ÇED ve ÇEVRE İZİNLERİ Sami AKÇA Y. Biyolog 07 Ocak 2015 - Manisa
SUNUM PLANI İzin / Ruhsat Veren Yetkili Kurum Olarak Belediyeler Büyükşehir Belediyesi Kanunu başta olmak üzere mevzuat kapsamında; yapı ruhsatı, yapı kullanma izni, işyeri açma ve çalışma ruhsatı, canlı müzik izni v.b. İzin ve ruhsatların düzenlenmesinde 2872 sayılı Çevre Kanunu kapsamında aranması gereken hususlar, İzne Tabi Tesislerin İşletmecisi Olarak Belediyeler Belediyelerce kurularak, işletilmekte olan Asfalt Plent, Katı Atık Düzenli Depolama, Atıksu Arıtma gibi ÇED ve Çevre İznine tabi olan tesisler ve izin prosedürleri,
İŞYERİ AÇMA VE ÇALIŞMA RUHSATLARI 10/08/2005 tarih ve 25902 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin «Yer seçimi ve tesis kurma izni ile ruhsat için gerekli belgeler» başlıklı 22. maddesinde ; İşyeri Ruhsatlarına esas sayılan belgeler arasında; «Çevresel Etki DeğerlendirmesiYönetmeliği kapsamında alınmış karar.» «Çevre izni veya çevre izin ve lisans belgesi.»
ÇED NEDİR? Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED): Gerçekleştirilmesi planlanan projelerin çevreye olabilecek olumlu ve olumsuz etkilerinin belirlenmesinde, olumsuz yöndeki etkilerin önlenmesi ya da çevreye zarar vermeyecek ölçüde en aza indirilmesi için alınacak önlemlerin, seçilen yer ile teknoloji alternatiflerinin belirlenerek değerlendirilmesinde ve projelerin uygulanmasının izlenmesi ve kontrolünde sürdürülecek çalışmalardır. ÇED Süreci : Gerçekleştirilmesi planlanan projenin çevresel etki değerlendirmesinin yapılması için başvuru ile başlayan ve Bakanlık tarafından kararın verilmesi ile sona eren süreçtir.
ÇED İN YASAL DÜZENLEMELERİ 2872 Sayılı Çevre Kanununun 10. Maddesi; «Gerçekleştirmeyi plânladıkları faaliyetleri sonucu çevre sorunlarına yol açabilecek kurum, kuruluş ve işletmeler, Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu veya proje tanıtım dosyası hazırlamakla yükümlüdürler. Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu Kararı veya Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir Kararı alınmadıkça bu projelerle ilgili onay, izin, teşvik, yapı ve kullanım ruhsatı verilemez; proje için yatırıma başlanamaz ve ihale edilemez.» 2872 Sayılı Çevre Kanununun 15. Maddesi; «Çevresel Etki Değerlendirmesi incelemesi yapılmaksızın başlanan faaliyetler Bakanlıkça, proje tanıtım dosyası hazırlanmaksızın başlanan faaliyetler ise mahallin en büyük mülkî amiri tarafından süre verilmeksizin durdurulur.»
ÇED İN YASAL DÜZENLEMELERİ ÇED BELGESİ OLMADAN; Yatırıma Başlanamaz İnşaata Başlanamaz Yapı Ruhsatı ve Kullanma İzni Alınamaz İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı Alınamaz Çevre İzni/Lisansı Alınamaz Hammadde, Ekipman v.b. İthal Edilemez Dünya Bankası ve A.B. Fon ve Kredileri Kullanılamaz Gıda Üretim İzni Alınamaz İmar Uygulaması Yapılamaz Maden İşletme İzni Alınamaz Enerji Üretim Lisansı Alınamaz 6 Teşvik Alınamaz Turizm Belgesi Alınamaz Orman İzni Alınamaz Çevreye Duyarlı Bir Proje Olduğu İddia Edilemez!!!
