ONKOLOJİ HEMŞİRELİĞİ HEM 406 30 AKTS 4. yıl 2. yarıyıl Lisans seçmeli 32 s/hafta 19 kredi Teorik: 8 s/hafta Uygulama: 24s/hafta Türkçe İletişim: Yrd. Doç.Dr. Elçin B. Akdeniz e-posta: elcinakdeniz@maltepe.edu.tr Dersle İlgili Görüşme Saati: Pazartesi :16.00-18.00 Dersin Genel Amacı: Bu ders öğrenciye onkoloji hemşireliğine özel bakım ve semptom kontrolü konusunda teorik bilgi ve uygulama becerisi kazandırmayı amaçlamaktadır. Kanser hastalığı, etiyolojisi, tıbbi tedavi ve yöntemlerine yönelik teorik bilgi kazandırmanın yanı sıra edinilen bilgilerin vaka tartışmaları ve klinik hemşirelik süreci raporları ile uygulamaya aktarmak ve değerlendirmek diğer amaçlardır.. Öğrenme Çıktıları ve Alt Beceriler: Bu dersin sonunda öğrenci; Onkoloji hemşireliğindeki temel kavram ve ilkeleri tanımlar. Onkoloji hemşireliğinde kanıta dayalı hemşirelik yaklaşımını tanımlar. Onkoloji hemşireliğinde kemoterapi, radyoterapi ve diğer tıbbi tedavilere yönelik hemşirelik bakım standartlarını sıralar. Kemoterapi ve radyoterapi gibi onkolojiye özel tedavileri bilir. Onkolojiye özel tedavilerde ortaya çıkan yan etkiler konusunda teorik bilgileri tanımlar. Yan etkilere yönelik hemşirelik müdahalesi planlar ve uygular. Özel kanser türlerini ve bunlara ilişkin genel hemşirelik bakımı standartlarını bilir. Kanser hastalığı ve ruh sağlığı arasındaki ilişkiyi tartışabilir. Kanserde psikosoyal boyut ve rehabilitasyon kavramlarını açıklar. Genel Yeterlikler: Onkoloji hemşireliğinin temel ilke ve uygulamalarını bilir; tıbbi tedavi ve bakım standartlarını kavrar. Özel kanser türlerine ilişkin teorik bilgiyi bilir ve buna uygun hemşirelik müdahalesinde bulunur. Kemoterapi, radyoterapi gibi özel tedavi yaklaşımlarındaki hemşirelik rollerini bilir ve uygular. Hasta ve ailesini psikososyal açıdan değerlendirir. 1.Hafta: Öğrencilerle tanışma ve dersin içeriğini anlatma. 2. Hafta: Onkoloji hemşireliğinde problem çözme yaklaşımı: bakım süreci Fonksiyonel sağlık örüntüleri ve bakım süreci Veri toplama formu ve klinik kullanım uygulamaları NANDA sınıflaması ve kullanım alanları Yazılı bakım süreci raporu oluşturma öğretimi Konuyla ilgili uygulamalar 1
3. Hafta: Fonksiyonel Sağlık örüntüleri: Sağlığı algılama ve sağlık yönetimine ilişkin veri toplama ve tartışma Hastalık süreci olarak kanser Karsinogenezis İnsanlarda kanserin doğal gidişi Kanser epidemiyolojisi Kanser etiyolojisi Kanserden korunma 4. Hafta: Fonksiyonel Sağlık örüntüleri: Sağlığı algılama ve sağlık yönetimine ilişkin bakım süreci ve tartışma Kanserde tarama ve erken tanı Kanserde tanı, evrelendirme ve tedavi ilkeleri Onkoloji hemşiresinin rolü ve müdahele alanları: primer-sekonder-tersiyer koruma düzeyleri 4. Hafta: Fonksiyonel Sağlık örüntüleri: Sağlığı algılama ve sağlık yönetimine ilişkin bakım süreci ve tartışma Kanserde tedavi yaklaşımları Kanser cerrahisi Radyoterapi Kemoterapi Biyolojik tepki değiştiricileri Kemik iliği transplantasyonu Onkoloji hemşiresinin rolü ve müdahele alanları: sekonder-tersiyer koruma düzeyleri 5. Hafta: Fonksiyonel Sağlık örüntüleri: Beslenme ve metobolizma örüntülerine ilişkin bakım süreci ve tartışma Sindirim sistemi kanserleri Lenfatik sistem kanserleri Endokrin sistem kanserleri Bulantı-kusma-kaşeksi Stomatit ve diğer mükoz membran değişimleri 6. Hafta: : Fonksiyonel Sağlık örüntüleri: Boşaltım örüntülerine ilişkin bakım süreci -tartışma Sindirim sistemi kanserleri Üriner sistem kanserleri 7. Hafta: Fonksiyonel Sağlık örüntüleri: Aktivite-egzersiz örüntülerine ilişkin bakım süreci tartışma Solunum sistemi kanserleri Kan kanserleri Kas ve iskelet sistemi kanserleri Nörolojik sistem kanserleri 8. Hafta: Ara sınav 2
