Yeni üretim yöntem ve süreçlerinin bulunması veya geliştirilmesi.



Benzer belgeler
AR-GE POLİTİKALARI ve ARAŞTIRMA ALTYAPILARI

SANAYİ VE TİCARET BAKANLIĞI AR-GE DESTEKLERİ

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca Yürütülen Ar-Ge Destek Programları. MURAT YILDIZ Kurumsal Ar-Ge Destekleri Şube Müdürü

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI BİLİM VE TEKNOLOJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 28. Toplantısı. Yeni Kararlar

Bakanlığımızca Yürütülen Ar-Ge ve Yenilik Programları

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI BİLİM VE TEKNOLOJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ BAKANLIĞIMIZCA YÜRÜTÜLEN AR-GE VE YENİLİK DESTEK PROGRAMLARI

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI AR-GE REFORM PAKETİ

T. C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI AR-GE REFORM PAKETİ

Üniversite-Sanayi İşbirliği. Süleyman Alata Devlet Planlama Teşkilatı

ÜSİMP 2013 Altıncı Ulusal Kongresi, Mayıs 2013, Düzce Üniversitesi

1. BİLİŞİM Dünya da Bilişim Altyapısı

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI OFFSET (SİP) UYGULAMALARI

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Türkiye de Ar-Ge ve İnovasyon Faaliyetlerinde Son Durum. Güncel

1. GENEL EKONOMİK GÖSTERGELER

TÜRKİYE NİN ÜSİ ODAKLI SÜREÇLERİ (23.BTYK - 27.BTYK) 2014 ve Sonrası (27. BTYK - )

ARGE DESTEKLERİ Betül ASAN Pamukkale Üniversitesi Üniversite Sanayi İşbirliği Koordinatörlüğü

Türk Sanayii için Ufuk Prof. Dr. Mehmet ÇELİK TÜBİTAK Başkan V.

Program Koordinatörü Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı

Türkiye nin Sanayi Devrimi «Dijital Türkiye» Yol Haritası

İstanbul Havacılık Sektörü Yenilikçi İşbirliği Platformu

SANAYİ VE TİCARET BAKANLIĞI ARAŞTIRMA, TEKNOLOJİ GELİŞTİRME VE YENİLİK DESTEK PROGRAMLARI

Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Ar-Ge Destekleri

SAN-TEZ PROJE DESTEKLERİ VE SANAYİ-ÜNİVERSİTE İŞBİRLİĞİNE KATKILARI

BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI AR-GE KANUNU TEŞVİKLERİ. Sadık URANLI Eylül 2012

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI AR-GE REFORM PAKETİ

ÖNCELİKLİ TEKNOLOJİ ALANLARINDA TİCARİLEŞTİRME PROGRAMI EYLEM PLANI

T. C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI AR-GE REFORM PAKETİ. Mart

Program Koordinatörü Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı

Orta Karadeniz Bölgesel İnovasyon Stratejisi

2013/101 (Y) BTYK nın 25. Toplantısı. Üstün Yetenekli Bireyler Stratejisi nin İzlenmesi [2013/101] KARAR

Sağlıkta Ar-Ge Faaliyetleri ve Sağlık Ekonomisi Açısından Önemi. Dr. Nejla CAN GÜLER, AB Uzmanı Aralık 2014, Ankara

TÜBİTAK TEYDEB. Ar-Ge ve Yenilik Destek Programları

ÜSİMP UNİVERSİTE SANAYİ İŞBİRLİĞİ DENEYİMLERİ ÇALIŞTAYI, 9-10 Ocak 2013, Ankara

BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI KALKINMA BAKANLIĞI DESTEKLERİ

T. C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI AR-GE REFORM PAKETİ

Üniversite-Sanayi İşbirliği: Politika Kararları ve Uygulamalar. Yasemin ASLAN BTYP Daire Başkanı

TÜRKİYE İLAÇ SEKTÖRÜ NDE AR-GE

Türkiye deki Ar-Ge Faaliyetlerinde Son Durum

AB Entegrasyonunda Büyüme Fırsatları Ulusal Destekler ve AB Fonları Eskişehir 9 Ekim 2008

11,6 milyar. Hükümetin 2013 yılı programı

BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI DESTEKLERİ. Teknogirişim Sermaye Desteği Programı Ar-Ge Merkezleri Kurulum Desteği

TÜRKİYE NİN AVRUPA BİRLİĞİ NE ÜYELİK SÜRECİNDE SAĞLIKTA İNOVASYON

Mühendislik Fakültelerinde Araştırma Süreçlerinin Teknoloji Transferi Ekosistemine Katkıları

KAMU ALIMLARI YOLUYLA TEKNOLOJİ GELİŞTİRME VE YERLİ ÜRETİM PROGRAMI EYLEM PLANI

İlaç Temel Araştırma Merkezi (İTAM) Projesi Toplantısı Türkiye nin İlaç Ar-Ge sinde İlerlemesi için Somut Hedefler "

5.1. Ulusal Yenilik Sistemi 2023 Yılı Hedefleri [2011/101]

5.1. Ulusal Bilim ve Teknoloji Sistemi Performans Göstergeleri [2005/3]

Türkiye de Ar-Ge Destekleri

ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME FAALİYETLERİNİN DESTEKLENMESİ HAKKINDA

Başkent Üniversitesi, 9. ÜSİMP Ulusal Kongresi 17 Mayıs Mart 2017, Ankara

TR83 Bölgesi nde Ar-Ge ve İnovasyon ile Yenilenebilir Enerji Anket Sonuçları

AVRUPA BİRLİĞİNE UYUM DANIŞMA VE YÖNLENDİRME KURULU 2015 YILI 1. TOPLANTISI 11 MART 2015

MESLEKİ EĞİTİM, SANAYİ VE YÜKSEK TEKNOLOJİ

"Yenileşim ve Gelecek" 9. Kalite Sempozyumu. C. Müjdat ALTAY 15 Nisan 2011

TEKMER. KOSGEB, Üniversite ve Sanayi işbirliğinde Üçlü Sarmal Yapı (Triple Helix) TEKMER. Üniversite KOSGEB. Protokol

