İLERİ WORD Hazırlayan : Öğr. Grv. Mahmut KANTAR

İLERİ WORD Hazırlayan : Öğr. Grv. Mahmut KANTAR

İÇİNDEKİLER 3.1. Biçimlendirme... 4 3.1.1. Metin... 4 3.1.1.1. Grafiksel Nesnelerin Metin Hizalama Seçenekleri... 4 3.1.1.2. Bul Değiştir özelliğini kullanma (Satır aralığı, Paragraf aralığı gibi)... 5 3.1.1.3. Özel Yapıştırma seçeneklerini kullanma... 6 3.1.2. Paragraf... 8 3.1.2.1. Paragraflar içinde satır aralığı orantılı, birden fazla, en azından tam olarak, sabit olarak uygulama.... 8 3.1.2.2. Paragraf sayfalandırma seçeneklerini uygulama, kaldırma.... 10 3.1.2.3. Çok düzeyli listeler uygulama, düzenleme... 13 3.1.3. Stiller... 14 3.1.3.1. Bir karakter stili oluşturmak, değiştirmek... 14 3.1.3.2. Bir paragraf stili oluşturmak, değiştirmek... 16 3.1.4. Sütunlar... 17 3.1.4.1. Metni sütunlara bölme.... 17 3.1.4.2. Sütun genişliklerini ve aralığı değiştirmek. Sütunlar arasına çizgi eklemek, kaldırmak... 18 3.1.4.3. Bir sütuna sütun sonu eklemek, silmek... 19 3.1.5. Tablolar... 20 3.1.5.1. Bir tabloyu otomatik biçimlendirmek / tablo stili uygulamak... 20 3.1.5.2. Bir tablo hücrelerini birleştirme, bölme... 20 3.1.5.3. Hücre kenar boşluklarını, hizalama, metin yönünü değiştirme... 21 3.1.5.4. Otomatik olarak her sayfanın üst başlığında satır(ları) tekrarlatma... 22 3.1.5.5. Sayfalar arasında satır(ları) taşımaya izin verme, izin vermeme... 23 3.1.5.6. Verileri sıralamak... 24 3.1.5.7. Bir metni tabloya dönüştürme... 25 3.1.5.8. Bir tabloyu metine dönüştürmek... 26 3.2. Referanslar... 27 3.2.1. Başlıklar, Dipnotlar ve Sonnotlar... 27 2

3.2.1.1. Grafiksel nesne ve tabloların altına, üstüne başlık eklemek... 28 3.2.1.2. Bir etiket başlığı ekleme silme... 29 3.2.1.3. Başlık numarası biçimini değiştirme... 29 3.2.1.4. Sonnotlar, dipnotlar ekleme değiştirmek... 30 3.2.1.5. Sonnotu dipnota dönüştürme. Bir dipnotu sonnota dönüştürme... 31 3.2.2. Referans Tablosu ve dizinler... 31 3.2.2.1. Belirtilen başlık stillerine ve biçimlere dayalı içindekiler tablosunu oluşturmak güncelleştirmek... 31 3.2.2.2. Resimler tablosunu oluşturmak, güncellemek... 33 3.2.2.3. Dizin girdilerini işaretleme ve dizin oluşturma... 34 3.2.2.4. Dizin girdisini silme ve dizini güncelleştirme... 36 3.2.3. Yer imleri ve Çapraz Referanslar... 36 3.2.3.1. Yer işareti eklemek, silmek... 36 3.2.3.2. Çapraz referans oluşturma silme... 37 3.2.3.3. Bir dizin girişi için bir çapraz referans ekleyin... 38 3.3. Verimliliği Artırma... 38 3.3.1. Alan kullanmak... 38 3.3.1.1. Yazar, dosya adı ve yol, dosya boyutu gibi alanları eklemek, silmek... 38 3.3.1.2. Bir tabloda alana formülü kodu yerleştirme... 39 3.3.1.3. Alan sayı biçimini değiştirme... 41 3.5. Çıkışları düzenlemek... 41 3.5.1. Bölümler... 41 3.5.1.1. Belgedeki bölüm sonlarını oluşturma, düzenleme, silme... 41 3.5.1.2. Bir belgedeki bölümlerde sayfa yönünü değiştirme, sayfayı hizalama, kenar boşluklarını ayarlama... 42 3.5.2. Belge Kurulumu... 44 3.5.2.1. Bir belgeye farklı üstbilgi ve altbilgi eklemek, ilk sayfa olarak ayarlamak, tek ve çift sayfa olarak uygulamak)... 44 3.5.2.2. Bir belgeye filigran eklemek, düzenlemek, kaldırmak... 45 3

3.1. Biçimlendirme 3.1.1. Metin 3.1.1.1. Grafiksel Nesnelerin Metin Hizalama Seçenekleri Belgenizin daha görsel ve işlevsel olması için Word kelime işlemcisine eklenilen nesneleri metin içerisinde yerleştirmeler yapmak gerekir. Bu nesne; Resim, Küçük Resim, Şekil, SmartArt yada Grafik olabilir. Bu nesneler eklendiğinde şerit üzerinde ilgili nesneye ait bağlamsal sekmeler açılacaktır. Her bir nesnenin Biçim bağlamsal sekmesinde yer alan Konum ve Metni Kaydır ifadelerinden yararlanılabilir. Konum seçeneği ile ilgili nesne sayfada konumlandırılır. Belgede bulunan metin ise, nesnenin etrafında konumlanacak şekilde ayarlanır. Bu seçeneğin içerindeki özeliklerden yararlanılabilir. Metin Hizala seçeneği ile metin seçili nesnenin çevresinde kaydırılma seçeneğini uygular. Yine bu seçeneğin altında bulunan özelliklerden yararlanılabilir. 4

