İÇİNDEKİLER SUNUŞ GİRİŞ Stratejik Planlamanın Hukuki Çerçevesi Stratejik Planlamanın Tanımı Stratejik Planda Yer Alması Gereken Temel Unsurlar Stratejik planlamanın temel adımları (tablo) HAZIRLIK ÇALIŞMALARI DURUM ANALİZİ 1. Tarihi Gelişim 2. Yasal Yükümlülükler ve Mevzuat Analizi 3. Faaliyet Alanları ile Ürün ve Hizmetlerin Belirlenmesi 4. Paydaş Analizi 5. Kuruluş İçi Analiz 6. Çevre Analizi PLANLAMA 1. Misyon, Vizyon, Temel Değerler 2. Stratejik Amaçlar ve Hedefler 3. Maliyetlendirme EKLER
SUNUŞ Kamu mali yönetimi ve kontrol sistemi konusunda dünyadaki gelişmelere paralel şekilde bütçelerin hazırlanması ve uygulanması sürecinde etkinliğin artırılması amacıyla, plan-bütçe ilişkisinin güçlendirilerek stratejik planların kamu idareleri tarafından hazırlanması ve bütçelerin bu plana dayandırılmaları sağlanmaya çalışılmıştır. 2003 yılında yürürlüğe giren 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun Stratejik Planlama ve Performans Esaslı Bütçeleme başlıklı 9 uncu maddesinde, Kamu İdarelerinin kalkınma planları, programları, ilgili mevzuat ve benimsedikleri temel ilkeler çerçevesinde geleceğe ilişkin misyon ve vizyonlarını oluşturarak, stratejik amaçlar ve ölçülebilir hedefler saptamak, performanslarını önceden belirlenmiş olan göstergeler doğrultusunda ölçmek ve bu sürecin izleme ve değerlendirilmesini yapmak amacıyla katılımcı yöntemlerle stratejik plan hazırlayacakları ve bütçelerini bu planda yer alan misyon, vizyon amaç ve hedeflerle uyumlu olarak belirleyecekleri düzenlenmiştir. Stratejik plan ; sınırlı kaynaklarla vatandaşlara ihtiyaç duydukları hizmetler sunulurken, önceliklerin belirlenmesi ve verimlilik ile etkinliğin sağlanması noktasında kaynakların stratejik önceliklere yönlendirilebilmesi için kullanılan temel bir araçtır. Hazırlık sürecinde İlimizin ihtiyaçları tespit edilmiş, öncelikli olanlar dikkate alınarak Stratejik Plana yansıtılmıştır. İlimizin refahı ve huzuru ile sürdürülebilir bir kalkınmanın devam ettirilmesi amacıyla hizmetlerimiz 2010 2014 Stratejik Planı doğrultusunda kesintisiz ve süratli bir şekilde devam ettirilmektedir. Yeni plan döneminde de, İdaremizin misyon - vizyon ve temel ilkeleri göz önünde bulundurularak, ulaşmayı arzu ettiğimiz gelecek doğrultusunda belirlenen amaç ve hedeflerin gerçekleştirilebilmesi için azim ve kararlılıkla çalışmalara devam edilecektir. Osmaniye İl Özel İdaresinin 2015 2019 Stratejik Planının ilimiz ve ülkemiz için faydalı olmasını temenni ediyorum Kerem AL Vali 2
SUNUŞ Yerinden yönetim anlayışının öne çıktığı günümüzde, kaynakları etkin ve verimli kullanarak Osmaniye mize kaliteli hizmet vermek hepimizin ortak amacıdır. Günümüz kamu yönetimi anlayışının gereği olarak, sürece demokratik katılımı eklemek, şeffaf ve hesap verebilen bir yönetim oluşturulmasını sağlamak amacıyla yürürlüğe konulan, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu, il özel idareleri için stratejik planı bir zorunluluk olarak öngörmektedir. Bütçe hazırlama ve uygulama sürecinde mali disiplini sağlamak, kaynakları stratejik önceliklere göre dağıtmak, bu kaynakların etkin kullanılıp kullanılmadığını izlemek ve bunun üzerine kurulu bir hesap verme sorumluluğu geliştirmek Kurumumuzun temel başlıkları olarak karşımızda durmaktadır. Planlı hizmet sunumu, yatırım perspektifi geliştirme, belirlenen politikaları somut iş programlarına ve bütçelere dayandırma ile uygulamayı etkili bir şekilde izleme ve değerlendirmeye sağlamaya yönelik olarak stratejik planlama temel bir araç işlevindedir. İl Özel İdare miz, Osmaniye'nin tüm bileşenleri ile işbirliği içinde, sahip olduğu kaynakları tasarruflu ama isabetli biçimde kullanarak, hizmet vermeye yeni stratejik plan döneminde de devam edecektir. 2015 2019 Stratejik Planı nın hazırlanmasındaki çalışmalarından dolayı stratejik planlama ekibimize teşekkür ediyorum. Stratejik Planın Osmaniye'mize, Halkımıza ve Kurumumuza hayırlı olmasını en içten duygularımla temenni ederim. Mehmet YANIK Genel Sekreter 3
GİRİŞ Kamu kesiminin mali ve idari sorunları dikkate alındığında kamu idarelerinin faaliyetlerini planlı bir şekilde yerine getirmeleri giderek önem kazanmaktadır. Kamu yönetimi ve kamu mali yönetimi reformları çerçevesinde, makro düzeyde bütçe hazırlama ve uygulama sürecinde mali disiplini sağlamak, kaynakları stratejik önceliklere göre dağıtmak, bu kaynakların etkin kullanılıp kullanılmadığını izlemek ve bunun üzerine kurulu bir hesap verme sorumluluğu geliştirmek temel başlıklar olarak ortaya çıkmıştır. Kamu idarelerinin planlı hizmet sunumu, politika geliştirme, belirlenen politikaları somut iş programlarına ve bütçelere dayandırma ile uygulamayı etkili bir şekilde izleme ve değerlendirmelerini sağlamaya yönelik olarak stratejik planlama temel bir araç olarak benimsenmiştir. Stratejik planlama; bir yandan kamu mali yönetimine etkinlik kazandırırken, diğer yandan kurumsal kültür ve kimliğin gelişimine ve güçlendirilmesine destek olacaktır. Ulusal düzeydeki kalkınma planları ve stratejiler çerçevesinde kamu idarelerince hazırlanacak olan stratejik planlar; programlar, sektörel ana planlar, bölgesel planlar ve il gelişim planları ile birlikte genel olarak planlama ve uygulama sürecinin etkinliğini artıracak ve kaynakların rasyonel kullanımına katkıda bulunacaktır Stratejik Planlamanın Hukuki Çerçevesi : 10/12/2003 tarih ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununda yer alan stratejik planlamaya ilişkin hükümler 01/01/2005 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 5018 sayılı Kanunda stratejik plan, kamu idarelerinin orta ve uzun vadeli amaçlarını, temel ilke ve politikalarını, hedef ve önceliklerini, performans ölçütlerini, bunlara ulaşmak için izlenecek yöntemler ile kaynak dağılımlarını içeren plan olarak tanımlanmıştır. Kanunda, kamu idarelerine kalkınma planları, programlar, ilgili mevzuat ve benimsedikleri temel ilkeler çerçevesinde geleceğe ilişkin misyon ve vizyonlarını oluşturmak, stratejik amaçlar ve ölçülebilir hedefler saptamak, performanslarını önceden belirlenmiş olan göstergeler doğrultusunda ölçmek ve uygulamanın izleme ve değerlendirmesini yapmak amacıyla katılımcı yöntemlerle stratejik plan hazırlama görevi verilmiştir. 4