HİZMETE ÖZEL GİRİŞ YOİKK Sekreteryası Son güncelleme: Ağustos 2008

BÖLGESEL YENİLİK ve KALKINMA AJANSI DESTEKLERİ

Bilgi Toplumu Stratejisi ve Eylem Planı

Ulusal Bilim Teknoloji ve Yenilik Stratejisi Doç. Dr. M. Necati DEMİR ARDEB Başkan V.

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Açısından İlaç AR-GE Faaliyetleri

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI BİLİM VE TEKNOLOJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ BAKANLIĞIMIZCA YÜRÜTÜLEN AR-GE VE YENİLİK DESTEK PROGRAMLARI

Devlet Planlama Teşkilatı Bilim ve Teknoloji Sektörü BDMD

GÜNEY EGE BÖLGE PLANI

Ulusal Ar-Ge Proje Destekleri

Araştırma Merkezlerinin Mevcut Durumu. Politika ve Uygulamalardaki Gelişmeler

TÜRKİYE NİN AVRUPA BİRLİĞİ NE ÜYELİK SÜRECİNDE SAĞLIKTA İNOVASYON

5746 SAYILI AR-GE FAALİYETLERİNİN DESTEKLENMESİ HAKKINDA KANUN ve UYGULAMALARI

TÜBİTAK TEYDEB. Ar-Ge ve Yenilik Destek Programları

7. Çerçeve Programı Nedir?

BİLİM SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI TASARIM MERKEZLERİ

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI BİLİM VE TEKNOLOJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Yenilik ve Girişimcilik Alanlarında Kapasite Arttırılmasına Yönelik Kamu Destekleri

Kuruluş Amacı. 2 TEYDEB - Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı

Sunulan Bildiriler Presented Proceedings

EKONOMİ BAKANLIĞI YATIRIMLARDA DEVLET YARDIMLARI PROJE BAZLI DESTEK SİSTEMİ YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİ

SANAYİ ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME GENEL MÜDÜRLÜĞÜ SANAYİ VE TİCARET BAKANLIĞI TARAFINDAN YÜRÜTÜLEN

İzmir Yenilik Ekosistemi 2018 İzleme Raporu

BĐLĐM VE TEKNOLOJĐ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

AB 6.Çerçeve Programı Türkiye nin Katılımı Organizasyon Tiplerine Göre Dağılım Analizi

ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME FAALİYETLERİNE 5746 SAYILI KANUNLA SAĞLANAN YENİ DESTEK VE TEŞVİKLER VE BUNLARDAN YARARLANMA KOŞULLARI

AR-GE POLİTİKALARI VE ARAŞTIRMA ALTYAPI DESTEKLERİ. Özgür Kadir ÖZER

Ar-Ge & Tasarım Merkezinde Örnek Uygulamalar

TEYDEB. Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı

T. C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI AR-GE REFORM PAKETİ. Ocak

TEYDEB. Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı. Mayıs 2017_Antalya

2014 YILI MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE TASARISI

T.C. BAŞBAKANLIK AVRUPA BİRLİĞİ GENEL SEKRETERLİĞİ Sosyal, Bölgesel ve Yenilikçi Politikalar Başkanlığı

Türkiye Cumhuriyeti Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı. Yalın Altı Sigma Konferansı-5 / 7-8 Kasım 2014

T. C. BİLİM, SANAYİ ve TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Bilim ve Teknoloji Genel Müdürlüğü. Ar-Ge ve Tasarım Merkezleri Tanıtım ve Bilgilendirme Sunumu

KANUN NO: 5746 ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME FAALİYETLERİNİN DESTEKLENMESİ HAKKINDA KANUN (*) Kabul Tarihi: 28 Şubat 2008

KAMU ALIMLARI YOLUYLA TEKNOLOJİ GELİŞTİRME VE YERLİ ÜRETİM PROGRAMI EYLEM PLANI

08 Kasım Ankara

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı. Mayıs Düzce 1

Küresel Rekabetin ARGE ve İnovasyon Boyutu

SAN-TEZ (Sanayi Tezleri) DESTEK PROGRAMLARI. Kırıkkale Bilim, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğü

H2020 Açılış Etkinliği TÜRKİYE ve AVRUPA: Araştırma ve Yenilik ile Birlikte Daha Güçlü. TÜBİTAK Prof. Dr. Yücel ALTUNBAŞAK Başkan

TÜRKİYE DE VE KONYA DA ÖZEL SEKTÖR DESTEKLERİ MEHMET ÖZÇELİK

Başarılı Mesleki Beceri ve İstihdam Politikaları

F.Kemal ÖZTÜRK Daire Başkanı

Transkript:

AR-GE VE YENİLİKÇİLİK 1. Dünyada küreselleşme ve hızlı teknolojik gelişme sürecinde uluslararası piyasalarda uzmanlaşma ve teknoloji geliştirme yetkinliği rekabet gücünün önemli unsurları olmuştur. Rekabet avantajı unsurlarının hızla değiştiği bu süreçte, bilgi ve iletişim teknolojileri iş yapma biçimlerinde köklü değişiklikler meydana getirmiştir. Ekonomik gelişmede bilgi yoğun ve yüksek katma değerli mal ve hizmet üretimi ön plana çıkmış, özellikle işgücünün eğitim seviyesi ve gerekli yeteneklere sahip olması önem kazanmıştır. Günümüzde bilim, teknoloji ve yenilik yeteneği, rekabet üstünlüğünün ve sürdürülebilir sosyo-ekonomik gelişmenin belirleyici unsurlarından biri haline gelmiş olup, yenilikçilik, rekabetçi ekonomik yapının en önemli unsurlarından biridir ve yeniliklerin büyük kısmı bilgi ve teknoloji üreten Ar-Ge faaliyetlerinden kaynaklanmaktadır. 2. Ar-Ge Kapsamında Bulunan Faaliyetler; Bilimsel ve teknolojik alanlardaki belirsizlikleri gidermek ve bunları aydınlatmak amacıyla, bilim ve teknolojinin gelişmesini sağlayacak yeni teknik bilgilerin elde edilmesi. Yeni üretim yöntem ve süreçlerinin bulunması veya geliştirilmesi. Yeni ürünler, madde ve malzemeler, araçlar, gereçler, işlemler, sistemler geliştirilmesine yönelik olarak yeni yöntemler geliştirilmesi veya yeni teknikler üretilmesi. Bir ürünün maliyetini düşürücü, kalite, standart ve performansını yükseltici yeni tekniklerin / teknolojilerin bulunması. Yeni ve özgün tasarıma dayanan yazılım faaliyetleri. Bir faaliyetin Ar-Ge faaliyeti olarak nitelendirilebilmesi için, yukarıda yer alan amaçlardan en az birine yönelik olması gerekmektedir. 3. Bilim ve teknolojinin yeni ürünler ve hizmetler üretmek amacıyla kullanıldığı çalışmalar, araştırma ve geliştirme faaliyetleri (Ar-Ge) olarak tanımlanmakta olup, Dokuzuncu Kalkınma Planı nda verimliliğin ve rekabet gücünün artırılması amacıyla Ar-Ge faaliyetlerinin yenilik üretecek şekilde tasarımlanması, Ar-Ge harcamalarının Gayri Safi Yurt İçi Hâsıla (GSYİH) içindeki payının artırılması, üniversite-sanayi işbirliğinin

geliştirilmesi, Teknoloji Geliştirme Bölgelerinin altyapılarının tamamlanması, bilgi ve iletişim teknolojileri altyapısının geliştirilmesi gibi hedefler ortaya konmuştur. 4. Son yıllarda birçok alanda gerçekleştirilen yapısal reformlar ve sağlanan makroekonomik istikrar sonucu önemli verimlilik artışları elde edilmesine rağmen ülkemizin rekabet gücü yeterince geliştirilememiştir. Bunun temel sebepleri; makroekonomik istikrarda, iş ortamının kalitesinde, finansmana erişimde, enerji ve ulaştırma altyapısında, çevrenin korunması ve kentsel altyapıda, Ar-Ge ve yenilikçiliğin geliştirilmesinde, bilgi ve iletişim teknolojilerinin yaygınlaştırılmasında yaşanan yetersizlikler ile kayıt dışılığın yüksekliği, tarımsal yapıdaki sorunlar ve sanayi ve hizmetlerde yüksek katma değerli üretim yapısına geçilememesidir. 5. Ar-Ge harcamalarının GSYİH içindeki payının artırılmasında, devlet bütçesinden giderek artan ölçüde Ar-Ge ye yönelik olarak yapılan yatırımların ve sağlanan desteklerin yanında özel sektör Ar-Ge harcamalarının da ciddi oranda artması büyük önem taşımaktadır. 2002 yılı itibari ile toplam Ar-Ge harcamalarının yüzde 64,3 ü yükseköğretim, yüzde 7 si diğer kamu kurumları ve yüzde 28,7 si özel sektör tarafından gerçekleştirilmektedir. 2013 yılı itibari ile özel sektörün toplam Ar-Ge harcamalarının en az yüzde 60 ını gerçekleştirmesi hedeflenmektedir. Bu kapsamda kamu tarafından sağlanacak olan desteklerin özel sektörün Ar-Ge faaliyetlerini artırıcı yönde tasarımlanması sağlanacaktır. 2005 yılından itibaren bilim ve teknolojiye ayrılan kamu kaynakları önemli ölçüde artırılmış olmakla birlikte, Ar-Ge harcamalarının GSYİH içindeki payı halen yüzde 1 in altındadır. 2010 yılı itibarıyla Ar-Ge harcamalarının GSYH içindeki payı Türkiye de yüzde 0,84 iken, AB-27 de yüzde 1,9, Japonya da (2009 yılı) yüzde 3,36, Güney Kore de yüzde 3,74 ve ABD de (2009 yılı) yüzde 2,9 dur. Özel sektör tarafından gerçekleştirilen Ar-Ge harcamalarının toplam Ar-Ge harcamalarına oranı 2005 yılında yüzde 33,8 iken bu oran 2010 yılında yüzde 42,5 e yükselmiştir. Ancak, bu oran 2010 yılı AB-27 ortalaması olan yüzde 63,9 un gerisinde olup ülkemizde özel sektörün, özellikle de KOBİ'lerin Ar-Ge kapasitesi ve Ar-Ge ye olan talebinin artırılması ihtiyacı sürmektedir. 6. Ar-Ge insan kaynağı bir ülkenin Ar-Ge ve yeniliğe olan arz ve talebini belirleyen en önemli unsurlardan biridir. Ar-Ge harcamalarının bu ölçüde artırılması, ortaya çıkan kaynağı verimli bir şekilde kullanabilecek yeterli sayıda ve nitelikte araştırmacı insan gücüyle anlamlı olacaktır. Ülkemizde Ar-Ge altyapısı büyük oranda üniversiteler ve kamu araştırma kurumlarında yer almakta ve araştırma faaliyetlerinin çoğunluğu

