin yeterince dikkate alınmaması, 7. Küresel ısınma ve iklim değişikliği, 8. Güncel arazi sınıflandırmasının yapılmamış olması, 9. Ekonomik faaliyetlerin çevre üzerindeki olumsuz yansımalarının uzun dönemde ortaya çıkması nedeniyle göz ardı edilmesi, 10. Ekonomik darboğaz dönemlerinde çevre ve inşaat sektörlerinde hassasiyetlerin göz ardı edilmesi, 11. Kurumlar arası ücret dengesizliği nedeni ile yetişmiş elemanların başka kurumlara geçme istekleri, 12. Planlama yetkisinin birden çok kuruma dağılmış olması. 13. Kent yaşamını kolaylaştıran projelerin oluşturulamaması 177

2.8 KURUMSAL KİMLİĞİN TEMEL TAŞLARI 2.8.1 Vizyon, Misyon, Temel Değerler Ülkemiz tabii kaynaklarının ve ekosistemlerinin korunup geliştirilmesi ile mevcut ve gelecek nesiller için sağlıklı ve yaşanabilir bir çevre oluşturulmasını sağlamak üzere; sürdürülebilirlik ilkesi çerçevesinde, uluslar arası normlar ve ulusal öncelikler gözetilerek, strateji ve mevzuat geliştirilmesinde yardımcı olmak, uygulamak, izlemek, denetlemek, koordine etmek ve toplumda duyarlılık oluşturulmasını sağlamaktır. VİZYONUMUZ Yaşanabilir Çevre ve Marka Şehirler MİSYONUMUZ Hayat kalitesi yüksek şehirler ve sürdürülebilir çevreyi temin etmek üzere; planlama, yapım, dönüşüm ve çevre yönetimine ilişkin iş ve işlemleri düzenleyici, denetleyici, katılımcı ve çözüm odaklı bir anlayış yapmak. Temel ilkelerimiz Karar Devamlılığı Uygulama Bütünlüğü Sürdürülebilirlik Şeffaflık Kurumlar arası koordinasyon Katılımcılık Verimlilik Tarafsızlık Bilimsellik 3. AMAÇLAR, HEDEFLER VE PERFORMANS GÖSTERGELERİ Müdürlüğümüz stratejik amaç, hedef ve performans göstergeleri, kurumumuz hizmet birimlerinde oluşturulan çalışma grupları ile ayrı ayrı ve birlikte yapılan çalışmalar sonucunda belirlenmiştir. Katılımcı bir yaklaşımla belirlenen amaçların altında yer alan hedeflere ait performans göstergelerinin gerçekleşme yılları ve gerçekleştirilirken dikkat edilecek hususlar aşağıdaki tablolarda gösterilmektedir. Amaçların belirlenmesi çalışmasının ardından amaçlar arasındaki ilişki, etkileşim dikkate alınarak, Müdürlüğün diğer amaçlarının gerçekleşmesinde ana etken olması nedeniyle ilk sıraya kurumsal kapasitenin güçlendirilmesi alınmıştır. Hizmetlerimize ilişkin amaçlar ikinci grupta yer alırken, kurum dışı farkındalık ve bilinirliği artırmaya yönelik yapılan çalışmalara ilişkin amaçlar son kısımda yer almıştır. 178

Tablo 5- Stratejik Amaç ve Hedefler Stratejik Amaç Stratejik Hedef SH.1.1 İnsan kaynaklarının etkin yönetimi S.A.1 Kurumsal Etkinlik, Verimlilik ve Hizmet Kalitesini Artırmak S.A.2 Çevreyi Korumak, İyileştirmek ve Her Türlü Çevre Kirliliğini Önlemek S.A. 3 Tabii Kaynakların Rasyonel Kullanımını Sağlayacak Arazi Kullanım Kararlarını Belirlemek S.A. 4 Çevresel Bilginin Yönetimi S.A.5. Üst ölçekli mekânsal planlama sistemini yönlendirmek S.A.6.Sürdürülebilir kentsel gelişmeyi sağlamak S.A.7.Marka kent potansiyellerini ortaya çıkarmak S.A.8. Afete duyarlı yerleşmeler ve Kentsel dönüşüm uygulamaları yapmak S.A.9. Kırsal yerleşmelere ilişkin projeleri desteklemek S.A.10. Mekânsal planlamaya katılım ve denetimini sağlamak SH.1.2 Kurumsal verimlilik ve hizmet kalitesini artırmak SH.1.3 Çevre ve Şehircilik Sektöründe Toplumu Bilgilendirmek ve Çevre Bilincini Yükseltmek SH.2.1 Alıcı ortamların (hava, su, toprak) kalitesini korumak ve iyileştirilmesini sağlamak SH.2.2 Çevre ile ilgili yatırımları desteklemek SH.2.3 Kimyasalların ve tehlikeli maddelerin güvenli kullanımını sağlamak SH.2.4 Endüstriyel Tesislerde Atık Yönetim Planı oluşturulmasını ve sürekliliğini sağlamak SH.2.5 Gürültü kirliliğinin önlenmesini sağlamak SH.2.6 Etkin çevre denetimini sağlamak SH.3.1 Etkin Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) sürecini sağlamak SH.4.1 Çevreyle ilgili veri, bilgi ve raporları yayınlamak S.H.5.1. Çevre Düzeni Planına uygun yerleşme, yapılaşma ve arazi kullanımlar oluşturulması sağlanacaktır. S.H.6.1. Kentsel gelişme sürecinde kaynakların verimli kullanımı ve kentin kontrollü büyümesi sağlanacaktır. S.H.6.2. Konut ve arsa sunumu desteklenecektir. S.H.6.3. Kent merkezlerini ve alt merkezlerin canlandırılması desteklenecektir. S.H.6.4. Sağlıklı ve sürdürülebilir yaşam alanları oluşturulması sağlanacaktır. S.H.7.1. Çevreye duyarlı sanayileşmeyi sağlanacak ve tarımsal üretim desteklenecektir. S.H.7.2. Gelişme ve yenileme alanlarında yaşam kalitesi artırılması sağlanacaktır. S.H.7.3. Sokağın düzenlemesi desteklenecektir. S.H.7.4. Gelişmiş ulaşım sistemi desteklenecektir. S.H.8.1. Kentsel yenileme ve dönüşüme ilişkin planları hazırlanacak ve izlenilecektir. S.H.8.2. Gecekondu alanlarında dönüşüm uygulamaları artırılacaktır. S.H.8.3. Kaçak konut üretiminde denetleyici ve engelleyici bir denetim mekanizması oluşturulması desteklenecektir. S.H.9.1. Kırsal kesimde ekonomik faaliyetlerin ve istihdamın artırılması, yaşam kalitesi iyileştirilmesi desteklenecektir. S.H.10.1. Planlama Sürecinin aşamalarında katılım sağlanacaktır. S.H.10.2. Her tür ve ölçekteki planların mevzuata uygunluğu denetlenecektir. 179

Stratejik Amaç 1: Kurumsal Etkinlik, Verimlilik ve Hizmet Kalitesini Artırmak Stratejik Hedef 1. İnsan Kaynaklarının Etkin Yönetimi Performans Göstergeleri No Gösterge Ölçüt 1 2 Birimlerin ihtiyaç duyduğu, istenen nitelik ve nicelikteki personel talebindeki azalma oranı Kurum çalışanlarının memnuniyet düzeyindeki artış oranı Değerlendirileceği Yıllar 2013 2014 2015 2016 2017 %????? %????? Açıklamalar İş akış süreçleri tamamlanmış birimlere liyakata göre personel görevlendirilmesi hedeflenmektedir. Kur um kültürünün geliştirilerek aidiyet duygusunun güçlendirilmesi, iç paydaş anketleri baz alınarak memnuniyetin artırılması hedeflenmektedir. Stratejik Hedef 2. Kurumsal verimlilik ve hizmet kalitesini artırmak Performans Göstergeleri No Gösterge Ölçüt Değerlendirileceği Yıllar 2013 2014 2015 2016 2017 Açıklamalar 1 Teknolojik altyapının tamamen oluşturulması Adet????? 2 3 Müdürlüğümüz hizmet ve ürünlerinden yararlananların memnuniyetindeki artış oranı Tanımlanan iş akış süreçleri sayısı %????? Adet????? 4 Çevrimiçi verilen izin sayısı Adet????? Dış paydaş anketleri baz alınarak memnuniyetin artırılması hedeflenmektedir. Bütün birimler için iş akış süreçleri tanımlanarak ihtiyaç duyulan iyileştirmelerin yapılması, personelin uzmanlık alanlarına uygun birimlerde görev almaları ve ihtiyaç duydukları eğitim programlarına dahil edilmeleri hedeflenmektedir. 180

Stratejik Hedef 3. Çevre ve Şehircilik Sektöründe Toplumu Bilgilendirmek ve Çevre Bilincini Yükseltmek Performans Göstergeleri Değerlendirileceği Yıllar No Gösterge Ölçüt Açıklamalar 2013 2014 2015 2016 2017 1 2 Diğer kurum ve sektör temsilcilerine verilen eğitim sayısı Sertifika programlarına dâhil edilmiş personel sayısı Adet????? Kişi????? 3 Basılı yayın sayısı Adet????? 4 Sesli yayın sayısı Adet????? 5 Görsel yayın sayısı Adet????? 6 7 Kurum, kuruluş ve STK larla yapılan ortak çalışma sayısı Düzenlenen konferans, eğitim, seminer, panel vb. sayısı Adet????? Adet????? Belirlenen hedef kitleye (çocuklar, sanayici vb.) yönelik düzenlenen eğitim sayısının artırılması hedeflenmektedir. Stratejik Amaç 2: Çevreyi Korumak, İyileştirmek ve Her Türlü Çevre Kirliliğini Önlemek Stratejik Hedef 1. Alıcı ortamların (hava, su, toprak) kalitesini korumak ve iyileştirilmesini sağlamak Performans Göstergeleri No Gösterge Ölçüt 1 2 3 4 5 Yakma sistemleri ve yakıtlarla ilgili binalarda yapılan denetim sayısı Yerleşim yerlerinin göl ve akarsulara olan evsel atıkların etkisi ile (katı ve sıvı atıklar) ilgili yapılan denetim sayısı Köylerde ve kent merkezinde hayvansal atıkların gübre olarak kullanılmasını ve gübre havuzu yapılmasını teşvik etmek ve hayvansal atıkların gelişigüzel yığılmalarını ve akarsulara dökümünü engellemek için yapılan denetim sayısı Sanayi sitelerinde lastik ve atık yağ yakılmasının önüne geçmek için yapılan denetim sayısı Üçer yıllık Temiz Hava Eylem Planları hazırlamak ve her geçen yıl uygulanabilirliğini artırmak Değerlendirileceği Yıllar 2013 2014 2015 2016 2017 Adet????? Adet????? Adet????? Adet????? %????? Açıklamalar 181

Stratejik Hedef 2. Çevre ile ilgili yatırımları desteklemek Performans Göstergeleri No Gösterge Ölçüt 1 Hayvansal atıklar için oluşturulacak gübre havuz projelerini desteklemek Değerlendirileceği Yıllar 2013 2014 2015 2016 2017 Adet????? Açıklamalar Stratejik Hedef 3. Kimyasalların ve tehlikeli maddelerin güvenli kullanımını sağlamak Performans Göstergeleri No Gösterge Ölçüt Değerlendirileceği Yıllar 2013 2014 2015 2016 2017 Piyasaya arz edilen 1 kimyasalların ve tehlike önceliği olanlarının Adet????? envanterinin yapılmış olması 2 3 Bakanlığa iletilen güvenlik bilgi formu sayısı Güvenlik raporu ve acil durum planı hazırlayan tesis sayısı Adet????? Adet????? Açıklamalar Kimyasalların Envanteri ve Kontrolü Hakkında Yönetmelik kapsamında izlenmesi hedeflenmektedir. Tehlikeli madde ve Müstahzarların sınıflandırılması, ambalajlanması, güvenlik bilgi formlarınınazırlanması ve dağıtılmasına ilişkin sistemin oluşturulması hedeflenmektedir. Büyük Endüstriyel Kazaların Kontrolü Hakkında Yönetmelik in başarılı şekilde uygulanması hedeflenmektedir. Stratejik Hedef 4. Endüstriyel Tesislerde Atık Yönetim Planı oluşturulmasını ve sürekliliğini sağlamak Performans Göstergeleri No Gösterge Ölçüt Değerlendirileceği Yıllar 2013 2014 2015 2016 2017 Açıklamalar Atıkların türüne göre ayrılması, geçici depolanması, Yıllara göre atıkların türüne göre geri kazanım oranının 1 ara depolanması, geri artırılması, bertaraf tesisine %????? kazanılmasına ilişkin belge gönderilecek atık miktarının verilen tesislerin kapasitesine en aza indirilmesi bağlı olarak geri kazanım oranı hedeflenmektedir. 2 3 Atıkların ayrılması, geçici depolanması, ara depolanması, geri kazanılması ve nihai bertarafına ilişkin belgeli tesis sayısı Düzenli depolama tesisi sayısına bağlı olarak tesisten faydalanan nüfusun toplam nüfusa oranı Adet????? %????? Atıkların çevre ve insan sağlığı açısından uygun yönetimini sağlamak üzere atıkların ilgili mevzuat çerçevesinde Bakanlıktan lisans almış tesislerde yönetiminin sağlanması hedeflenmektedir. İlgili mevzuat çerçevesinde vahşi depolama sahalarının çevreye olumsuz etkileri en aza indirilmesi hedeflenmektedir. 182

Stratejik Hedef 5. Gürültü Kirliliğinin Önlenmesini Sağlamak Performans Göstergeleri No Gösterge Ölçüt 1 2 Kolluk kuvvetleri ile birlikte eğlence yerlerinde yapılan denetim sayısı Gürültü ölçüm cihazıyla birlikte yerleşim yerlerine yakın eğlence yerlerinde ve tesislerde gürültü ölçüm sayısı Değerlendirileceği Yıllar 2013 2014 2015 2016 2017 Adet????? Adet????? Açıklamalar Stratejik Hedef 6. Etkin çevre denetimini sağlamak Performans Göstergeleri Değerlendirileceği Yıllar No Gösterge Ölçüt 2013 2014 2015 2016 2017 1 Birleşik çevre denetim sayısı Adet????? Açıklamalar Yıllara göre tesislerde yapılacak ortam bazlı denetimlerin sayısı artırılarak çevre kalitesinin iyileştirilmesi hedeflenmektedir. Stratejik Amaç 3: Tabii Kaynakların Rasyonel Kullanımını Sağlayacak Arazi Kullanım Kararlarını Belirlemek Stratejik Hedef 1. Etkin Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Sürecini Sağlamak Performans Göstergeleri No Gösterge Ölçüt 1 2 3 Sonuçlandırılan proje tanıtım dosya sayısının toplam başvuru sayısına oranı ÇED Yönetmeliğine tabi olup başvuru yapmayan işletme sayısı Verilen kararlarla ilgili izleme ve kontrol sayısı Değerlendirileceği Yıllar 2013 2014 2015 2016 2017 %????? Adet????? Adet????? Açıklamalar ÇED olumlu/gerekli değildir kararı verilen işletmelerin sürecin her aşamasında yükümlülüklerini yerine getirmelerinin sağlanması hedeflenmektedir. 183

Stratejik Amaç 4: Çevresel Bilginin Yönetimi Stratejik Hedef 1. Çevreyle ilgili veri, bilgi ve raporları yayınlamak Performans Göstergeleri No Gösterge Ölçüt 1 Elektronik ortamda yayınlanan çevreye ilişkin rapor sayısı Değerlendirileceği Yıllar 2013 2014 2015 2016 2017 Adet????? Açıklamalar Çevre verisi üreten kamu kurum ve kuruluşlarından alınan bilgiler doğrultusunda çevre durum raporu, çevresel göstergeler, vb. raporların yayınlanması hedeflenmektedir. Stratejik Amaç 5: Üst ölçekli mekânsal planlama sistemini yönlendirmek. Stratejik Hedef 1: Çevre Düzeni Planına uygun yerleşme, yapılaşma ve arazi kullanımlar oluşturulması sağlanacaktır. Performans Göstergeleri No Gösterge Ölçüt 1 Çevre düzeni planı ile ilgili verilecek eğitim sayısı Değerlendirileceği Yıllar 2013 2014 2015 2016 2017 Adet????? Açıklamalar Ardahan - Kars - Iğdır - Ağrı Planlama Bölgesi 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı 02.04.2012 tarihinde Bakanlığımız tarafından onaylanarak Bakanlığımız internet sitesinde de yayımlanmakta olup yerleşme, yapılaşma ve arazi kullanımların çevre düzeni planına göre yapılması gerekmektedir. 2 İl genelinde mekânsal planlama ve uygulama birimleri arasında eşgüdüm ve uyum sağlanması amacıyla planlamaya ilişkin veri tabanları oluşturma %????? Mekânsal planlamaya ilişkin verilere kaynak oluşturacak ve verilerin bütününde uyum sağlanacaktır. 3 ÇDP kapsamında ÇED sürecinde oluşturulacak görüş sayısı Adet????? Çevresel etki Değerlendirmesi sürecine tabi Faaliyetlerin Çevre Düzeni Planlarındaki arazi kullanım kararları açısından değerlendirilecektir. 4 ÇDP Kapsamında İmar Faaliyetlerinin izlenmesi Adet????? İlde yapılacak her türlü imar faaliyeti ÇDP ye uyumu izlenilecektir. 2013-2017 yılları izleme sayısının artacağı düşünülmektedir. 184

Stratejik Amaç 6: Sürdürülebilir kentsel gelişmeyi sağlamak Stratejik Hedef 1: Kentsel gelişme sürecinde kaynakların verimli kullanımı ve kentin kontrollü büyümesi sağlanacaktır Performans Göstergeleri Değerlendirileceği Yıllar No Gösterge Ölçüt 2013 2014 2015 2016 2017 1 Hazırlanan imar programı sayısı Adet????? Sürdürülebilir yerleşme için 2 revize edilecek plan sayısı Adet????? Sürdürülebilir gelişme için göstergelerin 3 oluşturulmasında katılım ve Adet????? organizasyonu sağlama 4 Yapılan denetimlere katılım Adet????? Açıklamalar Kentsel gelişme sürecinde imar faaliyetlerinin verimli kullanımının sağlanması amacıyla imar programı hazırlanacaktır. Her yıl yıllık programlar hazırlanacaktır Sürdürülebilir gelişmeyi sağlamak ve yönlendirmek için yerleşme düzeyinde planlarda gerekli değişiklikler yapılacaktır. Sürdürülebilir gelişme hakkında farkındalığın arttırılması, göstergelerin oluşturulması konusunda bilgi edinilmesi ve planlama sürecinde katılımın arttırılması amacıyla toplantılara katılacaktır ve eğitim verilecektir. Arsa ve arazi spekülasyonunun önlenmesi için yerel yönetimlerin işbirliğiyle denetimler yapılacaktır. 185

Stratejik Hedef 2: Konut ve arsa sunumu desteklenecektir. Performans Göstergeleri No Gösterge Ölçüt 1 2 3 Farklı gelir grupları için farklı proje çalışmalarına katılım Çevreye uygun yapıların üretimine yönelik bilgilendirme toplantıları Kooperatifçiliğin yaygınlaştırmaya yönelik bilgilendirme toplantıları Değerlendirileceği Yıllar 2013 2014 2015 2016 2017 Adet????? Adet????? Adet????? Açıklamalar Günümüzde konut, mevcut toplumsal sistemin temel sorunlarından biri olan Konut, merkezi yönetim, yerel yönetim, özel sektör ve konut sakinlerinin tümünü ilgilendirmektedir. Gelir dağılımın adaletsiz olması ve her insanın temel ihtiyacı olan barınma gereksinimin sağlanması amacıyla farklı konut sunumları desteklenecektir. Sürdürülebilir gelişmeyi sağlamak ve yönlendirmek için çevreye uyumlu yapıların üretimi konusunda farkındalık oluşturulacaktır. Kooperatifleşmeyle Maliyetin düşürülmesi üretimin artması ve verimlilik yükselmesi Sağlanacaktır. Yapılacak olan bilgilendirme toplantılarıyla konut sunumunda İlimiz için yeni bir model olan kooperatifçiliğin uygulanması konusunda bilgi verilecektir. Stratejik Hedef 3: Kent merkezlerini ve alt merkezlerin canlandırılması desteklenecektir. Performans Göstergeleri No Gösterge Ölçüt Değerlendirileceği Yıllar 2013 2014 2015 2016 2017 Merkezi canlandırmaya yönelik hazırlanan yol 1 gösterici ve açıklayıcı doküman (broşür, el kitabı, Adet????? kılavuz) oluşturmaya katılım 2 3 Kent merkezi değerlendirme ve analiz raporu sayısı Yeni yapılacak alışveriş merkezleri ve ticaret alanları tasarım kriterlerini oluşturma Adet????? Adet????? Açıklamalar Merkezi canlandırmak için yerel sahiplenme yaklaşımına dayalı yerel yönetimlerle işbirliği yaparak dokümanlar oluşturulacaktır. Kent merkezini analizi edilerek merkezin potansiyelleri ortaya konulacaktır. Planlama ve tasarım ilkelerine uygun kentlinin ihtiyaçlarını karşılayacak mekânlar oluşturulacaktır. 186

Stratejik Hedef 4: Sağlıklı ve sürdürülebilir yaşam alanları oluşturulması desteklenecektir. Performans Göstergeleri No Gösterge Ölçüt Değerlendirileceği Yıllar 2013 2014 2015 2016 2017 Sağlıklı ve sürdürülebilir 1 mekânsal gelişme göstergelerin oluşturulmasına Adet????? katılım Sağlıklı yaşam alanları oluşturma konusunda 2 bilgilendirme ve ilgili kurum Adet????? kuruluşlarla yapılan eğitim, toplantı, panel, seminer sayısı 3 Planların izlenmesi ve kontrolü Adet????? 4 Yerinde yapılan inceleme Adet????? 5 6 Ulaşım projelerinin planlarla uyumlaştırılması Engelli haklarının ulaşım sistemlerinde uygulanmasına yönelik proje Adet????? Adet????? Açıklamalar Sağlıklı ve sürdürülebilir mekânsal gelişme göstergeleri oluşturularak yerleşmelerin sağlıklı gelişmesi sağlanacaktır Sağlıklı yaşam alanları oluşturma konusunda ilgili kurum ve kuruluşları bilgilendirilmesi ve katılımın artması sağlanacaktır. Yaşam alanlarının sağlıklı gelişmesi için planlar izlenecek ve denetlenecektir. İlde oluşturulacak yeni projelerin yaşanabilirlik ve sürdürülebilirlik açısından değerlendirilmesi amacıyla yerinde inceleme yapılacaktır. Ulaşım hizmetlerine ilişkin planlar, imar planlarıyla bütünleştirilerek uygulanacaktır. Kentte ulaşılabilirlik ve erişebilirlik artırılması sağlanacaktır. Yerel yönetimlerle birlikte ulaşım sistemlerinde engelli haklarının uygulanmasına yönelik proje hazırlanacaktır. Stratejik Amaç 7: Marka kent potansiyellerini ortaya çıkarmak Stratejik Hedef 1: Çevreye duyarlı sanayileşme sağlanacak ve tarımsal üretim desteklenecektir. Performans Göstergeleri No Gösterge Ölçüt Değerlendirileceği Yıllar 2013 2014 2015 2016 2017 Açıklamalar Markalaşmış olan kaşar 1 Teşviklerin yönlendirilmesi Adet????? peynir için hayvancılık desteklenecek ve teşvikler yönlendirilecektir. 2 3 4 Organize tarım ve hayvancılık alanının kurulmasına yönelik teşviklerin yönlendirilmesi ve bilgilendirme toplantılarına katılım Sanayi alanlarının yer seçimine verilen görüş Biyoyakıtlara çalışmalara katılım ilişkin Adet????? Adet????? Adet????? 187 Üst ölçekli planda önerilen organize tarım/hayvancılık alanı kurulması için teşvikler yönlendirilecek ve bilgilendirme toplantılarına katılım sağlanacaktır. Sanayi alanları yer seçimine ilişkin görüşler planlarla uyumlu olmak koşuluyla verilecek ve kentte kontrollü sanayileşme sağlanacaktır. Enerji kaynağı olarak yenilebilir enerji kaynaklarının kullanılmasını sağlayacak çalışmalara katılım sağlanacaktır.

Stratejik Hedef 2: Gelişme ve yenileme alanlarında yaşam kalitesi artırılması sağlanacaktır. Performans Göstergeleri No Gösterge Ölçüt 1 2 3 4 5 Uygun zemininin tespiti için yapılacak çalışmalara katılım İncelenecek ve onaylanacak jeolojik etüt raporları Tasarım rehberi hazırlamada organizasyon ve katılım Sosyal altyapı oluşturmaya katılım Teknik altyapı oluşturmaya katılım Değerlendirileceği Yıllar 2013 2014 2015 2016 2017 Adet????? Adet????? Adet????? Adet????? Adet????? Açıklamalar Konu ile ilgili teknik heyet görevlendirilerek gerek büro gerekse mahallinde etüt işlemleri gerçekleştirilecektir. Plana esas etüt raporlarının hazırlanması, onaylanması ve uygulanması süreçlerinin izlenerek üretilen raporların en etkin şekilde planlama sürecine katkı sunması sağlanacaktır. Gelişme ve yenileme alanlarında tasarımda inceliğin sağlanması için tasarım rehberleri hazırlanmasında organizasyonu sağlayacaktır. Gelişme ve yenileme alanlarında eğitim, sağlık ve rekreasyon ihtiyacını karşılayacak düzeyde altyapının oluşturulması için gerekli olan projenin hazırlanması ve uygulamaya geçilmesinde gerek büro gerekse mahallinde yapılan çalışmalara katılım sağlanacaktır. Gelişme ve yenileme alanlarında su, kanalizasyon, enerji, iletişim ve ulaşım ihtiyacı sağlamak için gerekli olan projenin hazırlanması ve uygulamaya geçilmesinde gerek büro gerekse mahallinde yapılan çalışmalara katılım sağlanacaktır. 188

Stratejik Hedef 3: Sokağın düzenlemesi desteklenecektir Performans Göstergeleri No Gösterge Ölçüt Değerlendirileceği Yıllar 2013 2014 2015 2016 2017 1 Analiz raporları Adet????? 2 3 Sokakları canlandırma projeleri için yapılacak çalışmalara katılım Geleneksel sokakların korunması projelerini Adet????? Adet????? Açıklamalar Sokakların fiziksel ve sosyal özelliklerini inceleyen raporların oluşturulmasında katkı sağlanacaktır. Sokakların canlandırılması projelerinin hazırlanması ve uygulanması süreçlerinin izlenerek üretilen projelerin en etkin şekilde planlama sürecine katkı sunması sağlanacaktır. Geleneksel yapıların tanımlandığı; sokaklar kentin kimliği ve tarihini simgelediğinden korunması sağlanacaktır. Stratejik Hedef 4: Gelişmiş ulaşım sistemi desteklenecektir. Performans Göstergeleri No Gösterge Ölçüt 1 2 3 4 Değerlendirileceği Yıllar 2013 2014 2015 2016 2017 Kentsel ulaşım sistemi planlarını uygulamak Adet????? OSB den kent merkezine ve konut alanlarına toplu taşım güzergâhı projesine teşviklerin yönlendirilmesi Üniversiteden Kent merkezine toplu taşım güzergâhı projesine teşviklerin yönlendirilmesi Bisiklet yolları yapılması için yönlendiren teşvikler Adet????? Adet????? Adet????? Açıklamalar Kentsel ulaşım planlarının kent planları ile bütünlüğü sağlanacaktır. Talebe bağlı olarak oluşturulacak OSB den kent merkezine ve konut alanlarına toplu taşım güzergâhı projesine teşvikler yönlendirilecektir. Talebe bağlı olarak oluşturulacak Üniversiteden Kent merkezine toplu taşım güzergâhı projesine teşvikler yönlendirilecektir. Talebe bağlı olarak oluşturulacak bisiklet yolları projesine teşvikler yönlendirilecektir. 189

Stratejik Amaç 8: Afete duyarlı yerleşmeler ve Kentsel dönüşüm uygulamaları yapmak Stratejik Hedef 1: Kentsel yenileme ve dönüşüme ilişkin planları hazırlanacak ve izlenilecektir. Performans Göstergeleri No Gösterge Ölçüt 1 Kentsel yenileme ve dönüşüm projeleri uygulanması Değerlendirileceği Yıllar 2013 2014 2015 2016 2017 Adet????? Açıklamalar Kentsel dönüşüm alanları, nazım ve uygulama imar planları ile uyumu sağlanarak ilan edilecektir. 2 Kentsel yenileme ve dönüşüm konularında bilgilendirme toplantıları Adet????? Kentsel yenileme ve dönüşüm konularında eğitim düzenlenecektir. Stratejik Hedef 2. Gecekondu alanlarında dönüşüm uygulamaları artırılacaktır. Performans Göstergeleri No Gösterge Ölçüt 1 2 Ucuz konut üretimi için yerel yönetim ve konut üreticilerinin organizasyonu Gecekondu yenileme uygulanması alanlarında projeleri Değerlendirileceği Yıllar 2013 2014 2015 2016 2017 Adet????? Adet????? Açıklamalar Ucuz konut üretimi için yerel yönetim ve konut üreticilerinin organizasyon yapılacaktır. Kentsel gelişmenin toplumsal ekonomik ve mekânsal olarak yeniden ele alındığı ve kentteki sorunlu alanların sağlıklı ve yaşanabilir hale getirilmesi için yıkıp yeniden yapma, canlandırma, sağlıklaştırma veya yeniden yapılandırma için kentsel yenileme projeleri izlenecektir. Stratejik Hedef 3. Kaçak konut üretiminde denetleyici ve engelleyici bir denetim mekanizması oluşturulması desteklenecektir. Performans Göstergeleri No Gösterge Ölçüt 1 2 3 Denetleyici ve engelleyici birim İmara aykırı yapıların tespit çalışmalarına katılım Kent Bilgi Sisteminin Kurulması Değerlendirileceği Yıllar 2013 2014 2015 2016 2017 Adet????? Adet????? Adet????? Açıklamalar Denetleyici ve engelleyici birim etkinleştirilecektir. Kaçak ve imara aykırı yapıların tespiti ve ıslahı destekleme projesi gerçekleştirilecektir. Kentin arsa ve konut yönetimini sağlamak için kent bilgi sisteminin kurulması organize edilecektir. 190

Stratejik Amaç 9: Kırsal yerleşmelerin kalkınmasını sağlamak Stratejik Hedef 1: Kırsal kesimde ekonomik faaliyetlerin ve istihdamın artırılması, yaşam kalitesi iyileştirilmesi desteklenecektir. Performans Göstergeleri No Gösterge Ölçüt Değerlendirileceği Yıllar 2013 2014 2015 2016 2017 Merkez köy uygulamalarına 1 katılım Adet????? 2 Teşviklerin yönlendirilmesi Adet????? 3 Kırsal yerleşmelerin planlarına görüş verilmesi Adet????? Açıklamalar Merkez köy uygulamalarının desteklenmesi projesi gerçekleştirilecektir Kırsal kesimdeki üreticilerin desteklenmesi için teşvikler yönlendirilecektir. Kırsal yerleşmelere ilişkin yapılacak olan planlarla ilgili mevzuatlara göre görüş verilecektir. Stratejik Amaç 10: Mekânsal planlamaya katılım ve denetimini sağlamak Stratejik Hedef 1: Planlama Sürecinin aşamalarında katılım sağlanacaktır. Performans Göstergeleri No Gösterge Ölçüt Değerlendirileceği Yıllar 2013 2014 2015 2016 2017 Vatandaş ve diğer dış 1 paydaşları bilgilendirme Adet????? toplantıları Açıklamalar Vatandaş ve diğer dış paydaşları bilgilendirme toplantıları yapılacaktır. Stratejik Hedef 2: Her tür ve ölçekteki planların mevzuata uygunluğu denetlenecektir. Performans Göstergeleri Değerlendirileceği Yıllar No Gösterge Ölçüt 2013 2014 2015 2016 2017 1 Planların denetlenmesi Adet????? Açıklamalar İmar faaliyetlerinin mevzuata uygunluğu denetlenecektir. Stratejik Amaç 11: Doğal ve kültürel varlıkların korunmasını sağlamak ve desteklemek Stratejik Hedef 1: Doğal ve kültürel varlıkların korunmasını benimseyen yaklaşımlar desteklenecektir. Performans Göstergeleri No Gösterge Ölçüt 1 2 Koruma konusunda verilen eğitimlere organizasyon ve katılım sağlama Değerlendirileceği Yıllar 2013 2014 2015 2016 2017 Adet????? Doğal varlıklara ilişkin envanter çalışması Adet????? Açıklamalar Koruma konusunda görev ve sorumluluğu olan diğer kurumlarla birlikte farkındalık yaratma ve bilinçlendirme toplantılarına katılım sağlanacak ve gerekli olan teknik destek ve veri sağlanacaktır. Doğal varlıklara ilişkin envanter çalışması projesi yürütülecektir 191

4 MALİYETLENDİRME Bakanlığımız, 5018 sayılı kanunun I sayılı cetvelinde yer alan genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri arasında yer almaktadır. Ayrıca Bakanlığımızın döner sermayesi bulunmaktadır. Stratejik Planlama çalışmalarının maliyetlendirme çalışması aşamasında, kurumumuz stratejik planı ile bütçesi arasındaki bağlantının kurulması ve güçlendirilmesi ve harcamaların önceliklendirilmesi sürecine yardımcı olunması amaçlanmıştır. Bu bağlamda belirlenen amaç ve hedefler doğrultusunda gerçekleştirilecek eylem ve projelere ilişkin 5 yıllık kaynak ihtiyacı göz önüne alınarak oluşturulmuştur. Yukarıda belirlenen amaç ve hedeflerimizin ödenekleri Bakanlığımız tarafından karşılandığın maliyet tablosuna eklenmemiştir. Tablo 6-2012 Yılı Ödenek Türlerine Göre Kaynak Dağılımı Kodu Açıklama Genel Bütçe 1 Cari Döner Bütçesi Sermaye Kaynak (TL) 2 Cari Transferler 0 0 0 3 Sermaye Giderleri 71.000.00 71.000.00 4 Sermaye Transferleri 0 0 0 5 Borç Verme 0 0 0 5 STRATEJİK PLANIN UYGULAMA SÜRECİ 5.1 STRATEJİK PLAN SONRASI SÜREÇ Müdürlüğümüz Stratejik Planının hazırlanması aşamasında sağlanan yüksek katılımın, uygulama aşamalarında da devam ederek planın amaç ve hedeflerini başarıyla gerçekleştirilmesini sağlamak üzere birimlerin plan ile faaliyetlerini ilişkilendirmelerinin sağlanması öngörülmektedir. Plan doğrultusunda hazırlanacak olan performans programında belirlenen proje ve faaliyetlerin uygulama sonuçlarının birim performans ölçütleri bazında izlenerek geri bildiriminin sağlanması hedeflenmektedir. 5.2 STRATEJİK PLANIN GÜNCELLENMESİ Stratejik planlar en az iki yıl uygulandıktan sonra stratejik planın kalan süresi için güncelleştirilebilir. Güncelleştirme, stratejik planın misyon, vizyon ve amaçları değiştirilmeden, hedeflerde yapılan nicel değişikliklerdir. Yıllık olarak yapılacak olan gözden geçirme çalışmalarında birim amirlerinden gelen talepler ve geri bildirimlerin yönetim tarafından değerlendirilmesi sonucunda planın revizyonu gerçekleştirilebilecektir. 5.3 STRATEJİK PLANIN İZLENMESİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ İzleme, stratejik plan uygulamasının sistematik olarak takip edilmesi ve raporlanmasıdır. Değerlendirme ise, uygulama sonuçlarının amaç ve hedeflere kıyasla ölçülmesi ve söz konusu amaç ve hedeflerin tutarlılık ve uygunluğunun analizidir. Stratejik Planda yer alan amaç ve hedeflerin gerçekleşme durumu, Müdürlüğümüz tarafından değerlendirilecektir. Her altı ayın sonunda performans programlarında belirlenen hedeflerin ne ölçüde gerçekleştiğine ilişkin olarak ilgili birimlerden gerçekleşme raporu istenecektir. Plan gerçekleşmeleri, zamanlama ve hedeflere uygunluk açısından değerlendirilecektir. Bunun sonucunda hazırlanacak olan raporda stratejik planda hedeflenen amaçlara ne ölçüde ulaşıldığı belirlenerek birimlere geri bildirim yapılacaktır. Uygulamada ortaya çıkabilecek sorunlar sonucunda stratejik planda revize yapılacaktır. 192

EKLER : EK I- Stratejik Amaç ve Hedefler ile Birim İlişkisi Amaç 1 Kurumsal Etkinlik, Verimlilik ve Hizmet Kalitesini Artırmak Hedef 1.1 İnsan Kaynaklarının Etkin Yönetimi Hedef 1.2 Kurumsal verimlilik ve hizmet kalitesini artırmak Çevre ve Şehircilik Sektöründe Hedef 1.3 Toplumu Bilgilendirmek ve Çevre Bilincini Yükseltmek İİKİ PYİ YDYMİ ÇHÇİİ ÇYÇDİ İKDHİ * * * * *????????????? Amaç 2 Hedef 2.1 Hedef 2.2 Hedef 2.3 Hedef 2.4 Hedef 2.5 Hedef 2.6 Amaç 3 Hedef 3.1 Çevreyi Korumak, İyileştirmek ve Her Türlü Çevre Kirliliğini Önlemek Alıcı ortamların (hava, su, toprak) kalitesini korumak ve iyileştirilmesini sağlamak Çevre ile ilgili yatırımları desteklemek Kimyasalların ve tehlikeli maddelerin güvenli kullanımını sağlamak Endüstriyel Tesislerde Atık Yönetim Planı oluşturulmasını ve sürekliliğini sağlamak Gürültü Kirliliğinin Önlenmesini Sağlamak Etkin çevre denetimini sağlamak Tabii Kaynakların Rasyonel Kullanımını Sağlayacak Arazi Kullanım Kararlarını Belirlemek Etkin Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Sürecini Sağlamak İİKİ PYİ YDYMİ ÇHÇİİ ÇYÇDİ İKDHİ?? * *?? *?????? İİKİ PYİ YDYMİ ÇHÇİİ ÇYÇDİ İKDHİ?? Amaç 4 Çevresel Bilginin Yönetimi İİKİ PYİ YDYMİ ÇHÇİİ ÇYÇDİ İKDHİ Hedef 4.1 Çevreyle ilgili veri, bilgi ve raporları yayınlamak?? Amaç 5 Hedef 5.1 Üst ölçekli mekânsal planlama sistemini yönlendirmek Çevre Düzeni Planına uygun yerleşme, yapılaşma ve arazi kullanımlar oluşturulması sağlanacaktır. İİKİ PYİ YDYMİ ÇHÇİİ ÇYÇDİ İKDHİ? * * * * Amaç 6 Sürdürülebilir Kentsel Gelişmeyi Sağlamak İİKİ PYİ YDYMİ ÇHÇİİ ÇYÇDİ İKDHİ Kentsel gelişme sürecinde Hedef 6.1 kaynakların verimli kullanımı ve kentin kontrollü büyümesi? * * sağlanacaktır. Hedef 6.2 Konut ve arsa sunumu? * * * * 193

Hedef 6.3 Hedef 6.4 desteklenecektir. Kent merkezlerini ve alt merkezlerin canlandırılması desteklenecektir. Sağlıklı ve sürdürülebilir yaşam alanları oluşturulması sağlanacaktır.?? * * Amaç 7 İİKİ PYİ YDYMİ ÇHÇİİ ÇYÇDİ İKDHİ Çevreye duyarlı sanayileşmeyi Hedef 7.1 sağlanacak ve tarımsal üretim * * * * desteklenecektir. Gelişme ve yenileme alanlarında Hedef 7.2 yaşam kalitesi artırılması * * sağlanacaktır. Hedef 7.3 Sokağın düzenlemesi desteklenecektir. Hedef 7.4 Gelişmiş ulaşım sistemi desteklenecektir. Amaç 8 Hedef 8.1 Hedef 8.2 Hedef 8.3 Amaç 9 Hedef 9.1 Afete duyarlı yerleşmeler ve kentsel dönüşüm uygulamaları yapmak Kentsel yenileme ve dönüşüme ilişkin planları hazırlanacak ve izlenilecektir. Gecekondu alanlarında dönüşüm uygulamaları artırılacaktır Kaçak konut üretiminde denetleyici ve engelleyici bir denetim mekanizması oluşturulması desteklenecektir. Kırsal yerleşmelere ilişkin projeleri desteklemek Kırsal kesimde ekonomik faaliyetlerin ve istihdamın artırılması, yaşam kalitesi iyileştirilmesi desteklenecektir. İİKİ PYİ YDYMİ ÇHÇİİ ÇYÇDİ İKDHİ İİKİ PYİ YDYMİ ÇHÇİİ ÇYÇDİ İKDHİ Amaç 10 Hedef 10.1 Hedef 10.2 Amaç 11 Hedef 11.1 Mekansal planlamaya katılım ve denetimini sağlamak Planlama Sürecinin aşamalarında katılım sağlanacaktır. Her tür ve ölçekteki planların mevzuata uygunluğu denetlenecektir Doğal ve kültürel varlıkların korunmasını sağlamak ve desteklemek Doğal ve kültürel varlıkların korunmasını benimseyen yaklaşımlar desteklenecektir İİKİ PYİ YDYMİ ÇHÇİİ ÇYÇDİ İKDHİ İİKİ PYİ YDYMİ ÇHÇİİ ÇYÇDİ İKDHİ * * *????: Hedefle alakalı faaliyetlerin hangi birim (ler) tarafından yürütüleceğini belirtir * : Hedefin gerçekleştirilmesinde katkı sağlayacak birimleri belirtir 194

GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK HİZMETLERİ: Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü I.BÖLÜM DURUM ANALİZİ 1.1. (KURUMSAL) DURUM ANALİZİ 1.1.1. Kurumun Tarihi 1838, Ziraat ve Sanayi Meclisi; İlk yapı, Meclis şeklinde kurularak tarım hizmetlerini Dışişleri Bakanlığı na bağlı olarak yürütmüştür. 13.05.1839, Meclisi Umuru Nafia; Meclis, tarım hizmetlerini Ticaret Bakanlığına bağlı olarak yürütmüştür. 02.03.1843, Ziraat Meclisi; Meclis, Maliye Bakanlığı na bağlı olarak kurulmuştur. Her Eyalet, Sancak ve Kaymakamlığa birer Ziraat Müdürü, İlçe ve Bucaklarla büyük Karyelere birer Ziraat Müdür Vekili atanmıştır. 1845 yılında tekrar Ticaret Bakanlığına bağlanmıştır. 16.01.1846, Ziraat Nezareti; Tanzimat Fermanı nı izleyen yıllarda Batı örnek alınarak Tarım Bakanlığı kurulmuştur. Tarım Bakanlığı nın bağımsız yapısı 4 ay devam etmiştir. 1846-1891, Ticaret ve Nafia Nezareti, Ticaret Nezareti, Ticaret ve Ziraat Nezareti, Orman ve Maadin Nezareti; Tarım Bakanlığı ile Ticaret Bakanlığı birleştirildikten sonra tarım hizmetleri değişik adlar altında yürütülmüştür. Bu dönemde Ziraat Müfettişliği (1881), Ziraat Müdürlüğü (1883), Veteriner Müfettişliği (1885), Hukuk Müşavirliği (1890), İstatistik Müdürlüğü (1887), Halkalı Ziraat ve Baytar Mektepleri gibi Birimler oluşturulmuş ve Ziraat Bankası 1889 da Bakanlığa bağlanmıştır. 1891-1911, Orman, Maadin ve Ziraat Nezareti; Ziraat Fen Heyeti ve Hayvan Sağlık Zabıtası Komisyonu adı altında yeni bir kuruluşa gidildiği görülmektedir. Bu dönemde, Tarım hizmetleri Ziraat ve Veteriner Genel Müdürlükleriyle yerine getirilmiştir. 02 Mayıs 1920, İktisat Vekâleti; 3 sayılı Türkiye Büyük Millet Meclisi ve İcra Vekillerinin Sureti İntihabına Dair Kanun la ticaret, ziraat, orman, sanayi ve madenlerle ilgili işler İktisat Vekaletince yürütülmüştür. 25 Mart 1924-1928, Ziraat Vekaleti; 432 sayılı Ziraat ve Ticaret Vekaletleri Teşkili Hakkında Kanun la Tarım Bakanlığı kurulmuştur. 21 Ocak 1929-1931; 1200 sayılı Ticaret ve Ziraat Vekâletlerinin Tevhidi ve İktisat Vekaleti Teşkili Hakkında Kanun la Ziraat Vekaleti tekrar İktisat Vekâlet ine bağlanmıştır. 30 Aralık 1931-1937, Ziraat Vekaleti; 1910 sayılı Ziraat Vekaleti Teşkiline Dair Kanun la İktisat Vekâlet inden ayrılarak, Birimlerin görev, yetki ve sorumlulukları belirlenmiş, Tarım, Veteriner ve Orman Genel Müdürlükleri Bakanlığa dahil olmuştur. 14 Haziran 1937-1951, Ziraat Vekâleti; 3203 sayılı Ziraat Vekâleti Vazife ve Salahiyet Kanunu ile 1937 yılında Merkez ve Taşra Teşkilatının görev ve sorumlulukları ayrıntılı şekilde düzenlenmiştir. Merkez Teşkilatı; Bakanlık Makamı, Danışma ve Denetim, Ana Hizmet, Yardımcı ve Katma Bütçeli Bağlı Kuruluş Birimlerinden, Taşra Teşkilatı; Ziraat Genel Müdürlüğü ve Veteriner Genel Müdürlüğünün İllerde örgütlenmesiyle oluşturulmuştur. Teftiş Heyeti Reisliği ve Hukuk Müşavirliği kurulmuştur. 1944 yılında Türkiye Zirai Donatım Kurumu Genel Müdürlüğü İlgili Kuruluş olarak Bakanlığa bağlanmıştır. Orman Umum (Genel) Müdürlüğü (1937-1974, 1980-1991), Zirai Kombinalar İdaresi (1937-1950), Devlet Ziraat İşletmeleri Kurumu (1938-1950) ve FAO Genel Sekreterliği (1937-1962) Bakanlığa katılmışlardır. 195

1951-1962, Ziraat Vekaleti (Gelişme Dönemi); Atatürk Orman Çiftliği Genel Müdürlüğü (1951-...), Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Genel Müdürlüğü (1960-1984), Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü (1951-1979), Toprak su Genel Müdürlüğü (1960-1973, 1983-1988), Türkiye Tiftik ve Yapağı A.Ş. Genel Müdürlüğü (1960-1983) ve Yem Sanayi TAŞ Genel Müdürlüğü (1960-1992) gibi Birimler bu dönemde Bakanlığa bağlanmıştır. 1962-1974, Ziraat Vekâleti (Planlı Dönem); İlk planlı çalışma döneminde Planlama Araştırma ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü vb. birçok yeni Birim Bakanlığa katılmıştır. Çeşitli isim değişikliklerinden sonra Araştırma Planlama ve Koordinasyon Kurulu Başkanlığı, Strateji Geliştirme Başkanlığı adı altında kurularak (2006) görev, yetki ve sorumlulukları tekrar düzenlenmiştir. Türkiye Süt Endüstrisi Kurumu Genel Müdürlüğü (1963-1992), Su Ürünleri Genel Müdürlüğü (1963-1982), Yem Tescil ve Kontrol Genel Müdürlüğü (1963-1982) yeni katılan Birimlerdir. Dış İlişkiler Birimi ilk kez oluşturulmuştur. 26 Ocak 1974-1981, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı; Bakanlık adı Cumhurbaşkanlığının 26.01.1974 tarih ve 4/92 sayılı Onayları ile değiştirilmiştir. Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü (1974-.), Et ve Balık Kurumu Genel Müdürlüğü (1974-1992), Sun i ve Tabii Tohumlama ve Nesil Kontrol Genel Müdürlüğü (19741982), Yaş Meyve ve Sebze İhracatı Projeleri Genel Müdürlüğü (1974-1979) bu dönemde Bakanlığa katılmıştır. 17 Şubat 1981-1983, Tarım ve Orman Bakanlığı; 2384 sayılı Orman Bakanlığının Tarım Bakanlığına Devri Hakkında Kanun la Orman Bakanlığı ve hizmetleri devralınmıştır. Devlet Üretme Çiftlikleri (1937-1982), Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü olarak yeniden yapılandırılmıştır. Toprak ve İskan Genel Müdürlüğü (1982-1984), Bağ- Bahçe İşleri Genel Müdürlüğü (1980-1982), Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrol Genel 79 Müdürlüğü (1980-1982), Orman Köy İlişkileri Genel Müdürlüğü (1980-1982, 1982-1991 Daire Başkanlığı), Milli Parklar ve Avcılık Genel Müdürlüğü (1980-1982), Orman Ürünleri Sanayi Genel Müdürlüğü (1980-1982) bu dönemde bağlanmıştır. Değişik Birimlerle yürütülen hizmetler yeni kurulan Personel Genel Müdürlüğü ne (1982-...) verilmiştir. 1983-1991, Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı:14 Aralık 1983-1984; 183 sayılı Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında KHK çıkarılarak Bakanlık ile Köyişleri ve Kooperatifler Bakanlığı birleştirilmiştir. Kooperatifler Genel Müdürlüğü ve Yol Su Elektrik Genel Müdürlüğü (1983-1984) bu dönemde katılmıştır. 18 Haziran 1984-1985; 183 sayılı KHK yı değiştiren 212 sayılı KHK nın yürürlüğe girmesiyle 1937 den beri görev yapan Ziraat İşleri ve Veteriner İşleri Genel Müdürlükleri (1937-1984) ve birçok Birim kaldırılmıştır. Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü, Teşkilatlanma ve Destekleme Genel Müdürlüğü, Yayın Dairesi Başkanlığı, Tarım Reformu Genel Müdürlüğü (1984-.), Proje Uygulama Genel Müdürlüğü (1984-1991), Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği (1984-...) vb. Birimler bu dönemde kurulmuştur. Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü (1984-2005) Bakanlığa bağlanmıştır. 6 Mart 1985-1991; 183 sayılı KHK ve 212 sayılı KHK, 3161 sayılı Kanunla taşra kuruluşları içerisinde gösterilen Bakanlık Bölge Müdürlüğü kaldırılmıştır. 9 Ağustos 1991 Tarım ve Köyişleri Bakanlığı; Orman Bakanlığının tekrar kurulmasıyla Orman Teşkilatı Bakanlık bünyesinden ayrılmıştır. Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü (1991-.), Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü (1991-..) bu dönemde oluşturulan yeni Birimlerdir. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, 03.06.2011 tarihli, 639 sayılı Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı nın teşkilat ve görevleri hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile 08.06.2011 tarih ve 27958 sayılı mükerrer Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiş ve yeniden yapılandırılmıştır. 196

1.1.2 Yasal Yükümlülükler 1.1.2.1 Hukuki Yapı Tarım ve Köyişleri Bakanlığı 03.06.2011 tarihli, 639 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile değiştirilerek Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı adını almış ve 08.06.2011 tarih ve 27958 sayılı mükerrer Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin amacı, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının kuruluş, görev, yetki ve sorumluluklarını düzenlemektir. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının görevi; bitkisel ve hayvansal üretim ile su ürünleri üretiminin geliştirilmesi, tarım sektörünün geliştirilmesine ve tarım politikalarının oluşturulmasına yönelik araştırmalar yapılması, gıda üretimi, güvenliği ve güvenirliği, kırsal kalkınma, toprak, su kaynakları ve biyoçeşitliliğin korunması, verimli kullanılmasının sağlanması, çiftçinin örgütlenmesi ve bilinçlendirilmesi, tarımsal desteklemelerin etkin bir şekilde yönetilmesi, tarımsal piyasaların düzenlenmesi gibi ana faaliyet konularının gerçekleştirilmesine yönelik çalışmalar yapmak; gıda, tarım ve hayvancılığa yönelik genel politikaları belirlemek, uygulanmasını izlemek ve denetlemektir. Bakanlık, merkez, taşra ve yurt dışı teşkilatından oluşur. Bakanlığımız Hizmet Birimleri Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü. Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü. Hayvancılık Genel Müdürlüğü. Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü. Tarım Reformu Genel Müdürlüğü. Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü. Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü. Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı. Strateji Geliştirme Başkanlığı. Hukuk Müşavirliği. Personel Genel Müdürlüğü. Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı. (Ek: 22/8/2011-KHK-651/1 md.) Eğitim, Yayım ve Yayınlar Dairesi Başkanlığı. (Ek: 22/8/2011-KHK-651/1 md.) Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı. Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği. Özel Kalem Müdürlüğü. 197