3.1.1.2. Bul Değiştir özelliğini kullanma (Satır aralığı, Paragraf aralığı gibi) Bir belge içerisinde bir karakter ya da bir metin parçasını bulmak ve yeni bir değer ile değiştirmek çok sık kullanılan bir uygulamadır. Böyle bir uygulama ek olarak, yine bir belge içerisindeki yer alan satır aralıklarını, paragraf aralıklarını vb. pek çok uygulamayı da değiştirebilirsiniz. Bunun için yine bul değiştir penceresini açmak gerekmektedir. Giriş sekmesi Düzenleme grubundan Değiştir ifadesi tıklanır. Açılan pencereden Tüm seçenekler butonu tıklanarak ayrıntıların görülmesi sağlanır. 5

Öncelikle Aranan kutucuğuna tıklanarak, aranan değerler belirlenmelidir. Aranan değeri belirlemek için, sol alt kısımda yer alan Biçim ve Özel butonlarından faydalanılabilir. Örneğin; belgenin herhangi bir yerinde bulunan tek satır aralığını, 1,5 satır olarak değiştireceğimizi düşünelim. Bunun için Biçim butonu tıklatılarak, açılan listeden Paragraf ifadesi tıklanır. Paragrafı Bul penceresi açılacaktır. Bu pencerede Satır aralığı kısmından Tek ifadesi seçilerek Tamam butonuna basılır. Böylece değiştirme yapılacak satır aralığının bulunma sürecini tamamlamış olduk. İkinci aşamada, Yeni değer kutucuğuna tıklanarak aynı işlem sürecini yaparız. Satır aralığı kısmından 1,5 satır aralığı ifadesi seçilerek Tamam butonuna basılır. Aranan ve Yeni değer ifadeleri tamamlandıktan sonra, bu değişiklikleri uygulamak için Değiştir, Tümünü Değiştir, Sonrakini Bul ve İptal butonlarından yararlanılabilir. 3.1.1.3. Özel Yapıştırma seçeneklerini kullanma Word belgesinde kopyalamış olduğunuz bir metni veya bir nesneyi bir başka yere yapıştırmak isteyebilirsiniz. Bunu yapmak için klavyeden Ctrl+C - Ctrl + V tuş takımını kullanabilirsiniz. Ya da fare sağ tuşu ile Kopyala Sağ tuş ile Yapıştır seçeneklerine tıklatabilirsiniz. Ancak, Word 2010 sürümünde Sağ tuş tıklandığında nasıl yapıştırmak istendiği sorulmaktadır. 6

Kaynak Biçimlendirmeyi Koru: Kopyalanan metinde herhangi bir biçimlendirme varsa, örneğin; kalın, italik yada renk değişikliği gibi. Bu biçimlendirme yapıştırma aşamasından aynen korunacak demektir. Biçimlendirmeyi Birleştir: Kopyalanan metinde yer alan biçimlendirme, hedefe yapıştırılırken uygun bir şekilde birleştirilerek uygulanır. Örneğin; Kaynak metin 16 punto, Kırmızı, Kalın, İtalik, Altı çizili ise bu metin yapıştırılırken Biçimlendirmeyi Birleştir seçilmişse; yapıştırılacak konumdaki metnin boyutu, Kalın, İtalik ve Altı çizili olarak yapışacaktır. Yalnızda Metni Koru: ifadeden de anlaşılacağı gibi, herhangi bir biçimlendirme olmadan sadece metni yapıştırma işlemini yapacaktır. Özel Yapıştır: Excel, Powerpoint ya da bir web sayfasında bulunan nesneyi kopyalayarak, Word belgenize özel yapıştırabilirsiniz. Özel yapıştırma aşamasında nesneyi bir köprü ile yapıştırarak, kaynakta bulunan nesnenin biçimlendirmesi değiştiğinde hedefteki nesne de biçimlendirmiş olacaktır. Bunu bir örnekle açıklamak gerekirse; Bir Excel belgesinde bulunan tablo kopyalamak için klavyeden Ctrl+C ya da fare sağ tuş kopyala komutu uygulanır. Word belgesi açılarak, Pano grubundan yapıştır komutunun altında yer alan küçük ok işaretine tıklanarak, açılan pencereden Özel Yapıştır ifadesi tıklanır. 7

Açılan pencereden Bağ Yapıştır butonu tıklanır. Türü grubunda yer alan Microsoft Excel Çalışma Sayfası Nesne ifadesi seçilerek Tamam butonuna tıklanır. Eklediğinin bu tablonun kaynağında herhangi biçimlendirme yaptığınızda hedefteki verilerin de biçimlendirildiğini göreceksiniz. 3.1.2. Paragraf 3.1.2.1. Paragraflar içinde satır aralığı orantılı, birden fazla, en azından tam olarak, sabit olarak uygulama. Hazırladığınız belgede satır aralığını yapma, görsellik açısından önemlidir. Satır aralığını paragraflarda farklı yapabileceğiniz gibi, tüm belgede aynı yapabilirsiniz. Öncelikle satır aralığı değiştirilecek paragraflar seçilir. Sonrasında Giriş sekmesi Paragraf grubunda yer alan diğer seçeneği tıklanır. 8

Paragraf penceresi açılacaktır. Açılan pencereden Satır aralığı başlığı altında seçenekler bulunmaktadır. Bunun yanında Değer başlığı altından da özel satır aralığı değerleri girmek mümkündür. Özel yazışmalarda, tezlerde ve 9

