TEDARİK ZİNCİRİ YÖNETİMİNDE YEŞİL LOJİSTİĞİN ÖNEMİ 13.04.2011 T. Emrah GEZGİN, MSc. AMAÇ Ticari amaçlı kurulan tüm şirketlerin ortak amacı ürünlerini daha fazla ve daha karlı satmaktır. Bu amaçla satış ve pazarlama stratejileri; Hedef Pazarlama 1.0 Ürün Merkezli Pazarlama Ürünün satılması Pazarlama 2.0 Tüketici Yönelimli Pazarlama Tüketicilerin tatmin edilmesi ve elde tutulması. Pazarlama 3.0 Değere Dayalı Pazarlama Dünyayı daha iyi bir yer haline getirmek. Destekleyici kuvvetler Sanayi devrimi Enformasyon teknolojisi Yeni dalga teknoloji Şirketler pazarı nasıl görür? Temel pazarlama kavramı Şirket pazarlama ilkeleri Maddi ihtiyaçlara sahip çok sayıda alıcı Akıl ve duygu sahibi, daha zeki tüketiciler. Akla, kalbe ve ruha sahip bütünsel insan. Ürün geliştirme Tablo & Farklılaştırma Değerler Ref. Şirketi ve ürünü Şirket misyon, vizyon ve Ürün spesifikasyonu konumlandırma değerleri. Değer önermesi İşlevsel İşlevsel ve duygusal İşlevsel, duygusal ve manevi. Tüketicilerle etkileşim Bir den çok a işlem Bir e bir ilişki Çok tan çok a işbirliği KOTLER, Philip. KARTAJAYA, Hermawan. SETIAWAN, Iwan. Pazarlama 3.0, Optimist Yay., 2010 s.18 2
«Ürün Merkezli Ürünler» 3 «Tüketici Merkezli Ürünler» 4
«Doğa ve İnsan Merkezli Ürünler» Bugün ve Yarın 5 Ford Motor Co. Ford Motor Co. Toplam 65 Milyar Dolarlık satınalmasının %30 unu oluşturan en büyük 35 tedarikçisi ile yaptığı çalışma sonucunda; Amaç: Ford için üretilen hammaddelerin üretiminde daha az enerji kullanılarak daha az karbon salınması. Hedef: Ford, 2020 yılına gelindiğinde karbon salınımında 2006 yılına göre %30 azalma sağlayacak. 6
Wal-Mart & Maersk Wal-Mart firması, Maersk ile Trans-Pacific hattındaki taşımaları için yaptığı anlaşma ile Wal-Mart ürünlerinin taşımasında daha düşük hızla giden ve daha az karbon salan gemiler kullanması konusunda proje başlattılar. 7 Wal-Mart Wal-Mart Kanada, 290 mağazasının değerlendirilmesi amacı ile Tedarik Zinciri Sürdürülebilirliği Scorecard ı üzerine yeni puanlama kriterleri ekledi. Wal-Mart bu şekilde tedarikçileri ile işbirliği yaparak yerel ve Wal-Mart global ürünlerinin nakliye sürecinde meydana getirdiği çevresel ayak izinin ölçülebilmesini ve azaltılmasını amaçlıyor. 8
TESCO Tedarikçiler ile ortak çalışarak karayollarındaki boş kamyon sayısının azaltılması. %55 daha fazla yük taşıyabilen «double-deck» trailer kullanımı. Tesco Express treni ile taşıma yaparak yıllık 14.560 kamyon seferi tasarruf. Internet siparişlerinin tesliminin Elektrikli kamyonetler ile yapılarak CO 2 salınımının yıllık 180 ton azaltılması. Mümkün olan tüm noktalar arasında demiryolu veya denizyolu ile nakliye yapılması. Yeni teknolojiler ile yakıt verimliliğinin artırılması. 9 Belu Üretiminde % 50 geri dönüşümlü plastik kullanılan PET şişe ile eşdeğerlerinin %46 sı oranında karbon salınımı tasarrufu sağlanmaktadır. 10
ALGIDA 11 Stella Artois Yılda 250 milyon şişelik üretim yapan Stella Artois firması ürünlerinin şişelenmesinde daha az cam içeren ve daha az karbon salınımına neden olan hafif şişeler kullanmaya başladı. 12
BOSCH 13 Danone Tikveşli http://www.utalojistik.com.tr/n-200-karbon-ayak-izi-takibinde-.aspx 14