5018 sayılı Kanunun yanı sıra 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanununda, il genel meclisinin görevleri arasında stratejik planı görüşmek ve karara bağlamak bulunmaktadır. İl encümeninin görevlerinden biri, stratejik planı inceleyip il genel meclisine görüş bildirmektir. Valinin görevlerinden biri de il özel idaresini stratejik plana uygun olarak yönetmektir. Kanuna göre vali, mahalli idareler genel seçimlerinden itibaren altı ay içinde, kalkınma plan ve programları ile varsa bölge planına uygun olarak stratejik plan ve ilgili olduğu yıl başından önce de yıllık performans planı hazırlayıp il genel meclisine sunmakla yükümlüdür. Stratejik plan, varsa üniversiteler ve meslek odaları ile konuyla ilgili sivil toplum örgütlerinin görüşleri alınarak hazırlanacak ve il genel meclisinde kabul edildikten sonra yürürlüğe girecektir. Stratejik plan ve performans planı bütçenin hazırlanmasına esas teşkil edecek ve il genel meclisinde bütçeden önce görüşülerek kabul edilecektir. 5018 sayılı Kanunda, stratejik plan hazırlamakla yükümlü olacak kamu idarelerinin ve stratejik planlama sürecine ilişkin takvimin tespitine, stratejik planların kalkınma planı ve programlarla ilişkilendirilmesine yönelik usul ve esasların belirlenmesine Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı yetkili kılınmıştır. Bu çerçevede hazırlanan Kamu İdarelerinde Stratejik Planlamaya İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik 26 Mayıs 2006 tarihli Resmi Gazetede yayımlanmıştır. Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı tarafından kamu idarelerine stratejik planlama sürecinde yol göstermek, stratejik planlama süreci ve stratejik planların kapsam ve içeriği konusunda genel bir çerçeve sunmak üzere Kamu İdareleri İçin Stratejik Planlama Klavuzu hazırlamıştır. Kamu idareleri, ortaya konan ana ilkelere ve bu kılavuzun genel yapısına bağlı kalmakla birlikte, ana ve alt başlıkları kendi özelliklerini de dikkate alarak şekillendireceklerdir. Kuruluşların bu kılavuza uygun şekilde hazırlayacakları stratejik planlar, kaynakların stratejik önceliklere göre dağıtılması hususunda makro, sektörel ve bölgesel kriterler ile birlikte yönlendirici/referans belgeler olacaktır. Stratejik Planlamanın Tanımı : Stratejik planlama, kuruluşun bulunduğu nokta ile ulaşmayı arzu ettiği durum arasındaki yolu tarif eder. Kuruluşun amaçlarını, hedeflerini ve bunlara ulaşmayı mümkün kılacak yöntemleri belirlemesini gerektirir. Uzun vadeli ve geleceğe dönük bir bakış açısı taşır. Kuruluş bütçesinin stratejik planda ortaya konulan amaç ve hedefleri ifade edecek şekilde hazırlanmasına, kaynak tahsisinin önceliklere dayandırılmasına ve hesap verme sorumluluğuna rehberlik eder. 5
Bu çerçevede stratejik planlama: Sonuçların planlanmasıdır: Girdilere değil, kamu hizmetleri ile elde edilecek sonuçlara odaklıdır. Değişimin planlanmasıdır: Değişimin istenilen yönde olabilmesini sağlamaya gayret eder ve değişimi destekler. Dinamiktir ve geleceği yönlendirir. Düzenli olarak gözden geçirilmesi ve değişen şartlara göre uyarlanması gerekir. Gerçekçidir: Arzu edilen ve ulaşılabilir bir geleceği resmeder. Kaliteli yönetimin aracıdır: Disiplinli ve sistemli bir şekilde, bir kuruluşun kendisini nasıl tanımladığını, neler yaptığını ve yaptığı şeyleri niçin yaptığını değerlendirmesi, şekillendirmesi ve bunlara rehberlik eden temel kararları ve eylemleri üretmesidir. Hesap verme sorumluluğuna temel oluşturur: Sonuçların nasıl ve ne ölçüde gerçekleştirildiğinin izlenmesine, değerlendirilmesine ve denetlenmesine temel oluşturur. Katılımcı bir yaklaşımdır: Stratejik planlama sürecinin kuruluşun en üst düzey yetkilisi tarafından tam olarak desteklenmesi şarttır. Bununla beraber, ilgili tarafların, diğer yetkililerin, idarecilerin ve her düzeydeki personelin katkısı, ortak çabası ve desteği olmaksızın, stratejik planlama başarıya ulaşamaz. Stratejik planlama, özetle, bir kuruluşun aşağıdaki dört temel soruyu cevaplandırmasına yardımcı olur: 1-Neredeyiz? 2-Nereye gitmek istiyoruz? 3-Gitmek istediğimiz yere nasıl ulaşabiliriz? 4-Başarımızı nasıl takip eder ve değerlendiririz? Yukarıda belirtilen sorulara verilen cevaplar stratejik planlama sürecini oluşturur. Neredeyiz? sorusu, kuruluşun faaliyetini gerçekleştirdiği iç ve dış ortamın kapsamlı bir biçimde incelenmesini ve değerlendirilmesini içeren durum analizi yapılarak cevaplandırılır. 6
Nereye gitmek istiyoruz? sorusunun cevabı ise; kuruluşun varoluş nedeninin öz bir biçimde ifade edilmesi anlamına gelen misyon; ulaşılması arzu edilen geleceğin kavramsal, gerçekçi ve öz bir ifadesi olan vizyon; kuruluşun faaliyetlerine yön veren ilkeler; ulaşılması için çaba ve eylemlerin yönlendirileceği genel kavramsal sonuçlar olarak tanımlanabilecek amaçlar ve amaçların elde edilebilmesi için ulaşılması gereken ölçülebilir sonuçlar anlamına gelen hedefler ortaya konularak verilir. Amaçlar ve hedeflere ulaşmak için takip edilecek yollar ve kullanılacak yöntemler olan stratejiler Gitmek istediğimiz yere nasıl ulaşabiliriz? sorusunu cevaplandırır. Son olarak, yönetsel bilgilerin derlenmesi ve plan uygulamasının raporlanması anlamındaki izleme ve alınan sonuçların daha önce ortaya konulan misyon, vizyon, temel değerlerler, amaçlar ve hedeflerle ne ölçüde uyumlu olduğunun, kısaca performansın değerlendirilmesi ve buradan elde edilecek sonuçlarla planın gözden geçirilmesini ifade eden değerlendirme süreci ise Başarımızı nasıl takip eder ve değerlendiririz? sorusunu cevaplandırır. Stratejik Planda Yer Alması Gereken Temel Unsurlar: Durum analizi (özet) Katılımcılığın nasıl sağlandığına ilişkin açıklama Misyon, vizyon, temel değerler En az bir amaç Her amacın altında en az bir hedef Hedef ölçülebilir şekilde ifade edilememişse ölçüm kriter(ler)i Stratejiler Tüm amaç ve hedefleri içeren beş yıllık tahmini maliyet tablosu HAZIRLIK ÇALIŞMALARI Stratejik planlama, farklı görevlere ve donanımlara sahip bir çok kişiyi bir araya getiren, kuruluş genelinde sahiplenmeyi gerektiren, zaman alıcı bir süreçtir. Stratejik planlama çalışmalarının başarısı büyük ölçüde plan öncesi hazırlıkların yeterli düzeyde yapılmasına bağlıdır. İdaremizde stratejik planlama çalışmalarının başlatıldığı Kamu İdarelerinde Stratejik Planlamaya İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik hükümleri doğrultusunda 28.04.2014 tarih ve 3196 sayılı iç genelge ile duyurulmuştur. Stratejik Planlama çalışmalarının sevk ve idaresini yürütmek, hazırlık programı oluşturmak, tüm çalışma gruplarının hazırlık programı doğrultusunda görevlerini yapmalarını sağlamak üzere Stratejik Planlama Ekibi oluşturulmuştur. 7
