Önsöz Yıl:48 Sayı:565 TEMMUZ 2009 Sahibi Türk Standardları Enstitüsü Adına Tahir BÜYÜKHELVACIGİL Genel Yayın Yönetmeni Ahmet PELİT Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Y. Selim ÇELEBİ Yayına Hazırlayanlar O. Murat PERÇİN A. Sabit YÖNEY Türkay BİRBEN Aslıhan KÖKER Canan DOĞAN Ebru CEM Yönetim Yeri TSE Pazarlama ve Tanıtım Dairesi Başkanlığı Necatibey Cad. No:112, 06100 Bakanlıklar / ANKARA Tel: 0.312. 416 63 12 416 63 25 Faks : 0.312. 416 65 84 e-mail: standarddergi@tse.org.tr Reklam ve Abone Ayşe Nedret GÜNEŞ tel: 0.312. 416 63 17 e-mail: pazarlama@tse.org.tr 2009 Yılı Abone Bedeli Aylık : 7 TL (KDV dahil) Yıllık : 70 TL (KDV dahil) (Bir yıllık aboneliklerde Öğretim Görevlileri, Öğrenciler ve Enstitümüzden belgeli firma, kurum ve kuruluşlara % 50 indirim uygulanır.) 2009 Yılı Reklam Tarifesi Arka Kapak : 2000 TL + KDV Kapak İçleri : 1500 TL + KDV Son Sayfa : 1500 TL + KDV İç Tam Sayfa: 1300 TL + KDV Grafik Tasarım Erhan KOÇ Tasarım, Baskı, Dağıtım SARAY MATBAACILIK Tic. ve Sanayi Ltd. Şti. Merkez Mah. Polat Sok. No:2 Pursaklar Ankara 0.312 527 28 90 Yayın Türü: Yerel Süreli Basım Tarihi: 17.07.2009 Standard hakemli bir dergidir. Dergimize gönderilen makaleler ihtiyaç duyulduğunda uzmanlık alanına göre, konusunda uzmanlaşmış kişilere incelettirildikten sonra yayınlanır. Dergide yayınlanan yazılardaki görüşler yazarına ait olup Derginin ve yazarın adı alınarak iktibas edilebilir. Dergimize gönderilen yazılar yayınlansın veya yayınlanmasın iade edilmez. Türk ekonomisinde katkı payı ile beşinci sırada yer alan inşaat sektörü, aynı zamanda yüzün üzerinde iş kolunu hareketlendiren bir sektörümüzdür. Bu sektörün olmazsa olmaz kalemleri arasında yer alan tuğla ve kiremit sektörü ise emek yoğun bir sektör olmanın yanı sıra sanayi kolları ile de büyük oranda istihdam yaratmaktadır. Bu sayımızın konusu olan tuğla ve kiremit sektörünü, Tuğla ve Kiremit Sanayiciler Derneği (TUKDER) Genel Sekreteri Buket Çopuroğlu değerlendirdi. İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği Başkanı Orhan Turan ise inşaat sektörünün istisnasız tüm ekonomiler için lokomotif sektör özelliğine sahip olduğunu belirtirken inşaat sektörünün büyüklüğüne ve ekonomiye katkısına yönelik açıklamalar yaptı. Dergimizde yer alan Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Piyasa Gözetim ve Denetimi Şubesi, Türkiye de ülkenin dört bir yanına dağılmış çok sayıda üretim birimi olan tuğla kiremit sektörünün yaklaşık olarak % 80 civarında bir oranla yeni standardların gereklerini yerine getirdiğini vurguluyor. Gaziosmanpaşa Üniversitesinden Doç. Dr. Sedat Karaman, yapı tuğlalarının üstünlüklerini anlatırken tuğla sağlıklı bir üründür şeklinde vurgu yapıyor. Yapı Araştırma Derneği Genel Sekreteri Bülent Yalazı ile Bayındırlık ve İskan Bakanlığından Nuran Danışman, tuğla için şartname oluşturmanın önemini belirterek tuğla üretiminde Ar-Ge çalışmalarına ağırlık verilmesini, farklı kullanım amaçlarına hizmet eden ürün yelpazelerinin genişletilmesini, geliştirilen ürünlerin yetkili teknik onay kuruluşlarınca detaylı olarak tanımlanmasını, gerekli belgelendirme işlemlerinin sektöre yaptığı büyük katkıyı ve bunun ülke ekonomisinde yarattığı katma değeri açıklıyor. Tuğla, Kiremit ve Standardlar, TSE İnşaat İhtisas Grubu Başkanı Ömer Özdemir tarafından kaleme alındı. Özdemir, Standard çalışmalarını anlatıyor ve bu çalışmalarla Avrupa Standardına daha rahat bir geçiş süreci yaşandığını belirtiyor. Çatı Sanayicileri ve İşadamları Derneği (ÇATI- DER) de kiremit, çatı malzemeleri, sistemleri ve sektör hakkında bilgiler veriyor. Ayın konuğu olarak Polonya Standardizasyon Komitesi Başkanı Tomasz Schweitzer ı ağırladık. Polonya, 120 yıl boyunca üçe bölünmüş olarak kalmış ve bu durumu asla kabul etmeyen tek ülke Türkiye olmuş. Schweitzer, Polonya halkının bunu asla unutmadığını vurguluyor. Ayrıca İzmir Deniz Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Geza Dologh ile bir söyleşi yaptık. Dologh, deniz ile buluşmasının hikâyesini ve denizlerle çevrili bir coğrafik bölgede yaşamamıza rağmen karasal bir karaktere sahip bizleri daha fazla denize dönük ve denizle barışık bir yaşama alıştırmak için çalışan Deniz Ticaret Odalarının işlevlerini anlattı. Bu sayımızda yer alan diğer konularımız arasında benzersiz bir yöremiz: Hasankeyf ve Dicle Vadisi, siyasal pazarlama stratejileri, spor ayakkabılarda son teknolojiler, taşımacılık sektörü yer alıyor. Saygılarımla. Ahmet PELİT Genel Yayın Yönetmeni
4 Başkan'dan: içindekiler CE Konusunda Onaylanmış Kuruluş Statüsü En Geniş Kuruluş, TSE 24 28 Tuğla, Kiremit ve Standardlar Tuğla İçin Teknik Şartname Geliştirmenin Önemi 34 Ayın Konuğu: Polonya Standardizasyon Komitesi (Pkn) Başkanı: TOMASZ SCHWEITZER 42 46 50 Tuğla Kiremit Sektöründe Haksız Rekabetin Önlenmesi İnşaat Sektörü nün Türk Ekonomisine Katkısı Söyleşi: İzmir Deniz Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı: Geza Dologh 72 82 87 Hasankeyf ve Dicle Vadisi nin Yüksek Evrensel Değeri Turizmde Özel Güvenlik Spor Ayakkabılarda Son Teknolojiler
6 18 22 Haberler Kredi Garanti Sistemi Kobİ'lerin Kredi Kullanmasını Kolaylaştırabilir Krizde Bilişim Masraflarını Düşürmek 30 36 40 Tuğla-Kiremit ve TSE Yapı Tuğlalarının Üstünlükleri Tuğla ve Kiremit Sektör Değerlendirmesi 56 62 64 Çatı ve Çatı Sistemleri Kiremit Üretimi ve Aşamaları Eğimli Çatılarda Nihai Çatı Kaplama Malzemeleri 2007 Yılı Sektör Büyüklüğü Araştırması 91 96 102 Taşımacılık Sektörünün Ödemeler Dengesindeki Yeri Siyasal Pazarlamada Uygulanan Stratejiler Ahşap Döşeme Tahtaları ve Döşeme Levhaları 108 Killi Zeminlerin Kireç İle İyileştirilmesi
