>> DOSYA Röportajlar: İzzet ÜNALDI (TOBB Basın Yayın Dairesi) TOBB, 22 FARKLI ÜLKEDEN TÜRKÇE KONUŞAN GİRİŞİMCİLERİ BİR ARAYA GETİRDİ TOBB XIII. Türkçe Konuşan Girişimciler Programı ile 22 ülkeden 40 ı aşkın girişimciyi bir araya getirdi. TOBB Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu, XIII. Türkçe Konuşan Girişimciler Programı na katılanların sertifikalarını verirken yaptığı konuşmada, Hayalinizi her zaman büyük tutun, korkmayın ve yılmayın tavsiyesinde bulunurken, girişimcilik için paradan önce cesaret ve sezgiye ihtiyaç olduğunu söyledi. K omşu ülkelerde, Orta Asya da, Balkanlarda yaşayan ve Türkçe konuşan girişimciler ile Türkiye nin bağlarını güçlendirmek için 2005 yılından bu yana Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ile Dışişleri Bakanlığı nın işbirliğinde Türkçe Konuşan Girişimciler Programı düzenleniyor. Bu yılda 17-28 Eylül 2011 tarihleri arasında Ankara, Nevşehir, Kayseri ve İstanbul illerinde düzenlenen olan TOBB XIII. Türkçe Konuşan Girişimciler Programı na 22 ülke ve 4 özerk bölgeden 45 katılımcı iştirak etti. Program kapsamında konuk heyet üyeleri Türkiye nin iş çevreleri ile buluşarak, ikili iş görüşmeleri yaptı. XIII. Türkçe Konuşan Girişimciler Programı kapsamında Afganistan, Arnavutluk, Azerbaycan, Bosna Hersek, Bulgaristan, Gürcistan, Irak, İran, Kazakistan, Kırgızistan, Ko50 EKONOMİK FORUM l Ekim 2011 sava, KKTC, Tacikistan, Moldova ve Romanya dan Türkiye ye gelen katılımcılara TOBB ETÜ de 2 gün boyunca çeşitli eğitimler verildi. Bölgeden gelen 40 ı aşkın iş dünyası temsilcisini buluşturan eğitimlerin ilk gününde Mühendislik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Yücel Ercan, TOBB ETÜ yü tanıtan bir sunum yaparak, gelen soruları cevaplandırdı. Daha sonra Ekonomi Bakanlığı uzmanlarından Esin Şen, katılımcılara bir eğitim programı sundu. TOBB ETÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bölümü Baş-
DOSYA > > TOBB Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu, XIII. Türkçe Konuşan Girişimciler Programı na katılanlara yönelik düzenlenen sertifika töreninde yaptığı konuşmada, para kazanmanın yolu ticaretten geçtiğini vurguladı. kanı Prof. Dr. Ramazan Aktaş da, katılımcılara Girişimcilik konusunda bir sunum yaparak soruları cevaplandırdı. Konuk heyet üyeleri ayrıca 21 Eylül 2011 tarihinde Ankara, OSTİM Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü, 22 Eylül 2011 tarihinde Ankara da ASO I. Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü, 24 Eylül 2011 tarihinde Nevşehir Ticaret ve Sanayi Odası, 26 Eylül 2011 tarihinde Kayseri Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü ile Kayseri Ticaret Odası ve Ticaret Borsası tarafından ağırlanarak, çeşitli ikili iş görüşmeleri yaptı. TOBB BAŞKANI HİSARCIKLIOĞLU SERTİFİKA TÖRENİNE KATILDI TOBB Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu, XIII. Türkçe Konuşan Girişimciler Program katılımcılarıyla 23 Eylül 2011 tarihinde TOBB Birlik Merkezi nde düzenlenen toplantıda bir araya gelerek ve sertifikalarını verdi. Bu arada bütün katılımcılarla tek tek konuşarak bilgi alan, Hisarcıklıoğlu, toplantının açılışında yaptığı konuşmada, Türkçeyi kullanarak Atlantik den Pasifik e kadar gidilebileceğini anımsatarak, Bizim gittiğimiz ülkelerde dilimizi bilen anlaşabileceğimiz insanlara ihtiyacımız var dedi. Para kazanmanın yolunun ticaretten geçtiğini vurgulayan TOBB Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu katılımcılara Ülkenizde daha güçlü olabilmeniz için bu programları hazırlıyoruz diyerek bu programın ülkeler arası ticarette adeta bir köprü oluşturduğunu anlattı. TÜRKİYE 6 AYDA YÜZDE 10.2 BÜYÜDÜ Türkiye nin dünyanın en büyük 16 ncı ekonomisi olduğunu dile getiren TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu şöyle konuştu: Türkiye bugün İtalya ve Çin arasında, ekonomisi en güçlü ülke haline geldi. 130 milyar dolarlık ihracatın yüzde 92 si sanayi malı. Eskiden bizde en büyük amaç bürokrat, memur olmaktı. Ama son 30 yılda bunu değiştirdik. Girişimci tarafımızı keşfettik. Dünya mü- teahhitlik sektöründe ikinci sıradayız. Taşımacılıkta yine dünya ikincisiyiz. Turizmde dünyanın ilk 7 destinasyonundan birisiyiz. Yılda 30 milyon turist ağırlıyoruz. 30 yıl önce sadece 300 bin turist geliyordu. İhracatımızın yüzde 60 ını AB ülkelerine yapıyoruz. Rekabet etmeyi de, kaliteli üretmeyi de öğrendik. Dünya krizlerle boğuşurken, Türkiye nin bu yılın ilk 6 ayında yüzde 10.2 büyüdüğünü anlatan Hisarcıklıoğlu, Bizden sonra Çin geliyor. 6 ayda 50 milyar dolarlık yatırım yapılmış. Bizim tecrübelerimizden her türlü istifade edebilirsiniz. Biz kardeşiz dedi. Para kazanmanın yolunun alıp satmaktan geçtiğini vurgulayan Hisarcıklıoğlu, konuk yatırımcılara DEİK le daha yakın temas kurmaları önerisinde bulundu. TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu konukları, 18-19 Kasım 2011 tarihinde İstanbul da yapılacak Dünya Türk İş Konseyi ne de davet etti. TOBB Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu ile hatıra fotoğrafı çektiren girişimciler, 22 farklı ülkeden gelmelerine rağmen çok kısa süre içinde kaynaştıklarını, programın son derece verimli geçtiğini ifade ettiler. TOBB XIII. Türkçe Konuşan Girişimciler Programı na katılan bazı konuklar görüşlerini şöyle dile getirdiler: Ekim 2011 k EKONOMİK FORUM 51