NİÇİN? 15 16
Karbon Ayak İzi Küresel ısınmanın başlıca sorumlusu olarak gösterilen, sera etkisine yol açan gazların oluşumuna neden olan ve fosil yakıtların kullanımıyla atmosfere yayılan karbondiyoksit (CO2) salımının bireyin ve şirketlerin doğrudan veya kullandığı ürünlerin üretimi açısından enerji kullanımıyla dünyaya bıraktıkları zarardır. 17 Yeşil Düşünmek İçin Hangisi Daha Etkili Yasal yaptırımlara uyum 3,8 Tedarik zincirinin etkinliğini artırmak 3,7 Riskleri Azaltmak 3,6 Yakıt masraflarını düşürmek 4,0 Yatırımcılar ile olan ilişkileri geliştirmek 3,3 Kamu (halk) ile olan ilişkileri geliştirmek 4,1 Müşteri ile olan ilişkileri geliştirmek 4,2 Eye for transport, Green Transportation & Logistics July 2009 Key Drivers for Instigating Green Transportation and Logistics Initiatives, Importance (out of 5) 18
NASIL? 19 Eski Tedarik Zinciri 20
Yeni Tedarik Zinciri 21 NASIL? daha fazla satış yapabilmek daha fazla kar elde edebilmek İÇİN çevreyi (doğa + insan) koruyarak müşteri memnuniyetini sağlamak Bütün paydaşlar, sürecin her adımında ve her anında Çevre nasıl etkilenir diye sormalı. Bütün paydaşlar, çevrenin daha az ve hatta mümkünse olumsuz etkilenmemesi için gerekenleri yapmalı. Bütün paydaşların hareketleri koordine edilmeli. 22
FMCG 50.000 daha az ürün kutusu kullanımı 1.000.000 daha az sevkiyat birimi hareketi 60.000 adet daha az kamyon sevkiyatı Her yıl 40 % tan fazla yakıt tasarrufu (> 5 milyon galon & 20 Milyon litre) 1.200.000 saat çalışma süresi tasarrufu Dağıtım merkezlerinde 17.500 paletlik yer kazanımı 23 IKEA Tea Candle & Glimma 100 adet mum / paket ve 252 paket / palet 61,905 palet sevkiyat / yıl ; 7560 paket / kamyon 100 adet mum / paket ve 360 paket / palet 10,800 paket / kamyon 43,334 palet sevkiyat / yıl (18,571 palet daha az) 371,420 EUR tasarruf / yıl 186 iş günü tasarrufu / yıl % 30 yer kazanım (mağaza) % 21 daha az CO 2 (200 kamyon azalma) 24
Lojistik!! 25 Karbon Ayak İzi 1,2 kg CO 2 Satılan birim Ürün A ; toplam karbon ayak izi, 1,2 kg CO 2 e eşit karbon ayak izinin % 75 i tedarik zincirinden geliyor Dominic Regan, Oracle Carbon footprints in the supply chain, The Carbon Trust 26
Karbon Ayak İzi 27 Yeşil Lojistik Lojistik, tedarik zincirinin önemli parçalarından birisidir. Yeşil lojistik, yeşil tedarik zincirinin en önemli parçasıdır. Lojistik faaliyetler Müşteri memnuniyeti, müşteri ihtiyaçlarını, müşteri beklentilerini ve şirketin hedeflerini karşılarken Bugün ve yarın için çevreye en az olumsuz etkiyi sağlayacak şekilde Planlanmalı organize edilmeli ve uygulanmalıdır. 28
FMCG vs. 3PL 65 % = 65 % 15th Annual 3PL Study,2010 Hızlı tüketim şirketlerinin % 65 i Daha yeşil, daha çevreci ve sürdürülebilir tedarik zinciri için 3PL firmalarının yardım etmesini ve katkıda bulunmasını istiyor. Müşterinin ihtiyacı ve talebi Hızlı tüketim sektörüne hizmet veren 3PL firmaların % 65 i Daha yeşil, daha çevreci ve sürdürülebilir tedarik zinciri için müşterilerin, 3PL firmaları ile birlikte çalışması gerektiğini düşünüyor. Müşterinin ihtiyacı ve talebi, 3PL firmasının düşüncesi ile örtüşüyor 29 FMCG vs. 3PL 82% = 81 % 15th Annual 3PL Study,2010 Hızlı tüketim şirketlerinin % 82 si, Daha yeşil, daha çevreci ve sürdürülebilir tedarik zincirinin, lojistik maliyetleri düşürmek kadar çok önemli ve gerekli olduğunu belirtiyor. Hızlı tüketim sektörüne hizmet veren 3PL firmaların % 81 i, Daha yeşil, daha çevreci ve sürdürülebilir tedarik zincirinin, lojistik maliyetleri düşürmek kadar çok önemli ve gerekli olduğuna inanıyor. Fırsat 30
