Basel II Geçiş Süreci Sıkça Sorulan Sorular Soru No: 68 Cevaplanma Tarihi: 21.02.2012 İlgili Hüküm: Konu: Yönetmelik Taslağı 1 4 üncü maddenin üçüncü fıkrası Derecelendirme Notlarının Eşleştirilmesi ve Muadil Denetleme ve Düzenleme Yapısına Sahip Ülkelerin Yetkili Otoriteleri Soru: Kredi kalitesi kademesi eşleştirmesine ilişkin hangi tablo kullanılacaktır? Muadil denetleme ve düzenleme yapısına sahip ülkeler hangileridir? Cevap: Bilindiği üzere Yönetmelik Taslağına göre sermaye yeterliliği hesabında uygulanacak risk ağırlıklarının tespiti için bankalar yetkili derecelendirme kuruluşlarını tayin edebilecekleri gibi herhangi bir derecelendirme kuruluşunu tayin etmeyebileceklerdir. Uygulanacak risk ağırlıklarının tespiti için yetkili derecelendirme kuruluşlarının müşterilerine verdikleri derecelendirme notlarını kullanmak isteyen bankaların, risk sınıfları bazında dikkate alabilecekleri derecelendirme kuruluşları ve bu kuruluşlarca verilen derecelendirme notlarının Yönetmelik taslağında yer alan kredi kalitesi kademelerine eşleştirildiği tablo, aşağıda yer verilen 10.02.2012 tarih ve 4577 sayılı Kurul Kararı nda yer almaktadır. Söz konusu Kurul Kararı na göre; 1) Kurulca yetkilendirilen derecelendirme kuruluşlarının 2 (derecelendirme notunun dikkate alındığı tüm risk sınıfları için) müşterilerine verdiği tüm derecelendirme notları dördüncü kredi kalitesi kademesine eşleştirilmiştir. 1 Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik Taslağı 2 Hâlihazırda söz konusu yetkili derecelendirme kuruluşları şunlardır: a) JCR Avrasya Derecelendirme A.Ş., http://www.jcravrasyarating.com b) İstanbul Uluslararası Derecelendirme Hizmetleri A.Ş., http://www.turkrating.com c) Kobirate Uluslararası Kredi Derecelendirme ve Kurumsal Yönetim Hiz. A.Ş., http://www.kobirating.com 1
2) Yönetmelik taslağının Ek1 inin 6 ve 7 nci fıkraları uygulamasında, Merkezi Yönetimlerden veya Merkez Bankalarından Alacaklar risk sınıfı için Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) tarafından yayımlanan 3 ülke riski sınıflandırması (Country Risk Classification) bankalarca kullanılabilecektir. 27 Ocak 2012 tarihli sınıflandırmanın doğrudan adresi ise şu şekildedir: http://www.oecd.org/dataoecd/47/29/49487829.pdf 3) Sadece, karşı tarafı yurt dışında yerleşik kişi olan alacaklarla sınırlı olmak üzere Kurul Kararı ekinde yer alan beş uluslararası derecelendirme kuruluşunun (Fitch 4, Moody's 5, S&P 6, Japonya JCR 7 ve DBRS 8 ) derecelendirme notlarının ilgili ekte yer alan eşleştirme tablosu dikkate alınarak kullanılması mümkündür. Bu durum, Kurul Kararı gereğince sadece a) Bankalar ve Aracı Kurumlardan Alacaklar b) Bölgesel Yönetimlerden ve Yerel Yönetimlerden Alacaklar c) İdari Birimlerden ve Ticari Olmayan Girişimlerden Alacaklar ç) Çok Taraflı Kalkınma Bankalarından Alacaklar d) Kurumsal Alacaklar risk sınıfları için geçerlidir. 