8. Modül: Maliye becerileri This work is licensed under the Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License. To view a copy of this license, visit http://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/.
8. Modülün amacı Modülün sonunda katılımcılar : maliye gereçleri belirlebilecekler ; tekrardan kullanım, geridönüşüm ve tamir etmekle harcamaların azaltılması için şekiller belirleyebilecekler ; tasarruf etmenin önemini anlıyor ve tasarruf etme amaçlarını tehşis edebilecekler ; kendi maddi gelirlerinin kayıtlarını yürütebilecekler; kendi bütçelerini planlayabileceklar ; Makedonya Cumhuriyeti'ndeki maliye kurumlarını tanıyabilecekler ; borçların sonuçlarını bilebileyebilecekler ; kendi gelecekleri için maliye planları yapabilecekler; paraları yönetebilecekler ; harcamaların azalmasını planlayabilecekler. Modülün içeriliği Etkinlik Zaman 1. Oturum : Maliye gerksinimi 40 dk 1: Para gereksinimi 15 dk 2: Para edinmek 25 dk 2. Oturum : Paraları yönetme yeteneği 45 dk 1: Paraları yönetme yeteneği nasıl kazanılıyor 15 dk 2: Harcamaların azalması 30 dk 3. Oturum : Tasarruf 45 dk 1: Tasarruf nedir? 25 dk 2: Tasarrufun amaçları 20 dk 4. Oturum : Borçları idare etmek 45 dk 1: Borç nedir? 15 dk 2: Borçtan nasıl kaçınmalı 30 dk 5. Oturum : Kayıtları yürütmek ve bütçenin oluşturulması 50 dk 1: Temel kayıtlar 20 dk 2: Bütçenin hazırlanması nedir? 10 dk 3. Şahsi bütçenin hazırlanması 20 dk 6. Oturum : Makedonya Cumhuriyeti'ndeki mali kurumların araştırılması 45 dk 1: Maliye strüktürleri ve kurumları 45 dk 7. Oturum : Para yönetmanın planı 90 dk 1: Şahsi maliye planlarının yapması 45 dk 2: Diğerlerine tavsiyede bulunmak 45 dk Toplam tavsiye edilen süre 6 saat Eğitmen /öğretmen öğrencilerin gereksinimlerine göre modülü kısaltabilir 8. Modül : Maliye beceriler
Gereken evraklar : 8.1: Para neden lazım 8.2: Hayatın değişik aşamaları 8.3: Para kazanma şekilleri 8.4: Paraları yönetme kabiliyeti olan kişi 8.5: Gereksiz yere para harcama şekilleri 8.6: Harcamaları azaltmak için dört alışkanlık 8.7: Harcamaları azaltmak için kendi planım 8.8: Tasarruf 8.9: Tasarruf etmem için kendi amaçlarım 8.10: Borçlanabilmem için sebep olabileceklerim 8.11: Borçlanmadan kaçınmak 8.12: Borçların kapatılması için stratejiler 8.13: Esas kayıtlar 8.14:Bütçe hazırlanmasının temelleri 8.15: Kendi şahsi bütçem 8.16: Paraları yönetmek için kişisel plan 8.17: Harcama ve krediler ile birikimlerin dengelenmesi 8.18: Diğerlerine tavsiyeler 8. Modül : Maliye beceriler
Kendi kendini notlandırma ( Özdeğerlendirme): 8. Modül Maliye becerileri Bu tabelada, doğru veya yanlış cevaplar yok. Bu, proğram süresince sizin şahsi kullanımınız içindir. Kolaylaştırıcı /eğitici tabelanın sol tarafında bulunan belirli kimi ünvan, beceri yetenekleri okuyacak. İlk önce üstte bulunan değerlendirme / demeçler kategorilerini okuyun ve kendiniz hakkında değerlendirmelerinizi vermeden ve sonraki cevapları yazmadan önce iyi düşünün. Bunu yapabilir misiniz? Nekadar iyi? Sizin durumunuzu en iyi yansıtan sütünü işaretleyin. Modülün sonunda, bu tabelayı yeniden gözden geçireceğiz. Benim şimdiye kadarki tecrübem Bilgi, beceri ve yetenek Bunu yaparken emin değilim Bunu yaparken cok az eminim Bununla ilgili kimi deneyimim var Bunda yeteri kadar deneyimim var Bunu yapmak için yeteneğim den eminim Para kazanmak için yollarını belirliyorum Paraları güzel yönetmek alışkanlıklarını tanırım Harcamaları azaltmak için şekiller uyguluyorum Kendi tasarruf amaçlarını belirliyor ve planlıyorum Kredi ile satın almak ve satmak rizikolarını biliyorum Borç nedir biliyorum ve borçlanmadan kaçınmak şekilleri Kendi paralarım için hesabımı yürütüyorum ve hangi paragrafları kayıt etmem gerektiğini biliyorum Kendime dair cari bütçe hazırlıyorum ve bütçeye hangi paragrafları koymaya biliyorum Tasarruf ve kredi hizmetleri almam için hangi kurumlara başvuruda bulunmamı biliyorum Gelecek için maliye planı hazırlıyorum ve maliye planı oluşturmada önemli olan unsurları biliyorum 8. Modül : Maliye beceriler 4. sayfa
1. Oturum : Maliye ihiyacı 1.1 Etkinlik : Para ihtiyacı Amaçlar - Bu etkinlik sonunda : а. paraya ihtiyaç duymayı belirleyebilecekler ; б. para ihtiyacı değişken olduğunu anlayabilecekler. Gerekli süre : 15 dakika Metodoloji : küçük grupta tartışma, fikir alişverişi Malzeme ve hazırlık : sehpada kağıt / tahta, fosforlu kalemler ; gazeteden resimler (kendi seçimleri). Adımlar : 1. Öğrencilere '' gelecekte lazım olacaklarımı şimdi tasarruf etmen daha iyi '' ( sakla samanı gelir zamanı ) ata sözünü bilip bilmediklerini sorun ve bu aralar bu ata sözündeki sözlerin anlamını sorun? 2. Kendi Çalışma malzemelerindeki 8. Modülün birinci sayfasına bakmalarını rica edin ve hep beraber modülün amaçlarını tekrarlayın. Ata sözü, modül ve gerçek hayat arasındaki bağlantı hakkında ne düşündüklerini sorun? Bu Oturumun maliye ihtiyaçlarına odaklanacağını açıklayın. 3. Öğrencilere, onlara şahsen hangi işler için para gerektiğini düşünmelerini rica edin. Onların çalışma malzemelerindeki 8.1: Para neden lazım bölümünde cevaplamalarını yazmalarını söyleyin. 4. Tabelaya aşağıdaki yaşam evrelerini yazın: ilkokul; ortaokul; çocuk ve aile için kaygı Makedonya'da iş yapmak; yaşlılık. Hayatın her bir dönemi için her iş için ne kadar paraya gerek duyacaklarını sorun. Cevapları kendi çalışma malzemelerindeki 8.2: Hayatın değişik aşamaları bölümüne yazmalarını söyleyin. Olası cevaplar : ilkokul : eve kadar ulaşım, bisikletler, oyuncaklar, yiyecekler ; ortaokul : müzik, kitaplar, futbol topu, sabun, battaniye; çocuk ve aile için kaygı : okul masrafları, ilaçlar, yiyecek, bilgisayar, cep telefonu, kıyafet, gazete; Şirket yürütme : çalışanların masrafları, malzemeler, donanım, ulaştırma, ofis kiralamak, satılık ürünler, reklam panoları; yaşlılık : ilaçlar, aileyi ziyaret etmek için yol masrafları. 5. Öğrencilerden, neden değişik dönemlerde değişik para gereksinimleri olduğunu tartışmalarını rica edin. Onların daha ileriki yaşlarında daha değişik para gereksinimleri olacaklarını anlamalarını sağlayın, çünkü onlara gerekenler daha pahalı olacak, özellikle kendi kendilerini ve başkalarını bakmaları gerektiğinde ve onlar için daha az kişinin ona baktıkları zaman.
