ÜLKEMİZDE DAMAR ERİŞİM YOLU SORUNLARI Fatma GEDİKLİ İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastanesi
Bir Hemodiyaliz Hastası için damar yolunun önemini hepimiz çok iyi biliyoruz.
Gözünüz gibi koruyun Kimse dokunmasın!! Yaşama Bağlayan yol. Aman Dikkat!! Vs vs.. vs.
MADEM Kİ; Hemodiyaliz hastalarında Damar Erişim Yolu bu kadar önemli. Gereken önem gösterilebiliyor mu? GÖSTERİLEMİYORSA, sebepleri nelerdir? Bunu burada 2. kez masaya yatıralım istedik.
İYİ BİR DAMAR YOLU NASIL OLMALIDIR? İyi gelişmiş Yeterli kan akımı olan Hastanın hareketini kısıtlamayan Güvenilir Problem çıkarmayan Uzun süre kullanılabilmeli Etkin bir hemodiyaliz yapılabilmeli ve En önemlisi yaşam kalitesini daha üst düzeylere çıkarabilecek nitelikte olmalıdır.
ÖYLEYSE: Tüm bu saydıklarımızı ancak ve ancak AVfistül ile sağlayabiliriz.. Bu yüzden ekip olarak öncelikle KATETERE HAYIR diyebilmeliyiz.
BAŞARIYA GİDEN YOL: Uyum içinde çalışan iyi bir ekipten geçer; Diyaliz hemşiresi Nefrolog Radyoloji uzmanı Damar cerrahı
SORUNLAR SORUNLAR SORUNLAR: Yaşanan sıkıntılar hemen çözülecek türden değil. Hepimiz biliyoruz ki sorunlar, en üstlerden başlıyor. Gönül isterdi ki burada üst düzey yetkili birileri de olsun. Sorunlar böylece, belki de tek bir ağızdan daha kolay iletilebilirdi.
SORUNLAR SORUNLAR SORUNLAR: Diyaliz öncesi eğitim yetersizliği Diyaliz öncesi damar yollarının korunması ve bakımda geç kalınması Hastanın nefrolog ve damar cerrahına sevki Yasalar, yönetmelikler Post-operatif değerlendirmede yaşanan sıkıntılar.
SORUNLAR SORUNLAR SORUNLAR KBY hastası ile ilgili sorunlar Hekimlerle ilgili sorunlar Cerrahi sorunlar Hemşirelik uygulamaları ile ilgili sorunlar
KBY HASTASI İLE İLGİLİ SORUNLAR: Damar yolu sorunları Diyabetik hasta grubu Hipotansif hasta grubu Ek olarak, sistemik veya onkolojik bir hastalığı olanlar Obesite.
HEMŞİRELİK UYGULAMALARI İLE İLGİLİ SORUNLAR: Deneyim eksikliği Hemşire ve diğer yardımcı sağlık personelinin eksikliği Merkezlerde hemşire ve teknikerin hızlı sirkülasyonu Yoğun iş yükü (çok hastaya az hemşire bakması gibi) Kendine aşırı güven!!! İletişim eksikliği Acil hasta sayısının fazlalığı(eğitim-araştırma hastanelerinde) Eğitim - bilgi eksikliği.
HEKİMLERLE İLGİLİ SORUNLAR: Yoğun iş yükü, akademik iş fazlalığı Yeterli sorgulama yapılamaması (önceki damar yolları hakkında) İletişim eksikliği / yokluğu ( diğer sağlık personeli veya diğer merkez ile ) Hastanın geçmişi ile ilgili anamnez eksikliği.
CERRAHİ SORUNLAR: Damar yolu cerrahına ulaşmada yaşanan güçlükler Cerraha ulaşılmış olsa da, AVfistül dışında AVgreft ameliyatının çok dikkate alınmaması Uzun randevular verilmesi Deneyim eksikliği (asistanların yapması) Hastalara distalden değil de direkt olarak en kolay bölgeden fistül açılması Ameliyat sonrası danışmanlık yapacak cerrah bulunamaması AVfistül veya AVgreft açılmadan önce yeterli anamnez alınmaması Önceki katater açılmış bölgelerle aynı koldan fistül açılması Görüntüleme işlemi yapılmadan AVfistül ve AVgreft açılması.
DİĞER SORUNLAR: Eksik ya da yanlış sağlık politikaları Kurumlar arası farklı uygulamalar olması Hastanelerde tıbbi ve sarf malzeme, araç / gereç eksikliği ya da kurum tarafından sınırlama getirilmiş olması İş yükü fazlalığı Nitelikli ve yetişmiş Sağlık Personeli yetersizliği
SORUNLAR ÇOK Peki NASIL ÇÖZERİZ?
Öncelikle Damar Yolu Ekibi kavramı geliştirilmeli Ekip doğru kişilerden oluşmalı Yasalar ve yönetmelikler bunu desteklemeli Diyaliz öncesi hasta eğitimi hızlanmalı ve damar yollarının korunmasına önem verilmeli Hastanın doğru zamanda ve doğru cerraha sevki yapılmalı Önce AVfistül sonra AVgreft açılmalı Kateter sadece ve sadece zorunlu hallerde takılmalı.
Günler geçtiği halde hala kateterle diyalize giren hastalar sorgulanmalı Kateter takılarak gün kurtarılmaya çalışılmamalı Kateterin, hastanın diyalizde yaşam ömrünü kısalttığı ekip tarafından unutulmamalı Diyaliz ekibini ve özellikle hemşireleri çok fazla yorduğu çok iyi bilinmeli.
Operasyondan sonra yeterli bilgi akışı doğru kişiye verilmeli Egzersiz uygulamasına geçiş süreci anlatılmalı Hastaya koruma ve bakım konusunda tekrar tekrar bilgi verilmeli Heparin uygulaması ne zaman olmalı, kısıtlamaya gerek var mı? Sorgulanmalı. Diyaliz hemşireleri fistül operasyonlarına girmeli mi? Sağlık politikaları tekrar gözden geçirilmeli Ülkede tüm merkezler aynı politikaları izlemeli Merkezlere yaptırımlar ve cezalar uygulanmalı.
En güvenilir En uzun süreli yol AV FİSTÜL dür. KATETERE HAYIR!!!
TEŞEKKÜRLER.