Stratejik Plan Hazırlık Toplantısı düzenlenmiş, bu toplantıda gerek stratejik planlama ekibinin gerekse stratejik planlama çalışmalarına katkı verecek dış paydaşların yöneticilerine, stratejik planlamanın temelleri ve hazırlanması süreci konusunda İl Planlama Uzmanı tarafından eğitim verilmiştir. Bu toplantıda ayrıca, planlama sürecinde oluşabilecek ihtiyaçlar tespit edilerek Hazırlık Programı oluşturulmuştur. Toplantıda belirlenen ihtiyaçlar doğrultusunda ve Osmaniye Valiliği koordinasyonu ile İlimizde bulunan çeşitli kurumları kapsayacak şekilde Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Öğretim Görevlileri tarafından 3 gün süren kapsamlı bir stratejik planlama eğitimi verilmiştir. Stratejik planlama sürecinde mevcut durumun tespiti, kullanıcıların vatandaşların beklenti ve memnuniyetlerinin belirlenmesi gibi ihtiyaç duyulan veriler, paydaş kurum ve kuruluşlar ile yararlanıcılardan, anket, mülakat ve araştırma yöntemleri kullanılarak sağlanmıştır. İdare bütçesinden kaynak kullanan birim ve kurumlardan sağlanan veriler ışığında durum analizi çalışmaları yapılmış, durum analizini müteakip amaç ve hedefler belirlenerek bunlara ilişkin maliyetlendirme yapılmıştır. Çalışmalar, Kamu İdarelerinde Stratejik Planlamaya İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik in Hazırlık dönemi ve programı başlıklı 8 inci maddesi gereğince Stratejik Planlama Ekibi tarafından hazırlanan ve hazırlık dönemine ilişkin faaliyetleri ve zaman çizelgesini içeren hazırlık programı doğrultusunda sürdürülerek tamamlanmıştır. DURUM ANALİZİ Stratejik planlama sürecinin ilk adımı olan durum analizi, kuruluşun neredeyiz? sorusuna cevap verir. Kuruluşun geleceğe yönelik amaç, hedef ve stratejiler geliştirebilmesi için öncelikle, mevcut durumda hangi kaynaklara sahip olduğunu ya da hangi yönlerinin eksik olduğunu, kuruluşun kontrolü dışındaki olumlu ya da olumsuz gelişmeleri değerlendirmesi gerekir. Dolayısıyla bu analiz, kuruluşun kendisini ve çevresini daha iyi tanımasına yardımcı olarak stratejik planın sonraki aşamalarından daha sağlıklı sonuçlar elde edilmesini sağlayacaktır. 8
Durum analizi kapsamında aşağıdaki değerlendirmeler yapılmıştır: 1. Tarihi gelişim 2. Kuruluşun yasal yükümlülükleri ve mevzuat analizi 3. Kuruluşun faaliyet alanları ile ürün ve hizmetlerinin belirlenmesi 4. Paydaş analizi (kuruluşun hedef kitlesi ve kuruluş faaliyetlerinden olumlu/olumsuz yönde etkilenenlerin, ilgili tarafların analizi) 5. Kuruluş içi analiz (kuruluşun yapısının, insan kaynaklarının, mali kaynaklarının, kurumsal kültürünün, teknolojik düzeyinin vb. analizi) 6. Çevre analizi (kuruluşun faaliyet gösterdiği ortamın ve dış koşulların analizi). TARİHİ GELİŞİM Türkiye de, İl Özel İdarelerinin kuruluş ve görevlerine ilişkin ilk esaslı düzenlemeler 1864 yılında çıkarılan Teşkil-i Vilayet Nizamnamesi ile yapılmıştır. Vilayet nizamnamesi; İl Genel Yönetimi ve İl Özel Yönetiminin bir arada düzenlendiği, eyaletlerin kaldırılarak yerine vilayet (İl) düzeninin getirildiği, İl Özel İdare sisteminin temelini oluşturan bir tüzük mahiyetindedir. Söz konusu Nizamname ile Vilayet Umum Meclisi kurulmuştur. Bugünkü İl Genel Meclislerinin temeli böylelikle atılmıştır. Bu düzenleme ile bir yerleşim birimi genel yönetim açısından il olarak kabul edildiği andan itibaren il olmanın tabi sonucu olarak ayrı bir yasa ve düzenlemeye gerek kalmaksızın İl Özel İdaresi teşkilatı kendiliğinden kurulmuş olmaktadır. 1870 İdare i Umumiye i Vilayet Nizamnamesi ile Vilayet Umum Meclislerinin yetkileri arttırılmış ve İl teşkilatlanmasının Devletin diğer bölgelerine de yaygınlaştırılması kararı alınmıştır. Daha gelişmiş bir mahalli anlayış ilk defa 1876 Anayasası ile ele alınmıştır. 1876 Kanun i Esasi de Vilayet sisteminin tüm Osmanlı topraklarında kurulması hükme bağlanmış, ayrıca tefriki vezaif (görevlerin ayrımı) ve tevsii mezuniyet (yetki genişliği) ilkeleri getirilmiştir. Böylelikle Osmanlı Devletinin son döneminde eyalet sisteminden vilayet sistemine geçilirken, bir yandan da vilayetin özel idaresi teşkilatlanmış olmaktadır. 9
II.Meşrutiyet Döneminde 1913 yılında İdare-i Umumiye-i Vilayet Kanun-u Muvakkati (İllerin Genel Yönetimine İlişkin Geçici Yasa) çıkarılmıştır. Bu yasa, İl Özel İdarelerini merkezi yönetime yardımcı olacak kuruluşlar olarak kabul etmiş ve hukuki durumu buna göre düzenlenmeye çalışılmıştır. Bu Yasa da il özel idaresi; İl, taşınır ve taşınmaz mallara sahip ve bu kanunla belirlenmiş ve sınırlandırılmış özel görevleri gerçekleştirmekle yükümlü bir tüzel kişidir. Buna göre vilayetin iki yönü vardı: Devlet idaresinin mülki taksimat dairesi olarak vilayet ve ademi merkeziyet birimi olarak vilayet. Vilayet organları; Umumi Meclis, Vilayet Encümeni ve Validir. Bu yasanın 74. maddesinden sonra gelen maddeleri, İl Özel İdareleriyle ilgilidir. İllerin genel yönetimini düzenleyen 1-74. maddeler 1929 yılında Vilayet Kanunu yayımlanarak yürürlükten kaldırılmış ve yerini 1426 sayılı Yasaya bırakmıştır. İlin özel idaresine ilişkin hükümler ise 1987 yılına kadar uygulamada kalmıştır. 1913 tarihli İdare i Umumiye i Vilayet Kanun u Muvakkati nde İl Özel İdaresinin görevleri; tarım, bayındırlık, eğitim, ekonomi, sağlık ve özel idaresi emlakinin yönetimi olarak belirlenmiştir. Bu Kanun, 1987 yılında yürürlüğe giren 3360 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu ile değiştirilmiş ve adı İl Özel İdaresi Kanunu olarak belirlenmiştir. Ancak bu değişikliklerle de yeni bir İl Özel İdaresi Kanunu na olan ihtiyaç giderilememiştir. Kamu yönetiminde gerçekleştirilen birçok değişim çabasına karşın, aynı çaba, mahallî idareler alanında, dolayısıyla il özel idareleri konusunda gösterilememiş, bunun sonucunda bu idareler kendilerinden beklenen hizmetleri başarıyla yerine getirecek yeterli kurumsal yapıya kavuşturulamamışlardır. Zaman içerisinde il özel idarelerinin özerk kurumlar olmaktan ziyade eğitim, sağlık, bayındırlık, imar ve diğer mahallî hizmetleri karşılayan ve merkezî idareye tâbi kurumlar oldukları anlayışı hakim olmuştur. Yapılan ilk düzenlemelerde, il özel idarelerine geniş yetkiler verilmiştir. Bunun temel sebebi, il özel idarelerinin, merkezî idarenin sorumluluğundaki hizmetleri taşrada sunan ara düzey kurumlar olarak görülmeleridir. Ancak, bu görevlerin büyük bölümü daha sonraki süreçte merkezî idareye aktarılmıştır. Diğer taraftan, il özel idareleri, sorumluluklarında bulunan hizmetleri görmek için yeterli kaynaklara da sahip olamamışlardır Kentleşme ve nüfus artışının neden olduğu yüksek beklentiyi bu kaynaklarla karşılamak ve etkin hizmet sunmak mümkün olamamıştır. Yönetim kapasitesi zayıf ve kurumsal gelişmesi yeterli olmayan il özel idareleri, öz kaynaklarını geliştirmede de başarılı olamamışlardır. Son olarak il özel idarelerine ilişkin köklü değişikler yapan 22.2.2005 tarihli ve 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu çıkarılmıştır. 10
