Li Fung Centre. Hong Kong merkezli Li Fung. LEED Sertifikalı Bir Ofis Binası:



Benzer belgeler
LEED Yeşil Bina Sertifikasyonu ve Yeşil Bina Tasarım / İnşaat Süreci

ÇEVRE DOSTU BİNALARDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ VE ÖRNEK UYGULAMALAR Seda YÖNTEM / EKODENGE A.Ş.

D U M A N K A Y A İ N Ş A A T. Kurtköy Flex LEED UYGULAMALARI

TÜRKİYE DE YEŞİL BİNA KAVRAMI ÖRNEK : GAZİANTEP EKOLOJİK BİNA

TEKNİK ŞARTNAME. Sayfa 1 / 5 YAPI GENEL

ENERJİ TASARRUFU VE ENERJİ ETKİNLİKLERİ YEŞİL BİNALAR M.ERDİNÇ VARLIBAŞ / CEO FORUM İSTANBUL 2023 E DOĞRU-IX / SWISSOTEL 21 MAYIS 2010

ENERJİ KANUNU. İ.Yenal CEYLAN Makina Mühendisi. Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü

Konya Sanayi Odası. Ocak Enis Behar Form Temiz Enerji twitter/enisbehar

SAĞLIK YAPILARI ve LEED SERTİFİKASYONU

Mimta Mimarlık İnşaat Taahhüt Ltd.Şti, 1989 senesinden bu yana inşaat sektörüne bina tasarımı, taahhüt ve danışmanlık hizmetleri sunmaktadır.

Dr. Murat Çakan. İTÜ Makina Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü BUSİAD Enerji Uzmanlık Grubu 17 Nisan 2018, BURSA

BÜTÜNLEŞİK TASARIM BİNA ENERJİ VERİMLİLİĞİ YEŞİL BİNALAR

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı

Sapa Building System, ilk kez BAU fuarında

ENERJİ VERİMLİLİĞİ VE ENERJİ İZLEME SİSTEMLERİ

Türkiye Sürdürülebilir Enerji Finansmanı Programı

BİNA ENERJİ PERFORMANSI VE BÜTÜNLEŞİK BİNA TASARIM YAKLAŞIMI

Enerji Verimliği 2. A. Naci IŞIKLI EYODER (Yönetim Kurulu Murahhas Üye)

Mustafa BARAN Ankara Sanayi Odası Genel Sekreter Yardımcısı

PREFABRİK YAPI A.Ş. EKO KONTEYNER PROJESİ ENERJİ MODELLEMESİ RAPORU

Aslı Karabacak

Mikromorf Fotovoltaik Paneller. Mimta Mimarlık Taahhüt Sanayi ve Ticaret Ltd.Şti. 1

Türkiye Sürdürülebilir Enerji Finansmanı Programı DESIGNED BY SUPPORTED BY IMPLEMENTED BY

Resim 1: Londra'nın en son önemli yapısı, "The Gherkin", 30 St Mary Axe, Kaynak: Swegon AB

SOLAREX15 İstanbul 10 Nisan Türkiye Sürdürülebilir Enerji Finansmanı Programı

Garanti Bankası Çevre Yönetim Sistemi

Ayşe Hasol ERKTİN Yeşil Projelerin Yönetimi 11 Nisan 2009, İstanbul

AirMini Serisi kw Isı Pompası Sistemleri

Onur Enerji - Onur Günduru / BRICKER / 2015 EVF

Onur Enerji - Onur Günduru / BRICKER / 2015 EVF

AirMini kw Serisi Isı Pompası Sistemleri

MULTIPLAN Sürdürülebilir Sistemler Serisi LEED Sertifikasyonu

AirMini kw Serisi Isı Pompası Sistemleri

AKILLI BİNALAR VE ENERJİ VERİMLİLİĞİ

DENEYİM. Yenilik, Tekfen deneyimi ile birleşiyor.

BREEAM* sertifikası almayı mı düşünüyorsunuz? Hangi dereceyi istediğinize karar verin:

Gazi Üniversitesi Yapı işleri ve Teknik Daire Başkanlığınca yürütülen projelerin bilgilendirme sunumu

BİNALARDA AYDINLATMA ENERJİSİ PERFORMANSININ BELİRLENMESİNDE KONTROL SİSTEMLERİNİN ROLÜ

BSBEEP Karadeniz Havzası Binalarda Enerji Verimliliği Planı. Faaliyet GA1.3

PUANLAMA REHBERİ. SUNVIA Gün Işığı Tüpü Aydınlatma Sistemleri OCAK Form Endüstri Tesisleri Sanayi A.Ş.

