SAYI : 25.00/132 KONU: Bitki Karantinası Fümigasyon Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik Hakkında Oda görüşü ANKARA 15/02/2016 İVEDİ GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞINA (Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü) İLGİ: a) Mevzuat Hazırlama Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliği (17/2/2006 tarihli ve 26083 sayılı Resmi Gazete) b) Odamızın 30/12/2015 tarihli ve 25.00/10009 sayılı yazımız. Odamızın Bakanlığınıza gönderdiği ilgi (b) deki yazısında, Danıştay 10. Dairesinin 2/7/2015 tarihli ve E:2011/9351 ve K:2015/3519 nolu iptal kararı uyarınca yeni yönetmelik değişikliği hazırlanması sırasında yönetmelikte yer alması gereken hususlar belirtildikten sonra, hazırlanacak olan taslağın Odamızın görüşlerine sunulması istenmişti. Kaldı ki ilgi (a) da ki Yönetmeliğin 6 ıncı maddesi 2 inci fıkrası gereğince hazırlanan taslağın ilgisi nedeniyle Odamıza gönderilmesi zorunludur. Buna rağmen, Bakanlığınızca Bitki Karantinası Fümigasyon Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik taslağının hazırlandığı, görüş için Orman ve Su İşleri Bakanlığına gönderildiği haricen öğrenilmiştir. Halbuki Odamızın Bakanlığınız aleyhine Danıştay da açtığı iptal davası nedeniyle yönetmelik değişikliğine gidildiğine göre, Bakanlığınızca hazırlanan taslağın Odamıza görüş için gönderilmemesine bir anlam verilememiştir. Ancak Odamızın hizmet anlayışı nedeniyle, Bakanlığınızca hazırlanan ve 3/2/2016 tarihli ve 10226 sayılı yazınız ekinde Orman ve Su İşleri Bakanlığına görüş için gönderilen Bitki Karantinası Fümigasyon Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik taslağı temin edilmiş ve bu yazınız ekindeki taslak hakkında hazırladığımız Odamız görüşü Aysenur.YURURER@tarim.gov.tr adresine E-Posta ve 0(312) 258 74 72 nolu faks numarasına gönderilmiş ve ayrıca posta ile gönderilmiştir. 5531 sayılı Kanun hükümleri ve Danıştay 10. Daire kararı dikkate alınarak hazırlanan Odamız görüşünün değerlendirilmesini, yeni bir hukuki soruna neden olunmaması için yönetmelik değişikliğinde dikkate alınmasını arz ederim. EK: Bitki Karantinası Fümigasyon Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik hakkında Görüş formu Ali KÜÇÜKAYDIN Genel Başkan
EK-2 GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞINCA HAZIRLANAN BİTKİ KARANTİNASI FÜMİGASYON YÖNETMELİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK HAKKINDA ORMAN MÜHENDİSLERİ ODASININ GÖRÜŞLERİNE İLİŞKİN GÖRÜŞ BİLDİRİLME FORMU Taslağın Geneli Üzerindeki Görüş ve Değerlendirme Teklif Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca hazırlanan Bitki Karantinası Fümigasyon Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik taslağının; Bakanlığınızca 19/6/2011 tarihli ve 27969 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Bitki Karantinası Fümigasyon Yönetmeliği nin orman mühendisleri, orman endüstri mühendisleri ve orman teknikerlerinin mesleki haklarını ihlal eden hükümlerinin iptali için Orman Mühendisleri Odası tarafından Danıştay 10. Dairesinde açılan davada verilen 2/7/2015 tarihli ve E:2011/9351 ve K:2015/3519 nolu iptal kararının uygulanması için hazırlandığı anlaşılmaktadır. Ancak hazırlanan Yönetmelik değişiklik taslağı, Danıştay kararını tam olarak karşılamadığı gibi, değiştirilmediği takdirde yeni hukuki sorunların açılmasına neden olacaktır. Bilindiği üzere, Anayasanın 138 inci maddesi mahkeme kararlarının uygulanmasına amir olup, yeni hukuki sorunların yaşanmaması için, mahkeme kararlarına uygun