9. Hafta: Fonksiyonel Sağlık örüntüleri: Bilişsel ve algısal örüntülerine ilişkin bakım süreci tartışma Nörolojik sistem kanserleri Baş ve boyun kanserleri Uyku ve dinlenme örüntülerine ilişkin bakım süreci tartışma Ağrı yönetimi 10. Hafta: Fonksiyonel Sağlık örüntüleri: Kendini algılama-benlik kavramı-roller ve ilişkiler örüntülerine ilişkin bakım süreci ve tartışma Kanserde psikososyal boyut Kanserde destekleyici yaklaşım ve rehabilitasyon Deliryum ve bakım süreci 11. Hafta: Fonksiyonel Sağlık örüntüleri: Cinsellik ve üreme örüntülerine ilişkin bakım süreci ve tartışma Meme kanseri Jinekolojik kanserler Prostat-testis kanserleri 12. Hafta: Fonksiyonel Sağlık örüntüleri: Stres ve baş etme örüntülerine göre bakım süreci ve tartışma Akut ve kronik lösemiler Kanser evreleri ve başetme biçimleri Terminal dönem ve bakım süreci Hospis ve evde bakım kavramları-uygulama alanları Onkolojide acil durumlar ve semptom yönetimi 13. Hafta: Fonksiyonel Sağlık örüntüleri: Değer ve inanç örüntülerine göre bakım süreci ve tartışma Ölüm kavramı-inanç ve değerler Ölmekte olan hastaya bakım ve değerler Hasta yakını ve kötü haber verme Ölüm belirtileri ve ölmekte olan hastanın fiziksel ve psikososyal durumu Hospis ve evde bakım kavramları-uygulama alanları 14.Hafta: Klinik uygulama sınavı Seminer ödevleri teslimi Bakım süreci raporlarının teslimi Genel değerlendirme Öğretim Yöntem ve Teknikleri: Takrir, soru-cevap, grup ve vaka tartışmaları, seminer ve ödev hazırlama Değerlendirme Yöntemi: 03.02.2011 tarihli üniversite senato kararı gereğince, Öğrencilerin derslerin kuramsal, uygulamalı ve laboratuar çalışmalarının toplamının %80 ine devamları zorunludur. Ham Başarı Notunun Hesaplanması: (Y1) Öğrencileri için ham başarı notunun hesaplanmasındaki dağılım ağırlıkları : 3
Ara sınav % 20 Klinik Uygulama % 20 Final sınavı % 60 (Y2) Öğrencileri için ham başarı notunun hesaplanmasındaki dağılım ağırlıkları : Ara sınav % 25 Klinik Uygulama % 25 Final sınavı % 50 NOT : Klinik uygulama değerlendirmesi; uygulama sınavı (50 puan ), vaka ödevleri (25 puan) ve öğrencinin klinik uygulamadaki genel performansına (25 puan) göre yapılacaktır. Toplam değerlendirme toplamının %25 ide Klinik Uygulama notu olarak belirlenecektir. Önkoşul: Yok Yardımcı Kitaplar: Can G. Onkoloji hemşireliğinde kanıta dayalı bakım, 2010 İstanbul Konsensusu, Nobel Tıp Kitabevi, 2010, İstanbul. Platin N. Hemşireler için Kanser El Kitabı, Dizgi tasarım, 1996, Ankara. Fadıllıoğlu Ç., Soğukpınar N. Kanserli hastada hemşirelik bakımı, Ege Üniversitesi hemşirelik yüksekokulu yayınları N0:8 1996, İzmir. Kutluk T. Kanser Konusunda Genel Bilgiler, T.C. Kanserle savaş Daire Başkanlığı, 1996, Ankara. Hossfeld D.K. Klinik Onkoloji,, Uluslararası Kanserle Savaş Birliği 2005 Mcorckly R., Grant M., Stromsborg F, Cancer Nursing & Compherensive Textbook, Philedelphia, 2009. Durna Zehra, İç Hastalıkları Hemşireliği Uygulamaları, Cinius yayınları, 2010, İstanbul. 4
DERS PROGRAM ÇIKTILARI İLİŞKİLERİ Program Çıktıları 1 Temel hak ve özgürlükler, bütüncül ve hümanistik yaklaşım ilkeleri doğrultusunda bakım verme 2 Hemşirelik ve temel sağlık bilimleri alanında ileri düzeydeki kuramsal ve uygulamalı bilgi/becerileri bakım, eğitim ve yönetim rollerinde kullanabilme 3 Mesleki sorunluluklara ve etik değerlere uygun davranma 4 Yaşam boyu öğrenmeyi ilke edinerek ulusal ve uluslar arası alanındaki yenilikleri bakıma aktarabilme 5 Hemşirelik ve sağlık alanındaki bilimsel araştırmalara, bakımı yönlendiren teknoloji ve politikalara göre uygulamalarını yönlendirebilme 6 Sağlık ve hemşirelik alanındaki sorunlarla ilgili problem çözebilme becerisi 7 Klinik karar vermede hemşirelik bakım planı ve teknik donanımdan yararlanarak bakımın kalitesini yükseltme becerisi 8 Mesleki doyumu arttırmada etkin iletişim becerisi 9 Sağlık ve hemşirelik alanındaki sorunların sosyal, hukuksal, ekonomik ve ekolojik boyutlarını irdeleyerek ilgili projelerde yer alma 10 Sağlık ekibi içinde düşüncelerini ve çözüm önerilerini nitel, nicel verilerle destekleyerek ortaya koyma becerisi Tamamen Kısmen 5