ODYOLOJİ NEDİR?
Odyoloji İşitme bilimi 1927 de ABD de işitme konuşma ile ilgili meslek sahipleri «American Academy of Speech Correction» adı altında örgütlenmişlerdir Aynı kuruluş 1947 yılında «American Speech and Hearing Association» adını almıştır. Bu kuruluş, odyolog, eğitim odyoloğu ve konuşma-dil terapistlerinden oluşan 45000 den fazla üyeye sahip Odyoloji terimi ilk olarak 1940 yılında ABD de hükümet kararı ile profesyonel kullanıma girmiştir, mesleki görev ve yetkileri tanımlanmıştır
Odyolog «Odyolog, diagnostik inceleme, habilitatif ve rehabilitatif yaklaşım ve işitme ile ilgili araştırmada ihtisaslaşmış kişidir» Gerek görülen durumlarda işitme kayıplı hastaya işitme aleti ve diğer amplifikasyon modelleri içerisinde en uygununu seçer Cihazın hastaya adaptasyonundan birinci sorumlu kişi Odyometrik neticeleri eğitim, medikal, sosyal ve davranım bilgisi gibi diğer tanısal testlerle koordine eder Hastanın tüm davranım şeklini inceleyerek geliştirilmiş özel testler kullanarak organik ve organik olmayan bozukluklar arasında ayrım yapar
Odyolog Danışma, rehberlik, işitsel eğitim, dudaktan okuma ve konuşmanın korunmasını içeren habilitatif ve rehabilitatif programları planlar, yönetir, yürütür ve yer alır İşitme sisteminin fizyolojisi, patolojisi, biyofiziği ve psikofiziği ile ilgili araştırmalar yapabilir Klinik veya araştırma yöntemleri ve aletleri düzenleyebilir veya geliştirebilir Eğitim, tıp veya diğer meslek gruplarına konsültan olarak katılabilir Odyoloji bilimini ve sanatını öğretebilir ve bilimsel projeleri yönetir Endüstriyel odyoloji, geriatrik odyoloji, pediatrik odyoloji ve araştırma odyolojisi alanlarında uzmanlaşabilir Bilimsel yayınlarda «odyoloji» ve «odyolog» kavramlarının kullanımı ilk 1946 yılına dayanır
Odyometre İlk odyometrelerin kullanımı 1920 yılında, ilk modern odyometre 1937 yılında, ilk otomatik odyometre 1947 yılında kullanıma başlamıştır İşitme hassasiyetini ölçmek için tasarlanan odyometreler, normal işiten bireyler üzerinde yapılan çalışmalara dayalı olarak ulusal ve uluslararası standartlara göre düzenlenmiştir (ASA, ISO, ANSI) İşitmenin değerlendirilmesinde işitme eşiklerinin ölçümünün yanında konuşma testleri de kullanılmaktadır. İlk konuşma odyometresi, 1929 yılında geliştirilmiştir
İşitme kayıplarının tanısı ve diğer patolojilerden ayırt edilebilmesi için objektif ve sübjektif testlere ihtiyaç vardır Elektroakustik İmpedansmetre ilk 1946 da orta kulak patolojilerinde kullanılan, 1970 li yıllardan sonra daha gelişmiş olarak kullanılan objektif değerlendirme yöntemlerinden 1969 yılında İşitsel Uyarılmış Cevap Odyometresi Otoakustik Emisyon koklea tarafından üretilen seslerin kulak kanalından ayırt edilebilmesini sağlar
İşitme kaybının erken tanısı özellikle bebek ve küçük çocuklarda konuşma ve dil gelişimi bakımından oldukça önemlidir Günümüzde, işitme kayıpları işitme taraması programları ile erken dönemde tanılanabilmektedir 1999 da, Amerikan Pediatri Akademisi ulusal tarama testinin üç aydan önce, müdahalenin ise 6 aydan önce yapılmasını önermiştir Medikal ve cerrahi girişimle tedavi edilemeyen işitme kayıplı bireylerde işitme kazancının arttırılmasında işitme cihazları kullanılmaktadır İşitme cihazından yarar görmeyen bilateral ileri-çok ileri derecede işitme kaybı olan bebek, çocuk ve yetişkinlerde cerrahi girişimle uygulanan koklear implantlar son on yılda öne çıkmıştır
Türkiye de Odyoloji Ülkemizde odyoloji eğitimi ilk 1968 yılında, Hacettepe Üniversitesinde Mezuniyet Sonrası Eğitimi Fakültesine bağlı olarak Kulak Burun Boğaz Kliniği Koordinatörlüğünde başlamıştır Lisansüstü eğitim programları 2010 yılından itibaren lisans düzeyinde Odyoloji bölümleri açılmaya başlanmış 22 Mayıs 2014 tarihinde Odyologların görev tanımları Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanan Sağlık Meslek Mensupları ile Sağlık Hizmetlerinde Çalışan Diğer Meslek Gruplarının İş ve Görev Tanımlarına Dair Yönetmelik kapsamında Resmi Gazete de yayınlanmıştır
Odyolog İşitme ve denge ile ilgili hastalıkların tanısında uzman hekimin yönlendirmesiyle tanısal testlerin gerçekleştirilmesi ve rehabilitasyonu ile işitme rehabilitasyonu için kullanılacak cihazların belirlenmesi, seçimi ve programlanmasını yapar İşitme sağlığının korunması ve işitme kaybının önlenmesine yönelik çalışmalar yapar İşitme tarama programlarında görev alırve bu programdaki testleri yapar Gürültü ölçümlerini yaparak işitmenin korunması hakkında gerekli önerilerde bulunur Cerrahi işlemler sırasında cerrahın gerekli görmesi durumunda işitme ve denge ile ilgili sinir monitörizasyonu yapar Kulağa implante edilen cihazlarda ameliyat sırasında ve sonrasında cihaz ayarlamalarını yapar İşitsel algı değerlendirmesi ve rehabilitasyonu yapar İşitme ile ilgili eğitim programlarının hazırlanmasında görev alır
Odyoloji ve Konuşma Bozuklukları Uzmanlarının Çalışma Alanları Odyolojik değerlendirmeler Elektrofizyolojik ölçüm ve değerlendirmeler İşitme cihazı ve koklear implant uygulaması, adaptasyonu ve oryantasyonu Tinnutus tanı ve tedavisi Konuşma ve ses bozukluklarında tanı, değerlendirme ve terapi uygulamaları Vestibüler sistem değerlendirme ve terapi programı
Eğitim Odyologları İşitme ve konuşma engelli çocukların değerlendirme ve özel eğitimlerini gerçekleştirmek için özel bir meslek grubu ihtiyacı ortaya çıkmıştır Bu nitelikte uzmanları yetiştirmek için Eğitim Odyolojisi yüksek lisans ve doktora programları açılmıştır Bu programların temel amacı işitme ve konuşma bozukluğu olan, bebek, çocuk ve yetişkin hasta grubunun iletişim becerilerinin değerlendirilmesi, uygun rehabilitasyon programlarının belirlenerek uygulanmasıdır
Eğitim Odyologlarının Çalışma Alanları İşitme kayıpları İşitsel işlemleme bozukluğu İşitsel nöropati Konuşma gecikmesi Çocuklarda gelişimsel/kazanılmış dil ve konuşma bozuklukları