Kesintisiz Hizmet, Üstün Kalite... 4 Adet CNC Lazer Kesim 5 Adet CNC Abkant Büküm Kaynaklı İmalat CNC Alevli Kesim Sac - Profil Satış 7/24 Kesintisiz Hizmet Köknar Cadde No:11 Nilüfer Organize Sanayi Bölgesi Nilüfer / Bursa / TÜRKİYE Tel: +90.224.215 01 52 +90.224.411 10 85-86 Faks: +90.224.215 01 51 GSM: +90.532.293 48 28 - +90.533.635 30 03 - +90.530 301 94 63 www.hakser.com hakser@hakser.com
İçindekiler Yıl: 2013 Sayı: 1 Yılda bir yayınlanır. APİS Lider Yeşilyayla Yeşilyayla Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi adına İmtiyaz Sahibi Ayhan AKBULUT / Okul Müdürü Genel Yayın Sorumlusu Abdurrahman KAYA / Müdür Başyardımcısı Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Yakup DOĞAN / Müdür Yardımcısı Yayın Kurulu Proje Koordinatörü Levent YAZICI / Müdür Yardımcısı Teknik Danışman Şeref AKDENİZ Müdür Yardımcısı Mustafa BENLİ / Elektrik Tek. Öğrt. Selim ŞEN / Elektrik Tek. Öğrt. Ayhan ATEŞ / Bilişim Tek. Öğrt. Murat KARATAŞ/ Bilişim Tek. Öğrt. Funda Sunay KUTLU / Edebiyat Öğretmeni Şengül ŞEBER / Matematik Öğretmeni Hülya GENÇBAYRAKTAR / Biyoloji Öğretmeni Şakir Burak PEKŞEN / Resim Öğretmeni Nilgün KESTEN / Felsefe Öğretmeni İnceleme Kurulu Başkan Yakup DOĞAN / Müdür Yardımcısı Üye Sultan ERKMEN / Matematik Öğretmeni Asiye TÜRK / Kültür Edebiyat Kulübü Danış. Öğrt Şenay ŞANLIOĞLU / Yayın İletişim Kulübü Danış. Öğrt. Yıldız Gözde KÖSE / ATL -12B Selimcan YELSELİ / ATL-12AB Emirgan GİRGİN / ATL-12A Büşra ULUTAŞ ML-12H Okan ESGİN ML-12AB Yazışma Adresi: Adres:Yeşilyayla Mahallesi Kurtbasan Caddesi Engin Sokak No:11 Yıldırım/Bursa Telefon: (0-224) 362 11 25 Faks:(0-224) 364 88 84 Yayına Hazırlayan Konak Mahallesi Eğitimciler Caddesi Leylak Sokak No: 20/4 Nilüfer /BURSA Tel: 0 224 451 66 67 Fax: 0 224 451 70 71 yazievi@yazievi.com.tr www.yazievi.com.tr Baskı İHLAS GAZETECİLİK A.Ş. Merkez Mh. 29 Ekim Cd. İhlas Plaza No: 11 A/41 Yenibosna- Bahçelievler/ İSTANBUL TEL: (212) 454 30 00 3 Enerji tasarrufu en temiz enerji kaynağıdır 5 APİS Projesi nin amacı 7 Vali Şahabettin Harput; APİS, enerji verimliliği için örnek bir proje 8 Mevcut durumumuz 9 Büyükşehir Belediye Başkanı Recep Altepe; Yeşilyayla örnek olmalı 11 Yıldırım Kaymakamı Mehmet Yapıcı; Enerji verimliliği hareketini başlatan ilk kıvılcım APİS oldu 13 Neden APİS Projesi 15 İl Milli Eğitim Müdürü Atilla Gülsar; APİS Projesi desteklenmeli 16 Proje hedef grupları ve nihai yararlanıcıları 17 Proje organlarının kurulması ve çalışması 19 APİS Projesi nin uygulayıcıları 20 Kompanzasyon Sistemleri Üretim ve Test Atölyesi nin kurulması 21 Kompanzasyon sistemi olmayan okulların tespiti ve fiziki alt yapının oluşturulması 22 Kompanzasyon sistemindeki panoların imalatı 23 MEGEP ile APİS Projesi işbirliği nasıl sağlandı? 24 Proje çıktıları 25 APİS Projesi çalışmaları, Çevre ve Enerji Verimliliği semineri ile devam etti 27 Zor bir süreçti ancak mutlu sona ulaşıldı 29 Türkiye nin geleceği Yeşil Ekonomi de 30 Hedefe başarıyla ulaştık 31 Mesleki eğitim TEKEV çatısı altında örgütlendi 32 APİS ile verimlilik konusu geleceğe taşındı 33 Geleceğin enerjisi 35 APİS ten ilham aldılar 36 Enerji Kimlik Belgesi siz bina bir hiç 39 APİS Projesi nasıl devam ettirilebilir? 40 Yöneticilerimizi tanıyalım 41 15 yılda sayısız başarılara imza attık 43 APİS in öyküsü 44 Dergi grubumuz 56 Bölümlerimiz 57 Basında Yeşilyayla Bursa Eskişehir Bilecik Kalkınma Ajansı (BEBKA) Mali Destek Programları kapsamında hazırlanan bu yayının içeriği Kalkınma Bakanlığı ve BEBKA nın görüşlerini yansıtmamakta olup, içerik ile ilgili tek sorumluluk Yeşilyayla Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi ne aittir. 1
Ey Türk Gençliği! Birinci vazifen, Türk istiklâlini, Türk Cumhuriyetini, ilelebet, muhafaza ve müdafaa etmektir. Mevcudiyetinin ve istikbalinin yegâne temeli budur. Bu temel, senin, en kıymetli hazinendir. İstikbalde dahi, seni bu hazineden mahrum etmek isteyecek, dahilî ve haricî bedhahların olacaktır. Bir gün, İstiklâl ve Cumhuriyeti müdafaa mecburiyetine düşersen, vazifeye atılmak için, içinde bulunacağın vaziyetin imkân ve şerâitini düşünmeyeceksin! Bu imkân ve şerâit, çok nâmüsait bir mahiyette tezahür edebilir. İstiklâl ve Cumhuriyetine kastedecek düşmanlar, bütün dünyada emsali görülmemiş bir galibiyetin mümessili olabilirler. Cebren ve hile ile aziz vatanın, bütün kaleleri zaptedilmiş, bütün tersanelerine girilmiş, bütün orduları dağıtılmış ve memleketin her köşesi bilfiil işgal edilmiş olabilir. Bütün bu şerâitten daha elîm ve daha vahim olmak üzere, memleketin dahilinde, iktidara sahip olanlar gaflet ve dalâlet ve hattâ hıyanet içinde bulunabilirler. Hattâ bu iktidar sahipleri şahsî menfaatlerini, müstevlilerin siyasi emelleriyle tevhit edebilirler. Millet, fakr ü zaruret içinde harap ve bîtap düşmüş olabilir. Ey Türk istikbalinin evlâdı! İşte, bu ahval ve şerâit içinde dahi, vazifen; Türk İstiklâl ve Cumhuriyetini kurtarmaktır! Muhtaç olduğun kudret, damarlarındaki asil kanda mevcuttur! Mustafa Kemal Atatürk 20 Ekim 1927 2
Enerji tasarrufu, en temiz enerji kaynağıdır Proje, bir fikrin, bir düşüncenin tasarlanıp şekillenmesidir. Bizler Tasarruf yap, tasarruf oluştur, bilinç yarat düşüncesiyle bir tasarıya hayat verme arzusuyla yola çıktık. Yola çıkarken amacımız; Bursa nın enerjisini en iyi şekilde kullanmak için okullarımızda, öğrencilerimiz ve velilerimizle birlikte Enerji verimliliği bilinçlendirme etkinlikleri yapmaktı. Bu amacı yerine getirmek üzere, projenin hazırlanışında ve uygulanışında rol ve sorumluluk almaktan kaçmayan, dürüst ve güven duygusuna sahip, grubun üyesi olmaktan mutluluk duyan, projenin her aşamasında söz sahibi olan üyelerden oluşan APİS Proje Uygulama Komitesi ni kurduk. Ekip olarak, Enerji güvenliği, milli güvenlikle eşdeğerdir ilkesini benimseyerek yola çıktık. Bu doğrultuda, dışa bağımlılığın azaltılması, yeni ve yenilebilir kaynaklara yönelinmesi, enerji potansiyelinin etkin ve verimli kullanılması için farkındalık yaratmayı hedefledik. Okullarımızdaki elektrik tesisatlarının, günün koşullarına göre planlanıp yapılmadığından, enerji kaybının azımsanmayacak kadar büyük olduğunu gözlemledik. Okullarda kullanılan yeni teknolojik ısınma ve soğutma sistemlerinin de kullanılan enerji miktarını artırdığını gördük. Okullarımızda kullanılan enerjideki büyük kayıpları yerinde tespit ettikten sonra Enerji Verimliliği Hareketi ni başlattık. Bir tesis enerjiyi verimli kullanmak istiyorsa; ya verimliliği yüksek olan sistemleri tesise entegre etmeli, ya da var olan sistemin verimini artırmalıdır. Enerjinin verimli kullanımı sonucunda sağlanacak enerji tasarrufu, yerli ve en temiz enerji kaynağıdır. Türkiye nin enerji tasarrufu potansiyelinin değeri, yenilenebilir enerji kaynaklarımızdan üretebileceğimiz enerjiden daha da fazladır. Proje Uygulama Komitesi olarak, enerji verimliği ve stratejisine ulaşılabilmesi için ülke genelindeki bilinçlendirme faaliyetlerini kamu, özel ve sivil toplum kuruluşları ile birlikte yürütmeyi; idari ve kurumsal altyapıları güçlendirilmek için çalışmalar yapmayı planlıyoruz. Proje Uygulama Komitesi (PUK) ÜRETİMDE SÜREKLİLİK ENERJİDE TUTUMLA OLUR KAYBOLAN ENERJİ APİS İLE SON BULUR 3
