Biyosidal ürünlere yönelik bilgi düzeyi değerlendirme çalışması Dr. Özgür ERDEM Türkiye Halk Sağlığı Kurumu (Toplum Sağlığı Hizmetleri Daire Başkanlığı) 19 Mart 2014
SUNUM PLANI A. Amaç B. Giriş- Genel Bilgiler C. Yöntem D. Anket E. Bulgular F. Sonuç G. Öneriler 2
A. AMAÇ Piyasa gözetim ve denetiminde rolü olan, halk sağlığı müdürlükleri(hsm) ile toplum sağlığı merkezlerinde(tsm) çalışan hekimlerin, biyosidal ürünlere yönelik bilgi düzeyleri ve saha uygulamalarının değerlendirilmesi amaçlanmaktadır 3
B. GENEL BİLGİLER Türkiye Halk Sağlığı Kurumu(THSK): Bakanlık politika ve hedeflerine uygun olarak, temel sağlık hizmetlerini yürütmekle görevli Kurumdur 4
B. GENEL BİLGİLER Türkiye Halk Sağlığı Kurumu(THSK): Birey, toplum ve çevre sağlığını etkileyen ve genel sağlığı ilgilendiren her tür etkeni incelemek, teşhis etmek, Değerlendirmek ve kontrol etmek üzere gerekli laboratuvar hizmetlerinin organizasyonunu sağlamak ve ulusal referans laboratuvarı kurmak ve işletmek 5
B. GENEL BİLGİLER Türkiye Halk Sağlığı Kurumu(THSK): İçme suları, biyosidal ürünler gibi görev alanına giren konularda tüketici güvenliği ile ilgili tedbirleri almak Tedbirlere yönelik her türlü iş ve işlemi tesis etmek Kurum görevleri arasındadır 6
B. GENEL BİLGİLER Halk Sağlığı Müdürlüğü(HSM): 663 sayılı kanun hükmünde kararname ile kurulmuş Türkiye Halk Sağlığı Kurumunu, il düzeyinde temsil eden ve görevlerini ifa eden kuruluştur 81 ilde birer adettir 7
B. GENEL BİLGİLER Halk Sağlığı Müdürlüğü(HSM): Toplum sağlığı merkezleri ve aile sağlığı merkezleri Halk Sağlığı Müdürlüğü çatısında hizmet vermektedirler HSM ler il merkezi ve ilçelerde piyasa gözetim ve denetimini(pgd) yapmakta veya yapılmasını sağlamaktadır. 8
B. GENEL BİLGİLER Halk Sağlığı Müdürlüğü(HSM): PGD lerin izleme ve değerlendirmesini sağlamakta, raporlamakta Yapılan iş ve işlemleri THSK ya bildirmekte İl içerisindeki onay ve izin işlemlerini gerçekleştirmektedir 9
B. GENEL BİLGİLER Toplum Sağlığı Merkezi (TSM): Toplumun; Sağlık konusunda bilgi düzeyinin arttırılması Sağlığının korunması, geliştirilmesi Sağlıklı davranış alışkanlıkları kazanması amacıyla İlçe düzeyindeki faaliyetleri planlayan, uygulayan veya uygulatılmasını sağlayan Kuruluştur. 10
B. GENEL BİLGİLER Toplum Sağlığı Merkezi (TSM): Her ilçede bir adet olmak üzere toplam 970 adet TSM mevcuttur. Bölgesinde insan sağlığı ile ilgili her türlü çevre şartlarını izler ve değerlendirir. 11
B. GENEL BİLGİLER Toplum Sağlığı Merkezi (TSM): Sağlık tehditlerine yönelik önlem alınması gereken durumlarda, ilgili kuruluşlarla işbirliği yapar. Piyasa gözetim ve denetim hizmetlerinin yapılması amacıyla bölgesinde gerekli çalışmaları yürütür 12
B. GENEL BİLGİLER TSM Hekiminin Görevleri arasında: Toplum sağlığı merkezi hizmetlerini uygulamak Personelin verdiği hizmetleri denetlemek Çevre sağlığı hizmetlerini mevzuattaki yetki ve sorumluluğuna uygun olarak yürütmek yer almaktadır 13
C. YÖNTEM Tanımlayıcı bir çalışmadır Bilgi toplama aracı olarak anket kullanılmıştır Anket; 7 si demografik 5 i teorik 6 sı uygulamaya yönelik bilgiler ile 2 si öneri ve görüşleri değerlendirmek üzere toplam 20 sorudan oluşmaktadır 14
D. ANKET 15
D. ANKET 16
D. ANKET 17
E. BULGULAR Çalışmaya: % 91,2 si TSM lerde, % 8,8 i HSM lerde çalışan toplam 298 hekim katılmıştır. 8,8 TSM 91,2 HSM 18
E. BULGULAR Katılımcıların Yaş ortalaması: 35,1 ± 8,9 Yaş ortancası: 34 (min.23-max.60), Son görevinde çalışma sürelerinin ortancası: 1 yıl ( min. 0,1- max. 23) Mezuniyet yılı ortancası: 9 yıl ( min.0,1- max. 33) 19
