ISSN:1306-3111 e-journal of New World Sciences Academy 2008, Volume: 3, Number: 4 Article Number: B0026 HEALTH SCIENCES INTERNAL MEDICINE SCIENCES FORENSIC MEDICINE Received: July 2008 Accepted: September 2008 2008 www.newwsa.com Mehmet Tokdemir Hüseyin Kafadar Abdurrahim Türkoğlu Selma Düzer Cemalettin Şimşek University of Firat mtokdemir@firat.edu.tr Elazig-Turkiye YILLARI ARASINDA ELAZIĞ İLİNDEKİ SUÇA İTİLMİŞ ÇOCUKLARIN SOSYODEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ ÖZET Suça itilmiş çocuklar dünyada olduğu gibi ülkemizde de önemli bir sosyal problem olmaya devam etmektedir. Bireyleri suç işlemeye iten nedenler çok çeşitlidir. Bunlar arasında eğitim yetersizliği, ekonomik ve sosyokültürel sebepler sayılabilir. Çocukların suç işleme nedenlerinin bilinmesi onların yeniden topluma kazandırılması için alınacak tedbirler ve oluşturulacak toplumsal politikalar açısından önemlidir. Bu nedenler bilinerek suçun oluşumunun engellenmeye çalışılması suçla mücadelenin en etkili yoludur. Bu nedenle ailelerin eğitimi ve desteklenmeleri şarttır. Çocukları suça sürükleyen sebepler iyi bilinirse alınacak önlemlerinde o denli etkili olacağına inanıyoruz. Suça sürüklenmiş çocuklarla ilgili yayınlar henüz yeterli değildir. Amacımız suça sürüklenmiş çocuklarla ilgili bilimsel verilere katkıda bulunmaktır. Anahtar kelimeler: Adli Tıp, Suç, Çocuk, Sosyodemografik, Elazığ THE SOCIODEMOGRAPHIC CHARACTERISTICS OF THE CHILDREN COMMITTED CRIME BETWEEN - IN ELAZIG CITY ABSTRACT The children who were committed crime are an important social problem in our country like in the world. The reasons which induced individuals to do a crime are various. It can be listed that educational insufficiency, economic and sociocultural reasons are among this. Knowing the reasons of children committing crime is important in terms of preventive measures which make them resocialized and social politics which will be formed. Striving to prevent committing crime as knowing this reasons is the most effective method in contending with crime. For this reason the education and support of families are condition. We believe that if we know the reasons inducing children to do a crime thoroughly, than the measures will be more effective. Publications about the children who were committed crime are not sufficient yet. Our aim is making support to the scientific data about the children committed a crime. Keywords: Forensic Medicine, Crime, Child, Sociodemographic, Elazig
