DOMUZ GRİBİ ve Kuş Gribi
Domuz Gribi Nedir? Domuz gribi, Orthomyxoviridae ailesinden yeni ortaya çıkmış bir virüsün sebep olduğu bir hastalıktır.
Meksika gribi, domuz merkezli grip, Kuzey Amerika gribi ve H1N1 gribi de denilmektedir.
İlk vaka Türkiye'deki ilk Domuz Gribi vakası, 16 Mayıs 2009 tarihinde ABD'den İstanbul'a gelen bir turistte tespit edilmiştir.
Ölüm olan ülkeler Ölüm olmayan ülkeler Domuz gribi öldürücüdür
İlk ölüm Pandemik H1N1 virüsü ile ilk ölüm 25 Ekim 2009 tarihinde gerçekleşmiştir. Kimliği verilmeyen 29 yaşındaki bir genç ağır pnömoni sebebiyle hastaneye kaldırılmış ve H1N1 virüsü sebebiyle ölümü gerçekleşmiştir.
Domuz Gribi Virüsü Bulaşıcı Mıdır? Domuz gribi virüsü bulaşıcıdır ve insandan insana geçmektedir.
Domuz Gribinin Belirtileri Nelerdir? Domuz gribinin belirtileri, insanlarda görülen grip belirtilerinin benzeridir. Bunlar: Ateş Öksürük Boğaz ağrısı Yaygın vücut ağrısı Baş ağrısı Üşüme Yorgunluk Bazı vakalarda kusma ve ishal de Görülebilmektedir.
Domuz Gribi Nasıl Bulaşmaktadır? Domuz gribinin de yine mevsimsel griple aynı şekilde yayıldığı düşünülmektedir. Grip virüsleri insandan insana öksürük ve hapşırma yoluyla bulaşmaktadır. Grip virüsü bulaşan bir yere dokunulduktan sonra, eller ağız ya da buruna götürüldüğünde de hastalık bulaşabilir.
Hastalığa yakalanan kişiler ne kadar süreyle bulaştırıcıdır? Kişiler, belirtilerin başlamasından bir gün öncesi ve 7 gün sonrasına kadar bulaştırıcıdırlar.
Ev eşyalarının temizliğinde nelere dikkat etmek gerekir? Grip virüsünün yayılmasını önlemek için, yüzeylerin (masalar, kapı kolları, banyo yüzeyleri, mutfak tezgahı, oyuncaklar vb) günlük temizlikte kullanılan deterjanlarla temizlenmesi yeterlidir. Günlük kullandığımız temizlik maddeleri dışında klor, hidrojen peroksit, iyotlu antiseptikler ve alkol gibi bazı kimyasal maddeler de etkilidir. Hastalara ait eşyalar yıkanmadan başkası tarafından kullanılmamalıdır. Bu çarşaflar mümkün olduğunca elle temas edilmeden taşınmalı ve yıkanmalıdır. Hastanın çarşafları, çamaşırları değiştirildikten sonra eller mutlaka sabunlu suyla yıkanmalıdır.
Domuz gribini tedavi eden ilaçlar var mıdır? Domuz gribinin tedavisi veya bu hastalıktan korunmak için doktor kontrolünde kullanılabilecek ilaçlar mevcuttur. Bu ilaçlar doktor tarafından önerilmedikçe, reçetesiz olarak kesinlikle kullanılmamalıdır.
Domuz Gribinden Kendimizi Nasıl Koruyabiliriz? Öksürme ve hapşırma sırasında ağzınızı ve burnunuzu tek kullanımlık mendil ile kapatınız. Mendilinizi kullandıktan sonra çöp sepetine atınız.
Domuz Gribinden Kendimizi Nasıl Koruyabiliriz? Öksürdükten ve hapşırdıktan sonra ellerinizi bol sabun ve suyla yıkayınız. Alkol içeren el yıkama antiseptikleri de etkilidir.
Domuz Gribinden Kendimizi Nasıl Koruyabiliriz? Kirli ellerinizle gözlerinize, burnunuza ve ağzınıza dokunmayınız. Bulunduğunuz mekanı sık sık havalandırınız.
Domuz Gribinden Kendimizi Nasıl Koruyabiliriz? Hastalığın bulaşmaması için çevrenizdeki kişilerden uzak durunuz.
Kuş Gribi (=Tavuk vebası) Nedir? Tavuk vebası olarak da bilinen hastalık, kuş gribi virüslerinin sebep olduğu kanatlı hayvanların çok bulaşıcı ve öldürücü seyreden bir hastalığıdır.
Hastalık Hangi Hayvanlarda Görülür? Kuş gribi, evcil kanatlı hayvanları daha çok etkilemekle beraber, bütün kanatlı hayvanlarda ve domuzlarda da görülebilir. Bunların yanı sıra, hastalık insanlara, atlara, balina ve fok balığı gibi deniz memelilerine de bulaşabilir.