1.1.2.2 Mevzuat (Kanun) Sıra Kanun Resmi Gazete Tarihi Sayısı 1 Türkiye Cumhuriyeti Anayasası 09.11.1982 17863 2 2012 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu 29.12.2011 28157 3 Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında 08.06.2011 27958 639 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname 4 5996 Sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu 13.06.2010 27610 5 5977 Sayılı Biyo Güvenlik Kanunu 26.03.2010 27533 6 1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu 10.05.1969 13195 7 Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu Kuruluş Kanunu 18.05.2007 26526 8 Şans Oyunları Hasılatından Alınan Vergi, Fon ve Payların Düzenlenmesi 21.03.2007 26469 Hakkında Kanun 9 10 Kasım 1972, 23 Ekim 1978 ve 19 Mart 1991 Tarihlerinde Cenevre'de 17.03.2007 26465 Gözden Geçirilen 2 Aralık 1961 Tarihli Yeni Bitki Çeşitlerinin Korunması Uluslararası Sözleşmesine Katılmamızın Uygun Bulunduğuna Dair Kanun 10 5553 Sayılı Tohumculuk Kanunu 08.11.2006 26340 11 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 16.06.2006 26200 12 5488 Sayılı Tarım Kanunu 25.04.2006 26149 13 5403 Sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu 19.07.2005 25880 14 5363 Sayılı Tarım Sigortaları Kanunu 21.06.2005 25852 15 5302 Sayılı İl Özel İdaresi Kanunu 04.03.2005 25745 16 5262 Sayılı Organik Tarım Kanunu 03.12.2004 25659 17 4734 Kamu İhale Kanunu 27.07.2004 25534 18 5200 Sayılı Tarımsal Üretici Birlikleri Kanunu 06.07.2004 25514 19 5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanunu 01.07.2004 25509 20 5188 Sayılı Özel Güvenlik Hizmetine Dair Kanun 26.06.2004 25504 21 5042 Sayılı Yeni Bitki Çeşitlerine Ait Islahçı Haklarının Korunmasına Ait 15.01.2004 25347 Kanun 22 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu 22.01.2002 24648 23 4857Sayılı İş Kanunu 10.06.2003 25134 24 4735 Sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu 22.01.2002 24648 25 4342 Sayılı Mera Kanunu 28.02.1998 23272 26 4046 Sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun 27.11.1994 22124 27 399 Sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Personel Rejiminin Düzenlenmesi 29.01.1990 20417 ve 233 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Bazı Maddelerinin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararname 28 3288 Sayılı Kanun (1380 Sayılı Kanunu Tadil Eden Kanun) 28.05.1986 19120 29 233 Sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde 18.06.1984 18435 Kararname 30 2946 Sayılı Kamu Konutları Kanunu 11.11.1983 18218 31 2844 Sayılı Fındık Üretiminin Planlanması ve Dikim Alanlarının 18.06.1983 18081 Belirlenmesi Hakkında Kanun 32 2090 Sayılı Tabii Afetlerden Zarar Gören Çiftçilere Yapılacak Yardımlar 05.07.1977 15987 Hakkında Kanun 33 1380 Sayılı Su Ürünleri Kanunu 04.04.1971 13799 34 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu 23.07.1965 12056 35 6132 Sayılı At Yarışları Kanunu 15.07.1953 8458 36 Atatürk Orman Çiftliği Kuruluş Kanunu 01.04.1950 7472 37 4760 Sayılı Toprak Bayramı Kanunu 16.06.1945 6033 38 5746 Sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi 28.02.2008 5746 Hakkında Kanun 39 5300 Sayılı Lisanslı Depoculuk Kanunu 10.02.2005 5300 40 Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu 10.12.2003 5018 41 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu 10.12.2003 5018 42 4982 Bilgi Edinme Kanunu 09.10.2003 4982 43 3039 Sayılı Çeltik Ekim Kanunu 23.06.1936 3337 44 2903 Sayılı Pamuk Islahı Kanunu 01.02.1936 3221 45 3573 Sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerin Aşılattırılması Hakkında Kanun 07.02.1939 4126 198

Sıra Yönetmelik Resmi Gazete No Tarihi Sayısı 1 Ev ve Süs Hayvanlarının Üretim, Satış, Barınma ve Eğitim Yerleri 08.10.2011 28254 İle İlgili Yönetmelik 2 Tarımda Kullanılan Kimyevi Gübrelere Dair Yönetmelikte Değişiklik 09.03.2012 28228 Yapılmasına Dair Yönetmelik Safkan Arap ve İngiliz Atlarının Soy Kütüğü, Kayıtları, İthalat ve 29.02.2012 28219 3 İhracatı Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 4 Hayvansal Ürünlerin Kişisel Sevkiyatlarının Ülkeye Girişine İlişkin 01.02.2012 28191 Kurallar Hakkında Tebliğ 5 Su Hayvanlarının Sağlık Koşulları İle Hastalıklarına Karşı Korunma ve 31.01.2012 28190 Mücadele Yönetmeliği 6 Ürünlerin Ülkeye Girişinde Veteriner Kontrollerinin 24.01.2012 28183 Düzenlenmesine Dair Yönetmelik 7 Bulaşıcı Hayvan Hastalıklarıyla İle Mücadelede Uygulanacak Genel 20.01.2012 28179 Hükümlere İlişkin Yönetmelik 8 Canlı Hayvan Ticareti Yapan satıcıların Çalışma ve Denetlenmesi İle 18.01.2012 28177 İlgili Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik 9 Kuduz Hastalığından Korunma ve Kuduz Hastalığı İle Mücadele 18.01.2012 28177 Yönetmeliği 10 Hayvan Hastalıklarında Tazminat Yönetmeliği 14.01.2012 28173 11 Tazminatlı Hayvan Hastalıkları ve Tazminat Oranlarına Dair 14.01.2012 28173 Yönetmelik Sığır Vebası, Koyun ve Keçi Vebası, Domuzların 04.01.2012 28163 VezikülerHastalığı,Mavi Dil Hastalığı, Geyiklerin EpizootikHemorajik 12 Hastalığı, Koyun Keçi Çiçeği, VezikülerStomatitis, Sığırların NodülerEkzantemi, Afrika Domuz Vebası, Klasik Domuz Vebası ve Rift Vadisi Hummasına Karşı Korunma ve Mücadele Yönetmeliği Gıda Kontrol Laboratuvarlarının Kuruluş, Görev, Yetki ve 29.12.2011 28157 13 Sorumlulukları İle Çalışma Usul ve Esaslarının Belirlenmesine Dair Yönetmelik 14 Hayvansal Gıdalar İçin Özel Hijyen Kuralları Yönetmeliği 27.12.2011 28155 15 Yem Hijyeni Yönetmeliği 27.12.2011 28155 16 Yemlerin Piyasaya Arzı ve Kullanımı Hakkında Yönetmelik 27.12.2011 28155 17 Yemlerin Resmi Kontrolü İçin Numune Alma ve Analiz Metodlarına 27.12.2011 28155 Dair Yönetmelik 18 Hayvan Satış Yerlerinin Ruhsatlandırma ve Denetleme Usul ve 24.12.2011 28152 Esasları Hakkında Yönetmelik 19 Hayvanların Nakilleri Sırasında Refahı ve Korunması Yönetmeliği 24.12.2011 28152 20 İnsan Tüketimi Amacıyla Kullanılmayan Hayvansal Yan Ürünler 24.12.2011 28152 Yönetmeliği 21 Risk Değerlendirme Komite ve Komisyonlarının Çalışma Usul ve 24.12.2011 28152 Esasları Hakkında Yönetmelik 22 Sperma, Ovum ve Embriyo Üretim Merkezlerinin Kuruluş ve 24.12.2011 28152 Çalışma Esasları Hakkında Yönetmelik 23 Veteriner Tıbbi Ürünler Hakkında Yönetmelik 24.12.2011 28152 24 Veteriner Tıbbi Ürünlerde Yapılacak Değişikliklerle İlgili Yönetmelik 24.12.2011 28152 25 Çiftlik Hayvanlarının Refahına İlişkin Yönetmelik 23.12.2011 28151 26 Sığırlarda Löykoz Hastalığına Karşı Korunma ve Mücadele 23.12.2011 28151 Yönetmeliği 27 Şarbon Hastalığına Karşı Korunma ve Mücadele Yönetmeliği 23.12.2011 28151 28 Zoonozlar ve Zoonotik Etkenler, İlgili Antimikrobiyal Direnç ve Gıda 23.12.2011 28151 Kaynaklı Salgınların İzlenmesi Yönetmeliği 199

29 Atların Enfeksiyöz Anemisi Hastalığına Karşı Korunma ve Mücadele 22.12.2011 28150 Yönetmeliği 30 Evcil Hayvan Genetik Haklarının Korunması, Sürdürülebilir Kullanımı 22.12.2011 28150 ve Tescili İle İlgili Yönetmelikler 31 Hayvanların Tanımlanması İle Veteriner Biyolojik Ürünlerin 22.12.2011 28150 Uygulama Ücretleri Yönetmeliği 32 Ruam Hastalığına Karşı Korunma ve Mücadele Yönetmeliği 22.12.2011 28150 33 Afrika At Vebası Hastalığına Karşı Korunma ve Mücadele Yönetmeliği 21.12.2011 28149 34 Bal Arılarının Amerikan Yavru Çürüklüğü Hastalığına Karşı Korunma ve 21.12.2011 28149 Mücadele Yönetmeliği 35 Bal Arılarının Küçük Kovan Kurdu İle Tropileaps Akarı Hastalığına Karşı 21.12.2011 28149 Korunma ve Mücadele Yönetmeliği 36 Durin Hastalığına Karşı Korunma ve Mücadele Yönetmeliği 21.12.2011 28149 37 Hayvan Hastaneleri Yönetmeliği 21.12.2011 28149 38 Ülkeye Girişte Veteriner Kontrollerine Tabi Olan Hayvan ve Ürünlere 21.12.2011 28149 Dair Yönetmelik 39 Bitkisel Gıda ve Yem İthalatının Resmi Kontrollerine Dair Yönetmelik 17.12.2011 28145 40 Canlı Hayvanlar ve Hayvansal Ürünlerde Belirli Maddeler İle Bunların 17.12.2011 28145 Kalıntılarının İzlenmesi İçin Alınacak Önlemlere Dair Yönetmelik 41 Gıda Hijyeni Yönetmeliği 17.12.2011 28145 42 Gıda İşletmelerinin Kayıt ve Onay İşlerine Dair Yönetmelik 17.12.2011 28145 43 Gıda ve Yemin Resmi Kontrollerine Dair Yönetmelik 17.12.2011 28145 44 Hayvan ve Ürünlerin Ülkeye Girişinde Ön Bildirim ve Veteriner 17.12.2011 28145 Kontrollerine Dair Yönetmelik 45 Hayvansal Gıdaların Resmi Kontrollerine İlişkin Özel Kuralları Belirleyen 17.12.2011 28145 Yönetmelik 46 Tıbbi Olmayan Veteriner Sağlık Ürünleri Yönetmeliği 17.12.2011 28145 47 Ülkeye Giriş Yapan Canlı Hayvanlarda Yürütülecek Veteriner 17.12.2011 28145 Kontrollerinin Düzenlenmesine Dair Yönetmelik 48 Yurt İçinde Canlı Hayvan ve Hayvansal Ürünlerin Nakilleri Hakkında 17.12.2011 28145 Yönetmelik 49 Bruselloz İle Mücadele Yönetmeliği 15.12.2012 28143 50 Bombus Arısı Yönetmeliği 15.12.2011 28143 51 Nakledilebilir Süngerimsi Beyin Hastalıklarına Karşı Korunma ve 15.12.2011 28143 Mücadele Yönetmeliği 52 Sığır Bovine Tüberkülozu Yönetmeliği 15.12.2011 28143 53 Deneysel ve Diğer Bilimsel Amaçlar İçin Kullanılan Hayvanların Refah 13.12.2011 28141 ve Korunmasına Dair Yönetmelik 54 Kanatlı Tifosu İle Kanatlılarda Pullorum Hastalığına Karşı Korunma ve 13.12.2011 28141 Mücadele Yönetmeliği 55 Veteriner Teşhis ve Analiz Laboratuvarları Yönetmeliği 11.12.2011 28139 56 Suni Tohumlama, Tıbbi Tohumlama ve Embriyo Transferi Faaliyetleri 08.12.2011 28136 Hakkında Yönetmelik 57 Ev ve Süs Hayvanlarının Ticari Olmayan Hareketlerinde Uygulanacak 05.12.2011 28133 Hayvan Sağlığı Şartlarına Dair Yönetmelik 58 Hayvanlarda Soy Kütüğü ve Ön Soy Kütüğü Esasları Hakkında 05.12.2011 28133 Yönetmelik 59 Hayvanlarda Soykütüğü ve Önsoykütüğü Esasları İle Çalışma Usulleri 05.12.2011 28133 Hakkında Yönetmelik 60 Ahşap Ambalaj Malzemelerinin Isıl İşleme Tabi Tutulması ve 04.12.2011 28132 İşaretlenmesine Dair Yönetmelik 61 Bitki Karantinası Yönetmeliği 03.12.2011 28131 62 Koyun ve Keçi Türü Hayvanların Tanımlanması, Tescili ve İzlenmesi 02.12.2011 28130 Yönetmeliği 63 Sığır Cinsi Hayvanların Tanımlanması, Tescili ve İzlenmesi Yönetmeliği 02.12.2011 28130 64 30 Kasım 2011 Tarihli Arıcılık Yönetmeliği 30.11.2011 28128 200

65 Bitkisel Gıda ve Yem İhracatında Sağlık Sertifikası Düzenlenmesi ve 25.11.2011 28123 İhracattan Geri Dönen Ürünler İçin Uygulama Yönetmeliği 66 Bitkisel Üretimde Kullanılan Bitki Koruma Ürünlerinin Kayıtlarının 25.11.2011 28123 Tutulması ve İzlenmesi Hakkında Yönetmelik 67 İyi Tarım Uygulamaları Hakkındaki Yönetmelik 21.10.2011 28091 68 Veteriner Hekim Muayenehane ve Poliklinik Yönetmeliği 15.10.2011 28085 69 Organik Tarımın Esasları ve Uygulanmasına İlişkin Yönetmelikte 06.10.2011 28076 Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 70 Patates Kist Nematodları İle Mücadele Hakkında Yönetmelik 03.10.2011 28073 71 İl Koordinatörlüklerinin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında 01.10.2011 28071 Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 72 Patates Halka Çürüklüğü Hastalığı İle Mücadele Hakkında Yönetmelik 24.09.2011 28064 73 Patates ve Domateste Bakteriyel Solgunluk ve Patateste Kahverengi 24.09.2011 28064 Çürüklük Hastalığı İle Mücadele Hakkında Yönetmelik 74 Karanfil Yaprak Bükenleri İle Mücadele Hakkında Yönetmelik 15.09.2011 28055 75 San-Jose Kabuklu Biti İle Mücadele Hakkında Yönetmelik 15.09.2011 28055 76 Tavuk Vebası Hastalığına Karşı Korunma ve Mücadele Yönetmeliği 04.09.2011 28044 77 Yalancı Tavuk Vebası Hastalığına Karşı Korunma ve Mücadele 04.09.2011 28044 Yönetmeliği 78 Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu Disiplin Amirleri 27.08.2011 28038 Yönetmeliği 79 Bitki Koruma Ürünü Üretim Yerleri Usul ve Esasları Hakkında 06.07.2011 27986 Yönetmelik 80 Bitki Karantinası Fumigasyon Yönetmeliği 19.06.2011 27969 81 Bitki Karantinası Fümigasyon Yönetmeliği 19.06.2011 27969 82 Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Nın Kuruluş ve Görevleri Hakkında 08.06.2011 27958 KHK. (KHK. No:639) Su Ürünleri Yetiştiriciliği Yatırımlarında İhtiyaç Duyulan Su ve Su 01.06.2011 27951 83 Alanları İle Deniz ve İç Sulardaki Su Ürünleri İstihsal Hakkının Kiraya Verilmesi Hakkında Yönetmelik 84 Bitki Koruma Ürünleri Kontrol Yönetmeliği 20.05.2011 27939 85 Bitki Karantinası İnspektör Yönetmeliği 21.04.2011 27912 86 Bitki Koruma Ürünlerinin Reçeteli Satış Usul ve Esasları Hakkında 21.04.2011 27912 Yönetmelik 87 6132 Sayılı Kanun At Yarışları Müşterek Bahis Yönetmeliği 19.04.2011 27910 88 At Yarışları Yönetmeliği 19.04.2011 27910 89 Safkan Arap ve İngiliz Atlarının Soy Kütüğü, Kayıtları, İthalat ve İhracatı 19.04.2011 27910 Hakkında Yönetmelik 90 Sığır Cinsi Hayvanların Tanımlanması, Tescili ve İzlenmesi Yönetmeliği 19.04.2011 27910 91 Tohumluk Patates Sertifikasyonu ve Pazarlaması Yönetmeliği 10.04.2011 27901 92 Zirai Mücadele Alet ve Makinaları Hakkında Yönetmelik 02.04.2011 27893 93 Bitki Koruma Ürünlerinin Ruhsatlandırılması Hakkında Yönetmelik 25.03.2011 27885 94 Bitki Koruma Ürünlerinin Sınıflandırılması, Ambalajlanması ve 25.03.2011 27885 Etiketlenmesine Dair Yönetmelik 95 Bitki Koruma Ürünlerinin Uygulama Usul ve Esasları Hakkında 20.03.2011 27880 Yönetmelik 96 Bitki Koruma Ürünlerinin Toptan ve Perakende Satılması İle 10.03.2011 27870 Depolanması Hakkında Yönetmelik 97 Çiğ Sütün Değerlendirilmesine Yönelik Destekleme Uygulama Esasları 04.03.2011 27864 Tebliği 98 Mera Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılması Hakkında Yönetmelik 25.02.2011 27857 99 Şap Hastalığının Kontrolüne İlişkin Yönetmelik 04.02.2011 27836 100 İhbar Mecburi Hayvan Hastalıkları ve Bildirimine İlişkin Yönetmelik 22.01.2011 27823 101 Bitki Pasaportu Sistemi ve Operatörlerin Kayıt Altına Alınması 12.01.2011 27813 Hakkında Yönetmelik 102 Kurumumuzun Akreditasyonu ve Akreditasyon Kriterlerinin 08.01.2011 27809 Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkındaki Yönetmelik 201

103 Veteriner Sınır Kontrol Noktası Müdürlüklerinin Görev ve Çalışma 31.12.2010 27802 Esaslarına Dair Yönetmelik 104 Tarım Havzaları Yönetmeliği 07.09.2010 27695 105 Örtüaltı Üretiminin Kayıt Altına Alınması Hakkında Yönetmelik 25.08.2010 27683 106 Organik Tarımın Esasları ve Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik 18.08.2010 27676 107 Biyogüvenlik Kurulu ve Komitelerinin Çalışma Usul ve Esaslarına Dair 13.08.2010 27671 Yönetmelik 108 Genetik Yapısı Değiştirilmiş Organizmalar ve Ürünlerine Dair 13.08.2010 27671 Yönetmelik 109 Tohumluk Kontrolör Yönetmeliği 08.08.2010 27666 110 Ulusal Hububat Konseyi Kuruluş ve Çalışma Esasları Hakkında 16.07.2010 27643 Yönetmelik 111 Ulusal Kırmızı Et Konseyi Kuruluş İle Çalışma Usul ve Esasları Hakkında 15.07.2010 27642 Yönetmelik 112 Çilek Fidesi Üretimi, Sertifikasyonu ve Pazarlaması Yönetmeliği 08.07.2010 27635 Tarımda Kullanılan Organik, Organomineral Gübreler ve Toprak 04.06.2010 27601 113 Düzenleyiciler İle Mikrobiyal, Enzim İçerikli ve Diğer Ürünlerin Üretimi, ithalatı ve Piyasaya Arzına Dair Yönetmelik 114 Aile Hekimliği Uygulaması Yönetmeliği 25.05.2010 27591 115 Ulusal Baklagil Konseyi Kuruluş ve Çalışma Esaslarına Dair Yönetmelik 12.03.2010 27519 116 Kırsal Kalkınma Propramı İzleme Komitesinin Teşekkülü İle Çalışma 01.09.2009 27336 Usul ve Esas. HK. Yönetmeliği 117 Kırsal Kalkınma Programı Yönetim Otoritesinin Görevleri İle Çalışma 18.08.2009 27323 Usul ve Esas. HK. Yönetmeliği 118 Kamu Hizmetlerinin Sunumunda Uyulacak Usul ve Esaslara İlişkin 31.07.2009 27305 Yönetmelik 119 Fındık Üretiminin Planlanması ve Dikim Alanlarının Belirlenmesine 15.07.2009 27289 İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik 120 Meyve Fidanı ve Üretim Materyali Sertifikasyonu İle Pazarlaması 03.07.2009 27277 Yönetmeliği 121 Tohumculuk Sektöründe Yetkilendirme ve Denetleme Yönetmeliği 15.05.2009 27229 Tohumlukların Yetiştirileceği Özel Üretim Alanlarının Özellikleri ve Bu 20.03.2009 27175 122 Alanlarda Uyulması Gereken Kuralların Belirlenmesine Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 123 Islah Amaçlı Yetiştirici Birliklerinin Kurulması ve Hizmetleri Hakkında 12.03.2009 27167 Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 124 Çiftlik Muhasebe Veri Ağı Sisteminin Kuruluş ve Çalışma Usul ve 22.01.2009 27118 Esasları Hakkında Yönetmelik 125 Proje Değerlendirme Ve Seçim Komisyonunun Çalışma Usul Ve 24.09.2008 27007 Esasları Hakkında Yönetmelik 126 Ulusal Süt Konseyi Kuruluş ve Çalışma Esasları Hakkında Yönetmelik 23.09.2008 27006 127 Tohumlukların Yetiştirileceği Özel Üretim Alanlarının Özellikleri ve Bu 13.05.2008 26875 Alanlarda Uyulması Gereken Kuralların Belirlenmesine Dair Yönetmelik 128 İl Koordinatörlüklerinin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik 16.04.2008 26849 129 Tahıl Tohumu Sertifikasyonu ve Pazarlaması Yönetmeliği 17.01.2008 26759 130 Yemeklik Tane Baklagil ve Yem Bitkileri Tohum Sertifikasyonu ve 17.01.2008 26759 Pazarlaması Yönetmeliği 131 Bitki Çeşitlerinin Kayıt Altına Alınması Yönetmeliği 13.01.2008 26755 132 Ulusal Fındık Konseyi Kuruluş ve Çalışma Esasları Hakkında Yönetmelik 05.04.2007 26484 133 Ulusal Pamuk Konseyi Kuruluş ve Çalışma Esasları Hakkında 05.04.2007 26484 Yönetmelik 134 Ulusal Turunçgil Konseyi Kuruluş ve Çalışma Esasları Hakkında 05.04.2007 26484 Yönetmelik 135 Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi Kuruluş ve Çalışma Esasları 05.04.2007 26484 Hakkında Yönetmelik 136 Hayvan Sağlığı Kabini Açılış, Çalışma ve Denetlenme Usul ve Esaslarına 08.03.2007 26456 Dair Yönetmelik 202

137 5553 Tohumculuk Kanununa Bağlı Yönetmelikler 08.11.2006 26340 Tarımsal Yayım ve Danışmanlık Hizmetlerinin Düzenlenmesine Dair 08.09.2006 26283 138 Yönetmelik ve Ekleri 139 Fındık Lisanslı Depo Yönetmeliği 02.08.2006 26247 140 Strateji Geliştirme Birimlerinin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında 18.02.2006 26084 Yönetmelik 141 Çiftçi Kayıt Sistemi Yönetmeliği 17.02.2006 26083 142 Mevzuat Hazırlama Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Eki 17.02.2006 26083 143 Lisanslı Depoculuk Tazmin Fonu Yönetmeliği 21.12.2005 26030 144 Yetkili Sınıflandırıcıların Lisans Alma ve Denetimi Hakkında Yönetmelik 08.10.2005 25960 145 Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Çalışan Görevlilerin Islahçı Hakkından 30.04.2005 25801 Yararlanmasına İlişkin Yönetmelik 146 Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri İle Başvuru Usul ve Esasları 13.04.2005 25785 Hakkında Yönetmelik 147 Doğal Çiçek Soğanlarının Sökümü, Üretimi ve Ticaretine İlişkin 07.10.1920 25563 Yönetmelik 148 Mera Hizmetlerine Dair Özel Ödeneğin Kullanılmasına İlişkin 07.10.1920 25563 Yönetmelik 149 Sebze Fidelerinin Tedarik, Üretim ve Ticaretine Dair Yönetmelik 07.10.1920 25563 150 Yeni Bitki Çeşitlerine Ait Islahçı Hakların Korunmasın Dair Yönetmelik 12.08.2004 25551 151 Yeni Bitki Çeşitlerine Ait Islahçı Haklarının Korunmasına Dair 12.08.2004 25551 Yönetmelik 152 Su Ürünleri Yetiştiriciliği Yönetmeliği 29.06.2004 25507 153 Belirli Aktif Maddeleri İçeren Bitki Koruma Ürünlerinin Kullanımı ve 16.12.2003 25318 Piyasaya Arzının Yasaklanması Hakkında Tebliği 154 Mera Yönetmeliği 31.07.1998 23419 155 Mera Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 31.07.1998 23419 156 Balıkçı Barınakları Yönetmeliği 13.12.1996 22846 157 Zeytinciliğin Islahı Yabanilerinin Aşılattırılmasına Dair Yönetmelik. 03.04.1996 22600 158 Su Ürünleri Yönetmeliği 10.03.1995 22223 159 Bitki Genetik Kaynaklarının Toplanması Muhafazası ve Kullanılması 15.08.1992 21316 Hakkında Yönetmelik 160 Hububat, Bakliyatgiller ve Yağlı Tohumlar Lisanslı Depo Yönetmeliği 01.06.2004 5174 161 Tarımda Kullanılan Kimyevi Gübrelere Dair Yönetmelik 29.06.2001 4703 1.3 Ardahan Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğünün Görevleri - İlin tarımsal envanterini çıkarmak ve ilin tarım üretim potansiyelini mevcut teknolojiye göre belirlemek, - Her türlü il yayım programlarını hazırlamak ve yayınların kendi elemanlarına, tüketicilere ve çiftçilere ulaştırılmasını sağlamak, - Çevreye duyarlı doğal kaynakların korunması ve sürdürülebilirlikle ilgili yeni teknolojileri ve bilgileri çiftçilere ulaştırabilmek, ilin tarımsal yayım programını hazırlamak, programın gerçekleşebilmesi için üretici, üretici örgütleri, üniversite, özel sektör ile işbirliği yapmak, - Araştırma kuruluşları ile doğrudan merkeze bağlı olan benzeri kuruluşlarla işbirliği halinde uygulamaya dönük deneme ve demonstrasyonlar programlamak ve yürütmek, - İlde çiftçilerin karşılaştığı problemleri araştırma enstitülerine iletmek, çözümlerin çiftçilere iletilmesini sağlamak, ilde görev yapan personelin hizmet içi eğitimlerini koordine etmek, 203

- Tarım ürünlerinin işlenip, değerlendirilmesine, pazarlanmasına ve bunun için gerekli tesislerin kurdurulmasına yardımcı olacak çalışmaları yapmak, bu konuda üreticileri ve müteşebbisleri yönlendirmek, - İlin tarım ürünlerinin ekiliş, verim ve üretimlerinin tahmin çalışmaları yapmak, tarımla ilgili her türlü istatistik bilgilerinin zamanında toplanmasını sağlamak, - Hayvan ve bitki sağlığı ile gıda ve yem konusunda il düzeyinde risk kriterlerini ve yönetim esaslarını belirleyerek değerlendirme yapmak ve gerekli iletişimi sağlamak, - İldeki hayvanların refahının sağlanması ile salgın ve paraziter hastalıklardan korunmasını sağlamak, bulaşıcı hastalıkların yurt çapında yayılmasını önlemek amacıyla il çapında plan, program ve projeler hazırlamak, gerek bunları, gerekse Bakanlık tarafından belirlenenleri, ilde uygulamak, izlemek, denetlemek, - İl dahilinde çözümlenemeyen hastalık, teşhis ve tedavi problemlerini ilgili araştırma merkezlerine ve Bakanlığa intikal ettirmek, araştırma ve teşhis sonuçlarına göre gerekli tedbirleri almak, - Suni tohumlama hizmetlerini yürütmek ve soy kütüğü sisteminin yurt çapında yaygınlaştırılması için il bazında gerekli çalışmaları yapmak, - Bakanlığa bağlı hayvan sağlığı ile ilgili hastane, klinik vb. merkezleri yönetmek; özel sektörce kurulacak bu çeşit tesislere Bakanlıkça belirlenecek esaslara göre izin vermek ve kurulmuş olanları denetlemek, - Hayvan sağlığı ile ilgili madde ve malzemelerin üretim, satış, ihracat, ithalat, taşıma, muhafazası ile ilgili kayıtları tutmak, Bakanlıkça belirlenmiş esaslarla ve yetkiyle sınırlı olarak faaliyetleri ile ilgili izin vermek, izlemek, kontrol etmek ve denetlemek - Özel sektörce kurulacak suni tohumlama istasyonları ve damızlık yetiştirme işletmelerine Bakanlıkça belirlenecek esaslara göre izin vermek ve denetlemek, - İl dahilinde uygulanan entegre ve münferit tarım ve kırsal kalkınma projelerinin gerektirdiği hizmetleri yapmak, yeni yapılacak projelerin gerektirdiği ön etüt ve envanter çalışmalarını yürütmek, - Projeye dayalı olarak kurulacak işletmelere ait kredi taleplerini inceleyerek uygun olanların gerekli proje ve çiftlik geliştirme projelerini hazırlamak, - İl dahilindeki bitki ve hayvan sağlığı ile ilgili iç ve dış karantina hizmetlerini mevzuatı doğrultusunda yürütmek, resmi ve özel mezbaha ve kombinaları sağlık yönünden denetlemek, ildeki damızlık boğa, koç, teke ve aygırların sağlık kontrollerini yapmak, uygun olmayanları enemek, - İl dahilinde bitkilere zarar veren zararlı hastalık ve organizmaların tespitini yapmak ve koruma programlarını hazırlamak, onaylanmış programların uygulanmasını sağlamak, - İl dahilinde faaliyette bulunan bitki koruma ürünleri, zirai mücadele alet- makineleri, tohum ve gübre bayileri ile ilaçlama yapan özel ve tüzel kişilerin kontrolünü yapmak, gıda ve yem stokları, gıda ve yem konularını ilgilendiren etüt ve envanterleri hazırlamak, ruhsatlı yem fabrikalarını asgari teknik ve sağlık şartları bakımından denetlemek, gıda ve yem sanayileri ürünlerinin belirlenmiş esaslara uygunluğunu denetlemek, ihracat ve ithalatında Bakanlık ile ilgili işlemlerinin il düzeyindekileri yürütmek, - Bitki, hayvan, gıda ve yem güvenirliğini gözeterek tüketiciyi ve halk sağlığını koruma amacıyla il düzeyinde tedbirler almak, Bakanlıkça belirlenen tedbirlerin ilde uygulanmasını sağlamak, izlemek, değerlendirmek, konusunda faaliyet gösteren laboratuvarları mevzuatı çerçevesinde belgelendirilmek, kaydını almak, izlemek, yetkili oldukları hususlarda denetlemek, 204

- Su ürünlerinin ve su ürünleri kaynaklarının sürdürülebilirlik temelinde işletilmesi ve geliştirilmesini sağlamak, buna yönelik koruma önlemlerini gerçekleştirmek, avcılık ve yetiştiriciliğe, su ürünlerinin işlenmesi ve pazarlanmasına, balıkçı barınakları ile balıkçılık ve su ürünleri alt yapılarının geliştirilmesi ve işletilmesine, su ürünleri ile ilgili her türlü bilgi ve belge toplanmasına ve bu bilgilere yönelik kayıt sisteminin geliştirilmesine ilişkin düzenlemeleri uygulamak, getirilen düzenlemeler kapsamında izleme, kontrol ve denetim ile cezai müeyyideleri gerçekleştirmek, su ürünleri ile ilgili inceleme ve değerlendirmeler yapmak ve her türlü teşvik ve koruma tedbirlerinin alınmasını, üretim alanlarının kiralanması ve işletilmesini ve buralarda verimliliğin artırılmasını sağlamak, su kaynaklarının kirletilmesini önleyecek ve su ürünlerini zarardan koruyacak tedbirleri almak ve aldırmak, balıkçılık ve su ürünleri ilgili ihracat, ithalat işlemlerini mevzuatı çerçevesinde yürütmek. - Mera tespit tahdit, ıslah ve tahsis ile mera dışına çıkarılma ve bu gibi yerler ile ilin içerisinde bulunduğu tarım havzasına dair faaliyetlerde mevzuatı doğrultusunda işlemler yürütmek, tarım arazisinde ekili, dikili alanlarının ve bunların ürünlerinin taşınır ve taşınmaz çiftçi mallarının korunmasını ve tabii afetlerden zarar gören çiftçilere özel mevzuatına göre yardım yapılmasını sağlamak için ilgili kuruluşlarla işbirliği yapmak ve çalışmalara yardımcı olmak, - Projeler çerçevesinde köylerde istihdam imkanlarını artırmak amacıyla el sanatlarının geliştirilmesini, yayılmasını ve tanıtılmasını sağlayıcı ve mamullerinin pazarlanmasını kolaylaştırıcı tedbirler almak, - Çiftçilerin kooperatif veya birlik şeklinde teşkilatlanmasını ve kooperatifçiliği teşvik etmek, bu amaçla etüt ve projeler hazırlamak, kooperatiflerin ve birliklerin kurulması için teknik ve yetkisi dahilinde mali yardımda bulunmak ve denetlemek, - Örnek çiftçi yetiştirmek gayesi ile çiftçi kadınlar ile çiftçi çocukları ve gençleri için eğitim programları ve projeleri uygulamak, - Gıda, gıda katkı maddeleri ve gıda ile temasta bulunan madde ve malzemeler konusunda faaliyette bulunan yerlere ait gerekli kayıtları yapmak, izinleri vermek, üretim işleme ve satış yerlerini mevzuatı çerçevesinde denetlemek, bu malzemelerin ihracat ve ithalatında Bakanlık ile ilgili işlemlerini il düzeyindekileri yürütmek, - Tohumluk üretimlerinin beyanname kabulü, tarla kontrollerini yapmak ve numune alarak ilgili kuruluşlarına göndermek, - Tohumluk piyasasında yetkilendirme ile ilgili faaliyetleri yürütmek, y) Tohumluk üretici ve bayilerinin kontrolünü yapmak, - Tohumluk, süs bitkileri, doğal çiçek soğanları ve kesme çiçek ile ilgili ithalat ve ihracat işlemlerini yürütmek, - Bakanlıkça yürütülen iç ve dış kaynaklı entegre ve münferit bitkisel üretim, hayvancılık ve su ürünleri üretim, değerlendirme, pazarlama ve kırsal kalkınma projelerinin il ile ilgili kısımları uygulamak, uygulatmak, hibelerin zamanında ve amacına uygun olarak kullanılmasını takip ve kontrol etmek, - Küresel iklim değişiklikleri, tarımsal çevre, kuraklık, çölleşme ile ilgili çalışmaların il düzeyinde olanlarını yürütmek, diğer afetler ve tarım sigortası ile ilgili olarak 14/6/2005 tarihli ve 5363 sayılı Tarım Sigortaları Kanunu çerçevesindeki uygulamaların yaygınlaştırılmasına yönelik eğitim, yayım ve tanıtım ve mevzuatla verilen diğer çalışmaları yapmak, 205

- Hayvan ıslahı faaliyetlerini ve bu faaliyetlerin veri tabanı çalışmalarını yürütmek, Bakanlıkça düzenlenen suni tohumlama kurslarına ilişkin koordinasyonu sağlamak, suni tohumlama yapma izni vermek, sperma ve embriyo üretim merkezleri ve laboratuvarlarının kontrol ve denetimlerini yapmak, - Büyükbaş ve küçükbaş damızlık yetiştiriciliği yapılan işletmelerin teknik yönden kontrolünü yapmak, - Hayvancılık projeleriyle ilgili personel eğitimi ve bütçe ihtiyaçlarını tespit etmek ve ilin hayvancılık konusunda üretim potansiyelini belirlemek, mevzuatı doğrultusunda projeler yapmak, yürütmek, İlde hayvansal üretimin insan sağlığı ve ekolojik dengeyi koruyucu yöntemlerle yapılmasına ilişkin çalışmalar yapıp bunları denetlemek. - Projeye dayalı olarak kurulmak istenen hayvancılık işletmelerine ilişkin teknik yardım taleplerini değerlendirmek, İl dahilinde faaliyette bulunan her türlü gübre ve toprak düzenleyicilerin üretim yerleri, gübre bayileri ile bu bayilerin depolarını ve buralardaki piyasaya arz edilmiş ürünleri belirlenmiş esaslara göre uygunluğunu denetlemek, -Bakanlığın il müdürlüklerine yetki devri yaptığı gübreler için ithalat uygunluk belgelerini düzenlemek, İlde ilk defa faaliyete geçen gübre fabrikaları ile gübre üretim yerleri için lisans başvurularında, bu fabrika ve üretim yerlerinin mevzuata uygunluğunu denetlemek, uygunluk raporunu Bakanlığa göndermek, -İlde bitkisel, hayvansal ve su ürünleri üretimi ile ilgili bilgi sistemlerinin kurulması ve kullanılmasını sağlamak, -Kayıt sistemleri veri girişleri ve kayıt sistemlerine dayalı destekleme uygulamalarını yapmak, -Tarımsal üretimi arttırmak, geliştirmek, kolaylaştırmak, kalitesini arttırmak ve maliyeti düşürmekle ilgili iş ve işlemleri usulünce yürütmek, çiftlik muhasebe veri ağının il ile ilgili kısımlarını mevzuatı çerçevesinde gerçekleştirmek, -Üreticilerce toprak analiz sonuçlarına dayalı gübre kullanımını sağlamak için eğitim çalışmaları yapmak, -İlde bulunan toprak- bitki -sulama suyu analiz laboratuvarlarının yetkilendirilmesi ve faaliyetleri ile ilgili olarak Bakanlıkça istenen hususları yerine getirmek. -Alternatif üretim tekniklerine yönelik üretici, üretici örgütleri, müteşebbis ve tüketicilere eğitim ve yayım hizmetlerinde bulunmak, denetim faaliyetlerini yürütmek, alternatif tarımsal üretim tekniklerine yönelik Bakanlıkça verilecek görevleri yapmak. -Sulamaya açılan alanlarda tarım tekniklerini çiftçilere öğretmek ve yaymak, İlin, tohum, fidan, fide, gübre, ilaç, aşı, serum, zirai alet ve makine, damızlık hayvan, yumurta, civciv, balık yavrusu ve yumurtası, ipek böceği tohumu, ana arı, kovan, sperma zirai kredi gibi girdi ihtiyaçlarını ilçelerden gelen bilgiler ışığında tespit etmek, bunların tedarik ve dağıtımı için T.C. Ziraat Bankası, Tarım Kredi Kooperatifleri, Tarım Satış Kooperatifleri, tarımsal amaçlı kooperatifler, döner sermaye, bütçe imkanları ve varsa fon gibi kaynaklardan yararlanmak üzere tedbirler almak, -Tarımsal yayım ve danışmanlık hizmetlerini düzenleyen, 8/9/2006 tarih ve 26283 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan; Tarımsal Yayım ve Danışmanlık Hizmetlerinin Düzenlenmesine Dair Yönetmelik kapsamındaki iş ve işlemleri yapmak, uygulamaları yaygınlaştırmak için eğitim, yayım ve tanıtım çalışmaları yapmak, 206

-İlde kurulu bulunan döner sermaye işletmesi ile ilgili iş ve işlemleri mevzuatına uygun olarak yürütmek, -Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu ile arazi edindirme, tarım arazilerinin parçalanmasını önlemek, arazi düzenlemesi ve toplulaştırması, sulama verimliliğini arttırmak için uygun sulama tekniklerinin kullanılması ve tesislerinin yapılması, toprak kaynaklarını korumak, tarla içi geliştirme hizmetlerini yürütmek, 3083 sayılı Kanun çerçevesinde ve Bakanlıkça verilen yetki ve görevler dahilinde gerekli faaliyetleri yapmak, -İlde bulunan Bakanlık kuruluşları arasında merkezden istenen verilerin toplanarak merkez kuruluşlarına bildirilmesi ve Bakanlıkça verilen talimat çerçevesinde koordinasyonu sağlamak, -Bakanlıkça önceden tespit edilen ilke ve esaslar çerçevesinde hazırlanan il yıllık yatırım ve bütçe tekliflerinin planlanmasını, uygulamasını ve değerlendirmesini yapmak, -İlde, Bakanlığın orta ve uzun vadeli strateji politikaları çerçevesinde çalışmalarını yürütmek. -Mevzuatla verilen diğer görevler ile Bakanlık ve vali tarafından verilecek benzeri görevleri yapmak. GTHB Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü Yönetim Birimleri 207

1.3.1 Gıda ve Yem Şube Müdürlüğünün Görevleri a) Gıda ve yem güvenilirliğini gözeterek tüketiciyi ve halk sağlığını koruyucu tedbirleri Bakanlığın belirlediği esasları il düzeyinde yürütmek, b) Gıda, gıda katkı maddeleri ve gıda ile temasta bulunan madde ve malzemelerin Üretim, isleme ve satış-pazarlama ile ilgili izin ve kayıtlarını yapmak, üretim, satış yeri ve Toplu tüketim yerlerinin izleme, kontrol ve denetimlerini yapmak, c) Gıda, gıda katkı maddeleri ve gıda ile temasta bulunan madde ve malzemelerin İhracat ve ithalatında Bakanlık ile ilgili işlemlerinin il düzeyindekilerin yürütmek, ç) Kombina ve mezbahalarda görev yapan akredite veteriner hekimlerin kaydını yapmak ve bunları konuyla ilgili mevzuatta belirlenmiş görevleri yönüyle denetlemek, d) Organik tarım ve iyi tarım uygulamalarına göre üretilen ürünlerin gıda güvenirliği yönüyle denetimlerini yapmak, e) Bakanlıkça verilen görev çerçevesinde gıda kalıntı izlemeleri yanında bireysel şikâyet veya alo gıda ihbar hattına gelen şikâyetlerle ilgili gerekli inceleme ve denetleme işlemlerini yürütmek, f) Gıda ve beslenmeyle ilişkili olarak gerek bakanlıktan gelen, gerekse il düzeyinde belirlenmiş projelerle ilgili çalışmalar yürütmek, g) Konusunda faaliyet gösteren laboratuvarları mevzuatı çerçevesinde belgelendirilmek, Kaydını almak, izlemek, yetkili oldukları hususlarda denetlemek, ğ) Yem ve yem katkı maddelerinin üretim, isleme ve satış, ihracat, ithalat ile ilgili olarak gerekli kontrolleri ve işlemleri yapmak, denetlemelerini gerçekleştirmek, h) Diğer mevzuat ve İl Müdürü tarafından verilecek benzeri görevler yapmak. 1.3.2 Bitkisel Üretim ve Bitki Sağlığı Şube Müdürlüğünün Görevleri a) İlin bitkisel üretim potansiyeline uygun geliştirme projeleri hazırlamak ve/veya hazırlatmak, b) Bakanlığın politika, stratejik plan ve programlarına dayalı il için üretimi uygun ve çiftçilere kazanç sağlayıcı, bitkisel üretim desenlerini belirlemek, c) ildeki bitkisel üretimi, Bakanlığın belirlediği esaslar dâhilinde ve tarım ve sanayi entegrasyonunu sağlayacak şekilde yönlendirmek, c) Bakanlığın belirlediği esaslar doğrultusunda ildeki bitkisel ürünlerde üretimi, verimliliği ve çeşitliliği artıcı çalışmalar yapmak, d) Urun kaybını ve ekolojik sisteme zarar verici faaliyetleri önleyici işlemleri mevzuatı çerçevesinde yürütmek, e) Bakanlığın insan sağlığını ve ekolojik dengeyi gözeterek belirlediği ve esaslarını ortaya koyduğu yeni üretim şekillerinin ilde uygulanması yönünde çalışmalarda bulunmak, 208

f) Alternatif üretim tekniklerine yönelik üretici, üretici örgütleri, müteşebbis ve tüketicilere eğitim ve yayım hizmetlerinde bulunmak, denetim faaliyetlerini yürütmek alternatif tarımsal üretim tekniklerine yönelik Bakanlıkça verilecek görevleri yapmak, g) İlin içerisinde olduğu tarım havzası mevzuatı ve gerekliliği çerçevesinde faaliyet göstermek, ğ) İlde sertifikalı tohum ve fide-fidan üretimi ve kullanılmasını sağlayıcı faaliyette bulunmak, h) Tohumluk üretimlerinin beyanname kabulü, tarla kontrollerini yapmak ve numune alarak ilgili kuruluşlara göndermek, ı) Tohumluk piyasasında yetkilendirme ile ilgili faaliyetleri yürütmek, i) Tohumluk üretici, isleyici, yetiştirici ve bayilerinin izin, kayıt ve kontrolünü yapmak, j) Tohumluk, sus bitkileri, doğal çiçek soğanları ve kesme çiçek vb üretim materyalinin ilgili ithalat ve ihracat işlemlerini yürütmek. k) Mera tespit, tahdit, ıslah ve tahsis ile mera dışına çıkarılma ve bu gibi yerler ile ilin içerisinde bulunduğu tarım havzasına dair faaliyetlerde mevzuatı doğrultusunda işlemler yürütmek. l) İl dâhilinde faaliyette bulunan her turlu gübre ve toprak düzenleyicilerinin üretim yerleri, gübre bayileri ile bu bayilerin depolarını ve buralardaki piyasaya arz edilmiş ürünleri belirlenmiş esaslara göre uygunluğunu denetlemek, m) Bakanlığın il müdürlüklerine yetki devri yaptığı gübreler için ithalat uygunluk belgelerini düzenlemek, n) İlde ilk defa faaliyete gecen gübre fabrikaları ile gübre üretim yerleri için lisans başvurularında, bu fabrika ve üretim yerlerinin mevzuata uygunluğunu denetlemek, uygunluk raporunu Bakanlığa göndermek, o) Üreticilerce toprak analiz sonuçlarına dayalı gübre kullanımını sağlamak için eğitim çalışmaları yapmak, ö) İlde bulunan toprak-bitki analiz laboratuvarlarının yetkilendirilmesi ve faaliyetleri ile ilgili olarak Bakanlıkça istenen hususları yerine getirmek, p) İl dâhilinde çözümlenemeyen hastalık, teşhis ve tedavi problemlerini ilgili araştırma merkezlerine ve Bakanlığa intikal ettirmek, araştırma ve teşhis sonuçlarına göre gerekli tedbirleri almak, r) İl dâhilinde bitkilere zarar veren hastalık, zararlı ve yabancı otları tespit etmek ve mücadele programlarını hazırlayarak onaylanmış programların uygulanmasını sağlamak. s) Bakanlıkça belirlenmiş esaslarla ildeki bitki sağlığını korumak, bitki hastalık ve zararlıları ile erken uyarı tahmin vb yöntemlerle ve entegre/ biyolojik mücadele gibi en az kimyasal kullanımını sağlayıcı modern metot ve usullerle mücadele etmek, bu islerle ilgili gerekli eğitim ve altyapının hazırlanmasını sağlamak, s) Tarımsal işletmelerde kullanılan kimyasalların kaydına ilişkin kayıtları kontrol etmek, izlemek ve denetlemek, t) Bitki pasaport sistemi ile bitki ve bitkisel urun hareketlerini ilde kontrol etmek, u) İl dâhilindeki bitki sağlığı ile ilgili iç ve dış karantina hizmetlerini yürütmek, 209

u) Zirai ilaç satısı, zirai mücadele alet ve makineleri imalat, toptancılığı ve bayiliği gibi hususlarda gerekli kontrol işlemi yapılarak faaliyetlerine Bakanlıkça belirlenmiş esaslar çerçevesinde kaydını yapmak, izin vermek, denetimlerini gerçekleştirmek. v) Konusunda faaliyet gösteren laboratuarları belgelendirmek, yetkili oldukları hususlarda denetlemek. y) Konusu ile ilgili il yayım programlarını hazırlamak, faydalı bilgiler, broşür, el kitabı, demonstrasyonlar, gösteri ve benzeri yollarla kendi elemanlarına ve çiftçilere tüketicilere ulaştırmak ve tarım teknolojilerine ait yeni bilgilere çiftçilere yayım yoluyla iletmek, z) Örnek çiftçi yetiştirmek gayesi ile çiftçi çocukları, kadınlar ve gençleri için eğitim programları ve projeleri uygulamak, aa) Kayıt sistemleri veri girişleri ve kayıt sistemlerine dayalı destekleme uygulamalarını yapmak. bb) Diğer mevzuat ve İl Müdürü tarafından verilecek benzeri görevler yapmak, 1.3.3 Hayvan Sağlığı, Yetiştiriciliği ve Su Ürünleri Şube Müdürlüğünün Görevleri a) Hayvan sağlığı ve hayvan refahının korunmasının yanı sıra, güvenilir gıda temini ve hayvan ve ürünlerinden insanlara ve hayvanlara gecen hastalıkların önlenerek halk sağlığının korunması amacıyla, il çapında hazırlanan plan, program ve projeleri uygulamak, hayvan hastalık ve zararlılarına karsı koruyucu hizmetleri yürütmek, tedavilerini yapmak, kontrol etmek, denetlemek, b) Bakanlıkça belirlenmiş esaslarla ve yetkiyle sınırlı olarak hayvanların tanımlamak, tescil etmek, kayıt altına almak, ildeki hayvan hareketlerini kontrol etmek, c) Yurtiçi ve yurtdışı hayvan ve hayvansal ürünlerin hareketlerinin kontrolü ile canlı hayvan ve hayvansal ürünlerin ithalat ve ihracatlarında Bakanlık ile ilgili işlemleri yürütmek, c) Bakanlıkça belirlenmiş esaslar doğrultusunda hayvan hastalıkları ve zararlıları ile mücadele etmek, koruyucu ve tedavi edici hayvan sağlığı hizmetlerini yürütmek, hayvan refahını sağlayıcı çalışmalarda bulunmak, hayvan sağlığı ile ilgili karantina hizmetlerini yürütmek, d) Hayvan sağlığı, teşhis ve tedavi edici ve koruyucu maddeler ile bunların etken ve yardımcı maddelerinin üretim, satış, ihracat, ithalat, tasıma, muhafazası ile ilgili kayıtları tutmak, Bakanlıkça belirlenmiş esaslarla ve yetkiyle sınırlı olarak faaliyetleri ile ilgili izin vermek, izlemek, kontrol etmek ve denetlemek, e) İl dahilinde çözümlenemeyen hastalık, teşhis ve tedavi problemlerini ilgili araştırma merkezlerine ve Bakanlığa intikal ettirmek, araştırma ve teşhis sonuçlarına göre gerekli tedbirleri almak, f) Hayvan sağlığı, teşhis, tedavi ve koruyucu hizmetler alanında faaliyet gösteren, kişi, kurum ve kuruluşlar ile hayvan-hayvansal ürün, üretim, satış, kesim ve eğitim, araştırma yerleri ve barınakların durumları ve faaliyetlerinin kaydını tutmak. Bakanlıkça belirlenmiş esaslarla ve yetkiyle sınırlı olarak, faaliyetleri ile ilgili izin vermek, izlemek, kontrol etmek ve denetlemek. g) İldeki damızlık hayvanların sağlık kontrollerini yapmak, 210