3PL 3PL Nasıl Yardımcı Olabilir CO2 emisyonunu azaltmak için nakliye etkinliğini arttırmak (konsolidasyon, yeni güzergah oluşumu, taşıma türü vs) Mevcut 3PL yapıyor mu? 31 % Geri dönüşümlü olmayan paketleme malzemelerinin azaltılması 15 % Enerji tasarruflu depo ve dağıtım merkezlerinin kullanılması 15 % Sevkiyat zamanlamalarının iyileştirilmesi 22 % Daha yeşil tedarik zinciri uygulaması için danışmanlık desteği 8 % Alternatif yakıt türlerinin kullanılması 8 % Atık malzemeler için tersine lojistik uygulaması 19 % Küçük parti sevkıyatların azaltılması için etkili envanter yönetimi (tek seferde istenen miktarın gönderimi, back order olmaması vs) 15 % Hibrid veya elektrikli araçların kullanılması 8 % 13th Annual 3PL Study,2008, John Langley, Jr., Ph.D., and Capgemini U.S. Important Ways a 3PL Could Help Customers With Green Supply Chain Initiatives 31 Her zaman görülebilir Exxon Valdez, Mart 1989 32
(lojistik sektörü) 33 Türkiye 2009 CO 2 Emisyonu (Sektörler) Türkiye nin Ulusal İklim Değişikliği Eylem Planı nın Geliştirilmesi Projesi Ulaştırma Sektörü Mevcut Durum Değerlendirmesi Raporu, Eylül 2010 www.iklim.cob.gov.tr/.../ulastirma_sektoru_mevcut_durum_ Degerlendirmesi_Raporu.pdf 34
Türkiye Ulaştırma Sektörü CO 2 Emisyonu (2008) 46,86 Milyon ton (uluslararası hava ve denizyolu dahil 49,18 Milyon ton) Türkiye nin Ulusal İklim Değişikliği Eylem Planı nın Geliştirilmesi Projesi Ulaştırma Sektörü Mevcut Durum Değerlendirmesi Raporu, Eylül 2010 www.iklim.cob.gov.tr/.../ulastirma_sektoru_mevcut_durum_ Degerlendirmesi_Raporu.pdf 35 Ulaştırma Sektörü ve İklim Değişikliği CO 2 salınımı yıllık artış ortalaması (1) OECD ülkeleri %1,79 Dünya geneli %2,14 Türkiye %2,86 Önlem alınmazsa ulaştırma kaynaklı CO 2 emisyonu, 2015 de 80 Milyon ton ve 2020 de 102.5 Milyon ton olabilir (2) (1) Türkiye nin İklim Değişikliği Eylem Planı nın Hazırlanması Projesi, Ulaştırma Sektörü Mevcut Durum Değerlendirmesi, Doç. Dr. Ela Babalık-Sutcliffe, Haziran 2010 (2) Türkiye Cumhuriyeti İklim Değişikliği BİRİNCİ ULUSAL BİLDİRİMİ, Ocak 2007 36
Depolama Operasyonlarında Alınabilecek Aksiyonlar Aydınlatma için güneş panellerinin kullanılması. Evsel atıklardan elektrik enerjisi üretilmesi. İzolasyonu iyi, aydınlatma panelleri kullanılmış çatı malzemesi kullanılması. 37 COSTCO Hawai Deposu Güneş Enerji Sistemi 38
Dağıtım Operasyonlarında Alınabilecek Aksiyonlar Daha az yakıt tüketimi için; Sürücülerimizi eğitmeliyiz Eco Driver Kamyon tedarikçilerimizi eğitmeliyiz Genç ve modern filolarla çalışmalıyız Dağıtım organizasyonunu iyileştirmeliyiz Depoları daha uygun lokasyonlarda kurmalıyız Türkiye nin her bölgesinden dönüş yükü yaratılması için lobi yapmalıyız Back order olmaması için siparişi tam karşılayacak şekilde depoyu yönetmeliyiz Daha verimli yükleme için müşterilerimize destek olmalıyız Araç içi doluluk ama ürünlere hasar vermeden! 39 Dağıtım Operasyonlarında Alınabilecek Aksiyonlar 40