5302 sayılı 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu, katılımcılık, şeffaflık ve hesap verilebilirlik ilkeleri çerçevesinde İl Özel İdareleri nin yetki, görev ve sorumluklarını arttırmıştır. Bu kanunla beraber il özel idaresinin görev, yetki ve sorumluluklarının artması ile teşkilat yapısı da değişikliğe uğramıştır. 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu nun 36. Maddesi gereğince örgüt yapısı İçişleri Bakanlığınca çıkarılan İl Özel İdareleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına Dair Yönetmelik ile yeniden yapılandırılmıştır. İdaremiz, 1996 yılına kadar Adana iline bağlı bir ilçe olan Osmaniye nin 24.10.1996 gün ve 4200 sayılı kanunla il statüsüne kavuşması ile teşekkül etmiştir. Bu kanunla Osmaniye İline bağlanan ilçelerden seçilen meclis üyeleri ile oluşturulan ilk meclisin ardından 1999 yılında yapılan mahalli idareler seçimleri ile hizmetlerine devam etmiştir. YASAL YÜKÜMLÜLÜKLER VE MEVZUAT ANALİZİ T.C. Anayasa sının 127. Maddesinde : Mahalli idareler; il, belediye veya köy halkının mahalli müşterek ihtiyaçlarını karşılamak üzere kuruluş esasları kanunla belirtilen ve karar organları, gene kanunda gösterilen, seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan kamu tüzelkişileridir. Mahalli idarelerin kuruluş ve görevleri ile yetkileri, yerinden yönetim ilkesine uygun olarak kanunla düzenlenir. Mahalli idarelerin seçimleri, 67 nci maddedeki esaslara göre beş yılda bir yapılır. Ancak, milletvekili genel veya ara seçiminden önceki veya sonraki bir yıl içinde yapılması gereken mahalli idareler organlarına veya bu organların üyelerine ilişkin genel veya ara seçimler milletvekili genel veya ara seçimleriyle birlikte yapılır. Kanun, büyük yerleşim merkezleri için özel yönetim biçimleri getirebilir. Mahalli idarelerin seçilmiş organlarının, organlık sıfatını kazanmalarına ilişkin itirazların çözümü ve kaybetmeleri, konusundaki denetim yargı yolu ile olur. Ancak, görevleri ile ilgili bir suç sebebi ile hakkında soruşturma veya kovuşturma açılan mahalli idare organları veya bu organların üyelerini, İçişleri Bakanı, geçici bir tedbir olarak, kesin hükme kadar uzaklaştırabilir. Merkezi idare, mahalli idareler üzerinde, mahalli hizmetlerin idarenin bütünlüğü ilkesine uygun şekilde yürütülmesi, kamu görevlerinde birliğin sağlanması, toplum yararının korunması ve mahalli ihtiyaçların gereği gibi karşılanması amacıyla, kanunda belirtilen esas ve usuller dairesinde idari vesayet yetkisine sahiptir. Mahalli idarelerin belirli kamu hizmetlerinin görülmesi amacı ile, kendi aralarında Bakanlar Kurulunun izni ile birlik kurmaları, görevleri, yetkileri, maliye ve kolluk işleri ve merkezi idare ile karşılıklı bağ ve ilgileri kanunla düzenlenir. Bu idarelere, görevleri ile orantılı gelir kaynakları sağlanır. 11
Kamu Yönetimi Reformu çalışmaları çerçevesinde hazırlanan 5302 Sayılı İl Özel İdaresi Kanunuyla birlikte il özel idarelerinin görevleri önemli oranda arttırılmıştır. Anılan Kanunun 6. maddesine göre İl Özel İdarelerinin görev ve sorumlulukları şöyledir; İl özel idaresi mahalli müşterek nitelikte olmak şartıyla; a) Gençlik ve spor, sağlık, tarım, sanayi ve ticaret; Belediye sınırları il sınırı olan Büyükşehir Belediyeleri hariç ilin çevre düzeni plânı, bayındırlık ve iskân, toprağın korunması, erozyonun önlenmesi, kültür, sanat, turizm; sosyal hizmet ve yardımlar, yoksullara mikro kredi verilmesi, çocuk yuvaları ve yetiştirme yurtları; ilk ve orta öğretim kurumlarının arsa temini, binalarının yapım, bakım ve onarımı ile diğer ihtiyaçlarının karşılanmasına ilişkin hizmetleri il sınırları içinde, b) İmar, yol, su, kanalizasyon, katı atık, çevre, acil yardım ve kurtarma, orman köylerinin desteklenmesi, ağaçlandırma, park ve bahçe tesisine ilişkin hizmetleri belediye sınırları dışında, Yapmakla görevli ve yetkilidir. Bakanlıklar ve diğer merkezi idare kuruluşları; yapım, bakım ve onarım işleri, devlet ve il yolları, içme suyu, sulama suyu, kanalizasyon, enerji nakil hattı, sağlık, eğitim, kültür, turizm, çevre, imar, bayındırlık, iskan, gençlik ve spor gibi hizmetlere ilişkin yatırımlar ile bakanlıklar ve diğer merkezi idare kuruluşlarının görev alanına giren diğer yatırımları, kendi bütçelerinde bu hizmetler için ayrılan ödenekleri il özel idarelerine aktarmak suretiyle gerçekleştirebilir. Aktarma işlemi ilgili bakanın onayıyla yapılır ve bu ödenekler tahsis amacı dışında kullanılamaz. İş, il özel idaresinin tabi olduğu usul ve esaslara göre sonuçlandırılır. İl özel idareleri de bütçe imkanları ölçüsünde bu yatırımlara kendi bütçesinden ödenek aktarabilir. Bu fıkraya göre, bakanlıklar ve diğer merkezi idare kuruluşları tarafından aktarılacak ödenekler ile gerçekleştirilecek yatırımlar, birinci fıkrada öngörülen görev alanı sınırlamasına tabi olmaksızın bütün il sınırları içinde yapılabilir. Bu fıkra kapsamında belirli bir projenin gerçekleştirilmesi amacıyla il özel idaresine aktarıldığı halde, aktarıldığı mali yılı takip eden yıl sonuna kadar tahsis edildiği proje için kullanılamayacağı anlaşılan ödenekler, ilgili Bakanın onayı ile bu fıkra kapsamında değerlendirilmek ve başka bir projede kullanılmak üzere aynı veya başka bir il özel idaresine veya ilgili mevzuatı çerçevesinde kullanılmak üzere Toplu Konut İdaresine aktarılabilir. 12