Hayvan Belirtileri Nelerdir? Hırıltılı ve güç solunum Gözyaşı akıntısı Deride ve kaslarda kanamalar İbik ve sakallarda ödem, siyanoz ve kanamalar Boyunda ödem ve deri altında eksuda
Neler yapılmalı - 1 Kanatlı hayvan ölümleri ile ilgili yapılan ihbarların tamamı İl ve İlçe Tarım Müdürlüklerine yönlendirecek Kanatlı hayvan yetiştirilen kümeslerde çalışanlar eldiven, maske, gözlük takarak ve koruyucu elbise giyerek çalışmalıdır. Başta kanatlı yetiştiriciliğinde çalışanlar olmak üzere, herkes kişisel hijyen kurallarına uymalı, eller sık sık bol su ve sabunla iyice yıkanmalıdır. Kanatlı hayvan etleri ve yumurtaları, iyice pişirildikten sonra tüketilmelidir. Kuş gribinden ölen veya kuş gribi şüphesiyle itlaf edilen hayvanların gerek itlafı sırasında gerekse bunların bertaraf edilmeleri esnasında gerekli koruyucu önlemler (maske, eldiven, elbise, gözlük) alınmalıdır. İtlaf ekipleri beklenirken, hayvanlar mutlaka kapalı yerlerde toplanmalı, hayvanları toplarken bulaşık eldiveni benzeri kalın eldiven giyilmeli; ağız ve burun kalınca bir atkı ile gözler ince tülbent ile örtülmeli.
Neler yapılmalı - 2 Kanatlı hayvanların salya, burun akıntısı, boğaz akıntısı, dışkısı gibi materyallerine, hayvan leşlerine veya bu materyallerle kirlenen yüzeylere çıplak elle asla temas edilmemelidir. Ölen kanatlı hayvanlar yakılmalı veya derince açılan çukurlara gömülmeli, üzerlerine sönmemiş kireç dökülmelidir. Endüstriyel olarak üretilmemiş olan kanatlı hayvan satışı, nakli yasaklanmalı, bu tür satış yapılan ortamlardan, çiftliklerden ve pazarlardan uzak durulmalıdır Hasta olduğundan şüphelenilen hayvanlar itlaf edildikten sonra, bunların dışkıladığı yerler kişisel korunma koşullarında yüzey temizliği yapılmalı, buralara yeniden kanatlı hayvan girmemeli, çocuklar buralardan uzak tutulmalı Kuş gribi olduğu veya kuş gribinden öldüğü doğrulanmış hayvanlarla, koruyucu önlem almadan temas eden kişiler, hekim önerisiyle, önleyici tedavi almalıdırlar.
Sağlık Kuruluşunda Yapılacak İşlemler Olası vak alardan alınan serum Refik Saydam Hıfzısıhha Merkezi Başkanlığı Ulusal İnfluenza Lâboratuvarına gönderilmelidir. Örnek gönderilmeden önce söz konusu laboratuvarla görüşülmeli ve gerekli bilgiler alınmalıdır. Hastalığın bugün için insandan insana bulaşması söz konusu olmadığından, hastanelerde standart enfeksiyon kontrol önlemleri dışında, olası vaka tanısı alan hastalar için özel önlem almak gerekmemektedir.
Diğer Önlemler Mevcut influenza (grip) aşısı, insan kuş gribi için koruyucu değildir. Ancak, kanatlı hayvan tesislerinde ve kümeslerde çalışanların grip hastalığından korunması ve bu sayede virüsün tehlikeli bir mutasyon geçirmesinin önlenmesi sağlanmalıdır. Olası vakaların kabul edildiği servislerde sağlık personelinin damlacık yoluyla bulaşma olasılığına karşı maske ve gözlük kullanması ve doğrudan teması önleyecek eldiven kullanımı önerilmektedir. Özel riskli durumlar dışında, rutin profilaksi önerilmez. Bunun dışındaki sağlık birimlerinde çalışanların normal infeksiyon kontrol önlemleri (sık el yıkama, eldiven kullanma vb.) dışında özel önlemlere ihtiyacı yoktur.
Beslenme ile ilgili önlemler Kaynağı belirsiz kanatlı hayvan etleri ile çıplak elle temastan kaçınılmalı / hiç tüketilmemelidir Endüstriyel olarak üretilmiş (kaynağına güvenilir) ürünlerin tüketilmesinde sakınca yoktur Güvenli beslenme ile ilgili olağan önlemlere dikkat etmek gerekir Tavuk tüketimi azaldığı durumda, raflarda beklemiş ürünler besin zehirlenmesi tehlikesi yaratabilir, dikkat edilmeli
Kümes hayvanı sahipleri ne yapmalı? Bugün bütün kümes hayvanlarının itlaf edilmesi gerekli Kümes hayvancılığı toplum beslenmesi için önemli bir kaynaktır. Terk edilmesi yerine, sağlığa uygun biçimde ıslah edilmesi daha uygundur Salgının durmasından sonra (Tarım Bakanlığının kararı esas alınarak) yeniden kümes hayvanı yetiştiriciliği yapıldığında; * hayvanların açıkta yemlemeleri ve dolaşmaları yerine, tamamen kapalı ortamlarda beslenmeleri * kümeslerin temizliği, hayvanlarla temas, yumurtaların alınması, kesme ve yolma gibi işlerin eldiven, maske ve gözlükle yapılması * çocukların hayvanlarla ve atıkları ile oynamalarının engellenmesi * ruhsatlı işletmeler dışında kanatlı hayvan satışının yasaklanması (küçük üretimin sadece aile içi tüketime yönelik olması) * şüpheli hayvan ölümleri olması durumunda önlemlerin gecikmeden alınması gereklidir.