ğ) Konusunda faaliyet gösteren laboratuvarların belgelendirilmesi, yetkili oldukları hususlarda denetlemek. h) Hayvan ıslahı faaliyetlerini ve bu faaliyetlerin veri tabanı çalışmalarını yürütmek, Bakanlıkça düzenlenen suni tohumlama kurslarına ilişkin koordinasyonu sağlamak, suni tohumlama yapma izni vermek, sperma ve embriyo üretim merkezleri ve laboratuvarlarının kontrol ve denetimlerini yapmak, ı) Bakanlığın belirlediği hayvan ıslah programını ilde uygulamak, izlemek. i) Büyükbaş ve küçükbaş damızlık yetiştiriciliği yapılan işletmelerin, teknik yönden kontrolünü yapmak, j) Bakanlığın belirlediği çerçevede, ilde hayvansal üretimin insan sağlığı ve ekolojik dengeyi koruyucu yöntemlerle yapılmasına ilişkin çalışmalar gerçekleştirmek, bunları denetlemek, k) İlde hayvansal üretimin arttırılmasına ve pazarlanmasına yönelik faaliyetlerde bulunmak, l) Hayvancılık projeleri ile ilgili personel eğitimi ve bütçe ihtiyaçlarını tespit etmek ve ilin hayvancılık konusunda üretim potansiyelini belirlemek, m) Projeye dayalı olarak kurulmak istenen hayvancılık işletmelerine ilişkin teknik yardım taleplerini değerlendirmek, n) Kurulmak istenen hayvancılık tesislerinin izin ve tescil işlemlerini yapmak, izlemek ve denetlemek, o) Hayvancılık ve su ürünleri üretim potansiyeline uygun geliştirme projeleri hazırlamak ve/veya hazırlatmak, o) Su ürünlerinin ve su ürünleri kaynaklarının sürdürülebilirlik temelinde işletilmesi ve geliştirilmesini sağlamak. buna yönelik koruma önlemlerini gerçekleştirmek, avcılık ve yetiştiriciliğe, su ürünlerinin islenmesi ve pazarlanmasına, balıkçı barınakları ile balıkçılık ve su ürünleri alt yapılarının geliştirilmesi ve işletilmesine, su ürünleri ile ilgili her turlu bilgi ve belge toplanmasına ve bu bilgilere yönelik kayıt sisteminin geliştirilmesine ilişkin düzenlemeleri uygulamak. getirilen düzenlemeler kapsamında izleme, kontrol ve denetim ile cezai müeyyideleri gerçekleştirmek. p) Balıkçılık ve su ürünleri kaynaklarını koruma, üretim ve yetiştiricilik alanlarını belirleyerek, bu alanlarda koruyucu tedbirleri almak, r) Su ürünleri ile ilgili inceleme, değerlendirme çalışmaları yapmak, Bakanlığın belirlediği esaslar dahilinde ve yetkisi ölçüsünde ilde her turlu teşvik ve koruma tedbirlerinin alınmasını, balıkçılık ve su ürünleri yetiştiriciliğine uygun üretim alanları ve balıkçı barınaklarına ilişkin esasları, üretim araçlarının asgari vasıf ve şartlarını kiralanma ve kullanılma esaslarını üretim alanlarının kiralanmasını ve işletilmesini ve buralarda verimliliğin artırılmasını sağlamak su kaynaklarının kirletilmesini önleyecek ve su ürünlerini korumaya yönelik tedbirler almak, s) Su ürünlerinin yetiştiriciliği kapsamında ithalat ve ihracat işlemlerini Bakanlık faaliyetleri çerçevesinde gerçekleştirmek, s) Su ürünleri üretim, isleme ve satış yerlerinin ruhsatlandırmak, denetlenmek, t) Amatör ve ticari balıkçılık ile ilgili düzenlemeleri, gerekli işlem ve denetlemeleri yapmak, 211

u) Akarsu ve kuru dere yataklarından kum, çakıl ve benzeri maddelerin alınması ve isletilmesi faaliyetlerine ilişkin su ürünlerini korumak adına çevresel etki değerlendirme çalışmalarını yürütmek, u) Kalıntı - nitrat izleme çalışmaları; alıcı ortam su kirliliği çalışmaları, atık su kirliliği denetimi işlemleri gibi koruyucu ve sürdürülebilir su üretimini sağlayıcı işlemler yapmak, v) Konusu ile ilgili il yayım programlarını hazırlamak, faydalı bilgiler, broşür, el kitabı, demonstrasyonlar, gösteri ve benzeri yollarla kendi elemanlarına ve çiftçilere, tüketicilere ulaştırmak ve tarım teknolojilerine ait yeni bilgileri çiftçilere yayım yoluyla iletmek, y) Örnek çiftçi yetiştirmek gayesi ile çiftçi çocukları, kadınlar ve gençleri için eğitim programları ve projeleri uygulamak, z) Kayıt sistemleri veri girişleri ve kayıt sistemlerine dayalı destekleme uygulamalarını yapmak, aa) Diğer mevzuat ve İl Müdürü tarafından verilecek benzeri görevler yapmak. 1.3.4 Tarımsal Altyapı ve Arazi Değerlendirme Şube Müdürlüğünün Görevleri a) Arazi ve toprak etüdü, sınıflama ve haritalama islerini yapmak, yaptırmak, b) Toprak ve arazi veri tabanına ilişkin çalışmaları yapmak, c) Toprak ve sulama suyu ile ilgili analizleri yapmak ve yaptırmak, ç) Arazi kullanım planlarını yapmak, yaptırmak, d) Çalışma konuları ile ilgili ihale ve kesin hesap işlemlerini yapmak, e) Tarımsal üretim potansiyeli yüksek ovaların belirlenmesi işlemlerini yapmak, yaptırmak, f) Tarımsal amaçlı arazi kullanım planlarını hazırlamak, hazırlatmak g) Toprak ve sulama suyu analiz laboratuvarlarının kuruluş izinleri ile ilgili işlemleri yürütmek, ğ) Toprak ve arazilerin korunması, geliştirilmesi ve verimli kullanılması ile ilgili çalışmalar yapmak, uygulanmasını sağlamak, izlemek ve değerlendirmek, toprak, su, biyolojik çeşitlilik gibi doğal kaynakların doğal olaylar veya arazi kullanımından kaynaklanan bozulmalarını önlemek için gerekli tedbirleri almak, h) Tarım dışı arazi kullanım taleplerini değerlendirmek, ı) Hazine arazisinin kamu kuruluşlarına tahsis işlemlerini yapmak, i) Tarım alanlarının korunması ve amacına uygun kullanımını sağlamak için gerekli tedbirleri almak, aldırmak ve zorunlu hallerde amacı dışında kullanımına izin vermek, j) Dağıtılmayan hazine arazilerinin değerlendirilmesini sağlamak, k) Diğer kamu kurum ve kuruluşları ile işbirliği yaparak, arazi değerlendirmesine esas nüfus, iklim, toprak, bitki, hidroloji, jeoloji ve diğer arazi bilgilerini temin etmek, l) Tarım arazilerinin korunması ve geliştirilmesine yönelik uygulanmış veya planlanan projelerin tarımsal üretime etkileri yönünden incelenmesi ve değerlendirilmesi için ilgili kuruluşlarla işbirliği yapmak, yatırım önceliklerinin belirlenmesine yardımcı olmak. m) Tarım arazilerinin bölünmesini engellemek amacı ile gerekli çalışmaları yapmak, n) Tarım arazilerinin tevhidi, ifraz ve vasıf değişikliği gibi taleplerini değerlendirmek, 212

o) Toprak koruma kurullarının sekretarya hizmetlerini yürütmek, çalışmalarda bulunmak ve katılım sağlamak, o) Arazi toplulaştırma ve tarla içi geliştirme hizmetleri ile ilgili etüt, proje ve uygulama işlemlerini yapmak, yaptırmak. p) 5403 sayılı Kanun kapsamında yapılan özel arazi toplulaştırma taleplerini değerlendirmek, kontrol etmek, r) Arazi derecelendirme işlemlerini yapmak, yaptırmak, s) Yeter gelirli işletme büyüklüğünü hesaplamak, sürdürülebilir işletme ölçeğini belirleyerek arazi edindirme işlemlerini yürütmek, s) Arazi dağıtım ve kiralama çalışmalarını yapmak, yaptırmak, arazi satış izni, ipotek ve temlik işlemlerini yürütmek, t) Kamulaştırma işlemlerini yürütmek, u) Kırsal alan düzenlemesi, geliştirilmesi ve altyapı çalışmalarını yapmak, yaptırmak, u) İdari bağlılık işlemlerini (koy altı yerleşim birimlerinin birleştirilerek yeni koy oluşturulması, bağımsız koy oluşturulması) yürütmek, v) Sulama projelerinin etüt, proje ve uygulamalarını yapmak, yaptırmak, y) Mevcut sulama şebekelerinde sulama sonuçlarını bitkisel üretim, sulama ve toprak koruma acısından izlemek değerlendirmek ve iyileştirici tedbirler almak, z) Çalışma konuları ile ilgili ihale ve kesin hesap işlemlerini yapmak, aa) Tarımsal sulamada verimliliği artırmak, uygun sulama tekniklerinin kullanımını sağlamak, bb) Sulama alanlarında su tasarrufu sağlayacak modern sulama sistemlerin yaygınlaştırılmasına yönelik çalışmalar yapmak, projeler yapmak, yaptırmak ve desteklemek, cc) Sorunlu ve sorunlu olabilecek tarım arazilerini tespit etmek, ettirmek ve uygun projeler (Erozyon, drenaj, arazi ıslahı vb.) hazırlamak, hazırlatmak, uygulamak ve uygulatmak, cc) İl dâhilinde sulamaya acılan alanlarla ilgili kuruluşlarca işbirliği yaparak sulu tarım tekniklerini hazırlanacak bir program içerisinde çiftçilere öğretmek ve yaymak. dd) Konusu ile ilgili il yayım programlarını hazırlamak, faydalı bilgiler, broşür, el kitabı, demonstrasyonlar, gösteri ve benzeri yollarla kendi elemanlarına ve çiftçilere ulaştırmak ve tarım teknolojilerine ait yeni bilgilere çiftçilere yayım yoluyla iletmek, ee) Örnek çiftçi yetiştirmek gayesi ile çiftçi çocukları, kadınlar ve gençleri için eğitim programları ve projeleri uygulamak. ff) Diğer mevzuat ve İl Müdürü tarafından verilecek benzeri görevler yapmak. 213

1.3.5 Kırsal Kalkınma ve Örgütlenme Şube Müdürlüğünün Görevleri a) Projeye dayalı olarak kurulacak işletmelere ait kredi taleplerini inceleyerek uygun olanların gerekli proje ve çiftlik geliştirme projelerini hazırlamak, b) Tarım arazisinde ekili, dikili bitki alanlarının ve bunların ürünlerinin, taşınır ve taşınmaz çiftçi mallarının korunmasını ve tabii afetlerden zarar gören çiftçilere özel kanunlara göre yardım yapılmasını sağlamak için ilgili kuruluşlarla işbirliği yapmak ve çalışmalara yardımcı olmak, c) 14.6.2005 tarihli ve 5363 sayılı Tarım Sigortaları Kanunu çerçevesindeki uygulamaların yaygınlaştırılmasına yönelik eğitim, yayım ve tanıtım çalışmalarını yapmak. ç) Bakanlıkça verilecek yetki çerçevesinde, kooperatifler ve diğer tarımsal örgütlerin ve iştiraklerinin kuruluşlarına izin vermek, izlemek ve denetlemek, d) Çiftçilerin kooperatif veya birlik seklinde teşkilatlanmasını ve kooperatifçiliği teşvik etmek, bu amaçla etüt ve projeler hazırlamak, kooperatiflerin kurulması için teknik ve yetkisi dâhilinde mali yardımda bulunmak ve denetlemek, e) İl dâhilindeki çiftçi birlikleri ve ortaklıkları, döner sermaye işletmeler, vakıflar, tarım ürünlerini isleyen, pazarlayan şirketlerin kurulmasına yol göstermek, yardımcı olmak, f) Bakanlıkça yürütülen iç ve dış kaynaklı entegre ve münferit bitkisel üretim, hayvancılık ve su ürünleri üretim, değerlendirme, pazarlama ve kırsal kalkınma projelerinin ili ile ilgili kısımlarını uygulamak, uygulatmak, hibelerin zamanında ve amacına uygun olarak kullanılmasını takip ve kontrol etmek, g) Kırsal kalkınma desteklerinin gerçekleştirilmesi ve kırsal kalkınma programları ile ilgili Bakanlık uygulamaları yönünde faaliyette bulunmak, ğ) İlde tarımsal mekanizasyon düzeyinin artması için bu konuda Bakanlıkça belirlenmiş esaslar çerçevesinde faaliyette bulunmak, h) Tarım ürünlerinin işlenip değerlendirmesine, pazarlamasına ve bunun için gerekli tesislerin kurdurulmasına yardımcı olacak çalışmaları yapmak, bu konuda üreticileri ve müteşebbisleri yönlendirmek, ı) Bakanlıkça yürütülen iç ve dış kaynaklı entegre ve münferit bitkisel üretim, hayvancılık ve su ürünleri üretim, değerlendirme, pazarlama ve kırsal kalkınma projelerinin il ile ilgili kısımlarını uygulamak, uygulatmak, hibelerin zamanında ve amacına uygun olarak kullanılmasını takip ve kontrol etmek, i) Projeler çerçevesinde köylerde istihdam imkânlarını artırmak amacıyla el sanatlarının geliştirilmesini, yayılmasını ve tanıtılmasını sağlayıcı ve mamullerinin pazarlanmasını kolaylaştırıcı tedbirler almak, j) Konusu ile ilgili il yayım programlarını hazırlamak, faydalı bilgiler, broşür, el kitabı, gösteri ve benzeri yollarla kendi elemanlarına ve çiftçilere ulaştırmak ve tarım teknolojilerine ait yeni bilgilere çiftçilere yayım yoluyla iletmek, k) Örnek çiftçi yetiştirmek gayesi ile çiftçi çocukları, kadınlar ve gençleri için eğitim programları ve projeleri uygulamak, l) Diğer mevzuat ve İl Müdürü tarafından verilecek benzeri görevler yapmak. 214

1.3.6 Koordinasyon ve Tarımsal Veriler Şube Müdürlüğünün Görevleri a) İlde çiftçilerin karşılaştığı problemleri araştırma enstitülerine iletmek, çözümlerin çiftçilere iletilmesini sağlamak, ilde görev yapan personelin hizmet içi eğitimlerini koordine etmek, b) Tarım teknolojisine ait yeni bilgileri çiftçilere yayım araç ve yöntemleriyle intikal ettirmek, c) Araştırma kuruluşları ile doğrudan merkeze bağlı olan benzeri kuruluş ve merkezlerce işbirliği halinde uygulamaya yönelik deneme ve demonstrasyon programlamak ve yürütmek, sonuçlarına göre çiftçilere tavsiyelerde bulunmak. c) İlin tarım ürünlerinin ekiliş, verim ve üretimlerini tahmin çalışmalarını yapmak, tarımla ilgili her turlu istatistik bilgilerinin zamanında toplanmasını ve tarımsal envanterin oluşturulmasını ve yayınlanmasını sağlamak, d) İlin, yatırım ve bütçe tekliflerini yapmak, onaylanan program ve projelerin dağıtımının planlanması, izlenmesi ve harcamalarını konsolide ederek ilgili birime göndermek, e) Bakanlığının orta ve uzun vadeli strateji politikaları çerçevesinde çalışmalarını yürütmek ve koordine etmek, f) Bakanlığın bilişim teknolojileri politikaları, ilke ve hedefleri doğrultusunda; il müdürlüğü görev konularına ait ilde üretilen tüm bilgilere ilişkin tarımsal veri tabanı oluşturmak. İstatistik ve dokum çalışması yapmak, tarımsal veri tabanındaki bilgileri Bakanlık merkez birimleri ile hızlı ve sağlıklı bir şekilde paylaşmak, bu münasebetle il müdürlüğü Bilişim Teknolojileri Birimi ni kurmak, İstatistik Veri Ağı (İVA), Çiftlik Muhasebe Veri Ağı (CMVA) ve diğer istatistik projeleri kapsamında veri ve bilgilerin zamanında toplanmasını ve değerlendirilmesini sağlamak, g) Ürünler, riskler bölgeler ve işletme ölçekleri itibariyle sağlanacak prim desteğine ilişkin çalışmalar yapmak, ğ) Tarım sigortaları ile ilgili çalışmaları yürütmek, h) Hasar tazminat ödemeleri ile ilgili çalışmaları yürütmek, ı) Afete uğrayan ve durumları 20.6.1977 tarihli ve 2090 sayılı Tabii Afetlerden Zarar Gören çiftçilere Yapılacak Yardımlar Hakkında Kanun çerçevesinde değerlendirilecek kredi verilen çiftçilerin kredi dönüşlerini takip etmek, i) 2.7.1941 tarihli ve 4081 sayılı Çiftçi Mallarının Korunması Hakkındaki Kanunun uygulanmasını sağlamak. j) Küresel iklim değişiklikleri, kuraklık, çölleşme ile ilgili çalışmalar yapmak ve yaptırmak, k) Entegre İdare ve Kontrol Sistemi ve Coğrafi Bilgi Sistemine (CBS) dayalı çalışmaları yürütmek, l) Diğer mevzuat ve İl Müdürü tarafından verilecek benzeri görevler yapmak. 215

1.3.7 İdari ve Mali İşler Şube Müdürlüğünün Görevleri a) 10.12.2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu hükümleri çerçevesinde kiralama, satın alma ve benzeri isleri yapmak, temizlik, güvenlik, aydınlatma, ısınma, bakım, onarım, tasıma ve benzeri hizmetleri yapmak/yaptırmak, b) İl müdürlüğüne ait mevcut binalarının bakım, onarımları ile ihtiyaç duyulan bina ve arazilerin kiralama, satın alma, kamulaştırma gibi işlemlerini yürütmek, 9.11.1983 tarihli ve 2946 sayılı Kamu Konutları Kanunu ve 23/9/1984 tarihli ve 18524 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Konutları Yönetmeliği hükümleri çerçevesinde tahsis komisyonu oluşturmak, puanlama tahsis ve benzeri işlemleri yürütmek, c) İl müdürlüğüne ait taşınır ve taşınmazlarına ilişkin işlemleri ilgili mevzuat çerçevesinde yürütmek. Demirbaş ve tüketim malzemelerinin devir, teslim ve benzeri işlemlerini yapmak, ç) İl müdürlüğünün genel evrak ve arşiv faaliyetlerini düzenlemek ve yürütmek, il teşkilatının personel web sitesini oluşturmak, il teşkilatının görevleriyle ilgili iş ve işlemleri bilgisayar ortamında yapmak ve güncellemeleri takip etmek, Yönetim Bilgi Sistemine ilişkin hizmet ve çalışmaları yapmak, d) İl müdürlüğü personelinin daha etkin ve verimli hizmet yapabilmesi için hizmet içi eğitim programları düzenlemek ve il müdürlüğüne ve Bakanlığımız kuruluşlarına aday olarak açıktan ataması yapılan personelin kuruluşlarla koordinasyonu sağlayarak aday memurların eğitimini yapmak, sonuçlarını Personel Genel Müdürlüğüne bildirmek, e) İl müdürlüğünün ihtiyaç duyduğu araç, makine, alet ve benzeri araçlar ile bunların yedek parçalarının alımı, dağıtımı, transferini yapmak ve ikmal sistemini oluşturmak, 5.1.1961 tarihli ve 237 sayılı Taşıt Kanunu ve Taşıt Yönetmeliği çerçevesinde taşıtlar ile ilgili tüm hizmetleri yürütmek, f) İl müdürlüğünde iç kontrol sisteminin kurulması ve işletilmesi ile ilgili çalışmaları yapmak ve koordinasyonu sağlamak, g) İl müdürlüğü personelinin atama, yer değiştirme, terfi, özlük ve mali hakları ile ilgili tüm iş ve işlemleri yapmak, ğ) Sivil savunma, seferberlik hizmetleri, yangından korunma vb konularda mevzuatına uygun faaliyette bulunmak, h) Bilgi işlem sisteminin kurulması ve sağlıklı çalışmasını temin etmek, ı) İldeki yayın malzemeleri ile ilgili hizmetleri yürütmek, i)diğer mevzuat ve İl Müdürü tarafından verilecek benzeri görevleri yapmak. 216

1.4 Ardahan Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü Hizmet Standartları SIRA NO HİZMETİN ADI BAŞVURUDA İSTENEN BELGELER HİZMETİN TAMAMLANM A SÜRESİ (EN GEÇ) 1 İstatistiki Bilgi Talebi 1-Başvuru Dilekçesi 5 İş gün 2 Tarımsal Amaçlı Yapılar İçin Tarımsal Etüt Raporu Hazırlama 3 Mevzi İmar Tarımsal Etüt Raporu Hazırlama 4 İmar Tarımsal Etüt Raporu Hazırlama 5 OSB Tarımsal Etüt Raporu Hazırlama 1- Başvuru Dilekçesi (Kamu Kuruluşlarından) 2- Arazinin Tapu Kaydı 3-1/5000 Ölçekli Harita veya Çap 4-1/25000 Ölçekli Harita (Rapora Konu Arazi İşaretli) 5- Noterden Taahhütname 6- Çiftçilik Belgesi 7- Mimari Proje 8- Fizibilite Raporu (Büyük İşletmeler için) 1- Başvuru Dilekçesi (Kamu Kuruluşlarından) 2- Arazinin Tapu Kaydı 3-1/5000 Ölçekli Harita veya Çap 4-1/25000 Ölçekli Harita (Rapora Konu Arazi İşaretli) 5- Vaziyet Planı ve İş Akış Şeması 6- Toprak Koruma Projesi (Gerekli Görülürse ) ve / veya Noter Tasdikli Taahhütname 1- Başvuru Dilekçesi (Kamu Kuruluşlarından) 2- Arazinin Tapu Kaydı 3-1/5000 Ölçekli Harita veya Çap 4-1/25000 Ölçekli Harita (Rapora Konu Arazi İşaretli) 5- Vaziyet Planı ve İş Akış Şeması 6- Toprak Koruma Projesi (Gerekli Görülürse ) ve / veya Noter Tasdikli Taahhütname 1- Başvuru Dilekçesi (Kamu Kuruluşlarından) 2- Arazinin Tapu Kaydı 3-1/5000 Ölçekli Harita veya Çap 4-1/25000 Ölçekli Harita (Rapora Konu Arazi İşaretli) 5- Vaziyet Planı ve İş Akış Şeması 6- Toprak Koruma Projesi (Gerekli Görülürse ) ve / veya Noter Tasdikli Taahhütname 20 Gün 20 Gün 1 Ay 30 İş Günü 6 Taş-Kum-Maden Ocakları Tarımsal Etüt Raporu Hazırlama 1- Başvuru Dilekçesi (Kamu Kuruluşlarından) 2- Arazinin Tapu Kaydı 30 İş Günü 3-1/5000 Ölçekli Harita veya Çap 4-1/25000 Ölçekli Harita (Rapora Konu Arazi İşaretli) 5- Vaziyet Planı ve iş Akış Şeması 217

6- Toprak Koruma Projesi (Gerekli Görülürse ) ve / veya Noter Tasdikli Taahhütname 7- ÇED Raporu Gerekli ise ; ÇED Rapor, Gerekli Değilse; ÇED Gerekli Değildir. 7 Tarım ve Hayvancılık Amaçlı Hisseli Satışlar 8 Mera İşgali İle İlgili Şikayetler 9 Mazot ve Gübre Destekleme Başvurusu 10 Projeli Su Ürünleri Tesisi Kurulumunda Ön İzin 1-Tapu Müdürlüğü yazısı İlgili Belediye Yazısı Tapu Kaydı (Çaplı Fotokopi) 1-Şikayet Dilekçesi 1-Mazot-Kimyevi Gübre Desteklemesi Başvuru Dilekçesi İlk Müracaat; 1-Başvuru Dilekçesi 2-Tesis yeri ile ilgili 1/25 000 ölçekli harita(tesisin kurulması planlanan yerin işaretli olduğu) Daha Sonra Tamamlanması gereken evraklar; 3-Su Analiz Raporu 4-Mülkiyet Belgesi(Tesis kurulacak yer kiralık ise Kira Sözleşmesi) Örneği 5-Diğer Kurumlardan Ön İzin Belgeleri 6-Debi Raporu(DSİ) 7 İş Günü 15 İş Günü 1 Saat 8 Ay Ön İzin (İlave verilebilecek süreler hariç) 11 Projeli Su Ürünleri Tesisi Kurulumu Proje İçin 12 Projeli Su Ürünleri Tesisi Yetiştiricilik Belgesi Düzenlenmesi 13 İlimizde Yapılacak Yatırımlar İçin Ön İzin İstenmesi (Tarım Arazileri Hazine, Kamu veya özel ve mera alanları için) 14 Çiftçi Kayıt Sistemine Kayıt ve Belge Verilmesi 15 Mera Tahsis Amacı Değişikliği Talebi 1-Dilekçe 2-Kapasiteye uygun Proje Fizibilite Raporu ve Çizimleri(Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Birim Fiyatlarıyla) 3-Tesis Yapımı ile İlgili Proforma Faturalar 4-İlgili Kuruluşlardan İzin Belgeleri 5-Tüzel Kişiler (Şirket, Kooperatif, vb.) için Ticaret Sicil Gazetesi 6-ÇEDyönetmeliğine göre sakınca olup olmadığına dair belge 7-Noter Onaylı Teknik Şartname 8-Proje için istenen tüm bilgi, belge ve çizimlerin yer aldığı CD 1-Dilekçe 2-Mülkiyet Belgesi 3-Su Kiralama Belgesi 4-Kapasitesine veya Üretim Modeline Göre Teknik Personel İstihdam Formu veya Formları 1-Başvuru Dilekçesi (Kamu Kuruluşlarından) 2- Arazinin Tapu Kaydı 3-1/5000 Ölçekli Harita veya Çap 4-1/25000 Ölçekli Harita (Rapora Konu Arazi İşaretli) 1-Başvuru Dilekçesi 2-Çiftçi Belgesi (Ziraat Odasından Onaylı) ( Her müracaatta gerekli) 3-Tapu Müdürlüğünden Kayıtlarımıza Uygundur ibareli, onaylı tapu fotokopisi ( İlk müracaatlarda gerekli) 4-T.C. Nüfus Kayıt Cüzdanı Fotokopisi 5-Onaylı Kira sözleşmeleri ve kiraya verenlerin nüfus kayıt örnekleri (kiralık arazilerde) 6-Kadastrosuz alanlar için Belediye Arazi beyannamesi örneği 7-Formlar a-çiftçi Kayıt Formu b-tarımsal Faaliyetler Formu c-arazi Bilgileri Formu d-muvvaffakatname -2 Formu (Birinci derece akrabalara ait arazilerin beyanı 1-T.A.D. için) istenen e-muvvaffakatname Meranın Kadastro -1 Formu Tekniğine (Hisseli Uygun arazilerde hazırlanmış bir kişinin harita tüm ve araziyi krokisi beyanı için) f-arazi Kiralık İse Kira Kontratı 2- Vaziyet Planı 3-Yatırımın Kaynağını belirten belge, 218 12 ay proje hazırlama(ilav e verilebilecek süreler hariç )15 İş Günü onay(bakanlık Onay Süresi) 15 İş Günü Yetiştiricilik Belgesi Düzenlenmesi (Bakanlık Onay Süresi Hariç) 5 iş günü 1 Mayıs 31 Ekim Tarihleri arasında 1 saat 1 Ay

16 Toprak Analizi Desteklemesi 17 Organik Tarım Desteklemesi 18 Sertifikalı Fidan/Tohum Kullanım Desteklemesi 19 Yeşil Kart ve Diğer SGK Hizmetleri(Tarımsal Gelir Hesaplama) 20 Yem Bitkisi Desteklemeleri 21 Arıcılık Desteklemeleri 22 Anaç Sığır ve Manda Yetiştiriciliği Desteklemesi 23 Anaç Koyun Keçi Desteklemeleri 24 Suni Tohumlama İzni Verilmesi 25 Suni Tohumlama Belgesi Verilmesi 4- Fizibilite Raporu 5- İşletme ruhsatı 6- Turizm ve OHAL Bölgesi olduğunun belgelenmesi 7- ÇED Raporu 8- Köy Yerleşim Planı ve Köy ihtiyar heyeti kararı 9- İmar planı ve meclis kararı 10- Gen kaynaklarının korunması, milli park ve muhafaza ormanı kurulması, sel ve erozyon ile mücadele için ağaçlandırma taleplerinde Üniversite ve Araştırma Enstitülerinden uygunluk raporu 11- Geri dönüşüm sözleşmesi 12- Teminat mektubu ve 20 Yıllık Ot Bedeli 13- Komisyon ve Teknik Ekip harcırahları yatırılması 14- Komisyonun gerekli gördüğü belgelerin tei 1-Akredite olmuş bir laboratuvardan getirilen toprak analiz belgesi ve başvuru dilekçesi 1-Tarım Bakanlığından alınan "Organik Tarım Sistemi ne kayıtlı olduğuna dair belge 2-Başvuru dilekçesi 1-Sertifikasyon kuruluşundan alınan sertifikaların, son satıcı tarafından onaylı fotokopisi. 2-Fidan / tohum faturası. 3-Satıcıdan alınan fidan/tohum desteklemesi talep formu. 4- Kontrol (Müracaatlar İl/ilçe Müdürlükleri teknik ekipleri tarafından kurulan tesis bazında kontrol edilmektedir.) 1-İlgili kurum ve şahıslar tarafından gelen matbu evraklar 1-Müracaat Formu 2-ÇKS Belgesi 1 - Dilekçe (EK-1) 2 - Arılık ve Koloni bildirim formu 3 Arıcı kayıtlı olduğu İl/İlçe dışında müracaat ediyorsa (Arı Konaklama Belge ve Yurt içi hayvan sevklerine mahsus veteriner sağlık raporu) 1 Anaç Sığır için a) Üyesi olduğu örgüte dilekçe ile başvuru 2 Yetiştirici örgütleri a) Başvuruda bulunan üyelerin listesi b) İcmal hazırlama yetki belgesi c) Yetiştirici müracaat dilekçesi d) İl/İlçe Müdürlüğüne yapılacak müracaat için dilekçe 1 Üyesi olduğu Damızlık Koyun Keçi yetiştiricileri birliğine dilekçe ile müracaat eder 2 Yetiştirici birlikleri bu çiftçileri adına il/ilçe müdürlüğüne müracaat eder a) Üyelerin üyelik durumunu belirten ve ekinde başvuru listeleri olan dilekçe b) Merkez Birliğince düzenlenmiş icmal hazırlama yetkisi Serbest Vet-Hekimler İçin;1-Başvuru Dilekçesi 2-Kurs Sertifikası 3-İşyeri Ruhsat Fotokopisi Özel Hayvan Hastaneleri İçin;1-Başvuru Dilekçesi 2-Meslek Odası Onaylı Tohumlama Personeli İş Sözleşmesi 3-Kurs Sertifikaları 4-İşyeri Ruhsat Fotokopisi Şirketler/Birlikler/Kooperatifler İçin; 1-Başvuru Dilekçesi 2-Meslek Odasına Üye Olduğuna Dair Belge Fotokopisi 3-Kurs Sertifikaları 4-Ticari Sicil Gazetesi 1-Başvuru Dilekçesi 2-Suni Tohumlama İzin Belgesi 3-Teknisyen çalıştırıyorsa Çalışma İzin belgesi 4-Faaliyet Kapasitesini Gösterir Belge 1 saat 1 saat 1 saat 1 saat 1 saat 1 saat 1 saat 1 saat 14 iş günü 7 iş günü 219

26 Arıcılık Kayıt Sistemine Kayıt İşlemleri 27 Hayvancılık İşletmeleri Kapasite Düzenlenmesi İçin Raporu 1- Müracaat Formu (Arılık işletme belgesi) 2- Arıcılar birliğine üyelik belgesi 2 iş günü 1-Başvuru Dilekçesi 2-Üretim Alanlarını Gösterir Tapu Örneği 3-Kiralık Yerler İçin Kira Kontratı Örneği 4-Çalışan Teknik Personelin Diploma Örnekleri 5- Üretim Yerleri Yerleşim Krokisi 6-İşletmenin Yıllık Üretim Miktarlarını Gösteriri Belge 7 iş günü 28 Hayvan ve Hayvan Maddeleri İhracat İşlemleri 29 Hayvan ve Hayvan Maddeleri İthalat İşlemleri 1.Dilekçe 2.Fatura 3.Menşei Belgesi 4.Sağlık Sertifikası 5.Dezenfeksiyon Belgesi 6.Ticaret Sicil Gazetesi 7.İmza Sirküleri 8.Vekaletname 1.Dilekçe 2.Tercümeli Fatura 3. Tercümeli Menşei Belgesi 4.Tercümeli Sağlık Sertifikası 5.Taahhütname 6.Ticaret Sicil Gazetesi 7.İmza Sirküleri 8.Vekaletname 9.Kontrol Belgesi(Kont. Belg. tabi olan İth. İşl.) 10.Gümrük Giriş Beyannamesi 11.Laboratuar Muayenesi(gerektiğinde) 1 İş günü 1 İş Günü 30 Transit Geçiş İşlemleri 1.Dilekçe 2.Fatura 3. Tercümeli Menşei Belgesi 4.Tercümeli Sağlık Sertifikası 1 iş günü 31 Hastalık Çıkış ve Sönüş İşlemleri 1-Başvuru Dilekçesi veya Sözlü Müracaat Kordon Süresi 32 Hayvan Hastalıkları İle 1-Başvuru Dilekçesi veya Sözlü Müracaat Bakanlıkça Mücadele Aşılama Belirlenen Programı Süre 33 Yetiştirici Belgesi 1-Başvuru Dilekçesi 1 iş günü 34 Arı İşletmelerine Tescil Belgesi Verilmesi 35 Hayvanların Kayıt Altına Alınması 36 Hayvancılık İşletmeleri Yer Seçim Raporu 37 Hayvancılık İşletmelerine Kuruluş İzni Verilmesi 38 Hayvancılık İşletmelerine Çalışma İzni Verilemesi 39 Veteriner Hekim Muayenehane Ruhsatı Verilmesi 1- Müracaat Formu 2- İkametgah Belgesi 3- Nüfus Cüzdan Örneği 4-Menşei şahadetnamesi 1-Başvuru Dilekçesi 2-Küpe Kontrolü 1- Başvuru Dilekçesi2- Bu Yönetmeliğin Ek-4 üne uygun olarak doldurulmuş beyanname.4- Hayvancılık işletmesi kurulacak arazinin plan krokisi ve çapı. 5- İşletmenin kurulacağı arazinin aidiyetini gösteren Yönetmeliğin Ek-5 indeki belgelerden biri. 1- Başvuru Dilekçesi 2- Yer seçimi raporuna göre imar planı kararı gereken işletmelerin 2/11/1985 tarihli ve 18916 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmeliğe uygun olarak hazırlanan onaylı imar planı. 3- İşletmenin yerini belirleyen; yerleşim yeri ve çevresini gösteren, ilgili imar kuruluşunca tasdik edilmiş 1/500 veya 1/1000 ölçekli vaziyet planı. 4- İşletmeye ait tüm bölümleri içeren detaylı, teknik resim kurallarına göre hazırlanmış plan, kesit ve görünüşleri içeren 1/50 veya 1/100 ölçekli İl Müdürlüğü nün proje birimleri tarafından teknik yönden incelenerek, uygun bulunduğu onaylanan bir adet mimari proje. 5- kuruluş işlemlerine ilişkin iş akım şeması-termin planı ve bu konudaki açıklama raporu. 6- ÇED görüşü 1- Başvuru Dilekçesi 2- Yapı kullanım izni 3- Çalışma izni alacak işletmenin bir şirkete ait olması halinde şirketin kuruluşunu gösterir Ticaret Sicil Gazetesi. 4- Çalışma izni alacak işletmede çalışacak teknik personelin ilgili meslek odasına kayıtlı olduğuna dair meslek odasınca verilen belge, yabancı uyrukluların ise ilgili meslek odasına geçici üyelik belgesi. 1.Başvuru dilekçesi 2.Diploma veya mezuniyet belgesinin noter onaylı sureti 3.Varsa ihtisası gösterir belgenin noter onaylı sureti 4.Nüfus cüzdan sureti 5.İkametgah belgesi 6.3 adet fotoğraf 7.Muayenehanenin bölümlerini gösterir teknik resim Kurallarına göre çizilmiş mimar veya inşaat mühendisi tarafından hazırlanmış onaylı plan 8.Veteriner hekimler odasından yeni tarihli oda kayıt belgesi ve sakıncası yoktur kağıdı 7 iş günü 1 İş Günü 28 iş günü 90 iş günü 90-365 gün 7 iş günü 220

40 Veteriner İlaçları Satma ve Bulundurma Ruhsatı Verilmesi 41 Veteriner Hekim Poliklinik Ruhsatı Verilmesi 42 Aşı,Serum ve Biyolojik Madde Depo Uygunluk Belgesi Verilmesi 1.Başvuru dilekçesi 2.Diploma veya mezuniyet belgesinin noter onaylı sureti 3.Varsa ihtisası gösterir belgenin noter onaylı sureti 4.Nüfus cüzdan sureti 5.İkametgah belgesi 6.3 adet fotoğraf 7.Muayenehanenin bölümlerini gösterir teknik resim Kurallarına göre çizilmiş mimar veya inşaat mühendisi tarafından hazırlanmış onaylı plan 8.Veteriner hekimler odasından yeni tarihli oda kayıt belgesi ve sakıncası yoktur kağıdı 1.Başvuru dilekçesi 2.En az 2 vet-hekim olma koşulu 3.Noterden şirket veya adi ortaklık sözleşmesi 4.Noterden sorumlu yönetici ve vet-hekim için sözleşme Her bir veteriner hekim için: 5.Diploma veya mezuniyet belgesinin noter onaylı sureti 6.Varsa ihtisası gösterir belgenin noter onaylı sureti 7.Nüfus cüzdan sureti 8.İkametgah belgesi 9.3 adet fotoğraf 10.Polikliniğin bölümlerini gösterir teknik resim kurallarına göre çizilmiş mimar veya inşaat mühendisi tarafından hazırlanmış onaylı plan 11.Veteriner hekimler odasından yeni tarihli oda kayıt belgesi ve sakıncası yoktur kağıdı 1.Başvuru dilekçesi 2.Beyanname 3.Sorumlu veteriner hekim ile 1 yıllık noter sözleşmesi 4. 2 adet fotoğraf 5. Veteriner hekim diploma sureti noter onaylı 6.Veteriner hekim oda kayıt belgesi 7.Bayilik sözleşmesi veya üretici, ithalatçı ise bunu belirtir belge 7 iş günü 14 iş günü 60 iş günü 43 Ev ve Süs Hayvanı Satış Bakım Yeri Ruhsatı Verilmesi 44 Hayvan Pazar Yerlerinin Ruhsatlandırılması 45 Hayvan ve Hayvan Maddeleri Sevklerine Mahsus Yurtiçi Veteriner Sağlık Raporu Alma İşlemi 1.EK-1 e uygun olarak işyeri sahibi tarafından doldurulmuş başvuru dilekçesi. 2.İşyerinin tüm bölümlerini içeren detaylı, teknik resim kurallarına göre hazırlanmış onaylı bir adet projesi, 3.Bağlı bulunduğu belediyeden su kullanma belgesi, şehir şebeke suyu bulunmayan yerlerde, içme ve kullanma suyu temin projesi ile resmi kurumlarca usulüne uygun olarak alınmış su numunelerinin bakteriyolojik ve kimyasal analiz sonuçlarını gösterir rapor, derin kuyulardan suyun temin edilmesi halinde ise, Devlet Su İşlerinden alınacak kuyu suyu kullanma belgesi ve analiz raporu,4.sorumlu veteriner hekimle ; bağlı bulunduğu bölge veteriner Hekimler Odasından alınmış Oda Kayıt Belgesi üzerine, an az bir yıllık yapmış noter onaylı iş sözleşmesi;5.yangın ve patlamalar için gerekli önlemin alındığına dair İtfaiye Müdürlüğünden alınmış belge.6.eğitim yerlerinde görev yapacak uzman eğitimcinin; noter tasdikli uzmanlık belgesi sözleşmesi,7.ev ve Süs Hayvanları konulu Eğitim çalışmasına katıldığına dair Sertifika.8.İşyerinin vaziyet planı, 1-Başvuru Dilekçesi 2-Açılma Raporu 3-İçme Suyu Kullanım Sayısı 4-Vaziyet Planı 5-Proje 6-Sorunlu Veteriner Hekim İstihdam Yazısı 7-Nazım İmar Planı 8-Kroki 9- Tapu Fotokopisi 10-Tesis Kurma Raporu 11-Yapı Ruhsatı 12-Yer Planı13- Encümen Kararı 14-Foseptik Planı 1-Menşe Şahadetnamesi 2-Sığırlarda Pasaport 3-Çift Tırnaklılarda Şap Aşısı 4-Tek Tırnaklılarda Kimlik Belgesi 5-Dezenfeksiyon Belgesi 6-Hayvan Maddeleri İçin Faturanın Fotokopisi 7-Kedi Köpek İçin Aşı Karnesi 10 iş günü 90 iş günü 1 iş günü 46 Çiftçi Kursu Açılması 1-Başvuru Dilekçesi(Bireysel veya toplu listeli) 15 iş günü 47 Demonstrasyon ve Tarla Günü 48 Düzenlenmesi Gezginci Arıcı Konaklama Talebi 49 Fiili İthalat A-Kontrol Belgeli B-Kontrol Belgesiz 1-Başvuru Dilekçesi 1-Başvuru Dilekçesi 2-İşletme Tescil Belgesi 3-Veteriner Sevk Raporu 4-Arıların Konaklayacağı Yerin Sahibi İle Yapılmış Sözleşme 5-Arı Yetiştiricileri Birlik Üyelik Belgesi 1- Firma Dilekçesi 2-Özet beyan 3-Sağlık sertifikası ( Kontrol belgesi aşamasında gelmemiş ise ) 4-Numune alma etiketi ve tutanağı 5-Kontrol belgesi ve eklerinin fotokopisi ve aslı 1- Firma Dilekçesi 2- Özet beyan 3-İngredient listesi(içerik listesi) 4-Sağlık sertifikası 5-Faaliyet belgesi ( ilk kez geliyorsa ) 6-Numune alma etiketi ve tutanağı 15 iş günü 7 iş günü 15 iş günü 221 15 iş günü

50 Gıda Güvenirlilik ve Sağlık Sertifikası 51 Müracaatı Et ve Et Ürünleri İçin Çalışma İzni Verilmesi 1-Başvuru Dilekçesi 2-Beyanname 3-Proforma fatura 4-Üretim izin belgeleri fotokopileri 1-Başvuru dilekçesi. 2-Noter Onaylı Gayrisıhhi Müessese Ruhsatı 3-Kapasite raporu 4-Beyanname 5-Noter onaylı sorumlu yönetici sözleşmesi, sorumlu yöneticinin noter onaylı diploma fotokopisi, noter onaylı sorumlu yöneticilik belge fotokopisi 6-Bağlı olunan meslek kuruluşundan faaliyet belgesi 7-Firma şirketse ana sözleşmesinin yayınlandığı ticaret sicil gazetesinin fotokopisi 8- İmza sirküleri 9- Yapı kullanma izin belgesi 10- Tüm bölümleri gösteren, detaylı ve teknik resim kurallarına göre hazırlanmış bir adet inşaat projesi 11- TSE deki esaslara göre hazırlanmış 1 adet sıhhi tesisat projesi 12- Resmi bir kurumca tesis içerisinde bulunan musluklardan usulüne uygun olarak alınmış suya ait kimyasal ve bakteriyolojik analiz raporu 13- Ürün gruplaması 5 iş günü 30 iş günü 52 Amatör Balıkçılık Belgesi 53 Su Ürünleri Stok Tespiti 54 Yem ve Yemlik Maddeler İthalatı 1-Dilekçe 2-Bir adet fotoğraf 3-Nüfus cüzdanı fotokopisi 1-Dilekçe 2-Fatura veya menşei belgesi fotokopisi 1-Dilekçe 2-İhracat Müsaade Talepnamesi 3-Beyanname 55 Üretim İzni Verilmesi Gıda sicili için gerekli evraklar:1- Başvuru dilekçesi 2-Noter onaylı gayri sıhhi müessese ruhsatı 3-Kapasite raporu (Düzenlemeyenler için ekspertiz raporu) 4- Noter onaylı Sorumlu Yönetici sözleşmesi, sorumlu yöneticinin diploma fotokopisi, sorumlu yöneticilik belge fotokopisi. 5-Bağlı olduğu meslek kuruluşundan faaliyet belgesi 6-Şirket ana sözleşmesinin yayınlandığı ticaret sicil gazetesi veya noter onaylı sureti(şirket ise) 7-İmza sirküleri(şirket ise) 8- Ürünlerin gruplanması Üretim izni için gerekli evraklar: 1-Başvuru dilekçesi 2-Çalışma İzni ve Gıda sicil belgesi sureti 3-Noter onaylı Sorumlu Yönetici sözleşmesi, sorumlu yöneticinin diploma fotokopisi, sorumlu yöneticilik belge fotokopisi.4-marka Tescil Belgesi (Marka adı yazılabilmesi için Türk Patent Enstitüsüne başvurduğuna dair belge ve emtia listesi) (Bazı ürünler için vergi levhası ) 5-Üretilecek ürünün bileşen listesi ve bileşenlerin miktarı(tebliği olmayan ürünler için) 6-Üretim Teknolojisi, üretim akış şeması (Tebliği olmayan ürünler için) 7-Türk Gıda Kodeksine uygun etiket örneği 8-5179 sayılı kanun ve bu kanuna göre çıkartılmış yönetmelik ve tebliğ/tebliğlere göre üretim yapacağını beyan ve taahhüt(tebliği olan ürünler için) 9-Kapasite raporu(düzenlenemeyenler için ekspertiz raporu) 1 iş günü 1 iş günü 15 iş günü 30 iş günü 56 Gerçek Kişi Tüzel Kişi Gemiler İçin Su Ürünleri Ruhsat 57 Düzenleme Su Ürünleri Menşei Belgesi Düzenlenmesi 58 Su Ürünleri Sağlık Sertifikası Düzenlenmesi 59 174 Alo Gıda Hattı Şikayeti 60 Değerlendirme Fiili Yem İthalatı(Kontrol belgesine tabi) 1-Dilekçe 2- Fotoğraf 3- Su ürünleri kooperatifine üyelik belgesi 4- T.C. kimlik no 5- İkametgah belgesi 6- Denize elverişlilik belgesi veya tonilato(sadece gemi ruhsatında gereklidir. Diğerlerinde aranmaz.) 1-Dilekçe 2- Fatura veya irsaliye belgesi 3- Analiz raporu(ürün ihraç edilecekse istenir.) 1-Dilekçe 2-Ürüne ait fatura 3-Ürün analiz raporları(gerekli ise) 4-Menşei belgeleri ve stok tespiti belgeleri(gerekli ise) 5-Üretim izni belgesi ve gıda sicil belgesi fotokopisi(ab dışı ihracatta istenir.) 1-Alo gıda hattı şikayet formu 2-Kontrol ve Denetim Tutanağı 3-EK2,EK3, Haccp Tetkik Formu (Uygulanıyorsa) 1-Dilekçe 2-Onaylanmış kontrol belgesi ve ekleri 3-Gümrük giriş beyannamesi 4-Fatura 5-Analiz belgesi 6-Sağlık Belgesi 7-Orijin belgesi 8-Serbest atış belgesi 9-Bakanlıkça istenen belgeler a)dioksin raporu b)ürün bileşeni 1 iş günü 1 iş günü 5 iş günü 5 iş günü 15 iş günü 222

61 Fiili Yem İthalatı(Kontrol belgesine tabi olmayan) 62 Yem ve Yemlik Maddelerin Fiili 63 İhracatı Yem Depolama Satış Yeri Ruhsatı 64 Düzenlemek Şahit Numune Analiz Talebi 1-Dilekçe 2-Özet beyan veya serbest bölge işlem formu veya antrepo beyannamesi 3-Fatura 4-Analiz belgesi 5-Beyan veya tescile tabi yemlerden bakanlıkça onaylanmış beyan veya tescil belgesi 6-Sağlık belgesi 7-Orijin belgesi 8-Serbest atış belgesi 9-Bakanlıkça istenen belgeler(gerekli görülürse) a)dioksin raporu b)ürün bileşeni 1-Dilekçe 2-İhracat izin belgesi 3-Fatura veya proforma fatura 4-Gümrük beyannamesi 5-Konteyner Listesi 1-Başvuru Dilekçesi 1-Dilekçe 2-Kargo ücreti dekontu 3-Analiz ücreti dekontu 15 iş günü 15 iş günü 5 iş günü 15 iş günü 65 Şahit Numune Geri Alma Talebi 66 Zirai Karantina Taşıma ve Satış Yeri Sertifikası 67 Bitki Koruma Ürünleri Bayilik/Toptancılık/ Depo İzin Belgesi 68 BKÜ İzin Belgelerinde Adres Değişikliği 69 Zirai Mücadele Alet ve Makineleri Bayilik İzin Belgesi 70 Bitki Sağlık Sertifikası (İhracaat) 1-Başvuru Dilekçesi 1-Başvuru Dilekçesi veya Sözlü Müracaat 1. Diploma veya mezuniyet belgesinin aslı veya kurumca onaylı sureti. 2.Kamu kurum ve kuruluşlarında veya özel kuruluşlarda bitki koruma hizmetlerinde en az beş yıl süreyle çalışmış olduğunu gösteren belge(bitki koruma bölümü mezunları dışındaki ziraat mühendisleri için). 3.Sınavda başarılı olduğunu gösteren belge(meslek Yüksek okullarından bitki sağlığı ile ilgili dersleri alarak mezun olmuş teknikerler, Ziraat teknisyenleri ve BKB mezunu olmayan, beş yıl bitki koruma hizmetlerinde çalışmamış ziraat mühendisleri için) 4.Bayilik veya toptancılık yapılacak yerin veya deponun açık adresi. 5.T.C. kimlik numarası beyanı.6.iki adet vesikalık fotoğraf. 1.İki adet vesikalık fotoğraf. 2.Yeni yerin açık adresini ve iletişim bilgilerini gösterir belge. 1-Diploma veya mezuniyet belgesi 2- Sorumlu müdürün iş sözleşmesi 3-Bayi kontrol defteri 4-Ticaret sicil kayıt belgesi 5-Kimlik belgesi fotokopisi 6- İkametgah belgesi 7-2 adet vesikalık fotoğraf 8-Açık adres ve iletişim bilgileri 1-Başvuru Dilekçesi 223 5 iş günü 1 iş günü 5 iş günü 5 iş günü 5 iş günü 1 iş günü 71 Re-Export Sertifikası 1-Başvuru Dilekçesi 1 iş günü 72 Transit Geçiş 1-Başvuru Dilekçesi 2-Transit geçecek bitkiye ait bilgiler 1 iş günü 73 Yurda İade Dilekçesi 1-Başvuru Dilekçesi 2-Yurda iade gelen bitkiye ait bilgiler 1 iş günü 74 Geçici Bitki Sağlık 75 Sertifikası Çiftçi Başvurusu (Hastalık/zararlı) 76 Tohumluk Bayi Belgesi 77 İhbar İle Kimyevi Gübre Denetimi 1-Başvuru Dilekçesi 1-Başvuru Dilekçesi 1-Dilekçe 2-Başvuru sahibi ziraat mühendisi, ziraat teknisyeni veya bitkisel üretim ya da tohumluk yetiştirme konusunda ders aldığını belgeleyen tekniker ise diplomanın aslı veya il müdürlüğünce onaylı örneği; değil ise çalıştırıldığı beyan edilen ziraat mühendisine ait diplomanın aslı veya il müdürlüğünce onaylı örneği 3-Bayilik yerinin ve/veya deponun açık adresi 4-Vergi levhasının aslı veya il müdürlüğünce onaylı örneği.5-başvuru sahibi tarafından düzenlenecek olan yıllık kapasite beyanı 1 iş günü 1 iş günü 15 iş günü 1- Başvuru Dilekçesi veya Sözlü İhbar 5 iş günü 78 Gübre İthalat İzni 1- Başvuru Dilekçesi 2- Analiz Sertifikası (aslı veya firma onaylı sureti) 3- İthal edilecek madde ile ilgili proforma fatura tercümeleri (aslı veya firma onaylı sureti), 79 Tabii Afet Hasar 1-Başvuru Dilekçesi Tespiti 80 Kooperatif Proje Uygulamaları(Kredi Tahsisli ve OD) 1- Genel Kurul Toplantı Tutanağı 2- Yönetim Kurulu Kararı 3- Ortaklar Listesi (Hazirun) 4- Üst Birlik Üyelik Yazısı 5- SGK Borcu Yoktur Yazısı 6- Vergi Borcu Yoktur Yazısı 7- Bilanço 8- T.C. Ziraat Bankasından blokeli Hesap Açılması. 5 iş günü 5 iş günü 20 iş günü

81 Kooperatif Proje Uygulaması (Program 82 teklifi) Kooperatif Ana Sözleşme Değişiklik Talebi 83 Kooperatif Proje Etüdü 1-Dilekçe 2-Yönetim Kurulu Kararı 3-Genel Kurul Tutanağı 4-Bilanço 5-Üst Birlik Üyelik Yazısı 1-Başvuru Dilekçesi (Yönetim Kurulunca) 2-Yönetim Kurulu Kararı (Noter Tasdikli) 3-Anasözleşme Madde Değişikliği Metni (Eski ve yeni 5 nüsha) 4- İcraat Fişi Mutemet Alındı Belgesi ( TL) 1-Başvuru Dilekçesi 2-Yönetim Kurulu Kararı 3-Son üç aya ait bilanço veya mizan 4-İcraat Hesap Fişi Mutemet Alındı Belgesi (..TL) 15 iş günü 15 iş günü 25 iş günü 84 Kooperatif Kuruluşu 1-Başvuru Dilekçesi 2-Kurucuların vukuatlı nüfus kayıt örnekleri ve ikametgah belgeleri 3-İcraat Hesap Fişi Mutemet Alındı Belgesi (..TL) 85 Makine-Ekipman Desteklemesi 1-Hibe Başvuru Formu 2- Makine Ekipman Bilgi Formu 3-ÇKS Belgesi 4-Teknik Şartname ve Piyasa Araştırma Belgesi 5-Traktör Ruhsat Fotokopisi 6-Borcu Yoktur Kağıdı 7- Tüzel kişiliğin yatırıma başvuru için aldığı yetkili kurul kararı ve başvuru sahibinin başvuru için yetkilendirme kararı ve imza sirküleri 25 iş günü 45 gün 86 Ekonomik Yatırımlar İçin Müracaatlar 87 Kooperatif Genel Kurulu Temsilci Talebi 1-Hibe Başvuru Formu 2-Yatırım Projesi ve Başvuru Sahibi ile İlgili Bilgi ve Belgeler 3-Hibe Başvuru Formu Ekleri 4-Yatırım İşletme Planı 1-İlan Gündem-Askı Tutanağı 2-Hazirun (Ortaklar Listesi) Sirküsü 3-Bilanço 4-İmza 60 gün 5 iş günü 88 Tarımsal Üretici Birlikleri Kuruluşu 1-Dilekçe 2-Üye Listesi 3-Nüfus Cüzdan Fotokopisi 4-Çiftçi Belgesi 5-Kapasite Raporu 6-Tüzük 7-İcraat Hesap Fişi Mutemet Alındı Belgesi (..TL) 15 iş günü 89 Tarımsal Üretici 1-Başvuru Dilekçesi 2-İlan Gündem (Mahalli Gazetede yayınlanacak.) 5 iş günü Birlikleri Genel Kurul Temsilci Talebi 3-Yönetim Kurulu İmza Sirküleri 90 Kooperatifler 1-Şikayet Dilekçesi 25 iş günü 91 Hakkında Bilgi Edinme Yapılan Şikayetler 1-Başvuru Dilekçesi(e-mail) 15 iş günü 92 Suni Tohumlama 1-Başvuru Dilekçesi 2-25 TL ücret 1 saat Makbuzu 224

