201-2017 Eğitim/Öğretim Yılı Müfredat Düzenleme İşlemleri Ders Kodu Kredi AKTS Ders Adı Sınıf Dönem Grup Ders Tipi DERS DÖNEMİ - 1.YARIYIL (GÜZ YARIYILI) 501 3 Temel İslam Bilimleri Araştırma Yöntemleri 1 Güz Zorunlu Ders Zorunlu Ders SEC-1.1 3 SEÇMELİ DERS HAVUZU 1 Güz [Ana Grup] Seçmeli Ders 503 3 Hadis Usulüne Giriş 505 3 507 3 509 3 511 3 513 3 Hadis Edebiyatı ve Tarihi Erken Dönem İslam Mezhepleri Kelam Tarihi Ahkam Ayetlerinin Fıkhî Analizi Konulu Hadis Metinleri 515 3 517 3 519 3 521 3 İslam Hukukunda Genel İlkeler ve Külli Kaideler Kur'ân İlimleri Tefsir Usûlü Metinleri Tefsir Problemleri 523 3 525 3 527 3 529 3 İslam Ahlak Esasları, Felsefesi ve Metinleri Felsefe Din İlişkileri I İslam Sanatı I İslam Tarihi I 531 3 533 3 Tasavvufun Tarihi Gelişim Süreci Tasavvufun Temel Kavramları 535 3 537 3 539 3 Arapça Edebî Sanatlar I Klasik Arapça Metinler I İşârî Tefsir Ekolü 541 3 İslam Hukuk Metodolojisinde Hüküm Çıkarma Yöntemleri 543 3 545 3 İslam Hukukuna Giriş Yedi Harf Olgusu Ve Farklı Okumalar 547 Kur'ân Tarihi 549 3 Karşılaştırmalı Dinler Tarihi I 551 3 Yaygın Din Eğitimi I 553 3 Din Sosyolojisine Giriş DERS DÖNEMİ - 2.YARIYIL (BAHAR YARIYILI)
201-2017 Eğitim/Öğretim Yılı Müfredat Düzenleme İşlemleri 502 3 12 Seminer 1 Bahar Zorunlu Ders Zorunlu Ders SEC-2.1 3 SEÇMELİ DERS HAVUZU 1 Bahar [Ana Grup] Seçmeli Ders 504 3 Hadis Problemleri 1 Bahar SEC-2.1 Seçmeli Ders 50 3 Hadis Tenkidi 1 Bahar SEC-2.1 Seçmeli Ders 508 3 Hadis İlimleri 1 Bahar SEC-2.1 Seçmeli Ders 510 3 Hadis Usûlü Metinleri 1 Bahar SEC-2.1 Seçmeli Ders 512 3 514 3 51 3 518 3 520 3 522 3 524 3 52 3 528 3 530 3 532 3 534 3 Günümüzde Yaşayan Dini ve Siyasi Mezhepler 1 Bahar SEC-2.1 Seçmeli Ders İslam Kelamında Ahiret 1 Bahar SEC-2.1 Seçmeli Ders Klasik Fıkıh Metinleri 1 Bahar SEC-2.1 Seçmeli Ders Ahkâm Hadislerinin Fıkhî Analizi 1 Bahar SEC-2.1 Seçmeli Ders Tefsir Ekolleri 1 Bahar SEC-2.1 Seçmeli Ders Karşılaştırmalı Tefsir Metinleri 1 Bahar SEC-2.1 Seçmeli Ders Kur'ân Tercüme Teknikleri ve Mealler 1 Bahar SEC-2.1 Seçmeli Ders Kur'ân ve Kutsal Metinler 1 Bahar SEC-2.1 Seçmeli Ders Tasavvuf Ekolleri 1 Bahar SEC-2.1 Seçmeli Ders Tasavvufun Teorik ve Pratik Konuları 1 Bahar SEC-2.1 Seçmeli Ders Felsefe Din İlişkileri II 1 Bahar SEC-2.1 Seçmeli Ders İslam Sanatı II 1 Bahar SEC-2.1 Seçmeli Ders 53 3 538 3 540 3 542 3 İslam Tarihi II 1 Bahar SEC-2.1 Seçmeli Ders Günümüz Fıkıh Problemleri 1 Bahar SEC-2.1 Seçmeli Ders İslam Aile Hukuku 1 Bahar SEC-2.1 Seçmeli Ders Kıraat Eğitimi ve Öğretim Teknikleri 1 Bahar SEC-2.1 Seçmeli Ders 544 Yedi-On Kıraat ve Özellikleri 1 Bahar SEC-2.1 Seçmeli Ders 54 3 Klasik Arapça Metinler II 1 Bahar SEC-2.1 Seçmeli Ders 548 3 Arapça Edebî Sanatlar II 1 Bahar SEC-2.1 Seçmeli Ders 550 3 552 3 Karşılaştırmalı Dinler Tarihi II Yaygın Din Eğitimi II 1 Bahar SEC-2.1 Seçmeli Ders 1 Bahar SEC-2.1 Seçmeli Ders 554 3 İslam'ın Sosyolojik Yorumu 1 Bahar SEC-2.1 Seçmeli Ders TEZ DÖNEMİ - 3.YARIYIL (GÜZ YARIYILI) 01 4 10 Uzmanlık Alan Dersi 2 Güz Zorunlu Ders Zorunlu Ders 03 1 20 Tez Çalışması 2 Güz Zorunlu Ders Zorunlu Ders TEZ DÖNEMİ - 4.YARIYIL (BAHAR YARIYILI) 02 4 10 Uzmanlık Alan Dersi 2 Bahar Zorunlu Ders Zorunlu Ders