Başkan'dan CE Konusunda Onaylanmış Kuruluş Statüsü En Geniş Kuruluş, TSE Günümüzde malların serbest dolaşımının sağlanmasındaki en büyük engellerden biri Ticarette Teknik Engeller dir. Bu engellerin kaldırılmasına yönelik olarak Avrupa Birliği ile entegrasyon çerçevesinde teknik mevzuatın uyumlaştırılması çalışmaları da büyük ölçüde tamamlanmıştır. Bir ürünün tüketicisi durumunda olan veya kullanıldığında risk altında bulunan gruplar açısından taşıması gereken asgari güvenlik şartları, AB nin ortak kuralları çerçevesinde Yeni Yaklaşım Politikası doğrultusunda hazırlanan direktiflerle belirlenmiştir. Avrupa normlarına uygunluk anlamına gelen CE İşareti, ürünün temel gerekler olarak tanımlanan, insan sağlığı, can ve mal güvenliği, çevre ve tüketicinin korunması açılarından asgari güvenlik koşullarına sahip olduğunu gösteren bir işarettir. Kısaca CE, ürünün güvenli bir ürün olduğunu gösteren bir işarettir. CE İşaretleme sistemi, AB genelinde kullanılmış olan uygunluk işaretleri yerine direktiflere uygunluğu belirten tek tip bir AB işareti kullanılması anlamına gelmekte olup üzerinde bu işareti taşıyan bir ürün, AB içerisinde hiçbir engelle karşılaşmadan dolaşabilmektedir. Bir çeşit pasaport işlevi gören bu işareti taşıması gereken Yeni Yaklaşım Direktifleri kapsamındaki bir ürünün bir Avrupa Birliği ülkesine girişi için üzerinde CE İşareti bulunması zorunludur. Yeni Yaklaşım ile öngörülen test ve belgelendirme işlemlerinin karşılıklı kabul görmesi anlayışı doğrultusunda bu işlemleri yapan kurumların şeffaf ve güvenilir olması, bunun için de söz konusu kuruluşların akredite olması gerekmektedir. Akreditasyon kurumunun denetlediği ve onayladığı kurum, Onaylanmış Kurum olarak nitelenir. Onaylanmış Kuruluşlar, ilgili Yeni Yaklaşım Direktiflerinde belirtildiği gibi üçüncü taraf olarak, uygunluk değerlendirme prosedürleri ile ilgili görevleri yürütürler. Onaylanmış Kuruluşların ana görevi, Direktiflerde belirtilen hükümler doğrultusunda uygunluk değerlendirmesi yapmaktır ve onaylandıkları alan dahi-
linde ülke içinde ya da dışında kurulmuş her ekonomik aktöre uygunluk değerlendirme hizmeti vermekte serbesttir. Üreticiler ise ilgili Direktifin belirttiği Uygunluk Değerlendirme Prosedürünü yapmaya yetkili ülke içinde ya da dışında kurulmuş herhangi bir Onaylanmış Kuruluşu seçmekte serbesttir. AB Üyesi Ülkeler, ülkelerinde faaliyette bulunan uygunluk değerlendirme kuruluşları arasından teknik olarak yeterli gördükleri kuruluşları Onaylanmış Kuruluş olarak Komisyona bildirirler. Üye ülkelerce belirlenen bu onaylanmış kuruluşların listesi, diğer üye ülkelere duyurulması amacıyla AB Resmi Gazetesi nde yayımlanmaktadır. Komisyona bildirilmesi düşünülen kuruluşun değerlendirilmesinde, teknik yeterlilik ve uygunluk değerlendirme prosedürlerini yürütme kabiliyeti, bağımsızlık, tarafsızlık ve dürüstlük kriterleri göz önünde bulundurulur. Bu kurumlar AB Komisyonuna bildirilir, Komisyon incelemesinden sonra uygun bulunduğu takdirde ilgili kurumun onaylanmış kurum haline geldiği Resmi Gazete'de açıklanır. Ürünleri tüm dünyada kabul gören, rekabet sınırlarını zorlayan Türk Sanayicisi, 2000 li yıllardan beri ürettiği, ihraç ettiği ürünler için Avrupa daki belgelendirme kuruluşlarından CE İşareti almak zorunda kalmış ve bu konuda bir kaos yaşanmıştır. Türkiye ile AB arasında 1995 yılında imzalanan Ortaklık Konseyi Kararı ile Türkiye nin ticarette teknik engelleri kaldırması konusuna ilişkin AB mevzuatına dahil edilmesi öngörülmüştür. 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun, 11 Ocak 2002 tarihi itibarıyla yürürlüğe girmiş, ardından mevzuatı uyumlaştıracak olan kamu kuruluşları Yeni Yaklaşım Direktiflerine göre hazırlanan yönetmeliklerin tamamına yakını Resmi Gazete de yayımlanmıştır. Yönetmeliklerin Türkiye de uyumlaştırılarak zorunlu uygulamaya geçtiği tarih itibarıyla CE İşareti zorunluluğu başlamıştır. Enstitümüzün Kasım 2006 da Asansör Yönetmeliğinde atanması ile başlayan Onaylanmış Kuruluş statüsü bugün yedi yönetmelik ile Türkiye deki en geniş kapsama ulaşmış bulunuyor. 2003 yılında tamamladığımız başvuru süreci ardından Enstitümüz ancak Mayıs 2006 da Avrupa Akreditasyon Birliği tarafından denetlenerek atanma aşamasına getirilmiş ve Ocak 2007 de Asansör Yönetmeliğine eklenen üç yönetmelik ile toplam dört yönetmelikte Onaylanmış Kuruluş olarak yola koyulmuştur. Enstitümüze Onaylanmış Kuruluş statüsüyle Avrupa Birliği kapılarını açan bu dört yönetmelik şunlardır: Asansör Yönetmeliği (95/16/AT) Basınçlı Ekipmanlar Yönetmeliği (97/23/AT) Gaz Yakan Cihazlar Yönetmeliği (90/396/AT) Yapı Malzemeleri Yönetmeliği (89/106/AT) İlk olarak atandığı kapsam sadece kalite modülleri (D, E, H) ve Yapı Malzemeleri Yönetmeliğinde 20 standard ile sınırlı olan Türk Standardları Enstitüsü belgelendirme hizmetlerine başlasa da, bazı ürünler için hizmet verememe durumuyla karşı karşıya gelmiş; bu nedenle mevcut kapsamını hem yönetmelik hem de yönetmeliklerin uygunluk değerlendirme yöntemleri olan modüller bazında genişletme ihtiyacı hissetmiş ve bahsedilen dört yönetmelikte yeni modüllerin ve standardların yanı sıra Oyuncaklar, Makine Emniyeti, Kişisel Koruyucular, Yeni Sıcak Su Kazanları ve Taşınabilir Basınçlı Ekipmanlar Yönetmeliklerinde de Onaylanmış Kuruluş olmak üzere başvuru yapma kararı almıştır. Yeni başvuru kapsamları ile ilgili denetimler TÜRKAK tarafından yürütülmüş ve Enstitümüz tüm denetimleri başarı ile geride bırakarak bugün itibarıyla Asansör ve Basınçlı Ekipmanlar Yönetmeliklerinde tüm modüllerde, Yapı Malzemeleri Yönetmeliğinde 48 standardda ve Makine Emniyeti, Oyuncaklar ve Kişisel Koruyucular Yönetmeliklerinde başvurulan kapsamlarda atanarak yetkili olduğu toplam yönetmelik sayısını yediye çıkartmıştır: Asansör Yönetmeliği (95/16/AT) Basınçlı Ekipmanlar Yönetmeliği (97/23/AT) Gaz Yakan Cihazlar Yönetmeliği (90/396/AT) Yapı Malzemeleri Yönetmeliği (89/106/AT) Oyuncaklar Yönetmeliği (88/378/AT) Makine Emniyeti Yönetmeliği (2006/42/AT) Kişisel Koruyucular Yönetmeliği (89/686/AT) Ayrıca bu yedi yönetmeliğe ilave olarak 11-12 Haziran 2009 tarihlerinde Yeni Sıcak Su Kazanları ve Taşınabilir Basınçlı Ekipmanlar konularındaki denetim de olumlu sonuçlanmış olup, Türk Standardları Enstitüsü yine daha önce denetimi olumlu sonuçlanan Gaz Yakan Cihazlar Yönetmeliğindeki yeni kapsamla birlikte Yeni Sıcak Su Kazanları ve Taşınabilir Basınçlı Ekipmanlar konularında da atanmayı beklemektedir. Türk Standardları Enstitüsü, 40 yılı aşkın bir süredir yürüttüğü belgelendirme faaliyetlerinde edindiği tecrübe ve yetişmiş elemanları ile CE İşareti uygunluk değerlendirme işlemlerinde de sanayicimizin hizmetindedir.