BİNALARDA ENERJİ. HAZIRLAYAN: IĞDIR İL BAYINDIRLIK ve İSKAN MÜDÜRLÜĞÜ

Çakmanus Mühendislik Enerji Ltd. Şti.

KONYA KARAPINAR 300 KİŞİLİK ÖĞRENCİ YURDU İnceleme Dosyası

Uygulanan Enerji Yönetimi

PREFABRİKE AHŞAP YAPILAR ve UYGULAMA OLANAKLARI

MUTFAKLAR Projesine göre mutfak dolapları ve gereçleri: paslanmaz çelik çift gözlü ve damlalıklı eviye, davlumbaz ve çöp öğütücü.

TÜRKİYE DE DÜZENLENEN FUARLARA DAİR BİLGİ

4/ /14 15 İÇİNDEKİLER YEŞİL BİNA SERTİFİKA SİSTEMLERİ SERTİFİKA SİSTEMLERİNİN AMAÇLARI BİNALARIN ÇEVRESEL ETKİSİ LEED/BREEAM KRİTERLERİ

Topvex ve SoftCooler Modülü

Bursa`nın en hızlı değer kazanan bölgesinde hayallerinizin sınırlarını zorlayan bir proje hızla yükseliyor.

CARRIER ve ENERJİ VERİML

1. ULUSLARARASI ÇELİK ZİRVESİ SUNUMU

Çevre Dostu Binalar. LEED ve BREEAM Sertifika Sistemleri. Emre Ilıcalı, LEED AP, BREEAM Assessor M. Serkan Emin, LEED AP, BEMP, CEM

Temiz Üretim Süreçlerine Geçişte Hibe Programlarının KOBİ lere Katkısı. Ertuğrul Ayrancı Doğu Marmara Kalkınma Ajansı

Küresel Isınma ile Mücadelede Kentlerin Rolü: Ulaşım ve Yapı Sektöründen Uluslararası Örnekler 12 Eylül 2014

BİNALARDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ ÖN ETÜDÜ

HRV-DX Plus. DX Tavan Tipi Isı Geri Kazanım Cihazı

ENERJİ VERİMLİLİĞİ BUĞRA DOĞUKAN CANPOLAT

Güneşten Elektrik Üretimi

YAPI GENEL: ISI, SU ve SES YALITIMI:

Su Temini ve Atıksu Toplama Sistemlerinde Enerji Verimliliği Sevgi TOKGÖZ GÜNEŞ & Hasan SARPTAŞ TMMOB Çevre Mühendisleri Odası İzmir Şubesi

BAŞKA BİR OKUL MÜMKÜN DERNEĞİ EKOLOJİK EKSEN DEĞERLENDİRME FORMU

HRV-DX Plus. DX Tavan Tipi Isı Geri Kazanım Cihazı

AirHome Serisi Paket Tip Isı Pompaları

Klima Kontrol ve Bina Otomasyon Sistemleri

İş Dünyası ve Sürdürülebilir Kalkınma Derneği Toplantısı 1 Nisan 2013

SÜRDÜRÜLEBİLİR BİR DÜNYA İÇİN, ÇEVREYE DUYARLI PROJELER

GÜVENLİK ve SĞAĞLIK Bakan Group, bizim siteleri, işlerin ve ofislerinin tüm çalışanlarının ve Bakan Group; uzman ve idealist EKİP

LED AYDINLATMA OFİS ÇÖZÜMLERİ 2014

2013 Yılı Devam Eden Projeler. Eğitim Yükseköğretim Sektörü

KOMPLE ÇÖZÜM ÇEVRE DOSTU ESNEK ÇÖZÜM. Tekli Uygulama. İkili Uygulama. Montaj Kolaylığı

Doğru yerde, doğru zamanda...

Zeynep Gamze MERT Gülşen AKMAN Kocaeli Üniversitesi EKO- ENDÜSTRİYEL PARK KAPSAMINDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından Enerji Kimlik Belgesi düzenlenmesi hususunda yetkilendirilmiş bir kuruluş olan OLUŞUM PROJE, yeni ve mevcut

Geleceğe yapılan en huzurlu yatırım...

