Kadınlarda Üriner Semptomları Değerlendirmek için Kullanılan Yaşam Kalitesi Ölçekleri

Derleme / Review DOI:10.4274/kiud.98608 J Female Funct Urol 2015;1-2-3-4:41-5 Kadınlarda Üriner Semptomları Değerlendirmek için Kullanılan Yaşam Kalitesi Ölçekleri Life Quality Scales Used for Evaluating Urinar Symptoms in Women Çiğdem Bilge 1, Nezihe Kızılkaya Beji 2 1İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Fakültesi, Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye 2Biruni Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü, Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye Öz Üriner inkontinans her yaşta kadında görülebilen, kadının yaşam kalitesini kötü yönde etkileyen yaygın bir sorundur. Bu şikayet kadının doğrudan yaşamını tehdit etmemesine rağmen kadının sosyal, aile içi, cinsel yaşamında olumsuzluklara yol açar. İnkontinans şikayeti olan kadınların depresyon ve anksiyete değerleri daha yüksektir. Bu kadınlar sosyal izolasyona daha yatkın olurlar. Üriner inkontinans şikayeti olan kadınların yaşam kalitelerinin etkilenme durumlarının geçerlik güvenirliği yapılmış ölçüm araçlarıyla değerlendirilmesi önemlidir. Bu amaçla kullanılmak üzere ölçüm araçları geliştirilmiştir. Bu derleme, kadınların üriner semptomlarını değerlendirmek için kullanılan yaşam kalitesi ölçeklerini, Uluslararası İnkontinans Konsültasyonu na göre sınıflandırılmış biçimde, kısaca tanıtmak amacıyla yazılmıştır. Anahtar Kelimeler: Yaşam kalitesi, üriner inkontinans, ölçek Abstract Urinary incontinence is a common disease which can be diagnosed at women of all ages and can affect woman s life quality adversely. Although this complaint does not threaten woman s life directly, it causes problems for her social, intrafamilial and sexual life. Depression and anxiety ratings of women who have the complaint of incontinence are higher. These women are more inclined to social isolation. It is important to measure the levels of impacts on the life qualities belonging to women who have the complaint of urinary incontinence by measuring tools which have validity and reliability. Evaluating tools should be developed to be used for this purpose. This review is written to briefly, and also in a classified way according to International Colsultation on Incontinence, introduce the life quality scales which are used to evaluate women s urinar symptoms. Keywords: Life quality, urinary incontinence, scale Giriş Üriner şikayetler, doğrudan kadın yaşamını tehdit etmemesine rağmen, kadının aile içi ve sosyal yaşantısını fiziksel ve psikolojik yönlerden önemli derecede etkileyen bir problemdir. Üriner şikayetler, kadının sosyal yaşantısını, aile içi ilişkilerini, fiziksel aktivitelerini ve iş yaşamını olumsuz etkileyerek kadının yaşam kalitesini düşüren bir sorundur. Üriner semptomlarla ilgili problemler, kadının yolculuk yapması, alışveriş için dışarı çıkması, spor yapması ya da dini inançlarını (namaz gibi) yerine getirmesi gibi günlük aktivitelerinin kısıtlamasına neden olmaktadır 1,2. Ayrıca, ek olarak kadınlar, sıvı alımını kısıtlama, tuvalet olmayan yerlere gitmeme gibi yaşam akışında bazı kısıtlayıcı davranışlar sergilemektedirler. Çoğu kadın dışarı çıkarken idrar kaçırma problemini saklamak için ped kullanma, yedek giysi taşıma gibi bazı önlemler de almaktadırlar. Bu üriner şikayetleri yaşayan kadınlar sosyal yaşamlarını ve aile/arkadaşlık ilişkilerini kısıtladıkları için sosyal