PROJELERİN ÇED YÖNETMELİĞİNE GÖRE DURUMU 25/11/2014 tarih ve 29186 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği Ek-1 Listesi Kapsamında ÇED Uygulanacak Projeler PROJOLER Ek-2 Listesi Kapsamında Seçme Eleme Kriterleri Uygulanacak Projeler Kapsam Dışı Projeler
PROJELERİN ÇED YÖNETMELİĞİNE GÖRE DURUMU EK-1 LİSTESİ KAPSAMINDA ÇED UYGULANACAK PROJELER Yetkili İdare : Bakanlık Uygulama Alanı : Çevresel Etkileri Yüksek Olan Projeler Kapsamı : a) EK-1 de yer alan projeler, b) EK-2 de yer alan ancak "ÇED Gereklidir" kararı verilen projeler, c) Kapasite artışı ve/veya genişletilmesi sonucu, EK-1 de belirtilen eşik değer veya üzerinde olan projeler, Hazırlanması Gereken : ÇED Raporu (Bakanlığın belirleyeceği Formata göre) Karar : ÇED OLUMLU Faaliyete Başlanabilir ÇED OLUMSUZ Faaliyet Yapılamaz
PROJELERİN ÇED YÖNETMELİĞİNE GÖRE DURUMU EK-2 LİSTESİ KAPSAMINDA SEÇME ELEME KRİTERLERİ UYGULANACAK PROJELER Yetkili İdare : Valilik (İl Müdürlüğümüz) Uygulama Alanı : Çevresel Etkileri Olan Projeler Kapsamı : a) EK-2 de yer alan projeler, b) Kapasite artışı ve/veya genişletilmesi sonucu, EK-2 de belirtilen eşik değer veya üzerinde olan projeler, Hazırlanması Gereken : Proje Tanıtım Dosyası (Yönetmelik Ek-4 e göre) Karar : ÇED Gerekli Değildir Faaliyete Başlanabilir ÇED Gereklidir ÇED Süreci başlatılarak ÇED Olumlu Kararı alınmadan Faaliyet Yapılamaz
PROJELERİN ÇED YÖNETMELİĞİNE GÖRE DURUMU KAPSAM DIŞI PROJELER Yetkili İdare : Bakanlık / Valilik (İl Müdürlüğümüz) Kapsam Dışı Projeler 3 e ayrılır; 1-) Geçici 3. Madde Gereği; ÇED Yönetmeliğinin ilk yayım tarihi olan 7/2/1993 tarihinden önce üretime ve/veya işletmeye başladığı belgelenen projeler. 2-) Yönetmelik Ek-1 ve Ek-2 Listelerinde bulunmayan projeler. Örnek; Konserve Fabrikaları, Salça Fabrikaları, Plastik Enjeksiyon Tesisleri gibi. 3-) Yönetmelik Ek-1 ve Ek-2 Listelerinde yer alan ve eşik değeri olan fakat eşik değer altında kaldığından Yönetmelik kapsamı dışında kalan projeler. Hazırlanması Gereken Karar : ÇED Görüş Dosyası : ÇED Muafiyet Yazısı Faaliyete Başlanabilir
ÇED BELGESİNİN UNSURLARI YER 1-Mevzuat Açısından 2-Çevresel ve Teknik Açıdan KAPASİTE 59.999 adet/ dönem Piliç Ek-II Ek-I PROSES Metal Yüzeylerin Metalle Kaplanması Muaf Fiziksel Yöntem Ek-II Elektrolitik veya Kimyasal Yöntem
ÇED BELGESİNİN UNSURLARI 1-) ÇED Belgesinde belirtilen adres veya koordinatların taşınma, büyüme, genişleme v.b. nedenlerle değişmesi durumunda 2-) ÇED Belgesinde belirtilen kapasitenin ve/veya hammadde tüketim miktarının herhangi bir sebepten dolayı artması durumunda (proses iyileştirme, hammadde değişikliği, vardiya artışı, ilave ekipman alımı, verimliliğin artması v.b.) 3-) ÇED Belgesine esas proseste yapılacak herhangi bir değişiklik ve/veya yeni bir proses ilavesi durumunda Proje Geçekleşmeden Önce Planlama Aşamasında!!!!
ÇEVRE İZNİ NEDİR? Çevre İzni: Çevre Kanunu uyarınca alınması gereken; hava emisyonu, çevresel gürültü, atıksu deşarjı ve derin deniz deşarjı konularından en az birini içeren izni ifade eder. Çevre Lisansı : Atıkların geri kazanımı, bertafarı, toplanması-ayrılması, depolanması gibi lisans konuları ile ilgili iş ve işlemlere ilişkin teknik yeterliliği ifade eder.