4) Yönetmelik taslağında yer alan muadil denetleme ve düzenleme yapısına sahip yabancı ülkeler ifadesiyle BaselII uygulamasına geçmiş olan tüm ülkeler kastedilmektedir. Yönetmelik taslağında muadil denetleme ve düzenleme yapısına sahip yabancı ülkelerin yetkili otoritelerinin tercihine dayalı uygulamalarda, ülkelerin BaselII yi uygulayıp uygulamadığı ve ülkelerin ilgili otoritelerinin tercihlerinin ne şekilde olduğu hususları Kurum tarafından takip edilmeyecek olup bankalarca takip edilecektir. Dolayısıyla, muadil denetleme ve düzenleme yapısına sahip yabancı ülkelerin yetkili otoritelerinin tercihlerine dayalı uygulamaları dikkate alan bankaların, ilgili ülkenin BaselII uygulamasına geçtiğini ve söz konusu otoritenin tercihini tevsik edici belgeleri Kuruma ibraz etmesi gerekmektedir. 3 http://www.oecd.org/document/49/0,2340,en_2649_34171_1901105_1_1_1_1,00.html 4 Fitch Ratings Ltd., http://www.fitchratings.com 5 Moody's Investor Service Inc., http://www.moodys.com 6 Standards and Poor's Corp., http://www.standardandpoors.com 7 Japan Credit Rating Agency Ltd., http://www.jcr.co.jp 8 DBRS Ratings Ltd., http://www.dbrs.com 2
Karar Sayısı: 4577 Karar Tarihi: 10.02.2012 Kurul Başkanlığının 09.02.2012 tarihli yazısı ekinde gönderilen 07.12.2011 tarih ve B.02.1.BDK.0.06.00.00010.01/[4/2]25191 sayılı yazı ve eklerinin incelenmesi sonucunda; Kurulun 24.02.2011 tarihli ve 4099 sayılı Kurul Kararı çerçevesinde uygulanan Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik Taslağı (Taslak Yönetmelik) kapsamında; 1 Derecelendirme Kuruluşlarının Yetkilendirilmesine ve Faaliyetlerine İlişkin Esaslar Hakkında Yönetmelik çerçevesinde yetkilendirilen derecelendirme kuruluşlarının müşterilerine verdiği tüm derecelendirme notlarının dördüncü kredi kalitesi kademesine eşleştirilmesine, 2 Taslak Yönetmeliğin Ek1 inin 6 ve 7 nci fıkraları uygulamasında, Merkezi Yönetimlerden veya Merkez Bankalarından Alacaklar risk sınıfı için Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) tarafından yayımlanan ülke riski sınıflandırmasının bankalarca kullanılabilmesine, 3 Karşı tarafı yurt dışında yerleşik kişi olan alacaklarla sınırlı olarak, a) Bankalar ve Aracı Kurumlardan Alacaklar b) Bölgesel Yönetimlerden ve Yerel Yönetimlerden Alacaklar c) İdari Birimlerden ve Ticari Olmayan Girişimlerden Alacaklar ç) Çok Taraflı Kalkınma Bankalarından Alacaklar d) Kurumsal Alacaklar risk sınıfları için ekte yer alan uluslararası derecelendirme kuruluşları ile sınırlı olmak üzere bu kuruluşlarının verdikleri derecelendirme notlarının kullanılabilmesine ve verdikleri notların aynı ekte yer alan eşleştirme tablosu kullanılarak kredi kalitesi kademelerine eşleştirilmesine, 3