izolasyon yaşamaktadırlar. Literatürde, üriner şikayetlere sahip kadınların diğer kadınlara göre depresyona daha yatkın, anksiyete değerleri daha yüksek, kendine güvenlerinin düşük ve sosyal izolasyona daha yatkın oldukları belirtilmiştir 1,3,4. Yazışma Adresi/Address for Correspondence: Dr. Çiğdem Bilge, İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Fakültesi, Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye Tel.: +90 544 518 18 60 E-posta: cigdemaydinbilge@gmail.com Geliş Tarihi/Received: 30.10.2015 Kabul Tarihi/Accepted: 07.12.2015 41

Bilge ve Kızılkaya Beji Kadınlarda Üriner Semptomları Değerlendirmek için Kullanılan Yaşam Kalitesi Ölçekleri J Female Funct Urol 2015;1-2-3-4:41-5 İnkontinansın bazı tipleri diğerlerine göre kadının yaşam kalitesini daha olumsuz yönde etkilemektedir. Sıkışma tip idrar kaçırmayı önceden tahmin etmek güç olduğu için, yapılan çalışmalarda sıkışma tip idrar kaçırmanın diğer inkontinans tiplerinden farklı olarak kadının tuvalet olmayan yerlerde daha fazla endişe ve kaygı yaşamakta olduğu, cinsellik ve flört ilişkilerinde daha fazla sorunlar görüldüğü bildirilmiştir1,5-7. Cinsellik insan yaşamının önemli bir parçasıdır. Kadınların evlilik yaşantılarını, eşleri ile olan ilişkilerini, psikososyal yönden olumlu olarak beslenmelerini sağlayan bir aktivitedir. Bunun yanında idrar kaçırma problemi yaşayan kadınların yaşam kalitesini önemli derecede düşüren problemlerden diğeri ise cinselliktir. Kadın yaşamı için değerli olan cinsel fonksiyon, üriner şikayetleri olan kadınlarda kötü derecelerde etkilenmektedir. Bu kadınlar incelendiğinde; utanma duygularının fazla olduğu, beden imajlarının düşük olduğu belirlenmiş, ped/ bez kullanma, cinsel birleşme sırasında idrar kaçırma, koku nedeniyle endişe duyma, eşinin olumsuz tepkisinden korkma veya kendini kadın olarak çekici hissetmeme gibi düşünceleri olması üriner şikayetleri olan kadınlarda cinsel disfonksiyon nedenleri olarak ortaya konmuştur. Bu kadınlar lubrikasyonda azalma, orgazm veya istek bozuklukları gibi birçok cinsel problem de yaşamaktadırlar1,2,8-10. Avusturya da yapılan bir çalışmada idrar kaçıran kadınların %30,5 inin kaçırmaya bağlı cinsel disfonksiyon yaşadığı belirtilmiştir11. Türkiye de yapılan bir çalışmada ise, idrar kaçırma sorunu yaşayan kadınların %83,6 sında cinsel ilişki sıklığı ve cinsel istekte azalma görüldüğü, bu kadınların %78,1 inde cinsel memnuniyette azalma, %77,7 sinde orgazm da güçlük, %45,3 ünde ise disparoni sorunu belirlenmiştir4. Kadınlarda ilişki sırasında veya hemen sonrasında idrar yapma ihtiyacı görülebilir. Bu kadınların %10-50 sinde koitus sırasında idrar kaçırma eylemi görülmektedir12. Yapılan çalışmalarda, ilişki sırasında idrar kaçırma eylemi inkontinansın çeşidine göre değişiklik göstermektedir. Bazı tip inkontinanslarda (stres tip) penetrasyon sırasında idrar kaçırma görülürken, bazı tiplerde (sıkışma tip) ise orgazm sırasında idrar kaçırma görülmektedir1. İdrar kaçırma problemi olan kadınların yaşam kalitesini değerlendirmek için geçerlilik ve güvenilirliği yapılmış, Uluslararası Kontinans Konsültasyonu nun önerdiği çeşitli ölçekler bulunmaktadır. İkinci ve üçüncü konsültasyonda komitenin önermiş olduğu ölçekler 3 bölümde sınıflandırılmıştır; 1. Sınıf A; komite tarafından en çok önerilen ölçekler, 2. Sınıf B; komite tarafından önerilen ölçekler, 3. Sınıf C; komite tarafından uygulanabilir olarak görülen ölçekler (Tablo 1). İnkontinans Etki Anketi-Sınıf A Altı sorudan oluşan fiziksel aktivite, altı sorudan oluşan seyahat, 10 sorudan oluşan sosyal durum ve sekiz sorudan oluşan duygusal durumu içeren dört alt skaladan oluşan toplam 30 soruluk bir ankettir. Sorulara bir ile dört arasında puanlama yapılarak yaşam kalitesi değerlendirilmektedir Ölçekte puan arttıkça yaşam kalitesi düşer. Bu ölçek üriner inkontinans ve pelvik organ prolapsusunda kullanılmaktadır 14. İnkontinans Kaçırma Anket Kısa Formu-Sınıf A Seyahat, sosyal aktiviteler, fiziksel aktiviteler, duygular, ilişkiler, cinsel işlev ve gece mesane kontrolünü içeren 7 sorudan oluşmaktadır. Üriner inkontinans ve pelvik organ prolapsusunda kullanılan ankette sorular 0 ile 3 arasında skor verilerek hesaplanmakta ve puan arttıkça yaşam kalitesi düşmektedir. Bu ölçeğin Türkçe geçerlilik ve güvenirlik çalışması 2007 yılında Çam, Sakallı, Ay, Cam ve Karateke tarafından yapılmıştır 15. King Sağlık Anketi-Sınıf A Uluslarası Kontinans Konsültasyonu tarafından en çok önerilen ölçeklerden biri olan King Sağlık Anketi, 3 bölümden oluşmaktadır. Tablo 1. Uluslarası Kontinans Konsültasyonu nun önerdiği ölçekler 13 Sınıf A düzeyindeki ölçekler Sınıf B düzeyindeki ölçekler - İnkontinans etki anketi - King sağlık anketi - İnkontinans Yaşam Kalitesi Ölçeği - Bristol Kadın Alt Üriner Sistem Semptomları-Sınıf BFLUTS ve BFLUTS-SF - Ürogenital Distres Envanteri-Kısa Form - PRAFAB - Incontinence Symptom Severity Index Sınıf C düzeyindeki ölçekler - Üriner İnkontinansli Hasta Yaşam Kalitesi Anketi-Sınıf B - İdrar Kaçırma Sonuç Anketi - Epidemiology of Prolapse and Incontinence Questionnaire - York Incontinence Perceptions Scale - İnkontinans Şiddet İndeksi - Incontinence Stress Index-Patient (ISQ-P); ISQ-Staff Observation of Patient Stress - Urinary Incontinence Handicap Inventory BFLUTS-SF: Bristol Kadın Alt Üriner Sistem Semptom İndeksi- Skorlanmış form, PRAFAB: Protection, Amount, Frequency, Adjustment, Body image 42

J Female Funct Urol 2015;1-2-3-4:41-5 Bilge ve Kızılkaya Beji Kadınlarda Üriner Semptomları Değerlendirmek için Kullanılan Yaşam Kalitesi Ölçekleri İlk bölümde; genel sağlığı değerlendiren 2 adet soru, ikinci bölümde; yaşam kalitesini 7 alana (inkontinansın etkisi, rol sınırlılıkları, fiziksel sınırlılıklar, sosyal sınırlılıklar, kişisel ilişkiler, duygular, uyku ve enerji, genel sağlık durumu, semptom şiddeti) bölen 19 adet soru ve üçüncü bölümde ise; üriner semptomların etkisini değerlendiren 11 adet sorudan oluşmaktadır. Değerlendirilmesinde 1 ile 4 puan arasında skorlama yapılmaktadır ve puan arttıkça yaşam kalitesi düşmektedir. Ölçek geçerlilik güvenilirliği kanıtlanmış 37 dile çevrilmiştir. Bunun yanında Akkoc ve ark. 16 tarafından, 2011 yılında, İngilizce den Türkçe ye çevirisi yapılarak geçerlilik güvenirlik çalışması yapılmıştır. İnkontinans Yaşam Kalitesi Ölçeği-Sınıf A Üriner inkontinansta kullanılan İnkontinans Yaşam Kalitesi Ölçeği, 3 alt boyut içermektedir. Davranışların sınırlandırılmasını inceleyen 8, psikososyal etkilenmeyi belirleyen 9 ve sosyal izolasyona yönelik 5 madde olmak üzere toplam 22 sorudan oluşmaktadır. Sorulara 1 ile 5 puan arasında skorlama yapılmaktadır. Bu ölçekte, diğer ölçeklerin aksine elde edilen puan arttıkça bireyin yaşam kalitesinin arttığı görülmektedir. Ölçeğin Türkçe versiyonu için geçerlilik ve güvenilirlik çalışması 2010 yılında Eyigor ve ark. 17 tarafından