DEVRE TEORİSİ VE ÖLÇME LAB DENEY-6 FÖYÜ Deneyin Amacı: Osiloskop ve AC güç kaynağını kullanabilmek. Hazırlık Çalışmaları: Deneydeki teorileri gelmeden önce kesinlikle okuyunuz. Deney6 Teori: 1)AC Güç Kaynağı: Devreye AC güç vermeyi sağlan cihazdır. Power,;Açma-kapama Amplitude;Genlik artırmak veya azaltmada kullanılır. 1khz,10khz,100khz;İstenen frekansı ayarlamada otomatik olarak üzerindeki değerlere getirir. Frequency;Ara değerdeki frekans değerini ayarlama bu kısım çevirilerek yapılır. Offset;AC güç ile beraber Dc güç kaynağı kullanılmak istendiğinde bu kısım çevirilerek +5 v le -5 v arasında Dc güç sağlanır. TTL;Kare dalga üretecidir. İstenen dalga şekli ise cihazda gözüken sinüs,kare,üçgen dalga butonlarına basılarak elde edilir.
2) Osiloskop: Bir devreye uygulanan sinyalin voltajını,periyodunu ekranda gösteren alettir. Osiloskop üzerindeki bazı düğme ve anahtarların işlevleri; Power:Osiloskobu açma ve kapama işlemini yerine getirir. Inten:Ekrandaki görüntü parlaklığını ayarlar. Focus:Ekrandaki görüntü netliğini ayarlar. Horizontol:Ekrandaki görüntünün sağa veya sola kaydırılmasını sağlar. Position 1-2:Kana1 veya Kanal2 ye ait görüntülerin aşağıya ve yukarıya kaydırılmasını sağlar. Mode:CH1-CH2-DUAL-ADD kısımlarından oluşur. CH1;Kanal1 deki sinyali gösterir. CH2;Kanal2 deki sinyali gösterir. DUAL;Kanal1 ve kanal2 deki sinyalin birlikte gösterir.
ADD;Kanal1 ve kanal2 deki sinyalleri toplayarak gösterir. TIME/DIV:Ekrandaki sinyalin periyodunu bulmamıza yardımcı olur. VOLT/DIV1-2:Kanal1 ve kanal2 kanallarının voltajlarını bulmamıza yardımcı olur. AC-GND/DC:AC;sadece AC sinyali gösterir.gnd toprak referans yeri gösterir.dc AC ve DC sinyalleri beraber gösterir. OSİLOSKOP KALİBRASYONU: 1)Osiloskobu açmak için power düğmesine basınız. 2)Inten;Düğme yukarı gösterecek şekilde orta konumuna alınız. 3)Focus;Düğme yukarı gösterecek şekilde orta konuma alınız. 4)Position;Her iki düğmeyi de yukarı gösterecek şekilde orta konuma alınız. 5)Trıg Level;Düğme yukarı gösterecek şekilde orta konuma alınız. 6)Variable;Düğmeyi saat yönüne doğru sonuna kadar çeviriniz. 7)Mode,CH1 girişini kalibre ediyorsanız Ch1 konumuna alınız.ch2 girişini kalibre ediyorsanız CH2 konumuna alınız. 8)x1/x5 :x1 konumunda dışarda olacak. 9)Norm/Inv:Norm konumunda dışarıda olacak. 10)Slope+-;+ konumunda dışarıda olacak. 11)x1/x10:x1 konumunda dışarıda olacak. 12) CAL/VAR:CAL konumunda dışarıda olacak. 13)VOLTS/DIV:Her iki anahtarıda 0,1 VOLT/DIV konumuna getiriniz. 14)VARIABLE:Her iki düğmeyi de saat yönünde sonuna kadar çevirin. 15)MODE:AUTO kısmın alınız. 16)TIME/DIV:0.2 ms/dıv konumuna getiriniz. 17)AC/GND/DC:Her ikisini de AC konumuna alınız. 18)TRIGGER SOURCE:VERT(DUAL ALT) konuma alınız. Osiloskopta kullanılan prob;x1 ve x10 seçme anahtarlarını X1 konumuna alınız.
Kalibrasyon işlemi için osiloskobun canlu ucunu kalibrasyon düğmesine bağlayıp yukarıda yazılanları yapınız.ekrandaki voltaj değeri kalibrasyon voltajını veriyorsa kalibre olmuş demektir. Osiloskopta Genlik Ölçümü: AC güç kaynakları sinüs,üçgen ve kare dalga üretebilirler.bu sinyaller zamanla değişen sinyaller olup bu tür dalga biçimleri için DC işaretlerden farklı olarak tepe değer,ortalama değer,tepeden tepeye değer tanımlamaları yapılabilir. Dalga Biçimi Tepe Değer Vp Tepeden Tepeye Vpp Etkin Değer Sinüs A 2A A/ 2 Kare A 2A A Üçgen A 2A A/ 3 Osiloskopla gerilim ölçümü için ölçüm yapılacak yere osiloskop probu paralel olarak bağlanır ve gerilim değeri ekrandaki sinyalle hesaplanır. Osiloskop ekranının yatay kısmı zaman ekseni(periyot) dikey ekseni genlik (voltaj) ölçmemize yardımcı olur.dikey eksenindeki her bir kare sayısı Volt/dıv de gösterilen değerle çarpıldığında tepeden tepeye voltaj değeri ölçülmüş olur.genlik ölçüm işlemlerinde ölçüm yapılmadan önce mode ilk önce Gnd hizasına alıp toprak belirlenip daha sonra mode Ac konumuna getirilip ölçme işlemi yapılmalıdır. Osiloskopta Periyod Ölçümü: Periyot; Bir tam salınım için geçen süredir.bu yüzden osiloskopta periyot ölçümü için bir tam salınımın yataydaki kare sayısını time/div değeriyle çarptığımızda sinyalin periyodunu ölçülebilir. f.t=1 den sinyalin frekans değerini hesaplanabilir.
DENEY-6 UYGULAMA: 1) AC güç kaynağını ve osiloskobunu kullanarak 1khzlik tepeden tepeye 2v,5v,8v,10v,12luk sinüs sinyalleri elde ederek osiloskopta gösteriniz. Vpp Vp Volt/DIV Osiloskop Dikey Kare Sayısı 2v 5v 8v 10v 12v TIME/DIV Osiloskop Yatay Kare Sayısı 2) Elde ettiğiniz sinyalleri multimetrelerinizi AC kademesine getirerek voltaj ölçümü yapınız.osiloskopta bulduğunuz sonuçla multimetrede ölçtüğünüz sonuçla bir farklılık varmıdır,varsa neden olabilir. Osiloskop Sinyal Şekli Multimetre-Ac voltmetre 5v 8v Sinüs Kare 3) Bir osiloskop ekranında zamanla değişen periyodik bir işaretin tepeden tepeye değeri 3.6 birim ve osiloskobun ilgili kanalın volt/div 5 kademesine ayarlı ise aynı değerdeki sinüs,kare,üçgen işaret için aşağıdaki tabloyu doldurunuz. İşaret Vpp Vppefektif Sinüs Kare Üçgen 4) Bir osiloskop ekranında zamanla değişen periyodik bir işaretin periyodu 4.8 birim kare dalga bulunmakta ve time /div 0.2 m/sn gösteriyorsa bu işaretin periyodunu ve frekansını bulunuz.