ödevlerde tercih edilen satır aralığı 1,5 satır aralığıdır. Ancak son zamanlarda özel değerlerde sık kullanılır olmaya başlamıştır. 3.1.2.2. Paragraf sayfalandırma seçeneklerini uygulama, kaldırma. Bir Word belgesinde birkaç sayfalık metinsel ifadeler yazarken bazı sayfaların sonunda yeni bir paragrafın başladığını, ya da bazı sayfaların başında paragrafın son satırlarının yer aldığını görebilirsiniz. Bu belgenizin görünümü açısından çok ta istenen bir durum değildir. Böyle bir durumu daha düzenli hale getirmek için; Tek kalmış satır içeren paragraf seçilir. Sonrasında Giriş sekmesi yada Sayfa Düzeni sekmesin bulunan Paragraf grubunun sol alt köşesindeki Paragraf imleci tıklatılır. 10

Açılan paragraf penceresinin sol üst kısmında bulunan Satır ve Sayfa Sonu seçeneği tıklanır. Sayfalandırma ve Biçimlendirme özel durumları başlığı altındaki seçenekler uygulanabilir. Bu ifadelerden birkaç tanesini açıklayacak olursak; Tek Kalan Satırları Önle: Bir paragrafın son satırının yeni bir sayfanın başında ya da bir paragrafın ilk satırının sayfanın sonunda bulunmasını engeller. Sonraki ile birlikte tut: Paragrafın bir sonraki paragrafla aynı sayfada bulunmasını sağlar. Satırları Birlikte Tut: Paragraf aynı sayfada bulunmasını sağlar. Önce Sayfa Sonu: Eğer bir paragraf başında başlık varsa, bu başlığın yeni bir sayfaya aktarılmasını sağlar. Satır numaralarını gösterme: Eğer satırlar otomatik olarak numaralandırılmışsa, seçili paragrafların satırları önüne numara görülmeyecektir. Heceleme yok: Seçili paragrafların satırlarında - (tire) ile hecele yapmamızı önleyektir. Tek kalan satırları önle seçeneğini bir örnekle açıklamaya çalışalım. 11

Yukarıdaki şekildeki gibi üst sayfada paragrafın bir satırı, diğer sayfada ilgili paragrafın diğer sayfaları bulunmaktadır. İlk satırın diğerleriyle beraber olması için; ilgili paragraf seçilir. Sonrasında Paragraf penceresi açılarak, Satır ve Sayfa Sonu başlığı altındaki Tek kalan satırları önle kutucuğu işaretlenir. Böylece bölünmüş satır birleşmiş olacaktır. Önce sayfa sonu seçeneğini bir örnekle açıklayacak olursak; Yukarıdaki şekildeki gibi alt sayfada bir başlık paragrafın sayfa içerisinde bulunduğu görülmektedir. Başlığın yeni bir sayfaya aktarılması için; başlık satırının başına tıklatılır. Sonrasında Paragraf penceresi açılarak, Satır ve Sayfa Sonu başlığı altındaki Önce sayfa sonu kutucuğu işaretlenir. Böylece başlığın yer aldığı paragraf yeni bir sayfaya taşınmış olur. 12

3.1.2.3. Çok düzeyli listeler uygulama, düzenleme Bir liste oluştururken bazı bilgilerin alt kümede bulunması gerekebilir. Bu durumda çok düzeyli liste kullanmak gerekecektir. Tek düzeyli listelerdeki gibi çok düzeyli listelerde de madde işaretleri ve numaralandırma kullanılabilir. Bununla birlikte çok düzeyli listelerde her ikisini de karışık olarak kullanmak mümkündür. Örneğin; birincil düzey madde işareti iken, ikinci düzey numaralandırma olabilir. Çok düzeyli liste oluşturmak için önce liste hazırlanır. Sonrasında, bu liste seçilerek Giriş sekmesinde bulunan Paragraf grubu içerisinde Çok Düzeyli Liste simgesi tıklanır. 13

Açılan görünümden Yeni Çok Düzeyli Liste Tanımla seçeneği tıklanır. Karşımıza gene pencerede sol tarafta Düzeyler görülmektedir. Düzey, maddelerin hiyerarşik sırasıdır. Örneğin yıkarıdaki şekilde gösterilen Fen Edebiyat Fakültesi ifadesi birinci düzey, onun altında bulunan Fizik ifadesi ikinci düzey bir listedir. Burada her bir düzey için sayı stili ve sayı biçimi ayarlanarak Tamam butonuna basılır. Sonuçta listenize madde numarası yada madde işaretleri verildi. Ama istenilen tam olarak gerçekleşmedi. Son olarak ikinci düzeyde görülen her başlığın başına fare ile tıklanır ve bir kez klavyeden Tab tuşuna basılır. Böyle; üçüncü düzey başlık için de iki kez, dördünü düzey başlık için üç kez Tab tuşuna basmak gerekmektedir. 3.1.3. Stiller Belgeniz içinde bulunan metinleri tek tek biçimlendirmek yerine, var olan bir stil paketini metne uygulayarak kolayca biçimlenmesini sağlayabilirsiniz. Stil içerisinde; yazı tipi adı, boyutu, rengi, paragraf ayarları gibi pek çok özelliğin yer aldığı paketler oluşturabilir, bu paketi hızlı ve kolayca metinlere uygulayabilirsiniz. Stiller Giriş sekmesinde Stiller grubu içerisinde bulunmaktadır. Word birkaç stil türü sunmaktadır. Karakter ve paragraf stilleri belgedeki metinlerin büyük bölümünün görünümünü belirler. Bazı stiller hem karakter hem de paragraf stili olarak çalışır ve bunlar bağlantılı stiller olarak ifade edilir. 3.1.3.1. Bir karakter stili oluşturmak, değiştirmek Karakter stilleri bir karakter simgesiyle gösterilir. Şekilde 1 numaralı a simgesi ile gösterilmektedir. Stili kelimenin tamamına uygulamak için kelimede herhangi bir yer tıklatılır. İstenirse, stili birden çok kelimeye uygulamak için birkaç kelime de seçilebilir. 14