Kamu kurum ve kuruluşlarının 5/1/1961 tarihli ve 237 sayılı Taşıt Kanunu kapsamındaki araçlarının alımı, işletilmesi, bakım ve onarımı ile bürolarının ihtiyaçları; kamu konutlarının yapım, bakım, işletme ve onarımı ile emniyet hizmetlerinin gerektirdiği teçhizat alımıyla ilgili harcamalar il özel idaresi bütçesinden karşılanabilir. İl çevre düzeni plânı; valinin koordinasyonunda, büyükşehirlerde büyükşehir belediyeleri, diğer illerde il belediyesi ve il özel idaresi ile birlikte yapılır. İl çevre düzeni plânı belediye meclisi ile il genel meclisi tarafından onaylanır. Belediye sınırları il sınırı olan Büyükşehir Belediyelerinde il çevre düzeni planı ilgili Büyükşehir Belediyeleri tarafından yapılır veya yaptırılır ve doğrudan Belediye Meclisi tarafından onaylanır. Hizmetlerin yerine getirilmesinde öncelik sırası, il özel idaresinin mali durumu, hizmetin ivediliği ve verildiği yerin gelişmişlik düzeyi dikkate alınarak belirlenir. İl özel idaresi hizmetleri, vatandaşlara en yakın yerlerde ve en uygun yöntemlerle sunulur. Hizmet sunumunda engelli, yaşlı, düşkün ve dar gelirlilerin durumuna uygun yöntemler uygulanır. Hizmetlerin diğer mahalli idareler ve kamu kuruluşları arasında bütünlük ve uyum içinde yürütülmesine yönelik koordinasyon o ilin valisi tarafından sağlanır. 4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığına ve organize sanayi bölgelerine tanınan yetki ve sorumluluklar bu Kanun kapsamı dışındadır. İl özel idaresinin yetkileri ve imtiyazları: a) Kanunlarla verilen görev ve hizmetleri yerine getirebilmek için her türlü faaliyette bulunmak, gerçek ve tüzel kişilerin faaliyetleri için kanunlarda belirtilen izin ve ruhsatları vermek ve denetlemek. b) Kanunların il özel idaresine verdiği yetki çerçevesinde yönetmelik çıkarmak, emir vermek, yasak koymak ve uygulamak, kanunlarda belirtilen cezaları vermek. c) Hizmetlerin yürütülmesi amacıyla, taşınır ve taşınmaz malları almak, satmak, kiralamak veya kiraya vermek, takas etmek, bunlar üzerinde sınırlı aynî hak tesis etmek. 13
d) Borç almak ve bağış kabul etmek. e) Vergi, resim ve harçlar dışında kalan ve miktarı yirmibeşmilyar Türk Lirasına kadar olan dava konusu uyuşmazlıkların anlaşmayla tasfiyesine karar vermek. f) Özel kanunları gereğince il özel idaresine ait vergi, resim ve harçların tarh, tahakkuk ve tahsilini yapmak. g) Belediye sınırları dışındaki gayri sıhhî müesseseler ile umuma açık istirahat ve eğlence yerlerine ruhsat vermek ve denetlemek. Ancak, sivil hava ulaşımına açık havaalanları bünyesinde yer alan tüm tesislere işyeri açma ve çalışma ruhsatı dahil her türlü ruhsat, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından verilir. Bu konuya ilişkin usûl ve esaslar Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünce hazırlanacak bir yönetmelikle düzenlenir. İl özel idaresi, hizmetleri ile ilgili olarak, halkın görüş ve düşüncelerini belirlemek amacıyla kamuoyu yoklaması ve araştırması yapabilir. İl özel idaresinin mallarına karşı suç işleyenler Devlet malına karşı suç işlemiş sayılır. 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 75 inci maddesi hükümleri il özel idaresi taşınmazları hakkında da uygulanır. İl özel idaresinin proje karşılığı borçlanma yoluyla elde edilen gelirleri, vergi, resim ve harçları, şartlı bağışlar ve kamu hizmetlerinde fiilen kullanılan malları haczedilemez. İl özel idaresine tanınan muafiyetler: İl özel idaresinin kamu hizmetine ayrılan veya kamunun yararlanmasına açık, gelir getirmeyen taşınmaz malları ile bunların inşa ve kullanımları katma değer vergisi ile özel tüketim vergisi hariç her türlü vergi, resim, harç, katkı ve katılma paylarından muaftır. (1) İl Özel İdaresinin Organları : İl Özel İdaresinin Organları ; İl Genel Meclisi, İl encümeni ve Vali dir. İl genel meclisi; il özel idaresinin karar organıdır ve ilgili kanunda gösterilen esas ve usullere göre ildeki seçmenler tarafından seçilmiş üyelerden oluşur. 14
İl encümeni; valinin başkanlığında, genel sekreter ile il genel meclisinin her yıl kendi üyeleri arasından seçeceği üç üye ve valinin her yıl birim amirleri arasından seçeceği iki üyeden oluşur. Valinin katılamadığı encümen toplantısına genel sekreter başkanlık eder. Encümen toplantılarına gündemdeki konularla ilgili olarak, ilgili birim amirleri vali tarafından oy hakkı olmaksızın görüşleri alınmak üzere çağrılabilir. Vali; il özel idaresinin başı ve tüzel kişiliğinin temsilcisidir. İl genel meclisinin görev ve yetkileri a) Stratejik plân ile yatırım ve çalışma programlarını, il özel idaresi faaliyetlerini ve personelinin performans ölçütlerini görüşmek ve karara bağlamak. b) Bütçe ve kesinhesabı kabul etmek, bütçede kurumsal kodlama yapılan birimler ile fonksiyonel sınıflandırmanın birinci düzeyleri arasında aktarma yapmak. c) Belediye sınırları il sınırı olan Büyükşehir Belediyeleri hariç İl çevre düzeni plânı ile belediye sınırları dışındaki alanların imar plânlarını görüşmek ve karara bağlamak. (2) d) Borçlanmaya karar vermek. e) Bütçe içi işletmeler ile Türk Ticaret Kanununa tâbi ortaklıklar kurulmasına veya bu ortaklıklardan ayrılmaya, sermaye artışına ve gayrimenkul yatırım ortaklığı kurulmasına karar vermek. f) Taşınmaz mal alımına, satımına, trampa edilmesine, tahsisine, tahsis şeklinin değiştirilmesine veya tahsisli bir taşınmazın akar haline getirilmesine izin; üç yıldan fazla kiralanmasına ve süresi yirmibeş yılı geçmemek kaydıyla bunlar üzerinde sınırlı aynî hak tesisine karar vermek. g) Şartlı bağışları kabul etmek. h) (İptal) i) İl özel idaresi adına imtiyaz verilmesine ve il özel idaresi yatırımlarının yapişlet veya yap-işlet-devret modeli ile yapılmasına, il özel idaresine ait şirket, işletme ve iştiraklerin özelleştirilmesine karar vermek. j) Encümen üyeleri ile ihtisas komisyonları üyelerini seçmek. k) İl özel idaresi tarafından çıkarılacak yönetmelikleri kabul etmek. 15
l) Norm kadro çerçevesinde il özel idaresinin ve bağlı kuruluşlarının kadrolarının ihdas, iptal ve değiştirilmesine karar vermek. m) Yurt içindeki ve yurt dışındaki mahallî idareler ve mahallî idare birlikleriyle karşılıklı işbirliği yapılmasına karar vermek. n) Diğer mahallî idarelerle birlik kurulmasına, kurulmuş birliklere katılmaya veya ayrılmaya karar vermek. o) İl özel idaresine kanunlarla verilen görev ve hizmetler dışında kalan ve ilgililerin isteğine bağlı hizmetler için uygulanacak ücret tarifesini belirlemek. Encümenin görev ve yetkileri: a) Stratejik plân ve yıllık çalışma programı ile bütçe ve kesin hesabı inceleyip il genel meclisine görüş bildirmek. b) Yıllık çalışma programına alınan işlerle ilgili kamulaştırma kararlarını almak ve uygulamak. c) Öngörülmeyen giderler ödeneğinin harcama yerlerini belirlemek. d) Bütçede fonksiyonel sınıflandırmanın ikinci düzeyleri arasında aktarma yapmak. e) Kanunlarda öngörülen cezaları vermek. f) Vergi, resim ve harçlar dışında kalan ve miktarı beşmilyar Türk Lirasına kadar olan ihtilafların sulhen halline karar vermek. g) Taşınmaz mal satımına, trampa edilmesine ve tahsisine ilişkin kararları uygulamak, süresi üç yılı geçmemek üzere kiralanmasına karar vermek. h) Belediye sınırları dışındaki umuma açık yerlerin açılış ve kapanış saatlerini belirlemek. i) Vali tarafından havale edilen konularda görüş bildirmek. j) Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak. Valinin görev ve yetkileri: a) İl özel idaresi teşkilâtının en üst amiri olarak il özel idaresi teşkilâtını sevk ve idare etmek, il özel idaresinin hak ve menfaatlerini korumak. 16