8.1 Malzeme : Bana neden para lazım 6
8.2 Malzeme : Hayatın değişik aşamaları İlkolul Ortaokul Çocuk ve aile için kaygı Şirket yürütme Yaşlılıkta 7
1.2 Etkinlik : Para kazanmak Amaçlar - Bu etkinlik sonunda öğrenciler : a. para edinme şekillerini tanıyabilecekler ; b. kendi ihtiyaçları için para edinme imkanlarını planlayabilecekler. Gerekli süre : 25 dakika Metodoloji : küçük ve büyük gruplarda tartışma, fikir alışverişi, öncelliklerin belirlenmesi, röl yapmak (kendi seçimleri). Malzemeler ve hazırlık : sehpada kağıt / tahta, fosforlu kalemler, her grupa 10'ar boş kağıt takımı, her grupa 4'er boş kağıt takımı Boş kağıtlar hazırlayın, her grupa 10'ar tane (А4 dörde katlanmış ). Boş kağıtlar hazırlayın, her grupa 4'er tane (А4 dörde katlanmış ). Adımlar: 1. Grupları 4-5'er öğrenciye ayırın. 2. Her grupa 10'ar boş kağıt verin ve paraları gereken şeylerin resimlerini çizmelerini ( ya da yazmalarını ) rica edin. Bir kağıda bir konu ya da bir nesne. 3. Tahtaya şunları yazın : Şimdi param var Para biriktirmem ya da borç almam lazım Öğrencilere, iki grupa ayırarak, para gerektirecek işleri ya da nesneleri örgütlemelerini rica edin. Birinci grupta, şu anda ödeyebilecek nesneler ya da gereçler bulunmaktadır, demek ki yanlarında para var, güvenilir yerde ya da kazandıkları. İkinci grupta, biriktirmeleri ya da ödünç almaları gerektirecek işler ya da nesneler bulunmaktadı, çünkü o anda paraları yok. ''Şu anda param var'' nesneleri için yazan grup, çok para gerektirmiyen nesnelerdir ve kişilerin genelde onlar için her zaman yeterince paraları vardır. 4. Onlara, önemli olan nesne ve işlerin olduğunu fakat yeterince paramız olmadığı açıklayın. Öğrencilere bu durum hakkında düşüncelerini sorun. Paraları nasıl elde edelim? Gerçek hayattan örnekler söylesinler, insanlar hemen alması gerektiren nesneler ya da işler için nasıl para buluyorlar. İlk önce, tassaruf, iş ve en sonunda borç alma örnekleri ile başlamalarına yönlendirin. Bu, her tür para kazanma şekillerin öğrencilere elle tutulur görüntüleri sağlamaktadır. Örnekleri Çalışma malzemelerinden 8.3: Para kazanma şekilleri, bölümüne yazmalarını rica edin. Olası cevaplar : - Tasarruf : bankada tasarruf; yastık altında birikim ; ebeveyinlerinize biriktirmek için vermek; - İş : ödenmiş iş; ara sıra işlenen işin kazancı; kendi işini kurma; - Borç alma : aileden; bankadan borç alma; yatırım bankasından borç para almak; - Para kazanmanın diğer şekilleri : kredi alma ; hibe veya burs başvurusu; para şeklinde hediye. 8
5. Her grupa dörder boş kağıt verin ve şu sözleri yazmalarını rica edin, her kağıda birer tane: borç alma tasarruf iş diğerleri Her grupu para edinmenin en iyi şekli hangisi olduğunu karar vermelerini ve dört kelimeyi para edinmenin en iyiden en kötüsüne doğru sıralamalarını rica edin. Burada konuşma ve tartışma olabilir! Eğer para kazanmanın başka önerilerileri varsa, diğer bir kağıda yazsınlar ve tartışmaya katsınlar! (yasa dışı para kazanma şekilleri dahil edilmesin ) NOT : Doğru veya yanlış cevaplar yok ve ana fikir kağıtların '' gerçek '' sıralamaya göre sıralanması değildir. Önemli olan, öğrencilerin, her para kazanma şeklinin öncüllüğünü ve eksiklerinin var olduğunu anlamaları ve bu para miktarına, acilliğine ve gereken paraların amacına bağlıdır. Bunun hakkında tartışın. 9
8.3 Malzeme: Para kazanma şekilleri Yeteri kadar para toplanıncaya kadar tasarruf Ödünç alma Kredi alma Kazanmak için iş 10
2 Oturum : Paraları yönetme yeteneği 2.1 Etkinlik : Paraları yönetme yeteneği nasıl kazanılır Amaçlar - Bu etkinlik sonunda öğrenciler : a. paraları idare etmek için iyi yolları belirleyebilecekler Gerekli süre : 20 dakika Metodoloji : alıştırma yapmak, rol yapmak,büyük grupta tartışma, resim yapmak (kendi seçimleri) Malzeme ve hazırlık : sehpata kağıt / tahta, fosforlu kalemler Tatbikat için kuralları tekrarlayın Adımlar : 1. Kendilerine fiziki olarak hazır olmak ne demek olduğunu açıklayın. Öğrencilere bilek güreşi yapmalarını rica edin. Biri ötekini neden malup ettiği hakkında tartığın, biri ötekinden daha güçlü olabileceğini vurgulayarak, çünkü ötekisi her zaman ağırlık kaldırıyor. Eğer mümkünse, koşu ya da hızlı yürümede yarışsınlar, birileri diğerlerinden fiziki olarak daha hazırlıklı olduğunun yorumunu yaparak. Öğrencilere onların en sevdiği spor olduğunu ve fiziki olarak sağlıklı ve hazırlıklı olmaları için ne yaptıklarını sorun. Öğrencilerin olasıl cevapları : sağlıklı beslenme, çok su içme, düzenli spor yapma, günde bir kez en az birer öğün taze meyve ve sebze yemek ya da her gün spor yapmak., Aynı öyle, fiziki olarak hazırlıklı olmanın her türlü yolları olduğunu açıklayın. Bunlar, paraları yönetmek için hazırlıklı olmak ve bunun sürekliliğni sağlamak için sağlıklı alışkanlıklardır. 2. Öğrencilerden, 8.4 :'' Paraları yönetmeğe kabiliyetli kişiler'' Çalışma malzemelerindeki resimleri açmalarını rica edin. Sehpadaki kağıda, '' Fiziki olarak hazırlıklı olmayan kişinin alışkanlıkları'' yazın ve fiziki olarak hazırlıklı olmayan kişinin alışkanlıklarının örneklerini söylemelerini isteyin (olası cevaplar : yanlış beslenme, aşırı sigara içme, aşırı alkol kullanma, spor yapmama, vb.). Sehpadaki kağıtta yazılı olan örnekleri kendi çalışma malzemelerine yazmalarını rica edin. Ondan sonra, '' Paraları yönetmeğe kabiliyetli kişiler'' den örnekler saymalarını rica edin (cevaplar önceki etkinlikte söylenilenin aynılarını içerecektir)ve bunları da kendi çalışma malzemelerine yazsınlar. Öğrencilere, aynı öyle paraları yönetmekten aciz alışkanlıkları olan ve paraları idare edebilen insanların var olduğunu vurgulayın.aynı iş malzemelerinin tabelanın sağ tarafında çiftler ya da gruplar halinde, paralarlı idare etmesini bilmiyen ve paraların idaresini bilen kişilerin alişkanlıklarının örnekleriyle dondurmalarını rica edin. Bitirdikleri zaman, kendi fikirlerini daha geniş grupa okumaları gerekiyor, aynı zamanda sehpadaki kağıda yazılması gerekiyor. Olası cevaplar : - para kazanmak için gereksiz iş ; - sürekli arama ve para kazanma ya da tasarruf etmek için yeni yolların dinlenmesi ; - demir paraların ve kağıt paraların dikkatli sayılması ; 11