buralarda gerçekleştirilmektedir. Ar-Ge faaliyetlerini gerçekleştiren, bu faaliyetlere destek sağlayan ve bu faaliyetlerin sonucunda ortaya çıkan bilgi ve teknolojiyi kullanan kurumlar arasında güçlü bir bağ kurulamamış olması nedeniyle, Ar-Ge faaliyetlerinin sonuçları uygulamaya geçirilememekte ya da yapılan araştırmalar genellikle sanayinin ihtiyaç ve talebinden uzak olmaktadır. 2002 yılı itibari ile toplam araştırmacıların yüzde 73,1 i üniversitelerde, yüzde 11,5 i diğer kamu kurumlarında ve yüzde 15,4 ü özel sektörde görev yapmaktadır. Ülkemizde iktisaden faal 10.000 kişiye düşen Tam Zaman Eşdeğer (TZE) araştırmacı personel sayısı 2002 yılı itibarıyla 13,6 olup, 66,6 olan OECD (Organisation for Economic Co-operation and Development-Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü) ortalamasının oldukça altındadır. Ayrıca, ülkemizdeki araştırmacıların yüzde 73,1 i yükseköğretim kurumlarında görev yapmakta iken, gelişmiş ülkelerde araştırmacıların yüzde 70 i özel sektörde çalışmaktadır. 2010 yılında ülkemizde TZE cinsinden toplam 81.792 Ar-Ge personeli ve 64.341 araştırmacı yer alırken, bir önceki yıla göre TZE cinsinden Ar-Ge personeli sayısındaki artış yüzde 11,3 olarak gerçekleşmiştir. Ar-Ge insan kaynağının sektörler itibarıyla dağılımına bakıldığında ise TZE cinsinden toplam Ar-Ge personelinin 2010 yılında yüzde 45,9 u özel sektörde, yüzde 40,2 si yükseköğretim sektöründe ve yüzde 13,9 u kamu sektöründe istihdam edilmiştir. Ar-Ge insan kaynağının gerek nitelik gerekse de nicelik olarak iyileştirilmeye ihtiyacı vardır. Bu kapsamda araştırmacı sayısının artırılmasının yanında, bu araştırmacıların büyük kısmının özel sektörde istihdamını sağlayıcı politikalar uygulanacaktır. Araştırmacı insan gücü nitelik ve nicelik yönünden geliştirilecek ve özel sektörde araştırmacı istihdamı teşvik edilecektir. 7. Üniversitelerde desteklenen Ar-Ge faaliyetlerinin ülkenin ekonomik, sosyal ve kültürel gelişimine katkı verecek şekilde tasarımlanması ve bu çalışmaların bilimsel yayın dışındaki patent ve benzeri sonuçlarının da akademik yükselmede dikkate alınması sağlanmalıdır. Üniversite-sanayi işbirliğinin geliştirilmesi ve üniversitelerdeki Ar-Ge insan gücü ve altyapısının özel sektör tarafından kullanılması desteklenecektir. Üniversiteler ile özel sektörü bir araya getiren Teknoloji Geliştirme Bölgelerinin altyapıları tamamlanacak ve öncelikli alanlarda uzmanlaşmaları özendirilecektir. 8. Ar-Ge çalışmalarının ürüne dönüşmesi ve rekabet gücüne katkısının artırılmasında özel sektör önemli rol üstlenmektedir. Son yıllarda sağlanan teşviklerle Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerinin rekabet açısından gerekliliği konusunda farkındalık düzeyinin arttığı ve buna bağlı olarak özel sektörün Ar-Ge faaliyetlerinde artış olduğu görülmektedir. 2010

yılında Gayri Safi Yurtiçi Ar-Ge harcamalarının yüzde 46 sı yükseköğretim, yüzde 42,5 i özel sektör ve yüzde 11,4 ü kamu kurumları tarafından gerçekleştirilirken, bir önceki yıl yüzde 47,4 ü yükseköğretim, yüzde 40 ı özel sektör ve yüzde 12,6 sı kamu kurumları tarafından gerçekleştirilmiştir. 2010 yılında AB-27 ortalamasında ise bu oranlar yüzde 52 özel sektör, yüzde 33,2 yükseköğretim ve yüzde 14,8 kamu sektörü olarak gerçekleşmiştir. Verimliliğin ve rekabet gücünün artırılması amacıyla Ar-Ge faaliyetlerinin yenilik üretecek şekilde ve pazara yönelik olarak tasarımlanması sağlanacaktır. Bu kapsamda Ar-Ge harcamalarının GSYİH içindeki payı ve harcamalarda özel sektörün ağırlığı ve yenilik yaratma yeteneği artırılacaktır. Bu çerçevede, bilim ve teknoloji politikasının temel amacı özel sektörün artırılmasıdır. 9. TÜİK in 2008-2010 yıllarını kapsayan yenilik araştırması sonuçlarına göre Türkiye de 10 ve daha fazla çalışanı olan işletmelerin yüzde 51,4 ünün teknolojik yenilik faaliyetinde bulunduğu tespit edilmiştir. Aynı çalışma yenilik faaliyetlerinin işletmelerin büyüklükleriyle orantılı olarak arttığını göstermektedir. 10 49 çalışanı olan işletmelerin yüzde 49,4 ü, 50 249 çalışanı olan işletmelerin yüzde 58,9 u, 250 ve daha fazla çalışanı olan işletmelerin yüzde 69,7 si yenilik faaliyetinde bulunmuştur.