DOSYA Soltan M. Khapchaev / RUSYA Burada bulunmaktan çok mutlu olduk. Oldukça verimli geçti. Aramızdaki ticaret çok daha gelişebilir. Rusya çok farklı bir ülke. Rusya ile Türkiye arasında hep bir köprü bulunmuştur. Kafkasya, Rusya biz hep beraber düşünüyoruz. Rusya da biz inşaat sektörüyle uğraşıyoruz ve danışmanlık hizmeti veriyoruz. Buradaki programın önemli işbirlikleri için bir adım olacağını umuyorum. Turhan Şemsi / ROMANYA Ben Romanya Demokrat Türkleri Derneği Bükreş Şubesi Başkanıyım. Anahtar teslimi ekmek fabrikaları ve un fabrikaları kuruyoruz. Ankara Belediyesi Halk Ekmek in yeni fabrikalarını biz kurduk. İstanbul da da yapıyoruz. 1990 yılından beri Türk şirketleriyle işbirliği yapıyoruz. Programa ilk defa katılıyorum ama daha önce katılmadığım için üzgünüm. Birçok bilgiler edindim burada. Sadece kendi branşımda değil, birçok tanımadığımız firma ile de temas kurduk. İkili işler olabilir. Bu birliktelikten hepimiz kazanabiliriz. 52 EKONOMİK FORUM l Ekim 2011 Nehari Kazaz / KOSOVA Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ne bizi burada ağırladığı için çok teşekkür ederiz. Biz burada çok şeyler öğrendik. Çok sayıda fabrika gezdik. Ankara, Kayseri ve Nevşehir e gittik. Ben mobilya sektöründe çalışıyorum. Orada esnaf derneğine üyeyim. Kosova nın Türkiye ile ilişkileri her zaman iyi olmuştur. Ben Osmanlı torunuyum. İki ülke ilişkilerinin artmasından ve ticaretin gelişmesinden büyük memnuniyet duymaktayım. Ayrıca buraya gelen Kosovalı öğrenciler için de TOBB a çok teşekkür ediyorum. Rafael Gaybadulin / RUSYA BAŞKURDİSTAN Biz emlak yatırım danışmanlığı ile uğraşıyoruz. Ayrıca Türkiye ve Rusya ile çalışmak isteyen firmalara danışmanlık veriyoruz. Türkiye, Türki Cumhuriyetlerin dünyaya tanıtılması ve yayılmasında ciddi projeler yapması çok hoş. Bu program çok kaynaştırıcı oldu. Türkiye de sanayi bölgeleri gezdik. Her ülkenin tabi ki iç politikası gündemde ama Türkiye son gelişmelerle dış politikada önemli roller kazandı. Mustafa Aydın / KKTC KKTC den katılıyorum. Gıda ve turizm sektöründe faaliyet gösteriyoruz. Verimli bir organizasyon oldu. Networking dediğimiz farklı toplumlardaki insanların birleşmesi, vizyon gelişimi için, dostlukların arkadaşlıkların kurulması için çok güzel bir platform. Tüm arkadaşlarım için çok güzel geçtiğine inanıyorum. Bu program kendimi geliştirme anlamında bana çok şey kattığını düşünüyorum. Hameed Saidi / Afganistan / 16 Afganistan dan katıldım ben. Çelik bina ve konteynır imalatı üzerine çalışıyorum. Kabil de bir fabrikam var. Çelik konstrüksiyon üzerine çalışıyorum. Katıldığım program benim için çok güzel geçti. İlk günden beri çok verimli toplantılar oldu. Gezdiğim fuarlar çok faydalıydı. Benim Avrupa üzerinden aldığım malzemeleri Türkiye den çok rahat alabileceğimi gördüm. Türkiye ile Afganistan arasındaki kültürel ilişkiler çok eskidir. Bu kültürel ilişkileri ticari ilişkilere döndürebilmek için bu tür programlar oldukça yararlı oluyor. Osman Sirkeci / ALMANYA Türk İşadamları Dernekleri Avrupa Federasyonu Başkan Vekiliyim. Girişim danışmanlığı ve şirket doktorluğu yapan bir firma sahibiyim. Faaliyetlerimizi Köln de sürdürüyoruz. Bu programın çok başarılı ve verimli geçtiğini söyleyebilirim. Programda bir profesyonellik hâkim bu bizi mutlu ediyor.