- size gerçekten lazım olacak, çok güzel, fakat gereksiz yere harcama olan şeylere dikkat etmek ; - zor zaman için paraların yana çekilmesi ; - size akıllıca harcama yapabilmeniz için yardımcı olacak avantajlı teklifker arama ; - paraların güvenli korunması ; - para kazanma ve idare etmek için diğerleriyle danışma. Daha ileri seviyedeki öğrenciler için : paraları iyi idare eden onların tanıdıkları özel örnekler hakkında düşünmelerini rica edin. Burada, önemli olan tamamlayıcı parça, gençlerin iyi maliye alışkanlıkları olan kişilerin gerçek örneklerini hakkında düşünebilecek ve dinleyebilecekler. 3. Daha ileri seviyedeki öğrenciler için : birinin sağlıklı veya hasta olduğunu kimi zaman dış görünümünden tespit edebileceğinizi açıklayın, fiziki olarak iyi ya da kötü durumda olduğunu. Fakar, sağlıklı görünümü olan kişiler belki zor farkedilebilirsiniz, acı çekekiyor ya da hasta olabilirler. Mesela: sıtma ya da şeker hastalığı olanlar. Kişileri, sadece fiziki olarak sağlıklı görünümüne göre, onların kıyafetleri, zinnetleri, saatleri, arabaları ya da evlerine göre belirleyebilecek durumda olabilirler mi diye sorun. Kişilerin dış görünümü sağlıklı görünüyor fakat hastalıklı olduğu gibi aynı öyle parayla idare etme yeteneği olmayan kişiler de var olduğunu açıklayın. Çok paraya sahip olduğunun görünümünü veriyor fakat çok borçları var. Bunun hakkında konuşun. Olasıl cevaplar : Belki acil durumlar için yeteri kadar para birikimi yoktur (hastalık, aile üyelerinden birinden borç para, ölüm masrafları vb.) Belki olduğundan fazla borçları var (örneğin, tanıdıklarından, ailesinden ya da küçük kredi kuruluşlara borçlanmışlar; bazı kişilerin banka kredileri ve kredi kartlarının borçları var, vb. ) Öğretmene tavsiye Kendi seçimleri: Paraları iyi idare eden kişinin özelliklerini belirtecek, portreyi seyredenlere örnek ve patik hikayeyi temsil edecek olan portre çizmelerini rica edin. Kendi gelirlerini en iyi şekilde örgütleyi ve yönetmeyi bilmiyorlar (örneğin: sıkça para kaybediyorlar, ne kadar paraları olduğunu bilmiyorlar ). 12
8.4 Malzeme: Paraları yönetme kabiliyeti olan kişi Fiziki hazırlıklı Fiziki olarak hazırlıksız kişinin alışkanlıkları : 1) Her öğün sağlıksız besin yiyor _ 2) 3) 4) 5) 6) Paralarla idare etme kabiliyeti Paraları idare etmek bilmiyen kişinin alışkanlıkları: 1) Gerekmiyen şeyler için para harcıyor 2) 3) 4) 5) 6) Fiziki olarak hazırlıklı kişinin alışkanlıkları: 1) Her gün meyve ve sebze yiyor 2) 3) 4) 5) 6) Paraları idare etmek bilen kişinin alışkanlıkları: 1) Her hafta belirli miktarda para tasarruf ediyor_ 2) 3) 4) 5) 6) 13
2.2 Etkinlik : Harcamaların azaltılması Amaçlar - Bu etkinlikler sonunda öğrenciler : a. gereksiz yere para harcama durumlarını belirleyebilecekler ; b. masrafları azaltma imkanları sağlayabilecekler ; c. masrafları azaltma alışkanlığı yaratabilecekler ; ç. onarım, geri dönüşüm vb. uygulayabilecek nesneleri belirleyebilecekler. Gerekli süre : 25 dk Metodoloji : Büyük grupta tartışma, çizmek ya da yazmak (kendi seçimi) Malzeme ve hazırlık: 8.1: Eğitmenin aracı- Para harcama senaryoları, sehpada kağıt / tahta, fosforlu kalemler, Poster yapmak için malzemeler 8.1: Eğitmenin aracı- Para harcama senaryoları'nın kopyasını ve birer örneğini kesin Onarımı yapılabilir, küçültürülebilir ( daha az kullanılabilir ) geri dönüşebilecek ve mekanda yeniden kullanılabilecek öznelerin örneklerini toplayın Poster yapmak için malzemeler sağlayın ( kağıt, fosforlu kalemler, postere yapıştırmak için resimcikler, makas ). Adımlar : 1. Tartışmayı öğrencilere açıklama yaparak ve soru sorarak başlayın:,,sadece zangin kişilerin gereksiz yere para harcadıklarını düşünmek kolaydır. Onların çok paraları var ve gerçekten lazım olmayacak şeyler için daha kolay para harcayabilirler. Fakat bu gerçekten öyle midir? Bir kişinin, sadece fakir ya da zengin oluşuna dayanarak paralarını gereksiz yere harcadığını tahmin edebilir miyiz? Ve, fakir ya da zengin olmasını fark etmemeksizin, harcama herkezin sahip olacağı paralara göre alınan tutum mudur: Hadi bunu öğrenelim. 2. Öğrencilerden ''Para harcama'' Senaryolarından bir tanesini seçmelerini rica edin ( 8.1: Eğitmenin aracı) ve senariyoyu bütün öğrenciler önünde okusunlar. Her senariyo okunduktan sonra, bu şekilde para harcıyan kişi tanıyıp tanımadıklarını sorun, bunun hakkında ne düşünüyorlar, bu harcamanın iyi şekli midir ya da gereksiz yere para harcama mıdır? Kendi cevaplarının açıklamalarını yapsınlar. - Taksi parası ödemek, yürüyerek gidebileceğiniz yere. - Meşrubatlar satın almak, yeterince su varken. - Yeni ayakkabı satın almak, eskileri giyilebilecek durumda iken. - Yeni kıyafet satın almak, yeterince kıyafetiniz varken. - Modern ve popüler olabilmeniz için pahalı kıyafet satın almak. - Arkadaşlarınızla konuşabilmeniz için bütün paralarınızı cep telefonu faturasına harcamak. - Pahalı kuafore para ödemek, daha ucuzunun da çok iyi olmasına rağmen. Öğretmenin notu: Burada doğru veya yanlış cevaplar yok. Önemli olan, öğrencileri kusursuz insanın olmadığını anlamaya teşvik etmektir ve herkezin hayatının bir bölümünde müsrif olduğunu söylemesi çok normaldır. Amaç, yanlışı düzeltmemiz için gereksiz yere para harcadığımızı anlamamızdır! Öğrenmek, anlatılanların gereksiz yere para harcamak olup olmadığını ve hangisi en gerekmedik yere para harcama örneğini öğrencilerin konuşma ve tartışmalarından meydana gelmektedir. 14
3. Öğrencileri, onların gereksiz yere nasıl para harcadıklarının değişik örnekler vermelerini ve bunları onların Çalışma malzemelerinin 8.5 : Gereksiz yere para harcama şekilleri bölümüne yazmalarını rica edin. Olası cevaplar: - En yakındaki marketten meyve ve sebze satın almak, daha ucuz fakat daha uzak market varken. - Gerekmeyen keklere para harcamak. 