TOPLAM HANAK GÖLE DAMAL POSOF ÇILDIR MERKEZ Norm Mevcut İhtiyaç Norm Mevcut İhtiyaç Norm Mevcut İhtiyaç Norm Mevcut İhtiyaç Norm Mevcut İhtiyaç Norm Mevcut İhtiyaç Norm Mevcut İhtiyaç Norm Mevcut İhtiyaç 1.5 Ardahan Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğünün Varlıkları 1.5.1 İnsan Kaynakları VETERİNER HEKİM ZİRAAT MÜHENDİSİ GIDA MÜHENDİSİ SU ÜRÜNLERİ MÜHENDİSİ ZİRAAT TEKNİKERİ ZİRAAT TEKNİSYENİ VETERİNER SAĞ. TEKNİKERİ VETERİNER SAĞ. TEKNİSYENİ 17 16 1 23 15 8 2 1 4 0 4 4 4 0 12 2 10 8 3 5 5 3 2 6 6 0 1 2 0 2 2 0 2 3 0 3 3 0 3 2 5 0 4 4 0 2 0 2 2 1 1 1 0 1 1 0 1 2 1 1 4 5 0 2 0 2 2 0 2 1 0 1 1 0 1 7 5 2 9 8 1 3 1 2 3 0 3 4 0 4 4 2 2 4 4 0 6 3 3 2 0 2 2 0 2 2 0 2 2 0 2 37 34 6 52 41 12 2 2 15 1 14 15 5 10 23 2 21 19 5 14 225

1.5.2 Araç Durumu Araç Tipi Modeli Plaka No Kullanıldığı Birim Adedi Renault Europe 2000 75 AF 055 Ardahan Tarım İl Müdürlüğü 1 Renault Laguna 2001 75 AF 225 Ardahan Tarım İl Müdürlüğü 1 Renault Dacia 2000 75 AD 629 Göle İlçe Müdürlüğü 1 Renault Clio 2000 75 AF 583 Göle İlçe Müdürlüğü 1 Ford Ranger 2000 75 AF 355 Göle İlçe Müdürlüğü 1 Ford Ranger 4 X 4 2005 75 AK 073 Ardahan Tarım İl Müdürlüğü 1 Renault Clio 2008 Göle Tarım İl Müdürlüğü 1 Steyr Traktör 1993 75 AC 771 Ardahan Tarım İl Müdürlüğü 1 Steyr Traktör 1992 75 AC 772 Ardahan Tarım İl Müdürlüğü 1 Renault Toros 1998 75 AE 343 Çıldır İlçe Müdürlüğü 1 Renault Toros 1996 75 AD 733 Göle İlçe Müdürlüğü 1 Renault Toros 2000 75 AF 332 Damal İlçe Müdürlüğü 1 Renault Toros 1998 75 AE 342 Posof İlçe Müdürlüğü 1 Renault Clio 2000 75 AE 044 Hanak İlçe Müdürlüğü 1 Renault Toros 1996 75 AD 732 Hanak İlçe Müdürlüğü 1 Isuzu Kamyonet 2002 75 AE 393 Ardahan Tarım İl Müdürlüğü 1 Minibüs 1999 75 AE 873 Ardahan Tarım İl Müdürlüğü 1 Ford Transit 2012 75 AT 166 Ardahan Tarım İl Müdürlüğü 1 Mazda 2002 75 AP 347 Çıldır İlçe Müdürlüğü 1 TOPLAM 19 1.5.3 Lojman Durumu Lojman Olan Birim Lojman Adedi Durumu Dolu / Boş Merkez 6 Faal Dolu Hanak 6 Faal Dolu Damal Yok - - Posof Yok - - Çıldır 3 Faal Dolu Göle 4 Faal Dolu Arıcılık Ü.İst.Müd. 6 Faal Dolu Toplam 25 226

II. Tarımsal ve Hayvancılık Durum Analizi 2.1 İlin Genel Tanıtımı 2.1.1 Nüfus 2011 yılı Adrese Dayalı Nüfus sayımına göre Ardahan ilinin nüfusu 107.455 kişidir. Merkez ilçe dâhil 6 ilçesi ve bunlara bağlı 3 belde ile 227 köyü vardır. Nüfus yoğunluğu km² ye ortalama 10-39 kişidir. Ardahan ili nüfusunun %65 i kırsal alanda, %35 si şehirde yaşamaktadır. Son 2 Yıllık Karşılaştırmalı Nüfus Tablosu İli Toplam İl ve İlçe Merkez Belde ve Köyler Yıllık Nüfus Artış Hızı ( ) 2010 2011 2010 2011 2010 2011 2010 2011 Ardahan 105.454 107.455 33.701 37.424 71.753 70.031-25,4 18,8 Erkek ve Kadın Nüfus (2011 yılı) TUİK 2011 yılı yayınları İli Toplam Erkek Kadın Yıllık Nüfus Artış Hızı( ) Ardahan 107.455 56.467 50.988 18,8 Merkez İlçe ve İlçe Nüfusları (2011 yılı) TUİK 2011 yılı yayınları İl İlçe Toplam İl/İlçe Merkezi Belde ve Köyler Yıllık Nüfus Artış Hızı ( ) Ardahan 107.455 37.424 70.031 18,8 Merkez 41.287 18.298 22.989 39.8 Çıldır 10.675 1.737 8.938 12,2 Damal 6.544 3.601 2.943-29,1 Göle 30.727 7.833 22.894 27,4 Hanak 9.963 3.968 5.995-17,1 Posof 8.259 1.987 6.272-24,4 TUİK 2011 yılı yayınları İlin Aldığı ve Verdiği Göç (2010-2011 yılı) İli Toplam Nüfus Aldığı Göç Verdiği Göç Net Göç Net Göç Hızı ( ) Ardahan 107.455 4.908 6.673-1.765-16,3 TUİK 2011 yılı yayınları 227

Eğitim Durumuna Göre Nüfus (2011 yılı) İli Toplam Okuma-Yazma Bilmeyen Okuma-Yazma Bilen Fakat Bir Okul Bitirmeyen İlkokul Mezunu Toplam Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Ardahan 97.476 51.404 46.072 1.359 6.086 10.502 10.486 11.390 12.321 TUİK 2011 yılı yayınları İlköğretim, Ortaokul veya Dengi Okul Mezunu Lise veya Dengi Okul Mezunu Yükseköğretim Mezunu Bilinmeyen Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın 13.578 9.459 9.284 4.267 3.379 1.766 1.912 1.687 2.1.2 Kuruluş Konumu ve Fiziki Özellikleri Ardahan İli 27 Mayıs 1992 yılında çıkarılan bir yasa ile kuruldu. Bu yasaya göre; eskiden Kars İline bağlı olan Ardahan; Çıldır, Damal, Göle, Hanak ve Posof İlçelerini de sınırları içine alan ve merkezi Ardahan olmak üzere yeni bir İl kurulmuştur. Doğu Anadolu bölgesinin Kuzeydoğusunda yer alan Ardahan İli, kuzey ve doğuda Gürcistan, güneydoğuda Ermenistan, güneyde Kars, güneybatıda Erzurum ve batıda Artvin İlleri ile çevrilidir. Toprakları doğu Anadolu nun en dağlık ve en engebeli kesimlerinde yer alır. Büyük bölümünün rakımı 2000 metreden fazladır. Kuzey kesiminde Yalnızçam Dağları, Güneybatı kesiminde Allahuekber Dağları uzanır. Kuzeydoğu kesiminde Kel Dağı nın (3033 m) ve Doğu kesiminde Akbaba Dağının (3026 m) yer aldığı Ardahan İlinin en yüksek noktası güney kesimindeki Kısır Dağının 3197 metreye ulaşan doruğudur. İlin orta kesiminde uzanan yüksek düzlükler Ardahan Ovası adını taşır ve ortalama rakımı 1850 metredir. Göle İlçesinde bulunan Göle ovası da 2000 m rakımdadır. Ardahan İlindeki Kura Nehri, Allahuekber Dağlarının İl sınırı içindeki kuzey yamaçlarından çıkan bazı derelerin Göle Ovasında birleşmesi ile oluşur. Türkiye deki 189 km lik bölümünün tümü il sınırları içindedir ve Hazar Denizi ne dökülür. Ayrıca Kısır ve Akbaba Dağlarının güney yamaçlarından çıkan bazı dereler Kars çayını besler. İlin güneybatı kesiminden çıkan bazı sular da Oltu Çayının katıldığı Çoruh Irmağı aracılığı ile Karadeniz e ulaşır. Ardahan İlinde iki doğal göl vardır. Bunlar Çıldır Gölü ( 124 km²) ve daha kuzeyinde ise Aktaş Gölü dür. Bu gölün doğu yarısı Gürcistan sınırları içindedir. İklim ve yükseklik nedeniyle ilin doğal bitki örtüsü çayır ve kaliteli yem bitkileri ile kaplı yayla ve mera olup ülkenin en kaliteli mera alanlarına sahiptir. Ardahan, Göle Çıldır, Hanak dağlarının yüksek kesimlerinde çam ormanları olup Posof ilçesinde çam ve kayın ormanlıkları mevcuttur. Bu ormanlar soğuğa ve kurağa dayanıklı sarıçamlardan oluşmuştur. Ardahan merkez ilçenin de üzerinde kurulduğu Ardahan Ovası 180 km 2 lik alan ile İlin en büyük ovasıdır. Ovanın ortasında Kura (Kür) Nehri geçmektedir. Diğer önemli ova ise Göle ilçe merkezinin üzerinde kurulu bulunduğu 150 km 2 lik Göle Ovasıdır. Göle ovasınınyüksekliği ortalama 2000m. Civarındadır. Ayrıca nispeten daha küçük alanlardan oluşan Hanak Ovası (20 km 2 ) ve Hoçuvan Ovası (14 km 2 ) da bu grupta adlandırılabilir. Mevcut ovalar büyük oranda çayırlarla kaplı olup, bunların bir kısmında tahıl, yem bitkileri ve önemli oranda da çayır otu üretimi yapılmaktadır. İlkbahar ve sonbaharda ise hayvan otlatma alanı olarak kullanılmaktadır. 228

Ardahan Damal Dağlarında Beliren Atatürk Silueti 229

2.1.3 Merkeze Bağlı Yerleşim Birimleri ARDAHAN (MERKEZ) (62 köy 7 Mah.) MERKEZ YALNIÇAM (Bucak) HASKÖY (Bucak) 1-Açıkyazı 2-Ağzıpek 3-Alagöz 4-Altaş 5-Balıkçılar 6-Büyüksütlüce 7-Çamlıçatak 8-Çataldere 9-Değirmenli 10-Güzçimeni 11-Güzelyurt 12-Kartalpınar 13-Kazlıköy 14-Kocaköy 15-Küçüksütlüce 16 -Merkez Mah. a)atatürk Mah. b)halilefendi Mah. c)inönü Mah. d)kaptanpaşa Mah. e)karagöl Mah. f)yeni Mah. g)gürçayır Mah. 17-Ortageçit 18-Ovapınar 19-Ölçek 20-Sarıyamaç 21-Sugöze 22-Sulakyurt 23-Tepesuyu 24-Yaylacık 25-Yokuşdibi 26-Meşedibi 1-Akyaka 2-Ardıçdere 3-Bağdaşan 4-Çatalköprü 5-Çegili 6-Çetinsu 7-Çimenkaya 8-Dağevi 9-Dedegül 10-Derindere 11-Edegül 12-Hasköy 13-Kıraç 14-Merkez 15-Tepeler 16-Uzunova 1-Aşağıkurtoğlu 2-Bayramoğlu 3-Beşiktaş 4-Binbaşar 5-Çağlayık 6-Çalabaş 7-Çobanlı 8-Dağcı 9-Gölgeli 10-Hacıali 11-Köprücük 12-Lehimli 13-Bck. Merkez 14-Nebioğlu 15-Otbiçen 16-Ömerağa 17-Samanbeyli 18-Taşlıdere 19-Tazeköy 20-Tunçoluk 21-Yukarıkurtoğlu KAYNAK: İller İdaresi Genel Müdürlüğü 230

2.1.4 Hanak İlçesine Bağlı Yerleşim Birimleri HANAK (22 Köy 9 Mah.) MERKEZ 1-Altınemek 6-Çat 16-Serinkuyu 2-Aşağıaydere 7-Çavdarlı 17-Sevimli 3-Baştoklu 8-Çayağzı 18-Sulakçayır 4-Binbaşak 9-Çiçeklidağ 19-Yamaçyolu 5-Börk 10-Çimliçayır 20-Yamçılı 11-Güneşgören 21-Yukarıaydere 12-İncedere 22-Yünbüken 13-Karakale 23- Merkeze Bağlı Mah. 14-Koyunpınarı a) Alaçam Mah. 15-Sazlıçayır b) Arıkonak Mah. c) Atalar Mah. d) Avcılar Mah. e) Dilekdere Mah. f) Geç Mah. g) Oğuzyolu h) Ortakent Mah. ı) Selamverdi KAYNAK: İller İdaresi Genel Müdürlüğü 231

2.1.5 Çıldır İlçesine Bağlı Yerleşim Birimleri ÇILDIR (1 Belde 35 Köy 6 Mah.) MERKEZ MERKEZ KURTKALE(Bucak) 1-Aşıkşenlik (Belde) 10-Gölebakan 1-Ağıllı a) Âdem Yavuz Mah. 11-Güvenocak 2-Akçıl b) Fevzi Çakmak Mah. 12-Karakale 3-Akdarı c) Hasan Tahsin Mah. 13-Kaşlıkaya 4-Akkiraz d) Yeni Mah. 14-Kotanlı 5-Baltalı e) İsmet Paşa Mah. 15-Kuzukaya 6-Dirsekkaya f) Aşıkşenlik 16-Meryemköy 7-Kayabeyi 2-Akçakale 17-Saymalı 8-Kenarbel 3-Aşağıcambaz 18-Sazlısu 9-Kenardere 4-Başköy 19-Semihaşakir 10-Bucak merkez 5-Damlıca 20-Taşdeğirmen 11-Öncül 6-Doğankaya 21-Yenibeyrehatun 12-Övündü 7-Eskibeyrehatun 22-Yıldırımtepe 13-Sabaholdu 8-Eşmepınar 23-Yukarıcambaz 9-Gölbelen KAYNAK: İller İdaresi Genel Müdürlüğü 232

2.1.6 Posof İlçesine Bağlı Yerleşim Birimleri POSOF (49 Köy 6 Mah) BİNBAŞIEMİNBEY BİNBAŞIEMİNBEY(Bucak) MERKEZ MERKEZ (Bucak) 1-Armutveren 13-Kumlukoz 1-Akballı 17-Kırköy 2-Balgöze 14-Sarıçiçek 2-Alabalık 18-Kolköy 3-Binbaşıeminbey 15-Sarıdarı 3-Alköy 19-Kopuzlu 4-Çambeli 16-Savaşır 4-Arılı 20-Kurşunçavuş 5-Çayırçimen 17-Süngülü 5-Asmakonak 21-Özbaşı 6-Derindere 18-Sütoluk 6-Aşıküzeyir 22-Söğütlükaya 7-Erim 19-Taşkıran 7-Aşıkzülali 23-Uğurca 8-Gönülaçan 20-Türkgözü 8-Baykent 24-Uluçam 9-Gümüşkavak 21-Yaylaaltı 9-Çakırkoç 25-Yolağzı 10-İncedere 22-Yeniköy 10-Çamyazı 26- Merkeze Bağlı Mah. 11-Kalkankaya 23-Yurtbekler 11-Demirdöven a)çermik Mah. 12-Kayınlı 12-Doğrular b)eski Rabat Mah. 13-Günbatan c)kayabaşı Mah. 14-Günlüce d)orta Mah. 15-Gürarmut e)yayla Yolu Mah. 16-Kaleönü f)yeni Rabat Mah. 27-Yurtbaşı KAYNAK: İller İdaresi Genel Müdürlüğü 233

2.1.7 Göle ve Damal İlçelerine Bağlı Yerleşim Birimleri GÖLE (1 Belde 50 Köy 6 Mah.) DAMAL(7 Köy 8 Mah.) ÇAYIRBAŞI (Bck) ÇAYIRBAŞI (Bck) MERKEZ MERKEZ MERKEZ 1-Arpaşen 13-Kayaaltı 1-Balçeşme 16-Hoşdülbent 1-Mrk. Bağlı 2-Bellitepe 14-Mollahasan 2-Büyükaltınbulak 17-Karatavuk(Esenyayla) Mahalleler 3-Budaklı 15-Sürügüden 3-Çakırüzüm 18-Koyunlu a) Ata Mahallesi 4-Çakıldere 16-Tahtakıran 4-Çalıdere 19-Köprülü(belde) b) Cumhuriyet Mahallesi 5-Çardaklı 6-Bucak merkez 17-Tellioğlu 18-Uğurtaşı 5-Çullu 6-Dedekılıç a) Dedeşen b) Durançam c) Çaybaşı Mahallesi 7-Çobanköy 19-Yağmuroğlu 7-Dereyolu 20-Kuytuca d) İnönü Mahallesi 8-Damlasu 20-Yanatlı 8-Dölekçayır 21-Kuzupınarı e) Kalender Mahallesi 9-Dengeli 10-Gülüstan 21-Yavuzlar 22-Yeleçli 9-Durucasu 10-Esenboğaz 22-Küçükaltınbulak 23-Okçu f) Konuksever Mahallesi 11-Kalecik 12-Karlıyazı 23-Yeniköy 24-Yiğitkonağı 11-Eskidemirkapı 12-Filizli 13-Gedik 14-Günorta 15-Merk. Bağlı Mh. a) Fevzi Çakmak Mh. b) K.Karabekir Mh. c) Kubilaybey Mh. d) Salimbey Mh. 24-Samandöken 25-Senemoğlu 26-Serinçayır 27-Toptaş 28-Yenidemirkapı g) Mustafa Kemal Mah. h) Serhat Mahallesi 2-Seyitören 3-Tepeköy 4-Burmadere 5-Dereköy 6-Eskikılıç 7-İkizdere 8-Otağlı KAYNAK: İdaresi Müdürlüğü İller Genel 234

2.2 İklim Ardahan Doğu Anadolu bölgesinin en soğuk illeri arasındadır. Genelde karasal iklim hâkim olup, kışları uzun, soğuk ve kar yağışlı, yazları ise kısa ve serindir. Kış ve yaz mevsimleri arasında sıcaklık farkı büyük olduğu gibi gece ve gündüz arasındaki sıcaklık farkı da büyüktür. Yazın 35,0 0 C ye kadar çıkabilen sıcaklıkların, kışın 36,3 0 C ye kadar düştüğü görülür. Sonbahar ilk donları Eylül ayının sonlarında, ilkbahar son donları Haziran ayının ortalarında olur. Son 10 yıllık verilere göre İlimizin aylara göre ortalama yağış, ortalama sıcaklık, ortalama nispi nem, en düşük sıcaklık ile en yüksek sıcaklık miktarları aşağıda verilmiştir. Ardahan İli Ortalama 15 Yıllık İklim Verileri AYLAR Ortalam a Sıcaklık C En Yüksek Sıcaklık C En Düşük Sıcaklık C Son 10 Yılın Ort. Yağış (mm.) 2010 Yılı Yağış Mik. (mm) Ort. Kar Örtülü Gün Sayısı Ortalama Açık Gün Sayısı OCAK - -4,7-16,4 21,3 67,9 30,3 5,5 ŞUBAT 10,6 1 0-3,8-16,9 21,3 20,2 28,3 6,5-4,3, 2,0-10,2 42,2 69,7 25,6 7,2 MART 9 4,4 10,7-1,5 61,5 56,4 6,2 5,9 NISAN MAYIS HAZIRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKIM KASIM 9,3 16,0 2,7 85,7 67,8 0,4 4,3 İlkbahar Geç ve Sonbahar Erken don Tarihleri 12,8 20,1 5,7 107,9 115,0 6,1 15 Haz./ - 4 16,4 24,2 8,7 79,2 85,9 8,1 16,3 24,8 8,5 68,7 38,3 9,8 12,0 20,8 3,7 36,8 25,7 12,5 05 Eyl. / - 4 6,5 14,4-0,4 49,2 77,9 1,0 10,3-0,7 6,2-6,2 32,5 0 10,7 8,4 ARALIK -7,2-1,3-12,4 28,8 4,6 25,3 4,9 Yıllık 3,7 10,8-2,9 529,2 629,4 127,8 89,5 Ardahan da yağışlar; kışın kar, yılın diğer mevsimlerinde yağmur olmak üzere her mevsimde (üniform) görülmekle birlikte en fazla yağış Nisan, Mayıs ve Haziran aylarına rastlar. Yıllık 533,4 mm. yağış ortalaması görülmektedir. Kış mevsimi genellikle Ekim ayı sonlarında başlayıp, Nisan ayı sonlarına kadar sürmekte olup, ortalama kar örtülü gün sayısı 127,8 gündür. 15 Yıllık ortalama sıcaklık 3,7 C ve ortalama bağıl nem oranı %71 olarak gerçekleşmiştir. 2,0 ile 8,0 arası oranında bulutluluk, yıllık ortalama 224,5 gün ve kapalı gün sayısının 51 olarak gerçekleşmesi; İl de iklimin genel olarak serin geçmesinin en önemli nedenleri arasında dikkat çekmektedir. İlkbahar geç donları 15 Haziran a kadar sürmekte ve sonbahar erken donları da 5 Eylül de görülmeye başlamaktadır Alt Bölge olan Posof bölgesi; yıllık ortalama yağış miktarı (600mm) ve ortalama yüksek sıcaklıkların daha fazla olması ile nispeten daha ılıman bir iklime sahiptir. 235

Toplam Yağış Ortalaması (mm) Aylar Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ardahan 67.9 20.2 69.8 56.4 110.5 115.0 85.9 38.3 25.7 77.9 6.4 Toplam Güneşlenme Süresi Ortalaması (saat) Aylar Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ardahan 2.4 3.4 4.9 4.4 6.6 8.4 9.3 8.9 8.3 4.7 5.7 2.8 Ortalama Nem (%) Aylar Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ardahan 78.5 79.4 73.2 78.0 76.5 74.6 75.1 69.6 69.5 77.2 66.7 73.0 En Yüksek Sıcaklık Ortalamaları ( o C ) Aylar Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ardahan 7.0 9.2 14.4 17.2 22.0 28.1 30.0 30.4 29.4 22.2 17.4 14.3 En Düşük Sıcaklık Ortalamaları ( o C ) Aylar Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ardahan -21.0-18.2-12.9-5.0-0.2 5.0 9.0 7.2 3.9-4.2-10.2-15.2 2.3 İlin Genel Tarımsal Durumu Ardahan ekonomisi genel olarak tarım ve özelde de hayvancılık sektörüne dayanmaktadır. Uygun olmayan iklim şartları nedeniyle bitkisel üretim yem bitkileri haricinde verim açısından son derece düşüktür. Ancak üretimden elde edilen tarımsal ürünler kalite bakımından özellikle de ekolojik bakımdan oldukça iyi durumdadır. İlde yapılan bitkisel üretim ve arı ürünlerin hemen hemen tamamı organik ürün niteliğine sahiptir. İl deki tarım işletmelerinin % 95 i bitkisel ve hayvansal üretimin birlikte yapıldığı polikültür işletmelerdir. Sadece bitkisel üretim yapan işletmeler % 4 ve sadece hayvansal üretim yapan işletmeler ise % 1 dir. Sektörde yer alan işletmelerin tamamına yakını küçük ölçekli, kapalı ekonomi tipi, geleneksel üretimde bulunan aile işletmeleridir. Türkiye genelinde olduğu gibi Ardahan İlindeki tarım işletmeleri; hızlı nüfus artışı ve artan nüfusun tarım dışı sektörde istihdam edilmesi zorunluluğuna karşılık, bu sektörlerde iş gücü talebinin nüfus artışına uygun düzeyde artırılamaması; tarımın gelişim hızının nüfus artışını karşılamada yetersiz kalması ve miras yoluyla arazilerin bölünmesi gibi nedenlerle giderek küçülmüştür. İlin en önemli tarımsal aktivitesi mera hayvancılığı olması nedeniyle tarım alanlarının işlemeli tarımdan ziyade, mera - yayla öncesi ve sonrası doğal otlaklık olarak değerlendirilmesi şeklindedir. 3-4 aylık mera ve yayla süresi içerisinde bu alanlardan, tamamen hububat (arpa, buğday) ve kaba yem (fiğ, korunga, yonca, çavdar, yulaf, çayır otu) üretimi sağlanmaktadır. İl de tarımsal faaliyet içerisinde hayvancılık ön plandadır. Mevcut tarımsal işletmelerin % 95.60 ı hayvancılık yapmaktadır. Hayvancılık işletmelerinin tamamında sığır yetiştiriciliği ağırlıkta olmak üzere bir kısmı aynı zamanda koyunculuk ve/veya arıcılıkta yapmaktadır. 236

2.3.1 Ardahan İl Geneli Arazi Kullanım Durumu ARAZİ DAĞILIMI YÜZÖLÇÜMÜ (ha) YÜZDELİK DİLİM (%) TARIMA ELVERİŞLİ ALAN (ha) 84.250,8 17,4 % ÇAYIR ALANI* (ha) 79.900 16,5 % MERA ALANI (ha) 205.778 42,5 % ORMAN ve FUNDALIK ALAN (ha) 31.957,2 6,6 % TARIM DIŞI ALAN (ha) 82.314 17 % TOPLAM 484.200 100 % (* ) Özel mülkiyetteki Çayırlıklar Ardahan ili arazi dağılım grafiği 2.3.2 Arazi Kullanım Kabiliyet Sınıflandırması ve Toprak Yapısı İl genelinde arazi yapısı; arazinin çevresel özellikleri, potansiyel verim ve arazi uygunluğu benzer olan özelliklere sahip iki alt bölgeye ayrılmıştır. Birinci alt bölge olan Ardahan Merkez İlçe, Göle, Hanak, Damal ve Çıldır alt bölgesi ortalama 1800-2000 m. rakımlı olup, sert ve uzun kış şartlarından dolayı 123 günlük kısa bir yetiştirme periyoduna sahiptir. İkinci alt bölge olan Posof alt bölgesi ilçe merkezi ve daha aşağılarda kalan köyleri ortalama 900 m. diğer kısımları 1583-1700 m. rakımda olup, 214 günlük yetiştirme periyoduna sahiptir. Bu alt bölge mikro klima özelliğinden dolayı değişik ürünlerin yetiştirilmesi avantajına sahip olup yılın büyük bir bölümünde bitki örtüsü yeşil olarak kalabilmektedir. İlçede büyük oranda meşe, çam, köknar, ladin, huş, kızılağaç, gürgen ve fındık ağaçlarından oluşan doğal orman alanı içerisinde yer almaktadır. Bu alt bölgede arpa, buğday, çavdar, fasulye, mısır, elma, erik, kiraz, vişne, ceviz, patates, lahana, salatalık, marul ve soğan gibi tarımsal ürünler yetiştirilebilmektedir. Yetiştiriciliği yapılan bu ürünler çoğunlukla öz tüketimde kullanılmaktadır. 237

Ardahan da İl geneli toprak yapısı çok fazla çeşitlilik arz etmemektedir. Ovalar, yüksek düzlük kesimler, havzaların tamamı en azından otsu bitki örtüsü ile kaplı olup, birinci derecede erozyona açık çıplak toprak yapısı içermemektedir. Genel manada toprak yapısı; kullanma kabiliyet sınıfları sekiz adet olup, toprak zarar ve sınırlandırmaları I. sınıf dan VIII. sınıf a doğru giderek artmaktadır. İşlemeli tarım için uygun olan arazi I. ve IV. sınıf arazilerdir. Ardahan da sulu tarım yapılan arazi I. ve II. Sınıf araziden oluşmaktadır. Posof alt bölgesi hariç, tarım alanları büyük oranda I-III. sınıf araziler üzerinde yapılmaktadır. Posof alt bölgesinde; mevcut genel arazi yapısı gereği sulu tarım III. ve IV. sınıf arazide, kuru tarım büyük oranda III.-V. sınıf arazilerde ve yaklaşık % 18 i ise VI. sınıf arazide yapılmaktadır. Ardahan da çayır alanlarının büyük bir kısmı ovalarda bulunup, I. ve IV. sınıf arazi yapısındadır. Meralar büyük bir alana sahip olup, III. ve VII. sınıf araziler üzerinde bulunmaktadır. İl de orman ve fundalık alanlar genellikle dik ve sarp eğilimli olup, IV. ve VII. sınıf arazi üzerinde olduğu görülmektedir. Toprakların %19,63 ü derin, %52,70 i orta derin ve %27,67 si ise sığdır. İl de çorak arazi, çıplak kayalık veya moloz, ırmak taşkın yatakları yok denecek kadar az bulunmaktadır. Ayrıca İl geneli alan içerisinde yaklaşık olarak 16.176,5 ha. Su yüzeyi bulunmaktadır. İl geneli alanların %15 inde hafif, %60 ında orta ve %25 inde ise şiddetli yüzey erozyonu olduğu tespit edilmiştir. Ardahan da yağış ve topografik yapı olumlu olup, araziler uygun kullanıldığı takdirde erozyon önlenebilecek durumdadır. Erozyonun önlenmesinde ise; çayır-mera alanlarının kapasitesine uygun olarak, otlatma dönem ve şeklinin de (küçükbaş ve büyükbaş değişikliği - münavebeli otlatma) göz önünde bulundurularak kullanılması ve de ağaçlandırma çalışmalarında sürekliliğin sağlanması büyük önem taşımaktadır. Arazi kullanım kabiliyetlerine ilişkin tablo ve grafik aşağıda düzenlenmiştir. Alt Bölgeler Alan Alanın Arazi Kabiliyet Sınıflarına Göre Dağılımı I - II III - V VI - VIII I. Alt Bölge % 87,46 % 32,88 % 50,17 % 16,95 Merkez İlçe, Göle, Hanak, Damal, Çıldır 423.500 ha. 139.246,8 ha. 212.469,95 ha. 71.783,25 ha. II. Alt Bölge % 12,54 % 3,7 % 37,9 % 58,4 Posof 60.700 ha. 2.245,9 ha. 23.005,3 ha. 35.448,8 ha. TOPLAM 484.200 ha. 141.492,7 ha. 235.475,25 ha. 107.232,05 ha. Toplam alana oranı % 100 % 29,22 % 48,63 % 22,15 Orta, Derin, Sığ Toprakların Yüzdelik Dilimleri 238

2.3.3 Merkez İlçe Genelinde Yetiştirilen Ürünlere Göre Üretim Alanları Ürünler İşletme Sayısı Arazi Sayısı Ekili Alan (da,m2) Ürünün Ekildiği Alanın Toplam Ekili Alana Oranı Fiğ 2662 14720 104.015,322 47,45% Çayır Otu 2111 5879 40.110,962 18,30% Arpa 2309 7774 38.373,584 17,51% Korunga 723 1883 15.160,159 6,92% Buğday (Ekmeklik) 1321 2829 14.190,786 6,47% Yonca 226 454 3.124,018 1,43% Yulaf 147 260 1.670,796 0,76% Nadas 97 222 1.344,210 0,61% Macar Fiği 28 165 857,251 0,39% Çayır/Mera 12 13 156,963 0,07% Patates 17 27 152,929 0,07% Çavdar 6 7 31,443 0,01% Yem Bezelyesi 1 6 14,487 0,01% Tritikale 1 1 1,662 0,00% MERKEZ GENEL TOPLAMI 3747 34240 219.204,572 2012 yılı ocak ayı ÇKS verisidir. 2.3.4 Göle İlçe Genelinde Yetiştirilen Ürünlere Göre Üretim Alanları Ürünler İşletme Sayısı Arazi Sayısı Ekili Alan Ürünün Ekildiği Alanın (da,m2) Toplam Ekili Alana Oranı Fiğ 3540 27927 157.007,807 75,31% Çayır Otu 689 2082 21.911,221 10,51% Arpa 822 2341 10.619,603 5,09% Korunga 484 1273 7.608,050 3,65% Buğday (Ekmeklik) 416 946 3.811,502 1,83% Çayır/Mera 275 660 3.240,280 1,55% Yonca 149 280 2.034,660 0,98% Nadas 69 170 1.043,371 0,50% Yulaf 99 158 788,988 0,38% Çavdar 67 122 409,796 0,20% Patates 2 2 9,625 0,00% Yem Bezelyesi 2 2 4,869 0,00% Vasıfsız Çayır 1 3 2,701 0,00% GÖLE GENEL TOPLAMI 3703 35966 208.492,473 2012 yılı ocak ayı ÇKS verisidir. 239

2.3.5 Hanak İlçe Genelinde Yetiştirilen Ürünlere Göre Üretim Alanları Ürünler İşletme Sayısı Arazi Sayısı Ekili Alan (da,m2) Fiğ 1494 6458 36.226,271 36,29% Arpa 1328 4301 18.496,696 18,53% Çayır Otu 1019 2715 17.362,838 17,40% Korunga 721 2037 12.758,462 12,78% Buğday (Ekmeklik) 1000 2778 11.754,892 11,78% Yonca 164 367 2.204,492 2,21% Çavdar 106 190 758,101 0,76% Yulaf 11 23 136,873 0,14% Macar Fiği 7 23 87,036 0,09% Nadas 5 5 24,201 0,02% Patates 1 1 2,863 0,00% Ayçiçeği (Çerezlik) 1 1 0,919 0,00% HANAK GENEL TOPLAMI 2012 yılı ocak ayı ÇKS verisidir. 1886 18899 99.813,644 Ürünün Ekildiği Alanın Toplam Ekili Alana Oranı 2.3.6 Damal İlçe Genelinde Yetiştirilen Ürünlere Göre Üretim Alanları Ürünler İşletme Sayısı Arazi Sayısı Ekili Alan (da,m2) Çayır Otu 888 2650 19.072,605 33,93% Arpa 916 3015 12.935,784 23,02% Çavdar 848 2749 12.673,816 22,55% Buğday (Ekmeklik) 286 693 3.527,434 6,28% Fiğ 136 546 3.188,500 5,67% Yem Bezelyesi 148 564 2.990,194 5,32% Korunga 76 163 895,069 1,59% Vasıfsız Çayır 41 116 600,901 1,07% Yonca 13 20 99,484 0,18% Buğday (Makarnalık) 11 14 85,013 0,15% Yulaf 12 20 79,082 0,14% Nadas 6 12 46,704 0,08% Patates 3 3 5,463 0,01% Çayır/Mera 1 1 5,412 0,01% DAMAL GENEL TOPLAMI 2012 yılı ocak ayı ÇKS verisidir. 1225 10566 56.205,461 Ürünün Ekildiği Alanın Toplam Ekili Alana Oranı 240

2.3.7 Posof İlçe Genelinde Yetiştirilen Ürünlere Göre Üretim Alanları Ürünler İşletme Sayısı Arazi Sayısı Ekili Alan (da,m2) Çayır Otu 928 4086 21.889,873 58,84% Buğday (Ekmeklik) 492 1375 4.705,225 12,65% Korunga 392 1218 3.858,192 10,37% Yonca 301 842 3.126,249 8,40% Arpa 383 814 2.353,091 6,32% Karışık Meyvelik 292 613 655,829 1,76% Çavdar 19 39 258,239 0,69% Patates 119 125 149,457 0,40% Mısır (Dane) 30 32 43,526 0,12% Nadas 4 9 28,839 0,08% Fiğ 3 6 18,987 0,05% Tritikale 1 1 9,248 0,02% Macar Fiği 2 3 8,048 0,02% Yulaf 1 2 4,067 0,01% Lahana (beyaz) 1 2 3,934 0,01% POSOF GENEL 1073 9167 37.112,804 TOPLAMI 2012 yılı ocak ayı ÇKS verisidir. Ürünün Ekildiği Alanın Toplam Ekili Alana Oranı 2.3.8 Çıldır İlçe Genelinde Yetiştirilen Ürünlere Göre Üretim Alanları Ürünler İşletme Sayısı Arazi Sayısı Ekili Alan (da,m2) Fiğ 1214 5121 36.239,917 31,24% Arpa 1540 5459 29.975,613 25,84% Çayır Otu 1328 3830 28.127,549 24,25% Buğday (Ekmeklik) 1089 2740 14.437,552 12,45% Korunga 266 578 4.128,750 3,56% Yonca 120 237 1.420,817 1,22% Nadas 73 160 891,821 0,77% Karışık Meyvelik 133 265 380,458 0,33% Yulaf 36 64 375,605 0,32% Çavdar 5 5 17,231 0,01% Macar Fiği 1 1 9,046 0,01% Patates 2 2 2,828 0,00% ÇILDIR GENEL 1999 18462 116.007,187 TOPLAMI 2012 yılı ocak ayı ÇKS verisidir. Ürünün Ekildiği Alanın Toplam Ekili Alana Oranı 241

2.3.9 İl Genelinde Yetiştirilen Ürünlere Göre Üretim Alanları ÜRÜNLER İşletme Sayısı Arazi Sayısı Ekili Alan (da,m 2 ) Ürünün Ekildiği Alanın Toplam Ekili Alana Oranı Fiğ 9049 54778 336.696,804 45,8 % Arpa 7298 23704 112.754,371 15,3 % Çayır Otu 6963 21242 148.475,048 20,2 % Buğday (Ekmeklik) 4604 11361 52.427,391 7,1 % Korunga 2662 7152 44.408,682 6,0 % Yonca 973 2200 12.009,720 1,6 % Yulaf 306 527 3.055,411 0,4 % Nadas 254 578 3.379,146 0,5 % Macar Fiği 38 192 961,381 0,1 % Patates 144 160 323,165 0,0 % Yem Bezelyesi 151 572 3009,55 0,4 % Çavdar 1051 3112 14.148,626 2,0 % Çayır/Mera 288 674 3.402,655 0,5 % Tritikale 2 2 10,910 0,0 % Karışık Meyvelik 425 878 1.036,287 0,1 % Mısır (dane) 30 32 43,526 0,0 % Lahana (Beyaz) 1 2 3,934 0,0 % Buğday (Makarnalık) 11 14 85,013 0,0 % Vasıfsız Çayır 42 119 603,602 0,0 % Ayçiçeği (Çerezlik) 1 1 0,919 0,0 % İL GENELİ 13525 127300 736.836,141 TOPLAMI 2012 yılı ocak ayı ÇKS verisidir. Ardahan İl Genelinde Yetiştirilen Başlıca Ürünlerin Ekim Alanlarına İlişkin Grafik 242

2.3.10 İlçeler Bazında Yetiştirilen Ürünlere Göre Üretim Alanlarına İlişkin Sayısal Veriler İlçe Adı Ürünler İsletme Sayısı Arazi Sayısı Ekili (da,m2) Alan Ekili Alanın ARDAHAN Toplamına Oranı Ekili Alanın İlçe Toplamına Oranı Ürünün ARDAHAN Toplamına Oranı MERKEZ 3747 34240 219.204,572 29,75% MERKEZ Fiğ 2662 14720 104.015,322 14,11% 47,45% 30,89% MERKEZ Çayır Otu 2111 5879 40.110,962 5,44% 18,30% 27,02% MERKEZ Arpa 2309 7774 38.373,584 5,21% 17,51% 34,03% MERKEZ Korunga 723 1883 15.160,159 2,06% 6,92% 34,14% MERKEZ Buğday (Ekmeklik) 1321 2829 14.190,786 1,93% 6,47% 27,07% MERKEZ Yonca 226 454 3.124,018 0,42% 1,43% 26,01% MERKEZ Yulaf 147 260 1.670,796 0,23% 0,76% 54,68% MERKEZ Nadas 97 222 1.344,210 0,18% 0,61% 39,78% MERKEZ Macar Fiği 28 165 857,251 0,12% 0,39% 89,17% MERKEZ Çayır/Mera 12 13 156,963 0,02% 0,07% 4,61% MERKEZ Patates 17 27 152,929 0,02% 0,07% 47,32% MERKEZ Çavdar 6 7 31,443 0,00% 0,01% 0,22% MERKEZ Yem Bezelyesi 1 6 14,487 0,00% 0,01% 0,48% MERKEZ Tritikale 1 1 1,662 0,00% 0,00% 15,23% GÖLE 3703 35966 208.492,473 28,29% GÖLE Fiğ 3540 27927 157.007,807 21,31% 75,31% 46,63% GÖLE Çayır Otu 689 2082 21.911,221 2,97% 10,51% 14,76% GÖLE Arpa 822 2341 10.619,603 1,44% 5,09% 9,42% GÖLE Korunga 484 1273 7.608,050 1,03% 3,65% 17,13% GÖLE Buğday (Ekmeklik) 416 946 3.811,502 0,52% 1,83% 7,27% 243

GÖLE Çayır/Mera 275 660 3.240,280 0,44% 1,55% 95,23% GÖLE Yonca 149 280 2.034,660 0,28% 0,98% 16,94% GÖLE Nadas 69 170 1.043,371 0,14% 0,50% 30,88% GÖLE Yulaf 99 158 788,988 0,11% 0,38% 25,82% GÖLE Çavdar 67 122 409,796 0,06% 0,20% 2,90% GÖLE Patates 2 2 9,625 0,00% 0,00% 2,98% GÖLE Yem Bezelyesi 2 2 4,869 0,00% 0,00% 0,16% GÖLE Vasıfsız Çayır 1 3 2,701 0,00% 0,00% 0,45% ÇILDIR 1999 18462 116.007,187 15,74% ÇILDIR Fiğ 1214 5121 36.239,917 4,92% 31,24% 10,76% ÇILDIR Arpa 1540 5459 29.975,613 4,07% 25,84% 26,58% ÇILDIR Çayır Otu 1328 3830 28.127,549 3,82% 24,25% 18,94% ÇILDIR Buğday (Ekmeklik) 1089 2740 14.437,552 1,96% 12,45% 27,54% ÇILDIR Korunga 266 578 4.128,750 0,56% 3,56% 9,30% ÇILDIR Yonca 120 237 1.420,817 0,19% 1,22% 11,83% ÇILDIR Nadas 73 160 891,821 0,12% 0,77% 26,39% ÇILDIR Karışık Meyvelik 133 265 380,458 0,05% 0,33% 36,71% ÇILDIR Yulaf 36 64 375,605 0,05% 0,32% 12,29% ÇILDIR Çavdar 5 5 17,231 0,00% 0,01% 0,12% ÇILDIR Macar Fiği 1 1 9,046 0,00% 0,01% 0,94% ÇILDIR Patates 2 2 2,828 0,00% 0,00% 0,88% 244

İlçe Adı Ürünler İsletme Sayısı Arazi Sayısı Ekili Alan (da,m2) Ekili Alanın ARDAHAN Toplamına Oranı Ekili Alanın İlçe Toplamına Oranı Ürünün ARDAHAN Toplamına Oranı HANAK 1886 18899 99.813,644 13,54% HANAK Fiğ 1494 6458 36.226,271 4,92% 36,29% 10,76% HANAK Arpa 1328 4301 18.496,696 2,51% 18,53% 16,40% HANAK Çayır Otu 1019 2715 17.362,838 2,36% 17,40% 11,69% HANAK Korunga 721 2037 12.758,462 1,73% 12,78% 28,73% HANAK Buğday (Ekmeklik) 1000 2778 11.754,892 1,60% 11,78% 22,42% HANAK Yonca 164 367 2.204,492 0,30% 2,21% 18,36% HANAK Çavdar 106 190 758,101 0,10% 0,76% 5,36% HANAK Yulaf 11 23 136,873 0,02% 0,14% 4,48% HANAK Macar Fiği 7 23 87,036 0,01% 0,09% 9,05% HANAK Nadas 5 5 24,201 0,00% 0,02% 0,72% HANAK Patates 1 1 2,863 0,00% 0,00% 0,89% HANAK Ayçiçeği (Çerezlik) 1 1 0,919 0,00% 0,00% 100,00% DAMAL 1225 10566 56.205,461 7,63% DAMAL Çayır Otu 888 2650 19.072,605 2,59% 33,93% 12,85% DAMAL Arpa 916 3015 12.935,784 1,76% 23,02% 11,47% DAMAL Çavdar 848 2749 12.673,816 1,72% 22,55% 89,58% DAMAL Buğday (Ekmeklik) 286 693 3.527,434 0,48% 6,28% 6,73% DAMAL Fiğ 136 546 3.188,500 0,43% 5,67% 0,95% DAMAL Yem Bezelyesi 148 564 2.990,194 0,41% 5,32% 99,36% DAMAL Korunga 76 163 895,069 0,12% 1,59% 2,02% DAMAL Vasıfsız Çayır 41 116 600,901 0,08% 1,07% 99,55% DAMAL Yonca 13 20 99,484 0,01% 0,18% 0,83% 245

DAMAL Buğday (Makarnalık) 11 14 85,013 0,01% 0,15% 100,00% DAMAL Yulaf 12 20 79,082 0,01% 0,14% 2,59% DAMAL Nadas 6 12 46,704 0,01% 0,08% 1,38% DAMAL Patates 3 3 5,463 0,00% 0,01% 1,69% DAMAL Çayır/Mera 1 1 5,412 0,00% 0,01% 0,16% POSOF 1073 9167 37.112,804 5,04% POSOF Çayır Otu 928 4086 21.889,873 2,97% 58,84% 14,74% POSOF Buğday (Ekmeklik) 492 1375 4.705,225 0,64% 12,65% 8,97% POSOF Korunga 392 1218 3.858,192 0,52% 10,37% 8,69% POSOF Yonca 301 842 3.126,249 0,42% 8,40% 26,03% POSOF Arpa 383 814 2.353,091 0,32% 6,32% 2,09% POSOF Karışık Meyvelik 292 613 655,829 0,09% 1,76% 63,29% POSOF Çavdar 19 39 258,239 0,04% 0,69% 1,83% POSOF Patates 119 125 149,457 0,02% 0,40% 46,25% POSOF Mısır (Dane) 30 32 43,526 0,01% 0,12% 100,00% POSOF Nadas 4 9 28,839 0,00% 0,08% 0,85% POSOF Fiğ 3 6 18,987 0,00% 0,05% 0,01% POSOF Tritikale 1 1 9,248 0,00% 0,02% 84,77% POSOF Macar Fiği 2 3 8,048 0,00% 0,02% 0,84% POSOF Yulaf 1 2 4,067 0,00% 0,01% 0,13% POSOF Lahana (beyaz) 1 2 3,934 0,00% 0,01% 100,00% ARDAHAN TOPLAMI 13.525 127.300 736.836,141 246

2.3.11 Ardahan İl Genelinde Parsel Bilgileri İlçe Adı Parsel Sayısı Arazi Sayısı Müracaat Edilen Alan (da,m2) Müracaat Alan (da,m2) Edilmeyen Toplam (da,m2) Alan MERKEZ 31.923 33.073 219.774,369 24.808,660 244.583,029 GÖLE 34.105 35.476 208.734,365 20.901,188 229.635,553 ÇILDIR 17.873 18.257 116.102,397 6.840,219 122.942,616 HANAK 17.629 18.724 100.081,487 15.090,086 115.171,573 DAMAL 10.298 10.591 56.854,555 12.467,169 69.321,724 POSOF 13.016 13.432 52.949,982 6.236,588 59.186,570 TOPLAM 124.844 129.553 754.497,155 86.343,910 840.841,065 2012 yılı ocak ayı ÇKS verisidir. 2.3.12 Merkez İlçe Arazi Dağılım Durumu Arazi Dilimleri (da) MERKEZ < 5 5-10 10-20 20-50 50-100 100-200 TOPLAM İşletme Sayısı 3271 3202 2323 815 74 7 3750 Arazi Sayısı 17979 10589 4565 1101 81 8 34323 Kullanılan Alan 49.057,834 73.691,110 60.643,810 30.487,162 4.934,604 904,975 219.719,495 % Genel Toplam 22,33% 33,54% 27,60% 13,88% 2,25% 0,41% 100,00% % ARDAHAN 24,23% 28,22% 33,65% 36,62% 28,50% 32,28% 29,12% 2012 yılı ocak ayı ÇKS verisidir. 2.3.13 Çıldır İlçesi Arazi Dağılım Durumu ÇILDIR Arazi Dilimleri (da) < 5 5-10 10-20 20-50 50-100 100-200 TOPLAM İşletme Sayısı 1720 1778 1221 310 34 1 1999 Arazi Sayısı 9107 6555 2412 378 37 1 18490 Kullanılan Alan 25.166,993 46.318,367 31.959,748 10.168,485 2.344,726 144,078 116.102,39 7 % Genel Toplam 21,68% 39,89% 27,53% 8,76% 2,02% 0,12% 100,00% % ARDAHAN 12,43% 17,74% 17,73% 12,21% 13,54% 5,14% 15,39% 2012 yılı ocak ayı ÇKS verisidir. 247

2.3.14 Damal İlçesi Arazi Dağılım Durumu DAMAL Arazi Dilimleri (da) < 5 5-10 10-20 20-50 50-100 200-500 TOPLAM İşletme Sayısı 1135 949 526 215 27 1 1225 Arazi Sayısı 6966 2631 759 251 27 1 10635 Kullanılan Alan 19.469,564 17.949,086 10.220,418 7.161,733 1.743,214 302,446 56.846,461 % Genel Toplam 34,25% 31,57% 17,98% 12,60% 3,07% 0,53% 100,00% % ARDAHAN 9,61% 6,87% 5,67% 8,60% 10,07% 6,18% 7,54% 2012 yılı ocak ayı ÇKS verisidir. 2.3.15 Göle İlçesi Arazi Dağılım Durumu Arazi Dilimleri (da) GÖLE < 5 5-10 10-20 20-50 50-100 100-200 200-500 500-1000 1000-2500 TOPLAM İşletme Sayısı 3309 3124 1994 629 80 10 2 1 1 3706 Arazi Sayısı 21555 9964 3578 811 90 12 15 2 1 36028 Kullanılan Alan 55.928,666 69.215,941 46.935,042 22.244,941 5.889,043 1.639,607 4.593,525 1.136,600 1.137,700 208.721,065 % Genel Toplam 26,80% 33,16% 22,49% 10,66% 2,82% 0,79% 2,20% 0,54% 0,55% 100,00% % ARDAHAN 27,62% 26,50% 26,04% 26,72% 34,02% 58,48% 93,82% 100,00% 100,00% 27,67% 2012 yılı ocak ayı ÇKS verisidir. 2.3.16 Hanak İlçesi Arazi Dağılım Durumu HANAK Arazi Dilimleri (da) < 5 5-10 10-20 20-50 50-100 TOPLAM İşletme Sayısı 1752 1665 936 219 20 1886 Arazi Sayısı 11274 5772 1626 268 20 18960 Kullanılan Alan 30.810,81 9 39.587,542 21.073,303 7.326,294 1.278,646 100.076,604 % Genel Toplam 30,79% 39,56% 21,06% 7,32% 1,28% 100,00% % ARDAHAN 15,22% 15,16% 11,69% 8,80% 7,39% 13,27% 2012 yılı ocak ayı ÇKS verisidir. 248

2.3.17 Posof İlçesi Arazi Dağılım Durumu Arazi Dilimleri (da) POSOF < 5 5-10 10-20 20-50 50-100 100-200 TOPLAM İşletme Sayısı 1115 800 430 165 15 1 1160 Arazi Sayısı 10528 2118 701 207 15 1 13570 Kullanılan Alan 22.058,128 14.399,475 9.391,386 5.864,554 1.121,531 114,908 52.949,982 % Genel Toplam 41,66% 27,19% 17,74% 11,08% 2,12% 0,22% 100,00% % ARDAHAN 10,89% 5,51% 5,21% 7,04% 6,48% 4,10% 7,02% 2012 yılı ocak ayı ÇKS verisidir. 2.3.18 Ardahan Genelinde Ortalama İşletme ve Arazi Büyüklüğü Arazi Sayısı İşletme Sayısı Kullanılan Arazi Alanı Ortalama Arazi Ortalama İşletme İlçe Adı % ARDAHAN % Türkiye % ARDAHAN % Türkiye (da,m2) % ARDAHAN % Türkiye Alanı (da,m2) Büyüklüğü (da,m2) ÇILDIR 18462 14,49% 0,11% 1999 14,78% 0,10% 116.007,187 15,74% 0,08% 6,284 58,033 DAMAL 10566 8,29% 0,06% 1225 9,06% 0,06% 56.205,461 7,63% 0,04% 5,319 45,882 GÖLE 35966 28,23% 0,21% 3703 27,37% 0,18% 208.492,473 28,29% 0,15% 5,797 56,304 HANAK 18899 14,84% 0,11% 1886 13,94% 0,09% 99.813,644 13,54% 0,07% 5,281 52,923 MERKEZ 34240 26,88% 0,20% 3747 27,70% 0,18% 219.204,572 29,75% 0,16% 6,402 58,501 POSOF 9250 7,26% 0,05% 1076 7,95% 0,05% 37.203,344 5,05% 0,03% 4,022 34,576 2012 yılı ocak ayı ÇKS verisidir. 2.3.19 Ardahan İlinde Yetiştirilen Önemli Bitkisel Ürünlerin Ekim Alanı ve Üretim Değerleri Ürünler Ekim Alanı (da) Üretim Miktarı Üretim Değeri (ton) ( TL.) Buğday 52.512 8.401 4.200.500 Arpa 112.754 20.295 9.132.750 Çavdar 14.148 2.122 954.900 Yulaf 3.055 428 192.600 Korunga (Kuru Ot) 44.408 13.766 6.194.700 Fiğ+Macar Fiğ (Kuru Ot) 337.658 108.050 48.622.500 Yonca (Kuru Ot) 12.009 4.203 1.891.350 Patates 323 516 619.200 TOPLAM 576.867 157.781 71.808.500 249