201-2017 Eğitim/Öğretim Yılı Müfredat Düzenleme İşlemleri 04 1 20 Tez Çalışması 2 Bahar Zorunlu Ders Zorunlu Ders Açıklamalar: 1- Tüm Ana Bilim / Ana Sanat Dalları Tezli Yüksek Lisans Programları Müfredatları Hazırlanırken Yukarıda Verilen Yapı Kullanılması Zorunludur. 2- Ders Dönemi Güz Yarıyılı "Bilimsel Araştırma Dersi" ve Bahar Yarıyılı "Seminer" Dersi Zorunlu Derslerdir. 3- Ders Dönemi ve Tez Dönemi Derslerinin Ders İçeriklerini Göndermek Zorunludur. Ders İçerikleri İçin Örnekler: Temel İslam Bilimlerinde Araştırma Yöntemleri Temel İslam bilimleri üzerine yapılacak olan araştırmalarda ihtiyaç duyulan teknik bilgi ve yöntemlerin kazandırılması. Bu alanda mevcut bulunan yöntem sorunları ve bunların çözümlerine dair öneriler. Temel İslam bilimlerinde bilgi kaynakları ve bilgiye ulaşma yolları, tez ve makale yazımında uyulması gereken kurallar. Hadis Usulüne Giriş Hadisin menşei, önemi ve tekâmülü. Hadisin ilk kaynağı sahâbe. Hadis ilminin teşekkülü ve bunu hazırlayan sebepler. Hadis diye uydurulmuş sözler. Cerh ve ta dîl hareketinin doğuşu. Hadislerin değeri üzerindeki münakaşalar ve hadisin tedvîn ve tasnîfi. Tasnîfin altın çağı: Kütüb-i Sitte devri. Hadislerin güvenilirlik durumuna göre sınıflandırılması. Hadislerin sahihlik durumuna göre taksimi. Hadislerin senedinin kopuk olup olmayışına göre çeşitleri. Musned, muttasıl, muselsel, mu an an, mu en en hadisler. Mursel, munkatı, mu dal, mudelles hadisler. Birbirini takviye etmesi yönünden hadisler. Sened ve metni ilgilendiren müşterek tabirler. Hadis Edebiyatı ve Tarihi Rivayetü l-hadis İlimlerinin Tanımı, Kapsamı Hadislerin Yazılması Tartışmaları Yazı ile Tedvin in Karıştırılması ve Sonuçları Tasnif Döneminin Başlaması ve İlk Eserler Özel Konulu Hadis Kitapları İtikâdî Konulardaki Hadis Edebiyatı Tasavvufî Konulardaki Hadis Kaynakları Gelecek ve Fiten Konularındaki Hadis Kaynakları Fıkhî Konulardaki Hadis Kaynakları Hz. Peygamber in Özel İctihatlarını İçeren Kitaplar Câmi Türü Eserler, Özellikleri ve Rivayet Edebiyatındaki Yeri Ravilerine Göre Düzenlenen Hadis Kaynakları Müsnedler Mucem Türü Eserler ve Taberânî nin Üç Mu cemi. Erken Dönem İslam Mezhepleri Mezhepler Tarihi nin tanımı, konusu, amacı, metodu; temel kavramları ve kaynakları; mezheplerin ortaya çıkış sebepleri; din anlayışındaki ilk siyasi ve itikadi farklılaşmalar ve kurumsallaşma süreçleri; ilk dönem İslam mezheplerinden Haricilik, Mürcie, Mu tezile, Şia, Zeydiyye, İmâmiyye, İsmâiliyye, Selefilik, Eş arîlik, Mâturidîlik; sonraki dönem mezheplerinden Nusayriyye, Dürziyye, Kadiyanilik, Bahailik, Yezidilik ve Vehhabilik gibi mezheplerin isimlendirme sorunu, ortaya çıkış sebepleri, teşekkül süreçleri, temel görüşleri, alt kolları, yayıldıkları bölgeler, etkileri ve İslam düşüncesine katkıları. Kelam Tarihi Kelam ilminin fikir boyutunun ortaya çıkışını oluşturan Hz. Muhammed ve sahabiler dönemi, akaid, ilk kelamcılar, İmam Matüridi, Eş ari ve onları takip edenler, mütekaddimun, müteahhirun ve yeni kelam ilmi dönemleri. Ahkam Ayetlerinin Fıkhî Analizi Ahkâm Ayetleri ile ilgili kaynakları tanıyarak İbadet ve sosyal hayatla ilgili Allahın mesajındaki hükümlerin anlanması ve kavranması.