4. Hepimizin gereksiz yere para harcadığımız yerlerin Harcamaların azaltılmasının dört alışkanlığının saygılanmamasından meydana geldiğini açıklayın. Tahtaya şunları yazın : azaltma, tekrardan kullanma, onarım, geri dönüşüm. Öğrencileri, kendi Çalışma defterlerindeki 8.6: Harcamaları azaltmak için dört alışkanlık bölümünü açmalarını rica edin.. Öğrenciler bu dört alışkanlık örneklerini hatırlamalı ve kendi Çalışma defterlerine 8.7: Harcamaları azaltmak için kendi planım bölümüne yazsınlar: Azaltma (Kullandıklarımız şeylerin miktarını azaltma:): Para biriktirmek için neleri daha az kullanabilirsiniz? Yeniden kullanma (Yenilerini alacağınız yerine, iyi durumda olan nesnelerin yeniden kullanılması):para biriktirmek için yeniden kullanabileceğiniz şeyler nelerdir? Onarım( Yeniden kullanabileceklerimizi, çok az zaman ve enerji harcayarak, kırılanları tamir etmek): Para biriktirmek için neleri tamir edebiliriz? Geri dönüşüm (Eski, kullanılmış nesnelerin ve değişik ya da çok az değiştirilen ürunü tamir etmek): Para biriktirmek için hangi ürünleri kullanabilirsiniz? Olası cevaplar: Azaltma - Yaşama yerindeki ışıkların söndürülmesi ve ceryan harcamalarının azalması ; - Kozmetik ürinlerini mantıklı kullanmak, kontrolsuz yere harcama yapılmamalı, temiz olmanız için gerçekten gerektiği kadar. - Yeniden kullanma - Marketten alışveriş yaptığınız poşetlerini n tekrardan kullanımı - Değişik içeceklerin taşınması için plastik su şişelerinin kullanılması. Onarım - Eski kıyafetlerin ya da ayakkabların tamiri. - Yeni saat almak yerine eski saatin tamiri. Geri dönüşüm - Yeni ürünün oluşturulması için eski mobilyanın kullanımı. Öğretmene tavsiye Yeniden kullanılabilir, tamir edilebilir, geri dönüşümü yapılabilir, küçültülebilir ürünler hakkında örnekler verin 5. Daha ileri seviyedeki öğrenciler için: Her örnek için ne kadar tasarruf edebileceğiniz hakkında konuşun. Bir ay zarfında ne kadar tasarruf edebileceklerini değerlendirebileceklerini deneyin, ondan sonra bir yıl için. 15
6. Öğrencileri 3 4 grupa ayırın. Harcamaların azaltılmasının dört alışkanlığın temsil eden resim ve kelimelerden bir poster yapmalarını rica edin. Eğer posterler çok güzelse, daha geniş kitlelere de bildirmeğe değişik şekiller de bulabilirsiniz. 7. Daha ileri seviyedeki öğrenciler için : Gençler, Harcamaların azaltılmasının dört alışkanlığını uygulayarak ile kendi okullarında harcamalarını nasıl azaltabilecekleri projesini başlatabilirler. 16
8.1 Eğitimcinin aracı :,, Para harcama Senaryosu ( kesin, öğrenciler ise bir taneyi seçsin ) Taksi parası ödemek, yürüyerek gidebileceğiniz yere. Meşrubat satın almak, içecek yeterince su varken. Yeni ayakkabı satın almak, eskileri giyilecek durumda iken. Yeni kıyafet satın almak, eskileri giyilebilir durumdayken.. Pahalı kıyafet satın almak, modern ve populer olabilmeniz için. Bütün paraları cep telefonu faturasına harcamak, arkardaşlarla konuşmak için. Pahalı kuaföre ödemeler, daha ucuzunun da iyi olmasına rağmen. 17
8.5 Malzeme: Gereksiz yere para harcama şekilleri 18
8.6 Malzeme: Harcamaları azaltmak için dört alışkanlık GEREKEN KULLANIM (Yeni eşyaların satın alınması yerine, iyi durumda olan eşyaların yeniden kullanımı) Para tasarruf edebilmeniz için yeniden neleri kullanabilirsiniz? TAMİR ETME ( Yeniden kullanabileceğiniz kırık eşyaları çok az zaman ve enerji ile tamiri etmeniz ) Para tassaruf etmeniz için neleri tamir edebilirsiniz? GERİ DÖNÜŞÜM ( Yeni amaç için kullanabileceğiniz eski kullanılabilir eşyaların kullanımı) Para tasarrufu yapabilmeniz için hangi atık maddeleri kullanılabilir şekilde yapabilirsiniz AZALTMA ( Kullanılanlar arasında hangisinin miktarını azaltabilirsiniz) Para tasarruf edebilmeniz için hangisinden daha az kullanabilirsiniz? 19
8.7 Malzeme: Harcamaları azaltmak için kendi planım 20
4. Oturum: Tasarruf 3.1 Etkinlik : Tasarruf nedir? Amaçlar - Bu etkinlik sonunda öğrenciler : a. tasarruf sözcüğünün anlamını anlayabilecekler ; b. tasarruf etme imkanlarını belirleyebilecekler ; c. tasarruf etme alışkanlığı yaratabilecekler. Gerekli süre : 30 dakika Metodoloji : fikir alışverişi, büyük grupta tartışma, röl yapmak Malzemeler ve hazırlık : öğrenci başına komple 10'ar yaprak kağıt, Kağıt para hazırlayın (10 yaprak А4 kağıt 8 parçaya bölünmüş ). Adımlar: 1. Öğrencileri, geçmişteki insanların tasarruflarıyla ilgili tanıtın.: İnsanların para ve banka kullanmaya başkamadan önce, Antk çağda, gelecek yıl ekebilmeleri için tarımcılar ve köylüler meyve ve sebzelerin tohumlarını saklıyorlarmış. Tarımcılar, tohumları yedikleri zaman, yeni ekim ekemiyeceklerini, ve bununla birklikte yiyeceklerinin olmayacaklarını biliyorlarmış. Bu çok az tohumun biriktirilmesiyle onların hayatlarının kurtarılması demek oluyormuş. Tasarruf, ürünlerin ve nesnelerin yana çekilmesi ve gerektiğinde onların kullanılması demektir. İnsanların bazıları günde kaç kez yiyeceklerine, yiyecek biriktiriyor, ileriki günlerde yiyecekleri olmadıkları zamanlar için kenara çekiyorlar. Aynı öyle, insanlar para da biriktiriyor. Aniden belirecek bir durum ya da acil durumlarda kullanabilebilecek amaçla güvenilir yerlerde para biriktiriyorlar.. 2. Öğrencileri, insanların para biriktirme örneklerini ve sebeplerini söylemelerini rica edin. Olasıl cevaplar : yiyecek, mazot, tohum, para. 3. Öğrencilere, onların herbirine 100. para verileceklerini söyleyin. Öğrencilerin her birine 10 temsil edecel 10 kağıt verin. ve her kağıda 10 rakamını yazmalarını rica edin. Sorun : Nekadar harcayabilirsiniz ve ne için? Ne kadar tasarruf edebilirsiniz ve ne için? Herkez hendisi için karar versin. Öğrenciler kağıt paraları iki sıraya sıralasınlar. Birinci sırada, harcayacakları paraları, ikinci sırada ise tasarruf edecekleri paraları. Öğretmene tavsiye Tasarruf ile ilgili deyimleri örnek olarak paylaşabilirsiniz. Öğrencileri paraları neden öyle sıraladıklarını sorun ve tartışın. Tasarruf edilecek paraların olasıl cevapları: Bugün ve yarının masraflarını kapatabilmeleri için para gerekiyor; yiyeceklerini ödeyebilmeleri ve arkadaşlarıyla sosyal etkinlik yapabilmeleri; tasarruf etmeleri için yeterli olacağını düşünüyorlar; yanlarında taşıdıkları takdirde çalınabileceklerini düşünüyorlar; şu 21
anda para gerekmiyor ve yana çekmek istiyorlar. Tasarruf ettikleri paraların bir kısmını, planlamadan meydana gelebilecek, aniden beliren durumlar ve acil durumlar için planlamalarını vurgulamanız gerekiyor. Paraların bir kısmı özel durumlar için kenarda durmalıdır. 4. Öğrencileri, kendi 8.8: Tasarruf Çalışma malzemelerinde tasarruf için öğrendiklerini yazmalarını rica edin. 22
8.8 Malzeme: Tasarruf 23