yapılmıştır. Bristol Kadın Alt Üriner Sistem Semptomları-Sınıf A Urge inkontinans, obstrüksiyon, stres üriner inkontinansta kullanılır. Cinsel hayat ve yaşam kalitesini değerlendiren 5 alt skaladan oluşmaktadır. Ölçek 34 soru içermektedir ve sorular 1-4 arasında puanlama yapılarak değerlendirilmektedir. Puanlama arttıkça yaşam kalitesi seviyesi düşmektedir 13. Ölçeğin Türkçe geçerlilik ve güvenilirlik çalışması 2005 yılında Güngör ve Yalçın tarafından yapılmıştır (Güngör F, Önay Y, yayınlanmamış veri, 2005). Ürogenital Distres Envanteri Kısa Form-Sınıf A Stres üriner inkontinans, mesane dışı obstrüksiyonlar, detrusor overaktivitesini saptamakta kullanılan bir ölçektir. Tek skala içeren Ürogenital Distres Envanteri Kısa Form un, 0-3 puan arasında skorlaması yapılmaktadır. Puanlama arttıkça yaşam kalitesi düzeyi düşmektedir. Bu ölçeğin Türkçe geçerlilik ve güvenirlik çalışması 2007 yılında Çam, Sakallı, Ay, Cam ve Karateke tarafından yapılmıştır 15. PRAFAB (Protection, Amount, Frequency, Adjustment, Body Image)-Sınıf A Üriner inkontinansın subjektif ve objektif değerlendirilmesinde kullanılan bir yaşam kalitesi ölçeğidir. Yaygın olarak Hollandalı psikoterapist ve araştırmacılar tarafından kullanılan ölçek 5 bölümden oluşmaktadır; - Korunma (ped kullanımı) - Kayıp idrar miktarı - Üriner inkontinansın sıklığı - Semptomlara karşı davranış - Beden imajı Ölçek 1-4 puan arası skorlanmaktadır. Ölçekte puan arttıkça yaşam kalitesi düşmektedir 13. Incontinence Symptom Severity Index-Sınıf A İnkontinans şikayeti olan kadınlarda boşaltım, aciliyet, noktüri, urge inkontinans, gün içindeki sıklık, stres üriner inkontinans, fiziksel aktivite sonucu idrar kaçırma ve ped kullanımını içeren 8 adet sorudan oluşmaktadır 18. Üriner İnkontinansli Hasta Yaşam Kalitesi Anketi-Sınıf B Yirmi sekiz sorudan oluşan ölçek Fransa da üretilmiştir. Bu ölçekte hastanın günlük aktivitesi, fiziksel aktivitesi, beden algısı, duygusal durumu, cinselliği değerlendirmektedir. Skorlaması 0 ile 100 puan arasındadır ve ölçek puanı arttıkça yaşam kalitesi düşer 19. İdrar Kaçırma Sonuç Anketi-Sınıf B Stres üriner inkontinans için uygulanan operasyon sonrası, kadınların yaşam kalitesini değerlendirmek amacıyla 27 sorudan oluşan bir ölçektir 13. Bu ölçekte soruların 4 tanesi; semptom (ağrı, postoperatif semptom, preoperatif aşırı aktif mesane semptomları) ile ilgili sorulardan, 4 tanesi; postoperatif ve preoperatif semptomlarla ilgili sorulardan, 7 tanesi; yaşam kalitesi semptomları (yorgunluk, kuruluk, depresyon, günlük aktivite, cinsel ilişki) ile ilgili sorulardan, 5 tanesi; memnuniyet (preoperatif ve postoperatif semptomların değişimi, iyileşme süreci) ile ilgili sorulardan, 1 tanesi; operasyon öncesi üriner inkontinans problemi ile ilgili sorudan, 6 tanesi ise demografik bilgilerle ilgili sorulardan oluşmaktadır 20. Epidemiology of Prolapse and Incontinence Questionnaire-Sınıf B Kırk sorudan oluşan bu ölçek İngilizce ve İspanyolca olarak geliştirilmiştir. Kadınlarda aşırı aktif mesane, stres üriner inkontinans ve pelvik organ prolapsusu varlığını değerlendiren bir ölçektir 13. York Incontinence Perceptions Scale-Sınıf B Üriner inkontinans şikayeti olan kadınlara uygulanan ölçek sekiz sorudan oluşmaktadır. Üriner inkontinansın psikososyal boyutu ve inkontinansın yönetimini değerlendirmek amacıyla kullanılan bir ölçektir 21. 43