1. GİRİŞ (INTRODUCTION) Suça itilmiş çocuklar dünyada olduğu gibi ülkemizde de önemli bir sosyal problem olmaya devam etmektedir [1]. Bireyleri suç işlemeye iten nedenler çok çeşitlidir. Bunlar arasında eğitim yetersizliği, ekonomik ve sosyokültürel sebepler sayılabilir [2]. Çocukluk kavramı, toplumdan topluma, zamandan zamana değişen dinamik bir kavramdır. Bugün bile herkesin üzerinde görüş birliğine vardığı, çocuğun net bir tanımı yapılabilmiş değildir. Bu tanımın içerisinde hem çocukluk hem de ergenlik döneminin büyük bir bölümü bulunmaktadır. Çocuk Hakları Sözleşmesinin 1. Maddesine göre Daha erken yaşta reşit olma durumu hariç, 18 yaşına kadar her insan çocuk sayılır şeklinde tanımlanmıştır [3 ve 4]. Suç ise topluma zarar verdiği ya da tehlikeli olduğu yasa koyucu tarafından kabul edilen ve de açık seçik olarak tanımlanan eylem ve hareketlerdir. Suça itilmiş çocuk, ceza hukuku açısından belli bir yaşın altında olan kişi olarak tanımlanmıştır [2]. 2. ÇALIŞMANIN ÖNEMİ (RESEARCH SIGNIFICANCE) Suça sürüklenmiş çocuklarla ilgili yayınlar henüz yeterli değildir. Çocukları suça sürükleyen sebepler iyi bilinirse alınacak önlemlerde o denli etkili olacağına inanıyoruz. Bu çalışmanın amacı, suça sürüklenmiş çocuklarla ilgili bilimsel verilere katkıda bulunmaktır. 3. MATERYAL VE METOT (MATERIAL AND METHOD) Elazığ Çocuk Şube Müdürlüğünce yılları arasında tespit edilen suça itilmiş çocukların tamamı yaş, cinsiyet, işlenilen suç türü, suç tarihi gibi hususlar yönünden irdelenmiş ve literatür eşliğinde tartışıldı. İlgili şube tarafından tespit edilen toplam 2160 olgu incelemeye alındı. Suçlar; mala karşı işlenen suçlar, etkili eylem, cinsel suçlar ve diğer suçlar olarak dört ana başlık altında sınıflandırıldı. 4. BULGULAR (DISCOVERIES) Suça sürüklenmiş çocukların 2047 erkek (%95,20), 113 ü kızdır (%4,80) (tablo 1). Olguların 940 ı etkili eylem (%44,7), 811 i (%37,5) mala karşı işlenen suçlar, 74 ü (%3,4) cinsel içerikli suçlar olduğu belirlendi. Ortalama yaş 14.3+-1.9 olarak tespit edildi. Eğitim durumu kaydedilen 480 (%22.2) olgudan en sık lise düzeyinde suça sürüklenmenin olduğu görüldü. Olguların en çoğunun (840 nın) etkili eylem (darp ve/kasten yaralama) sonucu adli işlem gördüğü tespit edildi. Bunların 29 nun kaza, diğerlerinin ise kasten yaralamaydı (Tablo 2). Mala karşı işlenen suçlar ikinci sıklıkta olup; ilk sırayı hırsızlık, daha sonra yağma/soygun, mala zarar verme ve suç eşyasını alıp satma şeklinde sıralanmaktadır (Tablo 3). Cinsel suçlar %3,4 (74 ü) oranında görülmekte olup; ilk sırada fiili livata, sonra kız kaçırma, fuhşa teşvik ve aracılık etme ve alıkoyma şeklinde sıralanmaktadır (Tablo 4). Mükerrer suça karışan çocuk sayısı 264 (%12.2) olarak belirlendi. Diğer suçlar kategorisinde en sık tasnif dışı suçlar görülürken, bunu tehdit, uyuşturucu madde ile ilgili suçlar, aile fertlerine kötü muamele ve meskun mahalde silah atmak suçları takip etmektedir (Tablo 5). Yıllara göre olay sayısı ve suça sürüklenmiş çocukların sayısına bakıldığında; yıllarla göre 453, 506 ve 533 olay kayda girmiş ve bu olaylarla ilgili 670, 734 ve 756 kişiye adli işlem yapılmıştır. 155