201-2017 Eğitim/Öğretim Yılı Müfredat Düzenleme İşlemleri İslam Hukukuna Giriş İslam hukuku ile ilgili temel kavram ve nazariyeler. İslam Hukukunda Genel İlkeler ve Külli Kaideler Külli kaide kavramı, mukayesesi, kaynakları ve Mecellenin 100 Küllî kaidesinin analizi İslam Hukuk Metodolojisinde Hüküm Çıkarma Yöntemleri Fıkıh Usülünün hüküm çıkarmayla alakalı konuları, hüküm verilirken kullanılacak deliller ve kullanılacak kaynaklar. Konulu Hadis Metinleri İbnü'l Esir El-Cezeri'nin Câmiu'l-Usul adlı eserinden seçme hadisler. Mevzu Hadisler Hadis uydurma nedenlerinin ve uydurma hadislerin yer aldığı kaynakların incelenmesi. Kur'ân İlimleri Kur'ân ilimlerine dair kavram, konu ve kaynaklar. Tefsir Usûlü Metinleri Tefsir Usulüne ait kavram, konu ve kaynakların Arapça metinlerden incelenmesi. Tefsir Problemleri Tefsir problemlerin tespiti ve problemlere karşı çözüm melekesinin geliştirilmesi. İşârî Tefsir Ekolü Kur an-ı Kerim e farklı yönelişlerin bilinmesi İşari tefsirin şer i yönünün olup olmamasının ortaya konulması İşari tefsirin makbul olmasının şartlarının tahlilinin yapılması İşari tefsirin doğuşu ve sistemleşmesinin bilinmesi İşari tefsire yöneltilen tenkitlerin boyut ve imkânları. Yedi Harf Olgusu ve Farklı Okumalar Bu derste; Yedi harfin ne olduğu, yedi harf ile ilgili hadislerin durumu, Kuran ın dili ve Arapçadaki lehçelerle ilişkisini, yedi harf ile ilgili zayıf ve kuvvetli görüşler, yedi harf ruhsatının veriliş sebebi, yedi harf ruhsatının veriliş zamanı, yedi harf ile ilgili vecihlerin kaynağı, Yedi Harf ten kaynaklanan kırâat farklılıklarının Kur an daki dağılımı, Yedi Harf in neshi meselesi ve Yedi Harf ten kaynaklanan kırâat farklılklarının Kur ân yorumuna etkisi gibi içerikler işlenmektedir. Kur'ân Tarihi Bu derste; İlk yazılı vahiy metinleri, Hz. Ömer in Müslüman olması hadisesi, Mekke dönemi vahiy katipliği müessesesi Mekke döneminde vahiy yazanlar Mekke döneminde yazılan metinlerin muhafazası,batılı alimlerin Mekke dönemiyle ilgili itirazları, Vahiylerin Mekke den Medine ye nakli Medine döneminde vahiy katipliği müessesesi Medine döneminde vahiy yazanlar Vahiylerin yazımında katiplerinin yanıldığı iddiası Arza meselesi İki şahitlik sorunu gibi konular işlenecektir. Tasavvufun Tarihi Gelişim Süreci Tasavvufun İslam düşüncesi içindeki yerini ve diğer ilim dallarıyla ilişkisi. Tasavvufun Temel Kavramları Tasavvufun belli başlı kavram, konu ve problemlerinden hareketle metodolojisinin kavranması. Klasik Arapça Metinler I Klasik dini metinlerin doğru anlaşılması ve doğru yorumlanmasını sağlamak.