Bilge ve Kızılkaya Beji Kadınlarda Üriner Semptomları Değerlendirmek için Kullanılan Yaşam Kalitesi Ölçekleri J Female Funct Urol 2015;1-2-3-4:41-5 İnkontinans Şiddet İndeksi-Sınıf C Bu ölçek, çeşitli idrar kaçağı olan kadınları değerlendirmek için geliştirilmiş epidemiyolojik bir ankettir. İdrar kaçağının sıklığı (4 aşama) ve idrar kaçağının miktarı (3 aşama) ile ilgili 2 sorudan oluşmaktadır. Bu ölçek Norveç te 28,000 kadınla yapılan bir epidemiyolojik çalışma sonucu geliştirilmiştir 22. Incontinence Stress Index-Patient ISQ-P; ISQ-Staff Observation of Patient Stress-Sınıf C Kırk sorudan oluşan bu ölçek üriner inkontinans problemi olan kadınlarda kullanılmaktadır. İnkontinans şikayeti olan kadınların psikolojik stres düzeyini değerlendirmek amacıyla kullanılan bir ölçektir 13. Urinary Incontinence Handicap Inventory-Sınıf C Unstabil detrusör aktivitesinden dolayı üriner inkontinans şikayeti olan geriatrik kadınlarda kullanılan bir ölçektir. İnkontinans şikayetinden dolayı yaşadıkları zorlukları belirlemek amacıyla kullanılan bu ölçek 17 sorudan oluşmaktadır 23. Sonuç Üriner inkontinans şikayeti kadınlarda yaygın olarak görülen bir problemdir. Kadınların fiziksel, psikososyal iyilik durumlarını, cinsel fonksiyonlarını etkileyerek yaşam kalitesini düşüren, maliyeti yüksek sorunlardan bir tanesidir. Kadınların yaşam kalitelerinin ve cinsel fonksiyonlarının etkilenme durumlarının geçerlik güvenirliği yapılmış ölçüm araçlarıyla değerlendirilmesi önemlidir. Bu amaçla kullanılmak üzere ölçüm araçları geliştirilmiştir. Üriner inkontinansın psikososyal etkileri ve yarattığı sonuçlar düşünüldüğünde, toplumda yaygın görülen bu probleme yönelik rutin taramalar yapılmalı, klinik ortamda sağlık çalışanları, kadınlarda yaygın görülen üriner inkontinansın tanı ve tedavisinin yanı sıra, kadınların yaşam kalitelerini, cinsel fonksiyonlarını ve inkontinansın psikolojik etkilerini rutin olarak değerlendirmelidir. Etik Hakem Değerlendirmesi: Editörler kurulu tarafından değerlendirilmiştir. Yazarlık Katkıları Konsept: Çiğdem Bilge, Nezihe Kızılkaya Beji, Dizayn: Çiğdem Bilge, Nezihe Kızılkaya Beji, Veri Toplama veya İşleme: Çiğdem Bilge, Nezihe Kızılkaya Beji, Analiz veya Yorumlama: Çiğdem Bilge, Nezihe Kızılkaya Beji, Literatür Arama: Çiğdem Bilge, Nezihe Kızılkaya Beji, Yazan: Çiğdem Bilge, Nezihe Kızılkaya Beji. Çıkar Çatışması: Yazarlar bu makale ile ilgili olarak herhangi bir çıkar çatışması bildirmemiştir. Finansal Destek: Çalışmamız için hiçbir kurum ya da kişiden finansal destek alınmamıştır. Kaynaklar 1. Çelik DB, Beji NK. Pelvik Taban Fonksiyon Bozuklukları ve Yaşam Kalitesi. İ.Ü.F.N. Hem Derg 2012;20:69-79. http://www.journals. istanbul.edu.tr/iufnhy/article/view/1023016532 2. Özcan H, Kızılkaya Beji N. Üriner inkontinanslı hastaların değerlendirilmesinde kullanılan önemli bir parameter: Yaşam kalitesi. Göztepe Tıp Dergisi 2014;29:236-8. 3. Yip SK, Cardozo L. Psychological morbidity and female urinary incontinence. Best Pract Res Clin Obstet Gynaecol 2007;21:321-9. 4. Oskay UY, Beji NK, Yalcin O. A study on urogenital complaints of postmenopausal women aged 50 and over. Acta Obstet Gynecol Scand 2005;84:72-8. 5. Addis IB. Social impact of urinary incontinence and pelvic fl oor dysfunction. Raz S, Rodriguez L. (Eds.). Female Urology. edition, Saunders Elsevier, Philadelphia, 2008:69-73. http://abdominalkey. com/social-impact-of-urinary-incontinence-and-pelvic-floordysfunction/ 6. Coyne KS, Payne C, Bhattacharyya SK, Revicki DA, Thompson C, Corey R, Hunt TL. The impact of urinary urgency and frequency on health-related quality of life in overactive bladder: results from a national community survey. Value Health 2004;7:455-63. 