Yapıda uzman imzası. Make. projesi

5603 m² alan üzerinde toplam 5 blok, 54 daire ve 14 dükkandan oluşmaktadır. Papatya Evlerinde 14 Adet 2+1 (89,83-101,37-101,90 m²), 20 Adet 3+1

EVHRAC 3 YIL. Avantajları. Fonksiyonu. Modeller

KONUTLARDA VE SANAYİDE ISI YALITIMI İLE ENERJİ TASARRUFU - SU YALITIMI EĞİTİMİ VE GAP ÇALIŞTAYI

ANKARA ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ PEYZAJ MİMARLIĞI BÖLÜMÜ MİMARLIK BİLGİSİ DERSİ KONU: MİMARİ PROJE AŞAMALARI

ECOMFORT 3 YIL. Avantajları. Fonksiyonu. Enerji Ekonomisi. Modeller

G Ü N E Ş K I R I C I L A R I V E R A F L A R I. Prof. Dr. Salih OFLUOĞLU

Yapı Maden Eml. Tur. İnş. San. Ltd. Şti

ELEGANT URLA

ENERJİ VERİMLİLİĞİNDE CAM

DÜNYANIN İLK HİBRİD İKLİMLENDİRME SİSTEMİ

Sürdürülebilirlik Raporu 2016

10. HAFTA ASMA TAVANLAR VE GİYDİRME CEPHELER

İZMİR TİCARET ODASI 17. ULUSLARARASI İSTANBUL PENCERE FUARI ZİYARET ORGANİZASYONU SONUÇLARI. 11 Mart 2016, İstanbul

Duman Tahliye Sistemleri Gün Işığı Aydınlatma Duman Perdeleri Yangın Kapıları Havalandırma

MÜŞAVİRLİK MÜHENDİSLİK LTD. ŞTİ.

Paket Tip Isı Pompaları

FKA ENERJİ VERİMLİLİĞİ KREDİSİ

STRÜKTÜR ÇÖZÜMLEME. Doç. Dr. ALİ KOÇAK

TÜBİTAK BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJESİ KONUT KULLANICI ANKETİ

Sürdürülebilir Binalarda Isıl Depolama. Dr. İbrahim Çakmanus

GÜNEŞ ENERJİSİ SANTRALLERİ HİZMETLERİMİZ

emura DAIKIN EMURA. FORM. İŞLEV. YENİDEN TANIMLANDI EMURA 01

Hayatınıza değer katarak, ev sahibi olmaktan öte yeni bir deneyim sunan Seyir Konutları ile sizleri ayrıcalıklı bir yaşama davet ediyoruz.

M 324 YAPI DONATIMI ISITICI ELEMANLAR. Dr. Salih KARAASLAN. Gazi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü

Transkript:

YEŞİL DÖNÜŞÜM LEED Sertifikalı Bir Ofis Binası: Li Fung Centre Ömer Moltay / End. Müh., LEED AP BD+C, BREEAM Assessor Proje Künyesi Mal Sahibi Li & Fung Group, Hong Kong Mimari Proje B & CO, Hong Kong Sürdürülebilir Mimari Danışmanlığı LEED Sertifikasyon Yönetimi İç Aydınlatma Tasarımı B & CO, Hong Kong Dış Aydınlatma Tasarımı Ana Müteahhit Yalın Tan & Jeyan Ülkü İç Mimarlık Mekanik Proje & Taahhüt Total Teknik Hong Kong merkezli Li Fung Group un İstanbul Yeni Bosna da 2010 senesinde taşındığı ofi s binası LEED Silver Yeşil Bina sertifi kası ile ödüllendirildi. 8000 metrekare kapalı alana sahip binada sürdürülebilir mimari ve yapı teknolojileri anlamında uygulanan yaklaşımlar ise Elektrik Proje & Taahhüt Frekans Elektrik Peyzaj Proje & Taahhüt Garden Therapy Fotovoltaik Sistem Taahhüt MimtaSolar LED Aydınlatma Taahhüt Bina Enerji Modellemesi Günışığı Simülasyonları Commissioning Hizmetleri IDETEK Gölgeleme Otomasyonu Kontrolmatik şöyle özetlenebilir. 1982 senesinde inşa edilmiş ve matbaa olarak kullanılan bir endüstriyel yapıya yeni fonksiyonlar kazandırılıp kullanılıyor olması, Li Fung Centre ın en önemli sürdürülebilirlik özelliklerinden biri. Binadaki tüm taşıyıcı strüktür ve kabuk elemanları muhafaza edilerek gerçekleştirilen reno- vasyon çalışmalarında, deprem güçlendirmesi ve iç mekan dekorasyonu dışında, yeni inşaat malzemelerinin kullanılmasına gerek duyulmadı. İki kata sahip olan bina, başka iş merkezlerinin de bulunduğu yoğun bir yerleşim bölgesinde yer alıyor. Gerek toplu taşıma olanakları, gerekse havaalanına yakın bir konumda olması, fi rma çalışanlarının ve uluslararası ziyaretçilerin otomobille katettikleri mesafenin daha az olması için fırsatlar sunuyor. Yaklaşık 270 çalışanın haftada 40 saat mesai yaptığı binada, ayrıca bisikletle ulaşımın kolaylaştırılması için bisiklet park yerleri, duşlar vb. önlemler alındı. Enerji Performansı ve Günışığı Kullanımı Bina kapalı alanında ofi s, lobi, yemek alanı, depo, toplantı odaları ve oditoryum gibi fonksiyonlar bulunuyor. Yaklaşık 2500 metrekare kapalı alana sahip olan C kanadı, yüksek tavan, iki kat yüksekliğinde pencereler ve üç adet camekan iç avlu ile günışığı kullanımının olabildiğince yüksek olduğu 200 kişilik bir açık 36 YEŞİL BİNA / EKİM 2011