Karakter stilleri, metne uygulanabilecek yazı tipi adı, boyutu, yazı rengi, kalın, italik, alt çizgi, kenarlık ve gölgelendirme gibi bazı biçimlendirme özelliklerini içerir. Satır aralığı, metin hizalama, girinti ve sekme durakları gibi birtakım paragraf özelliklerini etkileyen biçimlendirmeleri içermemektedir. Karakter stilini oluşturmak için; yukarıdaki şekilde sol alt köşede bulunan Yeni Stil butonu tıklatılır. 15

Yeni stil penceresinde Adı kutucuğuna herhangi bir ad yazılır. Stil Türü kutucuğundan Karakter ifadesi seçilir. Sonrasında Biçimlendir bölümü altında yer alan yazı tipi, boyutu, Kalın, İtalik gibi biçimlendirmeler seçilerek Tamam butona tıklanır. Böylece yeni bir karakter stili oluşturulmuş olunur. İlgili kelime yada kelime grubu seçilerek stiller penceresi içerisinde oluşturduğunuz karakter stili üzerine tıklatarak uygulanması sağlanmış olunur. Var olan karakter stilini değiştirmek için; İlgili stil üzerine tıklanarak, sağ tarafta bulunan küçük ok işaretine tıklanır. Açılan küçük pencerede Değiştir ifadesi tıklanarak, stil penceresinin açılması sağlanır. Bu pencerede gerekli biçimlendirmeler yapılarak Tamam butonuna tıklanır. 3.1.3.2. Bir paragraf stili oluşturmak, değiştirmek Karakter stilleri bir karakter simgesiyle gösterilir. Şekilde 2 numaralı simgesi ile gösterilmektedir. Stili paragrafın tamamına uygulamak için paragraf seçilir. İstenirse, stili birden çok paragrafa uygulamak için birkaç paragraf da seçilebilir. 16

Karakter stiline ek olarak satır aralığı, paragraf aralığı gibi biçimlendirmeler de eklenebilir. Karakter stili oluşturma, uygulama ve değiştirme özelliklerine benzer uygulamalar paragraf biçimleri için de geçerlidir. Hem karakter hem de paragraf stili olarak kullanılan stil 3 sayısı ile a ifadesi ile temsil edilmektedir. Bu stil, özellik belge içerisinde bulunan başlıklar içindir. Başlık stilleri ileri kısımlarda ayrıntılı olarak ifade edilecektir. 3.1.4. Sütunlar 3.1.4.1. Metni sütunlara bölme. Hazırladığınız belgeyi tıpkı üniversite sınavında karşına gelen soru kitapçığında olduğu gibi, ya da gazetelerde gördüğünüz gibi sütunlara bölebilirsiniz. Bu tüm belgeye olabildiği gibi, belgenin bir kısmına da olabilir. Sütunlara böleceğiniz metin seçildikten sonra Sayfa Düzeni sekmesine tıklatılır. Sayfa Yapısı grubu içerisinde Sütunlar simgesi görülecektir. Açılan listeden Diğer Sütunlar ifadesi tıklanır. 17

Yukarıdaki şekilde sütun sayısı seçilerek Tamam butonuna tıklanır. 3.1.4.2. Sütun genişliklerini ve aralığı değiştirmek. Sütunlar arasına çizgi eklemek, kaldırmak Yine aynı pencereden Genişlik ve Aralık kutucuklarından gerekli ölçüler girilir. Sağ tarafta bulunan Araya çizgi koy kutucuğu işaretlenerek, sütunlara bölünmüş ve arasına çizgi konulmuş hale gelmiş olacaktır. 18

3.1.4.3. Bir sütuna sütun sonu eklemek, silmek Bölmüş olduğunuz sütunlara sütun sonu eklemek mümkündür. Bunun için sütün sonu eklenecek konuma fare imleci tıklanarak, Sayfa Düzeni sekmesinde Sayfa Yapısı grubunda yer alan Kesmeler simgesi tıklatılır. Açılan pencereden Sütun ifadesi tıklanarak sütun sonu yapılmış olur. 19