HABERLER Avrupa Kalite Teşkilatı (Eoq) Başkanı İle Genel Müdürü Tse yi Ziyaret Etti TEMMUZ 2009 6 STANDARD Türk Standardları Enstitüsü, 1976 yılında Avrupa Kalite Teşkilatı (EOQ) na tam üye olup, EOQ nun faaliyetlerine aktif olarak iştirak etmektedir. Enstitü nün 2010 yılında yapılacak olan 54. EOQ Yıllık Kongresinin Enstitümüzce düzenlenmesi teklifi, EOQ Yönetim Kurulunca oy birliği ile uygun görüldü. 12-14 Mayıs 2009 tarihlerinde Dubrovnik/Hırvatistan da düzenlenen 53. EOQ Yıllık Kongresi nin 14 Mayıs 2009 tarihinde yapılan Kapanış Töreninde, Kongre Bayrağı Enstitümüz adına TSE Dış İlişkiler Müdürü İhsan Övüt tarafından Hırvatistan dan teslim alındı. EOQ Başkanı Viktor Seıtschek ile EOQ Genel Müdürü Dr. Eric Janssens, 2010 kongresinin organizasyonu kapsamında yapılacak olan çalışmalar hakkında görüş alışverişinde bulunmak üzere 09-10 Temmuz 2009 tarihlerinde TSE yi ziyaret ettiler. Sözkonusu ziyarete EOQ 1. Başkan Yardımcısı Niyazi Akdaş da iştirak etti. Ziyaret kapsamında heyetler arasında yapılan görüşmelerde, EOQ yönetimi TSE Yönetimine EOQ nun çalışmalarına verdikleri destek ve 2010 yılı Kongresine ev sahipliği yapma talebinden dolayı teşekkürlerini ifade ettiler. 2010 Kongresinin başarılı geçmesi için EOQ Yönetimi ve üyeleri olarak her türlü destekte bulunacaklarını ifade ettiler. EOQ Genel Müdürü Dr. Eric Janssens, EOQ ve faaliyetleri ile EOQ nun Avrupa daki rolü hakkında bir sunum yaptı. Janssens EOQ nun misyon ve vizyonu ile uluslararası iş birlikleri (ISO, IQNet, EA, IAF, CASCO, ISO/TC 176/SC2 ve SC3, CEN) ve yeni açılımları vurguladı. Görüşmede EOQ Yıllık Kongrelerinin EOQ nun faaliyetlerinin temel parçalarından biri olduğu vurgulandı. Kongrelerin EOQ nun fonksiyonunu güçlendirme ile birlikte; - EOQ üyelerinin dahil olduğu resmi toplantılar (Genel Kurul gibi), - Kalite biliminde yeni buluşların sunumunun yapılması, - Yeni trendlerin ve muhtemel çözümlerin görüldüğü, - Artan jenerasyonun eğitim ve öğretimi, - Uluslararası iletişim ve ağ forumu oluşturulması, - Tecrübe ve bilgi değişimine imkân sağlanılması, - Diğer kuruluşlarla iş birliklerin geliştirilmesinin cesaretlendirilmesi ve - Gelir kaynağı ile EOQ ve üyelerinin tanıtımı gibi birçok önemli hususta katkılar sağlandığı ifade edildi. 2010 Kongresinin tarihleri ile ilgili olarak yapılan görüşmeler ve fikir alışverişinden sonra Kongre nin 26-27 Ekim 2010 tarihlerinde iki gün olarak düzenlenmesi kararlaştırıldı. Kongre den önce 23-25 Ekim 2010 tarihlerinde diğer Kongre öncesi toplantıların yapılması, EOQ Genel Kurul Toplantısının ise Kongre günleri içerisinde yapılmasının Kongre ye katılımı daha artıracağı ifade edildi. TSE Başkanı, Toplantıya katılan EOQ Yöneticilerine teşekkür ederek desteklerinin TSE için önemli olduğunu, TSE bünyesinde oluşturulacak olan Kongre Organizasyon Komitesi ile bütün çalışmaların kısa sürede tamamlanacağını ifade etti. Bu Kongrenin tüm EOQ üyesi kuruluşları ve Türkiye nin prestiji açısından başarılı geçmesi için gerekli tüm tedbir ve hazırlıkları yerine getireceklerini dile getirdi.
Tse Heyetinin Özbekistan Ziyareti Türk Standardları Enstitüsü ile Özbekistan Standardizasyon, Metroloji ve Belgelendirme Ajansı nın (ÖZSTANDART) ortak iştiraki olan Özbek-Türk Test Merkezi nin 12 nci Yönetim Kurulu Toplantısı 25-26 Haziran 2009 tarihlerinde Taşkent te gerçekleştirildi. Söz konusu toplantıya TSE yi temsilen TSE Başkanı Tahir Büyükhelvacıgil, Dış İlişkiler Müdürü İhsan Övüt, TSE Özbekistan Temsilcisi Kürşat Yılmaz ve ÖZSTANDART Ajansı nı temsilen Başkan Yardımcısı Rüstem Husanov, Cumhuriyet Deney ve Belgelendirme Merkezi Başkanı Cihangir Polatov, Taşkent Deney ve Belgelendirme Merkezi Müdürü İhtiyar Abdumutalov ve Özbek-Türk Test Merkezi Genel Müdürü Mirsamad Saidov iştirak ettiler. Toplantı öncesinde TSE Başkanı Tahir Büyükhelvacıgil başkanlığındaki TSE Heyeti, 25 Haziran 2009 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti Taşkent Büyükelçisi Kemal Asya, Ticaret Müşaviri Bilal Sürücü ve Özbekistan Gıda Bakanı Rahimberdi Buriev ile Özbekistan Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Dr. Alisher Shaykhov a bir nezaket ziyaretinde bulundu. Söz konusu ziyaret esnasında, TSE nin Özbekistan daki faaliyetleri değerlendirildi. Büyükhelvacıgil, Özbek-Türk Test Merkezi laboratuvarlarını da ziyaret ederek incelemelerde bulundu. Laboratuvar bölüm sorumluları tarafından laboratuvar faaliyetleri hakkında kendisine kısa bir brifing verildi. TSE Heyeti, ÖZSTANDART Buhara ve Semerkant Bölge Müdürlüklerini de ziyaret etti. ÖZSTANDART Başkanı Abdukahhar Abduvaliyev ile ikili görüşmeler gerçekleştirildi. Bu görüşmelerde taraflar mevcut iş birliğinden duydukları memnuniyeti ifade ettiler ve yeni projelerde birlikte çalışma arzularını dile getirdiler. Çumra Meslek Yüksekokulu, Çevre Yönetim ve İş Sağlığı, Güvenliği Sistem Belgelerini Aldı Selçuk Üniversitesi, Çumra Meslek Yüksekokulu, TS EN ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi ve TS 18000 İş Sağlığı ve Güvenliği sistemlerini başarı ile tesis ettiklerini TSE ye onaylattılar. Çumra Meslek Yüksek Okulu nda düzenlenen törene Çumra İlçe Kaymakamı Adem Yazıcı, TSE Başkanı Tahir Büyükhelvacıgil, Çumra İlçe Belediye Başkanı Yusuf Erdem, Selçuk Ün. Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Şefik Bilir, civar meslek yüksekokulu müdürleri, öğretim üyeleri, İlçe Garnizon Komutanı Kd. Üstğm. Zafer Çekici, Çumra Emniyet Müdürü Recep Şahin, Okul Müdürü Doç. Dr. Fatih Er ve öğrencilerin katıldığı törende Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Şefik Bilir, Çumra MYO nun yeniliklere öncülük eden okullardan biri olduğunu, yüksekokullarımızın gerek laboratuvar gerekse öğretim görevlisi bakımından başarılı bir noktaya geldiğini belirtti. TSE Başkanı Tahir Büyükhelvacıgil törende yaptığı konuşmada Seçuk Üniversitesinin birçok ilki gerçekleştirdiğini belirterek değişimi gerçekleştiren ve değişebilen toplumların ayakta kalacağını, bunları gerçekleştirebilen genç beyinlerin yetiştirilmesinin temel hedefimiz olması gerektiğini vurguladı. Çumra Meslek Yüksek Okulu TS EN ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi ve TS 18000 İş Sağlığı ve Güvenliği sistemlerini kurarak bu başarılarının TSE Başkanı Tahir Büyükhelvacıgil tarafından Rektör Yardımcısı Şefik Bilir ve Okul Müdürü Yard. Doç. Dr. Fatih Er e verildi. STANDARD 7HABERLER TEMMUZ 2009