APİS Projesi nin amacı APİS Projesi ile çevresel kirliliğin önlenmesi, mevcut kontrol ve arıtma tesislerinin geliştirilmesi ve iyileştirilmesi, enerji verimliliğinin artırılması ve yenilenebilir enerjiye geçişin sağlanması amaçlanmaktadır. G ünümüz dünyasında hâlâ fosil yakıtlara bağlı yaşıyoruz. Dolayısıyla enerji kayıplarını en aza indirecek çalışmaları yapmak zorundayız. Bu konuda emeği geçecek kişilerin katkılarını bir araya getirmek ve bunu da uygulayıcılara anlatmak durumundayız. Genç nüfus potansiyelimiz ve kaynak zenginliğimiz itibariyle şu anda dünyada çok iyi bir yerdeyiz. Yapacağımız küçük tasarrufların ne önemi var diye düşünmeyelim. Atacağımız küçük bir adım beraberinde binlerce adımı getirecektir. Bizler, bu düşünceyle yola çıktık. Bursa nın enerjisini en iyi şekilde kullanmak için, okullarda öğrencilerimiz ve velilerimizle yapacağımız çalışmalarla iyi bir model olacağımızı düşünüyoruz. Yüzde 73 oranında dışa bağımlı bir ülke olan ülkemiz, milli güvenlik parametreleriyle yan yana anılan enerji güvenliği konusunda bağımsız olmalıdır. Enerji bağımsızlık savaşının en önemli neferleri öğretmenlerdir. Yalnızca spor salonunda yer alan 320 adet ampulün, 40 adet 120 W lık ampulle değiştirilmesinin yüzde 60 tasarruf ve aydınlanma konforunda da yüzde 30 artış sağladığı ve sistemin de kendini 1-2 yılda amorti ettiği görülmektedir. Bugün, sanayileşmiş birçok ülkenin enerji tüketim yapısına bakıldığında bina sektörü, tüketimi en büyük 4 paya sahiptir. Bu nedenle de enerji verimliliği önlemlerinin birçoğu, binalara ve ailelerinin enerji tüketim alışkanlıklarının üzerine yoğunlaşmıştır. Binalarda enerji verimliliği hizmetlerinin etkinliğini ve enerji bilincini artırmak amacıyla halkın, öğrencilerin ve mesleki eğitim kapsamında eğitilen kişilerin bu konuda bilgilendirilmesi ve bilinçlendirilmesi gerekmektedir. Değişik amaçlar için kullanılan binalarda; mimari tasarım, ısıtma, soğutma, ısı yalıtımı, sıcak su, elektrik tesisatı ve aydınlatma konularındaki normlar, standartlar, asgari performans kriterleri, bütüncül bir yaklaşımla enerji performansının iyileştirilmesi gerekmektedir. Reaktif güç kompanzasyonunda kamu ile özel sektörü kıyaslayacak olursak, özel sektörde bu konuya çok daha fazla önem verildiği görülecektir. Bunun çeşitli nedenleri bulunmakla beraber, en önemli sebepleri; kamuda bu alanla ilgili çalışma yapabilecek teknik eleman yetersizliği, kurulan sistemlerin hatalı oluşu, kompanzasyon panosu kurulduktan sonra sistemin takip edilmemesi sonucu tekrar cezalı duruma gelinmesi ve reaktif güç kompanzasyonu konusunun dikkate alınmaması gelmektedir. Reaktif güç bedeli için Bursa ilindeki resmi dairelerin UEDAŞ a 2.297.527,21 lira ceza borcu bulunmaktadır. Son 25 yıl içinde gelişen çevre bilinci, teknolojik gelişmelerin kaçınılmaz bir sonucudur. Gelişen teknoloji sadece çevre kirliliği üzerinde potansiyel bir tehlike değildir. Ayrıca ölçme sistemlerinin daha hassaslaşmasını ve etki-tesir arasındaki ilişkilerin detayları ile aydınlatılmasına da vesile olmaktadır. Diğer bir ifade ile yaşadığımız ortamda herhangi bir yabancı maddenin var olup, olmamasının ölçülmesinden öte, çok daha hassas ölçümler gerektiren birim zamandaki değişim oranları da teknoloji sayesinde gerçekleştirilebilmektedir. Enerji üretimi sonucunda oluşabilecek etkiler iki farklı yolla çevreye ve insanlar dâhil, tüm canlılara ulaşmaktadır. Birinci yol; bacalardan çıkan emisyonların atmosferde aşınımı ile yer yüzeyine ve yer yüzeyindeki
canlılara ulaşması, ikinci yol ise santralden çıkan sıvı ve katı atıkların nehirler, göller veya denizlere ulaşması ile bu ortamlarda yaşayan canlıların ve yer altı sularının bu atıklardan etkilenmesidir. Bu durum yer yüzünde yaşayan insanları ve hayvanları, doğal yaşamın sirkülâsyonu nedeniyle ciddi şekilde tehdit etmektedir. Temel prensip; doğada her aktivitenin çevreyi etkilediği kabul edilmekle birlikte, bu etkilenmenin zararları bakış açısına göre değişmektedir. Doğayı, canlıları ve yaşam koşullarını değiştirmeyen etkilerin en azından zararsız olduğu kabul edilmektedir. En genel anlatımla yenilenebilir enerji kaynağı; enerji kaynağından alınan enerjiye eşit oranda veya kaynağın tükenme hızından daha çabuk bir şekilde kendini yenileyebilmesi ile tanımlanır. Çevre üzerinde, konvansiyonel enerjinin neden olduğu sorunların azaltılması (Kyoto), enerji etkinliğinin artırılması, enerji arz güvenliği ve çeşitlendirmenin sağlanması ile yenilenebilir enerjinin payı ikiye katlamıştır. Daha etkili enerji kullanımıyla enerji tasarrufları, ayrıca buhar ve ısı üreten yeni nesil bitkilerin daha etkili kullanımı, ulaşımda, biyoyakıtta ve enerji üretiminde organik maddelerden, bitkisel ve hayvansal artıkların daha çok kullanımını sağlamaktadır. Elektriğin yeterli, kaliteli, sürekli, düşük maliyetli ve çevreyle uyumlu bir şekilde tüketicilerin kullanımına sunulması APİS Projesi kapsamında amaçlanmaktadır. Proje Yöneticileri Okul Müdürü Ayhan Akbulut Müdür Başyardımcısı Abdurrahman Kaya 5
APİS, enerji verimliliği için örnek bir proje Vali Şahabettin Harput, Yeşilyayla Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi nin BEBKA desteğiyle hayata geçirdiği APİS Enerji Verimliliği Projesi nin, ülkemizde enerji ihtiyacının yeterli, kesintisiz ve ekonomik olarak sağlanması hedefine ulaşmada önemli bir araç olduğunu söyledi. Enerji açısından kısıtlı kaynaklara sahip ve dışa bağımlı konumda olan ülkemizde, enerjinin verimli kullanılmasının mutlak şart olduğuna işaret eden Vali Şahabettin Harput, Hedeflerimize varmak için hepimizin bu çabaya katılması gerekiyor. Enerjinin verimli kullanılması yolunda yapılacak en küçük katkı dahi büyük önem taşıyor. Bu nedenle APİS Projesi ni fazlasıyla önemsiyorum dedi. APİS Projesi kapsamında, Yıldırım İlçesi ndeki 19 ilköğretim okulunun kompanzasyon sistemleri ile tanışmasıyla, enerjinin verimli kullanılmasının yanı sıra ilçedeki tüm öğrencilerde tasarruf bilincinin artacağına dikkati çeken Vali Harput, APİS Projesi nin diğer ilçelerdeki okullarımıza da örnek olacağı ve uygulamanın dalga dalga yayılacağı inancındayım diye konuştu. Vali Harput, okul dergimiz için APİS Projesi ni değerlendirdi - Öncelikle enerji verimliliği konusundaki düşüncelerinizi alabilir miyiz? - Enerji, hayatımızı etkileyen en önemli faktörlerden biridir. Işık, ısı, ulaşım ve daha birçok ihtiyaç için zaruridir. Ancak unutulmaması gereken bir gerçek var ki o da bugün kullandığımız fosil yakıtlarından elde edilen enerjinin çevre üzerindeki olumsuz etkisi günden güne artmaktadır. O nedenle enerji verimliliği ile beraber, yeni enerji kaynakları arayışına da girilmesi kaçınılmaz oldu. Bunun anlamı, gelecekte yenilenebilir enerji kaynaklarını çok daha fazla kullanmamız ve enerji verimliliğine fazlasıyla odaklanmamız gerektiğidir. Halen kalkınma aşamasında olan ülkemizde sanayileşme faaliyetleri, yeni teknolojilere yönelme, hayat standartlarının yükselmesi ve artan nüfus, her yıl daha fazla enerji tüketimine neden olmaktadır. Enerji kaynakları açısından kısıtlı kaynaklara sahip ve dışa bağımlı konumda olan ülkemizde, enerji ihtiyacının yeterli, kesintisiz ve ekonomik olarak sağlanması temel hedeftir. Enerjinin verimli kullanımı da bu hedefin gerçekleştirilmesinde kullanılacak en önemli araçlardan birisidir. Enerji verimliliği ekonomik ve sosyal refaha katkıda bulunmaktadır. Artan enerji verimliliği bizleri de küreselleşen dünyada rekabet edebilir hale getirir. Kısacası enerji verimliliği milli güvenliğin en önemli unsurlarından biri olmaktadır. BEBKA DAN ÇEVRE VE ENERJİ PROJELERİNE DESTEK - Bursa bölgemizde enerji verimliği konusu ile ilgili yapılan çalışmalar nelerdir? - Bölgemizde çevre ve enerji konularında kamu, özel sektör ve sivil toplum kuruluşları arasında koordinasyon ve işbirliğini geliştirmek amacıyla ve kalkınmaya yön vermek için 2009 yılında 5449 sayılı Kanun a istinaden Bakanlar Kurulu Kararı ile Bursa Eskişehir Bilecik Kalkınma Ajansı (BEBKA) kurulmuştur. BEBKA 2011 Yılı Mali Destek Programları Proje Teklif Çağrısı çerçevesinde kurum ve kuruluşlara yönelik 16 milyon TL tutarında Çevre ve Enerji, Ar-Ge ve Yenilikçilik, Sosyal Kalkınma başlıklarında program çağrısı yapmıştır. BEBKA tarafından kamuoyuna duyurulan 2011 Yılı Mali Destek Programı na kamu, özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarından 112 çevre ve enerji proje başvurusu yapılmıştır. Bağımsız komisyonca yapılan değerlendirmeler sonucunda 29 proje Enerji Mali Destek Programı kapsamında destek almaya hak kazanmıştır. Bu projelerden bir tanesi de APİS Enerji Verimliliği Projesi dir. - APİS Enerji Verimliliği Projesi nin kent ve ülke için önemi nedir? - Elektrik enerjisinin daha verimli kullanılması konusunda daha işin başında olduğumuz bir gerçektir. Enerjinin verimli kullanılması sadece kamu kuruluşları, özel sektör ve sivil kuruluşlarını değil, bütün toplumumuzu ilgilendiren bir konudur. Hedeflere varabilmemiz için toplumun bütün kesimlerinin çaba göstermesi gerekmektedir. Son dönemlerde yenilenebilir enerji kaynakları kullanımına başlanmıştır. 6