3.1.5. Tablolar 3.1.5.1. Bir tabloyu otomatik biçimlendirmek / tablo stili uygulamak Stiller sadece metinsel ifadeler için değildir. Oluşturmuş olduğunuz bir tabloyu Word 2010 içerisinde gelen hazır stiller uygulayarak daha görsel hale getirebilirsiniz. Tablo stilleri bağlamsal sekmelerde açıldığı için, öncelikle bir tablo oluşturmak ve bu tablo üzerine fare imlecini konumlandırmak gerekir. Hatırlanacağı gibi tablo oluşturmak için; Ekle sekmesinden Tablo simgesine tıkatıldığında açılan alt listeden tablo oluşturma seçeneklerini görebiliyorduk. İstenilen hücre sayısına bağlı olarak bir tablo oluşturmuş olalım. Bu aşamadan sonra tablo üzerine fare imlecini konumlandıralım. Sekmeler içerisinde Tablo Araçları bağlamsal sekmesi içerisinde Tasarım sekmesine tıklatalım. Bu sekmede Tablo stilleri grubu içerisinde yer alan herhangi bir stil üzerine gelindiğinde ön izleme olarak tablonuzun biçiminin değiştiğini göreceksiniz. 3.1.5.2. Bir tablo hücrelerini birleştirme, bölme Belge içerisinde oluşturduğunuz tablolarda aynı satır yada aynı sütunda bulunan bazı hücrelerin birleşmesi, bazılarının da bölünmesi gerekebilir. Hücre birleştirmek için; komşu hücreler seçilir. Sonrasında Tablo Araçları bağlamsal sekmesi içerisinde bulunan Düzen sekmesi tıklatılır. Birleştir grubu içerisinde Hücreleri Birleştir düğmesine tıklatılır. Bu şekilde hücre birleştirme işlemi gerçekleşmiş olur. 20

Hücre bölmek için; bölünecek hücre seçilir. Sonrasında Sonrasında Tablo Araçları bağlamsal sekmesi içerisinde bulunan Düzen sekmesi tıklatılır. Birleştir grubu içerisinde Hücreleri Böl düğmesine tıklatılır. Açılan pencerede satır ve sütun satıları girilerek Tamam butonuna basılır. Böylece hücre bölme işlemi gerçekleşmiş olur. 3.1.5.3. Hücre kenar boşluklarını, hizalama, metin yönünü değiştirme Oluşturduğunuz tablo içerisindeki hücrelerin kenar boşluklarını, metin yönünü, metnin hücre içerisindeki yatay ve dikey konumlarını düzenleyebilirsiniz. Bu tür düzenlemeleri yapabilmek için ilgili hücreleri yada tüm tabloyu seçmek gerekir. Seçme işleminden sonra yine Tablo Araçları bağlamsal sekmesi altındaki Düzen sekmesinde bulunan Hizalama grubundan yararlanılacaktır. 21

Hücre kenar boşlukları için; Düzen sekmesi, Hizalama ve Hücre Kenar Boşlukları işlem süreci gerçekleştirilir. Açılan pencerede gerekli ölçüler girilerek Tamam butonuna tıklanır. Hizalama seçeneği yatay ve dikey konumlarda dokuz farklı durumda gerçekleşmektedir. Hücrelerin seçme işleminden sonra yine Düzen, Hizalama ve hizalama seçenekleri işlem süreci gerçekleştirilecektir. Her bir hizalama simgesi üzerine gelindiğinde açıklama penceresi açılarak, ilgili hizalama simgesinin adı ve ne işe yaradığına dair bilgiler verecektir. Örneğin; birinci satırı hem yatayda hem de dikeyde ortalamak için; Birinci satır seçilir, Düzen, Hizalama seçeneklerinden orta grupta ortada bulunan Dikey Ortaya Hizala seçeneği tıklanır. Metnin yönünü değiştirmek için; yine seçme işleminden sonra Düzen, Hizalama, Metin Yönü işlem süreci ile her tıklamada metnin yönünün değişimi gerçekleştirilebilir. 3.1.5.4. Otomatik olarak her sayfanın üst başlığında satır(ları) tekrarlatma Bazen birkaç sayfalık tablolar oluşturmak gerekebilir. Böyle durumlarda ikinci, üçüncü sayfalarda başlık satırlarının tekrarlanması kullanışlılık açısından önemlidir. Otomatik olarak her sayfanın üstünde ilk satırların tekrarlanması için; Tekrarlanacak satır seçilir, Tablo Araçları bağlamsal sekmesi Düzen sekmesine tıklanır. 22

Şeridin solunda yer alan Tablo grubu içerisinde Özellikler simgesi tıkatılır. Tablo Özellikleri penceresi açılacaktır. Bu pencerede Satır ifadesi tıklatılır. Satır özellikleri arasında Her sayfanın üstünde üstbilgi satırı olarak yinele kutucu işaretlenerek Tamam butonuna tıklanır. 3.1.5.5. Sayfalar arasında satır(ları) taşımaya izin verme, izin vermeme Birden çok sayfayla çalışıyor ve tablonuz bu sayfaları da kaplıyorsa, bazı satırlarınızın isteğiniz dışında sayfa sonlarında bölündüğünü göreceksiniz. Bu gibi istenmeyen durumları ortadan kaldırmak için tablo seçilerek, Tablo Araçları bağlamsal sekmesi Düzen sekmesine tıklanır. 23

Şeridin solunda yer alan Tablo grubu içerisinde Özellikler simgesi tıkatılır. Tablo Özellikleri penceresi açılacaktır. Bu pencerede Satır ifadesi tıklatılır. Satır özellikleri arasında Sayfa sonlarında satır bölünebilir kutucu işareti kaldırılarak Tamam butonuna tıklanır. 3.1.5.6. Verileri sıralamak Tablo içerisindeki sayısal ve metinsel verilerinizi sıralayabilirsiniz. Bunun için tablo seçilerek Tablo Araçları bağlamsal sekmesi Düzen sekmesi tıklanır. Sağ kısımda bulunan Sırala düğmesi tıklatılır. Sıralama ölçütü olarak hangi sütuna / sütunlara göre yapılacağını, Türü kutucuğundan niteliği, Artan/Azalan seçenekleri işaretlenerek sıralama kriterleri belirlenir ve Tamam butonuna tıklanır. 24