DOSYA İlker Polat / ALMANYA Mufit Yahya Vali ( Mofeed E. Najem) / IRAK Güney Almanya dan geliyorum. Otomotiv sektöründe faaliyet gösteren bir şirketin sahibiyim. Aynı zamanda oradaki işadamları derneğinin başkanlığını yürütüyorum. Bu toplantılardan çıkardığım sonuç, daha çok yerel anlamda faaliyet gösteren bizim gibi derneklerin, göz ardı edilmemesi ve onlarla da işbirliği yapılabileceğin ispatlanması oldu. Böyle ciddi anlamda bir çalışma yapan TOBB, yerel bir dernek olmamıza rağmen bizleri davet etti. O nedenle çok mutluyuz. Yatırım imkânlarını araştırmak için çok yoğun çok güzel bir program oldu. Bütün Türk halkına sevgi ve saygılarımı sunuyorum. Ben inşaat alanında çalışıyorum. Yıllardır Türkiye den karo alıyorum. Mersin deki bir fabrikanın Irak taki temsilcisiyim. Bu programın anlamı çok büyük, kimseyi unutmadan hepimizi buraya davet ettiniz. Gönül birliği olduğu zaman işbirliği daha kolay olur. Çok önemli görüşmeler ve işbirlikleri yaptık. Umarım Irak a, Türkiye den çok firma gelir. Irak a 100 firma gelirse dilerim ki 99 u Türk olsun. TOBB dan özellikle Irak a ağırlık vermelerini istiyoruz. Irak Türkmenlerinin Türkiye nin manevi desteğine ihtiyacı var. Ekrem Ece / ALMANYA Köln de içecek sektöründe faaliyet gösteriyorum. Ayrıca kâğıt sektöründe üreticiyim. Köln ün kendine has biraları var. Ben de Köln de yabancı olarak kendi markasını yaratan kişiyim. Bachsteiner markasıyla 7 senedir sektörde faaliyet gösteriyoruz. Biz perakende satmıyoruz, toptancıyız. Ancak asıl odaklandığımız nokta kâğıt sektörüdür. Orada büyümek istiyorum. TOBB a organizasyonun ev sahibi olarak çok teşekkür ederim. TOBB un Türkiye ekonomisindeki yerini ve vizyonunu daha yakından tanımak imkânımız oldu. Biz de TOBB a, üzerimize bir görev düşerse elimizden gelen hizmeti yapmaya hazırız. Adem Yakup / MAKEDONYA Bu programdan çok memnunum. Türkiye ye Makedonya yı tanıtma fırsatı ve Türkiye den Makedonya ya yapılacak işler konusunda bilgi edinme imkânı buldum. Program adeta bir üniversite gibi yoğundu. Ama bu programın çok faydası olduğunu düşünüyorum. Ben Makedonya da elektrik malzemeleriyle uğraşan bir kişiyim. Burada yaptığımız iş görüşmelerinde sadece kendi sektörümüzde değil, özellikle Makedonya da olmayan başka alanlarda da işbirliği imkânları doğdu. İleride inşallah bu programlar daha sık tekrarlanır. İsmail Haydaroğlu / KONYA TİCARET ODASI BAŞKAN YARDIMCISI Türkiye, coğrafi konumuyla merkez bir noktada bulunuyor. Biz bu avantajı faydaya dönüştürmeliyiz. Dünya konjönktörü de buna uygun konumda. Bu kriz ortamında bile Türkiye nin Çin ile birlikte büyüyen ekonomilerden olması önemli. Türkiye nin dış politikasına paralel bir ticari hedef tespiti yapmalıyız. Bugün dış politikada Kuzey Afrika ve Ortadoğu ülkelerine Türkiye nin bir yönlenmesi olduğunu, bu bölgelerde oyun kurucu rolünde olduğunu görüyoruz. Nitekim Balkanlarda da öyle. Türkiye dış politikada aktif, bu aktif dış politikanın devamında da ticaret gelmesi lazım. Yani bizim tarlada izimiz var. Bir atasözümüz, Tarlada izi olmayanın hasatta yüzü olmaz der. Bizim hasatta da yüzümüz var. Dolayısıyla bu programın da önemi büyük. Bir program vardır, hazır meyve bahçesinde ürün toplar. Bir program vardır, fidanlıktan fidanı getirmiştir hemen seneye meyve alır. Ama bir program da vardır, bunun gibi o toprağa tohum atar. Nizamülmülk ün bir hikâyesi var. Sultan ihtiyar birinin ceviz diktiğini görür ve sorar: İhtiyar sen bu diktiğin fideden meyve yemeği umuyor musun? Yaşlı adam cevap verir: Sultanım diktiler yedik. Dikelim yesinler. İşte bu program dikelim yesinler programıdır. Ben şahsen çok önemsiyorum. Emre Hızlı / ALMANYA Hukuk bürosu sahibiyim. Çalışmaların gerçekten çok faydalı olduğunu düşünüyorum. Biz buraya tatil amaçlı gelmedik. Birçok projeyi Almanya ya taşıyacağız. Önemli işbirlikleri gerçekleşeceğini düşünüyorum. TOBB şampiyonlar liginde oynayan bir kuruluş. O bakımdan burada olmamız bizim için çok özel bir durum. Emeği geçenlere çok teşekkür ediyoruz. Ekim 2011 k EKONOMİK FORUM 53