Bu konuda yapılacak en küçük katkı dahi büyük önem taşımaktadır. Bu nedenle APİS Projesi ni fazlasıyla önemsiyorum. Yıldırım İlçesi nde 19 ilk ve ortaöğretim okulu kompanzasyon sistemleri ile tanışacak. Enerji kullanımında verimliliğin yanı sıra verilecek eğitimlerle de ilçede bulunan diğer okullardaki öğrencilerin tasarruf bilincine varması sağlanacak. - Aynı projelerin diğer okullarda da uygulanması mümkün mü? - APİS in diğer ilçelerdeki okullarımıza da örnek olacağı ve uygulamanın dalga dalga yayılacağı inancındayım. Proje ile zaten kısa vadede okullarımız, orta vadede Bursa bölgesi, uzun vadede Türkiye deki tüm yararlanıcılar hedeflenmiştir. APİS PROJESİ HER YERDE UYGULANABİLİR - Bu proje başka nerelerde uygulanabilir? - Enerji tasarrufu ve verimliği konusunda tüketicilerin duyarlı olmaması, kaynakların gereksiz israfına ve geri dönülemez çevre felaketlerine neden olmaktadır. Çevresel zararlar insanlar için bir domino etkisi yaratmakta ve herkesi etkilemektedir. Bugün sanayileşmiş birçok ülkenin enerji tüketim yapısına bakıldığında, binaların tüketimi en büyük paya sahiptir. Bu nedenle de enerji verimliliği önlemlerinin birçoğu, binalara ve ailelerin enerji tüketim alışkanlıkları üzerine yoğunlaşmıştır. HEDEF; PROJEDEN ELDE EDİLEN ÇIKTILAR İLE YENİLEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARINI KULLANMAK - Bu projenin bir sonraki adımı sizce ne olabilir? - Bölgede enerji verimliliğinin belirgin bir yapıya kavuşturulması için yapılan bütün faaliyetler desteklenmektedir. Projenin uygulanması ile kurumların sağladığı maddi fayda sonuçlarının görülmesi yerel olduğu kadar, ulusal politika itibariyle de desteklenecektir. APİS, tahminen 1 yılda amorti edilebilen, ekonomik değeri yüksek bir projedir. Proje sayesinde Milli Eğitim Bakanlığı nın enerji giderleri için ayırmakta olduğu ödenek kaleminde önemli ve büyük bir tasarruf sağlanacaktır. Enerji verimliliğini artırmak ve çevre kirliliğini azaltmayı amaçlayan projeden elde edilen tasarruflar ile yenilenebilir enerji kaynakları kullanılarak, elektrik enerjisi üretilmesi bir sonraki hedef olarak düşünülmekte ve planlanmaktadır. - APİS ve benzeri projelerle yapılacak tasarruflar sayesinde kaynak yaratılmaya çalışılan yenilenebilir enerji üretme noktasında kentimizde sürdürülen çalışmalar hakkında da bilgi verebilir misiniz? - Yenilenebilir enerjinin son yıllarda ön plana çıkması ile Bursa da da başta su, rüzgâr ve jeotermal olmak üzere önemli çalışmalar yapılmaktadır. Bursamız ın su kaynakları artık boşa akmıyor, özel sektörün kurduğu hidroelektrik santralleri artık ülke ekonomisine elektrik enerjisi sağlıyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı na bağlı Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü, bölgemizde rüzgâr ve güneş haritalarını çıkardı, bunlar web sayfalarımızda ayrıntılı olarak paylaşılıyor. Ayrıca son yıllarda yaptığımız jeotermal araştırmalarımızda şehrimizin önemli bir kaynağını gün yüzüne çıkardık. Giderek artan enerji ihtiyacını Bursa dan temiz ve yenilenebilir kaynaklarımızı kullanarak sağlayacağımız önemli bir potansiyel olduğunu görmek bizleri memnun ediyor. 7
Mevcut durumumuz Proje ile ilgili bölgemizin mevcut durumunu, yaşanan sorunları, darboğazları ve potansiyel gelişme alanlarını istatistiki verilerden de faydalanarak, genelden özele giden bir yaklaşımla açıkladık. Okullarımızın sahip olduğu elektrik tesisatı günün koşullarına göre planlanıp yapılmadığından, enerji verimliliği konusunda kayıplarımız azımsanmayacak kadar büyüktür. Okullarda kullanılan yeni teknolojik ısınma ve soğutma sistemleri, yeni ihtiyaçlara göre açılan okulların donanım ihtiyacı, sistemin kurulu gücünde azımsanmayacak bir artış doğurmaktadır. Bu da yeterli teknik altyapıya sahip olmayan okullarda maddi kayıplara neden olmaktadır. Bu zarar Milli Eğitim Bakanlığı nın bütçesine ek yükler getirmektedir. Kaynakların yatırımlarda kullanılması yerine, kayıp ve kaçaklara harcanması ciddi finansman sorunları doğurmaktadır. Verimsiz kullanılan her enerji için cebimizden çıkan para, enerji üretimi için kullanılan santrallerin daha fazla çalışması demektir. Daha fazla çalışan santral de beraberinde daha fazla kirlenen çevre demektir. 1 kuruşluk tasarruf, belki bir çiçek veya bir kuşun hayatta kalması demektir. Bu bir domino etkisi yaratmakta ve herkesi etkilemektedir. Enerji Güvenliği, Milli Güvenlik ile eşdeğerdir. İhtiyaç duyduğu enerjinin yaklaşık dörtte üçünü ithal eden ülkemizin, artan enerji talebi yüzünden dışa bağımlılığı artarak devam edecektir. Uygulanacak enerji politikalarının, enerji arz güvenliğini sağlayacak ve sürdürülebilecek biçimde düzenlenmesi gerekmektedir. Bu doğrultuda dışa bağımlılığın azaltılması, yeni ve yenilenebilir kaynaklara yönelme, enerji potansiyelinin etkin ve verimli kullanılması, ithal kaynaklara bağımlılığın azaltılması kaçınılmaz hale gelmiştir. Elektrik İşleri Etüt İdaresi (EİE, http://www.eie.gov. tr/) nin eğitim, etüt ve bilinçlendirme çalışmaları ile bina sektöründe yüzde 30, sanayi sektöründe yüzde 20 ve ulaşım sektöründe yüzde 15 olmak üzere 4 Keban Barajı inşaa edebilecek yaklaşık 7,5 milyar TL değerinde enerji tasarruf potansiyelimiz olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca Reaktif Güç Bedeli olarak Bursa ilindeki tüm resmi daireler dahil 2.297.527,21 TL UEDAŞ tarafından ceza kesilmiştir. Enerji arz güvenliğinin sağlanmasında, yüzde 73 ler seviyesinde olan dışa bağımlılık oranımızın ve bundan kaynaklanan risklerin azaltılmasında ve iklim değişikliği ile mücadelenin etkinliğinin artırılmasında, enerjinin üretiminden kullanımına kadar olan süreçte verimliliğin artırılması, israfın önlenmesi ve enerji yoğunluğunun azaltılması büyük bir önem taşımaktadır. Türkiye de enerjinin, ekonomik büyümeyi gerçekleştirecek biçimde zamanında, yeterli, güvenilir, rekabet edebilir fiyatlardan ve çevresel etkileri de dikkate alınarak sağlanması hedeflenmiştir. Belirlenen hedeflere ulaşmak için Türkiye nin arz güvenliğini ve sürdürülebilirliğini sağlaması, rekabetçi piyasalar oluşturması ve enerji koridoru konumunu güçlendirmesi gerekmektedir. Devlet Planlama Teşkilatı, bu doğrultuda yerli kaynaklara ağırlık vererek, ithalata bağımlılığın azaltıldığı, kaynak ve ülke çeşitliliğinin artırıldığı, enerjinin verimli kullanıldığı, rekabete dayalı, şeffaf ve güvenli bir piyasa oluşumunun sağlandığı, çevre ile ve dünya enerji sistemi ile uyumlu bir enerji sistemi yapısının kurulması hedeflenmiştir. Potansiyel gelişme alanları; binalarda enerji verimliliği hizmetlerinin etkinliğini ve enerji bilincini artırmak amacıyla halkın, öğrencilerin ve mesleki eğitim kapsamında eğitilen kişilerin bu konuda bilgilendirilmesi ve bilinçlendirilmesi gerekmektedir. TÜİK in 2010 yılında yaptığı bir araştırmaya göre; Türkiye deki konutların sadece yüzde 14 ü merkezi ısıtma sistemine, yüzde 10 u çatı ısı yalıtımına, yüzde 9 u çift cam uygulamasına sahiptir. Kamu binalarında yüzde 36 çift camlı pencere ve yüzde 28 oranında ise çatı yalıtımı uygulaması vardır. 9 milyon binanın yüzde 10 unda enerji tüketimi yıllık 50.000 kwh civarında bir tasarruf sağlanabilse, bu binalar 10 yıllık bir periyotta kendini amorti edebilecek bir yatırımla yılda 3.8 milyon TEP enerji tasarrufu sağlanabilir. Teknik Danışman / Şeref AKDENİZ 8