b) İl özel idaresini stratejik plâna uygun olarak yönetmek, il özel idaresinin kurumsal stratejilerini oluşturmak, bu stratejilere uygun olarak bütçeyi, il özel idaresi faaliyetlerinin ve personelinin performans ölçütlerini hazırlamak ve uygulamak, izlemek ve değerlendirmek, bunlarla ilgili raporları meclise sunmak. c) İl özel idaresini Devlet dairelerinde ve törenlerde, davacı veya davalı olarak da yargı yerlerinde temsil etmek veya vekil tayin etmek. d) İl encümenine başkanlık etmek. e) İl özel idaresinin taşınır ve taşınmaz mallarını idare etmek. f) İl özel idaresinin gelir ve alacaklarını takip ve tahsil etmek. g) Yetkili organların kararını almak şartıyla sözleşme yapmak. h) İl genel meclisi ve encümen kararlarını uygulamak. i) Bütçeyi uygulamak, bütçede meclis ve encümenin yetkisi dışında kalan aktarmaları yapmak. almak. j) İl özel idaresi personelini atamak. k) İl özel idaresi, bağlı kuruluşlarını ve işletmelerini denetlemek. l) Şartsız bağışları kabul etmek. m) İl halkının huzur, esenlik, sağlık ve mutluluğu için gereken önlemleri n) Bütçede yoksul ve muhtaçlar için ayrılan ödeneği kullanmak. o) Kanunlarla il özel idaresine verilen ve il genel meclisi veya il encümeni kararını gerektirmeyen görevleri yapmak ve yetkileri kullanmak. İl özel idaresi teşkilâtı: İl özel idaresi teşkilatı; genel sekreterlik, malî işler, sağlık, tarım, imar, insan kaynakları, hukuk işleri birimlerinden oluşur. İlin nüfusu, fiziki ve coğrafi yapısı, ekonomik, sosyal, kültürel özellikleri ile gelişme potansiyeli dikkate alınarak norm kadro sistemine ve ihtiyaca göre oluşturulacak diğer birimlerin kurulması, kaldırılması veya birleştirilmesi il genel meclisinin kararıyla olur. Bu birimler büyükşehir belediyesi olan illerde daire başkanlığı ve müdürlük, diğer illerde müdürlük şeklinde kurulur. 17
Genel sekreter, il özel idaresi hizmetlerini vali adına ve onun emirleri yönünde, mevzuat hükümlerine, il genel meclisi ve il encümeni kararlarına, il özel idaresinin amaç ve politikalarına, stratejik plan ve yıllık çalışma programına göre düzenler ve yürütür. Bu amaçla il özel idaresi kuruluşlarına gereken emirleri verir ve bunların uygulanmasını gözetir ve sağlar. Genel sekreter yukarıda belirtilen hizmetlerin yürütülmesinden valiye karşı sorumludur. Toplam nüfusu 3.000.000'a kadar olan illerde, ihtiyaca göre en fazla iki, nüfusu bunun üzerinde olan illerde en fazla dört genel sekreter yardımcılığı kadrosu ihdas edilebilir. 5302 Sayılı İl Özel İdaresi Kanunu dışında İl Özel İdaresinin faaliyet ve hizmetlerinde dikkate aldığı diğer kanunlar ile bu kanunlar kapsamında yaptığı faaliyetler aşağıdadır: 5302 Sayılı İl Özel İdaresi Kanunu dışında İl Özel İdaresinin faaliyet ve hizmetlerinde dikkate aldığı diğer kanunlar ile bu kanunlar kapsamında yaptığı faaliyetler aşağıdadır: 1 5015 Sayılı Petrol Piyasası Kanunu Kaçak akaryakıtın muhafaza ve tasfiyesini yapmak 2 2872 Sayılı çevre kanunu Atık yağların depolanmasını ve sevkiyatını yapmak; 3 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu, Bütçenin hazırlanması, uygulanması tüm malî işlemlerin muhasebeleştirilmesi raporlanması ve malî kontrol 4 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu 5 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu İdarenin ihtiyacı olan her türlü mal hizmet yapım bakım-onarım ve danışmanlık alımları Yapılan alımlara ilişkin sözleşmeler 6 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu İdarenin satım ve kiralama işleri 7 2946 sayılı Kamu Konutları Kanunu İdaremize ait lojmanlarla ilgili iş ve işlemler 18
5302 Sayılı İl Özel İdaresi Kanunu dışında İl Özel İdaresinin faaliyet ve hizmetlerinde dikkate aldığı diğer kanunlar ile bu kanunlar kapsamında yaptığı faaliyetler aşağıdadır: 8 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu :. İhtiyaç duyulan gayrimenkullerin satın alınması ve kamulaştırılması 9 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu 10 3194 Sayılı İmar Kanunu 11 12 13 14 15 16 5403 Sayılı Toprak Koruma Kanunu 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu 3071 sayılı Dilekçe Hakkının Kullanılmasına Dair Kanun 5233 sayılı Terör ve Terörle Mücadeleden Doğan Zararların Karşılanması Hakkında Kanun 7126 sayılı Sivil Savunma Kanunu 5902 sayılı Afet ve Acil Durum Başkanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Kültür ve tabiat varlıklarının korunmasına yönelik çalışmaları yapmak imar planları, parselasyon planları, ifraz ve tevhit işlemlerinde kontrol ve onay işlemleri Yerüstü ve yer altı su kaynaklarına yönelik projeler hazırlamak Arazi toplulaştırma hizmetleri Bu kanunlar gereğince yapılan başvurulara ilişkin iş ve işlemler Bu kanun gereğince yapılan başvurulara ilişkin iş ve işlemler Bu kanun gereğince yapılan başvurulara ilişkin iş ve işlemler Afet ve acil durumlarla ilgili plan ve talimatların hazırlanması güncellenmesi ve duyurulması 17 3202 sayılı Köye Yönelik Hizmetler Kanunu Köy ve bağlı yerleşim birimleri adına ihtiyaç duyulan fiziki altyapı tesislerine ait (içme suyu, sulama suyu, yol, köprü, kanalizasyon ) ön proje ve kesin projelerini yapmak veya yaptırmak, 19
