VIII. Çözüm OrtaklığıPlatformu Bordro Uygulamalarıve SGK Kanunu 22 Aralık 2009
Ajanda SGK ya giriş Sosyal güvenlik reformunun amacı 5510 sayılıssgss kanunu kapsamı Sigortalıların bildirimi ve tescili Sigortalılığın sona ermesi Kısa vadeli sigorta hükümleri İşkazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık sigortasından sağlanan haklar Sağlanan yardımlarda aranan asgari şartlar Uzun vadeli sigorta hükümleri Malullük hali Yaşlılık sigortasında sağlanan haklar ve yararlanma şartları Genel sağlık sigortaları Prime esas kazançlar Prim oranlarıve devlet katkısı Hazine katkısıile ilgili şartlar Günlük kazanç sınırları Primlerin ödenmesi Teşvikler Bildirimler İdari para cezaları İletişim bilgilerimiz Sorularınız?
BASINDA SGK SGK'da elektronik dönem başlıyor Sosyal güvenlikte yeni dönem başlıyor Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık SigortasıYasası nın 1 Ekim'de yürürlüğe girecek maddeleri ile başta sağlık hizmetlerinin finansmanıolmak üzere sosyal güvenlik alanında yeni bir dönem başlayacak. Beşkişiden birinin sosyal güvencesi yok Slide 3
BASINDA SGK Sosyal güvenlikte 4/a, 4/b, 4/c dönemi Sosyal Sigortalar ve Genel Saglik Sigortasi Kanunu nun yarin tümüyle yürürlüğe girmesiyle sosyal güvenlik alaninda yeni bir dönem başlayacak. Bundan böyle SSK lilar 4/a li, Bag-Kur lular 4/b li ve Emekli Sandiği istirakçileri 4/c li olarak anilacak. Slide 4
Kaç tebliğ, kaç genelge okuduk. 5510 Sayılıkanunda değişiklik yapan kanunlar 7 Bakanlar Kurulu Kararları.. 3 Tebliğler 25 Yönetmelikler... 18 Tebliğlerde değişiklik yapan tebliğler... 5 Genelgeler 234 Slide 5
Slide 6
Sosyal Güvenlik reformunun amacı 5510 sayılısosyal Sigortalar ve Genel Sağlık SigortasıKanunu ( SSGSS Kanunu ) ile; sosyal güvenlik sistemimize kavramsal bütünlük kazandırmak, farklısosyal güvenlik koruması altında olan kişilere eşitlik sağlamak, sosyal güvenlik kurumunun esas ve uygulamalarınıbelirli bir standarda kavuşturmak amaçlanmaktadır. Slide 7
5510 SAYILI SSGSS KANUNU KAPSAMI Bu kanun, sosyal sigortalar ve genel sağlık sigortasından; Yararlanacak Kişileri İşverenleri Sağlık Hizmeti Sunucularını Bu kanunun uygulamasıbakımından gerçek kişiler ile her türlü kamu ve özel hukuk tüzel kişilerini Tüzel Kişiliği Olmayan Diğer Kurum ve Kuruluşları kapsar. Slide 8
5510 SAYILI SSGSS KANUNU KAPSAMI SigortalıSayılanlar 1. Hizmet Akdi ile bir veya birden fazla İşveren tarafından çalıştırılanlar 2. Köy ve Mahalle Muhtarlarıile kendi nam ve hesabına bağımsız çalışanlar 3. Kamu Görevlileri SigortalıSayılmayanlar 1. İşverenin işyerinde ücretsiz çalışan eşi 2. Akrabalar 3. Türkiye ye bir işiçin gönderilen ve yabancıülkede sigortalıolduğunu belgeleyen kişiler 4. 18 yaşınıdoldurmamışolanlar Slide 9
SİGORTALILARIN BİLDİRİMİVE TESCİLİ Genel kural olarak; 4/a (eski SSK lılar) kapsamında çalıştırılanlar çalışmaya başlamadan önce bildirilir. Kuruma ilk defa işyeri bildirgesi verilen iş yerlerinde ise; ilk defa sigortalıçalışmaya başlanılan tarihten itibaren 1 ay içinde çalışmaya başlayan tüm sigortalılar ilgili 1 ayın sonuna kadar bildirilebilir. Slide 10
SİGORTALILARIN BİLDİRİMİVE TESCİLİ ÖRNEK; ilk defa tescil edilen işyerlerinde; İşYerinin Tescil Tarihi: 16.03.2009 İlk Sigortalıların İşe Başlama Tarihi: 16.03.2009 İlk Sigortalıların Bildirim Tarihi: 16.04.2009 a kadar (16.03.2009 + 1 Ay) İkinci Parti İşe Başlayan Sigortalıların İşe Başlama Tarihi: 15.04.2009 İkinci Parti İşe Başlayan Sigortalıların Bildirim Tarihi: 16.04.2009 a kadar Slide 11