Yeşilyayla örnek olmalı Büyükşehir Belediye Başkanı Recep Altepe, APİS Projesi nin çok önemli olduğunu vurgulayarak, Projede emeği geçenleri kutluyor ve diğer okullarda da yaygınlaştırılmasını temenni ediyorum dedi. Haber: Simay Nizam - ATL / 11B Umutcan Özdemir- ATL / 11C Enerji verimliliği konusunda duyarlı davranan ve örnek çalışmalar gerçekleştiren Büyükşehir Belediye Başkanı Recep Altepe, APİS Projesi nden övgüyle bahsetti. Enerji verimliliği ve APİS Projesi hakkında sorular yönelttiğimiz Başkan Altepe, bu projeni imizi kontrol altında tutmak için enerjiyi verimli kullanma gayreti içindeyiz. Ayrıca kendi kaynaklarımızı harekete geçirerek, ülke ekonomimize ve bütçemize katkı sağlamak istiyoruz diyen Altepe, Büyükşehir Belediyesi olarak Bursa da enerji verimliliğine yönelik yaptıkları çalışmaları şöyle özetledi; Enerji verimliliği ve yenilenebilir enerji alanında göreve geldiğimizden bu yana ülkemizdeki en hızlı ilerleme kaydeden yerel yönetim durumundayız. Öncelikle ENVERDER ile tüm belediye üst düzey yöneticilerimize ilk günden itibaren geniş bir bilgilendirme toplantısı yaptık. Hemen ardından ülkemizdeki en önemli Temiz Enerji Sempozyumu na ev sahipliği yaptık. Bursa, çöp gazından elektrik elde eden ilk şehirdir. O zamanlar Demirtaş Eski Atık Depolama Tesisi ndeki bu çalışma, bizim dönemimizde daha da büyütülerek, Hamitler Depolama Tesisi nde özel sektör ile işbirliği halinde geliştirilmiştir. Şu anda 8MW elektrik üreterek, 15 bin konutluk bir ilçenin aydınlatma ihtiyacını karşılayacak enerji üretebiliyoruz. Bu yatırım büyüyerek devam edecektir. Bunun yanı sıra içme suyu kaynaklarımızı enerji için kullanan ilk belediyeyiz. Vatandaşımız su içerken biz elektrik üreteceğiz. Bu yatırımlarımız da genişleyerek devam edecek. RÜZGAR POTANSİYELİMİZİ DE KULLANMAK İSTİYORUZ Öte yandan Bursa nın rüzgar potansiyelini de artık kullanmak istediklerini aktaran Başkan Altepe, kuracakları küçük büyük santraller ile rüzgar estikçe elektrik üretmeyi hedeflediklerini anlattı. Aynı şekilde güneş alanında da Türkiye nin en geniş kapsamlı Güneş Evi ni kurarak, Bursalılara bu alandaki en ileri teknolojileri verecek eğitimler gerçekleştirmek istediklerini kaydeden Büyükşehir Belediye Başkanı Altepe, şunları söyledi; Artık parklarımızda verimli aydınlatma olan ledli aydınlatmalar yapılıyor. Binalarımızda aynı kaynaktan birkaç defa enerji elde ediyoruz. Yapılmakta olan Büyükşehir Belediye binamız trijenerasyon denilen doğalgaz ile elektrik üretirken, ısıtma ve soğutma yapan bir sistemi ilk defa ülkemizde kullanacak. Benzer bir uygulamayı Timsah Arena da da gerçekleştiriyoruz. DİĞER OKULLARDA DA YAYGINLAŞTIRILMALI APİS Projesi ni yakından izlediğini de dile getiren Büyükşehir Belediye Başkanı Recep Altepe, sözlerini şöyle tamamladı; Bu tür çalışmaların şehrimizden çıkmasını biz de önemsiyoruz. Bu maksatla gerçekleştirilen yarışmanın ödüllerini de biz vermek isteriz. Çocuklarımızın bu alandaki bilinçlerinin artırılması çok önemlidir. Biz, ülkemizdeki en kapsamlı Bilim Merkezi ni, bilimi sevdirmek için gerçekleştirdik. Bu projede yer alan çocuklarımız gibi daha pek çok çocuk artık bilimin faydalı neticeler verdiğini görerek, bizim gibi mühendis olmak isteyecektir. Biz de onlara her türlü desteği vermek istiyoruz. APİS Projesi nde emeği geçen tüm öğrencilerimizi kutluyor, öğretmenlerimizi tebrik ediyorum. Benzeri uygulamaları diğer okullarda da yaygınlaştırmalarını temenni ediyorum. 9
Enerji verimliliği hareketini başlatan ilk kıvılcım APİS oldu APİS Projesi nin kentte enerji verimliliği hareketini başlatan ilk kıvılcım olduğunu söyleyen Yıldırım Kaymakamı Mehmet Yapıcı, projenin Yeşilyayla Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi ile sınırlı kalmayıp ilçedeki diğer okullarda da uygulanacağını bildirdi. Röportaj: Simay Nizam - ATL / 11B Ömer Savaş - ATL / 10A Enerji kaynaklarının tükenebilir oluşu, dışa bağımlılığın varlığı ve çevresel etkiler sebebiyle ucuz ve temiz enerji üretmenin yanı sıra güvenli ve yeterli miktarda enerji tüketmenin de gerekliliğine dikkat çeken Yıldırım Kaymakamı Mehmet Yapıcı, okullardaki enerji kayıp, kaçak ve yanlış kullanımı önleyecek, kamu kaynaklarının yerinde, zamanında ve etkili olarak kullanılmasını sağlayacak APİS Projesi nin büyük önem taşıdığını dile getirdi. BEBKA desteğiyle uygulamaya sokulan APİS Projesi nin, Yeşilyayla Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi ile sınırlı kalmayıp ilçedeki diğer okullarda da uygulanacağına vurgu yapan Kaymakam Yapıcı, Milli Eğitim Bakanlığı nın enerji giderleri için ayırdığı ödenek kaleminde büyük bir tasarruf sağlanacağına işaret etti. - Enerji verimliliğinin önemi ve amacı nedir? Enerji, ülkemiz ekonomisi için önemli bir unsurdur. Dünya devletleri ve uluslararası kuruluşlar enerji kaynaklarını (petrol, doğalgaz, kömür, ) elde etmek için birbirleriyle yarışmaktadır. Enerji, sanayileşmenin alt yapısı ve günlük hayatın vazgeçilmez bir unsurudur. Bu nedenle, enerji ihtiyacı ulusal ve uluslararası gündemde oldukça önemli bir yer tutar. Enerji kaynaklarının tükenebilir oluşu, dışa bağımlılığın varlığı ve çevresel etkiler gibi nedenler sebebiyle; günümüzde ülkeler için güvenli, yeterli miktarda, ucuz ve temiz enerji üretmek, ekonomik ve sosyal hayatın vazgeçilmezleri arasındaki yerini almaktadır. Sanayisi, ekonomisi ve nüfusu ile hızla büyümekte olan ülkemizde paralel olarak enerji ihtiyacı da sürekli artmaktadır. Bu nedenle, üretilen enerjinin yüksek verimle kullanılması, mevcut enerji kaynaklarının yanında alternatif ve yenilenebilir enerji kaynaklarına ait potansiyelin de değerlendirilmesi büyük önem taşımaktadır. PROJELERİN ÇOĞUNLUĞU BEBKA DESTEKLİ - Enerji verimliliği konusu ile ilgili Yıldırım İlçesi nde yapılan çalışmaları özetleyebilir misiniz? - Enerji verimliliğinin arttırılması amacıyla 5627 Sayılı Enerji Verimliliği Kanunu, Yönetmeliği ve Başbakanlık Genelgesi ile kamu kurum ve kuruluşlarında enerjinin etkin ve verimli kullanılmasına yönelik tedbirler belirlenmiştir. Bu bağlamda; BEBKA nın Çevre ve Enerji Mali Destek Programı kapsamında Yeşilyayla Teknik ve Meslek Lisesi, APİS Enerji Verimliliği Projesi ne destek alındı ve uygulamaya kondu. BEBKA, 2012 Teknik Destek Programı kapsamında Yıldırım İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü Enerji Yöneticisi Eğitimi konusunda destek alırken, yine aynı program kapsamında Yıldırım Kaymakamlığı ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi Eğitimi için BEBKA dan destek almaya hak kazandı. Yıldırım Kaymakamlık binası ve Yeşilyayla Endüstri Meslek Lisesi okul binası 10
VAP (Verimlilik Artırıcı Projeler) çalışmaları başlatıldı. Yine Yıldırım Kaymakamlık binası ile Yeşilyayla Endüstri Meslek Lisesi okul binasına yönelik Enerji Kimlik Belgeleri (EKB) çalışmaları başlatıldı. APİS İLE İLÇEDE ENERJİ VERİMLİLİĞİ HAREKETİ BAŞLADI - Adını Mısır Mitolojisi ndeki Verimlilik Tanrısı ndan alan ve BEBKA 2011 yılı Çevre ve Enerji Mali Destek Programı kapsamında desteklenen projelerden biri olan APİS Enerji Verimliliği Projesi kent ve ülke için neden önemlidir? - APİS Projesi kapsamında, elektrik faturalarında yer verilen reaktif enerji bedelleri nin bütçeye ek mali yük getirdiği, elektrik tüketimi ile ilgili ilave maliyete yol açtığı anlaşıldı. Reaktif enerjiyi önlemek için kompanzasyon sistemlerinin kurulması gerektiği ve bu sistemlerin etkin kontrol ile çalıştırılmasının önemi anlaşıldı. Bu kontrol ve denetimler sonucu kamu bütçesinde etkili, ekonomik, verimlilik elde edilmesi sağlandı. APİS Projesi yle beraber Yıldırım İlçesi nde bir Enerji Verimliliği Hareketi başlamıştır. Bu projenin oluşturduğu farkındalık ile enerji kaynaklarının ve enerjinin verimli kullanılmasını sağlamak üzere eğitim, etüt, ölçüm, izleme, planlama ve uygulama faaliyetleri planlanmıştır. Yıldırım İlçe Kaymakamlığı bünyesinde planlanan