Tablo 1. Yıllara göre olay ve suç işleyen çocukların (kız/erkek) sayısı (Table 1. The numbers of the childs (girl/boy) who were committed a crime and an event according to the years) Yıllar Olay sayısı K E Toplam 453 17 653 670 506 43 691 734 533 53 703 756 Toplam 1492 113 2047 2160 K:Kadın, E:Erkek Tablo 2. Etkili eylem olgularının yıllara göre dağılımı (Table 2. Distribution of effective event s facts according to the years) Etkili Eylem Kazaen 12 12 12 Yaralama 9 9 9 8 0 8 8 Kasten 182 7 258 265 Yaralama 174 11 246 257 187 11 278 289 Toplam 194 7 270 277 183 11 355 266 195 11 286 297 :Olay Sayısı, K:Kadın, E:Erkek, T:Toplam Tablo 3. Mala karşı işlenen suçların yıllara göre dağılımı (Table 3. Distribution of the committed crimes against property according to the years) Mala Karşı İşlenen Suçlar K E T K E T K E T G. TOP Mala Zarar Vermek 14 24 24 10 1 11 12 26 1 42 43 79 Oto Hırsızlığı 12 26 26 7 0 15 15 41 Hırsızlık 105 4 163 167 152 16 219 235 116 19 157 176 578 Yağma ve Soygun 30 49 49 22 31 31 17 0 29 29 89 Dolandırıcılık 1 1 0 1 1 Suç Eşyasını Satın 2 2 2 1 1 1 1 Almak, Satmak TOPLAM 163 4 264 268 185 17 262 279 167 21 243 264 811 :Olay Sayısı, K:Kadın, E:Erkek, T:Toplam CİNSEL SUÇLAR Tablo 4. Cinsel suçların yıllara göre dağılımı (Table 4. Distribution of the sexual crimes according to the years) Fuhuşa teşvik ve aracılık 1 1 1 5 3 2 5 6 Irza tasaddi ve geçmek 1 1 1 4 6 6 1 0 1 1 8 Müstehcen haraketler 1 1 1 5 5 5 Alıkoyma 4 1 4 5 5 Fiili livata 2 3 3 3 9 9 8 0 14 14 26 Kız kaçırma 8 8 8 10 10 10 5 0 5 5 23 TOPLAM 12 13 13 23 31 31 23 4 26 30 74 :Olay Sayısı, K:Kadın, E:Erkek, T:Toplam, Genel Top:Genel Toplam Genel TOP. 156
Tablo 5. Diğer suçların yıllara göre dağılımı (Table 5. Distribution of the other crimes according to the years) Diğer Suçlar Tehdit 6 7 7 11 1 14 15 28 7 28 35 Emniyeti Suistimal 6 7 7 17 1 25 26 14 1 13 14 Uyuşturucu Madde Suçları 5 6 6 9 14 14 11 1 11 12 Aile Fertlerine Kötü Muamele 4 4 4 3 3 3 6 2 4 6 Meskûn Mahalde Silah Atmak 3 5 5 2 3 3 Tasnif Dışı Suçlar 60 9 67 76 76 14 82 96 85 16 90 106 :Olay Sayısı, K:Kadın, E:Erkek, T:Toplam 5. TARTIŞMA (DISCUSSION) Çağımızın önemli sorunlarından birisi kuşkusuz çocukların suça yönelmesidir. Her ne kadar suçun tarihi, insanlık tarihi kadar eskiyse de suçlu çocuklar ve bu çocuklara farklı yaklaşım düşüncesi 19. yüzyılda ortaya çıkan, son yüzyılın ortalarında iyice belirginleşen ve bugün adeta ülkelerin gelişmişliğinin ölçüsü durumundaki bir düşüncedir [3 ve 4]. Cinsiyete göre dağılımına baktığımızda; Birincioğlu ve arkadaşlarının yaptğı çalşmada bu oranın erkeklerde %93.9, kızlarda ise %6.1 olduğu görülmüştür(1). Erkeklerin fiziksel bir kavgada bulunma riskinin kızlara göre 5 kat fazla olduğu saptanmıştır. Bu seride erkeklerin oranı (%95.1) kızlarınki ise %4.9 olarak tespit edilmiştir. Bu oran literatürle uyumlu bulunmuştur. Ülkemizde suça sürüklenmiş çocuklarla ilgili yayınlanmış istatistiksel verilere bakıldığında, mala karşı işlenen