SİGORTALILIĞIN SONA ERMESİ 4/a (eski SSK lılar) kapsamındaki sigortalıların hizmet akdinin sona erdiği tarihten tarihten itibaren sona erer. Slide 12
KISA VADELİSİGORTA HÜKÜMLERİ Kısa Vadeli Sigorta Hükümleri bu kanuna tabi sigortalıların; İşKazası Meslek Hastalığı Analık Hallerinde uygulanacak hükümleri içermektedir. Slide 13
İŞKAZASI, MESLEK HASTALIĞI, HASTALIK VE ANALIK SİGORTASINDAN SAĞLANAN HAKLAR Geçici İşGöremezlik Ödeneği Sürekli İşGöremezlik Ödeneği İş Kazası, Meslek Hastalığı Sonucu Ölen Sigortalının Hak Sahiplerine Gelir Bağlanması Kız Çocuklarına Evlenme Ödeneği İşKazası, Meslek Hastalığı Sonucu Ölen Sigortalıİçin Cenaze Ödeneği Emzirme Ödeneği Slide 14
SAĞLANAN YARDIMLARDA ARANAN ASGARİŞARTLAR Geçici İşGöremezlik Ödeneği İçin; İşKazasıveya Meslek Hastalığıhalinde herhangi bir şart aranmamaktadır. 4/a ve 5. madde kapsamındaki sigortalıların hastalıklarıhalinde bir yıl içinde en az 90 Gün Kısa Vadeli Sigorta Primi bildirilmişolmasışartı aranmaktadır. Sigortalıların analığıhalinde, doğumdan önceki 1 yılda en az 90 gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmişolmasıgerekmektedir. Bu ödenekler yatarak tedavilerde hesaplanan tutarın 1/2 si ayakta tedavilerde ise 2/3 si kadardır. Slide 15
UZUN VADELİSİGORTA HÜKÜMLERİ Uzun vadeli sigorta hükümleri; Malullük, Yaşlılık, Ölüm hallerini düzenlemektedir. Slide 16
MALULLÜK HALİ Malullük; Çalışma gücünün veya vazifesini yapamayacak şekilde meslekte çalışma gücünü en az % 60 kaybettiği tespit edilen sigortalı Malul sayılır. Malullere Sağlanan Haklardan Yararlanma Şartları; a) Malullüğün tespit edilmişolması, b) En az 10 yıldan beri sigortalıolmak ve 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortasıprimi bildirmişolması. Slide 17
YAŞLILIK SİGORTASINDA SAĞLANAN HAKLAR VE YARARLANMA ŞARTLARI Yaşlılık sigortasından 2 şekilde yararlanılmaktadır; a) Yaşlılık Aylığı b) Toptan Ödeme Slide 18
GENEL SAĞLIK SİGORTALARI Sigortalısayılan kişiler; 4/a, 4/b, 4/c sigortalıları, İsteğe bağlısigortalıolan kişiler, Aile içinde kişi başına düşen geliri asgari ücretin üçte birinden az olan kişiler, Vatansızlar ve sığınmacılar, 2022 sayılıkanun kapsamındaki kişiler, Mütekabiliyet esasına göre oturma izni almışyabancıülke vatandaşlarından kendi ülkelerinde sigortalıolmayan kişiler, 4447 sayılıkanun gereğince işsizlik ödeneğinden ve kısa çalışma ödeneğinden yararlanan kişiler, Sosyal güvenlik kurumlarından gelir veya aylık alan kişiler, Yukarıdakilerin dışında kalıp başka bir ülkede de sağlık sigortasından yararlanamayan kişiler Genel sağlık sigortasından faydalanır. Slide 19
PRİME ESAS KAZANÇLAR 4/a Kapsamındaki Sigortalıların Prime Esas Kazançları aşağıdaki gibi belirlenir. Prime esas kazançların hesabında; a.1) Hak edilen ücretlerin, a.2) Prim, ikramiye ve benzeri her türlü istihkaktan o ay içinde yapılan ödemelerin ve işverenlerin sigortalılar için özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen tutarların, a.3) İdare veya yargıyetkililerince verilen kararlar gereğince yukarıda sayılan kazançlar mahiyetindeki kazançlardan ilgili ay içinde yapılan ödemelerin Brüt toplamıesas alınmaktadır. Slide 20
PRİME ESAS KAZANÇLAR b.1 ) Aşağıda belirtilen kazançlar prime tabi tutulmayacak olan istisna kazançlardır. ayni yardımlar, ölüm, doğum ve evlenme yardımları, görev yollukları, seyyar görev tazminatları, işsonu veya kıdem tazminatımahiyetindeki toptan ödemeler, keşif ücreti, ihbar tazminatı, kasa tazminatı, kurumca tutarlarıyıllar itibariyle belirlenecek yemek, çocuk ve aile zamları. Slide 21