3.1.5.7. Bir metni tabloya dönüştürme Word 2010 da yazmış olduğunuz bazı metinsel ifadeleri tabloya dönüştürebilirsiniz. Bunun için öncelikle metin seçilerek, Ekle sekmesinden Tablo düğmesi tıklanır. Açılan listeden Metni Tabloya Dönüştür ifadesi tıklanır. 25

3.1.5.8. Bir tabloyu metine dönüştürmek Bir önceki başlıkta anlatılanları tersine, bir tabloyu metinsel forma dönüştürmek gerekebilir. Bunun için tablo seçilerek Tablo Araçları bağlamsal sekmesi altındaki Düzen sekmesi Veri grubu altında Metne Dönüştür butonuna tıklatılır. 26

Açılan pencereden satır ve sütunlarda ayırıcıların ne olması gerektiği belirtilerek Tamam butonuna tıklanır. 3.2. Referanslar Hazırladığınız belgede kullandığınız nesneler bir yerlerden alınmış ise alınan konumlara atıf yapmak, alıntılarınıza referans göstermeniz bilimsel ve etik sorumluluk açısından çok önemlidir. 3.2.1. Başlıklar, Dipnotlar ve Sonnotlar Başlıklar her bir nesnenin altında yada üstünde bulunması gereken ögelerdir. Bu ögeler ilgili nesne hakkında açıklayıcı bilgiler sunmalıdır. Dipnot ve Sonnot birtakım yazılı belgeler hazırlanırken yararlanılan kaynakları, açıklamaları ve alıntıları ifade eden küçük notlardır. Dipnotlar sayfanın altında, sonnotlar belgenin sonunda yer alırlar. 27

3.2.1.1. Grafiksel nesne ve tabloların altına, üstüne başlık eklemek Bir tabloya ya da bir resme başlık eklemek için öncelikle nesneyi seçmek gerekir. Nesne seçilmelidir. Sonrasında Başvurular sekmesine tıklanarak Resim Yazısı Ekle simgesine tıklanır. Eklediğiniz nesne resim ise Etiket kutucuğundan Resim etiketi seçilir. Sonrasında bu başlığın konum olarak altına mı ya da üstüne mi konulacağı karar verildikten sonra Tamam butonuna tıklatmak yeterli olacaktır. Bu işlemden sonra otomatik olarak bir etiket ve etiket numarası eklenmiş olacaktır. 28

Sonrasında bu etiket numarasının yanına gerekli açıklama yazılabilecektir. Bu işlem tüm nesneler için de bu şekilde gerçekleşecektir. 3.2.1.2. Bir etiket başlığı ekleme silme Eklemek istediğini nesneye ait bir etiket yoksa, öncelikle bu etiketi oluşturmak gerekmektedir. Bunun için Resim Yazısı penceresin bulunan Yeni Etiket butonuna tıklanarak; Gerekli etiket ismi girilir ve Tamam butonuna tıklanır. Sonrasında bu eklenen etiket uygulanabilir. Etiket silmek için de Etiket Sil butonuna tıklatmak yeterli olacaktır. 3.2.1.3. Başlık numarası biçimini değiştirme Kullanılır durumdaki etiketler için bir numaralandırma tanımlanması gerekmektedir. Bunun için Resim Yazısı penceresinden Numaralandır butonuna tıklanarak Resim Yazısı Numaralandır penceresinin açılması sağlanır. Sonrasında gerekli sayı biçimi belirlenir ve Tamam butonuna tıklanır. 29

3.2.1.4. Sonnotlar, dipnotlar ekleme değiştirmek Bir belgeye dipnot ya da sonnot eklemek için Başvurular sekmesine tıklatılarak, bu sekme içerisinde Dipnotlar grubunun sol alt köşesindeki Dipnot Sonnot simgesine tıklatılır. 30

Dipnotlar genellikle sayfa altına eklenir. Sayı biçimi olarak eğer atıf yapılıyorsa 1,2,3 şeklinde, açıklama yapılıyorsa i, ii, iii şeklinde verilmesi önerilir. Numaralandırma kısmında Sürekli ifadesinin seçilmesi önerilebilir. Ekle butona tıklanarak dipnot eklenmiş olur. Sonrasında dipnot konumuna gidilerek, açıklama yada atıf yazılmalıdır. Sonnot ekleme işlemi yine aynı işlem süreciyle gerçekleşmektedir. Açılan pencereden Sonnot ifadesi seçilir ve devamında Belge sonu seçilerek sonnot ekleme işlemi tamamlanmış olur. 3.2.1.5. Sonnotu dipnota dönüştürme. Bir dipnotu sonnota dönüştürme Belge içerisindeki dipnotları sonnot a, sonnotları dipnolara dönüştürmek mümkündür. Bunun için Dipnot Sonnot penceresi açılarak Dönüştür butonuna tıklatmak yeterlidir. 3.2.2. Referans Tablosu ve dizinler Özellikle kitap, bitirme ödevi ve tez gibi çalışmalarda içindekiler tablosu, tablolar ve resimler dizini gibi bir takım ögeler yapmak gerekir. 3.2.2.1. Belirtilen başlık stillerine ve biçimlere dayalı içindekiler tablosunu oluşturmak güncelleştirmek İçindekiler tablosu oluşturmanın ilk şartı, başlıkların başlık stilleri ile biçimlendirilmiş olmasıdır. Stiller kısmında anlatılan hem karakter hem de paragraf stili olarak anlatılan ve stiller grubu içerisinde yer 31

