Yrd. Doç. Dr. Münevver Cebeci Marmara Üniversitesi, Avrupa Birliği Enstitüsü
AVRUPA BİRLİĞİNEDİR? Hukuki olarak: Uluslar arası örgüt Fiili olarak: Bir uluslararası örgütten daha fazlası Devlet gibi hareket ettiği durumlar var ama devlet değil. Kendine özgü bir kurum. Türünün tek örneği.
AVRUPA BİRLİĞİKURUMLARI Avrupa Konseyi (Zirvesi) Avrupa Birliği Konseyi (Bakanlar Konseyi) Avrupa Komisyonu Avrupa Parlamentosu Avrupa Adalet Divanı Avrupa Sayıştayı Bölgeler Komitesi Avrupa Ekonomik ve Sosyal Komitesi Avrupa Merkez Bankası
AB TEMEL ANTLAŞMALARI 18 Nisan 1951 Paris Antlaşması (Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu Antlaşması- Yürürlük: 24 Temmuz 1952) 25 Mart 1957 Roma Antlaşmaları (Avrupa Ekonomik Topluluğu ve Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu Yürürlük: 1 Ocak 1958 17 Şubat 1986 Tek Avrupa Senedi (Yürürlük: 1 Temmuz 1987) 7 Şubat 1992 Maastricht Antlaşması (Yürürlük: 1 Kasım 1993) 2 Ekim 1997 Amsterdam Antlaşması (Yürürlük: 1 Mayıs 1999) 26 Şubat 2001 Nice Antlaşması (Yürürlük: 1 Şubat 2003) 13 Aralık 2007 Lizbon Antlaşması (Yürürlük: 1 Aralık 2009)
AB GENİŞLEMESİ 1973 İngiltere, İrlanda, Danimarka 1981 Yunanistan 1986 İspanya ve Portekiz 1995 Avusturya, Finlandiya, İsveç 2004 G. Kıbrıs, Malta, Slovenya, Slovakya, Estonya, Litvanya, Letonya, Çek Cumhuriyeti, Macaristan, Polonya 2007 Bulgaristan ve Romanya Aday Ülkeler Türkiye Hırvatistan İzlanda Makedonya
AB-Türkiye İlişkileri İlişkinin Temeli Ankara Anlaşması (İmza: 12 Eylül 1963 Yürürlük: 1 Aralık 1964) Katma Protokol (İmza: 23 Kasım 1970 Yürürlük: Ocak 1973) Gümrük Birliği Kararı (22 Aralık 1995 Yürürlük: 1 Ocak 1996) Kurumlar Ortaklık Konseyi Ortaklık Komitesi Karma Parlamento Komisyonu Gümrük Birliği Ortak Komitesi Karma İstişare Komitesi
AB-Türkiye İlişkileri Önemli Tarihler: Aralık 1999 Türkiye nin resmi aday olarak ilan edilmesi Aralık 2004 Türkiye ile katılım müzakerelerinin 3 Ekim 2005 te başlatılması kararı 3 Ekim 2005 - Türkiye ile katılım müzakerelerinin açılması 29 Temmuz 2005 Türkiye nin Gümrük Birliği ni yeni AB üyelerine genişleten Katma Protokolü imzalaması ancak bunun Kıbrıs ı tanımak anlamına gelmediğini belirten bir deklarasyon yayınlaması
Katılım Müzakereleri Mantığı AB müktesebatının tamamının aday ülke tarafından hangi zaman çizelgesine göre ve ne şekilde üstelenileceğinin ve nasıl uygulamaya konulacağının müzakere edilmesi. AB müktesebatının içeriği hakkında herhangi bir müzakere yoktur. Sadece müktesebatın nasıl üstelenileceğinin müzakeresidir. Tek yönlü/asimetrik bir ilişki şeklidir: AB kuralları koyar, aday devlet uyar. Her bir fasıl tamamlandığında, geçici olarak kapatılır. Süreç içinde gerekirse yeniden açılır.tüm fasıllar tamamlandıktan sonra hepsi birden daimi olarak kapatılır.
Katılım Müzakereleri İlk açılan ve kapatılan fasıl: Bilim ve Araştırma (12 Haziran 2006 da açıldı ve aynı gün geçici olarak kapatıldı) Halen açık olan fasıl sayısı: 12 - Sermayenin Serbest Dolaşımı, Mali Kontrol, Tüketici ve Sağlığın Korunması, Çevre, Trans-Avrupa Ağları, Girişimcilik ve Sanayi Politikası, İstatistik, Vergilendirme, Gıda Güvenliği, Bilgi Toplumu ve Medya, Fikri Mülkiyet, Şirketler Hukuku
Katılım Müzakereleri Aralık 2006 da Avrupa Konseyi, Türkiye nin 2005 te imzaladığı katma protokolü Kıbrıs a uygulamadığı gerekçesi ile 8 başlıkta müzakereleri askıya aldı: Malların serbest dolaşımı, İş Kurma Hakkı ve Hizmet Sunumu Serbestisi, Mali hizmetler, Tarım ve kırsal kalkınma, Balıkçılık, Ulaştırma politikası, Gümrük Birliği, Dış İlişkiler. Ayrıca, Türkiye yükümlülüklerini yerine getirene kadar açılan hiçbir faslın geçici olarak kapatılmamasına karar verdi.
Katılım Müzakereleri Fransa, Türkiye nin üyeliğine karşı olduğunu belirterek, tam üyelikle doğrudan ilgili 4 faslın açılmasını engellemektedir: Ekonomik ve Parasal Birlik, Bölgesel Politika ve Yapısal Fonlar, Mali ve Bütçe Konularına İlişkin Hükümler, Kurumlar G. Kıbrıs ise, 6 başlığın açılmasını bloke etmektedir: Dış, Güvenlik ve Savunma Politikaları, Adalet, Özgürlük ve Güvenlik, Enerji, Yargı ve Temel Haklar, Eğitim ve Kültür, İşçilerin Serbest Dolaşımı