3.2 Etkinlikler : Tasarrufun amaçları Amaçlar - Bu etkinlik sonunda öğrenciler : a. para tasarrufunun ihtiyacını belirleyebilecekler ; b. para tasarrufunun şekillerini belirleyebilecekler ; c. tasarruf bilincini geliştirebilecekler; ç. kendi paralarının hesabını yapabilecekler. Gerkli süre : 20 dakkika Metodoloji: fikir alışverişi, bireysel hedefler belirleme Мalzemeler ve hazırlık: sehpa / tahta, fosforlu kalemler Tatbikat için kuralları tekrarlayın. Adımlar: 1. Öğrencilere, Para tasarrufu yapmak istediklerinin örneklerini saymalarını rica edin. Bütün cevapları yazın, gerçekçi olup olmamasını fark etmemeksizin. Cevaplar, değişik miktarda para tasarruf etmesi gerektirecek küçük ve büyük işler kapsayabilirler.. 2. İstedikleri şeylere sahip olabileleri için ne kadar para tasarruf etmeleri gerekli olduğunu sorun. 3. Daha ileri seviyedeki öğrenciler için: Öğrencileri, istediklerini elde etmek için ne kadar zaman tasarruf etmeleri gerektiğini tahmin etmelerini rica edin. 4. Öğrenciler, tasarruf etme amaçlarının bir ya da iki tanesini seçmelerini ve kendi Çalışma malzemelerinin 8.9 : Tasarruf için kendi amaçlarım bölümüne yazmaları gerekiyor. Neden tasarruf etmek istediklerini seçmeleri lazım, ne kadar tasarruf etmek istiyorlar, daha ileri seviyedeki öğrenciler için, ne kadar uzun süre tasarruf etmek istiyorlar. Öğrencilerden birkaçına birbirlerinden öğrenebilmeleri için, diğer öğrencilerle fikir alışverişi yapmalarını rica edin. Amaçları, kendi eğitimleri için tasarruf yapmaları, ya da kazanç elde edebilmeleri için malzemelerin satın alınması olabilir, - en önemlisi azla başlamak ve bunu daha da gerçekleşebilir yapmalarıdır. Ne kadar zamanları gerektiğini muhakak yazmalıdırlar! 5. Öğrencilere, özel şeyler için ve beklenmedik durumlarda için tasarruf etmelerini planlamalarını anımsatın. Eğer tasarruf etme isteği için özel bir şeyleri yoksa, ancak yine de olasıl belirebilecek mümkün acil durumlar için tasarruf etmeleri gerekir. Öğretmene tavsiye Öğrencilerden haftada kaç para tasarruf ettiklerini yazmalarını ve sınıfta tasarruf etme tabelasının başlatılmasını rica edin. 24
8.9 Malzeme : Tasarruf etmem için kendi amaçlarım NEDEN tasarruf etmek istiyorum Belirli şeyler için: Beklenmedik olaylar ya da acil durumlar : NE KADAR tasarruf etmek istiyorum Belirli şeyler için: Beklenmedik olaylar ya da acil durumlarda: NE ZAMANA kadar tasarruf etmek istiyorum 25
5. Oturum: Borçları yönetmek 4.1 Etkinlik : Borç ne demektir? a. е;а. Amaçlar - Bu etkinlik sonunda öğrenciler : а.borç sözünün anlamını anlayabilecekler ; b. borçlanmanın risklerini tanıyabilecekler. Gerkli süre : 15 dakika Metodoloji : Büyük grupta tartışma Malzemeler ve hazırlık: sehpa / tahta, fosforlu kalemler Tatbikat için kuralları tekrarlayın. Adımlar : 1. Öğrencilere, ' borç' bir kimseye bir borcunuz olduğu zaman demektir. Zaman borcunuz olabilir. Mesela, birine parmaklıkların tamirinde ya da sebzenin ekiminde yardımcı olacağınıza söz vermişsiniz. O demek oluyor ki yardımcı olmanız için zamana gerke duyulmaktadır. Aynı öyle, birine para borcunuz olabilir, birinden para borcu almışsanız ya da bir şey satın almış ve daha sonra parasını ödemeniz gerekiyo. Ona olan borç para miktarı sizin borcunuz oluyor. 2. Öğrencilere sorun : '' Birilerine para borcunuz var mı? Neden borcunuz var? Nekadar borcunuz var? Onların borç örneklerini grubun diğer üyeleriyle paylaşın. 3. Aynı öyle, Birilerine borcu olanları tanıdık kimseler var mı? sorusunu sorabilirsiniz. Nelere borçları var? Bütün saydıklarını grupla paylağmalarını söyleyin ya da 8.10 Borçlanma için sebepler olabileceklerim kendi Çalışma malzemelerine hangi sebeplerden borçlanabilecek beş şeyi yazmalarını ya da çizmelerini söyleyin. 26
8.10 Malzeme: Borçlanabilmem için sebep olabileceklerim 27
4.2 Etkinlik : Borçlardan nasıl uzak durabiliriz Amaçlar - Bu etkinlik sonunda katılımcılar : а. gereksiz yere borçlanmadan kaçınmalarını öğrenebilecekler; b. borçlanmadan kaçınmak için stratejiler belirleyebilecekler. Gerekli süre : 30 dakika Metodoloji: grupta çalışma, öncüllüklerin belirlenmsesi Malzeme ve hazırlık : 8.2 : Borçlanma için meydan senaryoları Eğitimcinin aleti 'nden kesin ve gerekirse kopyalar yapın, daha yüksek sınıflar için, eğer daha alçak sınıflarla çalışırsanızи. Küçük grup için birer komple 8.3: Borçların kapatılması için stratejiler, Eğitmenin aracı'nden kopyalarını çekin ve kesin. Adımlar : 1. Öğrencilere bütün borçların kötü olmadığını açıklayın. Eğer borcu iyi idare ederseniz, o size çok yardımcı olabilir. Daha iyi soru, çok harcama yapıyor musunuzdur? Bir şeyin daha pahalı olması, onun için para harcamanız gerekiyor mu çok düşnmeniz lazım. Sizin bütün maliye kararlarınız için çok iyi düşünürseniz, daha büyük borçlanmadan kaçınmış olacaksanız. Eğer birinden borç para almaya karar verirseniz, bunu çok dikkatlice yapmalısınız. Paraları yönetmek için yetenekli olabilmeniz için bunlar çok önemlidir. 2. 8.2 : Borçlanma için meydan senaryoları Eğitimcinin aleti'ndeki durumlar, öğrencilerin borçlanma durumlarını açıklar, çünkü bu durum herkeze mal olacak.. a. Bu örneklerden her öğrenciye verin, ya da her küçük grupa birkaç tane, ya da bütün sınıfa birer senaryo.. b. Öğrencilereden, kendi grupun ya da bütün sınıfın senaryolarını okumalarını ve soru sorarak birer birer her durum hakkında tartışmalarını rica edin. Ondan sonra, 8.11 Borçlanmadan kaçınmak Çalışma malzemelerinde, soruların olduğu yerde açmalarını rica edin, ve burada onlar, verilmiş durumlar hakkında, kendi yorumlarını ve cevaplarını vermelidirler. Sorular : Bu durum, borç alamak için ne kadar sebep olabilir? Bu borş almak için iyi (akıllı ) ya da kötü (akıllsız ) sebep midir? Bu borcu çevirebilmeniz için para kazanmak için, ne yapmanız gerekiyor? Bu borcu çevirebilmeniz için ne kadar zaman gerektirecektir? Borçlanmamak için neler yapabilirsiniz? c. Ek örnekler verebilirsiniz ya da kartlara yazabilecekleri örnekler, bundan sonra ise bunlar hakkında tartışacak. ç. Doğru ya da yanlış cevap yoktur fakat her örnek için birkaç yönün gözden geçirilmesi. Olasıl cevaplar: 28
- Sizin bütün arkadaşlarınız yeni bisiklet almış, siz ise kendinizi ihmal edilmiş hissediyorsunuz: bu sizin için bir meydan okumadır, çünkü arkadaşlarınızın baskısını hissediyorsunuz, fakat bu sizin borçlanmanız için iyi sebep olmayabilir çünkü bunun uzun vadeli faydası yoktur, özellikle sizin bisikletiniz yeni parçalarsız da iyi çalışıyor. Borç alma yerine, arka için yeni oturaya karar verebilirsiniz ki bununla bazı insanlara sizin bisikletinizle bir yere kadar götürüp onlara yardımcı olabilirsiniz. - Özel fiyata satılan DVD pleeri seyrediyorsunuz: bu sizin için çok büyüy çelişkidir çünkü çok iyi teklif, fakat gerekmeyen DVD için borca girmek fikri iyi bir düşünceye benzemiyor. Daha ucuz DVD satın alabilirsiniz, ikinci el DVD kullanabilirsiniz ya da başkasının DVD pleerinden müzük dinleyebilirsiniz ve böylelikle borçlanmadan kurtulabilirsiniz! 3. Öğrencilere şimdi borçların kapatılması için stratejiler araştıracağınızı söyleyin. a. 4-5 kişilik gruplar oluşturun ve her grupa 8.3 : Borçların kapatılma stratejileri Eğitmenin aracı' nden birer komple verin. b. Öğrencileri, en önemlilerden başlayarak, önemlerine göre borçları kapatma metodlarının sıramalarını yapmalarını rica edin. c. Her grupu kararlarının ne olduğunu ve nedenlerini açıklamalarını rica edin. ç. Not: Burada doğru ya da yanlış cevap yok. Sıralama ile onların anlamlarının ne olduğunu öğrenecekler. Aynı öyle, noktaların daha kolay ezberlemelerine yardımcı olacaklardır. Kontrol yaptığınız zaman, grupu neleri tartıştıklarını sorun. Okumak için sıralama önemli değil, anlama süreci ve her modülün öneminin anlaşılmasının önemlidir. d.öğrencileri, kendi Çalışma malzemelerinnin 8.12 Borçların kapatılması için stratejileri bölümünde notlarını yazmalarını rica edin. 29