201-2017 Eğitim/Öğretim Yılı Müfredat Düzenleme İşlemleri Arapça Edebî Sanatlar I Arap dili ve edebiyatı konusunda genel bilgiler yanında özellikle ifâde üsluplarının önemli bir bölümünü oluşturan edebî sanatlar ın yakından tanıtılması ve pratiğe dökülmesi. İslam Ahlak Esasları, Felsefesi ve Metinleri Ahlak felsefesi, çeşitleri, değer problemi, iyi ve kötü, ahlaki fiilin kaynağı, ilkeleri, bireyin vazifeleri, aile, toplum ve devlet ahlakı, Hz. Peygambere göre ahlak. Felsefe Din İlişkileri I Felsefe tarihi içerisinde özellikle İslam felsefesi içerisinde yer bulan tartışmaları konu edinmektedir. İslam Sanatı I İslam sanatı ve özellikleri, İslam mimarisinin tarihsel gelişimi, Mimari ve süslemede yabancı etkiler, İslam mimarisinde yapılar ve özellikleri. İslam Tarihi I İslam'ın doğduğu coğrafyanın siyasi, dinî ve kültürel yapısının kavranması. Karşılaştırmalı Dinler Tarihi I Dinlerde yer alan belli başlı inanç ve uygulamaların nasıl oluştuklarının; uygulama biçimlerinin; farklı dinlerdeki uygulamaların özgün nitelikleri ile birey ve toplum hayatındaki işlevinin öğrenilmesi. Ayrıca dinsel uygulamalardan hareketle dinsel sistemlerin birbirleriyle ve kutsalla ilişkilerinin ortaya konulması. Yaygın Din Eğitimi I Öğrenciye, Yaygın Din Eğitimini tanıtarak, bireysel ve toplumsal yaşamda önemini ve gereğini fark ettirerek, lisans düzeyinde alınan bilgilerden hareketle, yaşam boyu din eğitimini gereğini tartışabilecek seviyeye getirme. Din Sosyolojisine Giriş Toplumun, toplumsal kavram, kuram ve teorilerin, bu toplumsal kuram ve süreçlerin birbirleriyle ilişkilerinin sosyolojik metod temelinde anlaşılması ve ele alınmasını, tanımlanmasını ve tasvir edilmesini sağlamak. BAHAR DÖNEMİ Seminer Seminer dersinde öğrenci, danışmanının rehberliğinde alana yönelik belirlenen bir konu üzerinde çalışır. Bilimsel yöntem ile veri toplar, tez yazım kurallarına göre raporlaştırır ve topluluk önünde sunumunu yapar. Hadis Problemleri Buhârî ve Müslim in Tenkit Edilen Rivâyetleri Kütüb-i Site Müelliflerinin Hadis Kabul etmede Aradıkları Şartlar Halku l-kur ân Meselesi ve Hadise Etkisi Hadis Öğrenim ve Öğretim Âdâbı İsnadın Dindeki Yeri Ehl-i Hadisin Özellikleri Ehl-i Rey İle Ehl-i Hadis Arasındaki Farklar Cerh Ve Tadille Alakalı Bazı Önemli Meseleler Mürsel Hadis İle Amel Meselesi Zayıf Hadisin Hükmü Hadis Tahammül ve Eda Metodları Ziyadetü s-sikât Tearuzu l-ahbar Merfu-Mevkuf İlişkisi. Hadis Tenkidi Belli başlı fikrî ve dinî akımlarla ilmî disiplinlerin hadise yaklaşım tarzları hakkında fikir verip, öğrencinin bir hadisin sahih olup olmadığını anlayabilmesi için takip edeceği yöntemi ve bu amaçla başvurması gereken kaynakların öğretilmesi.