Ekim alanı ve üretim miktar grafiği 2.3.20 Ardahan İli İlçeler Bazında Sosyo Ekonomik Göstergeler ARDAHAN İLİ MERKEZ ÇILDIR DAMAL Nüfus 44.794 (315) 14.869 (683) 8.677 (807) Şehirleşme Oranı (%) 38,56 (493) 16,24 (840) 29,63 (657) Nüfus Artış Hızı ( ) -16,01 (746) -22,27 (792) -16,19 (748) Nüfus Yoğunluğu 38 (541) 20 (766) 26 (677) Nüfus Bağımlılık Oranı (%) 65,08 (272) 60,51 (355) 61,52 (337) Ortalama Hane halkı Büyüklüğü 5,53 (303) 5,72 (270) 5,44 (324) Tarım Sektöründe Çalışanlar Oranı (%) 69,20 (546) 84,35 (149) 75,52 (425) Sanayi Sektöründe Çalışanlar Oranı (%) 1,52 (727) 0,43 (859) 1,39 (751) Hizmetler Sektöründe Çalışanlar Oranı (%) 29,28 (218) 15,22 (634) 23,10 (338) İşsizlik Oranı (%) 6,45 (319) 1,88 (835) 3,01 (713) Okur Yazar Oranı (%) 84,94 (464) 83,67 (528) 83,50 (539) Bebek Ölüm Oranı ( ) 76,76 (28) 59,09 (106) 115,54 (1) Fert Başına Genel Bütçe Geliri (Bin TL) 76.094 (217) 21.959 (583) 19.547 (612) Vergi Gelirinin Ülke İçindeki Payı (%) 0,01502 (250) 0,00163 (670) 0,00080 (799) Tarımsal Üretimin Ülke İçindeki Payı (%) 0,02118 (652) 0,02771 (597) 0,00358 (847) 250

ARDAHAN İLİ GÖLE HANAK POSOF Nüfus 37.814 (373) 14.873 (682) 12.729 (727) Şehirleşme Oranı (%) 27,71 (685) 29,80 (654) 20,07 (803) Nüfus Artış Hızı ( ) -15,79 (742) -26,72 (826) -38,24 (857) Nüfus Yoğunluğu 27 (666) 27 (664) 20 (755) Nüfus Bağımlılık Oranı (%) 66,88 (234) 61,28 (339) 59,10 (384) Ortalama Hane halkı Büyüklüğü 5,90 (232) 5,93 (226) 5,66 (286) Tarım Sektöründe Çalışanlar Oranı (%) 79,25 (313) 88,19 (41) 81,53 (228) Sanayi Sektöründe Çalışanlar Oranı (%) 0,87 (817) 1,14 (789) 0,72 (829) Hizmetler Sektöründe Çalışanlar Oranı (%) 19,89 (440) 10,67 (824) 17,75 (525) İşsizlik Oranı (%) 5,47 (398) 5,35 (408) 3,89 (592) Okur Yazar Oranı (%) 83,97 (510) 83,86 (513) 87,88 (274) Bebek Ölüm Oranı ( ) 75,40 (32) 72,00 (39) 68,29 (44) Fert Başına Genel Bütçe Geliri (Bin TL) 22.635 (575) 25.806 (550) 162.963 (84) Vergi Gelirinin Ülke İçindeki Payı (%) 0,00490 (455) 0,00147 (687) 0,00232 (611) Tarımsal Üretimin Ülke İçindeki Payı (%) 0,00902 (759) 0,00904 (794) 0,01056 (773) KAYNAK:( DPT ) İlçelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması (2004) NOT: Parantez içindeki rakamlar 872 ilçe içindeki sıralamalarını göstermektedir. 2.3.21 İstihdam Edilen Nüfusun Ekonomik Faaliyetlere Göre Dağılımı Sektör Nüfus İstihdam Erkek Kadın Toplam (%) Tarım, hayvancılık, avcılık, ormancılık ve balıkçılık 24.541 29.584 54.125 77.78 Madencilik ve taşocağı 13-13 0.02 İmalat sanayi 520 98 618 0.88 Elektrik, gaz, su 102 7 19 0.15 İnşaat 845 1 846 1.22 Toptan perakende ticaret, lokanta ve otel 1.625 100 1.725 2.49 Diğer 11.058 1.088 12.146 17.46 Toplam İstihdam Edilen Nüfus 38.704 30.878 69.582 100 251

2.3.22 Kişi Başına Gelir Dağılımı (1993-2000) Yıl Ardahan Kişi Başı Gelir ($) TÜRKİYE Kişi Başı Gelir ($) 1993 792 2.981 1994 663 2.173 1995 1.029 2.727 1996 1.186 2.888 1997 1.020 3.021 1998 1.228 3.176 1999 1.229 2.847 2000 1.058 2.941 Göstergeler DİE Ekonomik ve Sosyal Ardahan Türkiye Eşleşmesi Kişi Başı Gelir Dağılımı Grafiği ($) 3. İlkelerimiz - Adil Yönetim - Hesap verebilirlik - Tarafsızlık - Güvenirlik - Eşitlik - Akılcılık - Bilimsellik - Ulaşılabilirlik - Şeffaflık - Süreklilik 252

4. Amaç ve Hedefler Stratejik Amaç 1: Tarımsal üretimi, verimini artırmak. gıda ölçütleri çerçevesinde yönlendirerek kalite ve Hedef : İl genelinde tarımsal desteklerin hedef kitlelere duyurulması, tanıtımı ve yararlanmasını sağlamak amacıyla 18.000 çiftçi ailesine ve 70 kişi, birlik ve kuruluşa bilgi vermek. Performans Göstergesi : - Ulaşılan kişi sayısı - Kayıt altına alınan işletme sayısı - Tarımsal desteklemelerden yararlanan kişi sayısı - Eğitim, Toplantı ve Seminer sayısı - Broşür ve liflet sayısı Uygulama Yeri : Merkez, ilçeler ve bağlı köyler Stratejik Amaç 2:Tarımsal alt yapıyı geliştirmek, doğal kaynakları korumak, sürdürülebilirliği sağlamak ve tarımsal çeşitliliği artırmak. Hedef : Tarımda ileri teknoloji kullanımını sağlamak, alt yapı hizmetlerine yönelik projeler uygulamak, sertifikalı tohumluk kullanımını ve ürün çeşitliliğini yaygınlaştırmak Performans Göstergesi : - Ulaşılan kişi sayısı - Tarımsal desteklemelerden yararlanan kişi sayısı - Eğitim, Toplantı ve Seminer sayısı - Broşür ve liflet sayısı Uygulama Yeri : Merkez, ilçeler ve bağlı köyler Stratejik Amaç 3:Gıda güvenliğini ve güvenilir gıda arzını sağlamak. Hedef : Tarımda yüksek teknolojinin kullanımı ile alternatif üretim tekniklerinin yaygınlaştırılmasını sağlamak amacıyla ilimizdeki organik tarım üretim alanlarını artırmak, teknolojik yatırım desteklerinden daha fazla yararlanmasını sağlamak ve tüketici bilicini artırmak. Performans Göstergesi : - Ulaşılan kişi sayısı - Tarımsal desteklemelerden yararlanacak kişi sayısı - Eğitim, Toplantı ve Seminer sayısı - Broşür ve liflet sayısı Uygulama Yeri : Merkez, ilçeler ve bağlı köyler 253

Stratejik Amaç 4:Tarımsal teknolojinin ilimizde yaygınlaşmasını sağlamak, mevcut tarımsal işletmelerin rekabet edebilme kapasitelerini artırmak. Hedef : Tarıma dayalı sanayi işletmelerinin (mandıra, kesimhane vb.) teknoloji değişimi ve modernizasyonu sağlayacak tedbirler almak ve bu maksatla yatırımcıları yönlendirmek. Performans Göstergesi : - Ulaşılan işletme sayısı - Kırsal Kalkınma yatırımları, kalkınma ajansları ve diğer kuruluşların yatırım desteklenmelerinden yararlanacak kişi ve işletme sayısı - Eğitim, Toplantı ve Seminer sayısı - Broşür ve liflet sayısı Uygulama Yeri : Merkez, ilçeler ve bağlı köyler Stratejik Amaç 5:Hayvancılıkta ırk ıslahı, hayvan hastalık ve zararlıları ile mücadele ve hayvan hareketlerinin kontrolünde daha etkin rol alınarak verim ve kalitede artış sağlamak. Hedef :İlimizde suni tohumlama hizmetlerini yaygınlaştırarak suni tohumlama sayısını stratejik plan çerçevesinde 70.000 75.000 seviyesine çıkarmak, hayvan hastalık ve zararlıları ile etkin mücadele yapılması için 22.500 işletme sahibini eğitmek, bilgilendirmek. Performans Göstergesi : - Ulaşılan kişi sayısı - Suni tohumlama yapılan hayvan sayısı - Hayvancılık desteklemelerinden yararlanacak kişi sayısı - Eğitim, Toplantı ve Seminer sayısı - Broşür ve liflet sayısı Uygulama Yeri : Merkez, ilçeler ve bağlı köyler Stratejik Amaç 6:İlimizin zengin flora yapısının muhafazası, arı mevcudunun artırılması ve arıcılıkta ürün çeşitliliğinin sağlanmasına yönelik çalışmalar yapmak. Hedef : Flora yapısının bozulmasını önlemek amacıyla etkin ve sürdürülebilir mera yönetimini oluşturacak tedbirler almak, yem bitkileri üretimini artırmak ve arı yetiştiricisi ile koloni sayısını artırmak. Performans Göstergesi : - Ulaşılan kişi sayısı -Üreticilerin yıllar itibari ile elde edecekleri ürün miktarları - Tarımsal desteklemelerden yararlanacak kişi sayısı - Eğitim, Toplantı ve Seminer sayısı - Broşür ve liflet sayısı 254

Uygulama Yeri : Merkez, ilçeler ve bağlı köyler Stratejik Amaç 7: İlimizde mevcut meraların sınıflandırılarak bozuk ve kötü meraların ıslah edilmesi için çalışmalar yapmak. Hedef: Meraların üzerindeki mevcut floranın korunması, mera hayvancılığında sistemli otlatma planları yapmak, iyi bir sürü yönetim ağı kurmak. Performans Göstergesi : - Sınıflandırılan mera sayısı ve miktarı -Üreticilerin yıllar itibari ile elde edecekleri ürün miktarları - Tarımsal desteklemelerden yararlanacak kişi sayısı - Eğitim, Toplantı ve Seminer sayısı - Broşür ve liflet sayısı Uygulama Yeri : Merkez, ilçeler ve bağlı köyler Stratejik Amaç 8: Artvin Kars Ardahan (AKAK) Kalkınma Projesi kapsamında kırsal yoksulluğun azaltılmasıdır. Hedef: Ticari tarım ve diğer gelir getirici faaliyetlere yönelme potansiyeli ve isteği olan yoksul kadın ve erkek küçük üreticilerin varlık ve gelir seviyelerini artırmak; kırsalda yaşayan yoksul kişilerin, ana üreticilere ticari tarıma yönelik doğrudan ve dolaylı destek sağlayan kırsal altyapıya erişimini iyileştirmek; kurumsal danışmanlık hizmetlerini güçlendirmek ve proje yönetim kapasitesini geliştirmek. Performans Göstergesi : - Sınıflandırılan mera sayısı ve miktarı -Üreticilerin yıllar itibari ile elde edecekleri ürün miktarları - Tarımsal desteklemelerden yararlanacak kişi sayısı - Eğitim, Toplantı ve Seminer sayısı - Broşür ve liflet sayısı Uygulama Yeri : Merkez, ilçeler ve bağlı köyler 5. Ardahan İli Durum Analizi 5.1 Ardahan 'ın Tarihçesi BAŞLANGIÇTAN İSLAM FETHİNE KADAR İlk Türklerden sayılan ve Sümerlilerle soydaş olan yuvarlak başlı bitişken dilli hurrilerin torunlarının Van Gölü çevresinde bir devlet kurmaları zamanında görülmektedir. Saka(iskit)Türkleri M.Ö. 720 yılında kimmerlerin doğu kolunu kafkas dağlarının güneyine sürdüler. Kura, Çoruh, Aras ve Yukarı Fırat ırmakları boyuna yayılarak yerleşmeleri ile Ardahanı da içine alan bölgede Türklük başlamış oldu. 255

İLK SELÇUKLU FETHİNDEN OSMANLI ÇAĞINDAN ANADOLU TÜRK BİRLİĞİNE KATILIŞINA KADAR(1064-1578) 1068 Sultan Alparslan ın II. Batı seferine çıkarken, akınlara başlayan Apkaz Kralından Ardahan ı alır. 1075 yılında Süleyman Şah Türkiye Selçukluları devletini kurduğu zamanlarda Ardahan tekrar Apkaz kralı tarafından işgal edilir.1080 yılında Sultan Melikşah tarafından geri alınır. ARDAHAN SANCAĞI BÖLGESİNİN 1080 FETHİ SONRASI KISA TAKVİMİ Ardahan birçok Türk beyliğinin hakimiyetine girmiştir, bunlardan ilki Kıpçaklardır. Daha sonra 1225 yılında Harezmşahlar,1239 Moğol Cengiz İmparatorluğuna tabi olmuştur.1267 İlhanlı hükümdarının Ardahan ve Ahıska valiliklerini Caklı Sargise vermesi ile buralara Atabek ülkesi denmeye başlandı. Bu ülkede yazı dili kartvelce, konuşma dili Türkçe olarak devam etti. Bugünde Ahıska, Posof ve Şavşat ağzı dediğimiz Kıpçak ağzı sözleri buralarda kullanılmakta idi.1334 de ise Ardahan ve çevresi Karakoyunlular hakimiyetine girdi. Osmanlı öncesi ise en son Timur ve Akkoyunlulara tabi olmuştur. OSMANLI DÖNEMİ Ardahan ve çevresi 1538 tarihinden itibaren Osmanlı topraklarına tamamen katılmıştır.1552 yılında sancak yapılmıştır. Ardahan ın sancak olmasına müteakip tahrir edildiği anlaşılmıştır. Ardahan sancağında 1574 yılında ikinci bir tahrir (arazi düzenlemesi)yapılmıştır. 1575 yılından itibaren Ardahan sancağının adını büyük Ardahan almıştır. Ardahan kalesinin 1559 dan itibaren inşa edilmeye başlandığını ve kalenin tam olarak 1578 de bugünkü şekline kavuştuğu görülmektedir. Kalenin Batıdaki büyük kapısında bulunan sert Kızıltaş üzerine kabartma nesih yazı ile üç satırlık kitabe de Kanuni Sultan Süleyman ın son zamanlarında konulmuştur. Kitabede şu ifade edilmektedir: (Arap, Anadolu ve Acem Meliklerinin bağlı bulunduğu karalar ve denizlerin sahibi Selim Han oğlu Büyük Sultan Süleyman ın emri ile yapıldı. Allah onun ülkesini ebedi kılsın.(ağustos 1566) İLK RUS İSTİLASI Rus generalinin Kaçar hanedanını mağlup edip Revan (Erivan) ı aldıktan sonra buralara Ermeni göçü başlamıştır bugünkü Büyük Ermenistan hayalinin kökleri Revan ın düşmesinden sonra Ruslarca başlatılan iskan politikasına dayanmaktadır. Kars ı ele geçiren Ruslar 1828de Ardahan ı almışlardır. Bunun üzerine Osmanlı devleti barış istemiş ve Edirne anlaşması imzalanmıştır. İKİNCİ RUS İSTİLASI Karadeniz deki Rus-Osmanlı mücadelesi Ardahan ın bulunduğu bölgede yeni bir Osmanlı-Rus savaşının çıkmasına neden oldu.1855 de Kars kalesi kuşatıldı ve Kars tan gönderilen ve Ahıskadan gelen kuvvetlerle birleşen Ruslar Ardahan ı ele geçirdiler. İşgal altındaki Ardahan ın kaderi Paris anlaşması ile Ruslardan geri alınmıştır. ÜÇÜNCÜ RUS İSTİLASI 27 Nisan 1877 de Çıldır ın merkezini Rus komutanı ele geçirdi. Bu esnada Posof ta başka bir Rus kolu tarafından ele geçirildi. Genel hücum 1877 de başladı. Osmanlı ordusu yetersiz kalınca Ruslar Ardahan a kadar ilerlediler. Böylece Ardahan da kırk yıl sürecek olan esaret dönemi başlamış odu. 93 harbi sonucunda Osmanlı ve Rus tarafları bir araya gelerek Yeşilköy anlaşmasını imzaladılar. Kars Ardahan Batum ve Eleşkirt savaş tazminatı olarak Ruslara bırakılmıştır. Dönemin Ardahanlı ozanlarından birisi bir değişinde Ardahan ın düşüşü ile yaşanan acıyı ve kaybı şöyle dile getirmektedir. 256

Ardahan can idi gitti Lisan ı Türk idi gitti Sultan Hamit e haber verin İstanbul un kilidi gitti I. DÜNTA SAVAŞI VE SONRASINDA ARDAHAN Sarıkamış harekatının başladığı günlerde alman subayının kontrolündeki milis güçler Artvin, Ardahan ve Tiflis i ele geçirmek için ileri harekata geçtiler ve Türk ordusu 29 Aralık günü Ardahan a girdi. Bunun üzerine Ruslar hücuma geçti ve Türk milis güçlerini geri püskürttüler. Bundan sonra Osmanlı ordusu Sarıkamış tan harekete geçer. Hareketin başarılı olması durumunda Ardahan kurtarılacaktı.14 ocak 1915 gecesi başlayan harekat başarısızlıkla sonuçlanınca harekatın ikinci ayağını oluşturan Göle-Merdindik ve Ardahan hattı iptal edildi. Bu dönemin Ardahan açısından dikkat çekici en önemli özelliği bölgeyle ilgisi olmayan Ermenilerin bölgeye yerleşme ve etnik temizlik yapma faaliyetleridir. Ruslar sürekli olarak Ardahan ve Kars taraflarına yerleşmelerini teşvik ettiler. Rus arazi nizamnamesi hayata geçirildi. Toprak mülkiyeti kaldırıldı, arazi devletin malı oldu. Amaç Türk ve Müslüman nüfusun hukuki dayanaklarını koparmaktı. Her türlü dini eğitim engellendi. Türk nüfusu zorunlu olarak çalışmaya başladı. ARDAHAN KONGRELERİ Mondros sonrası vatanın birçok yerinde milli toplantılar yapılmıştır. 1918 de Kars ta İslam şurası meydana getirilmiş ve bir kongre toplanmıştır. Bunu Ahıska Ahılkelek ve Ardahan kongreleri izledi. Batum un İngilizlerce işgalinden sonra birinci Ardahan kongresi başladı. Birinci Ardahan kongresi 3-5 Ocak 1919 da toplanmıştır. Başkanlığını üçüncü tümen komutanlığı Halit Bey yapmıştır. Kongredeki diğer üyeler ise şunlardır: Cafer Bey, Dr. Hakkı Cenap, Dr Fuat Sabit, Dr Abidin Ağacıkoğlu, Filibeli Hilmi, Arif Bey, Rasim Bey, Cafer Bey. Kongre, Rasim Bey in konağında toplandı. Bu konak bugün Ardahan İl Sağlık Mdlg. olarak hizmet vermektedir. İkinci Ardahan kongresi çalışmaları 7-9 Ocak 1919 da daha geniş katılımla toplanmıştır. İlkine göre daha kapsamlı olmuştur. KURTULUŞ VE ŞANLI BAYRAĞIMIZA KAVUŞMA (23 ŞUBAT 1923) Ardahan uzun zamandan beri beklediği kurtuluş ve şanlı bayrağımıza kavuşma hülyasının 23 şubat 1923 günü gerçekleştirdi. Gürcü birliklerinin şehri boşaltmasının ardından Türk birlikleri şehre girdi. Ardahan a Türk Bayrağı çekildi. Ardahan anavatana katıldıktan sonra vilayet ile kaza arasında bir yönetim olan mutasarrıf haline getirildi. TBMM 1926 ya kadar Ardahan Milletvekilleri Ardahan ilk yasama dönemi için şu Milletvekillerini seçmiş TBMM ye göndermiştir. Hilmi Bey, Osman Server Bey, Halit Paşa, Talat Bey, Tahsin Beylerdir. Ardahan tekrar ilçe haline getirildiğinde Milletvekili olarak Mecliste temsil edilmesi sona erdi. ARDAHAN A ÖZGÜ EL SANATLARI Tarihi ve kültürel değerler açısından oldukça zengin bir mirasa sahip olan ilimizde halıcılık oldukça yaygındır. Dokunan halılarda Kafkas Osmanlı Türk sentezinin izleri görülmektedir. İlimizdeki kilim dokumacılığı azda olsa devam etmektedir. Kilimlerde tamamen kendine özgü yöntemlerle elde ettiği boyaları kullanmaktadır. 257

Damal ilçemiz ve yöresi Orta Asya dan Avrupa ya göç eden Türk boylarının geçiş güzergâhında bulunan bir yerleşim alanıdır. Yöre halkı Türkmen olup günümüze kadar kendi gelenek ve göreneklerini korumuşlardır. Bu yörede yaşayan kadınların orta Asya Oğuz Türklerinin kıyafetlerini kullanmaktadırlar. Geçmişte yöre kadınları kıyafetlerin küçüklerini ağaçtan yapılan bebeklere giydirerek çocuklarına oyuncak yapmaktaydılar. Günümüzde ise plastik bebeklerin üzerine giydirilerek satılmaktadır. 1996 yılında Japonya da düzenlenen yöresel folklorik bebekler yarışmasında Dünya birinci olmuştur YÖREMİZDE DİĞER EL SANATLARI :Gurcun (heybe), yöresel folklorik bebek giysileri, yolluk, göğüslük, hasır, keçe, yün çorap, patik, yöresel dantel, yün iplik diğer el sanatlarındandır. 6. Ardahan İli Doğal Kaynak Envanteri Kaynak Güneş ve Yağış Tanımlama Güneş:Mevcut verilere göre Ardahan da yılda 89,5 gün, güneşli geçmektedir. Yıllık ortalama sıcaklık 3,7 C dir. Yağış:Ortalama yağış miktarı yıllık 533,4 mm olarak tespit edilmiştir. Kaynak Tarımsal Topraklar ve Ekilebilir Arazi Tanımlama Tarımsal Topraklar:Ardahan da genellikle tek tip toprak hâkimdir. Tarımsal toprakların tamamına yakını siyah humuslu toprakla kaplıdır. Ormanlık alanlarda nispeten kahverengi orman toprakları bulunmaktadır. Kura nehri ve oluştuğu yan kolları olan dere ve ırmakların geçtiği Göle, Ardahan, Hoçuvan ve Hanak ovaları alüvyal dolgu ile kaplı olup, dolgu yüzeylerinde yaygın çayır ve bataklıklar bulunmaktadır. Ardahan Havzası kenarlarında pliyo-kuvaterner marnlı, kum çökelleri bulunmakta ve havzanın kenarlarını fay diklikleri sınırlamaktadır. Çıldır havzasını ise volkanik ve volkano-sedimanter arazi oluşturmaktadır. Ekilebilir Arazi:Ardahan da nadas alanı dâhil toplam ekilebilir tarım alanı 84.250,8 ha olarak tespit edilmiştir. Ekilebilir arazinin %77 si I.nci IV üncü sınıf arazidir. Arazi yapısında farklılık görülen Posof Alt Bölgesi nde ise kullanılan arazinin %18 i VI. sınıf arazi olup, esasında tarımsal üretim için uygun olmayan marjinal arazidir. Kaynak Su Tanımlama Su:İl de su ve yeraltı su kaynakları açısından sıkıntı bulunmamaktadır. Su kaynakları; yer altı suları, nehirler, göller oluşturmaktadır. Yer altı suyu potansiyelinin 40 milyon metreküp/yıl olduğu tespit edilmiştir. İl genelinde sulama amaçlı yapılan 27 adet gölet bulunmaktadır. Sulama:İl geneli sulanabilir toplam arazi miktarı 47.975 ha. olarak hesaplanmıştır. Bu arazinin sadece 2.984 hektarının (%6,22) sulandığı belirtilmektedir. Kaynak Su ve Balıkçılık Kaynakları 258

Tanımlama Doğal göller (9 adet), gölet (27 Adet) ve bentler (13 ha.) ve nehirler olmak üzere yaklaşık 16.176,5 ha yüzey suyu bulunmaktadır İl deki tüm akarsular alabalık üretimi için idealdir. Akarsularda balıkçılık veya sportif amaçlı amatör balıkçılık için uygun mahalli sazan türleri yoğun bulunmaktadır. Kaynak Ormanlar Tanımlama Doğal ve plantasyon olarak 31.957,2 ha. Ormanlık alan bulunmaktadır. Mevcut ormanlar; hâkim ağaç türü olan Sarıçam dan oluşmaktadır. Yüksek korunaklı yerlerde titrek kavak türü (orman kavağı), bazı havzalarda; huş ağacı, meşe, ladin, köknar, kızılağaç, kayın, gürgen, akçaağaç, yaban fındık, birçok yabani meyve ağacı ve çalımsı türlerden oluşmaktadır. Kaynak Diğer Flora ve Fauna Tanımlama Doğal Türler: Gerek orman arazileri gerekse açık otlaklar ve meralar flora ve fauna bakımından zengindir. Posof çayı ve Kurtkale havzasında Yaban Eriği, Ahlat, Üvez, Karaçalı, Laden, Böğürtlen, Kuşburnu, Yaban Gülü gibi çalımsı ve yine otsu türlerden birçok bitki türü bulunmaktadır. Ardahan ili mera ve çayır alanlarında; 600 adet çeşit polenli veya ballı bitki tespiti yapılmıştır. Bunlardan; Bileşikgiller, Baklagiller, Ballı Babagiller, Sıraca Otugiller, Gülgiller, Turpgiller, Karanfilgiller, Maydanoz Çiçeği, Düğün Çiçeğigiller, Zambakgiller, Turnagagagiller, Çan Çiçeğigiller, Kök Boyasıgiller, Söğütgiller ve Gelincikgiller en çok tür içeren familyalar olarak sayabiliriz. İldeki ormanlar; yaban domuzu, Tilki, Tavşan, Kurt, Karaca, Su Samuru, Sincap, Şahin, Doğan, Kartal gibi birçok yaban hayvanlarını barındırmaktadır. Yaban hayatı koruma adına, Posof alt bölgesinde Ilgar Dağı (2.918m) çevresi avlanma yasağı olan bölgedir. Tarımsal Çeşitler:Posof ilçesinde Yerel Posof Elması, Ardahan Kafkas Çiçek Balı, Ardahan- Göle Kaşar Peyniri ve Ardahan Deri Peyniri (Tulum) yöreye has çeşitlerdir. Kafkas Arı Irkı:Dünyada yetiştirilmekte olan ve ekonomik değere sahip 4 adet önemli arı ırkından biri Kafkas Arı Irkı dır. İyi yavru yetiştiricisi ve kuvvetli koloniler teşkil etme özelliğine sahip olan Kafkas Arısı nın gen merkezi Ardahan İli dir. Bazı bölgelerimizde melezlendiği belirtilmekle birlikte Posof Havzası saf olarak kalmıştır. Ardahan ili bu amaçla izole bölge statüsündedir. Kafkas Arısı; Hayvan Irklarının Tesciline İlişkin Yönetmelik esaslarına göre hazırlanmış olan 'Yerli Hayvan Irk ve Hatlarının Tescili Hakkında Tebliğ (2004/39)' kapsamında yerel ırk olarak tescil edilmiştir. Zavot Sığır Irkı: Ardahan-Kars Bölgesine adapte olmuş yerel bir ırk olup; genotipi simental ve esmer ırkının melezidir. %4 yağlı,1000 kg/yıllık süt verimli, boz-gri renkli, kombine verimlidir. Tuj Koyunu: Bölgeye adapte olmuş yerel bir ırktır. Uyluğu yağlı, kısa ve ucu yukarı kalkık bir kuyruğa sahiptir. Çıldır ilçesinde mevcut olup, çoğunlukla melezleşmiştir. Tuj Koyunu; Hayvan Irklarının Tesciline İlişkin Yönetmelik esaslarına göre hazırlanmış olan 'Yerli Hayvan Irk ve Hatlarının Tescili Hakkında Tebliğ (2004/39)' kapsamında yerel ırk olarak tescil edilmiştir. 259

7. Problemler, Potansiyeller, Kısıtlar Sosyo - Ekonomik Problemler: Göç: Ardahan İli Türkiye de göç veren illerin başında gelmektedir. İlden dışarıya sürekli göç, aktif nüfusun azalmasına neden olmuştur. Daha çok genç nüfusun kent merkezlerine göç etmesi nedeniyle köylerde yaşlı nüfus oranı artmaktadır. Neticede, yetersiz işgücü sebebiyle köylerde tarımsal ve hayvancılık faaliyetleri azalmakta, bu yönlü gelişimi sağlamak üzere bölge müteşebbislerince gerekli yatırımlar yapılmamakta ve mevcut geleneksel yapı sürekli devam etmektedir. Yine göçle birlikte bölge kaynaklarından sağlanan ekonomik kazanç da batıdaki büyük illere yatırım olarak kaydırılmaktadır. Eğitim: İl de birçok alanda eğitim düzeyinin yeterli olmadığı belirlenmiştir. Hizmet veren kuruluşların tamamında kalifiye nitelikli personel sıkıntısı yaşandığı gibi birçok hizmet biriminde de personel bulunmamaktadır. Daha da önemlisi örgün eğitim alt yapısının yetersizliği, göç olayına ayrıca bir gerekçe olmaktadır. Öz Sermaye Yetersizliği: Tarımda yeni teknolojilerin geliştirilmesi ve yeni yatırımın yapılması yani üretimi geliştirmek için daha teknik, daha entansif ve rasyonel çalışma gerekmektedir. Bu hususu temin için işletmeler gerekli girdileri sağlamada yeterli ve dengeli sermayeye ihtiyaç duymaktadırlar. Ardahan da çiftçilerin büyük bir kısmının problemi olan sermaye yetersizliği bitkisel ve özellikle hayvansal üretimi olumsuz etkilemektedir. Neticede sermaye yetersizliği, üretimde girdilerin (kaliteli tohum, mekanizasyon, verimli ırk hayvan, hastalık ve zararlılar ile mücadele, uygun barınak, yeterli ve dengeli besleme, vb.) yetersiz kullanımına veya hiç kullanılmamasına neden olmakta ve sağlanacak verimlilik de genelde en alt düzeyde gerçekleşmektedir. Yukarıda da belirtildiği üzere bu alanda sağlanan ekonomik kazancın, İl de ve bu alanda yatırıma dönüştürülmemesi ayrıca önemli bir olumsuzluktur. Sınır İli Olması: Ardahan İli Türkiye nin kuzeydoğusunda, Gürcistan ve Ermenistan Devletlerine komşu sınır bir İl dir. Buda birçok nedenden dolayı önemli problemler ve kısıt kaynağı olmaktadır. İlin sanayisi olmayıp, tek ekonomik kaynağı tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır. Bulunduğu konum gereği, büyük tüketim merkezlerine ve pazarlara son derece uzaktır. Tarım ve hayvancılığa dayalı üretimini mahallinde pazarlama şansı az olduğundan, değerinin altında satmakta veya nakliyat ek masrafları ve yol fireleri olumsuzluk faktörleri (pazar bulmak amacıyla, il dışına, özellikle canlı hayvan nakliyatı çok yoğun yapılmakta ve canlı ağırlık firesi, nakliyat masrafı ciddi bir orana ulaşmaktadır) dâhilinde il dışı pazarlara götürmektedir. Genel manada tarımsal ürünlerin üretim değerleri zaten düşük olduğundan ve canlı hayvanın da gerekli besi olgunluğu sağlanmadan pazarlandığı için ekonomik karlılık çok düşük kalmaktadır. Ayrıca, Ardahan ili tarım ve hayvansal üretiminin pazar bulması ve neticesinde verimliliği attırmada önemli rol oynayacağı öngörülen, sınır ticareti alternatifi de değerlendirilememektedir. İklim: İklim, Ardahan İli için en önemli doğal bir kısıt olduğundan burada hatırlatılma zorunluluğu doğmuştur. Yıllık ortalama sıcaklık 3,7 o C olup, 127,8 gün karla kaplı olarak geçmektedir. İl genelinde (Posof alt bölgesi hariç) ilkbahar geç donları 15 Haziran ve sonbahar erken donları 5 Eylül de görülmekte olup, bitki yetiştirme periyodu 123 gündür. Posof alt bölgesinde ise 214 gündür. İlin sahip olduğu yüksek rakım ve iklim özelliği tarımsal üretimi birinci derecede olumsuz etkilemektedir. Uygun iklim koşulları olmayışından, üretimde ürün çeşitliliği sağlanamamaktadır. Ancak yıllık yağış miktarının (533,4mm) iyi olması ve genel olarak serin iklimli olması meralar açısından olumlu sonuç vermektedir. 260

Üretim Problemleri: Hayvansal Üretim: Hayvansal üretim problemleri kendi içerisinde sınıflandırarak, hayvan ırkına ait problemler ile bakım ve beslemeye ait problemler olarak ikiye ayırmak mümkündür. Bu aşamada, hayvansal üretimle ilgili pazarlama problemlerinin ayrı bir başlık altında incelenmesi daha uygun görülmektedir. Hayvan ırkına ait problemler: *Besi ve süt hayvancılığına uygun ırkların kullanılmaması nedeniyle verimin düşük olması (Adaptasyon açısından bölge için en uygun ırklar; Montofon, Simental ve bunların yerli hayvanlarla olan melezleridir), *Çiftçilerin suni tohumlama uygulamasını benimsememesi, *Kaliteli damızlık hayvan sayısının yetersiz olması, *Köylerin suni tohumlama hizmeti veren birimlere uzak olması nedeniyle yeterli veteriner hizmetlerinin ulaştırılamaması, suni tohumlamada zamanlamanın iyi yapılamaması, *İl de çok sık personel değişikliği nedeniyle suni tohumlama uygulamalarında sürekliliğin sağlanamaması ayrıca personel yetersizliği nedeniyle de uygulamanın İl genelinde yaygınlaştırılamaması, *İl de ortalama altı ay süreyle hayvanlar yayla ve merada sürü halinde bulunmaktadır. Sürü aynı zamanda gece de dışarıda kaldığından, yetiştirici tarafından gebe kalma süreci takip edilememektedir. Ayrıca yayla ve meralara suni tohumlama hizmetleri ulaşamamaktadır. Bu nedenle doğum mevsiminin daha erken bir sürece çekilerek, hayvanların yeniden gebe kalması henüz işletmeden çıkmadan sağlanmalıdır. Bütün bu olumsuzluklar nedeniyle hayvan ıslahı süreci yetersiz kalmaktadır. *Ardahan İlinde melezleşen bazı Kafkas ırkı arı kolonilerinin, saflaştırılması çalışmalarında, personel eksikliği ve kaynak sorunu nedeniyle yetersiz kalınmaktadır. Bakım, besleme ve barınaklara ait problemler: *Uygun olmayan hayvan barınakları; barınaklar çok sıkışık, havalandırma ve aydınlatma yetersiz, tüm evcil hayvanlar bir arada barındırılmaktadır, *Yem bitkileri üretiminin yetersiz olması, *Çoban teminindeki güçlükten dolayı küçükbaş hayvan varlığının azalması, *Su ürünleri üretiminde kullanılan yem maliyetlerinin yüksekliği, *Yem bitkileri tohumu temininde güçlük, *Kaba yemlerin uygun olmayan koşullarda saklanması ile küflenme, çürüme ve buzlanma olduğundan gereksiz sarfiyat olmakta ve bu haliyle hayvanlara yedirildiğinde ise birçok sağlık sorununa neden olmakta, *Salgın hastalıklara karşı aşı uygulamalarında yetiştiricilerin ilgisiz kalması, *Paraziter mücadele yeterli yapılmadığından önemli ekonomik kayba neden olmakta, 261

*Başta gebe hayvanlar olmak üzere tüm hayvanlarda kesif yemle ve takviye besleme çok yetersiz kalmaktadır, *Buzağıların diğer sığırlarla bir arada ve uygun olmayan koşullarda barındırılması sonucu septisemi vakalarından buzağı kayıp oranının çok yüksek olması, *Kanatlı grubunun büyükbaş hayvan barınaklarında barındırılması nedeniyle ölüm oranı yüksek ve verimleri yetersiz kalmaktadır. Hayvansal ürünlerin üretimlerinin artırılabilmesi için öncelikle kaynakların doğru kullanımı ve geliştirilmesi gerekmektedir. Bu amaçla yüksek verimli ırklardaki hayvan sayısı artırılmalı ve hayvan yemi arzına önem verilmelidir. Bu koşullarda bitkisel üretim (yem) ve çayır -mera verimliliğinde de artış olması gerekecektir. Ardahan da yem bitkileri üretimi son yıllarda çok önemli artış sağlasa da mevcut potansiyel için yeterli seviyede değildir. Hayvancılıkta verimi etkileyen kısıtların başında yem ve besleme gelmektedir. Yerli ve melez ırklara yaz dönemi boyunca meralar kaliteli ve yeterli olduğundan, mera beslemesi sırasında ilave yem gerekmemektedir. Kış aylarında ise hayvanlar besin değeri düşük ot/saman gibi kuru ot ile beslenmektedir. Kötü beslenme sonucu yavru atmalar görülmekte, yeni doğanların doğum ağırlıkları düşük olmakta ve ineklerin süt verimi de düşük kaldığından, buzağıların büyüme hızını yavaşlatmaktadır. Yetersiz ve dengesiz besleme sonucu canlı ağırlık artışı düşük olduğundan genç erkek hayvanların besi süreleri 30 aydan daha uzun olmaktadır. Hayvan bakımı ve hayvancılık yönetimi ile ilgili faktörler de verimi kısıtlayan diğer faktörlerdir. Hayvanların büyük bölümü barınma şartları kötü, havasız ahırlarda tutulmaktadır. Kötü sağım teknikleri mastitis ve diğer enfeksiyonlara neden olmaktadır. Sağlıksız barınaklarda buzağı kayıp oranları yükselmektedir. Suni tohumlamada istenilen seviyeye ulaşılamamış olması sığırların genetik yönden gelişimini engellemektedir. Personel yetersizliği, bakım-besleme eksikliğinden yeniden gebe kalma süresinin uzayarak kızgınlık dönemlerinin yayla ve mera da ortaya çıkması, köylerin dağınık ve köyler arası mesafelerin uzun olması nedeniyle üreticiye suni tohumlama hizmetinin götürülmesi zorlaşmakta ayrıca yayla ve meralara başta ulaşım engeli gibi bir çok nedenden dolayı hizmet götürülememesi gibi kısıtlar hayvan ıslahını ve dolayısıyla verim artışını aksatmaktadır. Bitkisel Üretim: *Sertifikalı tohumluk kullanımındaki yetersizlik, *Tahıl üretimi yerine kârlılık oranı daha yüksek olan yem bitkileri üretiminin azlığı, *Yem bitkilerinde uygun karışımlarda ekim yapılmaması, *Mekanizasyon problemi, *Makinelerin optimum kullanılmaması, *Tarıma elverişli olup kiralama sorunu nedeniyle atıl bırakılan araziler * Genel olarak düşük verim, *Amacına uygun arazi kullanılmaması ve arazilerin küçük parçalı olması, *Yetersiz girdi kullanımı, 262

*Münavebeli ekim yetersiz yapılmakta, *Sulu tarım çok yetersiz veya hiç yapılmamakta, *Hatalı ekim sonucu oluşan tohumluk kaybı ve verim azlığı, *Çiftlik gübresi kullanılmaması, *Erozyon problemi (rüzgâr ve su erozyonu), *Su kaynakları civarındaki çayırlarda drenaj işlemlerinin yapılmaması sonucu aşırı suya dayanıklı, kalitesiz ekşi çayır otları üretilmekte, *Özellikle kaba yemlerde biçme, kurutma, balyalama ve saklamanın usulüne uygun yapılmamasından kaynaklanan verim ve kalite kayıpları, *Çayırlarda, ilkbaharda erken otlatma başlayıp mayıs sonuna kadar devam etmekte ve sonbahar geç döneme kadar yine otlatma yapılarak otlatma sistemleri (münavebeli ve porsiyon usulü otlatma vb.) uygulanmamakta, *Endüstri bitkileri, sebze ve meyve üretiminde ticari amaçlı yetiştiricilik yapılmamaktadır. Hangi kültür bitkisi söz konusu olursa olsun, yetiştirme tekniğinde bazı temel prensipler vardır. Bunların başında yetiştirme tekniği paketi kavramı gelmektedir. Yetiştirme tekniği paketi, toprak hazırlığından hasada kadar olan uygulamaları kapsamaktadır. Örneğin sertifikalı tohumluk kullanılmadığında, ya da toprak işlemede uygun yöntemler kullanılmadığında diğer işlemler en uygun koşullarda yerine getirilse bile beklenen yüksek verim alınamaz. Ardahan İli geniş hububat ekim alanlarına sahip olmasına rağmen toplam üretim miktarı düşüktür. Bunun sebepleri arasında; uygun olmayan iklim koşulları, toprak yapısı ve arazi kullanım kabiliyet sınıflarına dikkat edilmemesi, öz sermaye yetersizliği, uygun toprak işleme tekniklerinin kullanılmaması, ekimin tamamen serpme tarzında yapılması, tarımsal mekanizasyon açısından traktör haricinde alet makine kullanımının yetersiz olması, tamamen kuru tarım koşullarında üretim, ekim nöbeti uygulamasının yaygınlaşmaması ve uygun sertifikalı tohumluk kullanılmaması yer almaktadır. Bu problemlerin sonucu olarak da üreticilerin bu alanda net geliri düşük olmaktadır. Su Kaynakları ve Sulama Problemleri: * Sulama yetersizliği ve drenaj problemleri, *Tatlı su balıkçılığı üretimi (havuz ve kafeste balık yetiştiriciliği) için yeterli su kaynağı potansiyeli olmasına rağmen bu kaynakların yeterince değerlendirilememesi, Tarımsal verimliliğin artmasında sulama öncelikli ve gereklidir. Ardahan ilinde yıllık ortalama yağış 533,4 mm olup bu yağışın büyük bir miktarı vejetasyon dönemi dışında düşmektedir. Ardahan İlinde sulamanın önemi büyük olup, sulama yapılmaksızın yeterli verim alınması mümkün değildir. Özellikle yem bitkileri, çayır alanları, patates ve sebze verimin artması sulamanın artması ile sağlanabilir. Diğer taraftan sulama, ürün çeşitliliğinin artmasına da imkân verecektir. 263

Pazarlama Problemleri: *İl de pazarlamanın asli ve tali görevlerini yerine getirecek organizasyon yapısının bulunmaması, *Tarımsal sanayinin yetersizliği nedeniyle hammaddelerin mamule işlenememesi, nedenle oluşan katma değer kaybı, bu *Büyük tüketim merkezlerine uzaklığı nedeniyle alternatif pazar bulamama dezavantajı, *Pazarlara ulaşmada nakliyat ve yol fireleri (özellikle canlı hayvan ticaretinde) gibi ek masraflar, *Mahalli pazarların gerekli teknik şartları içermemesi ve müşteri bulma bilincinin oluşmaması. Son yıllarda tarımsal üretim tekniğinde meydana gelen değişmeler ve bazı alanlardaki özel destekler ile tarımsal üretimde önemli artışlar meydana getirmiştir. İç piyasalarda tüketimin aynı oranda artmaması, dış satım sorunları (özellikle hayvansal ürünlerde yaşanan ihracat yetersizliği), yeni pazarların bulunamaması ve neticesinde özellikle kısa zamanda bozulma özelliğine sahip ürünlerde ani fiyat düşmelerine yol açmaktadır. Ürünlerin belirli toplama merkezlerinde toplanmaları (kooperatifler), işlenmeleri ve tüketici merkezlerine dağıtımı; pazarlamanın başlıca üç ana hizmetini teşkil etmektedir. Bu hizmetlerin entegre edilmesinde yeterli altyapının oluşmaması dolayısıyla pazarlamanın yardımcı hizmetleri arasında yer alan standardizasyon, kalite kontrol, işaretleme, markalama ve ambalajlama gibi alanlarda verilen hizmetler de gelişme gösterememektedirler. Örneğin balda kalite sınıflandırması olmaması nedeniyle fiyat dengesizliği görülmektedir. Kaliteyle beraber marka yaratılması ve reklam; pazarlama faaliyetleri içerisinde yer alması gereken hizmetlerdir. Ardahan İline has tarımsal ürün çeşitleri olan; Ardahan-Göle Kaşar Peyniri, Ardahan/Kafkas Çiçek Balı gibi ürünlerin tam olarak markalaşma süreci yaşamadığı, gerekli standardizasyonu sağlanmadığı ve yeterince tanıtımı yapılmadığı görülmektedir. Bunun gibi Posof alt bölgesinde yetiştirilen elma, patates ve fasulye gibi ürünlerde, bu kapsamda değerlendirilebilir. Tarım sektöründe üretimin pazar verilerine göre yönlendirilmesi ve fiyatın serbest piyasa şartlarında oluşmasında rol oynayan kuruluşlardan birisi de pazar ve borsalardır. Ardahan İli hayvancılık faaliyetleriyle ön plana çıkan bir il dir. Mevcut hayvan varlığının ortalama 1/3 ü her yıl il dışına pazarlanmaktadır. Yine bölge insanının genel ekonomik uğraşı sadece hayvancılık olduğundan yıl içerisinde mera dönemi öncesi ve sonrası, kurban bayramı öncesi ve sonrası alım-satıma konu olmak üzere büyükbaş hayvan varlığının yaklaşık %50 si yetiştiriciler arasında birkaç kez el değiştirmektedir. İl de önemli bir uğraş alanı olan, hayvan alım-satım işlerini düzenleyen, çiftçiyi fiyat konusunda yönlendiren, çiftçi için bir haberleşme kaynağı olabilecek ve ülke genelindeki hayvancılık işletmeleri ve tüccarların ihtiyacını karşılayabilecek; asgari teknik şartlara sahip bir Canlı Hayvan Borsasının olmayışı Ardahan ili için önemli bir eksikliktir. 264

8. ARDAHAN İLİ TARIM VE HAYVANCILIK POTANSİYELİNİN GELİŞTİRİLMESİ VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİNİN SAĞLANMASI STRATEJİLERİNİN SWOT (GZFT) AMAÇ *Bitkisel üretimde kalite ve verimin arttırılması, *Tarımsal İşletmelerin gelir seviyelerinin yükseltilmesi. *Maliyeti azaltıcı tedbirler alınarak, rekabet gücünün arttırılması. STRATEJİ * Tarımsal potansiyelin etkin kullanılması.. * Bölgeye uyum sağlayabilecek meyve ve sebze üretiminin arttırılması. * Organize tarım bölgelerinin kurulması. * Sertifikalı tohumluk kullanımının arttırılması.. * Araştırma ve geliştirme faaliyetlerinin desteklenmesi. * Organik tarımın geliştirilmesi.. * Bölgede yetişebilecek alternatif ürün kaynaklarının bölge tarımına adaptasyonunun sağlanması. * Arazi toplulaştırması. GÜÇLÜ YÖNLER * Organik tarıma uygun alanların bulunması.. * Verimli tarım alanlarının bulunması. * Mevcut tarım alanlarında verim kabiliyetinin yüksekliği. * Birçok bitki türünün destekleme kapsamında bulunması. * Toprak ve su kaynaklarının kirlenmemiş olması. ZAYIF YÖNLER * Sermaye ve altyapı imkânları yetersiz.. * Kırsal yatırımlar için finansman kaynaklarının yetersizliği. * İşletmelerin girdi maliyetlerinin yüksekliği. * Sulama ve drenaj altyapısının yetersizliği. * Verim ve ürün kalitesinin düşüklüğü, karlılık oranını düşürmesi.. * Tarım işletmelerinin arazi varlığının azlığı, arazilerin küçük ve parçalı olması. * Tohumluk temininde yaşanılan güçlükler. FIRSATLAR * Kaba yem açığı ve yem bitkilerine verilen destekler. * Kırsal kalkınma yatırımlarının bölgelerde yaygınlaşması. * Organik ürünlere olan talebin artması.. * Sulama program ve projelerinin olması, desteklenmesi. TEHDİTLER * Üretim planlamasının olmaması.. * Arazilerin miras yoluyla parçalanması.. * Olumsuz iklim koşulları.. (sel, dolu, don, kuraklık) * Girdi fiyatlarının yüksekliği. *İlkbahar geç sonbahar erken donlarının üretimi olumsuz etkilemesi. *Bilinçsiz yapılan tarımsal faaliyetler. *Doğal dengenin bozulması.. 265

AMAÇ *Hayvancılık ve hayvansal kaynaklı ürünlerin üretimini ve kalitesini arttırmak.. *Üreticinin gelir seviyesini yükseltmek. STRATEJİ * Et ve süt veriminin arttırılması ve maliyetlerin azaltılması. * Kaliteli ve hijyenik üretimin geliştirilmesi. * Kaliteli bal ve diğer arı ürünlerinin arttırılması.. * Hayvan barınaklarının iyileştirilmesi.. * Bilinçli üretimin yaygınlaştırılması.. * Beslenme kaynaklarının çeşitlendirilmesi ve arttırılması. GÜÇLÜ YÖNLER *Hayvan sayısının yeterli olması ve yüksek verimli ırkların artması.. *Hayvancılığa yönelik desteklemeler. *Bölgenin et ve süt üretiminin ülkede önemli paya sahip olması. *Bölge halkının hayvancılığa olan ilgisi.. *Bölgenin zengin bir ekoloji ve polen kaynaklarına sahip olması. ZAYIF YÖNLER *Girdi maliyetlerinin yüksek olması. *İşletmelerin küçük ve barınakların elverişsiz olması.. *Besi ve süt hayvancılığında ihtisaslaşmanın yetersiz olması.. *Süt üretiminde hijyen ve depolama koşullarının yetersiz olması. *Pazarlama sisteminin gelişmemiş olması. *Bal dışındaki arı ürünlerinin üretiminin düşük olması.. *Sağım hijyeni, hastalık ve zararlıları ile mücadele gibi konulara yeterli önemin verilmemesi. FIRSATLAR * Yem bitkileri ve kaba yem üretiminin artması.. * Mera ıslah çalışmaları.. *Kaba yem üretiminin artması ile suni yeme olan ihtiyacın azalmasıyla maliyetlerin düşmesi. *Eğitim ve yayım çalışmaları ile üreticilerin bilinçlendirilmesine yönelik çalışmalar. *Kırsal kalkınma yatırım programlarının uygulamaya başlanması. *Damızlık hayvana olan ihtiyaç.. *Hayvancılık teşvikleri. TEHDİTLER * Kaçak hayvan girişi ve kontrolsüz hayvan hareketleri nedeniyle salgın hastalıkların artması.. * Sağlıksız ve hijyenik olmayan üretim koşulları. 266

AMAÇ * Tarımsal pazarlama altyapısının güçlendirilmesi. * Tarım sanayi entegrasyonunun sağlanması. STRATEJİ * Pazar bilgi sisteminin kurulması.. *Üretici birliklerinin kurulması ve geliştirilmesi.. *Sözleşmeli üretim sisteminin yaygınlaştırılması. *Tarımsal sanayinin geliştirilmesi.. * Ürün borsalarının geliştirilmesi.. GÜÇLÜ YÖNLER *Yatırımların destekleniyor olması. *Pazar şansı yüksek ürünlerin üretimlerinin artması.. *Altyapı imkânlarının iyi olması.. *Hammaddeye yakınlık ve yeterli rezerve sahip olması.. ZAYIF YÖNLER *Bölgede modern teknolojiyi kullanan sanayi tesislerinin yetersiz olması.. *Serbest pazar mekanizmaları yeterince gelişmemiştir. *Üretimde standardizasyonun olmaması.. *Sözleşmeli üretim modelinin gelişmemiş olması. *İşleme, depolama ve ambalajlama tesislerinin olmaması. *Marka ve reklam çalışmalarının yetersiz olması.. *Kapasite kullanım oranlarının düşük olması.. *İşletme maliyetlerinin yüksekliği. *Öz sermaye ve kalifiye eleman eksikliği.. FIRSATLAR *Kırsal kalkınma yatırımlarının desteklenmesi. *Tarımsal sanayide kullanılacak hammadde rezervinin yeterli olması. *Bölge halkının yeni fırsatları destekliyor olması. TEHDİTLER *Üretici birliklerinin yeterli ve güçlü olmaması.. *Kaynakların kullanılmasında dengesizlikler oluşması. *Kalitesiz üretimin pazarlamayı olumsuz etkilemesi.. 267

AMAÇ * Kırsal kesimin ekonomik açıdan güçlendirilmesi, daha iyi hayat standartlarına kavuşturulması.. STRATEJİ *Tarım dışı gelir faaliyetlerinin çeşitlendirilmesi ve desteklenmesi. *Kırsal alanda kadın ve genç nüfusun ekonomik katkılarının artırılması.. *Çevresel etkilere maruz kalmış tarım alanlarının korunması. GÜÇLÜ YÖNLER *Kırsal kesimdeki işgücü potansiyelinin istekli olması.. *Kadın çiftçi eğitimlerine önem verilmesi.. *Kırsal turizm faaliyetleri için potansiyelin mevcut olması. ZAYIF YÖNLER *Kırsal kesimin eğitim düzeyinin düşük olması. *Tarım sektörü, gizli işsizlik ve düşük verimlilik nedeniyle kırsal nüfusa yeterli düzeyde gelir sağlayamaması. *Kırsaldan kentlere göçün artması. *Tarım sektörü istihdamının giderek azalması, kırsal alanda ekonomik durgunluğu neden olması. FIRSATLAR *Bölgeye uygun ürünlerin yetiştiriciliğinde gelişme gösterilerek, marka oluşturma imkânı olması. *Geliştirilecek bölgesel tarımsal ürünlerin mevcut olması. TEHDİTLER *Girişim faaliyetlerinin uygulanma aşamasındaki maliyet yükü. 268