düzenlemelerin yapılması hukuk devleti olmanın gereğidir. Bu nedenle, yapılacak değişiklik düzenlemesinde Danıştay 10. Dairesinin 2/7/2015 tarihli ve E:2011/9351 ve K:2015/3519 nolu kararını tam karşılayacak biçimde hükümler yazılmalıdır. Yapılan incelemede, taslakta Danıştay kararında belirtilen aşağıda hususlar tam olarak dikkate alınmamıştır. Şöyle ki; Bu kuralların değerlendirilmesinden, a. Tarım alanlarında veya tarım alanları dışındaki alanlarda bulunan tarım bitkilerinin (ve bu bitkilerden elde edilen bitkisel ürün ve bitkisel sanayi ürünlerinin) yetiştirilmesi, hasadı, işlenmesi, depolanması, ambalajlanması ve pazarlanması aşamalarında; her türlü hastalık ve zararlılar konusunda fümigasyon hizmetlerinin ziraat mühendislerince yürütüleceği,
b. (5531 sayılı Kanunun 4. maddesinde belirtilen faaliyet konuları da dikkate alındığında), ormanlık alanlarda veya ormanlık alanların dışındaki alanlarda bulunan orman bitkileri (ve bu bitkilerden elde edilen bitkisel ürün ve bitkisel sanayi ürünleri) ile orman ürünlerine ilişkin karantina (ve bu arada fümigasyon) hizmetlerinin orman mühendisi ve orman endüstri mühendislerince yürütüleceği, sonucuna ulaşılmaktadır. Taslağın geneli üzerinde yapılan değerlendirmelere yönelik görüşlerimize ilişkin tekliflerimiz ilgili maddelerde önerilmiştir. Danıştay ın bu kararında, orman bitkisi ve bitkisel ürünlerinin karantina bağlamındaki fümigasyon hizmetlerinin orman mühendisi ve orman endüstri mühendislerinin uzmanlık konuları alanlarına girdiği; tarım bitkisi ve bitkisel ürünlerine uygulanacak fümigasyon hizmetlerinin ise ziraat mühendislerinin uzmanlık alanlarında olduğu vurgusu yapıldıktan sonra kararda şu sonuca varılmıştır. Bu durumda, (ormanlık alanlarda veya ormanlık alanların dışındaki alanlarda bulunan orman bitkileri ve bu bitkilerden elde edilen bitkisel ürün ve bitkisel sanayi ürünleri ile orman ürünlerine ilişkin karantina ve bu arada fümigasyon- hizmetlerini yürütmek üzere), fümigasyon operatörü olabilecek ve fümigasyon operatör belgesi alabilecek kişiler arasında orman ve orman endüstri mühendislerine yer verilmemesi ile fümigasyon operatör yardımcısı olabilecek ve fümigasyon operatör yardımcısı belgesi alabilecek kişiler arasında orman teknikerlerine yer verilmemesine ilişkin dava konusu eksik düzenlemelerde hukuka uyarlık bulunmamaktadır. Açıklanan nedenlerle 19.6.2011 tarihli ve 27969 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan 4 üncü maddesinin 1 inci fıkrasının (ğ), (h), (ı) ve (j) bentleri ile 5 inci maddesinin 1 inci fıkrasının (c) ve (ç) bentlerin İPTALİNE, 2.7.2015 tarihinde karar verildi. Onun için, kararda belirtilen (ormanlık alanlarda veya ormanlık alanların dışındaki alanlarda bulunan orman bitkileri ve bu bitkilerden elde edilen bitkisel ürün ve bitkisel sanayi ürünleri ile orman ürünlerine ilişkin karantina ve bu arada fümigasyon- hizmetlerini yürütmek üzere) hususları açık ve net olarak mutlaka taslakta yer verilmelidir. Ancak buna uyulmamıştır. Örneğin; Taslağın 5 inci maddesi ile Yönetmeliğin 12 inci maddesine eklenen 2 inci fıkrasında, orman mühendisi, orman endüstri mühendislerinin yalnızca orman emvallerinde fümigasyon yapmaya yetkili oldukları gibi, kabulü mümkün olmayan karar düzenleme yapılmıştır. Halbuki Bitki Karantinası Fümigasyon Yönetmeliği nin amaç ve kapsamında, orman bitkisi, bitkisel ürünleri ve sanayi ürünlerine dair fümigasyon işlemlerinin yapılmasına dair iş ve işlemler in belirleneceğine amirdir. Aynı şekilde özel uzmanlık alanı olan orman bitkisi, bitkisel ürünlerine ait fümigasyon operatörlüğü eğitimlerinin Orman ev Su İşleri Bakanlığının yapması yerine, bu eğitimlerin Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca yapılacağı düzenlenmesi yapılmıştır. Diğer taraftan Odamızca Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına gönderilen 31/12/2015 tarihli ve 25.00/1009