bu faaliyetler için enerji yöneticilerimiz görevlendirilecektir. Asgarî olarak binanın enerji ihtiyacı ve enerji tüketim sınıflandırması, yalıtım özellikleri, ısıtma ve/veya soğutma sistemlerinin verimi ile ilgili bilgileri içeren Enerji Kimlik Belgesi, Yıldırım İlçesi ndeki tüm kamu kurumları için planlanmaktadır. Enerjinin giderek daha da büyük önem taşıdığı günümüzde, enerjinin verimli kullanılması esasına dayanan TS EN ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi, Yıldırım Kaymakamlığı nın enerji politikalarının belirlenmesi, amaç ve hedefleri doğrultusunda oluşturduğu enerji yönetim programları çerçevesinde de enerji tüketimini yönetmesi ve enerji yönetim sisteminin performansını değerlendirerek, iyileştirmelerin sağlanması için uygulanmaya başlayacaktır. ÇAĞIMIZ PROJECİLİK ÇAĞI - Aynı projenin diğer okullarda da uygulanması mümkün mü? Diğer okullarda da kullanılması halinde ortaya nasıl bir tablo çıkar? - MEB, okul ve kurumlarının kompanzasyon sistemlerinin en kısa sürede tesis edilmesi ve belirli aralıklarla kontrol ve bakımlarının yaptırılmasını istemektedir. Bu sayede fazladan ödenen enerji miktarı ortadan kalkacak ve ekstra mali yük oluşması engellenecektir. Yıldırım daki okullarımızda kayıp, kaçak ve yanlış kullanımı önlemek, kamu kaynaklarının yerinde, zamanında ve etkili olarak kullanılması açısından bu daram oldukça önemlidir. Proje kapsamında kompanzasyon sistemi kurulan okullarımızda fazladan ödenen enerji tutarları artık ödenmemektedir. Elde edilen maddi tasarruf ile de yenilenebilir enerjiye yönelik proje çalışmaları planlamaktayız. Sonraki aşamada, aynı sistemi ilçemizdeki diğer okullarımızda da uygulayarak, fazla faturaları azaltmak ve doğaya katkıda bulunmayı düşünüyoruz. Proje sayesinde Milli Eğitim Bakanlığı nın enerji giderleri için ayırmakta olduğu ödenek kaleminde büyük bir tasarruf sağlanacaktır. Aynı zamanda bu örnek olacak da bir proje. Ankara dan ve Bursa nın diğer kurum ve kuruluşlarının APİS Projesi yle ilgilendikleri duyumunu aldım. Zaten bizim amacımız da diğer okullarımız başta olmak üzere, tüm kurumlarda bu işi yaygınlaştırmak. Proje, hiçbir fayda sağlamasa bile ki öyle olacağını hiç düşünmüyorum, arkadaşlarımız projeciliği öğrenmiş oldular ki bu da çok önemli bir konu ve çağımız projecilik çağı. Artık dahiler gelip ülkeyi kurtarmayacak. Devletlerin oluşturduğu makro politikalarla ülkeler kurtulamaz. Yani, Maliye Bakanınızın ya da Ekonomiden Sorumlu Bakanınızın alacağı politik kararla artık bir ülkenin kurtulması mümkün değil. Kurtuluş arz politikalarıyla olur. Yani herkes ekonomi içerisine girerek, işte bu tarz projelerle memleketi kalkındırmaya çalışarak olur. Bu proje aynı zamanda Milli Eğitim camiamızda olsun, diğer kurum ve kuruluşlarımızda olsun projeciliğin öğrenilmesi yolunu da açtı. Bu durumun daha da yaygınlaşacağı ümidini taşıyorum. Kaymakam Yapıcı, APİS Projesi ile Milli Eğitim Bakanlığı nın enerji giderleri için ayırmakta olduğu ödenek kaleminde büyük bir tasarruf sağlanacağını bildirdi. SIRADA GÜNEŞ ENERJİSİNDEN ELEKTRİK ÜRETMEK VAR - Yenilenebilir enerji üretimine yönelik ne tür çalışmalar yapılabilir? - Türkiye de yenilenebilir enerji kaynakları potansiyel olarak, kömürden sonra ikinci sırada gelmektedir. Yenilenebilir enerjide en önemli pay hidroelektrik enerjiye aittir. Rüzgar, jeotermal ve güneş enerjisinin payı henüz az olmakla birlikte artması beklenmektedir. Yenilenebilir enerji kaynaklarının enerji tüketimindeki payı yükselmekte, hidrolik dışındaki diğer kaynakların ise 2030 lu yıllarda payının yüzde 5 i geçmeyeceği tahmin edilmektedir. Türkiye Güneş Enerjisi Potansiyel Atlası na göre 380 milyar kwh/yıl enerji üretilebileceği hesaplanmıştır. Türkiye de mevcut durumda güneş enerjisinden elektrik üretilmemektedir. Bir sonraki çalışmamız güneş enerjisinden yararlanarak elektrik enerjisi üretmek olacaktır. 11
Neden APİS Projesi? APİS, Bursa-Eskişehir-Bilecik Kalkınma Ajansı nın (BEBKA), 2011 Mali Destek Çevre ve Enerji Programı ndan 120 başvuru arasından seçilen ve hibe almaya hak kazanan 17 projeden biridir. Projenin 1. Önceliği: Su, hava, atık ve gürültü alanlarında kirliliğin önlenmesi, mevcut kontrol, arıtma ve toplama tesislerinde kapasite, verimlilik ve bu alanların teknolojik açıdan geliştirilmesi. Tarım toplumundan başlayarak, sanayi ve bilgi toplumu gibi göz alıcı isimlendirmelerin örtücü ve gözden saklayıcı etkisinin de yardımıyla, bugün, sadece enerji elde etme uğruna sınırsız derecede kullanılan fosil yakıt uygarlığı yaşlı dünyamıza son günlerini yaşamaktadır. Bunun yanında, insanlığın tüm olumlu birikimlerine rağmen, yolun sonuna geldiğimizi gösteren önemli belirtiler, düşünmeyi becerebilen herkesi ürkütüyor. Enerji üretmek adına oluşturduğumuz kirlilik her geçen gün bizi sona biraz daha yaklaştırıyor. Evren, güneş, dünya, sular, kayalar, rüzgar, kendisi ile bir türlü dost olamayan ve uygar olduğunu iddia eden insanlıktan sıkı bir hesap sorma hazırlığında. Adına ister küresel ısınma, ister başka bir şey diyelim, insanın mavi gezegenimizdeki bencil hayatı, suçlu, suçsuz ayrımı yapmadan topyekûn bir yok oluşun startını çoktan verdi. Aslında yapmamız gereken şey, büyük buluşlar, büyük araştırmalar, derin tartışmalar yapmak değil, mevcudu özellikle de enerjiyi, israf etmeden etkin ve verimli kullanmaktan başka bir şey değildir. Bu nedenle, tüketiciler olarak, verimliliğe ve enerji tasarrufuna önem verdiğimizde, evimizde kullanacağımız sistemleri ve cihazları bilinçli seçtiğimizde ve kullandığımızda ülke ekonomisine büyük bir yarar sağlamanın yanında, çevremizin korunmasına da büyük bir katkıda bulunmuş olacağız. Projenin 2. Önceliği : Sanayi işletmelerinin çevre ile ilgili yöntem, ekipman ve teknoloji alt yapısını geliştirilmesi, üretimde çevre dostu teknolojilere geçilmesi ve sanayi kaynaklı çevre kirliliğinin azaltılması. Önceliklerimizi ve tercihlerimizi artık nükleer ve fosil enerji kaynakları yerine; yerli, ucuz, bol, temiz, çevreci, yenilenebilir, planlı, verimli, etkin, istikrarlı, bağımsız ve üretim, iletim, dağıtım altyapısı iyileştirilmiş enerji kullanımının sağlanması olarak değiştirmeliyiz. Örnek olarak bir termik santralin kurulacağı yerin seçimi birçok etkene bağlıdır. Bunların başlıcaları; enerji kaynağına yakınlığı (maden ocakları, limanlar, rafineriler, vb.), yakıtın santrale getirilme yöntemleri (demiryolu, denizyolu, vb.) ve özellikle bir soğuk su kaynağının varlığıdır. Bir termik santralin bilançosu incelendiğinde, üretilen bir kilowatt için 4000 kilojoule dan fazla bir enerjinin soğutma suyuna harcandığı görülecektir. Sözgelimi, 600 megawattlık bir enerji grubunda soğutma için saniyede 22 metreküp su gerekir. Bununla birlikte, termik santrallerin yol açtığı ısı artışı, su bitkileri ve hayvanları için ciddi sorunlar yaratır. APİS Projesi kapsamında kurulan kompanzasyon sistemleri, ihtiyaç duyulan enerji miktarında ciddi bir tasarruf sağladığı için enerji üretiminde kullanılan santrallere ihtiyaç azalacağından, dolaylı çevre kirliliğinin azaltılmasına katkı sağlayacaktır. Projenin 3. Önceliği: Çevresel kalitenin artırılması ve kontrolü için kullanılacak izleme ve ölçme sistemlerinin kurulması. Çevre; dünya üzerinde yaşamını sürdüren canlıların hayatları boyunca ilişkilerini sürdürdüğü dış ortamdır. Diğer bir deyişle ekosistem olarak tanımlanabilir. Hava, su ve toprak bu çevrenin fiziksel unsurlarını; insan, hayvan, bitki ve diğer mikroorganizmalar ise biyolojik unsurlarını teşkil etmektedir. Doğanın temel fiziksel unsurları olan, hava, su ve toprak üzerinde olumsuz etkilerin oluşması ile ortaya çıkan ve canlı öğelerin hayati aktivitelerini olumsuz yönde etkileyen, cansız çevre öğeleri üzerinde de yapısal zararlar meydana getiren ve niteliklerini bozan yabancı maddelerin hava, su ve toprağa yoğun bir şekilde karışmasına çevre kirliliği adı verilmektedir. Günümüzde çevre kirliliği etkilerinin artması ve bu etkilerin doğrudan insan sağlığı ve canlılar üzerinde yarattığı olumsuz sonuçlar nedeni ile çevre kirliliğinin önlenmesi ve bu yönde yapılması gereken çalışmalara verilen önem artmıştır. Hemen tüm dünya ülkelerinin taraf olduğu en kapsamlı çevre sözleşmelerden biri olan BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi ve Kyoto Protokolü ile aslında enerjinin verimli kullanılması amaçlanmaktadır. Üretim faaliyetlerinde enerji verimliliğinin artırılmasından; enerji verimliliği ile israfın önlenmesi, enerji maliyetlerinin ekonomi üzerindeki yükünün hafifletilmesi, çevrenin ve doğal kaynakların korunması, elektrik 12