HABERLER Tse Deney Laboratuvarları Merkezi Başkanlığı Yeterlilik / Karşılaştırma Deneyleri Programı Başlattı 8 STANDARD TEMMUZ 2009 50 yıllık laboratuvarcılık tecrübesi ve ülkemizdeki akreditasyon ve kalite altyapısının oluşmasında ilk ve öncü kuruluş olan Enstitümüzün birimlerinden TSE Deney Laboratuvarları Merkezi Başkanlığınca Yeterlilik/Karşılaştırma Deneyleri Programı başlatıldı. Laboratuvarlar arası yeterlilik/karşılaştırma deneyleri TS EN ISO/IEC 17025 Standardının önerdiği, TÜRKAK ın ise akredite laboratuvarlardan 4 yılda en az 1 kere yapılmasını zorunlu tuttuğu önemli bir kontrol metodudur. Ülkemizde bir ihtiyaç ve eksiklik olan bu tür faaliyetlerin, laboratuvarlarımızın bugüne kadar yurt içi ve yurt dışı laboratuvarlar arası yeterlilik ve karşılaştırma deneylerine katılımları sonucu elde edilen bilgi birikimi ve tecrübelerinin ulusal ve uluslararası platformda tarafsız bir kuruluş olarak paylaşılmasıyla önemli bir açığı kapatacağı temenni edilmektedir. İştirak edilen birçok uluslararası çevrimlerden laboratuvarlarımız referans laboratuvar seviyesinde başarılı sonuçlar almışlardır. 2006 yılında Enstitümüz Gebze Elektronik Laboratuvarınca Elektromanyetik Uyumluluk (EMC) konusunda organize edilen ve 12 ulusal deney laboratuvarımızın katıldığı çevrimde katılımcılar memnuniyetlerini ifade etmişler ve tarafsız bir kuruluş olarak TSE den bu tür faaliyetlerin artarak devamını temenni etmişlerdir. Çoğu deney laboratuvarımız bugüne kadar münferiden çevrimler organize etmelerine karşın bu yıl ilk defa tek program çatısı altında, daha etkin ve yüksek katılımlı çevrimler hedeflenmiştir. Bu çevrimlerin ülkemizin laboratuvar alt yapısının iyileştirilmesine ve ölçümlerde birlikteliğin sağlanmasına önemli katkılar sağlayacağı aşikârdır. Mart 2009 ayında www.tse.org.tr ve www.kampus.tse.org.tr web sayfalarımızda yayınlanarak duyurulan organizasyonumuz, 28 çevrim programıyla başlamış ve şu anda 38 çevrim programına ulaşmıştır. Programlar, aşağıdaki 6 ana konudan oluşmaktadır: 1. Yapı Malzemeleri 2- Yangına Dayanım
3- Tekstil 4- Metalik Malzemeler 5- Elektromanyetik Uyumluluk (EMC) 6- Kimya Bu Çevrim Programları ile programlara ait ayrıntılar kısaca aşağıda verilmiştir: 1- Yapı Malzemeleri: Bu bölümdeki çevrimler; Ahşap, Yer Döşemeleri ve Yapıştırıcılar konusunda toplam 12 deney metodundan oluşmaktadır. 1-12 no lu programlar bu aralıkta yer almaktadır. Bu çevrimlere ait program koordinatörümüz, Ankara İnşaat Laboratuvarı Müdürlüğümüzden Osman Özdemir dir. Programlara katılım için son başvuru tarihi 15.08.2009 dur. 2- Yangına Dayanım: TS EN ISO 11925-2 Tek Alev Kaynağıyla Deney konusunda 1 adet deney metodundan çevrim programı başlatılmıştır. 13 program no su ile altında başlatılan programın koordinatörü İzmir Ex Laboratuvarı Müdürlüğümüzden Ebru Bali dir. Program, Mayıs 2009 da başlamış ve sonuçlanma aşamasına gelmiştir. 3- Tekstil: Bu bölümdeki çevrimler Tekstil ürünleri konusunda toplam 11 deney metodundan oluşmaktadır. 14-24 no lu çevrim programları bu aralıkta yer almaktadır. Bu çevrimlere ait program koordinatörümüz Denizli Tekstil Laboratuvarı Müdürlüğümüzden Önder Ören dir. Programlara katılım için son başvuru tarihi 11.09.2009 dur. 4- Metalik Malzemeler: Bu bölümdeki çevrimler; Sertlik, Çekme ve Vurma konularında toplam 4 deney metodundan oluşmaktadır. 25-28 no lu çevrim programları bu aralıkta yer almaktadır. Çevrimlere ait program koordinatörümüz Gebze Makine Laboratuvarı Müdürlüğümüzden Necat Çelikal dır. Programlara katılım için son başvuru tarihi 11.09.2009 dur. 5- Elektromanyetik Uyumluluk (EMC): Bu bölümdeki çevrimler; Bağlantı Ucu Bozulma Gerilimi, Bozulma Gücü, Yayılım Bozulması, Harmonikler ve Kırpışma konularında toplam 5 deney metodundan oluşmaktadır. 29-33 no lu çevrim programları bu aralıkta yer almaktadır. Çevrimlere ait program koordinatörümüz Gebze Elektroteknik Laboratuvarı Müdürlüğümüzden Hilmi Akdoğan dır. Programlara katılım için son başvuru tarihi 15.09.2009 dur. 6- Kimya: Bu bölümdeki çevrimler; Plastik ve Kauçuk Ürünler konularında toplam 5 deney metodundan oluşmaktadır. 34-38 no lu çevrim programları bu aralıkta yer almaktadır. Çevrimlere ait program koordinatörümüz Gebze Kimya Laboratuvarı Müdürlüğümüzden Keziban Ulu dur. Programlara katılım için son başvuru tarihi 15.09.2009 dur. Çevrim Programı kapsamımızı sürekli artırma konusunda çalışmalarımız devam etmektedir. Petrokimya ve Kablo deneylerinin de kapsama eklenmesi, öncelikli hedeflerimiz arasındadır. Kapsamlarımız güncellendiğinde web sayfamızdan aynı zamanda yayınlanacaktır. Laboratuvarlarımızın iletişim bilgilerimiz aşağıda verilmiştir: 1- İnşaat Laboratuvarı Müdürlüğü (Ankara): Tel: (312) 416 62 00, e-posta: insaatlab@tse.org.tr 2- Ex Laboratuvarı Müdürlüğü (İzmir): Tel: (232) 376 24 25, e-posta: ex@izmir.tse.org.tr 3- Tekstil Laboratuvarı Müdürlüğü (Denizli): Tel: (258) 269 19 29, e-posta: denizlitekstil@tse.org.tr 4- Makine Laboratuvarı Müdürlüğü (Gebze): Tel: (262) 653 07 51, e-posta: makinalab@kampus.tse.org.tr 5- Elektroteknik Laboratuvarı Müdürlüğü (Gebze): Tel: (262) 653 08 41, e-posta: elektroteknik@kampus.tse.org.tr 6- Kimya Laboratuvarı Müdürlüğü (Gebze): Tel: (262) 653 08 43, e-posta: kimyalab@kampus.tse.org.tr Ayrıca konuyla ilgili tüm görüş, öneri ve taleplerinizi Yönetim Sistem Müdürlüğümüze ysm@kampus.tse.org.tr e-posta adresinden ve (262) 653 08 63 no lu telefondan iletebilirsiniz. STANDARD TEMMUZ 2009 9
HABERLER HABERLER 2009 Yılı Osm In Toplantısı Tse Deney Laboratuvarları Merkezi Başkanlığı HABERLER Organizasyonuyla Türkiye de Düzenlendi 2009 YILI OSM IN (Operational Staff Meeting for Installation Materials and Compenents) TOPLANTISI TSE DENEY LABORATUVARLARI MERKEZİ BAŞKANLIĞI ORGANİZASYONUYLA TÜRKİYE DE DÜZENLENDİ 2009 YILI OSM IN (Operational Staff Meeting for Installation Materials and Compenents) TOPLANTISI TSE DENEY LABORATUVARLARI MERKEZİ BAŞKANLIĞI ORGANİZASYONUYLA TÜRKİYE DE DÜZENLENDİ TEMMUZ 2009 10 STANDARD Avrupa Belgelendirme Anlaşmas na (CENELEC Certification Agreement- CCA) taraf ülkelerin temsilcilerince her y l May s ya da Haziran ay nda üye ülkelerden birinde düzenlenen İç Tesisat Malzemeleri ve Bileşenleri (Fiş, Priz, Anahtar ve Cihaz Anahtarlar vb.) konusunda Çal şan Deney Elemanlar Toplant s (OSM-IN "Operational Staff Meeting for Installation Materials and Avrupa Belgelendirme Belgelendirme Anlaşmas na Anlaşmasına (CENELEC (CE- deneylerinin Certification yapılması, Agreement- standardlarda CCA) ortak taraf anlama ülkelerin ve uygulamanın üye ülkelerden sağlanması birinde