ÇEVRE İZNİ NİN YASAL DÜZENLEMELERİ 2872 Sayılı Çevre Kanununun 11. Maddesi; «Üretim, tüketim ve hizmet faaliyetleri sonucunda oluşan atıklarını alıcı ortamlara doğrudan veya dolaylı vermeleri uygun görülmeyen tesis ve işletmeler ile yerleşim birimleri atıklarını yönetmeliklerde belirlenen standart ve yöntemlere uygun olarak arıtmak ve bertaraf etmekle veya ettirmekle ve öngörülen izinleri almakla yükümlüdürler.» 10/09/2014 tarih ve 29115 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği
ÇEVRE İZİN VE LİSANSI İŞLETMECİ YÜKÜMLÜĞÜNDEDİR!!! İşletmeci: Çevre izin ve lisans sürecine tabi olan işletmeyi, işleten ve/veya mülkiyet hakkına sahip, hukuki olarak sorumlu, gerçek veya tüzel kişiyi, Madde 6.2 «Birden fazla tesisi olan işletmelerin çevre izni veya çevre izin ve lisansı işlemleri, işletme adına ve işletmede aynı adreste yer alan tüm tesisler değerlendirilerek yürütülür ve sonuçlandırılır. Bir işletme içinde Ek-1 ve Ek-2 listesine tabi faaliyet veya tesislerin birlikte bulunması halinde söz konusu müracaat Ek-1 kapsamında değerlendirilir.» Madde 7.6 «Aynı adreste bulunan ancak işletmecisi veya tüzel kişiliği farklı olan işletmeler ayrı ayrı çevre izni veya çevre izin ve lisans belgesi almakla yükümlüdürler.»
ÇEVRE İZNİ VERMEYE YETKİLİ MERCİ Yönetmeliğin; Ek-1 Listesindeki Kirletici Etkisi Yüksek Olan Tesisler Bakanlık Ek-2 Listesindeki Kirletici Etkisi Olan Tesisler MUAF Tesisler İl Çevre ve Şehircilik Müd. İl Çevre ve Şehircilik Müd.
ÇEVRE İZİN SÜRECİ ÇEVRE İZNİNE TABİ TESİS BAŞVURUSU GEÇİCİ FAALİYET BELGESİ (1 Yıl Geçerlidir, İzne Tabi Tesis G.F.B. Almadan faaliyete başlayamaz. Ön İzin Niteliğindeki bu dönem; izin için gerekli çevre analizlerinin yapılmasını sağlar. ÇEVRE İZİN BELGESİ (5 Yıl Geçerlidir, Tesisin alıcı ortam deşarj standartlarını ve Çevre Mevzuatı kapsamında teknik uygunluğunu gösterir.
ÇEVRE İZİNLERİNİN YENİLENMESİ Çevre izni veya çevre izin ve lisans alma süreci aşağıdaki belirtilen değişikliklerin gerçekleştirilmesini müteakip 30 takvim günü içerisinde yeniden başlatılır. a) İşletmenin faaliyet yerinin değişmesi, b) İşletmenin faaliyet konusunun değişmesi, c)işletmenin yakıtının ve/veya yakma sisteminin değişmesi, ç) İşletmenin toplam üretim kapasitesinin veya toplam yakma/anma ısıl gücünün en az 1/3 oranında artması veya artış miktarının bu Yönetmeliğin Ek-1 Listesi kapsamında yer alması.
ÇED VE ÇEVRE İZNİNDEN MUAF TESİSLER Çevre İzninden Muaf olan tesisler, bir dilekçe ekinde; -Kapasite Raporu veya Kapasite Bilgileri -İş Akım Şeması ve Proses Özeti, -Mülkiyet Belgesi (Tapu veya Kira Sözleşmesi), -Yakma Üniteleri ve Yakıt Kullanımına İlişkin Bilgiler, -Atıksu bertarafına İlişkin Bilgiler, -İmar durumuna ilişkin bilgiler,
ÇEVRE İZNİ KAPSAM ÖRNEKLERİ SEKTÖR MUAF EK-2 EK-1 Katı Yakıt Kullanan Tesisler 1 MW altı 1 MW 100 MW 100 MW ve üzeri Demir Dökümhaneleri - 700 ton/gün altı 700 ton/gün ve üzeri Kanatlı Yetiştirme Tesisleri 20.000 altı 20.000 60.000 60.000 ve üzeri Süt İşleme Tesisleri 10.000 lt/gün altı 10.000-100.000 100.000 lt/ gün ve üzeri Zeytin İşleme - 30 ton/gün altı 30 ton/gün üzeri Hazır Beton 10 m3/saat altı 10 m3/saat üzeri -
BELEDİYELERCE İŞLETİLEN VE İZNE TABİ OLAN İŞLETME ÖRNEKLERİ SEKTÖR MUAF EK-2 EK-1 Büz, Kaldırım Taşı, Parke Taşı v.b. Üretim tesisleri 5 ton/saat altı 5 ton saat ve üzeri - Hazır Beton 10 m3/saat altı 10 m3/saat üzeri - Asfalt Plent Tesisleri - Üretim Kapasitesinden bağımsız Kum-Çakıl, Taş Ocakları 200 ton/gün altı 200 ton/gün ve üzeri - Mezbahalar - 100 ünite/gün altı 100 ünite/gün ve üzeri Katı Atık Düzenli Depolama Tesisleri - - Kapasiteden Bağımsız Atıksu Arıtma Tesisleri - 100.000 kişi altı 100.000 kişi ve üzeri -
BELEDİYELERCE İŞLETİLEN VE İZNE TABİ OLAN İŞLETMELER Çevre İznine tabi işletmesi olan Belediyelerin İvedilikle Çevre İzni başvurusunda bulunmaları gerekmektedir. Çevre İznine tabi olan tesislerin İzinsiz halde çalışmaları durumunda; 2872 sayılı Çevre Kanununun ilgili hükümleri kapsamında idari para cezası uygulanması gerekmektedir.