DOSYA TÜRKİYE NİN AVRASYA BÖLGESİ NDEKİ İŞBİRLİKLERİ GÜÇLENİYOR Kazakistan da gerçekleştirilecek Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi Zirvesi öncesinde, İş Konseyi üyeleri hazırlık toplantısı için TOBB Birlik Merkezi nde bir araya geldi. Hazırlık toplantısının açılışında konuşan TOBB Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu, 400 milyonu aşan nüfusa ve 4 trilyon doları aşan milli gelire sahip Avrasya Bölgesi nde, geliştirilecek işbirliklerinin önemine dikkat çekerek, Siyasi ve iktisadi ortak bir refah alanı yaratmak hepimizin elinde dedi. > > Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi Zirvesi öncesinde, TOBB Birlik Merkezi nde 3 Ekim 2011 tarihinde Türk Dili Konuşan Ülkeler İş Konseyi Üyeleri Hazırlık Toplantısı yapıldı. 54 EKONOMİK FORUM l Ekim 2011 K azakistan da 20-21 Ekim 2011 tarihleri arasında düzenlenen Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi Zirvesi öncesinde Ankara da TOBB Birlik Merkezi nde gerçekleştirilen Türk Dili Konuşan Ülkeler İş Konseyi Üyeleri Hazırlık Toplantısı na, TOBB Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu nun yanı sıra; Azerbaycan Sahipkarlar Konfederasyonu Başkanı Memmed Musayev, ATAMEKEN i temsilen Kazakistan Ticaret ve Sanayi Odası Başkan Vekili Kanat Tulemetov, Kırgız Cumhuriyeti Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Marat Sharshekeev ve TOBB Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Faik Yavuz ile Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi Genel Sekreteri Büyükelçi Halil Akıncı gibi isimler katıldı. > > TOBB Başkanı Hazırlık toplantısının açım. Rifat Hisarcıklıoğlu, lışında konuşan TOBB Başpetrol ve doğal gazın halkı zengin kanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu, etmeyeceğini, halkları Avrasya da etkin işbirliğine gizenginleştirmek dilmesinin önemine işaret için daha çok ticaret yapılması gerektiğini ederek, Bölgede refah ve sürdile getirdi. dürülebilir kalkınmanın sağlanması, büyük ölçüde enerji kaynaklarının nasıl değerlendirileceğiyle yakından ilgilidir. Ancak şunu da biliyoruz ki, tabii kaynaklara sahip olmak ve ülke ekonomisini, sadece petrol, gaz gibi kaynaklara endekslemek yeterli olmamakta, ülkelerin rekabet gücünü artırmamakta ifadesini kullandı. Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi Zirvesi öncesinde Ankara da bir araya gelmekten duydukları memnuniyeti dile getiren Hisarcıklıoğlu, ülkeler arasında ticari ve ekonomik ilişkileri nasıl daha fazla geliştirebileceklerinin yollarını aradıklarını belirtti. Kazakistan daki Zirvede imzalanması planlanan, iş konseyi kurulmasına yönelik anlaşmanın çok verimli işlere vesile olmasını umduklarını ifade eden Hisarcıklıoğlu, Avrasya ülkelerinin işbirliğinin zorunlu olduğunu anlattı. Ülkelerin ticari ve ekonomik gelişimlerinin özel sektörlerinin gelişmesine bağlı