ve standardlardaki düzenlenen değişikliklerin İç Tesisat temsilcilerince NELEC her y l Certification May s Agreement- ya da Haziran CCA) taraf ülkelerin temsilcilerince her yıl Mayıs veya kritik deneylerin ve uygulamaların tartışıldığı bir top- ay nda Compenents") Malzemeleri ve Bileşenleri bu y l İstanbul da (Fiş, Priz, yap ld. Anahtar ve Cihaz Anahtarlar vb.) konusunda Çal şan Deney ya da Haziran ayında üye ülkelerden birinde düzenlenen İç Tesisat Malzemeleri lantıdır. Elemanlar Toplant s (OSM-IN "Operational Staff Meeting for Installation Materials and Compenents") ve Bileşenleri (Fiş, bu Priz, y l Anahtar İstanbul da ve Cihaz yap ld. Anahtarları vb.) Toplantılar, Türkiye (TSE) nin de içinde bulunduğu İtalya (IMQ), Belçika (CEBEC), Norveç (NEMKO), Almanya Konusunda Çalışan Deney Elemanları Toplantısı (OSM-IN OSM-IN "Operational Toplant s ; Staff Meeting EN for standardlar na Installation Materials göre and karş l kl (VDE), tan nma Slovenya (SIQ), anlaşmas Fransa gereğince (LCIE), İspanya laboratuvarlar (AENOR) aras Compenents") uygulamalarda bu yıl İstanbul da birlikteliği yapıldı. sağlamak, laboratuvarlar gibi 19 Avrupa aras ülkesinin karş laşt rma imzalamış deneylerinin olduğu Avrupa da yap lmas, iç tesisat malzemeleri deneylerin ve uygulamalar n tart ş ld ğ bir toplant d r. standardlarda ortak anlama ve uygulaman n sağlanmas ve standardlardaki ve bileşenleri değişikliklerin konusunda tek veya bir dili kritik konuşmak ve karşılıklı olarak birbirlerinin verdiği belgeleri ta- OSM-IN Toplantısı; EN standardlarına göre karşılıklı tanınma anlaşması gereğince laboratuvarlar arası uygulamalarnıma esası kapsamında yapılmaktadır. deneylerin ve uygulamalar n tart ş ld ğ bir toplant d r. da birlikteliği sağlamak, laboratuvarlar arası karşılaştırma Toplant lar, Türkiye (TSE) nin de içinde bulunduğu Geçen sene İtalya Prag da (IMQ), yapılan Belçika 2008 OSM-IN (CEBEC), Toplantısı nda Norveç (NEMKO), Türkiye nin Almanya 2009 yılındaki (VDE), toplantıya Slovenya(SIQ), ev sahibi olması ransa istenmişti. İspanya Bu doğrultuda, (AENOR) 9-10 gibi Haziran 19 Avrupa 2009 tarihlerinde ülkesinin (LCIE), imzalam ş İstanbul da olduğu Elite Avrupa da World Oteli nde iç tesisat 2009 OSM-IN malzemeleri Toplantı-vsı düzenlendi. bileşenleri konusunda tek bir dili konuşmak ve karş l kl Toplantı olarak sonrasında birbirlerinin katılımcılar, verdiği organizasyondan belgeleri duydukları kapsam nda memnuniyeti yap lmaktad r. dile getirdiler. OSM-IN Başkanı Silvio Pı- tan ma esas kapsam nda yap lmaktad r. esas ras ile Sekreteri Mauro Casarı TSE Deney Laboratuvarları Merkezi sene Prag da Başkanı adına yap lan toplantıya 2008 katılan OSM-IN Elektroteknik Toplant s ve Geçen nda Makine Türkiye nin Laboratuvarları 2009 y l ndaki Grup Başkanı toplant ya Erol Turhan a, ev Ankara Elektrik istenmişti. Laboratuvarı Bu doğrultuda, Müdürü Ayşe 9-10 Öztürk e Haziran ve Yönetim 2009 sahibi olmas tarihlerinde Temsilcisi İstanbul da Hülya Öcal a teşekkürlerini Elite World ilettiler. Oteli nde 2009 OSM- IN Toplant s düzenlendi. OSM-IN Toplant s ; EN standardlar na göre karş l kl tan nma anlaşmas gereğince laboratuvarlar aras uygulamalarda birlikteliği sağlamak, laboratuvarlar aras karş laşt rma deneylerinin yap lmas, standardlarda ortak anlama ve uygulaman n sağlanmas ve standardlardaki değişikliklerin veya kritik Toplant lar, Türkiye (TSE) nin de içinde bulunduğu İtalya (IMQ), Belçika (CEBEC), Norveç (NEMKO), Almanya (VDE), Slovenya(SIQ), ransa (LCIE), İspanya (AENOR) gibi 19 Avrupa ülkesinin imzalam ş olduğu Avrupa da iç tesisat malzemeleri ve bileşenleri konusunda tek bir dili konuşmak ve karş l kl olarak birbirlerinin verdiği belgeleri tan ma Geçen sene Prag da yap lan 2008 OSM-IN Toplant s nda Türkiye nin 2009 y l ndaki toplant ya ev sahibi olmas istenmişti. Bu doğrultuda, 9-10 Haziran 2009 tarihlerinde İstanbul da Elite World Oteli nde 2009 OSM- IN Toplant s düzenlendi. sonras nda kat l mc lar, organizasyondan duyduklar memnuniyeti dile getirdiler. OSM-IN Toplant sonras nda kat l mc lar, organizasyondan duyduklar memnuniyeti dile getirdiler. OSM-IN
(LVD) uygulamalar nda CE dosyas için kullanabilmektedirler. Anlaşma çerçevesinde TSE den CB veya CCA Deney Raporu alm ş üreticilerimizin ürünleri, Avrupa da kabul gördüğü gibi Asya ve Afrika da çok say da ülke taraf ndan da tercih edilmektedir. Üreticiler pek çok ülkede ek test ve sertifikalara gerek duymaks z n ürünlerinin IEC ve EN standardlar na uygunluğunu CB veya CCA deney raporu ile ispat edebilmektedirler. TSE Ankara Elektrik Laboratuvarımız Elektrikli Cihazlar için IEC standardlarına göre çalışan Deney ve Belgelendirme Sistemi (IECEE-CB) ve EN standardları ve harmonize dokümanlara göre yapılan muayene ve deney sonuçlarının karşılıklı tanınmasını esas alan Avrupa Belgelendirme Anlaşması CENELEC Cenelec Certification Agreement (CCA) sistemleri içinde 1998 yılından itibaren yer almaktadır. Bu anlaşmalar neticesinde, üye ülkeler arasında deney raporlarının ve sertifikalarının karşılıklı tanınması mümkün olabilmektedir. Üreticilerimize kolaylıklar sağlayan bu anlaşmalar laboratuvarımızdan aldıkları uluslararası geçerliliği olan deney raporlarını Alçak Gerilim Direktifi (LVD) uygulamalarında CE dosyası için kullanabilmektedirler. Anlaşma çerçevesinde TSE den CB veya CCA Deney Raporu almış üreticilerimizin ürünleri, Avrupa da kabul gördüğü gibi Asya ve Afrika da çok sayıda ülke tarafından da tercih edilmektedir. Üreticiler pek çok ülkede ek test ve sertifikalara gerek duymaksızın ürünlerinin IEC ve EN standardlarına uygunluğunu CB veya CCA deney raporu ile ispat edebilmektedirler. Kongo Demokratik Cumhuriyeti Kongo Kontrol Ofisi (Occ) Heyeti Tse yi Ziyaret Etti STANDARD TEMMUZ 2009 11 Kongo Demokratik Cumhuriyeti nin milli standard kuruluşu olan Office Congolois de Contrale (OCC), Kongo Kontrol Ofisi Genel Müdürü Albert Kasongo Mukonzo başkanlığındaki 4 kişilik bir heyet, 5 Haziran 2009 tarihinde Enstitümüzü ziyaret etti. Dış Ticaret Müsteşarlığının organizasyonunda çeşitli kurumlara yapılan ziyaret kapsamında TSE ye gelen Kongo Heyetine, Enstitümüz hakkında bilgilendirme yapıldı, karşılıklı görüş alış verişinde bulunuldu. Söz konusu heyet TSE Ankara Deney Laboratuvarlarında da incelemelerde bulundu. Kongo heyeti ile yapılan görüşmelerde, iş birliğini geliştirmenin önemi vurgulandı ve OCC yönetimince değerlendirilmek üzere kendilerine bir teknik iş birliği mutabakat zaptı taslağı tevdi edildi.