Türkiye nin Bilim ve Teknoloji Alanındaki Temel Göstergeleri 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Ar-Ge Harcamalarının GSYH İçindeki Payı (Yüzde) Gayri Safi Yurtiçi Ar-Ge Harcaması (Milyon TL - Cari Fiyatlarla) 0,67 0,79 0,76 0,71 0,73 0,85 0,84 0,86 3 578 4 786 5 103 6 873 7 093 8 492 9 805 11 154 Sektörlere Göre Ar-Ge Harcamalarını Gerçekleştirenler (Yüzde) Yükseköğretim 67,9 54,6 53,2 48,2 44,2 47,4 46,0 45,5 Özel Sektör 24,2 33,8 35,6 41,3 43,8 40,0 42,5 43,2 Kamu 8 11,6 11,2 10,6 12,0 12,6 11,4 11,3 TZE (1) Cinsinden Toplam Ar-Ge Personeli Sayısı 39 960 49 252 54 444 63 777 67 000 74 000 81 792 92 801 TZE (1) Cinsinden Ar-Ge Personelinin Sektörlere Göre Dağılımı (Yüzde) Yükseköğretim 61,9 51,6 49,1 46,6 44,5 42,2 40,2 57,9 Özel Sektör 22,1 30,4 33,1 38,3 40,8 42,8 45,9 33,5 Kamu 16 17,9 17,8 15,1 14,7 15,0 13,9 8,6 TZE Cinsinden 10 Bin Kişiye Düşen Ar-Ge Personeli Sayısı Türkiye Kaynaklı Bilimsel Yayın Sayısı Bilimsel Yayın Sayısına Göre Uluslararası Sıralamada Türkiye nin Yeri 20 25 27 31 32 35 36 38,5 16 300 17 438 20 092 24 093 24 846 27 786 28 194 21 19 19 18 18 17 18 Kaynak: TÜİK, TÜBİTAK (1) Tam Zaman Eşdeğeri

Tablo: Sektörlere Göre Ar-Ge Harcamalarını Gerçekleştirenler (Yüzde) 80,00% 70,00% 60,00% 50,00% 40,00% 30,00% Yükseköğretim Özel Sektör Kamu 20,00% 10,00% 0,00% 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 10. Yukarıdaki tabloda görüldüğü gibi 2004 yılından bu yana artan Özel Sektör Ar-Ge harcamaları 2008 yılındaki küresel krizden etkilenmiş olsa da günümüzde Yükseköğretim kurumların harcamalarına paralel duruma gelmiştir. 11. Bölgedeki illerin rekabetçiliğinin artırılması için altyapının geliştirilmesi ve Ar-Ge ve yenilikçiliğin teşvik edilmesi gerekmektedir. 12. Bölge illerinde yapılan Ar-Ge harcamaları ve bu alanda çalıştırılan insan kaynaklarının durumu illerinin yenilik kapasitesini doğrudan etkilemektedir. 13. Kamu kurumları, üniversiteler ve özel sektör tarafından yapılan harcamalar incelendiğinde son yıllarda özel sektör tarafından yapılan Ar-Ge harcamalarının toplam harcamalar içerisindeki payının kamu harcamalarının payını geçmiş olduğu görülmektedir. Bu durumun sebepleri üniversitelerin araştırma bütçelerinin artması, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı projeleri, TÜBİTAK, KOSGEB ve kalkınma ajanslarının destekleridir. 14. Sanayi Bakanlığının sanayi-üniversite işbirliği SAN-TEZ programı kapsamında Erciyes Üniversitesi, tekstil sektöründe nano-teknoloji, kimya ve tekstil teknolojisi, enerji sektöründe malzeme-metal ve yarı metal teknolojisi, elektronik sektöründe ise elektromekanik teknolojisinde destek almıştır. T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının San-Tez programı başlatılmış olup TR72 bölgesinden 2012 yılında 6 proje desteklenmeye uygun görülmüştür.