üretiminde yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanılması, enerji kaynak çeşitliliğinin artırılması, sera gazlarının azaltılması ve atıkların değerlendirilmesi anlaşılmaktadır. Kullandığımız enerjinin yaklaşık yüzde 60 ını başka ülkelerden alıyoruz ve ödemeyi döviz olarak yapıyoruz. En çok kullanılan enerji kaynakları arasında bulunan elektrik enerjisinin verimli kullanılması önemli bir husustur. Elektriğin verimli kullanılması için öncelikle tasarruftan söz edilmelidir. Bir tesis, elektriği verimli kullanmak istiyorsa ya verimliliği yüksek olan yeni sistemleri tesisine entegre etmeli, ya da var olan sisteminin verimini artırmalıdır. Enerji verimliliğinin süratle ve etkili bir şekilde arttırılabileceği tedbirlerin bir diğeri, elektrik enerjisinin santralden en küçük alıcıya kadar dağıtımında en az kayıpla taşınmasıdır. Elektrik şebekesine bağlanan cihazlar aktif iş yapan gücün yanında, reaktif güç de çeker. İsminden anlaşıldığı gibi reaktif güç hiçbir zaman iş yapmaz ancak şebekeyi gereksiz yere yükler ve şebekenin işletme maliyetlerini yükseltir. Reaktif gücün belirli sınırlar dışında olmasında ise ek cezalarla elektrik enerjisine ödenen ücret katlanarak artar. Bu nedenle her işletme çektiği reaktif gücü kontrol altında tutmalıdır. Bunu sağlamak için kompanzasyon panoları kullanılır. Sistem tamamen kompanzasyon panolarımızın (kompanzasyon rölelerinin) uzaktan ayrı ayrı okunması, kondansatör güç değerlerinin ve durumlarının (devrede-devrede değil) okunan enerji ve tüketim değerlerinin arşivlenmesi ve raporlanması, kompanzasyon sisteminde oluşabilecek arızaların tespiti (kondansatör bitmesi, kontaktör arızası vs.), uzaktan kondansatörlerin devreye alınıp çıkarılması işlemlerine yönelik hazırlanmış bir otomasyon sistemidir. Sistemin kurulumu ve kullanımı oldukça basit bir yapıya sahiptir. Bu kayıplar yok edilebildiği zaman, daha az yatırımla motora enerji verme yanında, uygulanan tarifeler yönünden, her ay daha az elektrik enerjisi ödemesi yapılacaktır. Görüldüğü gibi, daha ilk bakışta reaktif gücün santralden alıcıya kadar taşınması, büyük ekonomik kayıp oluşturmaktadır. Genellikle enerji dağıtım şebekelerinde lüzumsuz yere taşınan bu enerji, taşınan aktif enerjinin yüzde 75 ile yüzde 100 ü arasında olduğu tespit edilmiştir. Projenin 4. Önceliği: Yenilenebilir enerji kaynaklarının (güneş,rüzgar, biyokütle vb.) kullanılmasına geçişin sağlanması. Halen çoğu ülkede enerji için ağırlıklı olarak kömür, petrol ve doğalgaz kullanılmaktadır. Fosil yakıtlar denilen bu kaynaklar yenilenebilir değildir. Bu kaynaklar sınırlıdır, bir gün bitebilir. Rezervler azaldıkça fiyatı da artacaktır. Bunun aksine yenilenebilir enerji kaynakları sürekli olarak kendilerini yeniledikleri için tükenmezler. Gereksiz harcanan enerji, kaybedilen emektir. Enerji verimliliği; enerji girdisinin üretim içindeki payının azaltılması ve yapılan tasarrufla üretimin daha az enerji tüketerek gerçekleştirilmesidir. En ucuz enerji, tasarruf edilen enerjidir. Elde edilen yenilenebilir enerji kaynaklarıyla (güneş, rüzgâr) üretim yapabilecek enerji tesisleri kurulabilecektir. Bu projemizle ülke ekonomisine, ülkenin enerji bağımlılığının azaltılmasına, çevre ve hava kirliliğinin önlenmesine, dünya fosil yakıtlarının korunmasına, küresel ısınmanın olmamasına katkıda bulunabileceğiz. Bu projenin sloganı APİS daha güçlü atılımlar için birikimdir, kaybolan enerji değil bu ülkenin verimliliğidir. Projenin 5. Önceliği: Üretim faaliyetlerinde enerji verimliliğinin arttırılması. Birincil önceliğimiz her alanda enerji verimliliğini ve tasarrufunu maksimum seviyede sağlamak, nükleer, kömür, doğalgaz, petrol gibi yeni enerji yatırımları yapmak yerine, kullanılamayan ve boşa harcanan enerji kaçaklarını, kayıplarını, teknolojiden, üretimden, yönetimden kaynaklı yanlış, gereksiz, fazla enerji kullanımlarını önlemek olmalıdır. Eski yapılar da mümkün olduğunca belli hedefler ve süreler çerçevesinde iyileştirilerek enerji verimli-tasarruflu hale getirilmelidir. Dünya elektrik enerjisi tüketiminin yılda ortalama yüzde 2,7 artarak 2030 yılında, 2003 değerinin iki katına çıkacağı tahmin edilmektedir. 2030 yılında ise 30,116 milyar kwh ye ulaşacak olan elektrik enerjisi tüketiminin yüzde 29 nun OECD ülkelerinde, yüzde 71 nin ise OECD dışı ülkelerde tüketileceği tahmin edilmektedir. Yıllık elektrik enerjisi tüketimi artış oranının OECD dısı ülkelerde yüzde 3,9, OECD ülkelerinde ise yüzde 1,5 olacağı öngörülmektedir. 2003 2030 projeksiyon döneminde en çok elektrik enerjisi tüketimi artısı 1,963 Milyar kwh ile ABD ve 4,300 Milyar kwh ile Çin de olması beklenmektedir. Ülkemizde elektrik talebinin karşılanmasında doğalgaz kaynaklı elektrik enerjisi üretimi yüzde 48,3 ile ilk sırada gelmekte, bunu sırasıyla yüzde 28,5 ile kömür ve yüzde 18,6 ile hidroelektrik kaynaklar takip etmektedir. Dünyada elektrik enerjisi üretiminin yüzde 20 sinin bile üretilmesinde kullanılmayan bir kaynak olan doğalgazın ülkemizde bu seviyede tüketilmesi oldukça tehlikelidir. İthal edilen doğalgazın yüzde 53 ü elektrik üretiminde kullanılmaktadır. Hidroelektrik üretimi açısından ülkemiz dünya ortalaması olan yüzde 12 seviyesinin oldukça üstünde olup, bunun dışındaki yenilenebilir kaynaklar yoluyla karşılanan talep ise genel üretim içerisinde çok düşük seviyede kalmaktadır. Uygulanacak enerji politikalarının, enerji arz güvenliğini sağlayabilecek biçimde düzenlenmesi gerekmektedir. Bu doğrultuda dışa bağımlılığın azaltılması, yeni ve yenilenebilir kaynaklara yönelme, enerji potansiyelinin etkin ve verimli kullanılması, ithal kaynaklara bağımlılığın azaltılması kaçınılmaz hale gelmiştir. Enerji üretimi artırılamıyorsa, mevcut enerjinin verimli kullanılmasına yönelik çalışmalar hızlandırılmalıdır. Teknik Danışman / Mehmet ARSLAN 13
APİS Projesi desteklenmeli Röportaj: Cansu Sünel - ML / 9G Hakan Ekren - ATL / 11D APİS Projesi ile ilgili görüşlerini aldığımız İl Milli Eğitim Müdürü Atilla Gülsar dan da projemize tam destek geldi. Gülsar, projenin mutlaka desteklenmesi gerektiğini belirterek, diğer kamu kurumlarına da örnek olacağını dile getirdi. Atilla Gülsar ın sorularımıza verdiği cevaplar şöyle: -Okulumuzun gerçekleştirdiği APİS Projesi hakkında neler düşünüyorsunuz? -İyi niyetle yola çıkılmış bir proje. Bir ara çeşitli aksamalara uğradı, ancak toparlandı ve yeniden başlandı. Bu tür projelerin daha da yaygınlaşması lazım. Okulunuz, 40 okul ile ilgili bir çalışma yaptı. Değişik projeler olsaydı, bir 40 daha, belki bir 40 daha yapılsaydı derken Bursa daki tüm okulların kompanzasyon sistemi döşenirdi ve enerji verimliliği konusunda daha da ciddi davranılırdı aslında. Burada, okul müdürlerine, öğretmenlere daha fazla proje yapmak düşüyor. Önemli bir proje, tebrik ediyorum. Sonuç itibari ile de güzel oldu. APİS Enerji Verimliliği Projesi nin amaçlanan hedef doğrultusunda gerek kurumumuz, gerekse yaşadığımız kent için çok faydalı olacağını düşünüyorum. Okullarımızda elektrik tesisatlarından kaynaklanan israfı boyutlarıyla düşünürsek, ülkemiz için ciddi bir kazanç sağlanabilir. Bu proje desteklendiği takdirde enerji verimliliği açısından ciddi kazanımlar sağlanacaktır. Kayıp-kaçak ve elektrik sarfiyatına ödenen cezayı kısa bir sürede amorti edecektir. -Bu projenin yaygınlaşmasının ne tür kazançları olabilir? -Enerji israfının mutlaka önlenmesi lazım. Bu proje yaygınlaşırsa israf önlenir. Türkiye nin de aslında buna ihtiyacı var. Bunu da sadece okullar olarak düşünmemek lazım, devlet daireleri 14