ORMAN VE SU HİZMETLERİ: Ardahan Orman ve Su İşleri Şube Müdürlüğü STRATEJİK PLANLAMA YOL HARİTASI Kamu İdarelerinde Stratejik Planlamaya İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik uyarınca; Şube Müdürlüğümüz, en geç 20.11.2012 tarihinde stratejik planını tamamlayarak değerlendirilmek üzere İl Özel İdaresi Genel Sekreterliğine göndermesi gereken kurumlar arasında yer almaktadır. Bu çerçevede; ilk olarak Ardahan Valiliği İl Özel İdaresi Genel Sekreterliği tarafından tüm kamu kurum ve kuruluşlarına yönelik bilgilendirme toplantıları yapılarak hazırlık ve altyapı çalışmaları kapsamında, planlama sürecinden sorumlu ekipler belirlenmiştir. İç ve dış paydaşlarımızın Şube Müdürlüğü hakkında güncel bilgilere sahip olmaları, planlama aşamaları ve yöntemleri hakkında her toplantı öncesi katılımcılar için raporlar hazırlanarak dağıtılmıştır. Plan çalışmalarının her aşaması Planlama Ekibinin onayından geçirilmiştir. 1 GİRİŞ Bütün dünyada olduğu gibi, ülkemizde de toplumsal yapı ve ilişkileri derinden etkileyen hızlı değişim bütün kurum ve kuruluşları etkili tedbirler almaya zorlamaktadır. Bu mecburiyet kamu yönetiminde kapsamlı bir yeniden yapılanma ihtiyacını ortaya çıkarmıştır. Stratejik Planlama; kamu idarelerinin planlı hizmet sunmaları, politika geliştirmeleri, bu politikaları performans esaslı bütçelemeye dayandırmaları ve uygulamayı etkili bir şekilde izleyip değerlendirmelerini sağlamaya yönelik temel bir araç olarak benimsenmiştir. Stratejik planlama yaklaşımı ile politika belirleme ve maliyetlendirme kapasitesinin güçlendirilmesi, hedeflere dayalı yönetim anlayışı ve bütçelemenin geliştirilmesi, kamu hizmetlerinin arzında yararlanıcı taleplerine duyarlılığın artırılması ve hesap verme sorumluluğunun oluşturulması amaçlanmaktadır. Stratejik planlama yaklaşımıyla; bir yandan geleceği planlayarak sonuç odaklı bir yönetim anlayışına yönelik somut adımlar atılması, diğer yandan planda tespit edilen amaç ve hedeflere ulaşılması beklenmektedir. Millî Parklar, Tabiat Parkları, Tabiatı Koruma Alanları, Tabiat Anıtları, Yaban Hayatı Koruma ve Geliştirme Sahaları, Sulak Alanlar, Avcılık Faaliyetleri, Biyolojik Çeşitlilik ve tabiatın korunması alanında bu hedeflere ulaşmak için, ülkemiz şartlarının, küresel gelişmelerin, kurumsal yapının, iş süreçlerinin, iç ve dış paydaşların yaklaşımlarının değerlendirilmesi önem taşımaktadır. Geniş bir uğraş alanı olan Millî Parklar, Tabiat Parkları, Tabiatı Koruma Alanları, Tabiat Anıtları, Yaban Hayatı Koruma ve Geliştirme Sahaları, Sulak Alanlar, Avcılık Faaliyetleri, Biyolojik Çeşitlilik ve tabiatın korunmasını konu alan görev ve sorumluluklar Şube Müdürlüğümüz çalışanları tarafından yerine getirilmektedir. Şube Müdürlüğümüz geleceğe yönelik amaç ve hedeflerinin, bütün paydaşlarımızı kapsayacak bir yaklaşım içinde ve iyi yönetişim ilkeleri doğrultusunda oluşturulması stratejik planlama çalışmalarında temel prensip olarak benimsenmiştir. Bu doğrultuda, iç ve dış paydaşlardan alınan görüş, teklif, eleştiri ve beklentiler çalışmalara önemli katkı sağlamıştır. 269

2. DURUM ANALİZİ Şube Müdürlüğümüz, 04.07.2011 tarih ve 27984 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 645 sayılı Orman ve Su İşleri Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki Kanun Hükmünde Kararname ve 14.02.2012 tarih ve 2012/2844 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile kurulmuştur. Ardahan Mülga İl Çevre ve Orman Müdürlüğü bünyesinde hizmet veren Doğa Koruma ve Milli Parklar Mühendisliğinin yerine, Bakanlığımızın yeni yapılanma sonrası Orman ve Su İşleri Bakanlığı 13.Bölge Müdürlüğü Ardahan Şube Müdürlüğü(Doğa Koruma Milli Parklar Genel Müdürlüğü nün taşra teşkilatı olarak) kurulmuştur. Şube Müdürlüğümüz Ardahan İli genelinde hizmet vermekte, İlçe merkezlerinde birim kuruluşu bulunmamaktadır. 2.1 TARİHSEL GELİŞİM Çevre ve Orman Bakanlığı; 01.05.2003 tarihinde kabul edilen ve 08.05.2003 tarih ve 25102 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 4856 Sayılı Yasa ile belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde, Çevre ve Orman Bakanlıklarının birleştirilmesi suretiyle kurulmuş bir bakanlıktır. Çevre ve Orman Bakanlığı bünyesinde ana hizmet birimi olarak yer alan Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, 645 Sayılı Kanun Hükmünde 2. 2 ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ ORGANİZASYON YAPISI ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANIĞI BAKAN BAKAN YARDIMCISI MÜŞTEŞAR 13.BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ ARDAHAN ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ 270

DOĞA KORUMA 2.3 YASAL YÜKÜMLÜLÜKLER VE MEVZUAT ANALİZİ 2.3.1 Mevzuat Analizi Orman ve Su İşleri Bakanlığı 13.Bölge Müdürlüğü Ardahan Şube Müdürlüğü Görevlerini Düzenleyen Kanunlar Mevzuat analizi ve yasal yükümlülükler dört başlık altında toplanarak aşağıda tabloda verilmiştir. S. No 1 2 3 Kanun Adı Orman Kanunu Milli Parklar Kanunu Kara Avcılığı Kanunu Kanun No 6831 2873 4915 Yayımlandığı Gazete Resmi Tarih : 08.09.1956 Sayı : 9402 Kabul Tar:31.08.1956 Tarih : 11.08.1983 Sayı : 18132 Kabul Tar:09.08.1983 Tarih : 01.07.2003 Sayı : 21165 Kabul Tar:01.07.2003 Kanunun Amacı Ormanların tarifi, taksimi, idare ve murakabesi, Orman Köylülerinin Kalkındırılması ve Nakledilmesi, Ormanların Muhafazası Otlak ve Mera İşleri, Muhafaza Ormanları, Milli Parklar, İstihsal ve Satış İşleri, Hükmü Şahsiyeti haiz amme müesseselerine ait ormanlar, hususi ormanlar, ağaçlandırma ve imar işleri, orman yangınlarının söndürülmesi, orman memurlarının silah taşıma ve kullanma Hak ve Şahsiyetleri, Suçların takibi, Ceza Hükümleri, Başlıkları altında ormancılıkla ilgili bütün iş ve işlemlerini hükme bağlar. Yurdumuzdaki milli ve milletler arası düzeyde değerlere sahip milli park, tabiat parkı, tabiat anıtı ve tabiatı koruma alanlarının seçilip belirlenmesine, özellik ve karakterleri bozulmadan korunmasına, geliştirilmesine ve yönetilmesine ilişkin esasları düzenlemek amaçlanmaktadır. Sürdürülebilir av ve yaban hayatı yöntemi için av ve yaban hayvanlarının doğal yaşam ortamları ile birlikte korunmalarını, geliştirilmelerini, avlanmalarının kontrol altına alınmasını, avcılığın düzenlenmesini, av kaynaklarının milli ekonomik açısından faydalı olacak şekilde değerlendirilmesini ve ilgili kamu ve özel hukuk tüzel kişileri ile iş birliğini sağlamak amaçlanmaktadır. 4 Orman ve Su İşleri Bakanlığı Teşkilatı ve Görevleri Hakkında Kanun 645 Tarihi: 29.06.2012 Sayı: 27984 K.H.K.Tarihi: 29.06.2012 Ormanların korunması, geliştirilmesi, işletilmesi, ıslahı ve bakımı, çölleşme ve erozyonla mücadele, ağaçlandırma ve ormanla ilgili mera ıslahı konularında politikalar oluşturulması, Tabiatın korunmasına yönelik politikalar geliştirmek, korunan alanların tespiti, milli parklar, tabiat parkları, tabiat anıtları, tabiatı koruma alanları, sulak alanlar ve biyolojik çeşitlilik ile av ve yaban hayatının korunması, yönetimi, geliştirilmesi, işletilmesi ve işlettirilmesini sağlamak. Su kaynaklarının korunmasına ve sürdürülebilir bir şekilde kullanılmasına dair politikalar oluşturmak, ulusal su yönetimini koordine etmek, Meteorolojik olayların izlenmesi ve bunlarla ilgili gerekli tedbirlerin alınmasına yönelik politika ve stratejiler belirlemek, Bakanlığın faaliyet alanına giren konularda uluslararası çalışmaların izlenmesi ve bunlara katkıda bulunulması amacıyla ulusal düzeyde yapılan hazırlıkları ilgili kuruluşlarla işbirliği halinde yürütmek Mevzuatla Bakanlığa verilen diğer görev ve hizmetleri yapılmasını sağlamak, 2.4 MÜDÜRLÜĞÜMÜZ FAALİYET ALANLARI Yaban hayatı ve kara av kaynakları ile orman içi su kaynakları, dere, göl, gölet ve sulak alanları ve hassas bölgeleri korumak ve geliştirmek. Kara avcılığının düzenlenmesi, av kaynaklarının işletilmesi ve kontrolü ile ilgili her türlü etüt, envanter, plânlama, projelendirme, uygulama ve izlemeye ilişkin iş ve işlemleri yapmak ve yaptırmak, bu hizmetlerle ilgili tesisleri kurmak ve kurdurmak. Uluslararası sözleşme ile koruma altına alınan, canlı türleri (flora, fauna) ile alanların korunması konusunda tedbirler almak, ilgili kuruluşlarla işbirliği yapmak. Ülkenin bitki ve hayvan türü genlerinin muhafazası ve iyileştirilmesi ile ilgili iş ve işlemleri yürütmek. Millî parklar, tabiat parkları, tabiat anıtları, tabiatı koruma alanları ve yeterli mesire yerlerinin ayrılması, korunması, plânlanması, düzenlenmesi, geliştirilmesi, tanıtılması, yönetilmesi, işletilmesi ve işlettirilmesi ile alakalı işleri yürütmek. 271

2.5 İÇYAPI ANALİZİ 2.5.1 Kurum Kültürü Orman ve Su İşleri Bakanlığı'nın kurulması ile oluşturulan yeni bakanlık yapılanmasında, bakanlığın kuruluş amacında söz konusu edilen faaliyet ve hizmetler değerlendirilerek nasıl daha verimli yapılar oluşturulabileceği tartışmaları yerine, mevcut örgütsel yapıların korunması kaygısı öne plana çıkmıştır. Buna ek olarak, Bakanlığımız ile ilgili sık sık gündeme gelen yeniden yapılanma söylemlerinin kurum çalışanlarının verimliliği üzerinde olumsuz etkileri olmaktadır. Bakanlığın merkezi örgütlenmesinin birimleri arasında görev örtüşmeleri, bazı birimlere yeterince işlevsellik kazandırılamaması, ana hizmet birimlerinin bünyesinde yer alan alt birimlerinin görev tanımlamalarının açık olmaması problem alanları olarak görülebilir. Bunlara örnek olarak; Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ile Orman Genel Müdürlüğü arasında; "korunan alanlar" konusunda görev örtüşmeleri ve benzerlikleri gösterilebilir. 2.5.2 Personel Durumu Şube Müdürlüğümüzde 11 adet 657 Sayılı Devlet Memur Kanunu kapsamında kadrolu personel görev yapmaktadır. Ayrıca 3 adet kadrolu işçi çalışmaktadır. Müdürlüğümüz bünyesinde bulunan 2 Bilgisayar İşletmeni Ardahan Orman İşletme Müdürlüğü emrinde geçici olarak görev yapmaktadır. Şube Müdürlüğümüzde görev yapmakta olan personelin cinsiyet dağılımı ve eğitim durumunu gösterir grafikler aşağıda verilmektedir. Buna göre Müdürlüğümüzde % 79 oranında bay personel % 21 oranında bayan personel bulunmaktadır. Grafik 1-Kadrolu Personelin Cinsiyet Dağılımı Aşağıdaki grafikten de görüldüğü üzere şu an kadrolu personelin %21'sini lisans, %14'ünü ön lisans ve %65'sini lise, mezunları oluşturmaktadır. 272

Grafik 2-Kadrolu Personelin Eğitim Durumu 2.5.3 Mali Durum Şube Müdürlüğümüz 2012 yılı Döner sermaye bütçesine ilişkin temel mali tablolar aşağıda verilmektedir. Tablo 1-2012 Mali Yılı Kurumsal Kod Bazında Döner Sermaye Bütçesi Ödenek ve Harcama Tutarları HESAP NO HESAP ADI BÜTÇE ÖDENEĞİ KASIM İTİBARİYLE GERÇEK. SONU GERÇEK LEŞMESİ YIL BÜTÇE TEKLİFİ II. Düzey Fonksiyon 04 02 05 04 05 09 II. Düzey Ekonomik 2012 2012 2012 2013 EKONOMİK İŞLER VE HİZMETLER 67.000,00 39.051,43 55.000,00 61.000,00 Tarım Ormancılık, Balıkçılık ve Avcılık 67.000,00 39.051,43 55.000,00 61.000,00 Hizmetleri Ormancılık Hizmetleri 67.000,00 39.051,43 55.000,00 61.000,00 03 MAL VE HİZMET ALIM GİDERLERİ 67.000,00 39.051,43 55.000,00 61.000,00 ÇEVRE KORUMA HİZMETLERİ 88.000,00 0,00 0,00 88.000,00 Doğal Ortamın Bio Çeşitliliğinin Korunması 20.000,00 0,00 0,00 75.000,00 Doğal Ortamın Bio Çeşitliliğinin Korunması 20.000,00 0,00 0,00 75.000,00 06 SERMAYE GİDERLERİ 0,00 03 MAL VE HİZMET ALIM GİDERLERİ 20.000,00 0,00 0,00 75.000,00 ÇEVRE KORUMA HİZMETLERİ 70.000,00 0,00 0,00 133.000,00 Sınıflandırma Girmeyen Çevre Koruma Hizmetleri 70.000,00 0,00 0,00 133.000,00 06 SERMAYE GİDERLERİ 60.000,00 0,00 0,00 130.000,00 03 MAL VE HİZMET ALIM GİDERLERİ 10.000,00 0,00 0,00 13.000,00 273

Tablo 2-2012 Mali Yılı Kurumsal Kod Bazında Döner Sermaye Bütçesi Ödenek ve Gelirler Tutarları HESAP NO HESAP ADI 2012 YILI BÜTÇE ÖDENEĞİ KASIM İTİBARİYLE GERÇEK. YIL SONU GERÇEK LEŞMESİ BÜTÇE TEKLİFİ Ekonomik 2012 2012 2012 2013 03 04 MAL VE HİZMET SATIŞLARI GELİRLERİ 66.000,00 29.002,65 90.000,00 106.300,00 02 Orman Gelirleri 31.000,00 3.578,93 5.000,00 21.300,00 05 13 08 Av ve Yaban Hayatı Gelirleri 30.000,00 3.578,93 5.000,00 20.300,00 09 Orman İçi Su Ürünleri Gelirleri 1.000,00 0,00 1.000,00 Belgelendirme ve İzin Verme Gel. 35.000,00 25.423,74 85.000,00 85.000,00 02 Belgelendirme 35.000,00 25.423,74 85.000,00 85.000,00 Tasfiye Edilecek Eşya ve Hurda Gel. 99 Diğer Mal ve Hizmet Gelirleri 04 ALINAN BAĞIŞ VE YARDIMLAR Kurumlardan ve Kişilerden Alınan Bağış ve Yardımlar 0,00 0,00 0,00 06 SERMAYE GELİRLERİ 0,00 0,00 0,00 02 Taşınır Satış Gelirleri 03 Menkul Kıymet ve Varlık Satış Gel. 09 DİĞER GELİRLER 1.000,00 250,00 6.000,00 01 Faiz Gelirleri 0,00 0,00 500,00 02 Alınan Paylar 03 Para Cezaları 0,00 0,00 1.000,00 04 Kira Gelirleri 0,00 0,00 3.500,00 09 Diğer Çeşitli Gelirler 1.000,00 250,00 1.000,00 2.5.4 Teknolojik Altyapı Şube Müdürlüğümüz hizmetlerinin yürütülmesi sırasında işlem ve karar süreçlerini hızlandırarak etkinlik ve verimliliğin artırılmasını sağlamak amacıyla modern bilgi teknolojilerinden azami ölçüde faydalanma çabası içerisindedir. Aşağıdaki tabloda Şube Müdürlüğümüz bünyesinde yer alan ofis araçlarının sayıları verilmektedir. 274

Tablo 3- Teknolojik Malzemenin Dağılımı Teknolojik Malzeme Birim Sayı Fotokopi Adet 2 Kişisel Bilgisayar Adet 5 Tarayıcı Adet 1 Yazıcı Adet 3 Faks Adet 1 Dizüstü Bilgisayar Adet 2 GPS Adet 1 Fotoğraf Makinesi Adet 1 Projeksiyon Cihazı Adet 1 2.6 PAYDAŞ ANALİZİ Şube Müdürlüğümüzün sunduğu hizmetler, gerçekleştirdiği faaliyetler ve yürüttüğü projelerde görev alan, doğrudan ve dolaylı olarak yararlanan ya da etkileşim içerisinde olan kişi, kurum ve kuruluşların beklentileri, görüşleri ve Şube Müdürlüğü algılama biçimlerinin bilinmesi, Müdürlüğün misyonunun, vizyonunun ve stratejik amaçlarının belirlenmesinde önemli katkılar sağlayacağı açıktır. Bu anlayıştan yola çıkarak, bütün paydaşlara yönelik anket yapılmıştır. Paydaş analizi çalışmalarına, iç ve dış paydaşların belirlenmesi ile başlanmıştır. Paydaşların Müdürlüğümüze bakışlarını, mevcut duruma ilişkin değerlendirmelerini ve bu değerlendirmelere temel olan olguları belirlemek amacıyla iç paydaş ve dış paydaş anketi olmak üzere iki farklı anket formu hazırlanarak katılımcılara uygulanmıştır. 2.6.1 İç Paydaş Analizi Şube Müdürlüğümüz personeline yönelik olarak farklı anket formu uygulandığından anketlerin değerlendirilmesi de ayrı yapılmıştır. İç paydaş anketleri değerlendirildiğinde; Müdürlüğümüz personeline sunduğu tayin, terfi, özlük hakları gibi personele yönelik hizmetler Şube Müdürlüğümüz personelince yetersiz bulunmuştur. Bu değerlendirmede özlük haklarının yetersizliğinin önemli rol oynadığı düşünülmektedir. İşlemlerin azaltılması ve hızlandırılması açısından bilgi-işlem ve teknolojik altyapıdan beklenen katkı ile birlikte yemek, ulaşım, sağlık gibi konuları kapsayan idari hizmetler yeterli bulunmuştur. İş performansına yönelik olarak yapılan değerlendirmede personelin; Şube Müdürlüğümüz çalışanı olmaktan ve çalışma şartlarından memnun olduğu görülmektedir. Bunların yanında mevcut ücret politikası ve hizmet içi eğitim konularında personelin memnuniyetsizlik düzeyi çok yüksek çıkmıştır. Ayrıca çalışanların büyük bir kısmı tayin ve terfilerde liyakatin dikkate alınmadığını, çalışanlara performansa göre ödül veya ceza verilmediğini belirtmişlerdir. 275

Yapılan değerlendirme sonucunda Şube Müdürlüğümüzdeki en önemli sorunlar; personel sürekliliğinin sağlanamaması, karar mekanizmasının yavaşlığı, görevlerin açık bir şekilde tanımlanmamış olması, yeterli iletişimin sağlanamaması, görevlendirmelerde uzmanlıkların göz önünde bulundurulmayışı ve işle alakalı meselelerin kişiselleştirilmesi olarak öne çıkmaktadır. Şube Müdürlüğümüzde ortaya çıkan önemli eksiklikler çalışan teknik personel sayısı, özellikle ihtiyaca uygun nitelikte personelin yetersizliği, karar mekanizmasının yavaşlığı ve görevlerin açık bir şekilde tanımlanmamış olmasıdır. Müdürlüğümüz çalışanları, işbirliği ve takım ruhu konusunda ağırlıklı olarak memnun olduğunu ifade etmişlerdir. 2.6.2 Dış Paydaş Analizi Dış paydaş anketlerinin uygulanacağı dış paydaşlar seçilirken Şube Müdürlüğümüz ile birebir etkileşim içerisinde olan kamu kurum, kuruluşları, sivil toplum kuruluşları (STK) ve Müdürlüğün faaliyet gösterdiği sektörlerde yer alan kuruluşlar dikkate alınmıştır. Ayrıca aynı bakanlığa bağlı kuruluşları olan Ardahan Orman İşletme Müdürlüğü kendi stratejik planlarını yaptıkları için dış paydaş kapsamında değerlendirilmiştir. Bahsedilen kuruluşların Şube Müdürlüğümüzü algılama biçimleri, Millî Parklar, Tabiat Parkları, Tabiatı Koruma Alanları, Tabiat Anıtları, Yaban Hayatı Koruma ve Geliştirme Sahaları, Sulak Alanlar, Avcılık Faaliyetleri, Biyolojik Çeşitlilik ve tabiatın korunması konusunda karşılaşılan güçlükler ve bu güçlükler için çözüm teklifleri gibi konulardaki fikirleri sorulmuştur. Şube Müdürlüğümüzün yürüttüğü faaliyet ve gerçekleştirdiği görevler konusunda dış paydaşlar tarafından genel olarak başarılı bulunmuştur. Bunun yanında, birlikte yürütülen çalışmalar sırasında tespit edilen problemler ile bu çalışmaların daha verimli yürütülebilmesi için öngörülen teklifler ifade edilmiştir. Diğer kurum, kuruluş ve şirketlerle yaşanan koordinasyon ve iletişim eksikliği en önemli sorunlar arasında yer alırken aksaklıklara sebep olduğu belirtilmektedir. 2.7 DIŞ ÇEVRE ANALİZİ Doğayı olumsuz etkilerin en aza indirilmesi ve kaynakların sürdürülebilir kullanımının sağlanmasının en temel aracı mekânsal planlardır. Yapılaşma (yasa dışı), sanayi (yer seçimi), turizm (kitlesel), madencilik (stratejik maden ayrımı yapılmadan), tarım (bilinçsiz kimyasal kullanımı, sulama teknikleri) gibi sektörler, uygulanış biçimleri nedeniyle doğayı en fazla etkileyen sektörlerdir. 2.8 KURUMSAL KİMLİĞİN TEMEL TAŞLARI 2.8.1 Vizyon, Misyon, Temel Değerler MiSYONUMUZ Ülkemiz tabii kaynaklarının ve ekosistemlerinin korunup geliştirilmesi ile mevcut ve gelecek nesiller için sağlıklı ve yaşanabilir bir çevre oluşturulmasını sağlamak üzere; sürdürülebilirlik ilkesi çerçevesinde, uluslararası normlar ve ulusal öncelikler gözetilerek, strateji ve mevzuat geliştirmek, uygulamak, izlemek, denetlemek, koordine etmek ve toplumda duyarlılık oluşturulmasını sağlamaktır. VİZYONUMUZ Bugünkü ve gelecek nesillerin temel ihtiyaçlarının göz önüne alındığı, hayat kalitesinin artırıldığı, tabii kaynakların akılcı yönetildiği sağlıklı bir çevrede yaşama hakkının teminatı olan saygın ve öncü bir kurum olmaktır. 276

3 AMAÇLAR, HEDEFLER VE PERFORMANS GÖSTEGELERİ Şube Müdürlüğümüz stratejik amaç, hedef ve performans göstergeleri, kurumumuz ana hizmet birimlerinde oluşturulan çalışma grupları ile ayrı ayrı ve birlikte yapılan çalışmalar sonucunda belirlenmiştir. Katılımcı bir yaklaşımla belirlenen amaçların altında yer alan hedeflere ait performans göstergelerinin gerçekleşme yılları ve gerçekleştirilirken dikkat edilecek hususlar aşağıdaki tablolarda gösterilmektedir. Şube Müdürlüğümüzün diğer amaçlarının gerçekleşmesinde ana etken olması nedeniyle ilk sıraya kurumsal kapasitenin güçlendirilmesi alınmıştır. Hizmetlerimize ilişkin amaçlar ikinci grupta yer alırken, kurum dışı farkındalık ve bilinirliği artırmaya yönelik yapılan çalışmalara ilişkin amaçlar son kısımda yer almıştır. Tablo 4- Sratejik Amaç ve Hedefler Stratejik Amaç S.A.1Kurumsal Etkinlik, Verimlilik ve Hizmet Kalitesini Artırmak S.A.2Müdürlüğün Görevleri Kapsamındaki Alanlarda Tabii, Kültürel, Tarihi, Arkeolojik Değerleri Korumak ve Sürdürülebilir Yönetimini Sağlamak Stratejik Hedef SH.1.1 İnsan kaynaklarının etkin yönetimi SH.1.2 Kurumsal verimlilik ve hizmet kalitesini artırmak SH.3.1 Biyolojik çeşitliliğin korunmasını sağlamak SH.3.2 Ulusal ve uluslararası öneme sahip kaynak değerlerinin temsil edildiği korunan alanlar sistemini kurmak ve sürdürülebilir yönetimini sağlamak. SH.3.3 Sulak alanların korunması ve sürdürülebilir yönetimini sağlamak SH.3.4 Sürdürülebilir yaban hayatı yönetimini sağlamak SH.3.5 Orman alanlarında rekreasyon amaçlı kontrollü kullanımı sağlamak Stratejik Amaç 1: Kurumsal Etkinlik, Verimlilik ve Hizmet Kalitesini Artırmak Stratejik Hedef 1. İnsan kaynaklarının etkin yönetimi Performans Göstergeleri No Gösterge Ölçüt 1 Birimlerin İhtiyaç Duyduğu, istenen nitelik ve nicelikteki personel talebindeki azalmaoranı Değerlendirileceği Yıllar 2013 2014 2015 2016 2017 % Açıklamalar İş akış süreçleri tamamlanmış birimlere liyakata göre personel görevlendirilmesi hedeflenmektedir. Kurum kültürünün geliştirilerek aidiyet 2 Kurum çalışanlarının memnuniyet düzeyindeki artış oranı % duygusunun güçlendirilmesi, iç paydaş anketleri baz alınarak memnuniyetin artırılması hedeflenmektedir. 277

Stratejik Hedef 2. Kurumsal verimlilik ve hizmet kalitesini artırmak Performans Göstergeleri No Gösterge Ölçüt 1 2 3 4 Görev örtüşmelerindeki azalma oranı Teknolojik altyapıyı kullanan personeller Müdürlüğümüz hizmet ve ürünlerinden yararlananların memnuniyetindeki artış oranı Tanımlanan iş akış süreçleri sayısı Değerlendirileceği Yıllar 2013 2014 2015 2016 2017 % Adet % Adet Açıklamalar Görev örtüşmelerini önleyecek yeni kurumsal düzenlemeler hedeflenmektedir. Dış paydaş anketleri baz alınarak memnuniyetin artırılması hedeflenmektedir. İş akış süreçleri tanımlanarak ihtiyaç duyulan iyileştirmelerin yapılması, personelin uzmanlık alanlarına uygun birimlerde görev almaları ve ihtiyaç duydukları eğitim programlarına dahil edilmeleri hedeflenmektedir. Stratejik Amaç 2: Müdürlüğün Görevleri Kapsamındaki Alanlarda Tabii, Kültürel, Tarihi, Arkeolojik Değerleri Korumak ve Sürdürülebilir Yönetimini Sağlamak Stratejik Hedef 1. Biyolojik çeşitliliğin korunmasını sağlamak Performans Göstergeleri No Gösterge Ölçüt 1 2 Hazırlanan ve uygulanan Biyolojik Çeşitlilik Stratejisi ve Eylem Planlarında (UBSEP) öngörülen eylemlerin yıllara göre gerçekleşme oranı Genetik çeşitliliğin belirlenmesi ile korunmasına yönelik yapılan eylem sayısı Değerlendirileceği Yıllar 2013 2014 2015 2016 2017 % Adet Açıklamalar 3 4 Hazırlanan ve uygulanan Tür Koruma Eylem Planı sayısı Rehabilitasyon merkezlerinde işlem gören hayvan sayısı Adet Adet 278

Stratejik Hedef 2. Ulusal ve uluslararası öneme sahip kaynak değerlerinin temsil edildiği korunan alanlar sistemini kurmak ve sürdürülebilir yönetimini sağlamak. Performans Göstergeleri No Gösterge Ölçüt 1 2 3 4 Farklı ekosistemlerin, jeolojik yapıların, karakteristik peyzajların, tarihi, kültürel vb. değerlerin korunan alanlar içinde temsil edilme oranı Korunan alanların ülke yüzölçümüne oranı Planı tamamlanan korunan alan sayısı Peyzaj karakter alanlarının ve karakter tiplerinin sayısı Değerlendirileceği Yıllar 2013 2014 2015 2016 2017 % % Adet Adet Açıklamalar Ulusal korunan alanlar stratejisi ve eylem planının hazırlanması hedeflenmektedir. Uzun devreli gelişme planı yapılacak alan sayısı ileverilecektir. Stratejik Hedef 3. Sulak alanların korunması ve sürdürülebilir yönetimini sağlamak Performans Göstergeleri No Gösterge Ölçüt 1 2 3 Tespiti yapılan sulak alan koruma bölge sayısı Tamamlanan sulak alan yönetim planı sayısı İzleme, değerlendirme ve koruma çalışması yapılan sulak alan sayısı Değerlendirileceği Yıllar 2013 2014 2015 2016 2017 Adet Adet Adet Açıklamalar Uluslar arası öneme sahip sulak alanların sayısı ile birlikte alınacaktır. Stratejik Hedef 4. Sürdürülebilir yaban hayatı yönetimini sağlamak Performans Göstergeleri No Gösterge Ölçüt 1 2 3 4 Planı yapılan yaban hayatı koruma ve geliştirme alanlarının sayısı Üretme İstasyonlarında üretilen yıllık yaban hayvanı sayısı Av turizm gelirlerinden köy tüzel kişiliklerine aktarılan pay Av turizmine katılan kişi sayısı Değerlendirileceği Yıllar 2013 2014 2015 2016 2017 Adet Adet TL Adet 279 Açıklamalar Toplam yaban hayatı koruma ve geliştirme alanlarının sayısı ile verilecektir.

Stratejik Hedef 5. Orman alanlarında rekreasyon amaçlı kontrollü kullanımı sağlamak Performans Göstergeleri No Gösterge Ölçüt 1 2 Tabiat parklarının ziyaretçi sayısındaki artış oranı Gelişme planı tamamlanan mesire yeri sayısı Değerlendirileceği Yıllar 2013 2014 2015 2016 2017 Adet Adet 3 Tabiat parkı sayısı Adet Açıklamalar İlan edilen ve iptal edilen tabiat parkı sayıları ile birlikte verilecektir. 4 MALİYETLENDİRME Bakanlığımız, 5018 sayılı kanunun I sayılı cetvelinde yer alan genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri arasında yer almaktadır. Ayrıca Bakanlığımızın döner sermayesi bulunmaktadır. Stratejik Planlama çalışmalarının maliyetlendirme çalışması aşamasında, kurumumuz stratejik planı ile bütçesi arasındaki bağlantının kurulması ve güçlendirilmesi ve harcamaların önceliklendirilmesi sürecine yardımcı olunması amaçlanmıştır. Bu bağlamda belirlenen amaç ve hedefler doğrultusunda gerçekleştirilecek eylem ve projelere ilişkin 5 yıllık kaynak ihtiyacı göz önüne alınarak oluşturulmuştur. Maliyet tablosu oluşturulurken öncelikle cari harcamalar amaç ve hedef bazında belirlenerek bu rakamlar oranında amaçlar ve hedefler için il müdürlükleri ve destek hizmetleri bağlamında dağılım sağlanmıştır. Buradan elde edilen toplama ise birimlerin amaç ve hedefler için belirledikleri döner sermaye payları eklenmiştir. 2012 yılı bütçe rakamları temel alınarak DPT ve Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen katsayı (0,6) ile çarpılarak 2013 2017 yılı rakamlarına ulaşılmıştır. Bazı hedefler için özel bir bütçe ayrılmamış, diğer faaliyetlerin sonucu olarak gerçekleşecekleri kabul edilmiştir. Tablo 5-2012 Yılı Ödenek Türlerine Göre Kaynak Dağılımı Kodu Açıklama Genel Bütçe Döner Bütçesi Sermaye Kaynak (TL) 1 Cari 27.000 127.000 154.000 2 Cari Transferler 0 0 0 3 Sermaye Giderleri 15.000 60.000 75,000 4 Sermaye Trasferleri 0 0 0 5 Borç Verme 0 0 0 280

AMAÇLAR ve HEDEFLER İnsan Kaynaklarının Etkin Yöntemi Kurumsal verimlilik ve hizmet kalitesi artırmak Biyolojik çeşitliliğin korunmasını sağlamak Sulak alanların korunması ve sürdürülebilir yöntemini sağlamak Sürdürülebilir yaban hayatı yöntemini sağlamak 2013 (TL) 13.000 101.000 20.000 10.000 10.000 2014 (TL) 13.780 107.060 21.200 10.600 10.600 2015 (TL) 14.607 113.484 27.472 11.236 11.236 2016 (TL) 15.484 120.293 23.821 11.910 11.910 2017 (TL) 16.415 127.510 25.250 12.625 12.625 Tablo 6- Maliyet Tablosu 2013-2017 281

5 STRATEJİK PLANIN UYGULAMA SÜRECİ 5.1 STRATEJİK PLAN SONRASI SÜREÇ Şube Müdürlüğümüz Stratejik Planının hazırlanması aşamasında sağlanan yüksek katılımın, uygulama aşamalarında da devam ederek planın amaç ve hedeflerini başarıyla gerçekleştirilmesini sağlamak üzere birimlerin plan ile faaliyetlerini ilişkilendirmelerinin sağlanması öngörülmektedir. Plan doğrultusunda hazırlanacak olan performans programında belirlenen proje ve faaliyetlerin uygulama sonuçlarının birim performans ölçütleri bazında izlenerek geri bildiriminin sağlanması hedeflenmektedir. 5.2 STRATEJİK PLANIN GÜNCELLENMESİ Stratejik planlar en az iki yıl uygulandıktan sonra stratejik planın kalan süresi için güncelleştirilebilir. Güncelleştirme, stratejik planın misyon, vizyon ve amaçları değiştirilmeden, hedeflerde yapılan nicel değişikliklerdir. Yıllık olarak yapılacak olan gözden geçirme çalışmalarında birim amirlerinden gelen talepler ve geri bildirimlerin yönetim tarafından değerlendirilmesi sonucunda planın revizyonu gerçekleştirilebilecektir. 5.3 STRATEJİK PLANIN İZLENMESİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ İzleme, stratejik plan uygulamasının sistematik olarak takip edilmesi ve raporlanmasıdır. Değerlendirme ise, uygulama sonuçlarının amaç ve hedeflere kıyasla ölçülmesi ve söz konusu amaç ve hedeflerin tutarlılık ve uygunluğunun analizidir. Plan gerçekleşmeleri, zamanlama ve hedeflere uygunluk açısından değerlendirilecektir. Uygulamada ortaya çıkabilecek sorunlar sonucunda stratejik planda revize yapılacaktır. 282

SAĞLIK HİZMETLERİ: İl Sağlık Müdürlüğü Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği Halk Sağlığı Müdürlüğü STRATEJİK PLAN 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu Çerçevesinde Stratejik Plan MİSYONUMUZ Tüm toplumun sağlık ihtiyaçlarını gidermek ve sağlık göstergelerini yükseltmek. Anne, bebek ölümlerini azaltmak, koruyucu sağlık hizmetlerini kesintisiz sürdürmek. Toplumdaki Sağlık değerlerini koruyup iyileştirerek hastalık ve ölümleri azaltarak, ülke bütçesine katkıda bulunmak. VİZYONUMUZ Teknolojik ve bilimsel gelişmelerden azami faydalanarak, Tüm toplumdaki sağlık problemlerini en aza indirgemek ve kaliteli, insana yakışır,insan odaklı bir sağlık hizmeti sunmak. TEMEL İLKE VE DEĞERLER Hakkaniyet: Çalışmalarımızda eşit, adil ve şefkatli davranırız. Bilimsellik: Hizmetleri bilimsel gerçeklere uygun ve teknolojik imkânlardan yararlanarak planlar ve uygularız. 283

Ekip Çalışması: Birbirimizi destekleriz. Farklı insan ve düşüncelere saygı duyar, tek bir vücut gibi çalışırız. Çevre Dostluğu: Sağlıklı insan için sağlıklı çevre gerektiği bilinci ile çalışır ve gereğini yaparız. İş Ahlakı: Etik kurallara uyar; eşitlik, güvenilirlik ve dürüstlüğü esas alırız. Kalite: Ulusal ve uluslararası mevzuat ve standartlar doğrultusunda iyi ve güvenli hizmeti sunarız. Rehberlik: Sağlık sektörüne yön veren, denetleyen ve kontrol eden bir yönetim anlayışını benimseriz İLKELERİMİZ Sağlık hizmetlerinin ekip işi ile olması gerektiğine inanıyoruz Çalışanlarımızın motivasyonu sağlandığında, hizmet alanın memnuniyetinin artacağına inanıyoruz Kurumlar arası işbirliğinin gerekliliğine inanıyoruz Sevgi ve güler yüzün gücüne inanıyoruz Sağlıklı toplumun hızlı gelişeceğine inanıyoruz Sağlıklı toplumun sağlıklı bireylerle oluşabileceğine inanıyoruz STRATEJİK AMAÇ : NİHAİ AMAÇ Halkın sağlık Düzeyini yükseltmek ve geliştirmek Sağlık hizmetlerinde insan odaklı yaklaşımı esas alarak hakkaniyeti gözetmek, ihtiyaçlara ve beklentilere cevap verebilirliği sağlamak, Halkın ve sağlık çalışanlarının ihtiyaç ve beklentilerine paralel, çağdaş yaşamın gerekleriyle uyumlu, kolay ulaşılabilir, herkesin eşit şekilde yararlanabileceği, fiziki tıbbi ve teknolojik altyapısı yeterli, dünya standartlarında bilimsel ölçülerde koruyucu ve tedavi edici sağlık hizmeti sunmaktır. 284

STRATEJİK UYGULAMA PERFORMANS GÖSTERGESİ MEVCUT DURUM ULAŞILMAK İSTENEN PERFORMANS HEDEFLERİ 2011 2013-2017 1.Doğumda beklenen yaşam süresi Ortalama Erkek :72 Kadın:77.1 Erkek:75 Kadın:80 2.Bebek ölüm hızı (Binde) %1,06 %0,7 3.Anne ölüm oranı (Yüzbinde) %00,56 %0,028 4.Doğum öncesi bakım oranı %90,05 %100 5 Doğum sonu bakım oranı %97,4 %100 6.Bebek izleme sıklığı 9 9 7.Sağlık Kuruluşunda yapılan doğumların oranı %97,3 %100 8.Gebe demir destek oranı % 84,46 %100 9.Bebek demir destek oranı % 99 %100 10.0-6 ay sadece anne sütü alan bebek oranı %100 %100 11.Bebek D vitamini destek oranı %100 %100 12.İşitme taraması yapılan bebek oranı %62,36 %100 13.Görme taraması yapılan bebek oranı %100 14.Hedef nüfusta DKÇ tarama oranı (yapılıyor sayı belli değil) %100 285

Acil Sağlık Hizmetleri Ve afetlerde Sağlık Yönetimini;acil hallere, afetlere ve tehditlere karşı geliştırmeye devam etmek,zamanında etkili ve verimli bir şekilde ihtiyaca cevap verecek durumda tutmak. PERFORMANS GÖSTERGESİ MEVCUT DURUM ULAŞILMAK İSTENEN PERFORMANS HEDEFLERİ 2011 2013-2017 1-Kent merkezinde acil yardım çağrılarına ilk 10 dakikada ulaşma oranları. 2-Kırsal alanda acil yardım çağrılarına ilk 30 dakika içinde ulaşma oranı %100 %100 %87 %95 3-Tam donanımlı ambulans sayısı. 18 21 4-Kar paletli ambulans sayısı. 5 8 5-Bulaşıcı Hastalıkların görülme sıklığını ve bu hastalıklara bağlı ölümleri azaltmak. 1-Tüberküloz(verem) insidans ve prefalansı B.H :23 Ölüm: 0 İnsidans:%0,07 Prevalans:%0,012 B.H: 10 Ölüm:0 İns:%0,03 Prev:%0,005 2-Tüberkiloz hastalılarına hastalıklarına doğrudan gözetim altında tedavi (DGT) uygulama oranı. %100 %100 3- Aşılama oranları. %96 %99 4-12-23 aylık bebek tam aşılama oranı. 5-Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) vaka sayısı. %96 %100 3 0 6-Şarbon morbidite hızı. 2 0 7-Kuduz şüpheli ısırık sayısı. 190 Bulaşıcı olmayan hastalıkların görüle sıklığını ve bu hastalıklardan kaynaklanan ölümleri azaltmak. PERFORMANS GÖSTERGESİ MEVCUT DURUM ULAŞILMAK İSTENEN PERFORMANS HEDEFLERİ 2011 2013-2017 286

1-Bulaşıcı olmayan hastalıklara ait önde gelen ortak risk faktörlerine dair ulusal sıklık dağılmaları. 2-Kronik hava yolu hastalıklarının mortalitesi. Tütün kullanımı %27 Tütün kullanımı %20 % 7,95 % 5 3-Türkiye obezite eylem planı İl düzeyinde yürütülüyor İl düzeyinde yürütülecek 4-Türkiye kronik hava yolu hastalıklarını önleme ve kontrol programı eylem planı. İl yürütülüyor düzeyinde İl düzeyinde yürütülecek 5- Kalp ve damar hastalıkları kontrol planı eylem planı. İl yürütülüyor düzeyinde İl düzeyinde yürütülecek 6-Türkiye diyabet kontrol programı. İl yürütülüyor düzeyinde İl düzeyinde yürütülecek 7-Diyabetes melitus ve komplikasyonlarına ait insidans ve prevalans hızı İnsidans 3,2 Prevelans 7,4 İnsidans 3 Prevelans 7 15 yaş üzerinde sigara içmeyenlerin oranını 2017 yılı sonuna kadar % 80 in üzerine çıkarmak alkol kontrol programını uygulamaya koymak,bağımlılık yapıcı madde kullanımını azaltmak PERFORMANS GÖSTERGESİ MEVCUT DURUM ULAŞILMAK İSTENEN PERFORMANS HEDEFLERİ 2011 2013-2017 1-15 yaş üzerinde sigara içmeyenlerin oranı %72,9 % 80 2-15 yaş altında sigara içmeyenlerin oranı % 100 3-Sigara karşıtı tutum oluşturmak % 65 % 100 4-Sağlık personeli sigara bırakma oranı % 50 Sağlıklı ve güvenli fiziki çevrede yaşayanların oranının artırılması için destek sağlamak PERFORMANS GÖSTERGESİ MEVCUT DURUM ULAŞILMAK İSTENEN PERFORMANS HEDEFLERİ 2011 2017 1-İçme kullanma sularında; kaynak ve şebeke sularının denetim ve kontrol izleme oranı %98 %100 287

2- İçme kullanma sularında ; içme kullanma suyu depolarına otomatik klorlama cihazı alınma oranı %30 %100 3-Oyuncaklardan alınan numune sayısı 2 4-Yerleşim yerlerinde (köy-belde) çevre ve halk sağlığı sorunları raporu. %100 %100 Hastane hizmetlerini idari,yapısal ve fonksiyonel olarak geliştirmeye devam etmek, hizmet standartlarını yükseltmek ve verimliliği artırmak. PERFORMANS GÖSTERGESİ MEVCUT DURUM ULAŞILMAK İSTENEN PERFORMANS HEDEFLERİ 2012 2013-2017 1. Yatak doluluk oranı % 70.51 %80 2.Ortalama kalış gün sayısı 10 6 3Yoğun Bakım yatak sayısı (aktif 6) 12 aktif 4.Kamu hastanelerinde nitelikli yatak oranı ADH =150 Göle (25 yatak nitelikli değil ADH 200 nitelikli Göle DH 50 nitelikli 5 Psikiyatri hasta yatağı sayısı 2 5 6 Kamu Hastane birliği sayısı 1 1 Teşhis tedavi ve rehabilitasyon hizmetlerinin kalitesini artırmak,erişebilirlik,etkililik,verimlilik,ölçülebilirlilik ve hakkaniyet ilkeleri çerçevesinde yürütülmesini sağlamak PERFORMANS GÖSTERGESİ MEVCUT DURUM ULAŞILMAK İSTENEN PERFORMANS HEDEFLERİ 2012 2013-2017 Kan bankacığı ve transfüzyon eğitimi verilen personel sayısı Beyin ölümü bildirim sayısı 2 Sağlık memuru 1 doktor yok 4 288

MEVCUT DURUM ANALİZİ TARİHİ GELİŞİM ORGANİZASYON ŞEMASI KURUMSAL BİLGİLER PAYDAŞ ANALİZ GÜÇLÜ - ZAYIF YÖNLER, FIRSATLAR-TEHDİTLER ANALİZİ TARİHİ GELİŞİM kurumsal bir geçmişe sahiptir. Ardahan ın 1992 yılında yeniden il olması ile birlikte İl Sağlık Müdürlüğü Kurulmuş Olup 20 yıllık 2012 yılında Sağlık Bakanlığının yeniden yapılandırılması ile Sağlık Müdürlüğü, Halk Sağlığı Müdürlüğü ve Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği olarak Hizmetlerine devam etmektedirler. KURUMSAL BİLGİLER SIRA NO faaliyet Sorumlu kuruluş İşbirliği yapılacak kuruluşlar Yapılacak işlem ve açıklama 1 Ambulans Alımı 1 adet 2 Ambulans Alımı 3 adet 3 Hizmet Aracı 2 adet 4 Hizmet Aracı 1 adet Sağlık Müdürlüğü İl Özel İdaresi Hizmette kullanılmak üzere her yıl 1 Ambulans Sağlık Müdürlüğü İl özel İdaresi Hasta Nakillerinin Daha İyi Yürütülmesi için Sağlık Müdürlüğü İl Özel İdaresi İcap ve Evrak Dağıtımı İçin Sağlık Müdürlüğü İl özel İdaresi Evde bakım Hizmetleri İçin 5 Yol yapımı Sağlık Müdürlüğü İl Özel İdaresi Hastaneye Ulaşımın daha rahat sağlanması için ilave yol yapımı 6 Sosyal Alan Hastaneler Birliği İl Özel İdaresi Sosyal alanların Oluşturulması(bina içi ve dışına Hasta.hasta Yakınları ve personel için 7 Ticari Alan Hastaneler Birliği İl Özel İdaresi Hastane Kampusü içerisinde Yasal Mevzuat Çerçevesinde ticari alanlar oluşturulması 8 Göle Has.Yapımı Sağlık Müdürlüğü Toki 40 yataklı Göle Devlet Hastanesi ve lojman Yapımı %45 tamamlandı 2013 ağustos teslim 289

SIRA NO 1 2 3 4 5 6 7 FAALİYET 40 Yataklı Göle Devlet Hastanesi Yapımı + Lojman 16 Ünitlik Ağız Diş Sağ.Merkezi, 112 Komuta Kontrol Merkezi, İl Sağlık Müdürlüğü ve Genel Sekreterlik Hiz.Binası Kompleksinin yapımı. Ardahan Devlet Hastanesi 12 daireli lojman (24 Apart oda + 6 normal daire) projelendirildi. Helikopter pisti ihalesi bu yıl içinde yapılacak. (Helipet Sahası)ı. 150 Yataklı Ard.Dev.Hast.ısınma sisteminin Fuel-Oil den katı yakıt sistemine dönüştürülmesi. Posof Dev.Hast.Hemodiyaliz su sistemi, Merkezi Tüp Odası ve Oksijen Tesisatı yapımı Verem Savaş Dispanseri ve Eğitim Tipi 112 Komuta Kontrol Merkezi Garaj Yapımı (6 adet) SRUMLU KURULUŞ Hastaneler Birliği Sağlık Müdürlüğü Sağlık Müdürlüğü Hastaneler Birliği Hastaneler Birliği Halk Sağlığı Sağlık Müdürlüğü İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURULUŞ Toki İl Özel İdaresi İl Özel İdaresi YAPILACAK İŞLEM VE AÇIKLAMA TOKİ Tarafından Yapılmakta. %45 Tamamlandı.2013 Ağustos teslim. Bakanlıkça Projesi İhale Edildi. 2013 yatırımına alındı. Bakanlıkça Projesi İhale Edildi. 2013 yatırımına alındı. 2012 yılı içinde; ihalesi Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği nce yapılacak 2013 bitirilmesi planlanıyor. Tamamlandı 25,11,2012 tarihinde teslim edilecek Tamamlandı 8 3 Hekimlik Aile Sağlığı Merkezi Halk Sağlığı İl Özel İdaresi TOKİ tarafından yapılacak 9 3 Hekimlik Aile Sağlığı Merkezi (Hasköy) Halk Sağlığı Toki TOKİ tarafından yapılacak, Bütçesi İl Özel İdare 10 Mevcut İl Sağlık Müdürlüğü Hizmet binasının Renovasyon (Projelendirilecek 2013 yılı yatırım planlama Bakanlıkça konulacak) Sağlık Müdürlüğü Projelendirilecek 2013 yatırımına Sağlık Bakanlığınca konulacak. 11 Posof İlçe Hastanesi ve lojman, Eğitim Tipi Sağlık Ocağı (Tahkikat sonrası Onarım, Tadilat veya yeniden yapımı) Halk Sağlığı Sağlık Bakanımız tarafından talimat verildi. Bakanlık İnşaat Onarım Daire Başkanlığınca Projelendiriliyor. 12 Mevcut Verem Savaş Dispanserini 112 istasyonuna Dönüştürme Projesi Sağlık Müdürlüğü İl Özel İdaresi 13 Posof 6 Daireli Lojman Yapımı Halk Sağlığı İl Özel İdaresi 14 Çıldır Tsm+Asm+112 İstasyon kompleks binası yapımı Sağlık Müdürlüğü Proje ve yaklaşık maliyet çıkarıldı ödeneği ile birlikte ihalesi yapılmak üzere İl Özel İdaresine gönderildi Beton kalitesi sebebiyle inşaat durduruldu(işlemleri İl Özel İdaresi tarafından yapılmakta) 2013 Yatırım Planına Alındı 15 1 Paletli Ambulans 3 Panelvan Ambulans Sağlık Bakanlığı 2013 Mart ayına kadar teslim edilecek 290

1.750.000,00 1.750.000,00 1.500.000,00 1.500.000,00 1.500.000,00 1.500.000,00 500.000,00 500.000,00 150.000,00 150.000,00 600.000,00 600.000,00 600.000,00 600.000,00 380.000,00 380.000,00 380.000,00 380.000,00 1.000.000,00 500.000,00 1.500.000,00 2013 2014 2015 2016 2017 TOPLAM AÇIKLAMA AMAÇ PROJE / SORUMLU İŞBİRLİĞİ HEDEF FAALİYETİNİN KURULUŞ YAPILACAK İL KURULUŞLAR KAPSAM YILLAR İTİBARIYLA TAHMİNİ KAYNAK İHTİYACI ADI Valilik, İl Özel İdare, 1 İl Halk Sağlığı Müdürlüğü Hizmet Binası Halk Sağ.Müd. Çevre ve Şehircilik M Ardahan Yeni Hizmet Binası Yapılması 2 Ardahan Hasköy 3 hekimli Aile Sağlığı Merkezi Yapımı Halk Sağ.Müd. Valilik, İl Özel İdare, Çevre ve Şehircilik M Ardahan Aile Sağlığı Merkezi Binası 3 Merkez 3 hekimli Aile Sağlığı Merkezi Yapımı Halk Sağ.Müd. Valilik, İl Özel İdare, Çevre ve Şehircilik Müd Ardahan Aile Sağlığı Merkezi Binası 4 Göle 3-4 hekimlik Aile Sağlığı Merkezi Yapımı Halk Sağ.Müd. Valilik, İl Özel İdare, Çevre ve Şehircilik M Ardahan Aile Sağlığı Merkezi Binası Merkez 3-4 Valilik, İl Özel İdare, hekimlik Sağlığı Aile Merkezi Halk Sağ.Müd. Çevre ve Şehircilik M Ardahan Aile Sağlığı Merkezi Binası 5 Yapımı 6 Posof Devlet Hastanesine Etüt Proje Yapımı Halk Sağ.Müd. Valilik,İl Özel İdare, Çevre ve Şehircilik M Ardahan Proje Alımı 7 15 Yataklı Posof Devlet Hastane Yapımı Halk Sağ.Müd. Valilik, İl Özel İdare, Çevre ve Şehircilik M Ardahan Bina Yapımı 8 Çıldır 3 hekimli Aile Sağlığı Merkezi Yapımı Halk Sağ.Müd. Valilik, İl Özel İdare, Çevre ve Şehircilik M Ardahan Aile Sağlığı Merkezi Binası 9 Hanak'a 3 hekimli Aile Sağlığı Merkezi Yapımı Halk Sağ.Müd. Valilik, İl Özel İdare, Çevre ve Şehircilik M Ardahan Aile Sağlığı Merkezi Binası 10 Damal'a 3 hekimli Aile Sağlığı Merkezi Yapımı Halk Sağ.Müd. Valilik, İl Özel İdare, Çevre ve Şehircilik M Ardahan Aile Merkezi Binası Sağlığı 291

