Anadolu Üniversitesi Psikolojik Danışma ve Rehberlik Merkezi GĐRĐŞKENLĐK Aşağıdaki kendini değerlendirme soruları bilimsel bir araç olarak tasarlanmış değildir. Amaç; çeşitli durumlardaki davranışlarınıza bakarak girişkenlik hakkında bilgi edinmenize yardımcı olmaktır. Evet Hayır - Đhtiyaç duyduğum zaman başkalarından yardım isterim. О О - Yaşadığım olaylara ilişkin duygularımı açıklamakta О О zorluk çekmem. - Bir konuyu anlamadıysam sorabilirim. О О - Đstemediğim bir şeyi reddetmekte zorlanmam. О О - Grup içinde konuşmakta zorlanmam О О - Haksız bir eleştiriye karşılık verebilirim. О О - Farklı düşünüyorsam, bunu ifade ederim. О О - Olumsuz duygularımı gizlemem. О О Yukarıdaki ifadelere çoğunlukla hayır yanıtı vermişseniz lütfen aşağıdaki metni okuyunuz, gerekirse bir uzman yardımına başvurunuz. Girişkenlik;karşımızdaki kişilere olumlu ve olumsuz duygularımızı ifade edebilmek, gereksinim duyduğumuzda çevremizden yardım
isteyebilmek,sağlıklı iletişim kurabilmek, kendi düşüncelerimizi rahatlıkla ifade edebilmek, karşımızdaki kişilerin düşüncesine saygı duymak, hayır diyebilmek, ve anlamadığımız bir şeyi sorabilmektir. Kısaca tanımlamak istersek kendi duygularımızı ilgilerimizi ve isteklerimizi açık ve anlaşılır bir şekilde ifade edebilmektir. Girişken olmamak ise kendinizi ifade edememe ve haklarımızı koruyamamaktır. Girişken kişiler en başta kendilerini düşünürler fakat başkalarının haklarını ve duygularını da hesaba katarlar. Đçtendirler, eşit düzeyde ilişki kurarlar kendilerini de, karşı tarafı da incitmezler, hoşgörülü bir ortam yaratırlar. GĐRĐŞKEN OLAMAMA NEDENLERĐ Engellenme Ceza Olumsuz Ödüllendirme Đyi bir model olmaması Kendine güvenin olmaması GĐRĐŞKEN OLMAMIZI ENGELLEYEN DÜŞÜNCELER Gülünç duruma düşeceğim. Hata yapabilirim. Yaptığım şeyin başkası üzerindeki etkisinden endişeliyim. Beni dinlemeyebilirler. Đnsanlar beni seyredecek. Başarısız olabilirim. Reddedilmekten korkuyorum. Ne yapacağımın söylenmesini tercih ederim.
Bu konuda güvenim yok, vb.
GĐRĐŞKEN KĐŞĐNĐN DÜŞÜNCELERĐ Ben hem olumlu, hem de olumsuz duygular yaşayabilirim. Eğer bana söylenen bir şeyi yapmak istemiyorsam hayır diyebilirim. Ben bu duygularımı karşımdaki insana onun saygınlığını zedelemeden de ifade edebilirim. Eğer uygunsuz muamele gördüysem, buna kızmaya hakkım var. GĐRĐŞKEN KĐŞĐNĐN DAVRANIŞLARI Olumlu duygularını ifade etmek. Olumsuz duygularını ifade etmek. Yardım istemek. Kendi düşüncelerini ortaya koymak. Hayır diyebilmek. Beden dilini etkili bir şekilde kullanmak. GĐRĐŞKENLĐK AŞAMALARI 1. Basamak Kendinin de karşılanması gereken gereksinmeleri olduğunun farkına varmak. 2. Basamak Bu gereksinmelerin ne olduğunu gözleme ve bunlar karşılanmadığı zaman ne gibi duygular içinde olduğunun bilincine varmak.
3. Basamak Kendi gereksinmelerini karşılamak için ilk adımı atmak, teşebbüs etmek. 4. Basamak Kendi gereksinmelerini gerçekçi ve sorumluluk duygusu içinde karşılamaya öncelik vermek. Bu durumda yapacağımız iki iş var. Birincisi önce kendimizi ve gerçek isteklerimizin neler olduğunu düşüneceğiz. Đkincisi kendimizle ilgili fikirlerimizi, tasarılarımızı ve planlarımızı bir yere kaydedip, bunları uygulamaya koymak için kendimize zaman ayırmalıyız. Girişkenlik doğuştan gelme değildir, sonradan da öğrenilebilir. Bir gitar çalmayı, pin pon oynamayı öğrenmek nasıl zaman alıyorsa, girişkenliği öğrenmek için de zamana ihtiyaç vardır. Bol bol pratik yapmak ve hedeflerinize kolaydan başlayıp, yavaş yavaş ilerlemek gerekir. KAYNAKÇA Bennis, W. (1999). Bir Lider Olabilmek. Sistem Yayıncılık. Peiffer, V. (1997). Olumlu Düşünme. Alfa Yayınevi. Sekman, M. (1997). Yol Aç. Alfa Yayınevi.