201-2017 Eğitim/Öğretim Yılı Müfredat Düzenleme İşlemleri Hadis İlimleri Hadisin menşei, önemi ve tekâmülü. Hadisin ilk kaynağı sahâbe. Hadis ilminin teşekkülü ve bunu hazırlayan sebepler. Hadis diye uydurulmuş sözler. Cerh ve ta dîl hareketinin doğuşu. Hadislerin değeri üzerindeki münakaşalar ve hadisin tedvîn ve tasnîfi. Tasnîfin altın çağı: Kütüb-i Sitte devri. Hadislerin güvenilirlik durumuna göre sınıflandırılması. Hadislerin sahihlik durumuna göre taksimi. Hadislerin senedinin kopuk olup olmayışına göre çeşitleri. Musned, muttasıl, muselsel, mu an an, mu en en hadisler. Mursel, munkatı, mu dal, mudelles hadisler. Birbirini takviye etmesi yönünden hadisler. Sened ve metni ilgilendiren müşterek tabirler. Hadis Usûlü Metinleri Hadis ilminin temelini oluşturan usul kaynakları ve muhtevaları. Günümüzde Yaşayan Dini ve Siyasi Mezhepler Modernizm öncesi dini ihya hareketlerini, İslam Modernizmini, yeni İhya hareketlerini ve yeni İslami düşünce ekollerini genel görüş ve önemli temsilcileriyle birlikte tanıtılması. İslam Kelâmında Ahiret İslam dininin temel iman ve akaid meseleleri (kıyamet ve ahirettin gerçekliği, kabir hayatı, cennet, cehennem gibi konular ) dini naslar ve aklî delillerle işlenecektir. Klasik Fıkıh Metinleri Fıkhın farklı literatür türlerinden klasik metinlerin tanıtılarak okutulması. Ahkâm Hadislerinin Fıkhî Analizi Ahkâm hadislerinin Sünnet içindeki yeri, kaynakları, Ahkâma delil oluşu, ibadetlerde ve sosyal hayatta bireyi mutluluğa yönlendiren hadislerin incelenmesi. Günümüz Fıkıh Problemleri Zamanın ve yaşam şartlarının değişmesiyle ortaya çıkan durumlara İslam hukukunun bakışı ve ortaya koyduğu çözümler. İslam Aile Hukuku İslam Hukukundaki nikah, talak ve aile hukukunu ilgilendiren konuların öğrenilmesi ve değerlendirilmesi. Tefsir Ekolleri Rivayet ve Dirayet Tefsirleri hakkında genel bilgilendirmeden sonra, doğuşundan günümüze çeşitli tefsir akımları, kurucuları, yöntemleri, amaçları ve ilgili alanlarda yazılan eserler tanıtılıp her birinden örnek pasajlar okutulacaktır. Karşılaştırmalı Tefsir Metinleri Bu derste başlangıcından günümüze tefsir metinlerinden seçmeler yapılarak metotları ve ayetleri ele alış yönleri değerlendirmeye tabi tutulacaktır. Kur'ân Tercüme Teknikleri ve Mealler Farklı algı ve bilgi seviyesine sahip okuyucuların ihtiyaçları göz önünde bulundurularak, Kur'ân'ın nasıl tercüme edilmesi gerektiğinin örnekler üzerinden uygulamalı olarak gösterilmesi, incelenmesi ve yazılmış olan Kur'ân meallerinde bulunan problemlerin değerlendirilmesi. Kur'ân ve Kutsal Metinler