ofis alanı barındırıyor. İç avlular üzerine monte edilmiş motorlu kanat gölgeleyiciler, soğutma yükleri ve günışığı ihtiyacına göre kendi pozisyonlarını otomatik olarak ayarlıyorlar ve özellikle yazın soğutma için harcanan elektrik enerjisinin düşmesini sağlıyorlar. Kanat gölgeleyicilerin kontrolü, tek eksenli güneş takip algoritmasıyla yerine getiriliyor. Her bir avlunun sağ ve sol kısmı, çatının kırma şeklinde olmasından dolayı farklı yönlere bakıyor ve gölgeleyici kanatların bağımsız kontrol edilmeleri sayesinde, günün farklı saatlerinde bir kısım, doğrudan güneş ışınlarını engellerken, diğer kısım difüz günışığının iç mekanlara nüfuz etmesini mümkün kılıyor. Örneğin sabah saatlerinde doğu yönüne bakan kanatlar güneşi takip edip soğutma dönemlerinde ısı kazanımını engellerken, batıya bakan kanatlar açık konumda günışığının içeri girmesine izin veriyor. Isıtma dönemlerinde tüm kanatlar açık konumda yer alıyor, yağmurlu havalarda ise tüm kanatlar kendilerini kapatıp avluların aşırı yağmur almasını engelliyor. Günışığının yetersiz kaldığı bu gibi durumlarda çalışanlar, masalarına monte edilmiş kişisel aydınlatma armatürlerini kullanmaya başlıyorlar. Genel aydınlatma yerine bu şekilde kontrol edilebilir masa aydınlatmaların tercih edilmesi ile enerji tüketiminde önemli bir azaltmaya gidiliyor. Binanın tümünde yüksek cephe pencerelerinin kullanımı, çoğu iç mekanda asma tavan sistemlerinin bulunmayışı ve açık renk iç mekan boyaları yine günışığı kullanımının yüksek bir seviyede olmasını mümkün kılıyor. Cephe pencerelerinin hem dışında, hem de içinde yer alan manuel gölgelendirici panjur ve stor perdeler, kullanıcıların kendi konforlarına göre ortama giren güneş ışık ve ısısı miktarını ayarlamalarını sağlıyor. Ancak güneye bakan pencerelerdeki tüm gölgelendirici panjurların, bina enerji modellemesinin binanın senelik enerji tüketiminin azaldığını göstermesi nedeniyle, sürekli Bina teras çatısına yerleştirilmiş 18 kwp gücündeki mikromorf ince film fotovoltaik sistemin tasarımında bilgisayar simülasyonlarından faydalanılmış ve panel sıralarının birbirlerini gölgeleme sonucu üretim kaybının minimumda kalması sağlanmış Güneş pozisyonu ve iklim koşullarına göre otomatik pozisyonlarını ayarlayan gölgelendirici kanatlar olarak kapalı tutulmaları sağlanıyor. Bu gölgelendirici panjurlarda kullanılan perfore alüminyum kanatlar, ısı kazançlarının önüne geçerken yine bina iç mekanlarına belirli bir oranda günışığının girmesini sağlıyor. Burada güneş kontrolünün dış gölgeleme elemanlarıyla yapılıyor olması önemli bir nokta; nitekim stor perde gibi iç mekanlarda kullanılan önlemler, gölge sağlamakla beraber, gereksiz ısınmaya yol açacak güneş ışınlarının bina içerisine girmesine engel olamıyorlar. Gerek cephelerde bulunan pencereler, gerekse de C kanadında iç avluda yer alan pencereler, açılabilir özelliklere sahip oldukları için doğal havalandırma için de kullanılabiliyorlar. Özellikle mevsimler arasındaki geçiş dönemlerinde bu şekilde doğal havalandırmadan faydalanmak, mekanik havalandırmaya olan ihtiyacı azaltma potansiyeline sahip bir yaklaşım olarak binada kullanılıyor. YEŞİL BİNA / EKİM 2011 37