veya özel şirketlerle bir bütün olarak görmek gerekiyor. APİS Projesi yle gerek enerjinin verimli kullanılması, gerekse de okul-öğrenci-vatandaş üçgeninde eğitimler verilmesi başarılı bir çalışmadır. Projenin diğer okullarımızda da uygulanması ve yaygınlaşması gerekir. -Proje devletin diğer resmi kurumlarında da uygulanabilir mi? Başka bir deyişle bu proje başka nerelerde uygulanabilir? -Bu projenin diğer kurumlarda da uygulanma olasılığı yüksektir. Uygun alt yapının sağlanabildiği her kurumda uygulanabileceğini düşünüyoruz. -APİS Projesi kapsamında, Yıldırım İlçesi ndeki 19 ilköğretim ve ortaöğretim okulu kompanzasyon sistemleri ile tanışacak. Böylece enerjinin verimli kullanılmasının yanında 101 okul, 107 bin öğrenci ve 428 bin vatandaşın tasarruf bilincinin farkına varması da sağlanacak. Aynı projenin diğer okullarda da uygulanması mümkün mü? Bu konuda neler yapılabilir? - Projenin diğer okullarda da uygulanmasında gerekli desteğin verilebileceğini düşünüyoruz. Ancak proje sahiplerinin katkıda bulunmaları gerekmektedir. Bilgi birikimlerinin aktarılması ve projenin ileri taşınarak geliştirilmesi, bir sonraki adım olabilir. -APİS Projesi nin diğer okullarda da yaygınlaşması halinde nasıl bir katkı sağlanabilir? - Enerji dışarıdan satın aldığımız bir meta ve sürekli dışarıya para ödüyoruz. Hatta, ithalatımızın yüzde 70 i enerji tüketimi. Yani büyük paralar gidiyor enerjiye ve dönüşü olmayan paralara bunlar. O açıdan her çeşit enerji tasarrufu bizim için önemli. Yani ne kadar tasarruf edersek, aslında o kadar fazla okul, hastane, spor salonu yaptırırız. Ve de bunların hepsi böyle birbiri ile bağlantılı. Onun için enerji tasarrufu bizler için, ülkemiz için çok önemli bir konu. -Yeterli teknik altyapıya sahip olmayan okullarda maddi zararlara neden olan elektrik tesisatlarının Milli Eğitim Bakanlığı bütçesine getirdiği ek yük nedir? -Okullarımızdaki elektrik tesisatlarında kaynaklanan kayıpların maddi olarak bir yük getirdiği bilinmektedir, ancak rakamsal değeri belli değildir. Okullarımızda elektrik tesisatı kayıplarından kaynaklanan enerji israfı istatistik olarak tutulmamıştır. Fakat bu çalışmanın ivedilikle yapılması da gerekir. -Enerji verimliliği milli güvenlik ile eşdeğer ise biz neden geç kaldık bu tür projelerde? -Enerji verimliliği konusunda uzun yıllardır çalışmalar yapılmaktadır. Ama yaygınlaşması ve bilinçlenme süreci uzun bir dönem gerektirdiğinden, ülke olarak yavaş yol aldığımız söylenebilir. Bu tür projeler önümüzü açıyor ve daha sonra yapılacak işlere ışık tutuyor diyebiliriz. 15
Proje hedef grupları ve nihai yararlanıcıları Hedef grup; Yıldırım İlçesi ndeki kompanzasyon sistemi kurulacak 19 ilköğretim ve ortaöğretim okulu, 25 bin öğrenci, 90 bin veliyi kapsamaktadır. Projenin hedef grubu olan Yeşilyayla Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi Elektrik-Elektronik Teknolojileri Alanı nda öğrenim gören 500 öğrenci, kurulacak olan kompanzasyon sistemleri üretim ve test atölyesinde hem üretime katıltacak, aynı zamanda iş başında eğitim alacaktır. Nihai yararlanıcılar Tasarruf yap, tasarruf oluştur, bilinç yarat düşüncesine göre Yıldırım İlçesi ndeki tüm ilköğretim ve ortaöğretimdeki 101 okul, 107 bin öğrenci ve 428 bin vatandaştır. Bursa Teknik Üniversitesi, Enerji Verimliliği Derneği ve Teknik Eğitim Vakfı aracılığıyla seminer ve kurslar düzenlenecektir. Enerji verimliliği ve kompanzasyon sistemleri üzerine sanayinin ihtiyacına cevap verebilecek eğitimler düzenlenecektir. Nihai yararlanıcılar; orta vadede Bursa halkı ve iş piyasasında çalışanlar, uzun vadede ise ülke halkı. Hedef grupların ve nihai yararlanıcıların ihtiyaçlarını ve sorunlarını tespit ettik ve APİS Projesi ile sorunları ve ihtiyaçları nasıl gidereceğini belirledik. Enerji tasarrufu ve verimliği konusunda (okul, öğrenci, veli ve çevre) bilinçsiz olması, kaynakların gereksiz israfı, kayıpların geri dönülmez çevre felaketlerine neden olması ve çevresel zararlar hedef grup ve nihai yararlanıcılar için bir domino etkisi yaratmaktadır. Kompanzasyon sistemi olmayan okullar Başbakanlık Genelgesi doğrultusunda sistemi kurmak zorundadır. Ancak gerekli ödeneklerin bütçe kaleminde olmaması ve maddi olanaksızlıklar nedeniyle sistem kurulamamaktadır. Bundan dolayı reaktif güç bedeli ödenmekte ve ödenekler gereksiz yere harcanmaktadır. Elektrik- Elektronik Teknolojisi Alanı öğrencilerinin işgücü piyasası için gerekli olan pratik eğitimleri eksik olduğu için, mezun olan öğrenciler iş piyasasına girmekte zorlanmaktadır. Nihai yararlanıcıların bürokratik sistemden dolayı üniversiteokul, üniversite-iş piyasası, iş piyasası-okul arasındaki işbirliği eksikliği bulunmaktadır. Kurumlar arasında bilgi paylaşımı kültürü oluşturulmalıdır. Akademik çalışma yapabilecek ortamların oluşması için gerekli zeminin oluşması, yasal sürecin uzun olması, STK olan ENVER ve TEKEV in sahip olduğu bilgi altyapısı ile geniş kitlelere ulaşmakta zorluk çekmesi, TEKEV üyesi meslek mensuplarının enerji verimliliği konusunda yeterli bilgiye sahip olmalarından APİS Projesi ile hedef ve nihai gruplara enerji verimliği konusunda farkındalık kazandırılacaktır. Projenin başlangıç aşamasında kompanzasyon sistemlerinin imalatını sağlamak amacıyla mevcut atölyenin donatımı yapılacaktır. Gerekli olan finansmanın bir kısmının proje ortaklarından karşılanması hedeflenmektedir. Bu potansiyelin değerlendirilmesi ve enerji verimliliğinin arttırılması amacıyla 5627 Enerji Verimliliği Kanunu, Enerji Kaynaklarının ve Enerjinin Kullanımında Verimliliğin Artırılmasına Dair Yönetmelik, 15/02/2008 tarihli 2008/2 sayılı Başbakanlık Genelgesi ile kamu kurum ve kuruluşlarında enerjinin etkin ve verimli kullanılmasına yönelik tedbirler belirlenmiştir). Bu genelge ile Ulusal Enerji Verimliliği Hareketi başlatılmış ve 2008 yılı Enerji Verimliliği Yılı ilan edilmiştir. Özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarının sosyal sorumluluk projelerine gönüllü katılımları ile kampanyalar, ödüllü yarışmalar, eğitimler, bilinçlendirme çalışmaları ve medya etkinlikleri gerçekleştirilecektir. Ulusal Enerji Verimliliği Hareketi nin bir adımı olarak, El Ele ENVER Hareketi Aralık 2008 tarihinde tüm illerimizde başlatılmıştır. Projenin hedef grubu olan ilköğretim ve ortaöğretim kurumlarına Milli Eğitim Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı tarafından Reaktif Enerji Kullanımı konulu yazı gönderilmiştir. Yazının içeriği kompanzasyon sistemlerinin zorunlu olduğu yönündedir. Kompanzasyon sistemini kurmayan okullar reaktif sayacı olmadığı için, aktif tüketim miktarının yüzde 90 ı oranında cezalı reaktif bedeli ödemektedir. Bursa ilindeki 2011 yılında tüm resmi dairelere toplam 2.297.527,21 TL ceza kesilmiştir. Yüksek tarifeden gönderilen faturaların ödenmesinde, sınırlı bütçe imkanları nedeniyle ödenek tahsisi sıkıntısı yaşanmakta, zamanında karşılanmayan borçlara vade farkı veya faiz uygulandığı ve okulların elektriğinin kesildiği Milli Eğitim Bakanlığı na intikal ettirilmektedir. Proje konusu zaten yasal bir zorunluluk olduğu için gerekli izin şartı yoktur. Proje, devlet bütçesine katkıda bulunacağı ve enerji verimliliği sağladığı için bakanlıkça da desteklenmektedir. Teknik Danışman / Murat KARATAŞ 16