sayılı yazıda, Danıştay kararına göre Bitki Karantinası Fümigasyon Yönetmeliği üzerinde yapılacak Yönetmelik değişiklik taslağının Odamızın görüşlerine sunulması istenmiş olmasına, Mevzuat Hazırlama Yönetmeliğinin 6 ıncı maddesi 2 inci fıkrasına rağmen gönderilmemiştir. Ancak haricen öğrenmemiz üzerine bu görüşlerimiz hazırlanmıştır. Halbuki Odamızın Danıştay da açtığı iptal davası sonucunda düzenlenen bu taslakta asıl taraf olmamıza ve resmi uyarılarımıza rağmen, taslağın Odamıza görüşe gönderilmemesini anlamak mümkün olmamıştır. Taslak Maddesi Görüş ve Değerlendirme Teklif 1- Madde 1 Yönetmeliğin 3. Maddesinde yapılan değişiklik usul yönünden olup uygundur. 2- Madde 2- Yönetmeliğin 4. Maddesi 1. Fıkrası (a), (m) ve (n) bentlerinde yapılan değişiklikler usul yönünden olup uygundur. ç) Diğer kamu kurum ve kuruluşları: Bu kuruluşlar arasına, Orman ve Su işleri Bakanlığı eklenmiş, ancak tüzel kişiliği olan ve görevleri bu Bakanlığın dışında özel yasa ile belirlenen Orman Genel Müdürlüğü de eklenmelidir. h) Fümigasyon operatörü: Tüm fümigasyon operatörlerinin yeterliliklerinin Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca belirleneceği düzenlenmiştir. Bu konu ziraat mühendisleri için uygun olmakla birlikte; ayrı bir uzmanlık dalı olan ve 5531 sayılı özel Kanunları bulunan orman mühendisi, orman endüstri mühendislerinin yeterliliklerinin belirlenmesinin Orman Genel Müdürlüğünce yapılması hem, bilime, hem hukuka ve hem de Danıştay kararına uygun olacaktır. j) Fümigasyon operatör yardımcısı: Tüm fümigasyon operatör yardımcılıklarının yeterliliklerinin Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca belirleneceği düzenlenmiştir. Bu konu ziraat teknikeri ve ziraat teknisyenleri için uygun olmakla birlikte; orman teknikerli için uygun olmayıp, orman teknikerlerinin yeterliliklerinin belirlenmesinin Orman Genel Müdürlüğünce yapılması hem, bilime, hem hukuka ve hem de Danıştay kararına uygun olacaktır. Yapılan değerlendirmeler dikkate alınarak, Yönetmeliğin 4. Maddesi 1. Fıkrası (ç), (h) ve (j) bentleri aşağıdaki şekilde düzenlemesinin uygun olacağı düşünülmektedir. ç) Diğer kamu kurum ve kuruluşlar: Bu Yönetmelik esaslarına göre kendi fümigasyonunu bünyesinde çalıştırdığı fümigasyon operatörlerine yaptıracak Türkiye Büyük Millet Meclisi, Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Orman Genel Müdürlüğü Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü, Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü, büyükşehir belediyeleri, milli saraylar gibi kuruluşları, h) Fümigasyon operatörü: Fümigasyon işlerinde yeterliliği Bakanlıkça tespit edilerek belgelendirilen ziraat mühendisleri ile Orman Genel Müdürlüğünce yeterlilikleri tespit edilip Bakanlıkça belgelendirilen orman mühendisleri ve orman endüstri mühendislerini, j) Fümigasyon operatör yardımcısı: Fümigasyon işlerinde yeterliliği Bakanlıkça tespit edilerek belgelendirilen ziraat teknikerlerini ve ziraat teknisyenleri ile Orman Genel Müdürlüğünce yeterlilikleri tespit edilip Bakanlıkça belgelendirilen orman teknikerlerini, 3- Madde 3- Yönetmeliğin 5 inci maddesi (c) ve (ç) bentlerinde yapılan değişiklikler uygundur.