YEŞİL DÖNÜŞÜM Batı cephesinden görünüm: Duvarlara monte edilmiş 30W gücündeki LED armatürler, hem sağladıkları beyaz ışık ile görünülürlüğü artırıyor hem de montaj açıları ve full cut-off özellikleri sayesinde arazi sınırının dışında herhangi bir ışık kirliliğinin oluşmasını engelliyor Binanın mekanik sistemlerinde, daha önceki bir renovasyonda yerleştirilmiş bulunan doğalgaz kazanı, chiller ve klima santrali yerlerinde bırakıldı. Binadaki çalışan sayısının artmış olması dolayısıyla, bu cihazların yetersiz kapasiteye sahip olabileceği belirlendi ve binanın bazı mekanlarında yeni iklimlendirme ve havalandırma sistemleri kullanılmasına karar verildi. C kanadında dış havanın mevcut klima santrali yoluyla dağıtılmaya devam edilmesi, ancak A ve B kanatlarında ısı geri kazanımlı havalandırma cihazlarının kullanılması ve bu cihazların mekan fonksiyonlarına göre birbirlerinden bağımsız kontrol edilecek kapasitelerde seçilmeleri sağlandı. Açık ofis alanları dışındaki tüm mekanlarda bulunan hareket sensörlü lokal otomasyon sayesinde, bu havalandırma cihazlarının sadece mekan kullanımdayken devreye girmesi sağlanıyor. A blok ve C kanatlarındaki ofis alanları yine mevcut kazan ve chillerin beslediği fan coil cihazları ile iklimlendirilirken, B kanadında sürekli olarak kullanılmayan oditoryum, yemek alanları, eğitim odası gibi mekanların iklimlendirilmesi için ısı pompası tipi VRF sistemleri tercih ediliyor. Gölgelendirici kanatların çalışma senaryolarının belirlenmesinde simülasyon çalışmalarından faydalanılmış C kanadına hizmet veren klima santralinde dış hava kompanzasyonu, doğalgaz kazanında ise dış hava sıcaklığına bağlı reset özelliği mevcut. Bina iç aydınlatmasında çoğunlukla T5, T8 ve kompakt floresan armatürler kullanıldı. Yine enerji verimliliği için hareket sensörleriyle kontrol edilen bu armatürlerin güç yoğunlukları, gerek günışığı kullanımının fazla olması, gerekse iç mekanlarda sadece açık renklerin kullanılmaları sebebiyle düşük seçilebildi. Ayrıca gece ışık kirliliğinin önlenmesi için, binadaki tüm ihtiyaç duyulmayan armatürlerin gece saat 11 den sonra otomatik olarak kapatılmalarını sağlayan bir otomasyon sistemi kuruldu. Dış mekan otopark ve yol aydınlatmaları içinse bina cephesi ile 6 ve 9 metrelik direkler üzerine monte edilmiş düşük güce sahip LED armatürler tercih edildi. Fotosensöre bağlı otomasyon ile açılıp kapatılan bu LED armatürler, ayrıca yine ışık kirliliğinin engellenmesi için full cutoff özelliğine sahip; yani sadece aydınlatmaları gereken alanı aydınlatıyorlar. Binanın restorasyon öncesi otopark ve yol aydınlatması için kurulu gücü 22 kw iken, LED armatür kullanımı sonucunda bu güç 2.75 kw a kadar düşürüldü. Ayrıca armatürlerin yerleşimi, DiaLux programı kullanılarak bina arazisi dışında ışık kirliliği yaratılmayacak şekilde ayarlandı. LED armatür kullanımının başka bir avantajı ise, armatürlerin verdiği beyaz ışığın gece güvenlik kameralarında çok daha net bir görüntü sağlaması oldu. Binadaki enerji kullanımı konusundaki hassasiyet, bina teras çatısında 18 kwp güce sahip güneşten elektrik üreten bir fotovoltaik sistemin kurulması kararını da birlikte getirdi. Binalardaki optimum olmayan bakış yönü ve panel eğim açılarında da iyi sonuçlar veren mikromorf ince film teknolojisi ile üretilen 144 adet güneş paneli, güneybatı yönüne bakıyor ve 10 derecelik eğime sahip. Panellerin çatıya yerleştirilmesinde kullanılan balastlı 38 YEŞİL BİNA / EKİM 2011