suçların, özellikle de hırsızlık suçunun fazla olduğu örülmektedir. Elazığ da %44.74, Antalya'da %66.5, Ankara'da %38, İzmir'de %65.5, Sivas'ta %42.4, Adana'da %64.1, Diyarbakýr'da %52.4, Samsun'da %40.3, Kocaeli'de %68, Bursa'da %67.7, İstanbul'da %70.6, Ankara'da %28.4 oranı saptanmıştır [5, 6, 7, 8 ve 9]. Konya emniyet müdürlüğünün yaptığı benzer çalışmada da hırsızlık suçunun %39.3 oranında ve ilk sırada görüldüğü belirtlmiştir [10]. Bu çalışmada mala karşı işlenen suçlar %41 oranında ve ikinci sırada yer aldığı tespit edildi. Önceki çalışmalarda (5-9) etkili eylemlere dayalı suçlar ikinci sıklıkta görülürken bu çalışmada elde edilen verilerde etkili eylemler (kasten yaralama ve/veya darp) ilk sırada yer almaktadır. Bunun nedeni bölgenin sosyokültürel özellikleri ve medyada yer alan dizilerdeki karakterlere gençlerin özenti göstermesi şeklinde açıklanabilir. Sonuç olarak; çocukların suç işleme nedenlerinin bilinmesi onların yeniden topluma kazandırılması için alınacak tedbirler ve oluşturulacak toplumsal politikalar açısından önemlidir. Bu nedenler bilinerek suçun oluşumunun engellenmeye çalışılması suçla mücadelenin en etkili yoludur. Bu nedenle ailelerin desteklenmesi, sivil toplum örgütlerinin, kolluk kuvvetlerinin, sosyal hizmeti sunan personelin eğitimi şarttır. 157
KAYNAKLAR (REFERENCES) 1. Birincioğlu, İ. ve Turan, N., (). Akgül E.Trabzonda 13 15 yaş arası çocuk suçluluğu. VII. Adli Bilimler Sempozyumu 24 27 Mayıs Gaziantep. 2. Göç, L., (). Çocuk suçluluğu ve polisin yaklaşımı. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü Kamu Yönetimi Anabilim Dalı Yüksek Lisans Projesi /73 3. Salaçin, S., Alper, B. ve Çekin, N., (1992). Adana da fatal sonlanan çocukluk çağı kazalarının yöresel özellikleri. Adli Tıp Dergisi, 8:125-130. 4. Polat, O., (). Adli Tıp. Der Yayınları, İstanbul 2000:352. 5. Cantürk G. Çocuk Suçluluğunda Adli Psikiyatrik Değerlendirme. sted. 14(2):31 6. Dülger, H.E., Hancı, İ.H., Ertürk, S. ve Coşkunal, H., (1992). 1988 1991 Yılları Arasında Suç İşledikleri İddiasıyla Elazığ'da Farik-i Mümeyyizlik Muayenesi için Gönderilen Çocukların Demografik Özellikleri. Adli Tıp Dergisi, 8:131-136 7. Yavuz, C., Hancı, İ.H., Çakmak, A., Arısoy, Y. ve Ege, B., (1994). 1991-1993 Yılları Arasında İzmir'de Çocuk Suçluluğu. 1. Adli Bilimler Kongresi, Kongre Kitabı 151-154. Adana. 8. Akyüz, G., Beyaztaş, F.Y., Kuğu, N., Analan, E. ve Doğan, O., (2000). Suç İşledikleri İddiasıyla Muayeneye Gönderilen Cocuk ve Ergenlerde Sosyodemografik ve Klinik Özelliklerin Değerlendirilmesi. Adli Tıp Bülteni 2000 Cilt 5. Sayı 2 :70-75 9. Tuğ, A., Balseven, A., Özdemir, Ç. ve Hancı, İ.H., (2001). 1996-1999 Çocuk Suçluluğu Profili. 9. Ulusal Adli Tıp Günleri Paneller ve Poster Sunuları Kitabı. 80-83 Antalya. 10. Internet: Konya Emniyet Müdürlüğü, http://www.konya.pol.tr/ cocuk/index1.htm, (Erişim Tarihi: Mayıs 2008) 158