alan Başlık 1, Başlık 2, Başlık 3 gibi ifadeler le biçimlendirilmiş olması gerekmektedir. Bu stilleri diğerlerinden ayırt eden en önemli özellik, düzeylerinin yani hiyerarşilerinin bu stiller içerisine eklenmiş olmasıdır. Başlıklar başlık stilleri ile biçimlendirildikten sonra, Başvurular sekmesinde yer alan İçindekiler simgesine tıklatılır. Açılan listeden İçindekiler Tablosu Ekle ifadesi tıklanır. İçindekiler Tablosu penceresinde baskı önizleme kısmında içindekiler tablosunun bu işlem bittiğinde nasıl görüneceğine dair bir görüntü bulunmaktadır. Bu görüntünün altında Sayfa numaralarını göster ve Sağa hizalı sayfa numaraları kutucuklarının işaretli olması önerilir. Son olarak Sekme öncüsünü belirleyerek ve Sayfa numaraları yerine köprüler kullan kutucuğu işaretlenip Tamam butonuna tıklanır. Böylece fare imlecini konumlandırdığınız alana içindekiler tablosu oluşmuş olur. 32

Belge üzerinde değişiklik yapıldıktan sonra istenirse içindekiler tablosunu güncelleyebilirsiniz. Bunun için içindekiler tablosunu seçerek Başvurular sekmesinden Tabloyu Güncelleştir simgesi tıklatılır. 3.2.2.2. Resimler tablosunu oluşturmak, güncellemek Resimler tablosu oluşturmanın tek şartı resim yazılarının otomatik olarak verilmesidir. Her bir resme resim yazısı ve açıklama eklendikten sonra Başvurular sekmesinden Şekiller Tablosu Ekle simgesi tıklanır. 33

İçindekiler tablosunda yapılan işaretlemeler yapılarak Tamam butonuna tıklanarak Resim Tablosu oluşturulmuş olur. Aynı şekilde Resimler Tablosu seçilerek Tabloyu güncelleştir simgesi tıklanarak güncelleme işlemi yapılır. 3.2.2.3. Dizin girdilerini işaretleme ve dizin oluşturma Kitaplarda her zaman son sayfalarda görülen, hangi kelimenin hangi sayfalarda kullanıldığını tek tek gösteren bölüme dizin adı verilir. Dizin, bir belgede tartışılan terimleri ve başlıkları, belgede göründükleri sayfalarla birlikte listeler. Dizin oluşturmak için, ana girdi adını ve belgenizdeki çapraz başvuruyu vererek dizin girdilerini işaretleyerek, ardından da dizin oluşturulur. Dizin oluşturmak için öncelikle kelimeleri işaretlemek gerekir. İşaretleme işlemi için Başvurular sekmesinden Dizin grubundan yararlanılabilir. Girdiyi İşaretle simgesine tıklatılır. Bu pencere açıkken belge içerisinden dizine eklemek istediğiniz kelime seçilir ve kopyala komutu uygulanır. Dizin Girdisi İşaretle penceresinde Asıl girdi kutucuğuna tıklatıldığında kopyalanan 34

kelimenin kutucuğa aktarılacağı görülecektir. Bu kelimenin geçtiği tüm sayfaları yada tüm sayfalardaki bu kelimeyi dizene eklemek isteniyorsa, Tümünü İşaretle, sadece ilgili sayfadaki kelime dizine eklenecekse İşaretle butonuna tıklanır ve pencere kapatılır. Ekranda görüldüğü gibi dizine bir kelime eklenmiş oldu. Ekranda görülen bu ifadenin görünmemesi için Giriş sekmesinden Göster/Gizle simgesine tıklatmak yeterli olacaktır. Son aşamada dizin oluşturma kısmını tamamlamak gerekiyor. Bunun için belgenizin sonuna tıklatarak, Başvurular sekmesinden Dizin Ekle düğmesine tıklatılır. 35

Açılan pencerede daha önce belirtilen ayarları yaptıktan sonra Tamam butonuna tıklanır. 3.2.2.4. Dizin girdisini silme ve dizini güncelleştirme Dizin girdisini silmek için belge içerinde atanmış dizin ifadesinin yanında ({XE}) ifadesi tamamen silinmelidir. Eğer bu ifadeyi göremiyorsanız, göster/gizle simgesi ile görünür hale getirebilir ve silme işlemini yapabilirsiniz. Sonrasında dizin listesinin olduğu konuma tıklatılıp, Başvurular sekmesi Dizin grubundaki Dizini Güncelleştir simgesi tıklatılır. Böylece silinen dizinler güncellenmiş olur. 3.2.3. Yer imleri ve Çapraz Referanslar Yer işareti, daha sonra başvurmak üzere adlandırdığınız ve tanımladığınız bir metnin konumunu veya seçimini tanımlar. Örneğin daha sonra düzeltmek istediğiniz bir metni tanımlamak için yer işareti kullanabilirsiniz. Metnin yerini belirlemek için belgeyi kaydırmak yerine Yer işareti iletişim kutusunu kullanarak söz konusu metne rahatlık ulaşabilirsiniz. Yer işaretlerine çapraz başvurular da eklenebilir. 3.2.3.1. Yer işareti eklemek, silmek Yer işareti eklemek istenilen metin ya da metin grubu seçilir. Sonrasında Ekle sekmesinde Bağlantılar grubu altında Yer işareti simgesi tıklatılır. 36