480.000,00 480.000,00 150.000,00 100.000,00 250.000,00 200.000,00 700.000,00 100.000,00 150.000,00 200.000,00 450.000,00 100.000,00 150.000,00 100.000,00 100.000,00 100.000,00 550.000,00 650.000,00 650.000,00 550.000,00 550.000,00 550.000,00 550.000,00 500.000,00 500.000,00 11 Çıldır 3 hekimli Aile Sağlığı Merkezi Yapımı Halk Sağ.Müd. Valilik,İl Özel İdare, Çevre ve Şehircilik M Ardahan Aile Merkezi Binası Sağlığı Ardahan Merkez'e Valilik, İl Özel İdare, 3 hekimli Aile Sağlığı Merkezi Halk Sağ.Müd. Çevre ve Şehircilik M Ardahan Aile Sağlığı Merkezi Binası 12 Yap. 13 Damal 3 hekimli Aile Sağlığı Merkezi Yapımı Halk Sağ.Müd. Valilik, İl Özel İdare, Çevre ve Şehircilik M Ardahan Aile Sağlığı Merkezi Binası 14 L2 Tipi Halk sağlığı laboratuarı Yapımı Halk Sağ.Müd. Valilik, İl Özel İdare, Çevre ve Şehircilik M Ardahan Hizmet Binası Evde Sağlık Valilik,İl Özel İdare, Hizmetlerinin Geliştirilmesi Amacıyla Araç ve Halk Sağ.Müd. Çevre ve Şehircilik M Ardahan Araç ve Cihaz Alımı 15 Tıbbi Cihaz alımı 16 15 sağlık evinin Sağlık istasyonuna dönüştürülmesi Halk Sağ.Müd. Valilik, İl Özel İdare, Çevre ve Şehircilik M Ardahan Sağlık istastonu Valilik, İl Özel İdare, 17 17 Sağlık evinin Onarımı Halk Sağ.Müd. Çevre ve Şehircilik M Ardahan Sağlık Evi Binası 18 Posof Merkez 6 Daireli Lojman Yapımı Halk Sağ.Müd. Valilik,İl Özel İdare, Çevre ve Şehircilik M Devam Eden yeni Proje Lojman Binası Bebek Sayısı 15-49 Yaş Kadın Yaşlı Sayısı Sayısı Diğer Sayısı Toplam Nüfus İl İlçe Genel Toplam 1.413 24.262 10.870 60.694 104.636 ÇILDIR 127 2.292 1.456 6.362 10.901 ARDAHAN DAMAL 62 1.585 735 4.246 6.960 GÖLE 443 6.690 2.985 17.254 29.635 292

HANAK 110 2.264 1.405 5.783 10.153 MERKEZ 596 9.520 3.319 22.787 39.402 POSOF 75 1.911 970 4.262 7.585 Aile Hekimliği Birimleri Nüfus Detay Raporu 2012 EKİM Bebek Sayısı Çocuk Sayısı Gebe Sayısı Yapılan Gebe İzlem Sayısı 15-49 Yaş Kadın Sayısı Yaşlı Sayısı Diğer Sayısı Toplam Nüfus İl İlçe Birim Kurum Adı Birim Kurum Kodu Basamak Genel Toplam 596 2.823 357 170 9.520 3.319 22.787 39.402 ARDAHAN MERKEZ - 01 NOLU AİLE 431.522 1 61 246 25 15 1.033 353 2.372 4.090 HEKİMLİĞİ BİRİMİ 02 NOLU AİLE 431.523 1 88 316 55 25 1.100 318 2.385 4.262 HEKİMLİĞİ BİRİMİ 03 NOLU AİLE 431.524 1 71 233 41 17 1.058 402 2.257 4.062 HEKİMLİĞİ BİRİMİ 04 NOLU AİLE 431.525 1 49 295 27 15 917 310 2.342 3.940 HEKİMLİĞİ BİRİMİ 05 NOLU AİLE 431.526 1 53 291 39 20 884 218 2.120 3.605 HEKİMLİĞİ BİRİMİ A06 NOLU AİLE 431.527 1 51 271 33 15 1.056 448 2.281 4.140 HEKİMLİĞİ BİRİMİ 07 NOLU AİLE 431.528 1 41 172 27 14 749 443 1.770 3.202 HEKİMLİĞİ BİRİMİ 08 NOLU AİLE 431.529 1 69 278 37 18 875 204 2.053 3.516 HEKİMLİĞİ BİRİMİ 09 NOLU AİLE 431.530 1 38 220 19 9 623 179 1.608 2.687 HEKİMLİĞİ BİRİMİ 10 NOLU AİLE 431.531 1 45 257 29 12 612 227 1.837 3.007 HEKİMLİĞİ BİRİMİ 293

11 NOLU AİLE 431.532 1 30 244 25 10 613 217 1.762 2.891 HEKİMLİĞİ BİRİMİ Aile Hekimliği Birimleri Nüfus Detay Raporu 2012 EKİM Bebek Sayısı Çocuk Sayısı Gebe Sayısı Yapılan Gebe İzlem Sayısı 15-49 Yaş Kadın Sayısı Yaşlı Sayısı Diğer Sayısı Toplam Nüfus İl İlçe Birim Kurum Adı Birim Kurum Kodu Basamak Genel Toplam 62 296 36 16 1.585 735 4.246 6.960 ARDAHAN DAMAL - 01 NOLU AİLE 431.536 1 29 130 14 6 791 384 2.278 3.626 HEKİMLİĞİ BİRİMİ 02 NOLU AİLE 431.537 1 33 166 22 10 794 351 1.968 3.334 HEKİMLİĞİ BİRİMİ Genel Toplam 127 597 67 38 2.292 1.456 6.362 10.901 ARDAHAN ÇILDIR 01 NOLU AİLE 431.533 1 37 188 23 10 784 409 2.092 3.533 HEKİMLİĞİ BİRİMİ 02 NOLU AİLE 431.534 1 43 200 19 12 748 618 2.275 3.903 HEKİMLİĞİ BİRİMİ 03 NOLU AİLE 431.535 1 47 209 25 16 760 429 1.995 3.465 HEKİMLİĞİ BİRİMİ Genel Toplam 110 539 52 25 2.264 1.405 5.783 10.153 ARDAHAN HANAK - 01 NOLU AİLE 431.538 1 35 155 19 8 764 522 1.961 3.456 HEKİMLİĞİ BİRİMİ 02 NOLU AİLE 431.539 1 41 203 17 9 725 413 1.959 3.358 HEKİMLİĞİ BİRİMİ 03 NOLU AİLE 431.540 1 34 181 16 8 775 470 1.863 3.339 HEKİMLİĞİ BİRİMİ 294

Aile Hekimliği Birimleri Nüfus Detay Raporu 2.012 EKİM Bebek Sayısı Çocuk Sayısı Gebe Sayısı Yapılan Gebe İzlem Sayısı 15-49 Yaş Kadın Sayısı Yaşlı Sayısı Diğer Sayısı Toplam Nüfus İl İlçe Birim Kurum Adı Birim Kurum Kodu Basamak Genel Toplam 443 2.020 243 131 6.690 2.985 17.254 29.635 ARDAHAN GÖLE - 01 NOLU 431.541 1 55 264 36 20 886 287 2.474 4.002 ARDAHAN AİLE HEKİMLİĞİ BİRİMİ 02 NOLU 431.542 1 65 284 20 10 914 393 2.269 3.945 AİLE HEKİMLİĞİ BİRİMİ 03 NOLU 431.543 1 54 255 28 18 873 388 2.365 3.963 AİLE HEKİMLİĞİ BİRİMİ 04 NOLU 431.544 1 69 284 30 13 957 429 2.242 4.011 AİLE HEKİMLİĞİ BİRİMİ 05 NOLU 431.545 1 61 292 38 17 867 363 2.338 3.959 AİLE HEKİMLİĞİ BİRİMİ 06 NOLU 431.546 1 57 235 32 17 871 396 2.181 3.772 AİLE HEKİMLİĞİ BİRİMİ 07 NOLU 431.547 1 62 262 35 22 882 391 2.151 3.783 AİLE HEKİMLİĞİ BİRİMİ KÖPRÜLÜ 08 431.548 1 20 144 24 14 440 338 1.234 2.200 NOLU AİLE HEKİMLİĞİ BİRİMİ 295

Aile Hekimliği Birimleri Nüfus Detay Raporu 2012 EKİM Bebek sayısı Çocuk Sayısı Gebe sayısı Yapılan 15-49 Yaş Gebe İzlem Kadın Sayısı Sayısı Yaşlı Sayısı Diğer Sayısı Toplam Nüfus İl İlçe Birim Kurum Adı Birim Kurum Kodu Basamak Genel Toplam 75 329 38 17 1.911 970 4.262 7.585 ARDAHAN POSOF ARDAHAN POSOF 431.549 1 33 145 14 5 687 329 1.522 2.730 ARDAHAN 01 NOLU AİLE HEKİMLİĞİ BİRİMİ ARDAHAN POSOF 431.550 1 14 82 12 5 608 293 1.339 2.348 02 NOLU AİLE HEKİMLİĞİ BİRİMİ ARDAHAN POSOF 431.551 1 28 102 12 7 616 348 1.401 2.507 03 NOLU AİLE HEKİMLİĞİ BİRİMİ AİLE HAKİMLİĞİ DEĞERLENDİRME İlde Aile Hekimi başına düşen ortalama nüfus 3466 kişidir Aile Hekimliği uygulamasında istenilen orandadır Ardahan merkezde Aile Hekimliği sistemine kayıtlı kişi sayısı 39508 dır Hekim başına ortalama kayıtlı kişi 3591 dır Ardahan merkezde 11 aile Hekimi görev yapmaktadır bunlardan 3 tanesi köy bölgelerindedir 8 tanesi şehir merkezindedir merkezdeki Hekimlerin 4 unun kayıtlı nüfusu 4000 in üzerindedir ve TUİK nüfusuyla AHBS nüfusu arasında 1800 kişi fark bulunmaktadır. Gerek aile hekimine kayıtlı olmayan bu nüfusun kayıt altına alınması,gerekse aile hekimlerinin yeni hasta kayıt etmesine özendirilmesi açısından planlanmaktadır. yeni bir aile hekimliği birimi oluşturulması Mevcut durumda ikinci basamak muayene sayısından düşük olan Birinci Basamak muayene sayılarının öncelikle ikinci basamak seviyesine daha sonra ikinci basamak muayene sayısının üzerine çıkarılması amaçlanmıştır. 296

İnsan kaynakları 2012 Mevcut NORM 2013 2017 Uzman Tabip 58 72 75 77 Pratisyen Tabip 70 69 75 80 Asistan yok Yok Diş Tabibi 7 23 23 23 Eczacı 1 6 6 6 Hemşire 158 192 200 200 Ebe 77 147 147 147 Diğer Sağlık Hizmetleri Personeli 131 505 505 505 Diğer Personel 150 223 223 223 Genel Toplam 652 1237 1254 1288 PAYDAŞ ANALİZİ İç Paydaşlar: -Sağlık Müdürlüğü ve Bağlı Birimler -Halk Sağlığı Müdürlüğü ve Bağlı Birimler -Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği -Eczaneler -Valilik -Kaymakamlıklar Dış Paydaşlar -Hizmet Alanlar (Vatandaşlar) -İl Özel İdaresi -Belediyeler -Sivil Toplum Örgütleri -Bankalar -İldeki Diğer Kamu Kurum ve Kuruluşlar 297

GÜÇLÜ YÖNLER 1-Kurum personelinin Eğitim ve Nitelik Üstünlüğü 2-Anayasa ile Sağlık Hizmetlerinin Güvence Altına Alınması 3-Hizmetlerin Kamusal olarak sürekliliği ve mali olarak desteklenmesi. 4-Birimlerimizin taşra ve merkezi yapılanmasının güçlü olması 5-Döner Sermaye Kaynakları 6-İnsan Sağlığının Önemsenmesi,İşin Ciddiyeti. 7-Bütçe Planlarında Koruyucu Sağlık Hizmetlerinin Oldukça Önemsenmesi ZAYIF YÖNLER İlimizin tam teşekküllü yada Üniversite hastanelerine uzak olması İlimize atanan personelin mecburi görev süresi bitince veya eş durumundan tayinle gitme isteminde olması, Toprak,su ve gıda kirliliğinin önlenmesine yönelik çalışmaların, sektörler arası koordinasyonunun yetersizliği. Hizmet Binası ve Lojmanların yetersiz olması FIRSATLAR Kalkınmada öncelikli iller arasında bulunmamız. Gelişen teknolojik imkanların bilgi erişimini kolaylaştırması Zorunlu Hizmet Uygulamasının Hekim sayısını artırması. Sağlıkta Dönüşüm Projesi ile, sağlık alanında yapılan hukuksal ve yapısal değişiklikler TEHDİTLER Toplumsal sağlık bilincinin yeterli düzeye ulaşmamış olması. Sosyo ekonomik yapının yetersizliği. Coğrafi ve İklim şartlarının ağır olması. 442 sayılı köy kanununun uygulanmaması (Gübrelik sorunu, su kaynaklarının korunamaması- Ağır ve evlerin iç içe olması). Kanalizasyon, çöp ve benzeri katı ve sıvı atıkların ıslah hizmetlerinin yetersizliği. ÇEVRE ANALİZİ Son dönemde dünyada hızla yayılma özelliği gösteren bir çok viral enfeksiyon görülmektedir.globalleşme ile birlikte daha önce belirli bölgelerde hiç görülmeyen hastalıklar görülmeye başlamıştır. Toplum gruplarının kentlerde çok daha fazla ortak alan kullanmaya başlamaları da salgın hastalıklar açısında risk oluşturmaktadır. 298

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve UNİCEF gibi ulusal örgütlerin varlığı, uluslar arası sağlık politikalarının hükümetlerin görüşlerindense global kabul görür uygulamaların kabul edilmesine neden olmaktadır, yine bu örgütler sayesinde uluslar arası bir sağlık iletişim ve organizasyonu düzenlenerek ülkelerin tehditlere karşı birlikte mücadele etmesini sağlamaktadır. Dış etkenlerden dolayı hava kirliliği artmış olup, gıdaların doğal olmayışı ve kanserojen maddelerin doğaya yayılımının artması sağlığı tehdit edici unsurların başında gelmektedir. Güçlü Yönler Zayıf Yönler 1-Bilgi İletişim Ağının Uluslar arası olması 2-Bazı uluslar arası örgütler.(dsö,unicef) 3-İlimizin küçük bir il olması. 1-Uluslar arası insan taşımacılığının yaygınlaşması. 2-İlimizin Sınır İli olması Fırsatlar Tehditler 1-Uluslar Arası Mali Kaynaklar. 2-Hızla gelişen bilgi teknoloji ağı. 3-Bilimsel Kurullara ulaşılabilirliğin artması. 1-Biyolojik Savaşlar. 2-Sanayileşmenin Artması 3-Tarım sektöründe kullanılan hormon ve ilaçlar. 4-İthal edilen ürünlerin sağlık açısından yeterli denetiminin olmaması. İZLEME VE DEĞERLENDİRME SÜRECİ İzleme, stratejik planda ortaya konulan hedeflere ilişkin gerçekleşmelerin sistematik olarak takip edilmesi ve raporlanmasıdır. Kurumlarımızın yapmış olduğu tüm iş ve işlemler veri bankasına aktarılıyor olup verilerin aylık olarak derleme ve değerlendirmesi ilgili şubelerce yapılıp performans ölçümleri yapılmaktadır. Yine bakanlığımız web tabanlı TSİM ve Sağlık.Net-2 ye her ay düzenli olarak yapılan veri girişleri, ayrıca Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliğinden gelen haftalık ve aylık MHRS bilgileri hem bakanlık düzeyinde hem de İstatistik ve Bilgi İşlem Şubesince kontrol edilerek veri analizi yapılmaktadır. Kurumlarımızın belirtmiş olduğu tüm faaliyet ve işlemler Kurumlarımız ekiplerince yapılan düzenli saha araştırmalarıyla yerinde denetlenmekte ve gerekli düzenlemeler yerinde yapılmaktadır. 299

GENÇLİK VE SPOR HİZMETLERİ: Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürlüğü 1. Giriş Günümüz dünyasının yaşadığı hızlı değişim ve teknolojinin getirdiği değişiklikler ile kamu yönetim anlayışında yeniden yapılanma gereksinimi ortaya çıkmıştır. Bu süreçte toplumun taleplerine karşı daha hassas, katılımcılığa önem veren, amaç ve önceliklerini netleştirmiş, hesap veren, saydam bir kamu organizasyonunun gereği olarak stratejik planlama yaklaşımı benimsenmiştir. Kamu yönetiminin sahip olduğu bu yeni anlayış, yönetimde verimliliği esas almaktadır. Belirsizliklere karşı hazırlıklı olma, hızlı karar alma ve sorunlara hızlı biçimde uygun çözümler bulma, değişime uyum sağlamanın özündeki gerekliliklerdir. 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu nun 9.maddesinde Kamu İdareleri; kalkınma planları, programlar, ilgili mevzuat ve benimsedikleri temel ilkeler çerçevesinde geleceğe ilişkin misyon ve vizyonlarını oluşturmak, stratejik amaçlar ve ölçülebilir hedefler saptamak, performanslarını önceden belirlenmiş olan göstergeler doğrultusunda ölçmek ve bu sürecin izleme ve değerlendirilmesini yapmak amacıyla katılımcı yöntemlerle stratejik plan hazırlarlar hükmüne yer verilerek, kamu idarelerinin politika üretme kapasitelerinin geliştirilmesi hedeflenmiştir. Peki stratejik planlama nedir? Stratejik Planlama; bir kurumda görev alan her kademedeki kişinin katılımını ve kurum yöneticisinin tam desteğini içeren sonuç almaya yönelik yapılan çalışmalar bütünüdür. Bu anlamda paydaşların ihtiyaç ve beklentileri, paydaşlar ve politika yapıcıların kurumun misyonu, hedefleri ve performans ölçümünün belirlenmesinde aktif rol oynamasını ifade eder. Bir stratejik plan aşağıda yer alan beş temel soruya verilen yanıtların yer aldığı bir rehber niteliği taşır: - Şu anda neredeyiz? - Nerede olmayı istiyoruz? - Gelişmemizi nasıl ölçebiliriz? - Olmak istediğimiz yere nasıl ulaşabiliriz? - Gelişmemize yönelik yol haritamızı nasıl saptayabiliriz ve denetleyebiliriz? Misyon; bir kurumun var oluş sebebidir. Vizyon; kurumun gelecekte ulaşmak istediği uzak ve genel hedefidir. Durum Analizi; Kurumun mevcut kapasitesini, güçlü ya da zayıf yönlerini, geleceğe dönük olarak yapılabilecekleri belirlemek amacıyla yapılan çeşitli çalışmalardır. Bunların başında SWOT analizi gelir. Stratejik Amaç; Vizyona ulaşmak için ortaya konmuş 3-5 yıllık genel hedeflerdir. Hedef ; Stratejik amaçları gerçekleştirmek için belirlenen en fazla 1 yıllık bir süreci ifade eden ve performans göstergesine sahip amaçlardır. Ardahan Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürlüğü olarak, yasal yükümlülükler kapsamında öngörülen değişikliklere uygun olarak faaliyetlerini geleceğe yönelik ayrıntılı bir şekilde önceliklindenmiş ve bunları ulusal düzeydeki plan ve programlarla ilişkilendirerek Stratejik Planını oluşturmuştur. 1.1 Stratejik Planın KapsamıUlusal kalkınma planları ve stratejiler doğrultusunda kaynakların rasyonel kullanımı, faaliyetlerin planlı bir şekilde yerine getirebilmesi, kaynakların stratejik önceliklerine göre kullanılması, bu kaynakların verimli bir şekilde kullanılıp kullanılmadığının izlenmesi ve başarının değerlendirilmesi amacıyla hazırlanan Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü 2010-2014 yılları arasında yürütülecek faaliyetlerini kapsamaktadır. 300

1.2 Stratejik Plan Hazırlama Yöntemi Ardahan Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürlüğü; 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu gereğince 2013-2017 yılları arasında uygulanmak üzere hazırlanan Stratejik Planında aşağıdaki adımlar yerine getirilmiştir: - İhtiyaç analizlerinin gerçekleştirilmesi (eğitim ihtiyacı, veri ihtiyacı, mali kaynak ihtiyacı, kolaylaştırıcılık hizmeti ihtiyacı), - İç paydaşlara yönelik eğitim, bilgilendirme ve farkındalık yaratma toplantıları, - Dış paydaşlara yönelik görüş ve önerilerinin toplanması ve verilerin analiz edilmesi, - GZFT (kurum içi güçlü-zayıf yönler ile çevresel fırsat ve tehditlerin belirlenmesi), - Stratejik amaçlar, hedefler ve alt hedeflerin belirlenmesi, - Performans göstergelerinin belirlenmesi, - Amaçların maliyetlendirilmesi, - Performans esaslı bütçeleme, çalışma konuları Stratejik Planlama Kılavuzu çerçevesinde gerçekleştirilmiştir. Misyon ve vizyon belirlenmesi aşamasında yine iç paydaşların sürece katılımına önem verilmiş, yöneticiler ve çalışanlar tarafından önerilen birçok farklı misyon ve vizyon önerisi değerlendirilmiştir TARİHÇE Devlet Bakanlığı'na bağlı olarak faaliyet gösteren, katma bütçeli ve tüzel kişiliği olan bir kuruluştur. Bu kuruluşun temeli, 14 Temmuz 1922'de 16 kulübün birleşerek, sporu disipline etmek amacıyla "Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı nı (TİCİ) kurmalarıyla atıldı. İlk başkanlığını Ali Sami Yen, Asbaşkanlıklarını da Burhan Felek ve Ali Seyfi'nin yaptığı Türkiye'nin ilk "çok sporlu spor örgütü" TİCİ, sporda demokrasi yolunda önemli adımlar attı. Devletin spor yönetimine ağırlığını koyması, spor konseyinin önerisi üzerine, 1936 yılında Türk Spor Kurumu'nun kurulmasıyla başladı ve bunu, 29 Haziran 1938 tarihinde 3530 sayılı yasayla bugünkü Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü'nün kurulması izledi. Müdürlüğün başına da eski bir asker olan General Cemal Tahir Taner getirildi. Bundan sonra Türk sporu, 3530 sayılı bu yasanın verdiği yetkiler doğrultusunda, Başbakanlığa bağlı bir "Devlet Kuruluşu" statüsüne kavuştu. 1942'de 4235 sayılı yasayla kuruluş yasası değiştirildi ve Milli Eğitim Bakanlığı'na 1960 yılında da tekrar Başbakanlığa bağlandı. Spor işlerinin ilk kez bakanlık düzeyinde ele alınması 1969'da kurulan 2. Demirel Hükümeti'nde (3 Kasım 1969) Gençlik ve Spor Bakanlığı'nın kurulmasıyla gerçekleşti. 6 Şubat 1970 tarih, 3/707 sayılı Cumhurbaşkanlığı tezkeresiyle adı geçen Bakanlık kapsamına alındı. Böylece Türk sporunda yeni bir sayfa açıldı. İsmet Sezgin de Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk Gençlik ve Spor Bakanı oldu. 7 Kasım 1982 tarihli yeni Anayasa'da ise ilk spora yer verildi. Böylece ülkemizde ilk kez spor ve sporcu Anayasa'nın teminatı altına alındı. Beden Terbiyesi Genel Müdürlüğü'nce yönetilen Türk sporu 14.12.1983 tarihinde de 179 sayılı kanun hükmünde kararnameyle Milli Eğitim ve Gençlik ve Spor Bakanlığı bünyesinde yer aldı. 1986 yılında 3289 sayılı yasayla BTGM olan adı, Beden Terbiyesi ve Spor Genel Müdürlüğü olarak değiştirildi. 1989 yılında Başbakanlık Devlet Bakanlığı'na bağlanması nedeniyle adı "Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü" oldu. 3289 ve 3703 sayılı Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü'nün kuruluş yasasında yer alan federasyon başkanlarının seçimle iş başına gelmesi, spor federasyonlarının özerkleştirilmesi ve demokratik bir yapıya kavuşturulması çalışmaları, 3461 sayılı Türkiye Futbol Federasyonu'nun kuruluş ve görevleri hakkındaki kanunla başladı. 1993 yılında ise federasyon başkanlarının seçimle iş başına gelmesine ilişkin yönetmelik çıkarılarak uygulamaya kondu ve ilk seçimler 5230 delegenin katılımıyla 5 Aralık 1993'te yapıldı.14.07.2004 tarih ve 25522 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Özerk Spor Federasyonları Çerçeve Statüsü ile halen Genel Müdürlük bünyesinde bulunduran 59 Spor Federasyonundan 54 Spor Federasyonu İdari ve Mali yönden özerkliğe kavuşturulmuştur. 301

2.1 Yasal Yükümlülükler ve Mevzuat (Anayasanın 58. ve 59. Maddeleri) A. Gençliğin Korunması MADDE 58. Devlet, istiklâl ve Cumhuriyetimizin emanet edildiği gençlerin müsbet ilmin ışığında, Atatürk ilke ve inkılâpları doğrultusunda ve Devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünü ortadan kaldırmayı amaç edinen görüşlere karşı yetişme ve gelişmelerini sağlayıcı tedbirleri alır. Devlet, gençleri alkol düşkünlüğünden, uyuşturucu maddelerden, suçluluk, kumar ve benzeri kötü alışkanlıklardan ve cehaletten korumak için gerekli tedbirleri alır. B. Sporun Geliştirilmesi MADDE 59. Devlet, her yaştaki Türk vatandaşlarının beden ve ruh sağlığını geliştirecek tedbirleri alır, sporun kitlelere yayılmasını teşvik eder. Devlet başarılı sporcuyu korur. 2.2 Kuruluş Kanununda Tanımlanan Görev ve Yetkileri Madde 2- Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünün görevleri şunlardır: a) (14.03.1991 tarih ve 3703 sayılı Kanunun 9 uncu maddesiyle değişen şekli.) Vatandaşın ve okul dışı gençlerin fizik, moral güç ve yeteneklerini sağlayan beden eğitimi, oyun, jimnastik ve Spor faaliyetlerini sevk ve idare etmek; gençliğin boş zamanının değerlendirilmesine ilişkin hizmetleri yürütmek, bilgi ve beceri kursları düzenlemek, gençlerin kötü alışkanlıklardan korunması için gerekli tedbirleri almak, b) Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığına bağlı bütün öğretim kurumlarının; yurt içi ve yurt dışı spor faaliyetlerini programlamak, beden eğitimi ve spor faaliyetlerinin esaslarını tespit etmek, yürütmek, bu faaliyetlere ait araç, gereç ve benzeri ihtiyaçları sağlamak, c) (14.03.1991 tarih ve 3703 sayılı Kanunun 9 uncu maddesiyle değişen şekli.) Okul dışı izcilik ve spor faaliyetleri ile gençlik faaliyetlerini programlamak, düzenlemek, yönetmek ve gelişmesini sağlamak; spor idarecisi, antrenör, monitör, spor elemanları ve hakemleri yetiştirmek, eğitmek, sayılarını artırmak, eğitim merkezleri kurmak, d) (24.01.1989 tarih ve 356 sayılı KHK.'nin 8 inci maddesiyle değişen şekli.) Sporcu ve Spor kulüpleri ile gençlik derneklerinin tescil, vize, aktarma işlemlerini yapmak, e) Spor federasyonlarının kurulması ve spor dallarını belirlemek için gerekli usul ve esasları tayin ve tespit etmek, f) (24.01.1989 tarih ve 356 sayılı KHK.'nin 8 inci maddesiyle değişen şekli.) Beden eğitimi, gençlik ve spor faaliyetleri için gerekli olan gençlik merkezleri, hostelleri, kampları ile; saha, tesis ve malzemeleri yapmak, yaptırmak, işletmek ve bu tesisleri vatandaşın istifadesine sunmak, g) Sporcu sağlığı ile ilgili tedbirleri almak, sporcu sağlık merkezleri açmak, açtırmak, işletmek, işletilmesine yardımcı olmak, sporcuların sigortalanması işlemlerini yapmak ve yaptırmak, h) Spor müsabakalarında milletlerarası kuralların ve her türlü talimatın uygulanmasını sağlamak, i) Futbol müsabakalarında müşterek bahis (Spor - Toto ve Spor - Loto) düzenlemek, yönetmek, j) Beden eğitimi ve spor alanında teknik bilgi ve spora ilgiyi artıracak yayınlar yapmak, faaliyetlerde bulunmak, k) Gençliğin boş zamanlarının değerlendirilmesi hususunda diğer kuruluşlarla işbirliği yapmak, l) Milletlerarası spor temas ve münasebetlerinde resmi merci görevi yapmak, m)bu Kanuna göre tescili yapılmış bulunan spor kulüp ve kuruluşları ile spor amacını taşıyan teşekkül, sporcu ve spor elemanlarını denetlemek, n) Başarılı sporculara ve çalıştırıcılarına ayni ve nakdi yardım yapmak ve yapılmasını sağlamak, ödüllendirmek, o) İlgili mevzuat ve Bakanlıkça, verilen benzeri görevleri yapmak. 302

2.3 KURUMUN ÖNEMİ Cumhuriyet tarihimizin ilk spor kurumu olan Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü (GSGM), gücünü Anayasa dan alarak 61 spor federasyonu, 11 daire başkanlığı ve 81 il müdürlüğü ile Türk Sporunun gelişmesine önemli katkılar sağlamaktadır. GSGM; engelli ve engelli olmayan vatandaşların beden ve ruh sağlığıyla, bedensel ve ruhsal yeteneklerinin gelişimini spor ve oyun çalışmalarıyla sağlamak, vatan sevgisi ve Atatürk ilkelerine bağlılıklarını perçinlemek, arkadaşlık ve disiplin duygularını ve spor yapma alışkanlıklarını geliştirmek, onları kötü alışkanlıklardan koruyarak geleceğe sağlıklı bireyler yetiştirilmesi konusunda öncülük yapan bir kurumdur. Ayrıca gençliğin boş zamanlarının değerlendirilmesine ilişkin hizmetleri yürüterek, amatör sporun gelişmesi, yönetilmesi ve düzenlenmesi açısından da büyük önem taşımaktadır. GSGM, dünyadaki gelişmeleri ve yenilikleri izleyerek, eğitim ve kursların esaslarını saptayıp, antrenör ve hakem yetiştirme kursları ve eğitim seminerleri düzenleyerek, spor dalları ile ilgili arşiv ve istatistiki çalışmalarla sporun gelişmesine önemli katkılar sağlamaktadır. Uluslararası büyük organizasyonları alabilme ve yapabilme gücüne sahip bir kurum olarak GSGM, ülke tanıtımına da yardımcı olmaktadır. GSGM uluslararası federasyonlar ve uluslararası olimpiyat komitesinde görev yapan temsilcilerimize destek vermekte ve onların aracılığı ile Türk Sporunun gelişmekte olduğu ve olimpiyatları ülkemizde düzenleyecek potansiyele sahip olduğumuzu ülkemiz ve dünya kamuoyuna sürekli olarak anımsatmaktadır. GSGM, tesislerini kiraya vermek suretiyle gelir kaynakları yaratabilme gücüne sahiptir. Bünyesinde akredite doping kontrol merkezi olan Genel Müdürlüğümüz, dopingle mücadelede önemli bir yeri bulunmaktadır. Ayrıca Kurum, amatör sporculara sağlık güvencesi sağlamaktadır. Uluslararası şampiyonalarda başarılı olmuş sporculara, belirlenmiş kriterler doğrultusunda iş olanakları sağlamak, ödüllendirmek ve Devlet Sporcusu unvanı vererek onlarda yüksek bir motivasyon yaratma açısından da GSGM ülkemizde önemli bir yere sahiptir. 1.GENÇLİK HİZMETLERİ VE SPOR İL MÜDÜRLÜĞÜNÜN MEVCUT DURUMU Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde ; ülkenin her yönüyle en iyiye ulaşma çabasında toplumun modern, sosyal, ruh ve bedenen sağlıklı fertlerden oluşmasının önemi kaçınılmazdır. Bilimin ve teknolojinin sözü geçen çağımızda spor kurum ve kuruluşlarının; çağdaş yönetim ilkelerine uygun, şeffaf ve çalışmalarını bilimsel temellere oturtan anlayış içerisinde, toplumun tüm fertlerini sporun gerekliliğine inandırmış, sporu sevdiren ve her yaşta spor yapılmasını sağlamalıdır. 1.1.Antrenör, Hakem ve Kulüp Sayısı Ardahan Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürlüğünde 2012 yıl sonu itibariyle 14 ü faal antrenör olmak üzere, 14 farklı branşta görev yapmaktadırlar. (Tablo 1). Ağırlıklı olarak Voleybol, Basketbol, Kayak, Atletizm, Boks, Güreş, Satranç, Masa Tenisi, Halk Oyunları, İzcilik, Karate, Mücadele Sporları, Taekwondo Badminton, Hentbol, Golf gibi branşlarda faaliyet gösterilmektedir. İlimizde 19 kulüp bulunmaktadır. Bazı branşlara hakem sayıları yeterli olmakla beraber ihtiyaç duyulan branşlarda hakem ve antrenör kursları açılmaktadır. 303

Tablo 1.2. Ardahan İlinde Görev Yapan Antrenörlerin Branşlarına Göre Dağılımı BRANŞLARA GÖRE İLİMİZDEKİ ANTRENÖR SAYILARI NO BRANŞLAR ANTRENÖRLER FAAL OLMAYAN FAAL TOPLAM 1 KİCK BOKS - - - 2 TEAKWONDO - - - 3 MASA TENİSİ - 1 1 4 ATLETİZM - 2 2 5 BASKETBOL - 2 2 6 BOKS - 1 1 7 FUTBOL - - - 8 GÜREŞ - 1 1 9 CİMNASTİK - - - 10 VOLEYBOL - 2 2 11 SATRANÇ - - - 12 HALK OYUNLARI - - - 13 TENİS - - - 14 BADMİNTON - 1 1 15 HENTBOL - 2 2 16 KARATE - 1 1 17 GOLF - - - 18 YÜZME - - - 19 KAYAK - 1 1 TOPLAM - 14 14 Tablo 2. Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürlüğünde Görev Yapan Hakemlerin Branşlarına Göre Dağılımı NO BRANŞLAR ULUSAL İL ADAY MASA GÖREVLİSİ TOPLAM 1. VOLEYBOL 6 3 25 34 2. BASKETBOL - 25-10 35 3. BİLARDO - - 15-30 4. BİSİKLET - - - - - 5. BOKS - 1 - - 1 6. GÜREŞ - - 5-5 7. MASA TENİSİ - 20-10 30 8. ATLETİZM 10 25 - - 35 9. HENTBOL - - - - - 10. BİLARDO - - - - - 11. SATRANÇ - 7 - - 7 12. BRİÇ - - - - - 13. TAEKWONDO - - - - - 14. BED. ENG.TEK SAN. - - - - - 15. HALK OYUNLARI - - - - - 16. KARATE - - - - - 17 BADMİNTON - 10 - - 10 TOPLAM 10 94 52 20 187 304

1.2.Lisanslı-Faal-Sporcu Kartlı Sporcular Tablo 1. Lisanslı Sporcu Faal Sporcu BRANŞLAR Bayan Erkek Toplam Bayan Erkek Toplam ATICILIK VE AVCILIK 0 8 8 0 0 0 ATLETİZM 244 447 691 1 2 3 BADMİNTON 84 133 217 28 53 81 BASKETBOL 7 123 130 6 86 92 BİLARDO 3 96 99 0 1 1 BİSİKLET 0 1 1 0 0 0 BOCCE, BOWLİNG 0 1 1 0 0 0 VE DART BOKS 0 258 258 0 46 46 CİMNASTİK 0 1 1 0 0 0 DAĞCILIK 21 144 165 1 4 5 GOLF 114 501 615 0 1 1 GÜREŞ 10 541 551 6 38 44 HALK OYUNLARI 189 141 330 28 16 44 HALTER 0 3 3 0 0 0 HENTBOL 25 125 150 0 0 0 HERKES İÇİN SPOR 107 434 541 2 25 27 JUDO 0 2 2 0 0 0 KARATE 13 45 58 13 42 55 KAYAK 82 435 517 0 5 5 KICK BOKS 0 1 1 0 0 0 MASA TENİSİ 96 176 275 16 49 65 OKÇULUK 18 127 145 3 2 5 SATRANÇ 6 7 13 0 1 1 TAEKWON-DO 31 68 99 0 0 0 TENİS 0 1 1 0 0 0 VOLEYBOL 142 150 292 33 29 62 TOPLAM 1.192 3.969 5.161 134 397 531 305

FUTBOL SAHASI (ÇİM) FUTBOL SAHASI (TOPRAK) TENİS SAHASI SPOR SALONU GENÇLİK MERKEZİ KAYAK EVİ OKUL SPOR SALONLARI LOJMAN İL HİZMET BİNASI Ardahan da Branşlarına Göre Sporcu Sayıları 1.3.Sportif Faaliyetler ve Spor Tesisleri Ardahan da mahalli lig müsabakaları, ferdi müsabakalar, grup müsabakaları, deplasmanlı lig müsabakaları, okul spor faaliyetleri ve ilde yapılan Türkiye Şampiyonaları; il merkezinde bulunan 1 spor salonu, 1 stadyum olmak üzere 5 adet okul spor salonu bulunmaktadır. Tablo 2.Ardahan İli ve İlçelerinde Bulunan Spor Tesisleri MERKEZ 1-1 1-1 5 2 1 12 GÖLE - 1 - - - - - - - 1 HANAK - 1 - - - - - - - 1 DAMAL - 1 - - - - - - - 1 POSOF - 1 - - - - - - - 1 ÇILDIR - 2 - - - - - - - 2 TOPLAM 1 6 1 1-1 5 2 1 18 1.4.Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürlüğünün Sorun ve Darboğazları Esnaf ve iş adamlarının Sponsorluk Yasasını tam olarak bilmemesi ve sponsorluğun yaygın olmaması, Kulüplerin maddi olarak yeterli düzeyde olmamaları, İlde yeterli sayıda yetişmiş antrenör bulunmaması, Sporcu ailelerinin çocukları hakkında spora ayıracak vakitlerinin olmadığını düşünmeleri, Spor faaliyetlerinde kullanılacak olan tesislerin ihtiyacı karşılayacak düzeyde olmaması, İldeki faal kulüplerin çoğunun futbol branşı dışına çıkamaması, İl Müdürlüğünün, servis ihtiyacı olan branşlarda kullanacak aracının bulunmaması, 2. GENÇLİK HİZMETLERİ VE SPOR İL MÜDÜRLÜĞÜNÜN MİSYONU, VİZYONU, TEMEL İLKE VE DEĞERLERİ 2.1.Misyon İlde yürütülen faaliyetlerin koordineli olarak en üst seviyeye çıkarmak, İlde yürütülen faaliyetlerle ilgili tüm halkı haberdar edecek reklamı yapmak, Spor yapmanın gerekliliğini tüm vatandaşlara anlatmak amacıyla yazılı ve görsel basının yardımıyla seminerler, ilanlar ve duyurular planlamak, 306

Vatandaşların bedenen, ruhen ve sosyal gelişimlerini sağlamak amacıyla yapacakları spor faaliyetleri için gerekli fiziki mekanları yapmak, İlde belirlenen branşlarda elit sporcu hazırlamak amacıyla gerekli antrenör, tesis ve malzeme imkanlarını hazırlamak. 2.2.Vizyon İldeki vatandaşların büyük çoğunluğunun spor yapmanın gerekliliğine inanmış, çocuklarını yeteneklerine göre spor yapmaya yönlendiren, kendilerinin iş dışındaki vakitlerinin bir kısmını düzenli spor yapmaya ayıran, spor sahalarında ki her kesimden insanın birbirleriyle diyalogunu sağlamış, tesis, alt yapı ve malzeme ihtiyacını karşılamış, belirlenen branşlarda elit sporcu yetiştiren bir Ardahan. 2.3.Temel İlke ve Değerler Ulu Önder Atatürk ün Ben sporcunun zeki, çevik aynı zamanda ahlaklısını severim özdeyişinden hareketle ahlaklı sporcular yetiştirmek, Spor faaliyetlerinin akılcı ve bilimsel bir şekilde yürütülmesinin yollarını araştırmak, bulmak ve bunları genel ilkelere dönüştürüp uygulamak, Sorunlarına bilimsel ve objektif bir bakış açısı getirecek, pratik yönü ağır basan yetenekli spor yöneticileri yetiştirmektir, kurabilmek. Sporu daha kaliteli bir yaşam için bir araç olarak görmek, Spora hizmet veren tüm yönetici, personel ile antrenör, sporcu ve veli üçgeniyle iyi bir ilişki 3.GENÇLİK HİZMETLERİ VE SPOR İL MÜDÜRLÜĞÜMÜZÜN GÜÇLÜ-ZAYIF YÖNLERİ-FIRSAT-TEHDİTLERİ (SWOT ANALİZİ) GÜÇLÜ YÖNLER Nüfus, potansiyel çoğunluk ve okullaşmaların belde, ilçe ve il merkezinde olması Okul spor kulüpleri sayılarının hızla artması. Lise ve dengi okullar ile üniversitede YİBO larda spor salonlarının bulunması. ZAYIF YÖNLER Kulüplerin maddi imkanlarının zayıflığı Sponsorluk düşüncesinin yeteri kadar gelişmemiş olması Spor faaliyetleri için kullanılan tesislerin ihtiyacı karşılayacak düzeyde olmaması FIRSATLAR Sekiz yıllık eğitime geçilmesi nedeni ile okul-kulüp iş birliğine temel teşkil edecek düzeyde belde, ilçe ve ilde okullaşmanın mevcut olması Nüfusun büyük bir bölümünün spor faaliyetlerine etkin olarak katılabilecek yaş grubunda olması TEHDİTLER Liseyi bitiren gençlerin belde ve ilçe merkezinden üniversite merkezlerine ve diğer illere kaymasının kulüpleşmeyi güçleştirmesi Spor kulüplerinin ekonomik nedenlerden dolayı yetişmiş antrenör istihdam edememesi 307

3. GENÇLİK HİZMETLERİ VE SPOR İL MÜDÜRLÜĞÜNÜN SPORUN GELİŞTİRİLMESİNDE STRATEJİK AMAÇ VE HEDEFLERİ STRATEJİK AMAÇ 1: Sportif faaliyetlerin aksamadan yapılabilmesi ve vatandaşların yetenekleri doğrultusunda sportif etkinliklere katılabilmesi için tüm spor dallarının tesis ve altyapıları tamamlanarak halkın hizmetine sunulması sağlanacaktır. Hedef 1.1: Her yaştan halkın sportif etkinliklere katılımını sağlamak için tüm yerleşim yerlerinde semt sahaları (mini futbol sahası, voleybol sahası, basketbol sahası, badminton sahası ve tenis kortu) yapılacaktır. Faaliyet 1.1.1: Göle, Hanak, Posof, Damal, Çıldır ilçelerinde belirlenen uygun yerlere semt sahaları yapılacaktır. Faaliyet 1.1.2: Ardahan merkezinde belirlenen uygun yerlere semt sahaları yapılacaktır. Hedef 1.2: Merkeze bağlı toplu yerleşim yerlerinde spor salonu yapılacak. Faaliyet 1.2.1: Halil Efendi Mahallesine gençlik merkezi ve yüzme havuzu yapılacaktır. Hedef 1.3: Atıcılık sporunun özelliklerine uygun mekanlar oluşturulacaktır. Hedef 1.4: Spor faaliyetlerindeki çeşitliliği desteklemek ve tenis sporunu yaygınlaştırmak amacıyla tenis kortu yapılacaktır. Faaliyet 1.4.1: Yeni yapılacak olan yüzme Havuzu yanına 1 adet kapalı tenis kortu yapılacaktır. Hedef 1.5: Yalnızçam uğurlu dağda kış sporlarının fiziki altyapısı oluşturulacak, ulusal ve uluslararası düzeyde tanıtılması sağlanacak ve bu spor dalında başarılı sporcuların yetiştirilmesine olanak sağlanacaktır. Faaliyet -1.5.1: Kış sporları yapmak üzere, Yalnızçam uğurlu dağda kayak merkezi, sosyal tesisler kurmak, Konaklama binaları yapmak. Hedef 1.6: Gençlerin kötü alışkanlıklardan uzaklaşması farklı yeteneklerini keşfetmesi amacıyla Gençlik Merkezleri yapılarak, donatımı ve faaliyet giderleri karşılanacaktır. Hedef 1.7: Mevcut futbol sahalarının ışıklandırılması ve modernizasyonu yapılacak ve ekipman alımı gerçekleştirilecektir. Faaliyet 1.7.1: Her ilçeye bir Gençlik Merkezi Yapılarak Faaliyet Giderleri karşılanacaktır. Faaliyet 1.7.2: Ardahan Merkezindeki Havuzlu Bahçenin alt tarafında bulunan yeri Gençlik ve Spor İl Müdürlüğüne tahsisi sağlanarak burada büyük bir Gençlik Merkezi Yapılacak ve Faaliyet Giderleri karşılanacaktır. Faaliyet 1.7.3: İlimizdeki okul spor kulüplerinin gençlik merkezi tescillerinin yapılması sağlanarak faal hale getirilecektir. Hedef 1.8: Her yaştan vatandaşın rahatlıkla oynayabileceği bir spor dalı olan masa tenisi için gerekli fiziki ortamlar hazırlanacaktır. Hedef 1.9: İlimizde ata sporumuz olan güreşin gelişimi ve yaygınlaştırılması için gerekli malzemeler alınacaktır. Hedef 1.10:İlimizdeki spor kulüplerin faaliyetlerini en üst seviyeye çıkarması için faaliyette bulunmak istedikleri branşlarla ilgili malzeme desteği yapılacaktır. Hedef 1.11: İlimdeki gençlerin bulundukları ortam dışına çıkabilmeleri ve kendi özgüvenlerinin sağlanması için izcilik sporu yaygınlaştırılacaktır. 308

STRATEJİK AMAÇ 2: Her yaş, cinsiyet ve sos yo - ekonomik düzeydeki vatandaşların alkol düşkünlüğünden, uyuşturucu maddelerden, kumar ve benzeri kötü alışkanlıklardan korumak ve ruh sağlığını geliştirmek için sporun her çeşidi yaygınlaştırılacaktır. HEDEFLER Hedef 2.1: İlde hakem sıkıntısının yaşanmaması için hakem sayısı arttırılacak ve hakem seminerleri yaygınlaştırılacaktır. Faaliyet 2.1.1. Belirlenen branşlarda hakem yetiştirilmesi sağlanacaktır. Hedef 2.2: Nitelikli sporcular yetiştirmek için antrenör sayısının artırılması sağlanacaktır. Faaliyet 2.2.1. Federasyonlarla diyalog kurulup ilde Antrenör kursları düzenlenecektir. Faaliyet 2.2.2. İlde açılamayacak antrenör kurslarında, belirlenen antrenör adaylarının diğer illerde açılacak kurslara gitmesi sağlanacaktır. Hedef 2.3: Sporu kitlelere yaymak için kulüp sayısı ve sporcu sayısı artırılacaktır. Faaliyet 2.3.1. Kulüp ve sporcu sayısının artırılması için gerekli çalışmalar yapılacaktır. Hedef 2.4: Gençlik merkezleri kursları yaygın hale getirilecek ve bu kurslarda gençlerin yetenekleri doğrultusunda becerilerinin geliştirilmesi sağlanacaktır. Faaliyet 2.4.1: Gençlik Merkezinin eğitmen ve teknik ekipman eksiklikleri giderilecektir. Hedef 2.5: İl çapında sivil toplum örgütleri ve resmi kuruluşlarla işbirliği içerisinde bireylerin spora katılımını teşvik eden kampanyalar başlatılacaktır. Faaliyet 2.5.1: Sivil Toplum Örgütleri ve Kamu Kurum ve Kuruluşları işbirliği ile ödüllü halı saha, atletizm, voleybol, basketbol, masa tenisi, briç, satranç v.b. turnuvalar düzenlenecektir. Hedef 2.6: İl genelinde sporla tanışmamış çocukların sporla tanışması amacıyla İl Spor Merkezleri nin açılması ve yaygınlaştırılması sağlanacaktır. Faaliyet 2.6.1: İlimizin değişik semtlerinde İl Spor Merkezlerinin açılması sağlanacaktır. Hedef 2.7: Ardahan İli İlköğretim okullarındaki öğrencilere sporun insan yaşamındaki yeri ve önemi ile ilgili eğitim seminerleri düzenlenecektir. Faaliyet 2.7.1: Tüm İlköğretim okullarındaki öğrencilere Sporun İnsan Yaşamındaki Yeri ve Önemi ile ilgili eğitim seminerleri uzmanlarca verilecektir. STRATEJİK AMAÇ 4: Hayata küsmüş ve sosyal yaşamadan kendini soyutlamış engelli vatandaşlar sosyal hayata kazandırılacaktır. HEDEF 5.1:Her yaştan insanın spor yaparak-yarışarak eğlenmesi ve birbirleriyle kaynaşması sağlanacaktır. HEDEF 6.2: Hayata küsmüş, kendi kabuğuna çekilmiş ve özel eğitime muhtaç olan bireylerin sosyal yaşam içerisinde yer alması sağlanacaktır. Faaliyet 6.2.1:Özel Eğitim kurumları arasında koordine sağlanarak, buradaki özel eğitime muhtaç olan bireylerin spor alanlarında ortak spor yapmaları sağlanacaktır. Faaliyet 6.2.2:Özel Eğitim kurumlarına antrenör desteği sağlanacak ve buradaki istekli öğretmenlerin antrenörlük alanında eğitim alması sağlanacaktır. HEDEF 6.3: Voleybol sporunun geliştirilmesi amacıyla gerekli işlevler yapılacaktır. 309

Faaliyet 6.3.1: İldeki tüm okul spor kulüplerinin ve faal olan diğer kulüplerin voleybol branşında faaliyet göstermesi sağlanacaktır. Faaliyet 6.3.2: 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı çerçevesinde Sokak Voleybolu şenliği yapılacaktır. Faaliyet 6.3.3: İlimizi ulusal bazda temsil edecek bay-bayan 3. lig voleybol takımlarının oluşturulması sağlanacaktır. HEDEF 6.4: Atletizm sporunun geliştirilmesi amacıyla gerekli işlevler yapılacaktır. Faaliyet 6.4.1: İldeki tüm spor kulüplerinin atletizm takımı kurması için gerekli destek sağlanacaktır. Faaliyet 6.4.2: İlimizdeki puanlı atletizmi başlatmak ve geliştirmek için gerekli hazırlıklar başlatılacaktır. Faaliyet 6.4.3: Ulusal bazda yapılacak atletizm yarışmalarına iştirak edilmesi sağlanacaktır. Faaliyet 6.4.4: Atletizm Federasyonu Başkanlığınca yapılan Atletizmi Geliştirme Projesi ne katılım sağlanacaktır. Faaliyet 6.4.5: Değişik kategorilerde ödüllü atletizm yarışmalarının iki ayda bir düzenlenmesi sağlanacaktır. HEDEF 6.5: Masa tenisi sporunun geliştirilmesi amacıyla gerekli işlevler yapılacaktır. Faaliyet 6.5.1: Masa tenisi branşının geliştirilmesi için okullara masa tenisi masası alımı sağlanacaktır. Faaliyet 6.5.2: Masa tenisi branşında mahalli ligler oluşturulacak sağlanacaktır. ve ulusal yarışmalara katılım HEDEF 6.6: Halk oyunları sporunun geliştirilmesi amacıyla gerekli işlevler yapılacaktır. Faaliyet 6.6.1: İl merkezinde halk oyunlarına ilişkili olan okul ve spor kulüplerinin halk oyunları ekiplerinin kurmaları için gerekli destek sağlanacaktır. Faaliyet 6.6.2: İlçeleri ve ili temsilen yöresel halk oyunları ekiplerinin oluşturulması sağlanacaktır. HEDEF 6.8: Herkes için sporun geliştirilmesi amacıyla gerekli işlevler yapılacaktır. Faaliyet 6.8.1: İl merkezinde belirlenecek olan spora uygun alanlarda, halkın toplu olarak yapacağı yürüyüş ve egzersizin antrenörler eşliğinde yapılması sağlanacaktır. Faaliyet 6.8.2: Her yıl Mayıs-Haziran-Eylül aylarında halkın büyük çoğunluğunun katılımının sağlanarak doğa yürüyüşleri yapılacaktır. 5. 2013 YILI ÖNGÖRÜSÜ Devlet Planlama Teşkilatı tarafından hazırlanan VIII. Beş Yıllık Kalkınma Planı ve Ardahan 2012 Gençlik Hizmetleri ve Sporun Geliştirilmesi Stratejik Planı kapsamında Serhat şehri Ardahan ı geleceğe taşımak ve halkımıza en iyi hizmeti sunmak için, Gençlik Hizmetleri ve Sporun Geliştirilmesi sektöründe temel Stratejik hedefler belirlenmiştir. Belirlenen hedeflere ulaşıldığında Ardahan Sporda her branşta başarılı sporcuları olan öncü bir kent olacaktır. 310