PRİME ESAS KAZANÇLAR b.2 ) İşverenler tarafından sigortalılar için özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen ve aylık toplamıasgari ücretin % 30 unu geçmeyen özel sağlık sigortasıprimi ve bireysel emeklilik katkı paylarıprime esas kazanca dahil edilemez. Slide 22
PRİME ESAS KAZANÇLAR c) Yukarıda sayılan İSTİSNA KAZANÇLAR dışında her ne adla yapılırsa yapılsın tüm ödemeler ile ayni yardım yerine geçen nakdi ödemeler prime tabi kazanç sayılır. d) Ücret dışındaki ödemelerin yapıldığıayda prim tavanının aşılması nedeniyle prime tabi tutulmayan kısmıödemenin yapıldığıayıtakip eden aydan başlayarak 2 ayıgeçmemek üzere üst sınırın altında kalan sonraki ayların prim matrahına ilave edilir (SARKAN MATRAH). Slide 23
PRİME ESAS KAZANÇLAR e) Toplu işsözleşmeleri hükümlerince veya yargıveya kamu idarelerince verilen kararlar gereğince, sonradan yapılan ödemelerin, hizmet akdinin mevcut olmadığıveya askıda olduğu bir tarihte ödenmesi durumunda, prime esas kazancın tabi olduğu en son ayın kazancına dahil edilir.!! Bu durumlarda primlerin ilgili mercilerin kararlarının kesinleştiği tarihi izleyen ayın sonuna kadar ödenmesi halinde gecikme cezasıve gecikme zammıödenmez. f) Sigortalıların işsözleşmesinin yazılıolmasışartıyla kısmi süreli olarak ay içinde günün bazısaatlerinde çalışan ve çalıştığısaat karşılığında ücret alan sigortalının ay içindeki prim ödeme gün sayısı; ay içindeki toplam çalışma saatinin İşKanunu na göre hesaplanan günlük çalışma saatine bölünmesi ile bulunur.gün kesirleri tam gün sayılır. Slide 24
PRİM ORANLARI VE DEVLET KATKISI Sigortalılık Türü İşçi Payı İşveren Payı Toplam 1) Genel Sağlık Sigortası 5 7,5 12,5 2) Kısa Vadeli Sigortalılık (İşkazası, Meslek Hastalığı, Hastalık, Analık) - 1-6,5 1-6,5 3) Uzun Vadeli Sigortalılık 9 11 20 Toplam 14 19,5-28 33,5-42 Hazine Desteği - -5-5 Toplam 14 14,5-23 28,5-37 Slide 25
GÜNLÜK KAZANÇ SINIRLARI ALT SINIR Primlerin hesabına esas tutulan kazancın alt sınırı Asgari Ücret tutarıdır. ÜST SINIR Asgarin ücret tutarının 6,5 katıdır. Slide 26
PRİMLERİN ÖDENMESİ Ay İçinde 30 günden az çalışan sigortalılar eksik günlere ait Genel Sağlık SigortasıPrimlerini kendileri beyan etmelidirler. Bu beyan Genel Sağlık SigortasıGirişBildirgesi ile yapılmalıdır. Kuruma fiilen ödenmeyen prim tutarlarıgelir Ve Kurumlar Vergisi Kanunlarına göre gider yazılamaz. Haklı bir sebep olmaksızın ödenmeyen prim borçlarından Yönetim Kurulu Üyeleri, Üst Düzey Yöneticiler ve Kanuni Temsilciler İşverenler ile birlikte Müştereken ve Müteselsilen sorumludurlar. Slide 27
PRİMLERİN ÖDENMESİ Zamanında ödenmeyen prim borçlarına ilk üç ay için % 3 gecikme cezasıve her ay için ayrıca Devlet İç Borçlanma Senetlerinin ortalama bileşik faizi oranında gecikme zammıalınır. Ödenmeyen prim borçlarınedeni ile zamanaşımı10 yıldır. 4/b kapsamındaki sigortalıların zaman aşımınedeni ile ödenmeyen prim borçlarısigortalılık süresinden sayılmaz. Slide 28
TEŞVİKLER Teşvik Tipi İlgili Kanun Maddesi Engelli istihdamı 4857 sayılıkanun md. 30 Genç ve kadın işçi istihdamı 4447 / geçici madde 7 MYÖ 5 puan indirimi 5510 / 81 -I Slide 29