15. 2008 yılında yürürlüğe giren 5746 sayılı Araştırma Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun kapsamında ülkemizde faaliyet gösteren özel sektör Ar- Ge alt yapısını oluşturmuş, çok sayıda Ar-Ge personeli çalıştıran ve ülkemizin GSYİH daki Ar-Ge payına katkıda bulunan büyük işletmelerin bu çalışmalarını daha da geliştirmelerini ve kendi teknolojilerini üretmelerine imkân sağlanmıştır. 5746 Sayılı Kanunun Ar-Ge Merkezi Belgesi kapsamında sağlanan teşvik ve muafiyetler, ülkemizde Ar-Ge payının artırılmasında büyük katkısı bulunan bu işletmeler için büyük önem arz etmektedir. Bu kanun kapsamında Ar-Ge İndirimi, Gelir Vergisi Stopajı Teşviki, Sigorta Primi Desteği, Damga Vergisi İstisnası, Teknogirişim Sermayesi Desteği sağlanan teşviklerdir. 16. Kanun kapsamında sağlanan teşvikler ile yabancı yatırımcıların Ar-Ge Merkezlerini ülkemize taşımaları sağlanarak, ülkemizin bölgede Ar-Ge üssü haline gelmesinde büyük rol oynayacaktır. 129 işletme Ar-Ge merkezi olarak faal çalışmakta olup, bu işletmelerde çalışan Ar-Ge personel sayısı 15.000 civarında bulunmakta ve bu işletmelerin 2008-2010 yılları arasında gerçekleşen Ar-Ge harcaması 4,8 Milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Belge alan şirketlerin çalışma alanları itibarıyla otomotiv, otomotiv yan sanayi, bilgi ve iletişim teknolojileri, dayanıklı tüketim malları, savunma sanayi ve elektrik-elektronik sektörlerinde yoğunlaştığı görülmektedir. Avrupa Birliği sürecinde yaptığı anlaşmalar çerçevesinde Gayrı Safi Yurt İçi Hasılasından Ar-Ge ye ayırdığı payın 2023 yılına kadar %3 e çıkarılması ve bu payın en az 2/3 ünün özel sektör tarafından karşılanması gerekmektedir. Yıllar İtibarıyla Ar-Ge Merkezi Belgesi Alan İşletmeler YILLARA GÖRE AR-GE MERKEZİ BELGESİ ALAN İŞLETMELER Ar-Ge Merkezi Belgesi Verilen İşletme Sayısı(*) *26 Temmuz 2012 Sonu İtibarıyla 2008 Yılı 2009 Yılı 2010 Yılı 2011 Yılı 2012 Yılı Toplam 19 43 21 32 19 134 17. Teknoloji Geliştirme Bölgeleri (TGB) ile Teknoloji Geliştirme Merkezleri (TEKMER) ve duvarsız teknoloji kuluçka merkezleri faaliyetlerinin desteklenmesine devam edilmektedir. 2012 yılı Haziran ayı itibarıyla 32 si aktif 45 adet TGB ve 30 adet TEKMER kurulmuş bulunmaktadır. Aynı tarih itibarıyla TGB lerde toplam 1.936 firma yer almakta olup bu firmalar tarafından 14.813 ü Ar-Ge personeli olmak üzere 17.863 kişiye istihdam imkânı sağlanmaktadır. Teknoloji geliştirme bölgelerindeki firmalara

2013 yılı sonuna kadar kurumlar ve katma değer vergisinden istisna tanınmakta olup, çalışan araştırmacılar için de her türlü vergiden istisna sağlanmaktadır. Bu bölge dışında kalan firmaların Ar-Ge harcamalarının yüzde 40 ı gelir ve kurumlar vergisi matrahından düşürülmektedir. 18. Ar-Ge faaliyetleri sonucunda oluşan bilginin sanayiye ve üretime aktarılmasında görev yapacak Teknoloji Transfer Merkezleri kurulacaktır. Ayrıca 76 teknoloji seçimi, transferi, yönetimi gibi konularda danışmanlık yapacak özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarının kurulması da desteklenecektir. Kamu tedarik sistemi, Ar-Ge çalışmalarını ve yerli teknoloji geliştirilmesini destekleyen bir yapıya kavuşturulacaktır. Marka sayıları İller Kayseri Sivas Yozgat TR72 TR 2010 2011 2012 # TR Oranı # TR Oranı # TR Oranı Başvuru Sayısı 929 1,27% 1.627 1,57% 1.313 1,35% Tescil Sayısı 463 1,43% 470 1,31% 728 1,39% Başvuru Sayısı 155 0,21% 207 0,20% 210 0,22% Tescil Sayısı 74 0,23% 78 0,22% 106 0,20% Başvuru Sayısı 47 0,06% 43 0,04% 41 0,04% Tescil Sayısı 26 0,08% 20 0,06% 24 0,05% Başvuru Sayısı 1.131 1,55% 1.877 1,81% 1.564 1,61% Tescil Sayısı 563 1,74% 568 1,58% 858 1,64% Başvuru Sayısı 73.142-103.747-97.269 - Tescil Sayısı 32.397-35.858-52.416 -

Patent Sayıları İller Kayseri Sivas Yozgat TR72 TR 2010 2011 2012 # TR Oranı # TR Oranı # TR Oranı Başvuru Sayısı 73 2,25% 50 1,22% 70 1,54% Tescil Sayısı 6 0,93% 13 1,53% 7 0,68% Başvuru Sayısı 7 0,22% 6 0,15% 15 0,33% Tescil Sayısı 1 0,16% 1 0,12% 1 0,10% Başvuru Sayısı 3 0,09% 0 0,00% 2 0,04% Tescil Sayısı 0 0,00% 0 0,00% 1 0,10% Başvuru Sayısı 83 2,55% 56 1,37% 87 1,92% Tescil Sayısı 7 1,09% 14 1,65% 9 0,88% Başvuru Sayısı 3.250-4.087-4.543 - Tescil Sayısı 642-847 - 1.025 - Faydalı Model Sayıları İller Kayseri Sivas Yozgat TR72 TR 2010 2011 2012 # TR Oranı # TR Oranı # TR Oranı Başvuru Sayısı 115 3,84% 111 3,50% 94 2,52% Tescil Sayısı 79 3,91% 71 3,64% 69 3,07% Başvuru Sayısı 6 0,20% 9 0,28% 2 0,05% Tescil Sayısı 5 0,25% 2 0,10% 5 0,22% Başvuru Sayısı 1 0,03% 1 0,03% 10 0,27% Tescil Sayısı 1 0,05% 0 0,00% 4 0,18% Başvuru Sayısı 122 4,07% 121 3,81% 106 2,85% Tescil Sayısı 85 4,20% 73 3,75% 78 3,47% Başvuru Sayısı 2.994-3.175-3.725 - Tescil Sayısı 2.022-1.948-2.245 - Endüstriyel Tasarım Sayıları İller Kayseri Sivas Yozgat TR72 TR 2010 2011 2012 # TR Oranı # TR Oranı # TR Oranı Başvuru Sayısı 348 5,30% 379 5,04% 440 5,60% Tescil Sayısı 329 5,17% 392 5,67% 377 5,18% Başvuru Sayısı 2 0,03% 6 0,08% 8 0,10% Tescil Sayısı 2 0,03% 5 0,07% 6 0,08% Başvuru Sayısı 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% Tescil Sayısı 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% Başvuru Sayısı 350 5,33% 385 5,12% 448 5,70% Tescil Sayısı 331 5,20% 397 5,74% 383 5,27% Başvuru Sayısı 6.567-7.525-7.864 - Tescil Sayısı 6.360-6.915-7.274 -