5302 Sayılı İl Özel İdaresi Kanunu dışında İl Özel İdaresinin faaliyet ve hizmetlerinde dikkate aldığı diğer kanunlar ile bu kanunlar kapsamında yaptığı faaliyetler aşağıdadır: 18 167 sayılı Yer Altı Suları Kanunu Kaynak kiralama işleri 19 6831 sayılı Orman Kanunu Köy ve bağlı yerleşim ünitelerine ait içmesuyu, yol, köprü, kanalizasyon ve sulama suyu güzergahlarının ormanlık alanlara isabet eden kısımları için Kurum adına geçiş izinlerinin alınması 20 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu Çalışanların özlük kayıtlarını tutmak, Atama, nakil ve emeklilik işlemlerini gerçekleştirmek, Hizmet içi eğitim çalışmaları yapmak Çalışanların mali ve sosyal haklarını takip etmek, Sosyal Güvenlik Kurumu iş ve işlemlerini yapmak 21 4857 Sayılı İş Kanunu 22 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Personelin iş sağlığı ve güvenliği konusunda eğitimi 23 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu İl Hayvanları Koruma Kurulunca alınan kararlar doğrultusunda Sokak hayvanlarının sayımı denetimi, aşılanması ve kısırlaştırma işlemlerinin yürütülmesine destek vermek. 24 3213 Sayılı Maden Kanunu Ruhsat verme iş ve işlemlerini yapmak ve denetlemek bu kanun ile İl Özel İdaresine verilen tüm görevleri yerine getirmek 25 5686 Sayılı Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Kanunu Ruhsat verme iş ve işlemlerini yapmak ve denetlemek. 20
5302 Sayılı İl Özel İdaresi Kanunu dışında İl Özel İdaresinin faaliyet ve hizmetlerinde dikkate aldığı diğer kanunlar ile bu kanunlar kapsamında yaptığı faaliyetler aşağıdadır: 26 27 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu 5355 sayılı Mahalli İdare Birlikleri Kanunu İdarenin araç ve iş makinaları Köylere Hizmet Götürme Birliği, Sulama Birlikleri,Katı Atık Birliği 28 29 30 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun Sayılan kanunlara dayalı olarak çıkarılan ikincil ve üçüncül mevzuat Memurlara yönelik soruşturma işleri Kamu alacaklarının tahsili Tüzük, Yönetmelik genelge ve talimatlar FAALİYET ALANLARI İLE ÜRÜN VE HİZMETLERİN BELİRLENMESİ Yasal yükümlülükler ve mevzuat analizi gerçekleştirildikten sonra, bu analizin çıktılarından da yararlanılarak kuruluşumuzun temel faaliyet ve hizmetleri tespit edilerek belirli faaliyet alanları altında toplulaştırılmıştır. Köy yolları yapım, bakım ve onarımı İçme suyu, sulama suyu Kanalizasyon ve atık su İmar ve Köy Yerleşme Planları ile parselasyon planları Okul yapımı bakım onarım donatım Afet ve acil durum işleri Kültür, turizm ve sosyal işler Kurumsal yapının geliştirilmesi Başlıklar halinde sayılan bu temel faaliyet ve hizmetler aşağıda belirtilen 4 faaliyet alanı başlığı altında toplulaştırılmıştır 21
1-Kırsal Altyapı 2-Çevresel Ve Mekansal Gelişim 3-Sosyal Refahın Artırılması Ve Kültürel Değerlerin Korunması 4-Kurumsal Yapının Geliştirilmesi PAYDAŞ ANALİZİ Katılımcılık stratejik planlamanın temel unsurlarından biridir. Kuruluşun etkileşim içinde olduğu tarafların görüşlerinin dikkate alınması stratejik planın sahiplenilmesini sağlayarak uygulama şansını artıracaktır. Diğer yandan, kamu hizmetlerinin yararlanıcı ihtiyaçları doğrultusunda şekillendirilebilmesi için yararlanıcıların taleplerinin bilinmesi gerekir. Bu nedenle durum analizi kapsamında paydaş analizinin yapılması önem arz etmektedir. Paydaşlar, kuruluşun ürün ve hizmetleri ile ilgisi olan, kuruluştan doğrudan veya dolaylı, olumlu yada olumsuz yönde etkilenen veya kuruluşu etkileyen kişi, grup veya kurumlardır. Paydaşlar, iç ve dış paydaşlar ile yararlanıcılar/müşteriler olarak sınıflandırılabilir. Planlama sürecinde paydaşlarla etkili bir iletişim kurularak bu kesimlerin ilgi ve katkısının sağlanması, paydaşların görüş ve beklentilerinin tespit edilmesi, İdaremizin faaliyetlerinin etkin bir şekilde gerçekleştirilmesine engel oluşturabilecek unsurların saptanması ve bunların giderilmesi için stratejiler oluşturulması, paydaşların kuruluş hakkındaki görüşlerinin alınmasıyla kuruluşun güçlü ve zayıf yönleri hakkında fikir edinilmesi sağlanmaya çalışılmıştır. Paydaşların tespit edilebilmesi için İdaremizin görev, faaliyet ve hizmetleri ile ilgisi olanlar, yönlendirenler, bu hizmetlerden yararlananlar, etkilenenler, bütün birimlerin görüşleri alınarak belirlenmiş, daha sonra idaremizle olan etkileşimine göre önceliklendirilmiştir. Bazı öncelikli dış paydaşların İdaremizle etkileşim içinde oldukları en önemli görev ve faaliyetler tespit edilmiştir. Yaptığımız değerlendirme ve analizde paydaşlarımız İç Paydaşlar, Birlikte Çalışma Yürütülmesi Gereken Dış Paydaşlar ile Faaliyet ve Hizmetleri Etkileyen Dış Paydaşlar olarak sınıflandırılmıştır. 22
PAYDAŞLAR 1 İÇ PAYDAŞLAR 1 Vali 2 İl Genel Meclisi 3 İl Encümeni 4 Birimler Müdürlükleri 5 İlçe Özel İdare Müdürlükleri 6 Çalışanlar 2 DIŞ PAYDAŞLAR 2.1 Birlikte Çalışma Yürütülmesi Gereken Dış Paydaşlar 1 Valilik 2 İl Milli Eğitim Müdürlüğü 3 İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü 4 İl Sağlık Müdürlüğü 5 İl Kültür Turizm Müdürlüğü 6 İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü 7 İl Orman ve Su İşleri Müdürlüğü 8 İl Aile ve Sosyal Politikalar Müdürlüğü 9 İl Gençlik ve Spor Müdürlüğü 10 İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü 11 İl Planlama ve Koordinasyon Müdürlüğü 12 İl İdare Kurulu 13 Köylere Hizmet Götürme Birlikleri 14 Sulama Birlikleri 15 Katı Atık Birliği 16 Köy Muhtarları 2.2 Faaliyet ve Hizmetleri Etkileyen Dış Paydaşlar 1 Hükümet 2 İçişleri Bakanlığı 3 Maliye Bakanlığı 4 Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü 5 Kamu İhale Kurumu 6 Defterdarlık 7 İller Bankası 8 Tapu ve Kadastro İl Müdürlüğü 23
9 Korkut Ata Üniversitesi 10 Devlet Su İşleri Bölge Müdürlüğü 11 Organize Sanayi 12 Meslek Odaları 13 İl Özel İdaresinin Bağlı Ortaklıkları 14 Devlet Malzeme Ofisi 15 Orman İşletme Müdürlüğü 16 Kadastro Müdürlüğü 17 Müze Müdürlüğü 18 Halk Sağlığı Müdürlüğü 19 Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı 20 Karayolları Bölge Müdürlüğü 21 Aksa Gaz 22 TUİK Bölge Müdürlüğü 23 Ulusal ve Yerel Yazılı Görsel Basın 24 Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu 25 Sosyal Güvenlik Kurumu 26 Kanunla Kurulan Dernek ve Kurullar 27 Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı Müdürlüğü 28 Sivil Toplum Örgütleri 29 Kooperatifler 30 Kolluk Kuvvetleri 31 Belediyeler 32 Sayıştay 33 Çiftçiler 34 Köylüler 35 Hayırseverler 24
ÖNCELİKLİ PAYDAŞLAR 1 Valilik 2 İl Milli Eğitim Müdürlüğü 3 İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü 4 İl Sağlık Müdürlüğü 5 İl Kültür Turizm Müdürlüğü 6 İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü 7 İl Orman ve Su İşleri Müdürlüğü 8 İl Aile ve Sosyal Politikalar Müdürlüğü 9 İl Gençlik ve Spor Müdürlüğü 10 İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü 11 İl İdare Kurulu 12 İl Planlama ve Koordinasyon Müdürlüğü 13 Mahalli İdare Birlikleri 14 Çalışanlar 15 Köylüler 16 Çiftçiler İdaremize 5302 Sayılı İl Özel İdaresi Kanunu ile verilen görevlerin yanı sıra diğer kanun ve düzenlemelerle bir çok sorumluluk ve görev verilmiştir. İl Özel İdarelerinin görev alanının ilin tamamını kapsaması, bunun yanında bakanlıkların bazı yatırım ve hizmetleri özel idare eliyle yapıyor olması nedenleri ile ildeki bütün kurum kuruluş ve kişiler öncelikleri farklılık arz etse de paydaş durumundadır. Paydaş kurum ve kuruluşlardan İdaremizi etkileme gücü ve birlikte çalışma potansiyeli yüksek bazı dış paydaşların görev yetki bakımından idaremizle etkileşimlerini sağlayan bazı görevleri aşağıda belirtilmiştir. 25