İç avlu ve gölgelendirici kanatların binanın içinden görüntüsü taşıyıcı sistem sayesinde betonarme çatıya herhangi bir mekanik montaj ihtiyacı olmadan kurulum yapılarak mevcut çatının ısı ve su yalıtım katmalarına zarar verilmesi riski ortadan kalktı. Bu sistemde, paneller ve taşıyıcı elemanların, çatı üzerinde hiçbir bina strüktürüne bağlanmadan yerleştirilmesi ve rüzgar yüklerine karşı sadece balastların ağırlığı ile karşı konulması mümkün oluyor. Fotovoltaik sistemin üreteceği senelik 22000 kwh elektrik, bina şebekesine verilerek tamamının bina içerisinde tüketilmesi sağlanıyor. Panellerin ürettiği doğru akım elektriğin binaya uygun alternatif akım elektriğe çevrilmesi için bir adet 18 kw AC güce sahip şebekeye paralel evirici de çatıda yer alıyor. Alınan tüm bu enerji verimliliği önlemleri sonucunda Li Fung Centre ın senelik enerji tüketimi, ASHRAE 90.1-2007 Appendix G ile tarif edilen referans bir binaya göre yaklaşık yüzde 30 daha az olmaktadır. Diğer Yeşil Bina Yaklaşımları Yazının başında bahsedilen mevcut bina strüktür ve kabuğunun tekrar kullanılması dışında, uygulaması yapılan inşaat malzemelerinin seçiminde bazı LEED kriterleri göz önüne alındı. Kullanılan hazır beton, kompozit ahşap, alçıpan, yalıtım levhaları, seramik karo gibi malzemelerin şantiyeye olabildiğince yakın noktalarda üretilmiş olması ve hammaddelerinin çıkarılmış olması şart koşuldu, bu sayede inşaat malzemelerinin nakliyesi için gerekli enerji tüketiminin minimum tutulması sağlandı. İç mekanlarda kullanılan tüm boya, yapı kimyasalları, halı ve seramik karolar, iç hava kalitesini olumsuz etkilemeyecek şekilde düşük VOC salımlarına sahip ürünlerden seçildi. Geri dönüşümlü içeriğe sahip veya Sorumlu Ormancılık sertifikalı ahşap kullanımı gibi inşaat malzemelerini ilgilendiren diğer konular, bu konularda yerli piyasada tedarikçilerin yetersiz kalması nedeniyle söz konusu olmadı. Sürdürülebilirliğin önemli bir yapıtaşı olan su verimliği ise düşük su tüketen armatür, mutfak ve WC ekipmanlarının seçimi ile sağlandı. Burada düşük maliyetli olan çift rezervuarlı tuvaletler ve musluk ile duşbaşlarına uygulanan perlatörler, kullanıcı konforundan vazgeçilmeden su tüketiminde önemli bir düşüş sağladı. Ayrıca düşük su tüketimli bitkilerin kullanıldığı ve peyzaj düzenlenmesinin bitkilerin evapotranspirasyon hızını minimum tutacak şekilde yapıldığı bir peyzaj yaklaşımı, yine binada kullanılan şebeke kaynaklı su miktarının azalmasına katkıda bulundu. Binada oluşturulan atık toplama sistemi sayesinde geri dönüştürülebilir tüm atıklar ayrı toplanarak geri dönüşüm firmalarına teslim ediliyor. Sürekli olarak tekstil numunelerinin girdiği bir bina olan Li Fung Centre da kağıt, cam, metal gibi atıklara ek olarak kumaş atıklarının da geri dönüştürülmesi için toplama alanları oluşturuldu ve bu konuda uzman bir firmadan servis alınması yoluna gidildi. Tasarım, İnşaat ve LEED Sertifikasyon Süreci Binanın enerji verimliliği ve diğer sürdürülebilir özellikleri konusundaki kararlar projenin çeşitli safhalarında alındı. Ön tasarım aşamasında, elde bulunan mevcut yapı ve sistemlerin olabildiğince korunarak enerji verimli bir ofis binasının elde edilmesi kararı tüm proje paydaşlarına yol gösterdi. Bu aşamada hazırlanan Owner s Project Requirements (OPR) dokümanı, binanın sürdürülebilirlik hedeflerinin somut bir şekilde ortaya konulması için önemli bir araç işlevi gördü. Bu doküman ile sabitlenen niteliksel ve niceliksel hedefler ile uyulması gereken standartlar, projenin gidişatında alınan tüm kararların sürdürülebilirlik hedeflerine uygunluklarının sorgulanmasını da mümkün kıldı. Tasarım aşamasında alınan LEED sertifikasyon kararı sonucunda, bu Yeşil Bina değerlendirme sistemini oluşturan YEŞİL BİNA / EKİM 2011 39