DOSYA Kazakistan ile işbirliğine hazırız > > Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi Genel Sekreteri Büyükelçi Halil Akıncı, ATAMEKEN i temsilen Kazakistan TSO Başkan Vekili Kanat Tulemetov, TOBB Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu, Azerbaycan Sahipkarlar Konfederasyonu Başkanı Memmed Musayev ve Kırgız Cumhuriyeti TSO Başkanı Marat Sharshekeev. olduğuna dikkat çeken TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu şunları söyledi: Birlikte bölgemizin bir refah üssü haline gelmesini sağlayabiliriz. Bu çerçevede, bölgede kalıcı ve yapısal bir işbirliği platformu oluşturulması amaçlanmakta ve bu yönde gayret sarf edilmektedir. Birlikteliğimiz birbirimize güç verecektir. Biliyoruz ki, bölgemizde iş yaparak, ekonomilerine katkı sağlayan iş insanlarımızın faaliyetlerinde kolaylık sağlanması, bölge potansiyelinin azami ölçüde değerlendirilmesini sağlayacaktır. Öte yandan, ticaretin gelişmesinin en önemli unsurlarından biri de, hukuksal açıdan güvenilir bir ortamın bulunmasıdır. Ticari ve ekonomik ilişkilerde çıkabilecek ihtilafların, ivedilikle çözümlenebilmesi için, bölgemizde ihtiyaç duyulan, eşit katılımlı bir tahkim mekanizması kurulmasının teşvik edilmesini diliyoruz. İPEK YOLU PROJESİ Tarihi İpek Yolu nun yeniden canlandırılmasına ilişkin projeye de değinen TOBB Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu, İpek Yolu bildiğiniz gibi asırlar boyunca ekonomik refah ve zenginlik getirdi, toplumları ve medeniyetleri birbirlerine bağladı. Şimdi ise üretimin, ti- Orta Asya daki kardeşlerimizin her zaman yanındayız Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu, Kırgız Cumhuriyeti Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Marat Sharshekeev i makamında kabul etti. Görüşmede, Türkiye nin her zaman Orta Asya daki kardeşlerinin yanında olduğunu belirten Hisarcıklıoğlu, Türkiye deki güçlü oda sistemi hakkında bilgiler vererek, Kırgızistan ın da bir an önce zorunlu üyelik sistemine geçmesi gereğini ifade etti. Kırgız TSO Başkanı Sharshekeev ise TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu nun sözlerine tamamıyla katıldığını belirterek, aynı sistemin ülkelerinde de hayata geçirilebilmesi için destek istedi. Kazakistan ın Ankara Büyükelçisi Canseyit Tüymebayev, TOBB Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu nu ziyaret etti. TOBB Birlik Merkezi ndeki görüşmede; Büyükelçi Tüymebayev Kazakistan ile ilgili bilgiler aktarırken, iki ülke arasında ortak sanayi bölgesi kurulması ve 20-21 Ekim de Kazakistan ın Almatı şehrinde düzenlenecek olan Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi Zirvesi konuları ele alındı. TOBB Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu her türlü işbirliğine açık olduklarını belirterek Kazakistan ile özellikle son yıllarda gelişen ilişkilerin kendilerini sevindirdiğini belirtti. caretin ve dinamizmin Asya ya kaymasıyla bizlere tekrar refah ve barış getirecek. Ancak, İpek Yolu için yapmamız gerekenler var. Yol altyapılarını iyileştirmek, liman kapasitelerini artırmak, limanlardan sonraki yolları ve demiryollarını düzeltmek gibi fiziki altyapı yatırımlarının yanı sıra, Hazar Denizi üzerindeki Ro-Ro seferlerini iyileştirmeli, ulusal mevzuatlarımızı uyumlaştırmalı ve uluslararası mevzuatlara da taraf olup uygulamalıyız dedi. TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu, karşılıklı ticaretin artması için Ekonomik İşbirliği Teşkilatı çerçevesinde, Ekonomik İşbirliği Teşkilatı Ticaret Anlaşması nın (Economic Cooperation Organization Trade Agreement / ECOTA) imzalanmasının da karşılıklı olarak ülkelere büyük fayda sağlayacağını sözlerine ekledi. Toplantı sonunda İş Konseyi üyeleri; Özel Sektörün Kurumsallaşması, Tahkim, Taşımacılık ve Gümrük İşbirliğinin Geliştirilmesi ve Kalkınma Ajansı Kurulması konularında çalışma grupları oluşturulmasına yönelik bir protokol imzalanırken, aynı zamanda tarım ve hayvancılık, enerji, müteahhitlik, turizm, sağlık ve eğitim sektörlerinde işbirliğinin geliştirilmesine dair başka bir protokole de imza atıldı. Ekim 2011 k EKONOMİK FORUM 55