IVF DE KULLANILAN İLAÇLAR VE PROTOKOLLER Hem. Meral IŞIK Acıbadem Kadıköy Hastanesi IVF Ekip Lideri 16 Ekim 2012 de Acıbadem Kadıköy Hastanesi nde I. Üreme Sağlığı ve İnfertilite Hemşireliği Seminerinde sunuldu
Yardımcı üreme tekniklerinde amaç yeterli sayıda ve iyi kalitede embriyo elde edilebilmesidir. İlk basamak, yeterli sayı ve kalitede döllenme yeteneğine sahip yumurtanın oluşturulmasıdır. Bu amaçla hastanın yaşına, hormon düzeylerine, yumurtalıklarının rezervine göre her hastaya özel tedavi protokolleri kullanılmaktadır.
Folliküllerin gelişimi 8-12 gün HCG kriteri 3 follikül 17mm HCG Yumurta toplama işlemi (OPU)
Başlangıç ilaç dozu Follikül sayısı Endometrial yanıt Kanda E2 monitörizasyonu Doz ayarlaması Her kadının tedaviye cevabı farklıdır ve bütün bu değerlendirmeler hastaya özel olarak yapılmaktadır.
Yumurtalıkların Baskılanması İçin Kullanılan İlaçlar GnRH ANALOGLARI: GnRH Agonistleri: Decapeptyl, Lucrin, Suprefact, Synarel GnRH Antagonistleri: Orgalutran, Cetrotide FSH ve LH salgılanmasını durdurarak yumurtaların erken çatlamasını ve prematür luteinizasyonu önlemek için kullanılırlar.
GnRH Agonist vs GnRH Antagonist: Hypothalamus Hypothalamus GnRH GnRH GnRH Pituitary GnRH agonist GnRH agonist Pituitary GnRH antagonist GnRH receptor GnRH receptor FSH LH GnRH receptor desensitization FSH LH FSH LH Flare-up Long GnRH Agonist Protocol Gonadotropin suppression Direct gonadotropin suppression GnRH Antagonist Protocol
GnRH agonist FSH Long GnRH Agonist Protocol Flare-up FSH GnRH antagonist GnRH Antagonist Protocol LH Pituitary downregulation Direct gonadotropin suppression Time Reproduced with permission from Borm and Mannaerts. Hum Reprod. 2000;15:1490. Adapted from Hodgen. Contemp Rev Obstet Gynaecol. 1990;35:10.
KULLANIM ŞEKLİ: İlacın tipine göre: Enjeksiyon şeklinde (subkütan=cilt altı veya intramüsküler= kas içine) Burun yoluyla (intranazal) kullanılabilirler. Yan etkileri; lokal cilt reaksiyonları (kızarıklık, ürtiker vb), baş ağrısı, sıcak basması, uyku bozukluğu, vajinal kuruluk, ruh halinde değişiklikler ve yumurtalıklarda kist oluşumu. Bu yan etkiler ilacın kesilmesi ile ortadan kalkar.
Yumurtalıkların Uyarılması İçin Kullanılan İlaçlar: Klomifen Sitrate (Klomen, Serofen) Aromataz inhibitörleri (Femara) Gonadotropinler Rekombinant teknoloji ile oluşturulmuş İdrar kaynaklı olanlar Normal idrar Saflaştırılmış Yüksek derecede saflaştırılmış
Gonadotropinler: İlk olarak 1960 lı yıllarda kullanılmaya başlandı.
Gonadotropinler: İlaç Kaynak İçeriği HMG preparatları (Menogon) HMG yüksek derecede saflaştırılmış (Merional, Menopur) FSH yüksek derecede saflaştırılmış (Fostimon) Rekombinant FSH (Gonal-F, Puregon) Rekombinant LH Luveris İdrar İdrar İdrar Genetik Genetik 75 FSH, 75 LH 75 FSH, 75 LH 150 FSH, 150 LH 75 FSH 150 FSH Multidoz Pen (300,600,900) 75 LH İntramüsküler ve supkutan uygulanırlar.