4- Madde 4- Yönetmeliğin 6 ıncı maddesi 1 inci fıkrasında yapılan değişiklikler Bakanlığın yeni yapılanmasına paralel olarak yapıldığından uygundur. Ancak aynı maddeye 4 üncü fıkra eklenerek, fümigaasyon operatörü orman mühendisi ve orman endüstri mühendisi ile fümigaasyon operatör yardımcısı orman teknikerlerinin başvuruları ile istenen belgelerin Orman Genel Müdürlüğünce yürütülmesinin uygun olacağı değerlendirilmektedir. Yapılan değerlendirmeler dikkate alınarak, Yönetmeliğin 6. Maddesine aşağıdaki 4. Fıkranın eklenmesinin uygun olacağı düşünülmektedir. (4) Fümigasyon operatörü olmak isteyen orman mühendis ile orman endüstri mühendisleri ile fümigasyon operatör yardımcısı olmak isteyen orman teknikerlerinden bu maddenin 1, 2 ve 3 üncü fıkralarında istenen belgeler, Orman Genel Müdürlüğünün merkez ve taşra birimlerine verilir. 5- Madde 5- Yönetmeliğin 12 inci maddesine eklenen 2 inci fıkra; 5531 sayılı Kanun, Danıştay 10. Dairesi kararı ve ormancılık bilime aykırı olarak düzenlenmiş ve orman mühendisi ile orman endüstri mühendislerinin mesleki faaliyet konuları ile mesleki hak ve yetkilerin, ihlâl etmektedir. Aynı zamanda orman bitkileri ve bitkisel ürünleri yönünden Yönetmeliği 10. Daire kararına da açıkça aykırı olup, kararda belirtildiği üzere yetiştikleri yerlere bakılmaksızın tüm orman bitkisi ve bitkisel ürünleri bay-pas edilerek mesleki hak ihlali yapılmıştır. Ek fıkra orman bitkisi ve bitkisel ürünleri kapsayacak şekilde mutlaka yeniden düzenlenmelidir. Yapılan değerlendirmeler dikkate alınarak Yönetmeliğin 12 inci maddesine eklenen 2 inci fıkra aşağıdaki şekilde yeniden düzenlenmelidir. (2) Fümigasyon operatörü orman mühendisleri ve orman endüstri mühendisleri ile fümigasyon operatör yardımcısı olan orman teknikerleri, yetiştikleri yerlere bakılmaksızın ormanlık alanlarda veya ormanlık alanların dışındaki alanlarda bulunan orman bitkileri ve bu bitkilerden elde edilen bitkisel ürün ve bitkisel sanayi ürünlerinde fümigasyon yapmaya yetkilidir. 6- Madde 6- Yönetmeliğin ekinde yer alan EK-1, EK-2, EK-3 ve EK-5 üzerinde yapılan değişiklikler usule ilişkin olup uygundur. 7- Madde - 7 Yönetmeliğin 7 inci maddesine eklenecek 7 inci fıkra ile fumigasyon operatörü olacak orman mühendisi ve orman endüstri mühendisi ile fümigasyon operatör yardımcısı olacak orman teknikerlerinin kurslarına ilişkin iş ve işlemlerin Orman Genel Müdürlüğünce yapılması yönünde düzenleme yapılmalıdır. Yapılan değerlendirmeler dikkate alınarak Yönetmeliğin 7 inci maddesine eklenen 7 inci fıkra aşağıdaki şekilde düzenlenmelidir. (7) Bu maddenin 1, 2 ve 3 üncü fıkralarında belirtilen iş ve işlemler; Orman Genel Müdürlüğünce aynı esaslara uygun olarak kurslar düzenlenir. Kurslar sonunda sınav yapılır. Sınavda başarılı olanlara sertifikalar verilir.
15/02/2016 Ali KÜÇÜKAYDIN Genel Başkan