Elleçleme Operasyonlarında Alınabilecek Aksiyonlar Dizel ve LPG li forkliftler yerine elektrikli forkliftlerin daha yaygın kullanılması. Forklift ve diğer ekipmanların bakımlarının zamanında ve planlı yapılması. 41 Organik Kamyon Neden Olmasın? 42
43 Gökyüzü Yelkeni 44
AKSİYON PLANI Ulaştırma sektörünün yarattığı karbon salınımının %81 si karayolu taşımacılığından kaynaklanmaktadır. ÇÖZÜM: Karayolu taşımalarının ağırlığının deniz ve demiryoluna geçişini sağlayan Kombine taşımacılıktır. 45 NE YAPMALI? Kabotaj taşımalarında karayolundan deniz ve demiryoluna daha çok geçiş sağlanmalı. Verilen yakıt teşvik miktarı artırılmalıdır. Uluslararası Karayolu Taşımacılığında ana taşımayı denizyolu ve/veya demiryoluna dönüştürerek sadece ön ve son taşımayı karayolu ile yapacak şekilde taşımanın tamamını Kombine Taşımacılık a çevirmeliyiz. 46
Araştırma Yapılan bir sektör araştırmasına göre günümüzde taşıma modunun belirlenmesinde ana kriter olan; HIZ ve MALİYET in yerini 2020 yılında NE KADAR ÇEVRECİ olduğu alacak. 47 İNCİ LOJİSTİK in HEDEFİ Türkiye ile Avrupa arasında yapılan 15,600 TIR taşımasını Multimodal a çevirerek karbon salınımında 53,000 TON azalma sağlanacaktır. 48
KOMBİNE TAŞIMACILIK HALKALI - AVRUPA 49 HALKALI DUISBURG Halkalı(İstanbul) Duisburg (Almanya) 2.500 km Haftalık Seferler DUISBURG İstanbul Almanya & Benelux İstanbul İskandinavya 6 Gün 8 Gün HALKALI 50
HALKALI MANNHEIM Halkalı(İstanbul) Mannheim(Almanya) 2.300 km Haftalık Seferler İstanbul Güney Almanya & Avusturya 4-6 Gün MANNHEIM HALKALI 51 KOMBİNE TAŞIMACILIK DENİZ OTOBANI 52
DENİZ OTOBANI DENİZ OTOBANI GEMLİK & İZMİR den İTALYA & ALMANYA & BENELUX Ülkelerine 53 AVANTAJLAR İzmir Milano 2.700 km (karayolu) İzmir Milano 277 km (deniz otobanı) Izmir Duisburg 3.200 km (karayolu) İzmir Duisburg 1.137 km (deniz otobanı) 54
GEMLİK & İZMİR İTALYA MULTIMODAL VENECIA 1 GÜNG GEMLİK 2 GÜNG ALİAĞA 55 DENİZ OTOBANI (GEMLİK & İZMİR İTALYA) Servis Mayıs ayında hizmete girecektir. Venedik e(italya) Haftalık Seferler İzmir Venedik Transit Süresi 2,5 Gün Kuzey İtalya için Kapıdan Kapıya Toplam 4-5 Gün Transit Süresi Hizmetler 45 Konteyner ile Verilecektir Tüm Terminallerde Hazır Ekipman Bulunma Kolaylığı DOZVALA Belge Kısıtlamasının Bulunmaması Düşük Karbon Emisyonu 56
GEMLİK & İZMİR ALMANYA MULTIMODAL DUISBURG MANNHEIM VENECIA 2 GÜNG 1 GÜNG ALİAĞA GEMLİK 57 DENİZ OTOBANI(GEMLİK & İZMİR ALMANYA) Almanya ya Haftalık Seferler Venedik ten Mannheim ve Duisburg a Haftada 2 Blok Tren Seferi Kuzey Almanya ve Benelüks Ülkelerine Kapıdan Kapıya 6-7 Gün Transit Süresi Hizmetler 45 Konteyner ile Verilecek Tüm Terminallerde Hazır Ekipman Bulunma Kolaylığı DOZVALA Belge Kısıtlamasının Bulunmaması Düşük Karbon Emisyonu Karayoluna Taşımacılığına Göre Daha Rekabetçi Navlun Avantajı 58
GEMLİK & İZMİR DENİZ OTOBANI 59 BENZER TAŞIMALAR YAPAN ve PROJE YÜRÜTEN REFERANSLARIMIZ 60
Yeşil Lojistik Böyle olmaması için Teşekkür Ederiz