BELEDİYELERİN ÇEVRE YÖNETİM BİRİMİ KURMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ 2872 sayılı Çevre Kanunun Ek-2. maddesi; «Faaliyetleri sonucu çevre kirliliğine neden olacak veya çevreye zarar verecek kurum, kuruluş ve işletmeler çevre yönetim birimi kurmak, çevre görevlisi istihdam etmek veya Bakanlıkça yetkilendirilmiş kurum ve kuruluşlardan bu amaçla hizmet satın almakla yükümlüdürler. Bu konuyla ilgili usûl ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.» 21/11/2013 tarih ve 28838 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan «Çevre Görevlisi, Çevre Yönetim Birimi Ve Çevre Danışmanlık Firmaları Hakkında Yönetmelik» 5/3. maddesi gereği; Çevre İznine tabi Tesisleri olan Belediyeler bir çevre görevlisini sürekli istihdam etmek veya çevre yönetim birimi kurmak veya çevre danışmanlık firmalarından çevre yönetimi hizmeti almak zorundadır.
* ÇEVRE GÖREVLİSİ ÇALIŞTIRMA, ÇEVRE YÖNETİM BİRİMİ KURMA VE ÇEVRE YÖNETİM HİZMETİ SATIN ALMA KRİTERLERİ Ek-1 listesinde yer alan faaliyet veya tesisler çevre yönetim birimi kurmak yada çevre yönetimi hizmeti satın almak Ek-2 listesinde yer alan faaliyet veya tesisler çevre görevlisi istihdam etmek, çevre yönetim birimi kurmak yada çevre yönetimi hizmeti satın almak OSB Yönetimleri çevre görevlisi istihdam etmek, çevre yönetim birimi kurmak yada çevre yönetimi hizmeti satın almak
Çevre Yönetim Birimi: Denetime/İzne tâbi kurum, kuruluş veya işletmelerin faaliyetlerinin mevzuata uygunluğunu, alınan tedbirlerin etkili olarak uygulanıp uygulanmadığını değerlendiren, tesis içi yıllık iç tetkik programları düzenleyen birimi ifade eder. Çevre Yönetim Biriminin Nitelikleri: En az bir tanesi çevre mühendisi veya çevre mühendisliği alanında yüksek lisans ve üzeri eğitim almış çevre görevlisi olmak üzere en az iki çevre görevlisinin sürekli olarak istihdam edilmesi zorunludur. Çevre yönetim birimi kuran tesis veya faaliyetler Bakanlıktan onay almak zorundadır. Aynı vergi numarasına sahip tesis veya faaliyetler, tek çevre yönetim birimi ile de çevre yönetim faaliyetlerini yürütebilir. Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü
ÇEVRE YÖNETİM BİRİMİ OLMAMASI DURUMUNDA İDARİ YAPTIRIMLAR 2872 Sayılı Çevre Kanunun 20/m maddesi kapsamında; Bu Kanunun Ek-2. maddesinde öngörülen yükümlülüğün yerine getirilmemesi durumunda; Çevre yönetim birimini kurmayan ya da Bakanlıkça yetkilendirilmiş firmalardan hizmet almayan Ek-1 Tesislerine; 11.619 TL Çevre görevlisi bulundurmayan ya da Bakanlıkça yetkilendirilmiş firmalardan hizmet almayan Ek-2 Tesislerine; 7.746 TL idari para cezası uygulanır!!!
İlginiz ve Sabrınız İçin Teşekkürler. Sami AKÇA Y. Biyolog Tel : (236) 233 26 70 73 Faks : (236) 233 17 90 Web : www.csb.gov.tr/iller/manisa E-posta : sami.akca@csb.gov.tr