Milli Eğitim İl Müdürlüğü Eğitim ve öğretim altyapısı oluşturulurken hayırsever katkılarını da alarak eğitim yatırımlarının desteklenmesini sağlamak, Eğitimin fiziki kapasitesinin artırılması için yeni okul, ek derslik, pansiyon, çok amaçlı salon ve bahçe tanzimleri yapmak, Mevcut okulların standardının artırılması için onarım ve tadilat yapmak, İlköğretim okulu arsalarının imara uygun hale getirilmesini sağlamak ve gerektiğinde hibe, kamulaştırma vb işlemleri yapmak, Sivil Toplum Örgütleri Özellikle çevre, kültür, turizm, sanayi, ticaret, sağlık, eğitim ve sosyal yardım gibi alanlarda hizmet vermek, Kent sorunlarını kuruluş amaçları açısından yönlendirme, bilinçlendirme ve sorunların çözümüne ilişkin alternatif düşünce ve planları gündeme getirip kamuoyu oluşturmak, İdaremizin karar organlarının kararları doğrultusunda yapılan faaliyetler hakkındaki olumlu-olumsuz eleştirileri ile kamuoyu oluşturarak yönlendirmek, Kamu kurum ve kuruluşlarının çalışmalarına mesleki katkı, Sağlık Birimleri Sağlık hizmetlerine ilişkin yatırımların ve tahsis edilen ödeneklerin yerinde kullanılması, Sağlık hizmet birimlerinin yapımı, onarımı, donanımı ve faaliyet alanlarıyla ilgili destek sağlamak, Halk sağlığı ve çevre sağlığı alanlarında toplumu bilinçlendirmek, eğitim, tarama ve araştırma yapmak, Sağlık hizmetlerinin kalitesinin artırılması için yeni yatırımlarla desteklemek, mevcut sağlık tesislerinin günümüz koşullarına uygun hale getirilmesini sağlamak, Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü Kültür ve turizm bilincinin geliştirilmesi için ilgili kamu kurum ve kuruluşlarını yönlendirmek ve işbirliğinde bulunmak. 26
Kültür ve Tabiat varlıklarımızı, arkeolojik araştırma ve kazılarla ortaya çıkarılmasını, korunmasını, değerlendirilmesini ve tanıtılmasını sağlamak, tahribini ve kaçırılmasını önleyici tedbirler almak, Turizm alanlarını koruyarak tanıtımını sağlamak, İlin her alanda tanıtılmasına ilişkin hizmetleri, yörenin özelliğini de dikkate alarak planlamak, yürütmek ve tanıtıcı broşür, kitap, CD, Belgesel film vb. çalışmalar yapmak. Kültür ve turizm konuları ile ilgili kamu kurum ve kuruluşlarını yönlendirmek, bu kuruluşlarla işbirliğinde bulunmak, yerel yönetimler, sivil toplum kuruluşları ve özel sektör ile iletişimi geliştirmek ve işbirliği yapmak, Osmaniye'nin turistik varlıklarını her alanda tanıtıcı faaliyetler ile her türlü imkân ve araçlardan faydalanarak kültür ve turizmle ilgili tanıtma hizmetlerini yürütmek, Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü Yerleşmeye, çevreye ve yapılaşmaya dair İmar, çevre, yapı ve yapım mevzuatı hazırlamak, uygulamaları izlemek ve denetlemek. Çevrenin korunması, İyileştirilmesi ile çevre kirliliğinin önlenmesine yönelik prensip ve politikalar tespit etmek, standart ve ölçütler geliştirmek, programlar hazırlamak; bu çerçevede eğitim, araştırma, projelendirme, eylem planları ve kirlilik haritalarım oluşturmak, bunların uygulama esaslarını tespit etmek ve İzlemek, iklim değişikliği ile ilgili İş ve işlemleri yürütmek. Her tür ve ölçekteki fiziki planlara ve bunların uygulanmasına yönelik temel ilke, strateji ve standartları belirlemek ve bunların uygulanmasını sağlamak. yapılacak her türlü yapı, milli güvenliğe dair tesisler, askeri yasak bölgeler, genel sığınak alanları, özel güvenlik bölgeleri, enerji ve telekomünikasyon tesislerine ilişkin etütleri, harita, her tür ve ölçekte çevre düzeni, nazım ve uygulama imar planlarım, parselasyon planlarını ve değişikliklerini resen yapmak, yaptırmak, onaylamak Mekânsal strateji planlarını ilgili kurum ve kuruluşlarla İşbirliği yapmak suretiyle hazırlamak ve mahalli İdarelerin plan kararlarının bu stratejilere uygunluğunu denetlemek. Konut sektörüne ilişkin strateji geliştirme ve programlama iş ve işlemlerini yürütmek, yapı kooperatifçiliğinin gelişmesini sağlayacak tedbirleri almak ve 5543 sayılı İskân Kanunu uyarınca verilen görevleri yapmak. 27
Depreme karşı dayanıksız yapılar ile İmar mevzuatına, plan, proje ve eklerine aykırı yapıların ve bunların bulunduğu alanların dönüşüm projelerini ve uygulamalarını yapmak veya yaptırmak. Ulusal Coğrafi Bilgi Sisteminin kurulmasına, kullanılmasına ve geliştirilmesine dair İş ve İşlemleri yapmak, yaptırmak, mahalli idarelerin planlama, harita, altyapı ve üstyapıya ilişkin faaliyetleri ile ilgili kent bilgi sistemlerinin kurulması, kullanılması ve Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemi ile entegre olmasını desteklemek. Bakanlığın görev alanına giren konularda mahalli İdarelerin idari ve teknik kapasitesinin geliştirilmesi İçin çalışmalarda bulunmak ve bunlara teknik destek sağlamak. Bayındırlık ve iskân işleri İle ilgili şartname, tip sözleşme, yıllık rayiç, birim fiyat, birim fiyatlara ait analiz ve tarifleri hazırlamak ve yayımlamak. Kaçak yapıların önlenmesi konusunda faaliyette bulunmak, belediyeleri uyarmak, Doğal afetlere karşı tedbirler almak, hazırlık ve organizasyon yapmak, ilgili teknik çalışmaları yürütmek ve afet konutlarının kontrol ve denetimini sağlamak, Orman ve Su İşleri Müdürlüğü Biyolojik çeşitlilik ve tabiatın korunmasını sağlamak maksadıyla gerekli her türlü iş ve işlemleri yapmak veya yaptırmak, Millî Parklar, Tabiat Parkları, Tabiatı Koruma Alanları, Tabiat Anıtları, Yaban Hayatı Koruma ve Geliştirme Sahaları, Sulak Alanlar, orman içi su ürünleri ile avcılık faaliyetlerine ilişkin plânlama, projelendirme, uygulama, bakım, kontrol, denetim ve benzeri çalışmaları yapmak veya yaptırmak, Koruma altına alınması gerekli alanlarda etüt envanter çalışması yaparak veya yaptırarak ilân sürecini başlatmak üzere teklif raporu hazırlamak, Korunan alanlarla ilgili izin, irtifak ve intifa iş ve işlemlerini yürütmek, Görevleri ile ilgili olarak, kamu kurum ve kuruluşları, kalkınma ajansları, gerçek ve tüzel kişiler ve sivil toplum kuruluşları ile işbirliği yapmak, 28