4 Taslak Yönetmelikte muadil denetleme ve düzenleme yapısına sahip yabancı ülkelerin yetkili otoritelerinin tercihlerine dayalı uygulamalarda, BaselII uygulamasına geçmiş olan tüm ülkelerin muadil denetleme ve düzenleme yapısına sahip ülke olarak kabul edilmesine, bankaların bu tercihlere dayalı uygulamalardan yararlanmasının ilgili ülkenin BaselII uygulamasına geçtiğine ve ilgili ülke tercihine yönelik tevsik edici belgeleri Kuruma ibraz etmesine bağlı tutulmasına, karar verilmiştir. 4
Ek: Eşleştirme Tablosu Eşleştirilecek Derecelendirmeler Uzun vadeli kredi derecelendirmeleri Kısa vadeli kredi derecelendirmeleri Uzun vadeli menkul kıymetleştirme pozisyonları için derecelendirmeler Kısa vadeli menkul kıymetleştirme pozisyonları için derecelendirmeler Kolektif yatırım kuruluşlarına ilişkin eşleştirme Kredi Kalitesi Kademesi Fitch Moody's S&P Japonya JCR 1 AAA ilâ AA Aaa ilâ Aa3 AAA ilâ AA AAA ilâ AA AAA ilâ AA (düşük) 2 A+ ilâ A A1 ilâ A3 A+ ilâ A A+ ilâ A A (yüksek) ilâ A (düşük) 3 BBB+ ilâ BBB Baa1 ilâ Baa3 BBB+ ilâ BBB BBB+ ilâ BBB BBB (yüksek) ilâ BBB (düşük) 4 BB+ ilâ BB Ba1 ilâ Ba3 BB+ ilâ BB BB+ ilâ BB BB (yüksek) ilâ BB (düşük) 5 B+ ilâ B B1 ilâ B3 B+ ilâ B B+ ilâ B B (yüksek) ilâ B (düşük) 6 CCC+ ve aşağısı Caa1 ve aşağısı CCC+ ve aşağısı CCC ve aşağısı CCC (yüksek) ve aşağısı 1 F1+ ilâ F1 P1 A1+ ilâ A1 J1 R1 (yüksek) ilâ R1 (düşük) 2 F2 P2 A2 J2 R2 (yüksek) ilâ R2 (düşük) 3 F3 P3 A3 J3 R3 DBRS 4 F3 aşağısı NP A3 aşağısı J3 aşağısı R3 aşağısı 5 6 1 AAA ilâ AA Aaa ilâ Aa3 AAA ilâ AA AAA ilâ AA (düşük) 2 A+ ilâ A A1 ilâ A3 A+ ilâ A A (yüksek) ilâ A (düşük) 3 BBB+ ilâ BBB Baa1 ilâ Baa3 BBB+ ilâ BBB BBB (yüksek) ilâ BBB (düşük) 4 BB+ ilâ BB Ba1 ilâ Ba3 BB+ ilâ BB BB (yüksek) ilâ BB (düşük) 5 B+ ve aşağısı B1 ve aşağısı B+ ve aşağısı B (yüksek) ve aşağısı 1 F1+ ilâ F1 P1 A1+ ilâ A1 R1 (yüksek) ilâ R1 (düşük) 2 F2 P2 A2 R2 (yüksek) ilâ R2 (düşük) 3 F3 P3 A3 R3 Diğerleri F3 aşağısı NP A3 aşağısı R3 aşağısı 1 AAA ilâ AA Aaa ilâ Aa3 2 A+ ilâ A A1 ilâ A3 3 BBB+ ilâ BBB Baa1 ilâ Baa3 4 BB+ ilâ BB Ba1 ilâ Ba3 5 B+ ilâ B B1 ilâ B3 6 CCC+ ve aşağısı Caa1 ve aşağısı FCQR: AAAf ilâ AAf; PSFR: AAAm ilâ AAm FCQR: A+f ilâ Af; PSFR: A+m ilâ Am FCQR: BBB+f ilâ BBBf; PSFR: BBB+m ilâ BBBm FCQR: BB+f ilâ BBf; PSFR: BB+m ilâ BBm FCQR: B+f ilâ Bf; PSFR: B+m ilâ Bm FCQR: CCC+f ve aşağısı; PSFR: CCC+m ve aşağısı FCQR: Fon Kredi Kalitesi Derecelendirmeleri (İng. Fund Credit Quality Ratings) PSFR: Anapara İstikrar Fon Derecelendirmeleri (İng. Principal Stability Fund Ratings) 5