Açılan pencerede Yer işareti adı kutucuğuna konumlandırdığınız alanı temsil edecek bir isim yazmak gerekiyor. Sonrasında Ekle butonuna tıklanarak yer işareti tanımlaması yapılmış olur. İşaretleniş konuma gitmek için yine Ekle sekmesinden Bağlantılar grubundan Yer İşareti simgesi tıklatılır. Devamında açılan listeden gitmek istenilen işaret seçilerek Git butonuna tıklanır. Yer işaretini silmek için yine aynı pencerede işaret seçilerek, Sil butonuna tıklanır. 3.2.3.2. Çapraz referans oluşturma silme Çapraz başvuru ile aynı belgede bulunan bir öğeye çapraz başvuru oluşturabilirsiniz. Bunun için öncelikle ya bir başlık, ya bir resim yazısı, ya da bir tablo yazısının otomatik olarak belgenize eklenmiş olması gerekir. Çapraz başvurunun amacı ye işaretinde verilen özelliği bir başlığa, tabloya ya da resme gönderme yapmak için hazırlanan kısayollar olarak ifade etmek doğru olacaktır. Çapraz başvuru eklemek için Ekle sekmesinden Bağlantılar grubu içerisinden Çapraz Başvuru simgesi tıklatılır. Bir resme çapraz başvuru yapmaya deneyelim. Bunun için resme resim yazısı eklemek gereklidir. Ekledikten sonra; 37

Çapraz başvuru penceresinden Başvuru Türü kutucuğundan Şekil ifadesi seçilir. Başvuru Ekle kutucuğundan Tüm resim yazısı ifadesi seçilir. Ekle butonuna tıklanarak çapraz başvuru oluşturma işlemi tamamlanır. Çapraz başvuru genellikle resimlerde Bakınız Resim 1 gibi ifadelerin ilgili resme yönlendirilmesi için kullanılmaktadır. 3.2.3.3. Bir dizin girişi için bir çapraz referans ekleyin Bir önceki başlıkta anlatıldığı gibi dizinlere, dipnotlara ve sonnotlara da çapraz başvuru eklenebilir. Bunu ekleme süreci yine aynı şekildedir. 3.3. Verimliliği Artırma 3.3.1. Alan kullanmak Belgenizde toplama- çıkarma yada herhangi bir matematiksel işlem yapmak istiyorsanız, yazarın adı, dosya boyutu, ya da adres mektup birleştirme işleminde kullanılabilir. 3.3.1.1. Yazar, dosya adı ve yol, dosya boyutu gibi alanları eklemek, silmek Bir belgeye yazar, dosya adı gibi birtakım bilgileri içeren alanlar eklemek için Ekle sekmesinden Metin grubu içerisinde yer alan Hızlı Parçalar simgesi tıklatılır. Açılan alt listeden Alan seçeneği tıklatılır. 38

Açılan pencerede yazar ismi eklemek için Author ifadesine tıklanarak, biçimi belirlenir ve Tamam butonuna tıklanır. Aynı şekilde dosya adı için FileName, dosya boyutu için FileSize ifadelerine tıklanarak gerekli biçimlendirmeler yapılır ve Tamam butonuna tıklanır. 3.3.1.2. Bir tabloda alana formülü kodu yerleştirme Word de hazırlanan tablolarda sayısal ifadeler varsa, bu sayısal ifadelerle ilgili bir takım sayısal işlemler yapılabilir. 39

Örneğin toplam satırına miktarların toplanmasını sağlan bir formül yazacak olursak, tablo üzerine tıklatıldığında Tablo Araçları bağlamsal sekmesi altındaki Düzen sekmesine tıklatılır. Veri grubu altında yer alan Formül simgesine tıklatıldığında Formül penceresi açılacaktır. Bu pencerede Formül kutucuğuna =SUM(ABOVE) formülü yazılıp Tamam butonuna tıklanır. Bir başka örnekte, miktar sütunundaki en büyük sayıyı bulan bir formül yazmak istenirse; 40

Formül kutucuğuna =MAX(ABOVE) ifadesi yazılarak maksimum sayısının bulunması sağlanabilir. Daha bunun gibi pek çok formül bulunmaktadır. Formül kutucuğunu silerek, İşlev yapıştır kutucuğunda bir formül eklemek mümkündür. 3.3.1.3. Alan sayı biçimini değiştirme Tablolarda matematiksel işlemler gerçekleştirildiğinde sayısal olarak biçimlendirilmesi de gerekmektedir. Örneğin rakam bir para birimi ise yanına ilgili bir para birimi, ya da virgülden sonra ondalık miktarı ayarlanabilir. Formül penceresinden; Sayı biçimi kutucuğundan uygun bir sayı biçimi seçilebilir. 3.5. Çıkışları düzenlemek 3.5.1. Bölümler Özellikle tez ve bitirme ödevleri yazılırken belgenizin bölümler halinde yazılmasını sağlamalısınız. Tez yada bitirme ödevlerinde giriş sayfasına kadar olan kısımlar roma rakamı ile sonrası 1,2,3 seklinde verilmelidir. Yada bazı sayfaların özellikle resim ve tablo yerleştirilecek olanların yatay olması gerekebilir. Bu gibi durumlarda mutlaka bölüm sonu eklemek gerekmektedir. 3.5.1.1. Belgedeki bölüm sonlarını oluşturma, düzenleme, silme Belgeye bölüm sonu eklemek için bölüm sonu eklenecek konma fare imleci tıklanarak, Sayfa Düzeni sekmesinden Sayfa Yapısı gurubu altında yer alan Kesmeler simgesinden yararlanılacaktır. Açılan pencereden Bölüm Sonu türü altında Sonraki Sayfa seçeneği tıklanır. Böylece bölüm sonu eklenmiş olur. 41