8.2 Eğitimcinin aracı : Borçlanma için meydan Senaryosu ( Kesin ve katılımcıların her birine verin ) Arkadaşım modern olan ayakkabı satın aldı ben de aynılarından istiyorum. Çok uygun fiyata DVD pleer. Kardeşlerimden biri çok akıllıdır ve eğitimine devam etmek istiyor. Eğlence düzenliyorum ve arkadaşlarımı etkilemek istiyorum. Yaşadığımız ev ailem için çok küçük ve daha büyük ev istiyorum. Benim özel işim için yardımcı olacak cep telefonu istiyorum.. İngilizceyi daha iyi öğrenmem için ingilizce dersleri almak istiyorum. Birlikte yaşadığım benimkilerime meyve ve sebze satın almak istiyorum, fakat sadece taksitle alabilirim. Ailemden biri çok rahatsız ve ilaç gerekiyor. 30
8.3 Eğitimcinin aracı : Borçları kapatma stratejileri ( Kesin ve her grupa birer komple verin ) Gereksiz yere harcamaları azaltın. Artık borç para almayın. Borç aldığınız kişilerle konuşun ve borcunuzu ne zaman ödeyebileceğinizi söyleyin. Borcunuzun faizini ödetenlere borcunuzu ödeyin. Çok borcunuzun olduğu sürece pahalı şeyler almayın. 31
8.11 Malzeme Borçlanmadan kaçınmak Bu sebep borçlanmak için ne kadar cazip olabilir? Borçlanmak için iyi ( akıllı) ya da kötü ( akıllı olmayan) sebep midir? Bu borcu kapatmaya gerektiren parayı bulmak için, ne yapmanız gerekiyor? Bu borcu çevirmek için ne kadar zamanınız gerekiyor? Borçlanmak yerine neler yapmanız gerekiyor? 32
8.12 Malzeme Borçların kapatılması için stratejiler Gereksiz yere harcamaları azaltın. Daha fazla borçlanmayın. Borç aldığınız kişilerle konuşun ve borcunuzu ne zaman ödeyebileceğinizi söyleyin. Borcunuzun faizini ödetenlere borcunuzu ödeyin. Çok borcunuzun olduğu sürece pahalı şeyler almayın. Diğerleri : 33
5.Oturum: Kayıt tutmak ve bütçeyi oluşturmak 5.1 Etkinlik : Esas kayıtlar Amaçlar - Bu etkinlik sonunda katılımcılar : a. esas maliye kayıtları yürütmektedirler ; b. kendi fonlarını planlıyorlar. Gereken süre : 20 dakika Metodoloji: grup çalışması, konkre olay Malzemeler ve hazırlık 8.4 : Gelir ve giderler Eğitimcinin aracı'nın komplesi Her küçük grupa birer komple 8.4 : Gelir ve giderler Eğitimcinin aracı'nı kopyalayın ve kesin Adımlar: 1. Şimdi, harcamak için ne kadar paranız var ve kaça mal olduğunu bildiğiniz zaman esas maliye kayıtları yürütmesini bilmek önemli olduğunu açıklayın. 2. Grupları 3-4'er öğrenciye ayırın. 8.4 : Gelir ve giderler Eğitimcinin aracı'nın komplesi verin. 3. Grupları, paragrafları iki yere ayırmalarını rica edin. Birincisi, Paraların girişi, ikincisi paraların çıkışı. Her yere ne koyduklarını kontrol edin ve eğer yanlış etmişlerse doğru yere koymalarını rica edin. Her yere, toplam miktarı eklemelerini rica edin. Hasaplamada belki desteğe ihtiyaçları olabilecek. Paraların girişi - paraların çıkışı = Cepte para' yı gösterin. 4. Daha ileri seviyedeki öğrenciler için: 8.4 : Gelir ve giderler Eğitimcinin aracı'nda taşınan krediler için ek senaryolar verin. Borç sütününü eklemelerini rica edin. Cepte para - borç = paraların gerçek durumu gösterin. 5. Kendileri ve yakınları için, bu şekilde kendi maliyelerin kayıdını yapmaları nasıl yararlı olacağına dair tartışma yürütün.tartışma buna ait olabilir: her hafta için onların gelir ve giderleri için uygulamalar ve aynıların uygun şekilde çoğaltılması ve azaltılması. Onların harcamaları nelerdir neler olduklarını tespit etmek için belirli bir süre için kayıt yürütün, belki bir hafta ya da bir ay, Daha ileri seviyedeki öğrenciler için, ''Paraların çıkışı'' nda gıda, ulaşım, ilaç altkategorilerini ekleyebilirsiniz ve her altkategorideki masrafların bilinmesi nekadar önemli olduğunu tartışın. 6. Onların 8.13 Esas kayıtlar Çalışma malzemeleri'ndeki hesaplamalarında not tutmalarını rica edin. 34
8.5 Eğitmenin aracı : Harcama ve gelirler (Kopya çekin, kesin ve her grupa verin ) Taksi 1.5 Telefon kartı 5 Büfede yiyecek 2 İçecekler 1 Baş ağrısı için ilaçlar 1.5 Sebze ve meyve 5 Telefon kartlarının satışından elde edilen paralar 25 Ebeveyinlerden alınan cep harçlığı 5 Haftada iki öğleden sonra çocuk bakıcılığından elde edilen paralar 20 Almanya'da çalışam kızkardeşimden paralar 20 35
8.13 Malzeme Esas kayıtlar Paraların giriş Paraların çıkışı = Cepte para Cepte para Borç = Gerçek kalan TARİH TANIM PARALARIN GİRİŞİ HARCAMA (PARALARIN ÇIKIŞI) KALANLAR ВКУПНО Paraların girişi Harcamalar (paraların çıkışı) = Kalan (kalan paralarınız) 36
5.2 Etkinlik : Bütçenin yapılması nedir? Amaçlar - Bu etkinlik sonunda katılımcılar: a. esas bütçenin yapılması teriminin anlayabilecekler Gereken süre : 10 dakika Metodoloji: grup çalışması, konkre olaylar Metodoloji ve hazırlık : 8.5 Gelir ve harcamalar Eğitmenin aracı komplesi Yeniden istifade edin ya da kopya çekin Eğitmenin aracı 8.5 Gelir ve harcamalar, her küçük grupa birer Adımlar: 1. Öğrencilere, bütçenin ne kadar kazandığınızı ve ne kadar harcadığınızı takip etmede yardımcı olan planlama aracı olduğunu açıklayın. Bütçenin yapılması, harcamalarınızın planlama sürecidir, kazandıklarınızdan daha az olma amacıyla. Paraları iyi idare eden kişinin, Bütçenin yapılmasının sırrı, çok basit kuraldır paraların girişi, minus paraların çıkışı. 