HABERLER Gıda ve Ambalaj Sektörü Konya da Buluştu 12 STANDARD TEMMUZ 2009
Konya Gıda ve Gıda Tek 2009 Fuarı, 28-31 Mayıs 2009 tarihleri arasında TÜYAP Konya Uluslararası Fuar ve Kongre Merkezi nde açıldı. Konya 7. Gıda ve İçecek Ürünleri, Gıda İşleme ve İçecek Teknolojileri, Unlu Mamüller Teknolojileri 7. Konya Ambalaj Endüstri Fuarı, 5. Değirmen Makineleri, Unlu Mamüller, Fırın ve Ekmek Makineleri, Konya Bisküvi, Çikolata, Şekerleme Fuarlarının açılış töreni, Konya Sanayi Odası ve Türk Standardları Enstitüsü Başkanı Tahir Büyükhelvacıgil, Konya Sanayi Odası Başkan Vekili Vehbi Haydaroğlu, TÜYAP Konya Fuarcılık AŞ Genel Müdürü İlhan Ersözlü ve oda temsilcileri, firma yetkilileri ve ziyaretçilerin katılımı ile gerçekleşti. Fuarın açılışında konuşan TSE Başkanı Tahir Büyükhelvacıgil, dünyada ihracat birincisi olduğunu ve bunda en büyük etkenin fuarlar olduğunu ifade ederek 2001 ile 2008 yılları arasında Türkiye ekonomisinde büyük ilerlemeler kaydedildiğini, Türkiye nin Avrupa nın 6. büyük ekonomisi durumunda olduğunu vurguladı, tüm firmaların bu fuarlara katılması gerektiğini belirtti. Dört gün süren fuarda bir standla yer alan Türk Standardları Enstitüsü, ziyaretçilerden yoğun ilgi gördü. STANDARD TEMMUZ 2009 13
HABERLER Dünya Tekstil Devleri, ITM 2009 da İstanbul da Buluştu TEMMUZ 2009 14 STANDARD "Tekstil Fuarları Tekstil Ülkesinde Yapılır" sloganıyla çalışmalarına başlanan ITM 2009 Fuarı, 06-10 Haziran 2009 tarihleri arasında İstanbul TÜYAP Fuar Merkezi nde yapıldı. Dünyanın önde gelen tekstil yatırım ülkelerinden birisi olan Türkiye; sahip olduğu potansiyel, tecrübe, bilgi birikimi, nitelikli insan gücü, üretim kapasitesi, kalite gibi özellikleri ile uluslararası arenada ilgi odağı olmayı sürdürüyor. Dünya tekstilindeki dalgalanmalara rağmen Türk tekstil sanayinde, özellikle son yıllarda yapılan kaliteye ve kapasite artırımına yönelik yatırımlar ile yenileme çalışmaları, dünya markalarının üretimlerini Türkiye ye yönlendirmesinde önemli bir etken oldu. Kalitenin yükseltilerek katma değeri yüksek ürünlere ağırlık verilmesi, Ar- Ge ve Ür- Ge yatırımlarının artırılması, istihdam gücünün kalifiye hale getirilmesi, teknolojilerin yenilenmesi, kapasitelerin artırılması ve moda merkezlerine yakınlığı gibi faktörler, Türk tekstil sanayini bugüne kadar ulaştığı başarılı noktadan daha da ileriye götürüyor. Bu doğrultuda, Türk tekstil sanayi dünya zirvesine oynuyor. Tekstil sektörünün zirvesine yerleşmek üzere olan Türkiye de de, gerek son teknolojilerin gelişmesini takip etmek, gerekse yatırımcılara kolaylık sağlamak için düzenlenecek fuarlar büyük önem taşıyor. Türkiye deki tekstil sanayiinin başkenti, dünya tekstilinin ise geçiş noktası olan İstanbul; Türk ve dünya tekstil makine üreticilerini alıcılarla buluşturmak için en doğru merkez özelliğini taşıyor. Hazırlık çalışmalarında Tekstil fuarları, tekstil ülkesinde yapılır sloganının kullanıldığı ITM 2009 Fuarı nda, Türk Standardları Enstitüsü de uzmanlarıyla yerini aldı. Fuara 1000 den fazla üretici firma ile 100.000 civarında yerli ve yabancı yatırımcının katıldığı tahmin ediliyor. Selçuk Üniversitesi nde 1. Uluslararası 5. Ulusal Meslek Yüksekokulları Sempozyumu Bilginin ve bilgi teknolojisinin giderek önem kazandığı çağımızda, nitelikli insan gücünün yetiştirilmesinin; kültürel, sosyal ve ekonomik gelişmeye çok büyük katkılarda bulunduğu bir gerçektir. Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin sanayi ve hizmet sektörlerindeki en önemli sorunlarından birisi nitelikli ara eleman eksikliğidir. Sanayi ve hizmet sektöründeki verim ve kalite nitelikli ara elemanının istihdamı ile artmaktadır. Bilindiği gibi ülkemizde sanayi ve hizmet sektörüne istenilen kalitede ara elemanlarını Meslek Yüksekokulları yetiştirmektedir. Meslek Yüksekokulları nın sorunlarının tartışılması ve çözüm önerilerinin geliştirilmesi ile bu okullarda görev yapan akademik personelin bilimsel araştırma ve çalışmalarının sanayi ve hizmet sektörüne duyurulmasında önemli bir adım olarak düşünülen 1. Uluslararası 5.Ulusal Meslek Yüksekokulları Sempozyumu (UMYOS 09), ülkemizdeki devlet ve özel üniversiteler ile Polis ve Kuvvet Komutanlıkları bünyelerindeki bütün Meslek Yüksekokulları ve çeşitli ülkelerden de çok sayıda mesleki ve teknik eğitim kuruluşlarına hitap etmek üzere Selçuk Üniversitesi, Kadınhanı Faik İçil Meslek Yüksekokulu tarafından düzenlendi. 27-29 Mayıs 2009 tarihinde gerçekleştirilen sempozyuma yurt içi ve yurt dışından yaklaşık 170 akademisyen katıldı. Süleyman Demirel Kültür Merkezi'nde düzenlenen sempozyumun açılışına Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK) Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Durmuş Günay, Selçuk Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Süleyman Okudan, Vali Yardımcısı Yusuf Özdemir, yerli ve yabancı akademisyenler, kamu kurum ve kuruluşları-
nın temsilcileri, sivil toplum örgütlerinin temsilcileri, birçok firma temsilcisi ve öğrenciler katıldı. Sempozyumda konuşan Selçuk Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Süleyman Okudan, göreve geldikleri 2003 yılından bugüne "değişen ve değiştiren üniversite" sloganıyla hizmet ettiklerini belirterek, bu üniversitenin bir vizyonunun olması gerektiğini, bunun da klasik bir üniversite anlayışından öte, huzur ve hoşgörü olması gerektiğini, yasal çerçevesinde herkese düşünce özgürlüğünün sağlanması gerektiğini vurguladı ve hep beraber el ele vererek başarılı bir üniversite oluşturduklarını ifade etti. YÖK Yürütme Kurulu Üyesi Prof. Dr. Durmuş Günay ise YÖK olarak yüksekokullar ile ilgili yeni düzenlemeler yapacaklarını ifade ederek, "Bunun için yasal mevzuat değişikliğine gidiyoruz. Milli Eğitim Bakanlığı onayıyla faaliyete geçireceğimiz birçok projemiz var. dedi. Günay, 2 yıllık bölümlerin yarısının okulda, yarısının da iş yerlerinde ve atölyelerde olması için çalışma başlattıklarını, 2010 yılından sonra piyasa ve iş yerlerinde uygulamalı alanda eğitim imkânı bulamayan yüksekokullara öğrenci alınmayacağını, bu düzenleme ile iş yerlerinde kazalara karşı öğrencileri üniversitelerin koruyacağını, bu iş yerlerinde meydana gelen kazalardan doğan masrafların ise üniversiteler tarafından karşılanacağını belirtti. Konuşmalardan sonra yapılan plaket takdim töreninde Konya Sanayi Odası ve Türk Standardları Enstitüsü Başkanı Tahir Büyükhelvacıgil'e teşekkür plaketi verildi. Mazereti dolayısıyla sempozyuma katılamayan Büyükhelvacıgil adına plaketi TSE Konya Kalite Müdürü Lütfi Öksüz aldı. Din Görevlilerine Yönelik Seminerler Devam Ediyor STANDARD TEMMUZ 2009 15 Enstitümüz ve TÜKO-BİR ile Diyanet İşleri Başkanlığı arasında sağlanan mutabakat gereğince Türkiye genelinde din görevlilerini bilgilendirmeye yönelik olarak planlanan Standard, Standardizasyon, Kalite ve Tüketici Bilinci konulu seminerlerin onuncusu Konya da gerçekleştirildi. 