TEŞVİKLER Genç ve kadın işçi istihdamı( Ek istihdam ) Onsekiz yaşından büyük ve Yirmidokuz yaşından küçük olanlar ile yaşşartı aranmaksızın Onsekiz yaşından büyük kadınlardan, 01.07.2008 tarihinden önceki altıaylık dönemde prim ve hizmet belgelerinde kayıtlısigortalılar dışında olmasışartıyla, 01.07.2008 tarihinden önceki bir yıllık dönemde işyerine ait prim ve hizmet belgelerinde bildirilen ortalama sigortalısayısına ilave olarak 01.07.2008 tarihinden itibaren bir yıl içinde işe alınan ve fiilen çalıştırılanlar için; Asgari ücret üzerinden hesaplanan sigorta primine ait işveren hisselerinin Birinci yıl için yüzde yüzü, İkinci yıl için yüzde sekseni, Üçüncü yıl için yüzde altmışı, Dördüncü yıl için yüzde kırkı, Beşinci yıl için yüzde yirmisi, İşsizlik SigortasıFonundan karşılanacaktır. Slide 30
TEŞVİKLER Engelli istihdamı Özürlü sigortalıçalıştırmakla yükümlü olan işyerlerinde (kontenjan dahilinde) çalıştırdıklarıözürlü sigortalılar için Hazine Payıasgari ücret tutarının işveren hisselerinin % 100, Özürlü sigortalıçalıştırmakla yükümlü olmadığıhalde özürlü sigortalıçalıştıran işyerleri için Hazine Payıasgari ücret tutarının işveren hisselerinin %50 dir. Slide 31
TEŞVİKLER MYÖ 5 puan indirimi 5510 sayılıkanunun 81 inci maddesinin (ı) bendine göre; malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarıprim oranının işveren hissesine ait kısmından yapılmasıöngörülen beşpuanlık indirimden, anılan Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalılarıçalıştıran, özel sektör işyeri işverenleri yararlanabileceklerdir. Slide 32
HAZİNE KATKISI İLE İLGİLİŞARTLAR Hazinece karşılanan % 5 oranındaki işveren hissesi katkısından yararlanma şartlarışunlardır; Çalıştırılan sigortalılara ait prim ve hizmet belgeleri yasal süresi içinde verilmeli Hazinece karşılanan kısım hariç diğer prim toplamının tamamı ödenmeli İdareye idari para cezaları dahil hiçbir prim borcu bulunmamalı Hazinece karşılanan kısmı, vergi uygulamalarında gider veya maliyet unsuru olamaz. Bu destek unsurundan yararlanan işverenler aynıdönemde aynıkişi için ikinci bir destek unsurundan yararlanamaz. Sigortasız işçi çalıştırdığıtespit edilen işverenler 1 yıl boyunca bu destek unsurundan yararlanamaz. Slide 33
BİLDİRİMLER Bildirim Tipi Verilme Zamanı İlgili Kurum İşyeri Tescili Sigortalıİşe GirişBildirgesi En geç sigortalıçalıştırmaya başlanan tarihte Sigortalılık başlangıcından önce SigortalıBildirim Belgesi Aylık Prim ve Hizmet Belgesi SigortalıEksik Gün Bildirim Formu İşe başladığıtarihten itibaren en geç 30 gün içinde sigortalıtarafından Ertesi ayın 23 üne kadar Ertesi ayın 23 üne kadar SGK Sigortalıİşten AyrılışBildirgesi İşçi Çalıştırılmadığına İlişkin Bildirim İşten çıkıştarihini takip eden 10gün içinde 15 gün içinde İşKazasıve Meslek HastalığıBildirimi Takip eden 3 işgünü içinde İşgücü Çizelgesi Takip eden ayın ilk haftası İŞKUR Slide 34
İDARİPARA CEZALARI Kurumca verilecek İdari Para Cezaları(madde 102) İdari Yaptırımlar ve Fesih (madde 103) Slide 35
İletişim Bilgilerimiz İsmail Bulut - Direktör Tel: +90 212 326 6060 e-posta: ismail.bulut@tr.pwc.com Oya Ozsuna Uyansoy - Müdür Tel: +90 212 355 5858 e-posta: oya.ozsuna.uyansoy@tr.pwc.com Zeynep Coşkun - Müdür Yardımcısı Tel: + 90 212 355 5858 e-posta: zeynep.coskun@tr.pwc.com Özlem Boz - Müdür Yardımcısı Tel: +90 212 355 5858 e-mail: ozlem.boz@tr.pwc.com www.pwc.com/tr www.vergiportali.com www.vergitv.com www.gumrukportali.com www.ikportal.com www.pwc-okul.com Slide 36
Sorularınız? 2009. All rights reserved. refers to the network of member firms of International Limited, each of which is a separate and independent legal entity. *connectedthinking is a trademark of LLP (US).