- - 93.000,00 Özel Bütçe 1.500.000,00 Genel Bütçe 90.000,00 Genel Bütçe Kaynak tahsis etmek, araç ve ekipman yardımında bulunmak 350.000,00 Genel Bütçe MALİYETİ (YTL) KAYNAĞI GENÇLİK HİZMETLERİ VE SPOR İL MÜDÜRLÜĞÜNÜN 2013-2017 YILI EYLEM PLANI STRATEJİK AMAÇ 1:Sportif faaliyetlerin aksamadan yapılabilmesi ve vatandaşların yetenekleri doğrultusunda sportif etkinliklere katılabilmesi için tüm spor dallarının tesis altyapıları tamamlanarak halkın hizmetine sunulması sağlanacaktır. HEDEF HEDEF KİTLE FAALİYETLER/PROJELER SORUMLU BİRİMİN GÖREVİ İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURULUŞLAR İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURULUŞLARIN GÖREVLERİ FAALİYET/PROJENİN Hedef 1.1: Her yaştan halkın sportif etkinliklere katılımını sağlamak için tüm yerleşim yerlerinde semt sahaları (mini futbol sahası, voleybol sahası, basketbol sahası, badminton sahası ve tenis kortu) yapılacaktır. İlçelerde bulunan Gençler Gençler Faaliyet 1.1.1: Göle Hanak Posof Damal Çıldır ilçelerinde belirlenen uygun yerlere semt sahaları yapılacaktır. Faaliyet 1.1.2: Ardahan merkezinde belirlenen uygun yerlere semt sahaları yapılacaktır. Semt sahaları için futbol kale direği, tenis direkleri, badminton dikmeleri, basketbol potası ve voleybol dikmesi alarak dağıtımını yapmak. Semt sahaları için futbol kale direği, tenis direkleri, badminton dikmeleri, basketbol potası ve voleybol dikmesi alarak dağıtımını yapmak. 1. İlgili belediyeler 2. il özel idaresi 1. Merkez Belediyesi 2. il özel idaresi Kaynak tahsis etmek, araç ve ekipman yardımında bulunmak Hedef 1.2: Merkeze bağlı toplu yerleşim yerlerinde spor salonu yapılacak. Sporcular Sporcular Faaliyet 1.1.3: Halil efendi Mahallesinde sentetik çim yüzeyli futbol sahası yapılacaktır. Faaliyet 1.2.3: Halil efendi Mahallesinde tenis kortu yapılacaktır. Etüt proje çalışmalarını yapmak ve ihale etmek. Etüt proje çalışmalarını yapmak ve ihale etmek. Gençlik ve spor Genel Müdürlüğü 1.il özel idaresi 2.Bayındırlık ve İskan İl Müd. 1. Kaynak tahsis etmek 2. Proje ve yaklaşık maliyet hazırlamak 1. Kaynak tahsis etmek 2. Proje ve yaklaşık maliyet hazırlamak Hedef 1.3: Yüzme sporunun özelliklerine uygun mekanlar oluşturulacaktır. Sporcular Faaliyet 1.3.1: Valiliğe ait yüzme havuzu Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürlüğüne tahsisi yapılacak. Etüt proje çalışmalarını yapmak ve ihale etmek. Merkez Belediyesi Yer tahsisinde bulunmak 311

Sporcular - - Antrenörler - - Antrenörler 5.000 Genel Bütçe Hakemler 5.000 Genel Bütçe MALİYETİ (YTL) KAYNAĞI STRATEJİK AMAÇ 2: Her yaş, cinsiyet ve sosyo-ekonomik düzeydeki vatandaşların alkol düşkünlüğünden, uyuşturucu maddelerden, kumar ve benzeri kötü alışkanlıklardan korumak ve ruh sağlığını geliştirmek için sporun her çeşidi yaygınlaştırılacaktır. İŞBİRLİĞİ YAPILACAK FAALİYET/PROJENİN HEDEF KİTLE FAALİYETLER/PROJELER SORUMLU BİRİMİN GÖREVİ İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURULUŞLAR KURULUŞLARIN GÖREVLERİ Hedef 2.1: İlde İlgili spor hakem sıkıntısının yaşanmaması için hakem sayısı arttırılacak ve hakem seminerleri Faaliyet 2.1.1. Belirlenen branşlarda hakem yetiştirilmesi sağlanacaktır. branşlarının talepleri değerlendirilerek görüş bildirmek ve kurslara maddi 1.İl Spor Temsilcileri 2.İlgili Federasyonlar 1.Talepte ulunmak 2.Açılacak kurslar için eğitmen görevlendirmek yaygınlaştırılacaktır. kaynak ayırmak İlgili spor Hedef 2.2: Nitelikli sporcular yetiştirmek için antrenör Faaliyet 2.2.2. Federasyonlarla diyalog kurulup ilde Antrenör kursları düzenlenecektir. branşlarının talepleri değerlendirilerek görüş bildirmek ve kurslara maddi kaynak ayırmak 1.İl Spor Temsilcileri 2.İlgili Federasyonlar 1.Talepte ulunmak 2.Açılacak kurslar için eğitmen görevlendirmek sayısının artırılması sağlanacaktır. Faaliyet 2.2.3. İlde açılamayacak antrenör kurslarında, belirlenen antrenör adaylarının diğer illerde açılacak kurslara Koordinasyon sağlamak ve gerekli duyuruları yapmak 1.Milli Eğitim Müdürlüğü 2.İl Spor Temsilcileri Duyuruları yapmak. gitmesi sağlanacaktır. 1.Milli Eğitim Müdürlüğü, 1.Okulların kulüpleşmesinin sağlanması ve Hedef 2.3: Sporu kitlelere yaymak için kulüp sayısı ve sporcu sayısı artırılacaktır. Faaliyet 2.3.1. Kulüp ve sporcu sayısının artırılması için gerekli çalışmalar yapılacaktır. Kulüp tescillerinin ve sporcu lisanslarının yapılması. 2.İl Dernekler Müdürlüğü 3.Kamu Kurum ve Kuruluşları 4.Sivil Toplum Örgütleri öğrencilerin spora teşvik edilmesi 2.Kulüp ve lisanslı sporcu sayılarının artırılması için gerekli desteğin verilmesi 312

Gençler Genel Bütçe Sivil toplum örgütleri, kamu kurum ve kuruluşları 15.000 Genel Bütçe Gençler - - HEDEF KİTLE MALİYETİ (YTL) KAYNAĞI STRATEJİK AMAÇ 3: Her yaş, cinsiyet ve sosyo-ekonomik düzeydeki vatandaşların alkol düşkünlüğünden, uyuşturucu maddelerden, kumar ve benzeri kötü alışkanlıklardan korumak ve ruh sağlığını geliştirmek için sporun her çeşidi yaygınlaştırılacaktır İŞBİRLİĞİ FAALİYET/ YAPILACAK KURULUŞLAR İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURULUŞLARIN PROJENİN HEDEF FAALİYETLER/PROJELER SORUMLU BİRİMİN GÖREVİ GÖREVLERİ Hedef 3.1: Gençlik merkezleri kursları yaygın hale getirilecek ve bu kurslarda gençlerin yetenekleri doğrultusunda becerilerinin Faaliyet 3.1.1: Gençlik Merkezinin eğitmen ve teknik ekipman eksiklikleri giderilecektir. Gençlerin serbest zamanlarının değerlendirilmesi amacıyla değişik branşlarda kurslar açmak. İl Milli Eğitim Müdürlüğü Eğitici görevlendirmesi yapmak. geliştirilmesi sağlanacaktır. Hedef 3.2: İl çapında sivil toplum örgütleri ve resmi kuruluşlarla işbirliği içerisinde bireylerin spora katılımını teşvik Faaliyet 3.3.2: Sivil Toplum Örgütleri ve Kamu Kurum ve Kuruluşları işbirliği ile ödüllü voleybol, basketbol, masa tenisi, satranç v.b. turnuvalar düzenlenecektir. İlgili spor temsilcilikleri ile işbirliği yapılarak spor organizasyonları düzenlemek Tüm Kamu Kurum ve Sivil Toplum Örgütleri Katılımların sağlanması eden kampanyalar başlatılacaktır. Hedef 3.3: İl Merkezi ve merkeze bağlı ilçelerdeki gençleri sosyal ve kültürel becerilerini Faaliyet Merkezi yapımı 3.3.3:Gençlik Etüt proje çalışmalarını yapmak ve ihale etmek İl Milli Eğitim Müdürlüğü, Ardahan Belediyesi İl Özel İdaresi Kaynak tahsis etmek, araç ve ekipman yardımında bulunmak katılımların sağlanması artırılması 313

- - - - MALİYETİ (YTL) KAYNAĞI STRATEJİK AMAÇ 4: Her yaş, cinsiyet ve sosyo-ekonomik düzeydeki vatandaşların alkol düşkünlüğünden, uyuşturucu maddelerden, kumar ve benzeri kötü alışkanlıklardan korumak ve ruh sağlığını geliştirmek için sporun her çeşidi yaygınlaştırılacaktır. İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURULUŞLARIN GÖREVLERİ FAALİYET/ PROJENİN HEDEF HEDEF KİTLE FAALİYETLER/PROJELER SORUMLU BİRİMİN GÖREVİ İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURULUŞLAR Hedef 4.1: İl genelinde sporla tanışmamış çocukların sporla tanışması amacıyla İl Spor Merkezleri nin açılması ve yaygınlaştırılması sağlanacaktır. 4-12 yaş grubu çocuklar Faaliyet 4.1.1: İlimizin değişik semtlerinde İl Spor Merkezlerinin açılması sağlanacaktır. İl spor okullarının açılmasını sağlamak 1. Mahalle Muhtarlıkları. 2. İl Milli Eğitim Müdürlüğü. 3. Belediye Başk. 1. Semt sahalarının onarımı 2. Okul Spor Salonlarının tahsisinin sağlanması. Hedef 4.2: Ardahan İli İlköğretim okullarındaki öğrencilere sporun insan yaşamındaki yeri ve önemi ile ilgili eğitim seminerleri düzenlenecektir. 6-14 yaş grubu çocuklar Faaliyet 4.1.2: Tüm İlköğretim okullarındaki öğrencilere Sporun İnsan Yaşamındaki Yeri ve Önemi ile ilgili eğitim seminerleri uzmanlarca verilecektir. Seminerleri düzenlemek İl Milli Eğitim Müdürlüğü Katılımın sağlanması 314

Öğrenciler - - İlk ve orta dereceli okul öğrencileri - - Öğrenciler - - - HEDEF KİTLE MALİYETİ (YTL) KAYNAĞI STRATEJİK AMAÇ 4: Her yaş, cinsiyet ve sosyo-ekonomik düzeydeki vatandaşların alkol düşkünlüğünden, uyuşturucu maddelerden, kumar ve benzeri kötü alışkanlıklardan korumak ve ruh sağlığını geliştirmek için sporun her çeşidi yaygınlaştırılacaktır İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURULUŞLARIN GÖREVLERİ FAALİYET/ PROJENİN FAALİYETLER/PROJELER SORUMLU BİRİMİN GÖREVİ İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURULUŞLAR HEDEF Faaliyet 4.1.1: İlde kurulan tüm Okul spor kulüplerinin güreş takımı kurmaları sağlanacak. Resmi işlemleri yapmak ve koordinasyonu sağlamak 1.İlgili Spor İl Temsilciliği 2.Okul Spor Kulüpleri Öğrencilerin güreş sporuna yönlendirilmesini sağlamak HEDEF 4.1: Hayata küsmüş, kendi kabuğuna çekilmiş ve özel Faaliyet 4.1.2:Özel Eğitim kurumları arasında koordine sağlanarak, buradaki özel eğitime muhtaç olan bireylerin spor alanlarında ortak spor yapmaları sağlanacak. Koordinasyonu ve spor alanlarının tahsisini yapmak 1.Özel Eğitim Kurumları 2. Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü Öğrencilerin katılımını sağlamak eğitime muhtaç olan bireylerin sosyal yaşam içerisinde yer almasını sağlamak. Faaliyet 4.1.3:Özel Eğitim kurumlarına antrenör desteği sağlanacak ve buradaki istekli öğretmenlerin antrenörlük alanında eğitim alması sağlanacak. Antrenör desteği sağlamak resmi işlemleri yapmak ve 1.Özel Eğitim Kurumları 2.İlgili Federasyon Başk. 1.Kursları düzenlemek. 2.İstekli öğretmenlerin katılımını sağlamak 315

Sporcular Sporcular 5.000 Genel Bütçe 14 24 yaş arası gençler - - HEDEF HEDEF KİTLE MALİYETİ (YTL) KAYNAĞI STRATEJİK AMAÇ 5: Ardahan ilindeki yapılabilecek tüm branşların alt ve üst yapı gelişimi tamamlanacak. FAALİYETLER/PROJELER FAALİYET/ PROJENİN SORUMLU BİRİMİN GÖREVİ İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURULUŞLAR İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURULUŞLARIN GÖREVLERİ Faaliyet 5.1.1: İldeki tüm Resmi işlemleri 1.Bilgilendirmeyi okul spor kulüplerinin ve yapmak, 1.İlgili Spor İl yapmak HEDEF 5.1: faal olan diğer kulüplerin voleybol branşında faaliyet göstermesi sağlanacak. koordinasyonu sağlamak ve teknik destek sağlamak Temsilciliği 2.Okul Spor Kulüpleri 2.Takımları oluşturarak mahalli liglere katılımı sağlamak. Voleybol sporunun geliştirilmesi amacıyla gerekli işlevler yapılacaktır. Faaliyet 5.1.2: 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı çerçevesinde Sokak Voleybolu şenliği yapılacaktır. Organizasyonu yapmak 1.İlgili Spor İl Temsilciliği 2.Tüm Spor Kulüpleri 1.Bilgilendirmeyi yapmak 2.Takımları oluşturarak turnuvaya katılmak. İlgili Spor İl Faaliyet 5.1.3: İlimizi ulusal bazda temsil edecek bay-bayan 3. lig voleybol takımlarının oluşturulması sağlanacaktır. Temsilciliği ve katılacak spor kulüplerine destek sağlamak, 1.İlgili Spor İl Temsilciliği 2.İlgili Spor Kulüpleri İlgili spor branşında takımı oluşturarak katılımı sağlamak - - teşvik etmek 316

3.000 - - - - - - - MALİYETİ (YTL) KAYNAĞI STRATEJİK AMAÇ 6: Ardahan ilindeki yapılabilecek tüm branşların alt ve üst yapı gelişimi tamamlanacak. FAALİYETLER/PROJELER FAALİYET/ PROJENİN HEDEF HEDEF KİTLE SORUMLU BİRİMİN GÖREVİ İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURULUŞLAR İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURULUŞLARIN GÖREVLERİ 1.Kulüplerin takım Faaliyet 6.1.1: İldeki tüm İlgili kulüpleri 1.İlgili Spor İl oluşturmasında Sporcular spor kulüplerinin atletizm takımı kurması için gerekli destek sağlanacaktır. teşvik etmek ve gerekli desteği sağlamak Temsilciliği 2.İlgili Kulüpleri Spor teknik sağlamak. 2.Takım destek oluşturmak Faaliyet 6.1.2: Ulusal bazda İlgili Kulüplere 1.İlgili Spor İl HEDEF 6.1: Atletizm sporunun geliştirilmesi Sporcular yapılacak atletizm yarışmalarına iştirak edilmesi sağlanacak. ve ferdi sporculara duyuru yapmak. Temsilciliği 2.İlgili Kulüpleri Spor Katılımı sağlanmak amacıyla gerekli işlevler yapılacaktır. Faaliyet 6.1.3: Atletizm Federasyonu Başkanlığınca Proje ile ilgili 1.İlgili Spor İl Sporcular yapılan Geliştirme Atletizmi Projesi ne gerekli çalışmaları Temsilciliği 2.İlçe Katılımı sağlanmak katılım sağlanacak. yapmak Kaymakamlıkları 1.İlgili Spor İl Sporcular Organizasyonu yapmak Temsilciliği 2. İl Milli Eğitim Katılımı sağlanmak Müdürlüğü 317

3.000 Genel Bütçe 7.000 Genel Bütçe 5.000 Genel Bütçe 5.000 Genel Bütçe MALİYETİ (YTL) KAYNAĞI STRATEJİK AMAÇ 7: Ardahan ilindeki yapılabilecek tüm branşların alt ve üst yapı gelişimi tamamlanacak. FAALİYETLER/PROJELER FAALİYET/ PROJENİN HEDEF HEDEF KİTLE SORUMLU BİRİMİN GÖREVİ İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURULUŞLAR İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURULUŞLARIN GÖREVLERİ Faaliyet 7.1.1: Masa tenisi HEDEF 7.1: Masa tenisi Sporcular branşının geliştirilmesi için okullara masa tenisi masası alımı Masa tenisi masası temini İlgili Spor İl Temsilciliği Talepte bulunmak sporunun sağlanacak. geliştirilmesi amacıyla gerekli işlevler yapılacaktır. Sporcular Faaliyet 7.1.2: Masa tenisi branşında mahalli ligler oluşturulacak ve ulusal yarışmalara katılım sağlanacak. Koordineyi sağlamak İlgili Spor İl Temsilciliği Lig Fikstürünü hazırlamak ve kulüplerin katılımını sağlamak HEDEF 7.2: Faaliyet 7.1.3: İl merkezinde halk Halk oyunları sporunun geliştirilmesi Sporcular oyunlarına ilişkili olan okul ve spor kulüplerinin halk oyunları ekiplerinin kurmaları için gerekli Malzeme desteğinde bulunmak İlgili Kulüpleri Spor Halk Oyunları Ekiplerini oluşturmak. amacıyla destek sağlanacaktır. gerekli işlevler yapılacaktır. Sporcular Faaliyet 7.2.1: İli temsilen yöresel halk oyunları ekibinin oluşturulması sağlanacaktır. Malzeme ve Eğitici desteği sağlamak. İlgili Spor İl Temsilciliği Ekibi oluşturmak 318

1.500 Genel Bütçe - - MALİYETİ (YTL) KAYNAĞI STRATEJİK AMAÇ 8 :Her yaş, cinsiyet ve sosyo-ekonomik düzeydeki vatandaşların alkol düşkünlüğünden, uyuşturucu maddelerden, kumar ve benzeri kötü alışkanlıklardan korumak ve ruh sağlığını geliştirmek için sporun her çeşidi yaygınlaştırılacaktır FAALİYETLER/PROJELER İŞBİRLİĞİ YAPILACAK FAALİYET/ PROJENİN KURULUŞLARIN HEDEF HEDEF KİTLE SORUMLU BİRİMİN GÖREVİ İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURULUŞLAR GÖREVLERİ Faaliyet 8.1.1: İl merkezinde Sporcular belirlenecek olan spora uygun alanlarda, halkın toplu olarak yapacağı yürüyüş ve egzersizin Organizasyonu düzenlemek ve antrenör görevlendirmek 1.İlgili Spor İl Temsilciliği 2.Yazılı ve Görsel Basın Gerekli duyuruları yapmak antrenörler eşliğinde HEDEF 8.1: Herkes için yapılması sağlanacaktır. sporun geliştirilmesi amacıyla gerekli işlevler yapılacaktır. Faaliyet 8.1.2: Her yıl Mayıs-Haziran-Eylül aylarında halkın büyük 1.İlgili Spor İl Temsilciliği 1.Gerekli çoğunluğunun Organizasyonu 2.Yazılı ve duyuruları Sporcular katılımının doğa sağlanarak yürüyüşleri düzenlemek ikramda ve Görsel Basın 3. Belediyeler yapmak 2. Gerekli yapılacaktır. bulunmak 4. Kamu desteği kurum kuruluşları ve sağlamak. 319

KÜLTÜR VE TURİZM HİZMETLERİ: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü DURUM ANALİZİ: A-PERSONEL DURUMU: 1- İl Müdürlüğümüz: 1 Müdür (Bakanlık Onayı ile Hakkari İl Müdürlüğünde geçici görevde), 1 Md. Yrd. İl Müdür Vekili, 1 Şb. Müdürü Bakanlık Onayı ile Iğdır İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü emrinde geçici görevli, 1 VHKİ, 1 Folklor Araştırmacısı, 1 Memur, 1 Hizmetli (Valilik Onayı ile Endüstri Meslek Lisesinde geçici görevde) Ayrıca özel güvenlik görevlisi olarak 2 kişi, özel temizlik işçisi olarak 2 kişi, görev yapmaktadır. 2- il Halk Kütüphanesi : 1 Memur, 1 kütüphaneci ve Döner Sermaye Merkez Müdürlüğünce istihdam edilen 2 işçi ve Toplam çalışan personel 4 kişidir. 3-GÖLE İLÇE HALK KÜTÜPHANESİ MEMURLUĞU: Döner Sermaye İşletmeleri Merkez Müdürlüğünce görevlendirilen 1 işçi görev yapmaktadır. 4- POSOF 75.YIL İLÇE HALK KÜTÜPHANESİ MEMURLUĞU :1 Memur ve Döner Sermaye İşletmeleri Merkez Müdürlüğünce görevlendirilen 2 kişidir. 5-ÇILDIR VE DAMAL: İlçelerimizde Kütüphane açılması için çalışmalar sürdürülmektedir. 6-HANAK 125. YIL İLÇE HALK KÜTÜPHANESİ MEMURLUĞU: Döner Sermaye İşletmeleri Merkez Müdürlüğünce görevlendirilen 4/B maddesine göre sözleşmeli 1 personel ve işkur tarafından görevlendirilen 1 kişi çalışmaktadır. Toplam 2 kişidir. Hanak İlçe Halk Kütüphanesi binasının malzemeleri ve kitap ihtiyacı önemli ölçüde giderilmiştir. İhtiyaç duyulan donanım ve personel Bakanlığımıza bildirilmiş, gönderilen ödeneklerle donanımı 2006 yılında büyük ölçüde karşılanmış, bir kısmı da İl Özel İdare Müdürlüğünce karşılanmıştır. İlimiz Tarihi ve Kültürel açıdan çok zengin bir yapıya sahiptir. 1992 yılından evvel Kars İline bağlı olması nedeniyle bulunan tüm Arkeolojik eserler komşu İllerimizin müzelerinde sergilenmektedir. Kültür ve Turizm Müdürlüğümüzün bünyesinde teknik eleman bulunmaması nedeniyle vatandaşlarca İlimize yapılan müracaatlar Kars ve Erzurum Kültür ve Turizm Müdürlüğüne gönderilmektedir. Kültür ve Turizm Bakanlığına eksiklerimizle ilgili bilgi verilmiştir. Henüz bu atamalar gerçekleşmemiştir. İhtiyacımız olan teknik personel en az 2 Arkeolog, 1 Mimar ve 1 Mühendise ihtiyaç vardır. Posof, Hanak ve Göle İlçelerimizdeki Halk Kütüphanelerimizde birer Kütüphaneciye ihtiyaç vardır. 320

B-TAŞINMAZ DURUMU C- BİNA, LOJMAN, DİĞER SOSYAL VE YARDIMCI TESİS DURUMU: 1- İL KÜLTÜR VE TURİZM MÜDÜRLÜĞÜ BİNASI: Milli Emlak Genel Müdürlüğü tarafından tahsis edilmiştir. 2- İL HALK KÜTÜPHANESİ BİNASI : İl Özel İdaresi tarafından kütüphanemize süresiz tahsis edilmiştir. 3- GÖLE İLÇE HALK KÜTÜPHANESİ BİNASI: Milli Eğitim Müdürlüğüne ait bir okulda hizmet vermektedir. 4- POSOF 75.YIL İLÇE HALK KÜTÜPHANESİ BİNASI : Kendi binamızda hizmet vermektedir. 5- HANAK 125. YIL İLÇE HALK KÜTÜPHANESİ BİNASI: İlçe Belediye Başkanlığınca tahsis edilen bir binada hizmet vermektedir. 6- ÇILDIR VE DAMAL: İlçelerimizde Kütüphane veya herhangi bir tesisimiz bulunmamaktadır. D- ARAÇ-MAKİNE PARKI VE TECHİZAT DURUMU: İl Müdürlüğümüze ait 1 adet 1997 model Kartal marka araçla hizmet vermektedir. 4 - KURULUŞ VE HİZMET ALANINA İLİŞKİN SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ: 1- Taşınmaz Kültür Varlıkları korumasız ve tahrip edilmiş durumdadır. 2- İlimizde bulunan Arkeolojik eserler, Müze bulunmadığından çevre İllerde sergilenmektedir. 3- Teknik personelimiz olmadığından yeterince Kültürel Varlıkların tespiti de gerçekleştirilememektedir. 3 - ÇÖZÜM VE ÖNERİLER: 1- Taşınmaz Kültür Varlıklarımız onarılarak korunmaya alınmalıdır. 2- İlimizde bir Müze kurulması 3- Yeterli teknik personel temin edilebilme 321

KURUM İÇİ ANALİZ: Güçlü Yön 1-Günümüzde Teknolojik imkanların iyi düzeyde olması, 2- Doğal Güzellikler ve geniş arazi olarak Diğer illerden zengin olması Fırsatlar 1- Kurumun Hizmet Binası Ardahan Merkezde yer alması ve Hizmet Vermesi. 2- İki tane sınır kapısına sahip olmak demiryolu ve doğalgaz boru hattının Ardahan dan geçmesi Zayıf Yön 1-Kurum binasının eksik olması, 2- Sosyal faaliyetlerin kısıtlı olması. 3- Teknoloji kullanımında yetersizlikler. 4-Teknik personel olmaması Tehditler 1-Çevredeki yerleşim yerlerine kışın ulaşımın zor olması. 2-Memur atanmaması hizmet alımının kısıtlı olması. 3-Kurum yönetiminin tek idareci tarafından yürütülmesi, 4-Araç ve gereç eksikliğinden dolayı vatandaşa yeterli hizmet verememek. 1- Kurumsal olarak: a) GÜÇLÜ YÖNLERİ 1- SINIR KAPISINA SAHİP OLMAK Ardahan İlinin turizm sektörü açısından önemli üstünlüklerinden birisi Türkgözü ve Aktaş Sınır Kapısına sahip olmasıdır. 2- KARS- TİFLİS DEMİRYOLU GÜZERGAHINDA YER ALMAK Ardahan ın bir diğer Avantajı Kars-Tiflis Demiryolunun İl sınırları içinden geçerek Gürcistan a ulaşmasıdır. Demiryolu, kış aylarında güçlükle yapılan karayolu taşımasına önemli bir alternatif olacaktır. 3- KARADENİZ E GÖRE YAKINLIK VE DOĞAL DUYARLILIĞI YÜKSEK ALANLARA YAKIN OLMAK. Ardahan İlinin bir diğer konumsal avantajı, Kuzeydoğu Anadolu Bölgesinde Kara- denize en yakın İl konumunda olmasıdır. *KIŞ KAYAK TURİZMİ İlin bir diğer potansiyeli de yakın İllere göre daha yüksek ve eğimli kesimlerin örgün Kayak turizmi ne olanak tanımasıdır. Yalnızçam bu konumdadır. Çam ağaçlarıyla bezenmiş olup, ayrıca ulaşım kolaylıklarına da sahiptir. *KÜLTÜREL DURUMU : Ardahan, Türk Kültüründe Şiirlere konu olan simge isimlerden birisidir. Bu folklorik birikim; Türkülerden Damal Bebeklerine dek geniş bir yelpazeye yansımıştır. Farklı gelenek ve görenekler İli çekici kılmaktadır. Ancak hemen belirtmek gerekir ki Ardahan ın bu zengin birikimi henüz turizm sektörü tarafından kullanılamamış ve özgün değerler tanıtılamamıştır. 322

*TARİHİ ESERLER : İlin tarihi geçmişi nin ve bu süreç içinde ön plana çıkan farklı Kültür ve yönetimlerin mekânsal yansıması ve zengin kalıntıları Ardahan İlinin Kültürel ve Tarihi değerini artırmaktadır b) ZAYIF YÖNLERİ: 1-- Doğal olarak: Ardahan İlinin sahip olduğu, doğal güzellikler ve bunların turizme potansiyel yaratması açısından avantajlıdır. Bu avantajlar aşağıda sıralanmıştır. 2- TURİZM SEKTÖRÜNDE USTALIK BİLGİSİ VE BECERİ DÜZEYİNİN DÜŞÜKLÜĞÜ İlde alternatif turizm türlerini harekete geçirebilecek yeterli yatırım ve altyapı günümüze dek yapılmamıştır. Bakanlık belgeli Ardahan Merkezde 2, Posof İlçesinde 1 olmak üzere toplam 3 Konaklama Tesisi bulunmaktadır. Ancak sektör için gerekli ustalık, bilgi ve becerisi de gelişmemiştir. Önümüzdeki dönemde sektörün karşılaşacağı en önemli sorunlardan birisi bu yetersizliktir. 3- KÜLTÜREL MİRASIN SERGİLENMEMESİ VE DONATIM EKSİKLİĞİ: İlde Merkez dâhil olmak üzere hiçbir yerleşimde Müze bulunmamaktadır. Değerlerin sergilenmesi ve tanıtımı, Turizm Sektörüne yapacağı olumlu katkının yanı sıra, genel anlamda Kültürel yapının geliştirilmesini de sağlayacaktır. KURUMUMUZUN STRATEJİK AMAÇLARI a) Hizmete Yönelik Stratejik Amaçlar: 1. Etkili hizmet sağlanması 2. Kurumun yıl boyunca amacına uygun Hizmet Sağlaması 3. Bireysel ve kişiye özel hizmeti ön plana çıkarmak 4. Çalışan İş Kur ve Hizmet personelinin iyi hizmet sağlayabilmesi b) Yönetime Yönelik Stratejik Amaçlar: 1. Kurumun tüm işlem süreçlerini zamanında yapmak 2. Kurumun yönelik yönetim süreçlerini zamanında yapmak 3. Kurumun muhasebesini geliştirmek ve paydaşların ve Halkın güvenini kazanmak c) Kurumsal ilişkilere Yönelik Stratejik Amaçlar: 1. il içi ve dışı diğer otel misafirhanelerin Kültür ve Turizm Müdürlüğü ile ilişkilerini geliştirmek. 2. Kurum-çevre ilişkisini geliştirmek. 3. Halkımızla olan ilişkilerimizi geliştirmek 4. Kurumun kültürel ve Turizm alanında Bilgi sahibi olması ve geliştirilmesi. 323

GELECEĞE BAKIŞ MİSYONUMUZ: İlimiz genelinde bulunan tarihi, kültürel ve doğal değerlerimizin tespit edilmesi gün ışığına çıkarılması korunması bakım ve onarımının yapılarak gelecek nesillere aktarılmasını sağlamak turizmi çeşitlendirmek pazarlamak teşvik etmek dinamik kültür ve turizm politikaları ile ülke turizminden alacağı payı artırmak ve Türk Kültürünü ve Ardahan Kültürünü dünyaya tanıtmak ve kazandırılmasını sağlamak. İlimizde göçün önlenmesi için ve İlimize turist akışının artırılması amacıyla Turizm Amaçlı alt yapı uygulamalarının hayata geçirilmesi iş imkanlar yaratarak göçün önlenmesini sağlamak. Faaliyetlerimizde, sahip olduğumuz doğal ve kültürel değerlerin korunmasını ve gelecek nesillere aktarılmasını sağlamak, İlimizdeki turizminin ülke ekonomisine olan katkısını artırmak her türlü faaliyette kişisel kaygıları değil kurumsal çıkarları ön planda tutmak. VİZYONUMUZ : Ardahan ın milli, manevi, tarihi, kültürel ve turistik değerlerini kamu, sektörel yönetimler ve sivil toplum kuruluşları ile birlikte araştırmak, geliştirmek, korumak, yaşatmak, değerlendirmek, yaymak ve tanıtmak amacıyla koordineli bir biçimde İl, bölge ve ülke düzeyinde kaynaklarımızı değerlendirerek stratejiler oluşturmaktır. STRATEJİK AMAÇ - 1: Kültür varlıklarını açığa çıkarmak, varlık ve değerlerini korumak, Kültür varlıklarının sürdürülebilirliğini sağlamak, Kazı çalışmaları, bakım, onarım ve restorasyon faaliyetlerini yürütmek. HEDEF 1.1: Kültür mirası örneği taşıyan ve koruma altına alınan tescilli kültür varlığı niteliğindeki yapıların turizme kazandırılması ve gelecek kuşaklara aktarılması sağlanacaktır. Faaliyet -1.1.1: 2013 yılında Ardahan kalesinin çevre düzenleme ve aydınlatma projelerinin hayata geçirilmesi ve halkın hizmetine açılması Faaliyet -1.1.2: 2013 yılında kongre binasının kent müzesine dönüştürülmesi ve Ardahan a ait yöresel araçlar, el sanatları gibi ürünlerin sergilenmesi, Yalnızçam kayak merkezinin kapasitesinin genişletilerek turizme kazandırılması. Faaliyet -1.1.3: 2014 yılında çıldır ilçemizde bulunan şeytan kalesinin restore edilmesi ve turizme kazandırılması Faaliyet -1.1.4: 2013-2017 yıllarında % 50-60 oranında bozulan, yıkılan cami ve kiliselerin onarımlarının yapılması, daha fazla tahrip edilmelerinin önlenmesini sağlamak için koruma altına alınması Faaliyet -1.1.5: 2017 yılına kadar koruma altında olan Cami ve kiliselerden onarımları mümkün olanların restorasyonlarının yapılarak turizme kazandırılması Faaliyet -1.1.6: 2017 yılında Ardahan da doğal değerlerin (çıldır gölü, Atatürk Sulueti vs) turizme kazandırılmasını sağlamak, STRATEJİK AMAÇ 2: İlin sosyal, kültürel ve sanat yaşamını çeşitlendirerek zenginleştirmek, toplumun sosyal ve kültürel açıdan gelişmiş toplum seviyesine ulaşmasını sağlamaktır. HEDEF -2.1: Halkımıza, okuma alışkanlığı kazandırmak ve yaygınlaştırmak, kitap ve kütüphaneyi sevdirmek, kütüphaneyi kullanma alışkanlığı kazandırmak için gerekli faaliyetlerde bulunmak. Faaliyet 2.2.1: İlçelerde Kütüphaneler kurmak, kütüphanelerden yararlananların sayısını arttırmak, fiziki altyapıyı iyileştirmek ve modernize etmek. 324

Faaliyet 2.2.2: Kütüphane hizmetlerinden sağlıklı vatandaşlarımızın yanında görme özürlülerin de faydalanması amacıyla kabartma kitap, konuşan kitap denilen kaset, CD gibi materyalin kütüphane içinde ya da ödünç vermek amacıyla Halk Kütüphanelerinde konuşan kitaplıklar oluşturulacaktır. Faaliyet 2.2.3: Halk kütüphanelerinde Okuyucu sayılarını arttırmak, halkımıza kitap okuma alışkanlığı kazandırmak ve onların boş zamanlarını kütüphanelerde değerlendirmelerini sağlamak amacıyla her ay değişik konularda etkinlikler düzenlenecektir. Faaliyet 2.2.4: Çok amaçlı çağdaş kütüphaneler yaratma düşüncesiyle kütüphanelerin salonlarında günlük yerel ve ulusal gazetelere, yöresel kültürel materyallere, satranç ve diğer zihinsel oyun türü materyallere yer verilerek halkın bilgilenmesi ve boş zamanlarını kütüphanelerde değerlendirmeleri sağlanacaktır. STRATEJİK AMAÇ 3: İlimizin turizm potansiyelini harekete geçirecek alternatif turizm türleri geliştirerek, sürdürülebilir turizm kaynaklarının ulusal ve uluslararası düzeyde tanıtılması sağlanacak, sürdürülebilir turizm alt yapısının İl de etkili, ekonomik sektör olacak büyüklüğe ulaştırılmasını sağlamak. HEDEF 3.1: Turizm kaynaklarının tespiti, turizme kazandırılması ve altyapı projelerinin hazırlanması ve bu yöndeki özel kesim taleplerine proje ve yönlendirici düzeyde teknik destek sağlayacak turizm projeleri geliştirilecektir. Faaliyet -3.1.1: Yayla ve kış turizmini canlandırmak üzere, Yalnızçam uğurludağda kayak merkezi, sosyal tesisler kurmak, Konaklama binaları yapmak. AVANTAJLARI: İlimizde Turizm amaçlı yapılacak olan Özel ve Kamu yatırımları için kamu arazilerinin geniş olması ulaşılabilirliğinin kolay olmasıdır. Yapılacak yatırımlarda kış turizminin genişletilmesi özellikle kayak sporları için tehlike riskinin sıfır olması yaz turizmi için yayla ve doğa turizmi için doğal su kaynakları, yüksek rakımda temiz ve nem oranının olmadığı bir ortamda tatil yapılmasını sağlamak. DEZAVANTAJLAR VE SORUNLAR: 1- Ülke ölçeğinde Önem taşıyan tur güzergâhlarından uzak olması, 2- Yakın çevrenin de turizm sektöründe gelişmemiş olması, 3- Kültür varlıkların tespit ve tesciline yönelik çalışmaların yetersiz olması, 4- Sahip olunan kaynakların önemli bir kısmının yakın coğrafyada çok bulunur olması, 5- Sahip olunan kaynakların önemli bir kısmının turizm yönüyle Ulusal ve Uluslararası düzeyde tanıtılamamasıdır. İZLEME VE DEĞERLENDĠRME Ardahan İl Kültür ve Turizm Müdürlüğünün Stratejik Planı 2013-2017 yıllarını kapsayan bir dönem için hazırlanmıştır. Planın Gerçekleşmesi için bu dönem içerisinde yıllık olarak revize edilmesi gerekmektedir. Bu değerlendirme faaliyet alanları çerçevesinde ilerleme sağlanan ve sağlanamayan alanların ortaya konulacağı bu raporlar, faaliyetlerin sürekli geliştirilmesi için plana ışık tutacaktır. 325

EĞİTİM HİZMETLERİ: İl Milli Eğitim Müdürlüğü: GİRİŞ Dünya; 20.yy ın sonlarında iletişim teknolojisindeki gelişmelere ve serbest piyasa ekonomisine bağlı olarak neredeyse sınırsız bir rekabet ortamına girmiştir. Bu ortamın sonucu olarak her gün öncekinden farklı bir dünyaya uyanıyoruz diyebiliriz. Aldığımız ürünlerin üzerinden henüz 3 ay geçmeden teknolojisi eskiyor ve yeni modelleri piyasalarda boy gösteriyor. Böyle baş döndürücü bir hızla gelişen teknoloji ve bilgi karşısında ister istemez insanların dünyaya bakış açıları ve dünyadan beklentileri de değişmektedir. Bu durum sadece özel sektörü değil kamu kurumlarını da etkilemektedir. Bu etkileşimin sonucu olarak kamu kurumları da insanların beklentilerine cevap verebilecek yapılandırmaya gitme gereği duymuşlar, bu amaçla Toplam Kalite Yönetimi (TKY) ismiyle başlayan yeniden yapılandırma zihniyeti günümüzde Stratejik Planlama ile devam etmektedir. Milli Eğitim Müdürlüğü olarak fazlasıyla rekabetçi dünyaya insan ve beyin gücü yetiştirdiğimiz göz önüne alınırsa belki de Stratejik Planlamaya en çok ihtiyaç duyulan kamu kurumu olduğumuz kaçınılmaz bir gerçektir. Stratejik planlama nedir? Stratejik Planlama; bir kurumda görev alan her kademedeki kişinin katılımını ve kurum yöneticisinin tam desteğini içeren sonuç almaya yönelik yapılan çalışmalar bütünüdür. Bu anlamda paydaşların ihtiyaç ve beklentileri, paydaşlar ve politika yapıcıların kurumun misyonu, hedefleri ve performans ölçümünün belirlenmesinde aktif rol oynamasını ifade eder. Bir stratejik plan aşağıda yer alan beş temel soruya verilen yanıtların yer aldığı bir rehber niteliği taşır: - Şu anda neredeyiz? - Nerede olmayı istiyoruz? - Gelişmemizi nasıl ölçebiliriz? - Olmak istediğimiz yere nasıl ulaşabiliriz? - Gelişmemize yönelik yol haritamızı nasıl saptayabiliriz ve denetleyebiliriz? 326

Misyon; bir kurumun var oluş sebebidir. Vizyon; kurumun gelecekte ulaşmak istediği uzak ve genel hedefidir. Durum Analizi; Kurumun mevcut kapasitesini, güçlü ya da zayıf yönlerini, geleceğe dönük olarak yapılabilecekleri belirlemek amacıyla yapılan çeşitli çalışmalardır. Bunların başında SWOT analizi gelir. Stratejik Amaç; Vizyona ulaşmak için ortaya konmuş 3-5 yıllık genel hedeflerdir. Hedef; Stratejik amaçları gerçekleştirmek için belirlenen en fazla 1 yıllık bir süreci ifade eden ve performans göstergesine sahip amaçlardır. Ardahan Milli Eğitim Müdürlüğü, yasal yükümlülükler kapsamında öngörülen değişikliklere uygun olarak faaliyetlerini geleceğe yönelik ayrıntılı bir şekilde önceliklendirilmiş ve bunları ulusal düzeydeki plan ve programlarla ilişkilendirerek Stratejik Planını oluşturmuştur. ÖZET Stratejik planlama sürecinde yapılacak faaliyetlerin etkin ve etkili bir şekilde yürütülmesi, koordine edilmesi amacıyla alanında yetkin, çeşitli yönetim kademelerinden ve değişime açık kişilerden oluşan stratejik planlama ekibinin kurulması amaçlanmıştır. Bu süreçte 21/02/2008 tarihli ve 1938 sayılı Valilik Olurları ile Ardahan Milli Eğitim Müdürlüğü Stratejik Planlama Üst Kurulu, Stratejik Planlama Ekibi ve Strateji Planlama Koordinatörü görevlendirilmiştir. Müdürlüğümüz AB Projeleri ve Ortaöğretim Projesi bölümü Stratejik planlama çalışmalarının yürütülmesi için valilik onayı ile görevlendirilmiştir. Stratejik Planlama Üst Kurulunun 10/03/2008 tarihinde yapığı toplantıda il genelinde tüm eğitim kurumlarında yürütülecek stratejik planlama çalışmaları ile ilgili olarak alınan kararlar ilgili birim ve kişilere duyurularak stratejik planlama çalışmaları başlatılmıştır. Planlamaya anket çalışmalarıyla başlanmış, anket sonuçları değerlendirilerek SWOT analiziyle birlikte mevcut durumun tespiti yapılmıştır. İlkelerimiz/Değerlerimiz, Misyon ve Vizyonumuz gözden geçirilerek uygun stratejik amaçlar belirlenmiş, belirlenen amaçların öncelik sırası tespit edilerek uygun hedef ve faaliyetler ortaya konmuştur. Bu işlemler sonucunda Ardahan Milli Eğitim Müdürlüğü olarak 8 stratejik amaç, bu amaçlara ait toplam; 13 hedef ve 31 faaliyetin gerçekleştirilmesi kararına varılmıştır. 327

KURUMUN TARİHÇESİ İlimiz 1992 yılına kadar Kars iline bağlı olduğundan ilçe Milli Eğitim Müdürlüğü konumundaydı. Daha sonra Ardahan ın il olmasıyla İl Milli Eğitim Müdürlüğü olmuştur. 2012 2013 Eğitim Öğretim yılında Müdürlüğümüz; merkez ilçe dahil toplam 6 ilçede 5 Bağımsız Anaokulu, 150 İlkokul (5 sı YİBO), 45 Ortaöğretim Kurumu, 6 Halk Eğitimi Merkezi, 1 Mesleki Eğitim Merkezi ve 1 Rehberlik ve Araştırma Merkezi ile hizmet vermektedir. ÇEVRE ANALİZİ 1. COĞRAFİ DURUM İlimiz, ülkemizin yüksekliği nedeniyle ülkemizin çatısı olarak nitelendirilen Doğu Anadolu Bölgesi nin kuzeydoğusundadır. Yalnızçam Dağları ve Allahuekber Dağları arasında yer alan geniş bir Yayla üzerinde kurulmuş olan Ardahan, bu yönüyle hayvan besiciliği için ideal coğrafi özellikler taşımaktadır. Kuzey sınırımızda komşu ve dost ülke Gürcistan, batıda Artvin, güneybatıda Erzurum ve güneyde Kars Vilayetleri bulunmaktadır. Ayrıca az bir mesafe de olsa, ülkeler arası ilişkilerimizin sorunlu olduğu Ermenistan ile sınır komşusu(doğu) durumundayız. Sınır kapılarımızdan ikisi (Çıldır- Aktaş ve Posof-Türkgözü) ilimizde bulunmasına rağmen ülke ticaretine veya yöre halkına katkı sağlamamaktadır. Ardahan, 5.576 km² yüz ölçüme sahiptir. Ardahan, Göle, Hanak ve Hoçuvan ovaları önemli tarım alanlarıdır. Arazinin %60 ı çayır ve mera olarak kullanılmaktadır. 3000 metrenin üstünde Kel Dağ ve Kısır Dağ; aralarında ise volkanik göl olan Çıldır Gölü bulunmaktadır. Diğer önemli yer şekilleri ise Platoyu güneyden kuzeye yaran Kura(Kür) Nehri ve Ermeni sınırında yer alan Aktaş Gölü dür. Ardahan ın kışları uzun ve sert, yazları serin ve yağışlı geçen bir iklimi vardır. İlin Sibirya Yüksek Basınç Merkezinin etkisinde kalması, kışların kurak ve ayaz olarak yaşanmasına neden olmaktadır. Ortalama yükseklik 1.829 metre, yıllık ortalama yağış miktarı 540,8 mm dir. İlde ortalama sıcaklığın 4,2 C, nispi nemin ise % 70,6 olduğu görülmektedir. Ardahan da en yüksek sıcaklık 35,0 C ve en düşük sıcaklık ise -37,8 C dir. Sıcaklık farkı 72 C dir. Ardahan da kışlar çok soğuk ve uzun olmaktadır. Karla örtülü gün sayısı ortalama olarak 117 gündür. Ancak iklim koşulları veya kar nedeniyle ulaşım aksaması söz konusu değildir. İl sınırları içinde; coğrafi veya iklimsel nedenlerle ulaşımın sorunlu olduğu bir köyümüz yoktur. Bitki örtüsü genel olarak çayır ve meralardan oluşmaktadır. Uzun soğuk kış mevsimi etkileri ve sonuçları açısından değerlendirmeye açıktır. Bu bölümde değinilmesi gereken noktalardan biri de coğrafyanın deprem durumudur. Merkez İlçe, Çıldır, Damal, Göle, Hanak 2. Derece, Posof 3. derece deprem kuşağında yer almaktadır. 328

2. SOSYO-EKONOMİK DURUM Ardahan, 5084 ve 5350 Sayılı Yasalar (Yatırımların ve istihdamın teşviki) ve Kalkınmada Öncelikli İller Kapsamındadır. İller arası geçimlilik sırasında 74. Sırada yer alan ilimizin istihdam oranı oldukça yüksek gözükmektedir. İlimizde yaşayan insanlarımızın büyük çoğunluğu hayvan besiciliği ile geçimini sağlamakta, tarımı ise sadece besiciliğe destek olarak yürütmektedir. Bölge insanı uzun kış aylarında ısınma ve yakıt sorununu, besleyip satarak ailenin geçimini sağladıkları hayvanların atıkları ile çözmektedir. Küçükbaş hayvanlar ailenin kışlık yiyecek ihtiyacı için beslenir. Su, mera, ısınma gibi giderlerin olmaması veya oldukça düşük olması, besinlerin büyük oranda beslenen hayvanlardan temin ediliyor olması gibi sebepler köyde yaşamayı daha cazip hale getirmektedir. İldeki demografik yapı zaten bu tespiti doğrulamaktadır. Ardahan, kent nüfusunun köy nüfusuna oranının en düşük olduğu illerden biridir. İl nüfusunun il ve ilçe merkezleri ile köyler arasındaki son üç yıllık dağılımı şöyledir: Tablo 1 YILLAR İL, İLÇE MERKEZLERİ NÜFUSU BELDE/KÖY NÜFUSU TOPLAM NÜFUS 2009 34.548(%32) 73.621(%68) 108.169 2010 33.701(%32) 71.753(%68) 105.454 2011 37.424(%35) 70.031(%65) 107.455 Bu tablo demografik yapıyı göstermekle birlikte kentli nüfus açısından yanlış yönlendirebilir. Çünkü il merkezinde yaşayan insanlarımızın önemli bir bölümü hayvancılıkla geçinmekte ve köy koşullarında yaşamaya devam etmektedir. Tabloda görülen şehir nüfusu, kentli nüfus olarak düşünülmemelidir. Uzun kış koşullarının kapalı alanlara mahkûm ettiği sosyal hayat, nüfus oranlarından da anlaşılacağı gibi büyük oranda kahvehane etkinlikleri ile sınırlıdır. Yapılan bir araştırma, öğretmenlerimizin ilimizden ayrılmayı isteme sebepleri arasında sosyal taleplerinin karşılanamıyor olmasının ön sıralarda yer aldığını ortaya koymaktadır. Ardahan da genel olarak insanlarımızın gelir düzeylerinin çok yüksek olmadığı görülmektedir. Son açıklamalara göre ilimizde kişi başına düşen milli gelir 10.583 $ olup; Ülke ortalamasının(15.137 $) altında ve iller arası sıralamada 53. Sırada yer almaktadır. İlimiz insanı gelir düzeyi bakımından iyi bir noktada olmadığı gibi bitirilen eğitim düzeyi bakımında da iyi bir noktada değildir. 329

2007 yılından beri uygulamada olan e-okul sistemi, sanal ortamda depolanan verilere erişimi kolaylaştırmıştır. Ortaöğretimde kullanımı henüz çok işlevsel noktalarda olmayan sistemden ilköğretim bazında oldukça yararlı verilere ulaşılmaktadır. Örneğin; ilköğretim düzeyinde öğrencileri olan velilerimizin eğitim durumunu oransal olarak görebilmekteyiz. Bu veriler ilköğretimde öğrencileri olan velilerimizin %71 inin ilköğretimin çeşitli kademelerinden ayrılmış veya ilköğretimi (ilkokul + ortaokul) bitirmiş oldukları görülmektedir. Yöre insanının geçimini sağladıkları işler çocukları için en önemli miraslarıdır ve eğitimle ilişkisizdir. Eğitim, bu işten uzaklaşmayı ve genellikle bu yöreden ayrılmayı gerektirmektedir. Buna rağmen yöre insanının eğitime bakışı hep olumlu olmuştur. Bu durum, bizlere ciddi bir avantaj sağlamaktadır. Yine e-okul verilerine göre ilköğretim düzeyinde eğitimlerine devam eden öğrencilerimizin %76 sının kendine ait bir çalışma odası yoktur. (Bu orana YİBO öğrencileri dahildir.) Uzun kış gecelerinde, tüm aile fertleri, sobanın ve tek eğlence kaynağı olan televizyonun bulunduğu odada toplanmaktadır. Yediden yetmişe tüm fertlerin bulunduğu bu ortamlarda öğrencilerimizin yapacakları çalışmaların verimi tartışmalıdır. Takdir edilir ki, ders konularına ve okudukları metinlere yeterince yoğunlaşamıyor olmaları, çocuklarımızdaki düşük akademik başarının önde gelen nedenlerden biridir. Başarısızlıklarının sebepleri ile ilgili öğrencilerimize sorulan sorulara yine onlar tarafından verilen cevaplar, ilköğretim düzeyindeki öğrencilerimiz arasında bu sorunun çok yaygın olduğuna yönelik kanıtlardan biridir. İlimizde özel okul bulunmamaktadır. Okul imkanları dışında, dershane ve özel ders alan öğrencilerin toplam öğrencilere oranı %3,9 dur. İl merkezinde bulunan 2 dershanenin toplam öğrenci sayısı 811 dir. KURUMUN YAPISI Kurumumuz 1 İl Milli Eğitim Müdürlüğü ve 5 ilçe Milli Eğitim Müdürlüğünden oluşmaktadır. İl ve ilçe Milli Eğitim Müdürlüklerinde toplam toplam 6 Milli Eğitim Müdürü (1 i İl Milli Eğitim Müdürü), 2 Milli Eğitim Müdür Yardımcısı, 1 İlköğretim Müfettişleri Başkanı, 1 Şube Müdürü, 2 İlköğretim Müfettiş Yardımcısı, 1 Mühendis, 73 kişilik Genel İdare Hizmetleri sınıfı görevlisi, 3 Şoför ve 20 kişilik yardımcı hizmetler sınıfı personeli görev yapmaktadır. İlimizde toplam 1 RAM, 6 Halk Eğitim Merkezi, 1 Mesleki Eğitim Merkezi ve 5 Öğretmenevi bulunmaktadır. 330

İLKOKUL SAYISI ORTAOKUL SAYISI BAĞIMSIZ İLKOKUL SAYISI BAĞIMSIZ ORTAOKUL SAYISI NORMAL EĞİTİM YAPAN (İLKOKUL/ORTAOKUL) İKİLİ EĞİTİM YAPAN (İLKOKUL/ORTAOKUL) BİRLEŞTİRİLMİŞ SINIFLI İLKOKUL BAĞIMSIZ İMAM HATİP ORTAOKULU SAYISI İMAM HATİP LİSESİ BÜNYESİNDE AÇILAN İMAM HATİP ORTAOKULU İLÇE ADI MERKEZ 45 16 ---- ---- 61 ---- 42 ---- 1 ÇILDIR 19 2 ---- ---- 21 ---- ---- ---- ---- DAMAL 9 4 ---- ---- 13 ---- ---- ---- ---- GÖLE 49 15 ---- ---- 64 ---- ---- ---- 1 HANAK 20 4 ---- ---- 24 ---- ---- ---- ---- POSOF 8 4 ---- ---- 12 ---- ---- ---- 1 331

Eğitim hizmetlerinin düzenli ve sağlıklı olarak işlemesinde kurumumuzun imdadına Genel Bütçe, Özel İdare Bütçeleri ve Gönüllü hayırsever katkılarından yararlanılmaktadır. Ardahan İl Milli Eğitim Müdürlüğü, Valilik Binası 3. Katında bulunmakta; yaklaşık 1200 m 2 alanda, 1 koridor ve en büyüğü 40 m 2 alana sahip, irili ufaklı toplamda 2 depo ve 25 oda ile hizmet vermektedir. Kurumun kendine ait bir toplantı salonu yoktur. Gerekli durumlarda Valilik e ait salonlardan biri kullanılmaktadır. İl genelinde 8 i özel olmak üzere toplam 199 kurum; 122 si özel yaygın eğitim kurumlarında görev yapan 1959 öğretmen ve usta öğretici; 131 i asil olmak üzere 215 eğitim yöneticisi ile 1952 si özel yaygın eğitim kurumlarından eğitim alan toplam 32.802 öğrenciye hizmet verilmektedir. 332