DERS BİLGİLERİ Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS Hukuk Felsefesi ve Sosyolojisi Law 221 3 2+0 2 2 Ön Koşul Dersleri - Dersin Dili Türkçe Dersin Seviyesi Dersin Türü Dersin Koordinatörü Dersi Verenler Lisans Zorunlu Prof. Dr. Oktay UYGUN Prof. Dr. Oktay UYGUN Dersin Yardımcıları Dersin Amacı Dersin İçeriği Hukukun kaynağı, niteliği ve amacının belirlenmesi. Bu konuya ilişkin teorilerin değerlendirilmesi suretiyle hukuk öğrencisinin sorgulama ve eleştirel düşünme kapasitesinin geliştirilmesi. Hukuk Felsefesi ve Sosyolojisi temel terminolojisi açıklamaları, hukukun kökeni, hukuk felsefesi akımları, insan hakları, eşitlik, özgürlük, adalet kavramları ve bu kavramlara yaklaşımlar, Hukuk Felsefesi ve Sosyolojisi düşünürlerinin ilgili hukuk teorileri. Dersin Öğrenme Çıktıları Program Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri Dersi başarıyla tamamlayan öğrenci: 1) Hukuk Felsefesinin konusu hakkında fikir sahibi olacak, önemini kavrayacaktır. 1,3,4,5,6,10 1, 2, 3 A 2) Bilim, din ve diğer felsefi akımlar ile hukuk felsefesi arasında olan ilişkiye yönelik bir algılama geliştirebilecektir. 2,3,5,10,11 1, 2, 3 A 3) Akıl, deney ve sezgi yöntemlerine, bu yöntemler hakkındaki yaklaşımlara hâkim olabilecektir. 2,3,5,9,10 1, 2, 3 A 4) Hukuksal Pozitivizm /Normativizm, Sosyolojik Okul, Tarihçi Hukuk Okulu, Marksist Okul, Faydacı Okullar ve 2,3,5,9,10 1, 2, 3 A
Doğal Hukuk anlayışı hakkında fikir sahibi olacaktır. 5) Hukukun kökenini sorgulayan hukuk felsefesi akımları hakkında ayrıntılı bilgi sahibi olacaktır. Bu akımların temsilcisi olan düşünürleri tanıyacak, akımlar arasındaki benzerlik ve 1,2,3,4,5,9,10,11 1, 2, 3 A, C farkları anlamlandırabilecektir. Öğretim Yöntemleri: Ölçme Yöntemleri: 1: Anlatım, 2: Soru-Cevap, 3: Tartışma 4: Pratik Çalışma A: Sınav B: Sunum C: Ödev DERS AKIŞI Hafta Konular Ön Hazırlık 1 2 3 4 5 6 7 Giriş: Hukuk Felsefesinin Konusu ve Önemi Felsefenin Tanımı, Felsefenin Bölümleri Felsefe ve Din, Felsefe ve Bilim, Büyük Felsefi Akımlar Hukuk Felsefesinin Konusu ve Önemi Felsefe ve Yöntem Bilgi Edinmede Başlıca Araçlar: Akıl, Deney, Sezgi Descartes ve Metod Şüphesi Hukukun Üç Boyutu ve İlgili Hukuk Felsefesi Akımları Norm Boyutu (Hukuksal Pozitivizm / Normativizm) Hukukun Üç Boyutu ve İlgili Hukuk Felsefesi Akımları Norm Boyutu (Hukuksal Pozitivizm / Normativizm) Etik Değer Boyutu (Doğal Hukuk Anlayışı) ARA SINAV
Hukuk Felsefesi Akımları Hukukun Kökenini Amacını Adalet Değerinin Gerçekleşmesinde Arayan Görüşler (Doğal Hukuk Akımı) 8 Doğal Hukuk Düşüncesinin Temel Kavramları: Adalet: Adaletin Tanımı, Adalet Türleri Özgürlük: İdealist Özgürlük Anlayışı, Materyalist Özgürlük Anlayışı, Bağdaştırıcı Anlayışlar Tanrısal ve Laik Doğal Hukuk Anlayışları 9 Hıristiyanlık ve Teokrasi İslam ve Teokrasi Hugo Grotius (1583 1645) 10 Spinoza (1632 1677) John Locke (1632 1704) Kant (1724 1801). Yüzyılda Doğal Hukuk: 11 Değerler Teorisi Varoluşçuluk Eşyanın Doğasına Bağlı Hukuk Hukukun Kökenini Sosyal Olguda Arayan Görüşler 12 13 14 a) Sosyolojik Okul b) Faydacı Okul c) Marksizm d) Tarihçi Hukuk Okul Hukukun Kökenini Yönetenlerin İradesinde Arayan Görüşler a) Hukuki Pozitivizm b) Normativizm KAYNAKLAR
Ders Kitabı Niyazi Öktem, A. Ulvi Türkbağ, Hukuk, Devlet ve Felsefe, Der Yayınları, İstanbul, 2009. Adnan Güriz, Hukuk Felsefesi, Ankara, 2010 Diğer Kaynaklar Ders Notları. MATERYAL PAYLAŞIMI Dökümanlar Ödevler Sınavlar DEĞERLENDİRME SİSTEMİ YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARI SIRA KATKI YÜZDESİ Vize 1 100 Toplam 100 Finalin Başarıya Oranı 60 Yıl içinin Başarıya Oranı 40 Toplam 100 DERS KATEGORİSİ Uzmanlık / Alan Dersleri DERSİN PROGRAM ÇIKTILARINA KATKISI No Program Öğrenme Çıktıları 1 Hukuki sorunları algılayıp, çözme becerisine, analitik ve eleştirel düşünce yetisine sahip olmak Katkı Düzeyi 1 2 3 4 5 2 Yaşam boyu öğrenme yaklaşımı çerçevesinde, hukuk alanında edinilen bilgileri yenilemeye ve sürekli geliştirmeye yönlendirmek 3 Hukuk alanında bilimsel kaynaklara, yargı içtihatlarına hakim olmak, ulusal ve uluslararası alanda karşılaştırmalı hukuk analizleri yapabilmek 4 Uzlaşma seçeneklerini geliştirebilmek, yaratıcı ve yenilikçi çözümler üretebilmek 5 Hukuk alanında edinilen bilgilerin, sosyal ve iktisadi alana aktarılmasını
6 sağlayan kapsayıcı ve karşılaştırmalı bilgilerle donanımlı olmak, disiplinler arası analiz yetisine sahip olmak Küresel ekonominin hukuki sorunlarını algılayıp çözme becerisine sahip olmak 7 İngilizceyi kullanarak, güncel hukuki konularda bilgi sahibi olmak 8 İkinci bir yabancı dili orta düzeyde kullanabilmek 9 Hukuk biliminin mesleki ve bilimsel etik ilkeleri yanında, toplumsal etik değerlere de sahip olmak 10 11 Hukuk alanında etkin yazma, konuşma ve dinleme becerisine sahip olmak Bireysel ve/veya ekip çalışması içinde açık fikirli, karşıt görüşlere müsamahalı, yapıcı, özgüven ve sorumluluk sahibi olmak, etkin ve verimli çalışmak AKTS / İŞ YÜKÜ TABLOSU Etkinlik SAYISI Süresi (Saat) Toplam İş Yükü (Saat) Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 14x toplam ders saati) 14 2 28 Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 14 1 14 Ara Sınav 1 3 3 Final 1 5 5 Toplam İş Yükü 50 Toplam İş Yükü / 25 (s) 2 Dersin AKTS Kredisi 2