Proje organlarının kurulması ve çalışması APİS Projesi faaliyet planında; sıralanan faaliyetleri, görev ve sorumluları da içerecek şekilde, her bir faaliyetin nasıl uygulanacağını (yöntemini) belirledik. Proje faaliyetlerini üstlenecek ve yönetecek ekip, projenin başlamasıyla birlikte hemen oluşturuldu. PROJE YÜRÜTME KOMİTESİ (PYK); Proje ile ilgili üst düzey stratejik kararların alınması ve proje çalışmalarının yönlendirilmesi amacıyla, proje faaliyetlerini yürütecek ekip, projenin başlamasıyla birlikte oluşturuldu. Proje Yürütme Komitesi (PYK) gerek mesleki eğitim veren ortaklarımız, gerekse istihdama yönelik kuruluşlar, mesleki eğitim ve istihdam hizmetlerinin işleyişinde sosyal tarafların katılımına imkân veren, sistemin işleyişine ilişkin kararlarda bu kesimin görüş ve önerilerinin alındığı en önemli platform olacaktır. Bu kurulun görevi projenin planına uygun şekilde tamamlanabilmesi için başlangıcından itibaren proje ortakları ve iştirakçileri arasındaki koordinasyonu sağlamak, işbirliği ve uyumlu çalışmayı geliştirmek, kaynak yönetimi, risk yönetimi, değişim yönetimi ve kalite yönetimi için gerekli görev paylaşımını yapmak ve gerektiğinde son kararları almaktır. Çalışmalara yardım etmek ve dokümantasyonu sağlamak üzere bir proje asistanı, doğrudan bu kurula bağlı olarak görev yapar. Proje ortağımız Yıldırım İlçe Milli eğitim Müdürlüğü; bünyesindeki okulların teknik altyapılarını iyileştirmeyi amaçlamaktadır. Proje ortağının görevi; proje kapsamındaki okulların tespiti ve projenin sürdürülebilirliğini artırmaktır. Projenin amaçlarından biri olan Bakanlık bütçesinden elektrik ödemeleri için ayrılan ödeneğin etkin kullanılması, elektrik fatura ödemelerinde tasarruf edilmesini amaçlamaktadır. Proje iştirakçimiz Bursa Teknik Üniversitesi Doğa Bilimleri Mimarlık ve Mühendislik Fakültesi; proje kapsamında fakültede okuyan geleceğin mühendislerine kompanzasyon sistemleri ile ilgili mesleki seminerler ve enerji verimliliği konusunda farkındalık yaratılacaktır. Proje iştirakçimiz Enerji Verimliliği Derneği Bursa Şubesi (ENVER); dünyada verimlilik merkezli çalışmalar yaygınlaşmakta, tüm ülkeler ve büyük kuruluşlar yüksek bütçeler kullanarak, bu alanda araştırma ve geliştirme faaliyetleri yürütmektedir. Ülkemizde de çeşitli kurum ve kuruluşlar, enerji verimliliği konusunda çalışmalar yapmaktadır. ENVERDER bir sivil toplum örgütü olarak teşekkül edilmiştir. Öncelikli amacı enerjinin etkin ve verimli kullanılabilmesi için farkındalık oluşturmak, ayrıca bilimsel ve teknik araştırmalar yaptırmak ve sonuçlarını kamu kuruluşları ve vatandaşlar ile paylaşarak verimliliği arttırmaktır. Dernek, güçlü yönetimi, nitelikli teknik altyapısı ile başarılı kampanyalar, promosyonlar ve etkinlikler düzenleyerek toplum üzerinde enerji verimliliği konusunda kısa zamanda farkındalık oluşturmayı başarabilmiştir. Bu nedenle ENVER ile işbirliğine gidilmiş olup enerji verimliliği ve tasarrufu alanlarında seminerler verilecektir. Proje iştirakçimiz Teknik Eğitim Vakfı (TEKEV): Endüstrinin ve hizmet sektörlerinin ihtiyaç duyduğu meslekî formasyonu verecek teknik öğretmen üyelerine, hizmet içi eğitim düzenlenecek, öğretmenlerin mesleki yeterlilikleri artırılacak, piyasanın aradığı niteliklerde öğrenci yetiştirilmesine katkıda bulunularak, projenin devamlılığı ve sürekliliği sağlanıp, etkililiği artırılacaktır. PROJE UYGULAMA KOMİTESİ (PUK): Proje Uygulama ekibi, 12 aylık proje süresince her biri sorumluluklar üstlenecek olan öğretmen ve öğrencilerden meydana gelecektir. Proje kapsamında planlanan faaliyetleri yönetmek üzere Yeşilyayla Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi tarafından projenin başlamasıyla birlikte hemen oluşturulacaktır. Proje yöneticisi, proje koordinatörü, proje asistanı, teknik danışman, mali müşavir, bilgi iletişim teknolojileri ve veritabanı oluşturma uzmanı, Elektrik-Elektronik Teknolojileri Alanı Elektrik Tesisatçılığı ve Pano Montörlüğü Dalı (11 sınıf) işletmelerde staj yapabilecek yeterliliğe gelmiş öğrencilerden oluşmaktadır. 17
İşte APİS Projesi nin uygulayıcıları Proje Yöneticisi Okul Müdürü Ayhan AKBULUT Yeşilyayla Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi Müdürü Ayhan Akbulut, 26 Ocak 1961 yılında İstanbul da dünyaya geldi. Arnavutköy İlkokulu, Gaziosmanpaşa Ortaokulu, İstanbul Yapı Meslek Lisesi ve Gazi Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Yapı Eğitimi Ana Bilim Dalı nda eğitim gören Akbulut, ağırlıklı olarak eğitim yönetimi, toplam kalite yönetimi ve proje hazırlama konularında olmak üzere çok sayıda eğitime katıldı. Öğretmenlik hayatına 1989 yılında Hürriyet Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi nde başlayan Akbulut, yaklaşık 2,5 yıldır Yeşilyayla Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi nde görev yapıyor. Okul Müdürü Akbulut, evli ve 3 çocuk babası. Proje Yöneticisi Müdür Başyardımcısı Abdurrahman KAYA 1960 Diyarbakır Ergani doğumlu olan Okul Başmüdür Yardımcısı Abdurrahman Kaya, ilk, orta ve lise öğrenimini Diyarbakır da tamamladıktan sonra, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi nden mezun oldu. Öğretmenlik görevine Ordu Fatsa Endüstri Meslek Lisesi nde başlayan Başmüdür Yardımcısı Kaya, meslek yaşamı süresince çok sayıda ödül aldı. Evli ve 3 çocuk babası olan Kaya, Yeşilyayla EML de görev yaptığı süre içerisinde okulun pek çok başarılarına katkı sağladı. 2010 yılında okulun Toplam Kalite Ekip kategorisinde Türkiye 1. liği elde etmesinde etkin ol oynayan Kaya, APİS Projesi nde de özverili çalışmaları ile dikkat çekti. Proje Koordinatörü Levent YAZICI Yeşilyayla Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi Müdür Yardımcısı Levent Yazıcı, 1976 yılında Artvin de doğdu. Kocaeli Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Elektrik Öğretmenliği Bölümü nde okuyan Yazıcı, 1999 yılında öğretmenliğe başladı. 2012 yılında Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı nda Eğitim Yönetimi Teftişi Planlaması ve Ekonomisi Bölümü nde Yüksek Lisans yapan Levent Yazıcı, 2013 yılında da A.Ü. İktisat Fakültesi Kamu Yönetimi Bölümü nden mezun oldu. Bugüne kadar çeşitli kurs ve seminerlere katılıp, eğitim görevlisi olarak görev yapan Yazıcı, AB ve bakanlık projelerinde görev aldı. Teknik Danışman Şeref AKDENİZ 1970 yılında Akhisar da doğan Şeref Akdeniz, ilk, orta ve lise eğitimimi Akhisar da, üniversiteyi Malatya İnönü Üniversitesi ve Elazığ Fırat Üniversitesi nde tamamladı. 1991 yılında Elazığ Gazi Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi nde Teknik Öğretmen olarak mesleğe başlayan Akdeniz, 2004 yılı Eylül ayına kadar Elazığ ın çeşitli kurumlarında görev yaptı. 2004 te Bursa ya atanan Akdeniz, çeşitli okullarda görev yaptıktan sonra, 2012 de Yeşilyayla Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi Müdür Yardımcılığı görevine getirildi. Akdeniz, bugüne kadar çeşitli kurs ve seminerlere katıldı. Teknik Danışman Mustafa BENLİ 1969 yılında Aydın da doğan Mustafa Benli, Trakya Üniversitesi Teknik Bilimler Meslek Yüksek Okulu ndan 1989 yılında mezun oldu. 1991 de Osmangazi Mesleki Eğitim Merkezi nde mesleğe adım atan Benli, Yeşilyayla Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi ndeki görevine ise 2004 yılında başladı. 2012 den itibaren de Elektrik-Elektronik Alanı nda Laboratuvar Şefi olarak görev yapan Benli, meslek yaşamımda sayısız eğitime katıldı ve çok sayıda takdir, teşekkür ve başarı aldı. APİS Projesi nde Teknik Danışman olarak görev alan Benli, evli ve 2 çocuk babası. Teknik Danışman Selim ŞEN 1983 Bursa doğumlu olan Selim Şen, Demirtaş Endüstri Meslek Lisesi ni bitirdikten sonra Anadolu Üniversitesi Elektrik Bölümü nde önlisans, Kocaeli Üniversitesi nde de Elektrik Öğretmenliği üzerine lisansını tamamladı. 3 yıldır Yeşilyayla Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi nde Elektrik Elektronik Teknolojisi Alan Öğretmeni olarak görev yapan Şen, öğrencilerin uygulamalara aktif olarak katılmasını sağlayarak, iş hayatına hazır bir şekilde mezun edilmelerine katkı koydu. Şen, APİS Projesi nde Teknik Danışmanlık görevini üstlendi. 18