Yumurtaların Olgunlaşması İçin Kullanılan İlaçlar: Çatlatma iğneleri İnsan Koryonik Gonadotropini (HCG= Human Chorionic Gonadortopin) Pregnyl (1500 IU, 5000 IU) Ovitrelle (6500 IU) Yumurta toplama işleminden ortalama 35-36 saat önce uygulanırlar. Hem kas içine hem cilt altına uygulanabilen ilaçlar mevcuttur.
LUTEAL FAZ DESTEĞİ İÇİN KULLANILAN İLAÇLAR: PROGESTERON preparatları Oral (Tercih edilmez) Intramüsküler (Progestan ve Progynex amp) Transvaginal (Jel ve kapsül) (Crinone, Progestan, Progynex) ESTROJEN preparatları Transdermal Oral
IVF te KOH PROTOKOLERİ
GnRH agonist/fsh Long downregulation protokol 21 22 23 24 25 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 Agonist Gonadotrophin
GnRH Agonist/FSH Short Boost (or flare-up ) Protokol 21 22 23 24 25 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 Agonist Gonadotrophin
GnRH Antagonist/FSH Multible dose-fixed regimen 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 Antagonist Gonadotrophin
GnRH Antagonist/FSH Multible dose-flexible regimen Leading follicle >14 mm E2> 600 pg/dl 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 Antagonist Gonadotrophin
GnRH Antagonist/FSH Single dose regimen 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 Antagonist Gonadotrophin
CC/FSH veya Letrozole/FSH kullanımı 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 Gonadotrophin 150 IU CC veya Letrozole
MİCRODOZ PROTOKOL 21 22 23 24 25 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 Agonist Gonadotrophin
Grup I. Bilinen / öngörülen normal over yanıtı Kriterler: 1. Yaş <35 2. Serum bazal FSH <10 IU/L 3. Ultrasonografide yeterli antral follikül görünümü 4. Geçirilmiş over cerrahisi hikayesi yok 5. Önceki tedavi(ler)e ait normal over yanıtı hikayesi KOH protokol tercihleri: 1. Midluteal GnRH analoğu baskısı ile uzun protokol 2. GnRH antagonisti protokolü Gonadotropin dozu seçimi: 150-225 IU FSH veya HMG (step-down veya step-up)
Grup II. Bilinen / öngörülen düşük over yanıtı Kriterler: 1. Yaş >35 2. Serum bazal FSH >10 IU/L 3. Ultrasonografide az sayıda antral follikül görünümü 4. Geçirilmiş over cerrahisi hikayesi var 5. Önceki tedavi(ler)e ait düşük over yanıtı hikayesi KOH protokol tercihleri: 1. Midluteal GnRH analoğu baskısı ile uzun protokol 2. GnRH antagonisti protokolü 3. Co-flare kısa protokol 4. Mikrodoz kısa protokol 5. Klomifen / letrozol + gonadotropin kombinasyonu 6. Modifiye natürel siklus protokolü Gonadotropin dozu seçimi: 225-450 IU FSH HMG
Grup III. Bilinen / öngörülen aşırı over yanıtı Kriterler: 1. Ultrasonografide polikistik veya multikistik over görünümü 2. Polikistik over sendromu varlığı 3. Önceki tedavi(ler)e ait aşırı over yanıtı öyküsü 4. Ovarian hiperstimülasyon sendromu öyküsü KOH protokol tercihleri: 1. Midluteal GnRH analoğu baskısı ile uzun protokol 2. GnRH antagonisti protokolü * Tedavilerde adjuvan olarak metformin / kortikosteroid / oral kontraseptif kullanılabilir. Gonadotropin dozu seçimi: 100-150 IU FSH veya HMG-step-down
TEŞEKKÜRLER