YEŞİL DÖNÜŞÜM Açık ofis. Resmin sağ tarafında günışığının içeriye girmesini sağlayan iç avlu gözüküyor stratejiler, süreçler ve tasarım araçlarının uygulanması için devreye giren uzman ekip, diğer proje paydaşlarıyla tamamen entegre olarak çalışmak ve sürdürülebilirlik stratejilerinin tartışıldığı charette toplantıları düzenlemek suretiyle, binanın hangi stratejileri uygulamasının maliyet etkin çözümler olduğunu belirlemeye yardımcı oldu. Bu süreçlerde bina enerji modellemesi ve günışığı simülasyonu gibi çalışmalar, interaktif bir şekilde kullanılarak proje paydaşlarının aldıkları kararların bina enerji performansı ve kullanıcı konforu kriterlerini ne derecede sağladıklarının teyit edilmesini mümkün kıldı. Bu modeller, tasarım ilerledikçe daha detaylı bir şekilde geliştirildi ve LEED sertifikasyon başvurusunda kullanılacak seviyeye ulaştı. Modellerin hangi kararlar için kullanıldıkları aşağıda özetleniyor. Binadaki sistemlerin bütünsel bir şekilde ele alınabilmesi sonucunda, bu sistemlerin tek başlarına olan performansları değil, birlikte çalışırken ortaya çıkan performansın değerlendirilebilmesi mümkün oldu. Burada en önemli araç olan bina enerji modellemesi, bina enerji performansı ve çalışan konforunun birlikte optimizasyonunu mümkün kıldı. Bina Enerji, Günışığı ve Aydınlatma Modellerinin Etkiledikleri Kararlar Açık ofis alanlarında günışığı kullanımı ve kişisel aydınlatma armatürlerinin kullanımının optimize edilmesi İç avlularda bulunan otomatik gölgeleme kanatlarının operasyonel senaryoları Güneye bakan dış gölgeleme panjurlarının sürekli olarak kapalı konumda bulunmaları kararı Bina kabuğu ısı yalıtım U değerleri Kazan ve chiller setpoint değerleri, dışı hava sıcaklığına bağlı reset değerlerleri Klima santrali ısıtma / soğutma setpoint ve kompanzasyon seçimi Termostat setpoint senaryoları Fotovoltaik sistem panel eğim açısı Dış aydınlatma armatür seçimi ve armatür yerleşimi Frekans invertörlü pompalar, düşük U değerli pencere camları gibi çeşitli enerji verimliliği önlemlerinin değerlendirilmesi. Bunun en önemli örneği, C kanadındaki açık ofis bölümünde motorlu gölgeleyici kanatların operasyonunun, bina ısıtma ve soğutma enerji ihtiyacına bağlı olarak optimizasyonunun yapılması ve bu operasyon sonucunda değişen aydınlık seviyelerinin kişisel aydınlatma armatürlerinin kullanımı ile dengelenerek hem konforun, hem de enerji verimliliğinin optimizasyonunun sağlanmasıdır. İnşaat sürecinde LEED sertifikasyonunun gerektirdiği bazı ek önlemlerin alınmaları gerekti. Örneğin erozyon ve sedimentasyon kontrol önlemleri, inşaat aktivitelerinden kaynaklanan nebati toprak kaybı ve su kaynaklarının sedimentasyonunun önüne geçilmesi için uygulandı. Özellikle yağmur olayları sırasında şantiyede stabilize durumda olmayan toprak veya kum gibi malzemelerin su akışları yoluyla şantiye dışına veya atıksu mazgallarına ulaşmaması için sedimentasyon tutucu engeller kullanıldı ve bunların periyodik olarak kontrol edilmesi sağlandı. Ayrıca inşaatta kullanılan tüm yapı malzemeleri, kimyasalları ve ambalaj atıklarının yine yağmurdan korunmaları şart koşuldu; bu sayede yine hem su akışı yoluyla bu ürünlerin içeriklerinin doğaya karışması, hem de hassas inşaat malzemelerinin nemden korunması sağlandı. İnşaat sırasında ortaya çıkan atıkların önemli bir miktarının çöp toplama alanlarına yollanması yerine tekrar kullanım veya geri dönüşüm gibi önlemlerin alınması da sağlandı. Ambalaj atıklarının ayrı toplanarak hurdacılara veya atık geri dönüştüren kurumlara teslim edilmesi, tekrar kullanılabilecek durumda olan mobilya, kapı, aydınlatma armatürü gibi kalemlerin de bu şekilde değerlendirilmesi sağlandı. İnşaat sürecinin sonunda, binalarda Commissioning hizmetleri veren IDETEK firması tarafından LEED sertifikasyonunun gerektirdiği şekilde bina sistemlerinde fonksiyonel testler uygulandı. Bu fonksiyonel testler, mal sahibinin ihtiyaçlarının 40 YEŞİL BİNA / EKİM 2011