7. Hunskaar S, Lose G, Sykes D, Voss S. The prevalence of urinary incontinence in women in four European countries. BJU Int 2004;93:324-30. 8. Yılmaz E, Muslu A, Özcan E. Stress Üriner inkontinanslı kadınlarda yaşam kalitesi. Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi 2014;2:1-14. 9. Akhan SE. Pelvis tabanı ve cinsel yaşam. In: Yalçın Ö. (Ed). Temel Ürojinekoloji. 1. basım, Nobel Tıp Kitabevleri Ltd. Şti, İstanbul, 2009:525-41. 10. Aslan G, Köseoğlu H, Sadik O, Gimen S, Cihan A, Esen A. Sexual function in women with urinary incontinence. Int J Impot Res 2005;17:248-51. 11. Farage MA, Miller KW, Berardesca E, Maibach HI. Psychosocial and societal burden of incontinence in the aged population: a review. Arch Gynecol Obstet 2008;277:285-90. 12. Weber AM. Epidemiology and psychosocial impact of pelvic fl oor disorders. Walters MD, Karam MM (Eds.). Urogynecology and Reconstructive Pelvic Surgery. 3nd ed, Mosby Elsevier, Philadelphia, 2007:44-54. 13. 5th International Consultation on Incontinence, Paris February, 2012. http://www.icud.info/pdfs/incontinence%202013.pdf 14. Akgün G. 40 yaş üzeri kadınlarda üriner inkontinansın görülme sıklığı ve yaşam kalitesi üzerine etkisinin belirlenmesi. Yüksek lisans tezi 2009. http://dspace.trakya.edu.tr:8080/jspui/handle/1/865 15. Demir S, Kızılkaya Beji N. Üriner İnkontinanslı Kadınlarda Yaşam Kalitesi ve Sağlık Arama Davranışları. F.N. Hem. Derg 2015;23:23-31. 16. Akkoc Y, Karapolat H, Eyigor S, Yesil H, Yüceyar N. Quality of life in multiple sclerosis patients with urinary disorders: reliability and validity of the Turkish version of King s Health Questionnaire. Neurol Sci 2011;32:417-21. 44

J Female Funct Urol 2015;1-2-3-4:41-5 Bilge ve Kızılkaya Beji Kadınlarda Üriner Semptomları Değerlendirmek için Kullanılan Yaşam Kalitesi Ölçekleri 17. Eyigor S, Karapolat H, Akkoc Y, Yesil H, Ekmekci O. Quality of life in patients with multiple sclerosis and urinary disorders: reliability and validity of Turkish-language version of Incontinence Quality of Life Scale. J Rehabil Res Dev 2010;47:67-71. 18. Twiss C, Triaca V, Anger J, Patel M, Smith A, Kim JH, Raz S, Rodríguez LV. Validating the incontinence symptom severity index: a selfassessment instrument for voiding symptom severity in women. J Urol 2009;182:2384-91. 19. Amarenco G, Arnould B, Carita P, Haab F, Labat JJ, Richard F. European psychometric validation of the CONTILIFE: a Quality of Life questionnaire for urinary incontinence. Eur Urol 2003;43:391-404. 20. Betschart C, Scheiner D, Hess E, Seifert B, Fink D, Perucchini D. Patient satisfaction after retropubic and transobturator slings: first assessment using the Incontinence Outcome Questionnaire (IOQ). Int Urogynecol J 2011;22:805-12. 21. Lee PS, Reid DW, Saltmarche A, Linton L. Measuring the psychosocial impact of urinary incontinence: the York Incontinence Perceptions Scale (YIPS). J Am Geriatr Soc 1995;43:1275-8. 22. Sandvik H, Espuna M, Hunskaar S. Validity of the incontinence severity index: comparison with pad-weighing tests. Int Urogynecol J Pelvic Floor Dysfunct 2006;17:520-4. 23. Rai GS, Kiniors M, Wientjes H. Urinary incontinence handicap inventory. Arch Gerontol Geriatr 1994;19:7-10. 45