2. Öğrencileri, şu şekilde geçmiş gelir ve masrafların kullanımı ile masraflarını planlamalarını yapmalarını rica edin : a. Eğitmenin aracı 8.5 Gelir ve harcamalar senaryosunu istifaede edin. b. Grupları 3 4 kişilik öğrenciye ayırın. c. Öğrenciler 8.14 Bütçe hazırlanmasının temelleri Çalışma malzemesini kullanabilirler ve bu etkinlik hakkındaki kendi notları tutabilirler. ç. Gelecek hafta ne kadar kazançları olabileceğine dair karar vermelerini rica edin. d. Gelecek hafta ne kadar harcayabileceklerinie dair karar vermelerini rica edin. e. Neden buna karar verdiklerini tartışın. Önceden kazandıklarını ve harcadıklarının neye dayandıklarını tartışın. f. Gelecek hafta için Beklenen para girişi - Beklenen para çıkışı = Beklenen kalan para hakkında çalışsınlar. g. Daha ileri seviyedeki öğrenciler için : Gelecek hafta ne kadar ne kadar para borç alabilir ya da borçlanabileceklerini sorun. Gelecek hafta için Beklenen para girişi - Beklenen para çıkışı = Beklenen borçlanmaları hesaplasınlar. Eğer borç miktarı daha geç yetişiyorsa toplam borcu çıkarmamaları mecburi olmadığını açıklayın. 3. Öğrencileri gelecek hafta ne kadar kazançları ne kadar harcamaları olabileceklerine dair plan yapmalarını rica edin. a. Karar verdikten sonra, ulaştırma için ödeyebilecekleri beklenen gelirlerini azalttıklarını ya da masraflarını çoğalttıkları hakkında tartışın. b. Daha ileri seviyedeki öğrenciler için : Birinci haftanın sonunda kalan paraları harcayabilecek olan ikinci haftanın Para girişi yerine koyabileceklerini söyleyin. 37
8.14 Malzemeler Bütçe oluşmasının esasları Bütçe, ne kadar kazanacı olacaklarına dair ve masraflarınızın yardımcı olacak planlama aracıdır. Bütçe yapmak, kazanacaklarınızdan nerede daha az harcama yapmanız gerektiğini planlama sürecidir. Paraları iyi idare edebilen yetenekli kişinin bütçe oluşturan kişinin sırrı, tek bir kuralı vardır paraların girişi eksi paraların çıkışı. Beklenilen paranın girmesi = Sahip olabilecek beklenilen paralar 38
5.3 Etkinlik : Şahsi bütçenin hazırlanması Amaçlar - Etkinlik sonunda öğrenciler : a. şahsi bütçe terimini anlayabilecekler ; b. şahsi bütçeyi oluşturabilecekler ; c. kendi gelecekleri için maliye planları hazırlayabilecekler Gerekli süre : 20 dakika Metodoloji : bireysel çalışma Malzeme ve hazırlık : yok Eğitim için kuralları tekrarlayın. Adımlar : 1. Öğrencilere şimdi şahsi bütçelerini oluşturacaklarını söyleyin.. 2. 8.15 Benim şahsi bütçem Çalışma malzemesini açmalarını rica edin. 3. Gelecek hafta para alabilecek Kaynak Listesini oluşturmalarını rica edin. Paraların girişi başlığı altında, her kaynaktan ne kadar para beklentileri olduklarını yazsınlar.. 4. Gelecek hafta harcayacakları paraların Harcama Listesini yapmalarını rica edin. Paraların çıkışı başlığı altında, her biri için ne kadar para harcayacakları ümit ettiklerini yazsınlar. 5. Hafta sonuna kadar ne kadar paraları kalacak hesabını yapmalarını rica edin: Paraların girişi - Paraların çıkışı = Kalan. 6. Bu şekilde, onlar ilk şahsi bütçelerini oluşturduklarını söyleyin! 7. Daha ileri seviyedeki öğrenciler için : Bunu bir ay zarfında, her hafta yapmalarını rica edin. Her haftanın kalan paralarını gelecek hafta için paranın girişi nde koymalarını unutmasınlar. Öyle ki, her hafta için masraflarını kapatmak için paraları yetmiyorsa, nereden para bulabileceklerini ya da masraflarını nasıl azaltabileceklerine dait plan yapmalıdırlar. 8. Öğrenciler ile, bu şekilde bütçenin hazırlanması kendi hayatlarında hangi şekilde onlara yardımcı olabileceği hakkında tartışma yürüttün. 39
Paraların girişi: USAID YES Proje Ağı Çalışmaya başlamak için hazırlık proğramı, Eğitmen için kılavuz 8.15 Malzeme Benim şahsi bütçem Paraların girişi Paraların çıkışı = Geri kalan paralar Paraların çıkışı: Geri kalan paralar: 40
6. Oturum : Makedonya'daki maliye kurumlarının araştırılması 6.1 Etkinlik : Maliye strüktürleri ve kurumları Amaçlar - Bu etkinlik sonunda katılımcılar: а. yerel maliye kurumlarının hizmetlerini açıklayacaklardır ; b. en uygun maliye kurumlarının hizmetlerinin analizini yapabilecekler ; c. maliye kurumlarının avantajlarını analize edebilecekler. Gerekli süre : 45 dakika Metodoloji : tartışma, misafir Mazemeler ve hazırlık: Bu Oturumun yedi gün öncesinden misafir bulun ve davet edin Ya da gençlerin bankalardan bilgi alabilecekleri sorular hazırlayın Adımlar : Sıradaki bir ya da iki etkinlik seçin: 1. Açık oturum ve konuşmak için, yerel banka ya da maliye kurumlarından iki ya da dört temsilci davet edin: kurumların hizmetleri hakkında, öteki maliye kurumlarından onların farkları nelerdir, kendi hizmetleri ve ürünleri hakkında bilgi ve broşürleri getirsinler; onların maliye kurumları ile gençler nasıl bağlar kurabilirler; banka hesaplarının ve /ya da hesap cüzdanlarının müracatı. Bu etkinlik öncesinde, Davetli misafirler için soru listesinin hazırlamalarını rica edin. Bir ya da iki gence misafirlere prezentasyon için yardımcı olmalarını rica edin. Bu iyi komunikasyon yetenek imkanlarını istifade etme fırsatıdır bu : 1) kendi misafirini tagdim etmek için; 2) grupun sorularını oluşturmaları için; ve 3) onların katılımı için misafirlere teşekkür etmeleri için. 2. Küçük grup (2'den 4'e kadar) öğrencileri, hizmetleri ve ürünleri hakkında daha çok bilgi edinmek amacıyla yerel bankaları ve diğer maliye kurumlarını ziyaret etmek için teşvik edin (mikrofinans, tasarruf ofisleri ve kredi kuruluşları ). Bu etkinliği öğleden sonra da gerçekleştirebilirsiniz, sıralı oturumdan sonra. Ziyaretlerin öncesinde, her küçük grup bankaların ve diğer kurumların ziyareti sırasıda soracakları sorular listesini oluşturmalıdır. Soru örnekleri : Gençlere özel hüzmetleriniz var mı? Onlar nelerdir? Hesap nasıl açılır? Hesabı açmak için minimum para yatırmak gerekli midir? Hesap cüzdanı nasıl açılır? Az borç almak için üye miyiz? Borç almak için başvuru? Gençler grup için alınan bilgiler hakkındakısa prezentasyon ya da rapor hazırlamalıdırlar. 41
7 Oturum : Paraları idare etme yetenek planı 7.1 Etkinlik : Şahsi maliye planlarının oluşturulması Amaçlar - Bu etkinlik sonunda öğrenciler : a. kendi maliye planlarını geliştirebilecekler Gerekli süre: 45 dakika Metodoloji : fikir alışverişi, büyük grupta tartışma, bireysel çalışma Malzeme ve hazırlık : tahta / sehpada kağıt Eğitim için yönleri tekrarlayın Adımlar: 1. Öğrencilere : '' Eğer arabayla seyahat edecekseniz, nereye gideceğinizi ve oraya giden yolu bilmeniz gerekiyor... aksi takdirde günlerce çember içinde araba sürmüş olacaksınız. Sonunda çok zaman ve para harcamış olacaksınız!'' Harita size çok zaman tasarrufu sağlayacaktır. Aynı şekilde, hayatta yapacağınız kendi maliye yolculuğunuzun planını yapmasına başlamanız önemlidir. Önemli olan nereye kadar varmak istemenizdir ve oraya varınca ne yapmak istediğinizdir.bu şekilde hayatınız boyunca paralerınızı iyi idare eteceğinize dair garanti almış olacaksınız! Hatta paraları nasıl idare edebilecekleri dair diğerlerini de öğretebilirsiniz! 