gerçekten karşılanıp karşılanmadığını ve mekanik sistemler gibi karmaşık sistemlerin farklı senaryolarda beklenen tepkileri verip vermediklerinin belirlenmesi amacıya yerine getirildi. Önemli enerji tüketimine sahip ekipmanlarda (ör. kazan, chiller, klima santrali, VRF sistemleri) detaylı fonksiyonel testler gerçekleştirildi, aydınlatma armatürleri gibi çok sayıda bulunan ekipmanlarda ise örnekleme yoluyla testler uygulandı. Belirlenen eksikliklerin ve önerilerin bulunduğu rapor, sistem taşeronlarına ve mal sahibine teslim edildi. Commissioning sürecinin belirlediği bazı eksikliklerin önemli derecede gereksiz enerji tüketimine yol açtığı belirlendi ve bu süreç mal sahibi tarafından son derece faydalı olarak nitelendirildi. LEED sertifikasyonu için gerekli proje yönetimi süreçlerinin oluşturulması ve başvuru dokümanlarının yazılması Mimta EkoYapı tarafından gerçekleştirildi. Projelerin ve bina modellerinin sertifika incelemesi yapan kuruluş olan Green Building Certification Institute ın gerektirdiği standartlarda hazırlanması ve bu kuruluş ile tüm iletişimin tek bir kanal üzerinden gerçekleştirilmesiş, bu sürecin problemsiz bir şekilde yürütülmesini sağladı. Yapılan başvuru neticesinde neredeyse tüm kriterlerin kabulü gerçekleşti, sadece bina enerji performansıyla ilgili ek açıklamalara ihtiyaç duyuldu. Design-bid-build şeklinde inşaatı gerçekleştirilen Li Fung Centre da sürdürülebilirlik ve LEED sertifikasyonuna yönelik ek önlemlerin maliyetlerini değerlendirdiğimizde, toplam inşaat bütçesi içerisinde yüzde 3 seviyelerinde yer aldığı görülüyor. Burada inşaat bütçesinin aslında bir renovasyon projesine ait olduğu unutulmamalıdır. Yeni bir yapının söz konusu olması durumunda bu yüzdenin daha düşük olması beklenmelidir. Alınan önlemlerin birçoğu, enerji ve su verimliliği şeklinde malsahibininin işletme giderlerinde önemli düşüşlere yol açıyor. Ayrıca projenin erken safhalarında farklı yaklaşımların değerlendirilmesi mümkün olduğu için ve özellikle mimari çözümlere ağırlık verilmesi nedeniyle, istenilen sürdürülebilirlik seviyesine sahip bir yapının mümkün olan en düşük maliyetle ortaya çıkması sağlandı. Yerine Getirilen LEED Kriterleri ve Projenin Puanlandırılması Kategori Kriter # Kriter Alınan Puan SS p1 İnşaat Aktivitelerinden Kaynaklanan Kirliliğin Engellenmesi SS c1 Arazi Seçimi 1 SS c2 İmar Yoğunluğu ve Entegrasyon 5 SS c4.1 Alternatif Ulaşım Toplu Taşıma 6 SS c4.2 Alternatif Ulaşım Bisiklet Kullanımı 1 SS c4.3 Alternatif Ulaşım Düşük Emisyonlu ve Yakıt Verimli Araçlar 3 SS c4.4 Alternatif Ulaşım Otopark Kapasitesi 2 SS c8 Işık Kirliliğinin Azaltılması 1 WE p1 Düşük Su Kullanımı 20% Azalma WE c1 Su Verimli Peyzaj 3 WE c3 Düşük Su Kullanımı 35% Azalma 3 EA p1 Bina Sistemleri Temel Commissioning EA p2 Minimum Enerji Performansı EA p3 Temel Soğutucu Akışkan Yönetimi EA c1 Enerji Performansının Optimizasyonu 12 EA c2 Arazide Yenilenebilir Enerji Kullanımı 1 EA c4 İleri Soğutucu Akışkan Yönetimi 2 MR p1 Geri Dönüştürülebilir Atıkların Toplanması ve Depolanması MR c1.1 Bina Tekrar Kullanımı Duvarlar, Zeminler ve Çatı 3 MR c2 İnşaat Atık Yönetimi 1 MR c5 Bölgesel Malzemeler 3 IEQ p1 Minimum İç Hava Kalitesi Performansı IEQ p2 Sigara ve Tütünlü Ürünler Kullanımı IEQ c2 Yüksek Havalandırma Debileri 1 IEQ c4.1 Düşük Salımlı Malzemeler Yapı Kimyasalları 1 IEQ c4.2 Düşük Salımlı Malzemeler Boya ve Kaplamalar 1 IEQ c4.3 Düşük Salımlı Malzemeler Zemin Malzemeleri 1 IEQ c6.2 Sistemlerin Kontrol Edilebilirliği Isısal Konfor 1 IEQ c8.1 Günışığı Kullanımı 1 ID c1.1 LEED AP Danışmanlığı 1 Toplam 54 YEŞİL BİNA / EKİM 2011 41