16-18 Haziran 2009 tarihlerinde Selçuklu, Karatay ve Meram ilçe müftülükleri çalışanlarına yönelik olarak yapılan bilgilendirme toplantılarına bine yakın din görevlisi katıldı. Toplantıların açılış konuşmasını yapan Konya İl Müftüsü Şükrü Özbuğday, standard, standardizasyon, kalite ve tüketici hakları kavramlarının kendileri için yabancı olmadığını, Yüce İslam dininin üretimde kaliteyi, ticarette dürüstlüğü ve kul haklarına riayet edilmesini emrettiğini belirterek Türk Standardları Enstitüsü nün ülkemizde yürüttüğü standard, standardizasyon ve kalite faaliyetlerinin İslamın bu emrinin uygulaması ile örtüştüğünü belirtti. Türk Standardları Enstitüsü nün Tüketici ve Bilgilendirme Müdürü Bünyamin Demirhan ve Müdürlük personeli Dadaş Gonca tarafından temsil edildiği seminerlerde Demirhan, Enstitü faaliyetleri hakkında bilgi vererek tüketicilerin satın aldıkları bir ürün nedeniyle sorun yaşamamaları, can ve mal güvenliklerinin tehlikeye girmemesi, sanayinin gelişmesine katkı sağlanması, kayıt dışı ekonomik faaliyetlerle mücadele edilebilmesi için TSE belgeli ürünleri tercih etmeleri gereğine dikkat çekti. TÜKO-BİR Genel Sekreteri Mehmet Altıparmak ise 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanunun tüketicilere sağladığı hakları anlattı. Din görevlilerinin yoğun ilgi gösterdikleri toplantılarda il ve ilçe müftülüklerine birer üçlü bayrak seti ile Sultan II. Bayezid Han'ın rolyefi takdim edildi
HABERLER Benzeri Olmayan Bir Sivil Toplum Hareketi: SGK GÖNÜLLÜLERİ TEMMUZ 2009 16 STANDARD Kimsesiz çocuklar huzurevi sakinleri ile Kimsesiz çocuklar SGK'da Sosyal Güvenlik Kurumu nun bir grup çalışanı yan yana gelerek önemli bir ilki gerçekleştirdi. SGK Gönüllüleri adını verdikleri organizasyonlarla ciddi sosyal sorumluluk projeleri gerçekleştiren memurların gönlünde kimlere yer yok ki: Gaziler, şehit aileleri, kimsesiz çocuklar, yaşlılar, mesai arkadaşları, milli günler Sosyal Güvenlik Kurumu çalışanları, ülkemizde bir ilki gerçekleştirerek, toplumun acılarını paylaşarak azaltmak, sevinçlerini paylaşarak çoğaltmak; hayatın gerçekleri ile yüzleşebilen sorumlu bireyler olarak toplumsal duyarlılığı artırmak ve SGK da kurumsal kültürünün oluşumuna katkı sağlamak amacıyla SGK Gönüllüleri ni kurdular. Birkaç kurum çalışanıyla başlayan bu nev-i şahsına münhasır sivil toplum oluşumunda şimdi onlarca gönüllü var. SGK Gönüllüleri nin nüvesi aslında Bağ-Kur Genel Müdürlüğü çatısı altında başlayan ve devletin sorumluluğunda bulunan kimsesiz çocuklar piknikleriyle oluştu. Üç sosyal güvenlik kurumunun birleşmesinden sonra daha büyük açılım yapan gönlü geniş memurlar, çalışmalarındaki çıtayı gün geçtikçe yükseltti. Kurumdaki çalışma saatlerinden arta kalan zamanlarında sosyal sorumluluk duygularının sesine kulak veren SGK Gönüllüleri nin gönlünde gazilerden şehit ailelerine, kimsesiz çocuklardan mesai arkadaşlarına, milletçe hassasiyet duyulan önemli günlere kadar hemen herkese ve her şeye yer var. Projeleri oluştururken ya da yönetime sunarken, daire başkanı, şube müdürü, şef ve memur sıfatlarını kullanmadıklarını; projesi, fikri, birikimi olan, katkı sağlayacak, işin ucundan tutabilecek, gönlünü ortaya koyabilecek kim varsa, eşit söz hakkı, ortak sorumluluk ve ortak akılla iş bölümü yaptıklarını söyleyen Gönüllüler, zaman zaman ailelerini de işin içine sokuyorlar. Onlar arasında projenin fikir babasıyla gelen misafirlere verilen çiçekleri dağıtan; daire başkanıyla temizlik işlerini koordine eden arasında hiçbir ast-üst ilişkisi yok. Zaten gönüllü olmanın gereği de bu değil mi?
SGK personelinin şehitlik ziyareti Kimsesiz Çocuklara karne şenliği Kimsesiz çocukların huzurevi sakinlerini ziyareti Şehit aileleri ve gazilerimiz SGK'da STANDARD temmuz 2009 17 SGK Gönüllüleri şimdi ikinci yılını yaşıyor. Gelecekte de aynı inanç ve kararlılıkla, gönüllü katılımlı sosyal sorumluluk projeleri ile hem toplumsal duyarlılıklarını göstereceklerini hem diğer kurumlara örnek olmaya çalışacaklarını, hem de kurumsal kültürün gelişmesine katkı sağlamaya devam edeceklerini söylüyorlar Elbette bunda en büyük güvenceleri Kurum yöneticilerinin şimdiye kadar bütün projelere gönülden katkı sağlamış olmaları. Bir başka ifadeyle aslında Kurum Başkanları ve Yönetim Kurulu üyelerinin de birer gönüllü gibi davranmaları Gönüllüler adına Kurumsal Hizmetler Daire Başkanı İlhan İşman yapıyor açıklamayı. Amacımız toplumsal barış ve kaynaşmaya katkıda bulunmak, Kamu kurumlarının halkla yakınlaşmasını sağlamak, yöneticisinden çalışanlarına herkesi ortak bir platformda buluşturmak, Kurum çalışanlarının kaynaşmasını sağlamak, ailelerimizden de destek aldığımız için, aileler arası diyaloğu artırmak, toplumsal yardımlaşma duygularını oluşturmak, artırmak, pekiştirmek, ortak hassasiyetlerimizi vurgulayarak mutluluklarımızı, hüzünlerimizi paylaşmak diyen İşman bir yetimin başını okşarken yaşadıklarını, bir şehit ailesinin elini sıkarken hissettiklerini anlatacak kelime bulamadığının altını çiziyor. Vatanımızı, milletimizi, cumhuriyetimizi çok seviyoruz. Kurumumuzu çok seviyoruz. Yöneticilerimizi ve çalışma arkadaşlarımızı çok seviyoruz. Birliğimizi-bütünlüğümüzü çok seviyoruz. Mutluluklarımızı-sevinçlerimizi, milletimizin ortak değerlerini, acılarını paylaşmak istiyoruz ve kimsenin yalnız olmadığını göstermek istiyoruz ifadeleri de Gönüllülere ait. Şimdiye kadar, kimsesiz çocuklara iki karne şenliği, şehitlik ziyareti, gazilerin ve şehit ailelerinin, Kurum da misafir edilmesi, çalışanlara tiyatro gösterisi sunulması ve 10 Kasım etkinlikleri gerçekleştiren Gönüllüler, "zaman ve finansman sorunları olmasa daha neler yaparlardı?" diye soruyor insan kendisine. Buna rağmen Kurumlarına maddi bir külfet getirmiyorlar ve sponsorluk anlaşmalarıyla organizasyonları gerçekleştiriyorlar. Bir kitap kampanyası ile bütün Türk Cumhuriyetleri ni teker teker ağırlayacakları Gardaşlıh Günleri etkinlikleri de sırasını bekliyor. İletişim için: sgkgonulluleri@sgk.gov.tr
EKO-ANALİZ Kredi Garanti Sistemi Kobİ'lerin Kredi Kullanmasını Kolaylaştırabilir 18 STANDARD TEMMUZ 2009