19. Ülke illeri içerisinde tescil edilen marka sayılarına baktığımızda, Kayseri 728 marka tescili ile 10. sırada, Sivas 106 marka tescili ile 36. Sırada, Yozgat ise 24 marka tescili ile 59. Sırada yer almaktadır. Bölge illerinden ancak Kayseri ilk 10 il arasına girebilmiş, ancak Konya (1553), Gaziantep (1289) gibi sanayinin gelişmiş olduğu illerin gerisinde kalmıştır. 20. Son 3 yıla bakıldığında marka tescil sayısında ülke çapında yaklaşık 2,4 kat artış gözlenmiştir. Bölge illerinden Kayseri, diğer Bölge illerine göre daha iyi durumda olsa da her üçü de bu artış hızının gerisinde kalmıştır. 21. TR72 bölgesindeki firmaların Ar-Ge desteklerinden faydalanma oranının düşük olması, firmaların destekler konusunda bilgilendirilmeye ve rehberliğe ihtiyaç duyduğunu ortaya koymaktadır. Ayrıca, tablolarda yer alan marka, patent, faydalı model ve endüstriyel tasarım sayılarının düşüklüğü ülke geneline oranın düşüklüğü TR72 bölgesindeki KOBİ lerin Ar-Ge ye daha fazla pay ayırması gerektiğini göstermektedir. 22. Bölgede 6 üniversite yer almaktadır. Kayseri de Erciyes Üniversitesi, Melikşah Üniversitesi ve Nuh Naci Yazgan üniversitesi eğitim vermektedir; Abdullah Gül Üniversitesi ise 2013-2014 öğretim yılında öğrenci alımına başlayacaktır. Sivas ta Cumhuriyet Üniversitesi ve Yozgat ta Bozok üniversitesi bulunmaktadır. 23. Bölgede bulunan üniversitelerin 2011-2012 dönemi ön lisans ve lisans öğrenci sayılar ise şöyledir: (TANYERİ Mustafa, FIRAT Aytekin, 2005) (YerTutucu1) Öğrenci Sayısı Erciyes Üniversitesi 37.052 Cumhuriyet Üniversitesi 33.169 Bozok Üniversitesi 8.456 Melikşah Üniversitesi 1.270 Nuh Naci Yazgan Üniversitesi 100 Abdullah Gül Üniversitesi -

24. Erciyes Üniversitesi bünyesinde yer alan Deneysel ve Klinik Araştırma Merkezi (DEKAM), Klinik Mühendisliği Araştırma ve Uygulama Merkezi (ERKAM) ve Erciyes Üniversitesi Betül Ziya Eren Genom Ve Kök Hücre Merkezi gibi birimlerde araştırma çalışmaları yürütülmektedir. 25. Bölge illerinden Kayseri ve Sivas ta Teknoloji Geliştirme Bölgeleri yer almaktadır. Teknoloji Geliştirme Bölgeleri nin kuruluş amacı KOBİ lerin yenilikçi yapısını geliştirmektir. 26. Bölgede üniversitelerin bulunması ve araştırma merkezleri açısından da gelişmiş olması sebebiyle yenilikçilik konusunda avantajlı olduğu görülmektedir. Bu kapsamda aşağıda belirlenen hedeflere ulaşılması uygun olacaktır: Bölgesel Yenilik Stratejisi Geliştirilmesi 27. Ülkemizdeki ve AB deki bölgesel yenilik stratejileri incelenerek elde edilen bulgular sonucunda paydaşlarla işbirliği içinde bölgede yenilik bilincinin oluşturulması ve yaygınlaştırılması desteklenecek ve bölgesel kalkınmayı hızlandıracak yeniliğe dayalı stratejiler geliştirilecektir. Kamu Kurumları (Üniversite, araştırma enstitüleri vb) KOBİ İşbirliğinin Güçlendirilmesi 28. Ar-Ge faaliyetlerini gerçekleştiren, bu faaliyetleri destekleyen ve bu faaliyetler sonucu ortaya çıkan bilgi ve teknolojiden faydalanan kurumlar arasındaki bağın zayıf olması, Ar- Ge faaliyetlerinin sonuçlarının uygulamaya geçirilmesinde problemlere yol açması ve yapılan çalışmaların sanayinin ihtiyaçlarından uzak olması sorunlarına yol açmaktadır. 29. Bu nedenle, bilgi ile üretim arasındaki bağın güçlendirilmesi ve Ar-Ge faaliyetlerinin uygulamaya yansıtılması için, kamu kurumları ile KOBİ ler arasındaki işbirliği artırılacak ve Ar-Ge çalışmalarına yönelik kurumsal kapasite geliştirilecektir. 30. Yüksek öğretim kurumlarında Ar-Ge nin geliştirilmesine yönelik çalışmalar yapılmalıdır. Üniversitelerin öğretim yapısındaki eksiklikler giderilmelidir. Özel sektör ve sivil toplum kuruluşları ile ortaklıklara önem verilmelidir.