E. BULGULAR Katılımcıların Çalıştıkları bölgenin nüfus ortancası: 50000 ( min.1050 - max. 865000) %81,2 sinde çalıştığı yerde çevre sağlığı teknisyeni mevcut 20
E. BULGULAR Biyosidal ürün tanımını biliyor musunuz? sorusuna % 52,6 sı evet Biyosidal ürün olarak % 45,6 sı pestisitleri; % 37,6 sı dezenfektanları; % 32,9 u deterjanları; % 25,5 i sabunları; % 23,2 si kloru; % 11,1 i ultraviyoleyi belirtmiştir 21
E. BULGULAR 50 45,6 45 40 35 30 25 32,9 25,5 37,6 23,2 20 15 11,1 10 5 0 22
E. BULGULAR Biyosidal ürünler yönetmeliğini, katılımcıların; % 37,2 si duyduğunu % 4,0 ü okuduğunu belirtmiştir % 11,7 si 2009 yılında yayınlandığını bilmiştir. 23
E. BULGULAR Katılımcıların, Biyosidal ürünler yönetmeliğinden, % 34,6 sı Sağlık Bakanlığı nın, % 33,9 u Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının sorumlu olduğunu belirtmiştir 24
E. BULGULAR 10,7 1,0 33,9 Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Sağlık Bakanlığı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 34,6 Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı 25
E. BULGULAR Biyosidal ürünlerin ruhsat ve tescil işlemleri nereye yapılır? sorusuna % 33,6 sı İl Sağlık ve Halk Sağlığı Müdürlükleri ne Çalıştığınız yerde biyosidal ürünlere yönelik piyasa gözetim ve denetimi yapılıyor mu? sorusuna % 40,9 u evet 26
E. BULGULAR Biyosidal ürünlerle ilgili olarak şimdiye kadar sahada bir uygulama da yer aldınız mı? sorusuna % 4,4 ü evet olarak yanıtlamıştır. 27
E. BULGULAR Sizce TSM/ HSM nin, biyosidal ürünlerin insan sağlığına zarar vermemesi yönünde hangi görevleri olmalıdır? sorusuna % 73,5 i halk eğitimi % 63,1 i satış yapılan yerlerin belirlenmesi/denetimi % 57 si uygunsuz biyosidal ürünlerin toplatılması cevabını vermiştir. 28
E. BULGULAR Ulusal Zehir Danışma Merkezinin telefon numarasını, katılımcıların % 62,4 ü doğru yanıtlamıştır. 29
F. SONUÇLAR Çalışmaya katılan hekimlerimizin %52,6 sının biyosidal ürün tanımını bildiğini % 37,2 sinin yönetmeliği duyduğunu, % 4 ünün yönetmeliği okuduğunu %41 inin çalıştığı yerde PGD yapıldığını %4,4 ünün PGD ye katıldığını 30
F. SONUÇLAR Çalışmaya katılan hekimlerimizin İnsan sağlığına zarar verilmemesi için % 73,5 inin halk eğitimi % 63,1 ininde satış yapılan yerlerin belirlenmesi/denetimi; 31
F. SONUÇLAR Çalışma ile sahada çalışan hekimlerimizin Yönetmeliği çok az okuduğu Sorumlu Bakanlığı 1/3 ünün Sağlık Bakanlığı olarak bildiği PGD uygulamalarına çok az katılım sağlandığı 32
F. SONUÇLAR Çalışma ile sahada çalışan hekimlerimizin Halk eğitimlerini önemsedikleri Piyasa gözetim ve denetimlerinin sağlık için gerekli olduğunu belirttikleri 33
G. ÖNERİLER Hekimlerin Mezuniyet öncesi eğitimlerinin, müfredat ve dokümanlarına biyosidal ürünler konusunun eklenmesi Mezuniyet sonrası verilen eğitimlerinde, biyosidal konusunun öneminin vurgulanması (Ör: TSM hekimlerine verilen eğitimlerde) 34
G. ÖNERİLER Hekimlerin PGD ye katılımlarının arttırılmasının sağlanması PGD ye yönelik uygulamalı staj imkanı oluşturulması 35
G. ÖNERİLER Halk eğitimlerinin gerçekleştirilmesi İnsan sağlığının korunması için, öncelikle sağlık çalışanları olmak üzere, toplumda farkındalık oluşturma, bilgilendirme ve bilinçlendirmeye yönelik çalışmalar yapılması 36
G. ÖNERİLER Kurumda(THSK) biyosidal ürün hizmetlerinin Daire Başkanlığı düzeyinde değerlendirilmesi Biyosidal kongre, sempozyum vb çalışmaların sayısının arttırılması 37
TEŞEKKÜRLER 38