2. Öğrencilere, paraları daha iyi idare etmek için kendi şahsi planının oluşturmak için bu bir fırsat olduğunu öğrenciler söyleyin. Planlarını yapmak istedikleri işler için ya da paralarla iyi idare etmek planının hazırlanması için düşünmek istedikleriyle ilgili fikir alışverişi yapmalarını rica edin. a. Başta, öğrencilerden onların düşüncelerini duymak istediklerini söyleyin. b. Bu planın özel bir strüktürü ve doğru ya da yanlış cevaplar yoktur. Gerçak hayatta kişiler paraları idare etmek için inşa edilmiş maliye planları oluşturmuyorlar. Bu alıştırmanın amacı, öğrencilerin sadece planlaştırdıkları ya da gerçekleştirmek istedikleri işler için düşünmeleridir.düşündükleri her şey hakkında düşünce değişimi yapmalarını teşvik edin - bazı işler çok basit olabilir, diğerleri ise yeteri kadar ayrıntılarla. c. Onların cevaplarını, sehpaya ya da tahtaya ya da cevap vermek istedikleri soruları, mesela : Ne kadar biriktirmem gerekiyor? Paralarımı nerede saklamam lazım? Paraları nereye harcamam gerektiğini nasıl kara vereceğim? Paraları gereksiz yere nasıl harcamamalıyım? Hangilerini tekrar kullanabilirim? Hangilerini tamir edebilirim? Hangilerini daha az kullanabilirim? Neleri geri yapabilirim? 42
Neden bütçe plalaştırmalıyım? Neden tasarruf yapmalıyım? Nasıl para kazanacağım? Kredi almam iyi mi - nereden ve kimden alacağımı nasıl karar vereceğim? Masraflarımın kayıdını yapmam için nasıl başlamalıyım? Yaşlılıkta çalışma gücüm olmadığında, kendi kendimi idare etmek için neler yapmam gerekiyor? ç. Öğrencilere, fikir almaları için, kendi Çalışma malzemelerinden tarıştıkları şeyleri bakmalarını isteyeceklerini söyleyin. d. Yukarıda sıralanmış olan örnekleri gösterin, eğer onları hatırlamadıysalar. e. Öğrencileri, Çalışma malzemelerinden 8.17 Paraları idare edilmek için benim şahsi planım'ı açmalarını rica edin ve her sorunun altına koymak istedikleri planları yazmalarını rica edin. 3. Tahtaya ya da sehpaya derin köklü, kalın gövdeli ve uzun dallı ağaç çizin. a. Öğrencileri, çok kalın gövdeli ve dallı ağacın sığı kökleri olduğunda neler olabileceğini sorun. Kuvvetli rüzgarın esiyor ve ağaç düşüyor rölünü yapı. b. Ondan sonra, ağacın derin kükleri olduğunda ve aynı fırtına meydana geldiğinde neler olabileceğini sorun. Ağaç yanlanacak fakat düşmiyeceğini söyleyin. c. Öğrencilere, köklerin, tasarrufla ve daha az harcama yapmakla ilgili planları ve etkinlikleri temsil ettiklerini söyleyin. Dallar, ödemelerle ve alınacak kredilerin planları ve etkinliklerini temsil ediyorlar. Dalların çok uzun ve ağır, kökler ise çok sığı olduğunda neler olabilir? Ağaç düşebilir! Çok harcamalarınızın ve kredilerin olmamasının hesabını yapın, önları kapatabilecek birikiminiz yoksa eğer! ç. Öğrencileri, ağacı bir beyaz kağıt üzerine çizmelerini rica edin ve birikim olarak ağacın kökünde tasarruf ve daha az harcama olarak onların planlarını yazmalarını rica edin. d. Öğrencileri, Borçlarını kapatabilmeleri için tasarrup yapmak ve masraflarını azaltabilmeleri için yeteri kadar planları var mı sorun e. Öğrencileri, tasarruf ve masrafların azaltılması için daha çok plan eklemelerini rica edin. Daha dikkatli olabilirler. 43
8.17 Malzeme Paraları idare etmek için benim şahsi planım Ne kadar biriktirmem gerekiyor? Paralarımı nerede saklamam lazım? Paraları nereye harcamam gerektiğini nasıl karar vereceğim? Paraları gereksiz yere nasıl harcamamalıyım? Neleri tamir edebilirim? Neler için daha az harcama yapabilirim? Neleri geri dönüşüm yapabilirim? Neden bütçe planlamasını yapabilirim? Neden birikim yapmam gerekiyor? Nasıl para kazanacağım? Kredi almaya ve nereden alacağıma nasıl karar vereceşim? 44
Kayıtları tutmaya ve kendi masraflarımı takip etmeye nasıl başlıyacağım? Yaşlılıkta çalışma gücüm olmadığında, kendi kendimi idare etmek için neler yapmam gerekiyor? Düğerleri : 45
8.2 Etkinlik : Diğerlerine tavsiyeler vermek Amaçlar - Bu etkinlik sonunda öğrenciler : a. paraları daha iyi yönetmek için anahtar etkenleri ayırt edebilecekler ги Gerekli süre : 45 dakika Metodoloji : fikir alışverişi, büyük grupta tartışma, röl yapma, çizme, masal anlatma. Malzemeler ve hazırlık : posterleri yapmak için kağıt ve fosforlu kalemler. Eğitim için yönlerini tekrarlayın. Adımlar : 1. Öğrencilere, danışman rölünü oynayacaklarını söyleyin, daha doğrusu Makedonya'da bir grup gence, gelecekte paralarla daha iyi yönetme planının yapılmasını öğreteceksiniz. Öğrenciler, uzman olarak, diğer grupun eğitmenleri olacaklar! Öğretmene tavsiye Grupları, röl yapmalarını ya da bir ya da daha çok hikayeyi rol yaparak anlatmalarını rica edin. Bu katılılan öğrenciler ve seyreden öğrenciler için, öğrenmek için çok etkili şekildir. a. Grupları 4-5 öğrenci ile oluğturun. b. Gruplarda, gençlere nasıl tavsiyelerde bulunabileceklerine dair düşünmelerini söyleyin. c. Gençlere devredebilecekleri münderecatın esas sonuçları hakkında düşünce alışverişi yapmalarını rica edin. ç. Birbirinden ana sonuşlar hakkında fikir alabilmeleri için büyün öğrenciler ile bunu tartışın, yeniden onların şahsi maliye planlarına gözden geçirerek. 2. Öğrencileri büyük boy kağıda maliye yeteneklerinin esas sonuşlarını yazmalarını ve gençlere ayan ve enteresan olması için süslemelerini rica edin. Kendi sonuçlarını belirtmek için resim ve boya kullanmalarını için teşvik edin. 3. Öğrencilere, insanlar tavsiyeleri en iyi şekilde masallarda işittiklleri zaman en iyi hatırladıklarını söyleyin! Maliye yeteneklerine sahip olmak önemli olduğuna inandırmak için, gençlerle paylaşacakları hikaye yazmalarına rica edin. Hikayeler başarılar kişiler hakkında olmalıdır... ya da para sorunu olan kişiler olmalıdır. Gerçek kişiler için olmayabilir, uydurabilirsiniz de! Kendi hikayelerinin grupun kalan kısmına da okumalarını rica edin. Hikayenin uzunluğu ve sunumu aktarmak istedikleri maliye yetenekleri mesajından daha az önemlidir. Hikayeyi, kendi ya da başkasının Çalışma malzemesinde. Posterin çizilmesi ve hikayelerin yazılmasının amacı, metin ve resimler aracılığıyla yaratılıcığı teşvik etmek, bütün modül için bilgilerin, yeteneklerin ve becerilerin belirlenmesidir. 8.18 Diğerlerinin tavsiyeleri Çalışma malzemelerindeki kendi posterlerine, şiirlerine ve hikayelerine anahtar öğeleri yazmalarını rica edin Öğretmene tavsiye Etkinlikten sonra posterleri mekanın içinde asın. Kamunun diğer yerlerinde yayınlamak için şekiller bulun. 46