Türkiye'de son haftaların en gözde tartışma konusu kredi garanti fonu. Çoğu kişinin ilk kez duyduğu kredi garanti fonu sistemi, küresel finans krizi sonrasında banka kredisi kullanmanın zorlaşmasıyla, soruna çözüm olarak ortaya atıldı. Sistem, belli şartları sağlayan KOBİ'lerin kullanacağı kredilere garanti veya bir başka deyişle kefalet (teminat) sağlanmasını içeriyor. 4 Haziran 2009'da Başbakan Recep Tayyip Erdoğan tarafından resmi olarak açıklanan sisteme göre yıllık cirosu 25 milyon TL'nin altında ve en fazla 250 çalışanı olan, 30 Haziran 2008 tarihinden önceki 2 yıl içinde takibe düşmüş borcu olmayan ve kamuya vadesi geçmiş borcu bulunmayan işletmeler kredi garanti desteğinden yararlanabilecekler. Bu desteğin kapsamına TL veya döviz cinsinden olan, asgari 1 yıl, azami 4 yıl vadeli, mevcut kredilerden yenilenen krediler, ilave sağlanacak krediler ile yeni sağlanacak krediler girecek Cahit UYANIK Referans Gazetesi Ankara Haber Müdürü Türkiye'de son haftaların en gözde tartışma konusu kredi garanti fonu. Çoğu kişinin ilk kez duyduğu kredi garanti fonu sistemi, küresel finans krizi sonrasında banka kredisi kullanmanın zorlaşmasıyla, soruna çözüm olarak ortaya atıldı. Sistem, belli şartları sağlayan KOBİ'lerin kullanacağı kredilere garanti veya bir başka deyişle kefalet (teminat) sağlanmasını içeriyor. 4 Haziran 2009'da Başbakan Recep Tayyip Erdoğan tarafından resmi olarak açıklanan sisteme göre yıllık cirosu 25 milyon TL'nin altında ve en fazla 250 çalışanı olan, 30 Haziran 2008 tarihinden önceki 2 yıl içinde takibe düşmüş borcu olmayan ve kamuya vadesi geçmiş borcu bulunmayan işletmeler, kredi garanti desteğinden yararlanabilecekler. Bu desteğin kapsamına TL veya döviz cinsinden olan, asgari 1 yıl, azami 4 yıl vadeli, mevcut kredilerden yenilenen krediler, ilave sağlanacak krediler ile yeni sağlanacak krediler girecek. Kredi garanti sistemi için ihtiyaç duyulan kaynakla ilgili yasa değişikliği de, bu yazı kaleme alındığında Meclis'te yasalaşmak üzere idi. Tasarı ile firmalara kredi garantisi sağlamak üzere 1 milyar liraya kadar nakit kaynak aktarılması ve/veya özel tertip Devlet İç Borçlanma Senedi (DİBS) ihraç edilmesi için izin alınıyor. İhraç edilecek özel tertip DİBS için Hazine Müsteşarlığı bütçesine tertip açmaya ve bu tertibe 1 milyar liraya kadar ödenek aktarmaya Maliye Bakanı'nın yetkili olacağı belirtiliyor. Tasarı ile sisteme katılmaları için bankalara bazı özendirici imkânlar da tanınıyor. Bankacılar, sistemin etkin çalışmasına katkı sağlamak için kredi garantisi veren kredi garanti kurumlarında, bankaların sahip oldukları paylar çerçevesinde Bankacılık Kanunu'nun birçok kısıtlamasından istisna ediliyor. Bankacılık Kanunu'nun Genel müdür ve yardımcıları, krediler, risk grubu, dahil olunan risk grupları ve mensuplara kredi kullandırma koşulları, karşılıklar ve teminatlar, kredi sınırları ve ortaklık paylarına ilişkin sınırlamalarla ilgili hükümleri kredi garanti sistemine verilecek kaynaklar için uygulanmayacak. Bunun anlamı ne? Kredi garantisi veren kredi garanti kurumlarında, pay sahibi olacak bankaların genel müdür veya yardım- STANDARD TEMMUZ 2009 19
Türkiye aslında kredi garanti fonuna çok da yabancı değil. Türkiye'de 1991 yılından bu yana Kredi Garanti Fonu AŞ çalışmalarını sürdürüyor. "Kefil olmak bilgi ister" sloganı ile çalışan KGF AŞ, 3 ayrı durumda ortaya çıkarak KOBİ'lere kefalet veriyor. Yeni ve küçük işletmelerin banka kredisine ulaşmasının çok güçlü bir teminatı gerekli kıldığı durumlar, KOBİ'lerin uzun vadeli kredi kullanımlarında bankaca talep edilen yüksek teminatlar ve KOBİ'lerin işlerini büyütürken mevcut kredi limitlerinin artırılmasında bankaca ek teminatlar talep edildiğinde KGF AŞ destek sağlıyor. KGF AŞ kefaletlerinde genç ve kadın girişimciliğin geliştirilmesi temel amaç. Ayrıca yenilikçi yatırımların gerçekleştirilmesi, ileri teknoloji içeren küçük girişimler, ihracatın desteklenmesi, istihdam artışı sağlayacak yatırımlar ve bölgesel kalkınma amaçlı yatırımlar KGF kefaletlerinde öncelikli olarak değerlendiriliyor. TEMMUZ 2009 20 STANDARD cıları yer alabilecek. Ortaklık payları, kredi olarak sayılan işlemler arasında yer almayacak. Bankaların sermaye yeterliliği rasyosu hesaplamalarına, kredi garantisi için ayırdıkları kaynaklar için üstlendikleri riskler dahil edilmeyecek. Böylece söz konusu ortaklık payları için bankaların ilave bir maliyet üstlenmesi önlenmiş olacak. Başbakan Erdoğan, sağlanacak hazine desteği ile; kredi garanti kurumunca kredinin yüzde 65'ine kefalet sağlanacağını, kredi riskinin yüzde 35'inin ise bankalar tarafından üstlenileceğini açıkladı. Bu çerçevede kredi garanti kurumlarına toplam ilk etapta 1 milyar TL kaynak aktarılacak. Bu kaynak, en az 10 milyar TL'lik krediye kefalet sağlanmasına imkân verecek. Peki bu sistem pratikte nasıl işleyecek? İlk aşama, firmanın kredi için bankaya başvurmasıyla başlıyor. Kredi verenler yani bankalar da, gerekli incelemeler ve kredi riski hesaplamalarını yaptıktan sonra, oluşturulacak kredi garanti kurumuna kefalet başvurusu yapacak. Kredi garanti kurumu bu kefalet istemini incelemeye alacak. Bu inceleme, ilgili kanun Meclis'ten çıktıktan sonra yayınlanacak ayrıntılı yönetmeliğe göre yapılacak. Kredi garanti kuruluşu, başvuru sahibi gerekli şartları yerine getirmişse bankaya olumlu görüş bildirecek ve firma için kefalet sağlayacak. Banka da bu kefaleti aldıktan sonra, krediyi o firmaya verecek. Eğer o kredi batarsa, banka kredi garanti kurumuna giderek aldığı kefaleti paraya çevirecek. Böylece bankanın bilançosu bir zarar görmemiş olacak. Eğer alınan kredi zamanında geri ödenip kapatılırsa, o kredinin boşalttığı kadar kefalet bir başka firma için kullanılabilecek. 1 milyar TL'lik kefaletin 10 milyar liralık krediye olanak yaratmasının bu sistem sayesinde mümkün olabileceği düşünülüyor. Türkiye aslında kredi garanti fonuna çok da yabancı değil. Türkiye'de 1991 yılından bu yana Kredi Garanti Fonu AŞ çalışmalarını sürdürüyor. "Kefil olmak bilgi ister" sloganı ile çalışan KGF AŞ, 3 ayrı durumda ortaya çıkarak KOBİ'lere kefalet veriyor. Yeni ve küçük işletmelerin banka kredisine ulaşmasının çok güçlü bir teminatı gerekli kıldığı durumlar, KOBİ'lerin uzun vadeli kredi kullanımlarında bankaca talep edilen yüksek teminatlar ve KOBİ'lerin işlerini büyütürken mevcut kredi limitlerinin artırılmasında bankaca ek teminatlar talep edildiğinde KGF AŞ destek sağlıyor. KGF AŞ kefaletlerinde genç ve kadın girişimciliğin geliştirilmesi temel amaç. Ayrıca yenilikçi yatırımların gerçekleştirilmesi, ileri teknoloji içeren küçük girişimler, ihracatın desteklenmesi, istihdam artışı sağlayacak yatırımlar ve bölgesel kalkınma amaçlı yatırımlar KGF kefaletlerinde öncelikli olarak değerlendiriliyor. KGF AŞ'de TOBB yüzde 50.99, KOSGEB yüzde 48.54, TESK ise yüzde 0.43 paya sahip. Ayrıca MEKSA, TOSYÖV ve Halk Bankası'nın sembolik payları bulunuyor.