201-2017 Eğitim/Öğretim Yılı Müfredat Düzenleme İşlemleri Kutsal kitaplar ve onların mukayeseleri, kutsal kitaplarsa korunmuşluk meselesi, yorum-tahrif ilişkisi ve kutsal kitapların tarihi süreçleri. Kıraat Eğitim ve Öğretim Teknikleri Bu derste; Kırâat ilmi ve önemi, kırâatların kaynağı, kırâat çeşitleri, kırâat eğitiminin tarihi, kırâat usülleri ve öğretim teknikleri, kırâatlarla ilgili eserler içerik olarak ele alınacaktır. Yedi-On Kıraat ve Özellikleri Bu derste; mütevâtir kırâat imamlarından Nâfi, İbn Kesîr, Ebû Amr, İbn Âmir, Âsım, Hamze, Kisâî, Ebû Ca fer, Ya kûb, Halefu l-âşir in kırâat özellikleri ayrıntılı olarak işlenecek ve uygulamalı olarak özellikleri icra edilecek ve ettirilecektir. Tasavvuf Ekolleri Tasavvufun tarif ve tasviri, hedefi. İslâm Medeniyeti ndeki yeri. Diğer ilimlerle ilişkisi. Din ve mistik boyutu. Temel İslâm Kaynakları ve Tasavvuf. Tasavvufî düşünce ve hayatın tarihsel süreçteki görünümü. Tasavvufun temel şahsiyetleri. Başlıca Tasavvufî mektepler. İlk tasavvuf klasikleri. Tasavvufî düşüncenin gelişmesi. Tasavvufî kurumlar. Tasavvufî düşünce, hayat ve kurumların İslâm toplumları üzerindeki etkisi. Tasavvufun Teorik ve Pratik Konuları Tasavvuf kültürü, tasavvufun teorik ve pratik konuları ile ilgili kavram ve unsurlar. Klasik Arapça Metinler II Klasik dini metinlerin doğru anlaşılması ve doğru yorumlanmasını sağlamak. Arapça Edebî Sanatlar II Arap dili ve edebiyatı konusunda genel bilgiler yanında özellikle ifâde üsluplarının önemli bir bölümünü oluşturan edebî sanatlar ın yakından tanıtılması ve pratiğe dökülmesi. Felsefe Din İlişkileri II Felsefe ve din arasında, bilgi ve iman arasında ne tür ilişkilerin olabileceği konusunda bir nosyon ve tartışma becerisi kazandırılması. İslam Sanatı II Erken Dönem sonrası İslam mimari ve sanatları İslam Tarihi II İslam'ın doğduğu coğrafyanın siyasi, dinî ve kültürel yapısının kavranması. Karşılaştırmalı Dinler Tarihi II Dinlerde yer alan belli başlı inanç ve uygulamaların nasıl oluştuklarının; uygulama biçimlerinin; farklı dinlerdeki uygulamaların özgün nitelikleri ile birey ve toplum hayatındaki işlevinin öğrenilmesi. Ayrıca dinsel uygulamalardan hareketle dinsel sistemlerin birbirleriyle ve kutsalla ilişkilerinin ortaya konulması. Yaygın Din Eğitimi II Öğrenciye, Yaygın Din Eğitimini tanıtarak, bireysel ve toplumsal yaşamda önemini ve gereğini fark ettirerek, lisans düzeyinde alınan bilgilerden hareketle, yaşam boyu din eğitimini gereğini tartışabilecek seviyeye getirme. İslam'ın Sosyolojik Yorumu İslami ilkeler açısından toplum gerçeği, din ve toplum ilişkisi, sosyal norm ve kurumlarıyla İslam dini, sosyal değişme karşısında İslam, Kur an da geçen sosyal grup ve kavramların kavranması, yorumlanması ve analiz edilmesi.
201-2017 Eğitim/Öğretim Yılı Müfredat Düzenleme İşlemleri TEZ DÖNEMİ Uzmanlık Alan Dersi Din bilimlerinin paradigmalarını ve temel iddialarını kavrama. Din bilimleri açısından din fenomenin yeri, önemi ve işlevi hakkında yorum yapma. Ana hatlarıyla sosyolojik, psikolojik, antropolojik ve fenomenolojik din teorilerini bilimsel yöntemlerle analiz etme. Din bilimleri odaklı özgün araştırmalar yapma. Tez Hazırlık Çalışması Yüksek Lisans tez dönemi öğrencilerinin çalışma konularıyla ilgili inceleme ve araştırmalarının takibinin yapılması. Tezin yazım aşamasındaki problemlerin ve ulaşılan sonuçların değerlendirilmesi.