Ar-Ge Altyapısının Güçlendirilmesi 31. Ar-Ge altyapısı üniversiteler, kamu araştırma kurumları ve özel sektör firmalarında yer almakta, araştırma faaliyetleri genellikle bu kurumlar tarafından gerçekleştirilmekte olup, güçlendirilmesi yönünde çalışmalar yapılacaktır. 32. İŞGEM, kuluçka merkezleri gibi yapılanmalar yaygınlaştırılmalıdır. Üniversite ve sanayi işbirliği ile yenilikçi sektörel uzmanlaşmayı amaçlayan merkezler kurulmalıdır. Yenilik, Ar-Ge ve Teknoloji Bilincinin Yükseltilmesi 33. Dokuzuncu Kalkınma Planı'nda da yer aldığı üzere, yenilik, günümüzde hızla değişen rekabetçi ekonomik yapının en önemli unsurlarından biridir ve yeniliklerin büyük kısmı bilgi ve teknoloji üreten Ar-Ge faaliyetlerinden kaynaklanmaktadır. Ülkemizde yenilik konusunda yeterli ilerleme kaydedilememesinde konunun önemi hakkında yeterli farkındalığın oluşmaması da önemli nedenlerden biridir. 34. Ar-Ge desteklerinden faydalanma oranının düşük olması, firmaların destekler konusunda bilgilendirilmeye ve rehberliğe ihtiyaçlarının olduğunu ortaya koymaktadır. Bu çerçevede, özel sektör başta olmak üzere toplumun her kesiminde yenilik, Ar-Ge ve teknoloji bilincinin oluşturulması ve yaygınlaştırılmasına yönelik çalışmalar yapılacaktır. Kaynakça 18 Ekim 2012 Tarihli ve 28445 Sayılı Resmi Gazete'de Yayımlanan 4 Ekim 2012 Tarihli ve 2012/3839 Sayılı 2013 Yılı Programının Uygulanması, Koordinasyonu ve İzlenmesine Dair Bakanlar Kurulu Kararı Eki. (tarih yok). Cumhuriyet Üniversitesi. (2005). Nisan 25, 2013 tarihinde Cumhuriyet Üniversitesi Web sitesi: http://www.cumhuriyet.edu.tr adresinden alındı Türk Patent Enstitüsü. (2007). Haziran 03, 2013 tarihinde Türk Patent Enstitüsü Web Sitesi Patent ve Faydalı Model: Yıllık İstatistikler: http://www.tpe.gov.tr/portal/default2.jsp?sayfa=136 adresinden alındı Türk Patent Enstitüsü. (2007). Haziran 03, 2013 tarihinde Türk Patent Enstitüsü Marka: Yıllık İstatistikler: http://www.tpe.gov.tr/portal/default2.jsp?sayfa=236 adresinden alındı Türk Patent Enstitüsü. (2007). Haziran 03, 2013 tarihinde Türk Patent Enstitüsü Web Sitesi Endüstriyel Tasarım: Yıllık İstatistikler: http://www.tpe.gov.tr/portal/default2.jsp?sayfa=336 adresinden alındı Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı. (2010). Nisan 25, 2013 tarihinde Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Web Sitesi Sanayi Tezleri Programı (SAN-TEZ): http://sagm.sanayi.gov.tr/servicedetails.aspx?dataid=108 adresinden alındı

Melikşah Üniversitesi. (2010). Nisan 25, 2013 tarihinde Melikşah Üniversitesi Web Sitesi: http://www.meliksah.edu.tr adresinden alındı Bozok Üniversitesi. (2011). Nisan 25, 2013 tarihinde Bozok Üniversitesi: http://bozok.edu.tr adresinden alındı Abdullah Gül Üniversitesi. (2013). Nisan 25, 2013 tarihinde Abdullah Gül Üniversitesi Web Sitesi: http://www.agu.edu.tr adresinden alındı Nuh Naci Yazgan Üniversitesi. (2013). Nisan 25, 2013 tarihinde Nuh Naci Yazgan Üniversitesi Web Sitesi: http://www.nny.edu.tr adresinden alındı Dokuzuncu Kalkınma Planı (2007-2013). (tarih yok). 30.10.1984 tarihli ve 3067 sayılı Kanun gereğince, Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunun 28.06.2006 tarihli 121. Birleşiminde onaylanmış ve 01.07.2006 tarihli Resmi Gazete. Erciyes Üniversitesi. (tarih yok). Nisan 25, 2013 tarihinde Erciyes Üniversitesi Web Sitesi: http://www.erciyes.edu.tr adresinden alındı T.C. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi. (tarih yok). Nisan 25, 2013 tarihinde T.C. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) Web Sitesi 2011-2012 Öğretim Yılı Üniversitelerin Öğrenci Sayıları Sayfası: http://www.osym.gov.tr/dosya/1-60426/h/5onlisanslisansduzeyogrencisay.pdf adresinden alındı Türkiye İstatistik Kurumu. (tarih yok). Haziran 03, 2013 tarihinde Türkiye İstatistik Kurumu Araştırma- Geliştirme Faaliyetleri Araştırması: http://www.tuik.gov.tr/prehaberbultenleri.do?id=10931 adresinden alındı