1 10.04.2017
Başlıklar Endüstri 4.0 nedir? Endüstriyel Devrim tarihi Endüstri 4.0 ın sağladığı faydalar Endüstri 4.0 ın işgücüne etkisi IOT nedir? IOT üzerine ekonomiden öngörüler Akıllı Ev Nedir? M2M den IoT ye OTT ve IOT evrimi Nesnelerin Interneti ile Akıllı Şehirler IOT 2020 Business Raporundan önemli başlıklar Ülkelere göre IoT kullanımı IoT'den yararlanmalıyız, çünkü 2
Endüstri 4.0 nedir? Endüstri 4.0, 4. Sanayi Devrimi ya da 4. Endüstri Devrimi olarak da adlandırılır. Dünyada ilk kez 2011 de Almanya Hannover Fuarı nda kullanılan bu terim, 2012 sonlarında Alman Federal Hükümeti ne 4. Sanayi Devrimi öneri dosyası olarak sunulmuştur, 2013 yılında da Endüstri 4.0 raporu halini almıştır. 4. Endüstri Devrimi, üretim sektöründe artan rekabet sonucu Almanya tarafından geliştirilen bir strateji olarak da nitelendirilebilir. Bilimsel ve teknolojik gelişmelerin hızla yaşandığı günümüzde, bu yeniliklerin günlük hayatımıza ve çalışma hayatına etkisi gözle görülür düzeydedir. Bugüne kadar birçok endüstriyel devrimin gerçekleştiği dünyamızda yaşanan her bir gelişme sanayinin ve ilgili sektörlerin ilerlemesinin önünü açmıştır. Endüstri 4.0 ile yeni bir çağ başlıyor. 3
Endüstriyel devrim tarihi 1.Sanayi Devrimi 18. yüzyılda buharlı makinelerin icadıyla gerçekleşmiştir. Mekanik tezgahların kurulduğu bu dönemde su ve buhar gücü daha verimli kullanılmıştır. Endüstri 1.0, en temel ifadeyle, makineleşme ile ilgilidir. 2.Sanayi Devrimi, 20. yüzyılın başlarında Henry Ford un ilk kez kurduğu seri üretim bandıyla otomobil üretmesi sonucu gerçekleşmiştir. Endüstri 2.0, elektrik enerjisi yardımıyla seri üretimi temel alır. 3.Sanayi Devrimi ise dijital teknolojinin gelişmesiyle hayatımıza girmiştir. Bu dönemde yaşanan dijital devrim, programlanabilir makinelerin kullanımını sağlamıştır. Dolayısıyla Endüstri 3.0, esas olarak otomasyon ile ilgilidir. 4.Sanayi devrimi olan Endüstri 4.0, akıllı üretim sistemlerini kapsar. Bulut bilişim, nesnelerin interneti ve siber fiziksel sistemler Endüstri 4.0 kapsamındadır. 4
Endüstri 4.0 ın sağladığı faydalar Geleneksel sanayinin yüksek teknoloji ile donatılıp zenginleştirilmesi üzerine yoğunlaşan Endüstri 4.0 sayesinde akıllı nesnelerin günlük hayatı kolaylaştırması, üstelik tüm bunları daha az enerji ile gerçekleştirecek olması dikkate değer bir yeniliktir, çünkü bu sayede yüksek oranda enerji tasarrufu sağlanabilecektir.diğer bir ifadeyle, sistemin çevre dostu olup kaynak tasarrufu ilkesiyle çalışmaya devam etmesi Endüstri 4.0 kapsamında gerçekleşecektir. Endüstri 4.0, akıllı üretim sistemlerini kapsadığından sistemlerde yaşanabilecek olası sorunların teşhis edilmesini ve bu sorunların çözümünü kolaylaştıracaktır. Yaşanan sorun ve arızaların hızlı tespiti doğal olarak daha yüksek verim alınmasını sağlayacaktır. Akıllı teknolojiler sayesinde temeli atılan işlerde maliyetin azalacağı da uzmanlar tarafından öngörülen avantajlar arasında yerini alıyor 5
Endüstri 4.0 ın işgücüne etkisi 4. Sanayi Devrimi nin en önemli özelliği, dijitalleşme sonucu akıllı üretim sistemlerinin sektörlere entegre edilmesidir. Akıllı teknoloji denildiğinde herkesin aklında artık insan gücüne ihtiyaç kalmayacağı yönünde bir fikir oluşsa da teknolojinin gelişmesiyle insanın bu teknolojideki yeri ve önemi artarak ilerlemektedir. Tüm işi akıllı sistemlerin yaptığını düşünseniz de bu sistemlerin üretim sürecinde aktif rol oynayan yine insanın ta kendisidir. Dolayısıyla akıllı sistemlerin geliştirilmesi ve kontrolü profesyonel ve işinin ehli insanların varlığına bağlıdır. 6
Nesnelerin Interneti (IOT) nedir? İngilizce ismi Internet of Things (IoT) olan Nesnelerin İnterneti, ilk kez 1999 yılında Britanyalı teknoloji öncüsü Kevin Ashton tarafından ortaya atılmış bir terimdir. Fiziksel nesnelerin birbirleriyle ya da daha büyük sistemlerle bağlantılı olduğu iletişim ağı şeklinde bir tanıma sahip olan Nesnelerin İnterneti, en sadeleştirilmiş ifadeyle nesnelerin birbirine bağlı olup etkileşim içinde olması anlamına gelir. 1991 yılında Cambridge Üniversitesi'ndeki yaklaşık 15 akademisyenin kahve makinesini görebilmek için kurduğu kameralı sistem o günün koşullarında değerlendirildiğinde ufuk açıcı bir uygulamaydı. 2001 yılına kadar kullanılan sistem, kahve makinesinin görüntüsünü dakikada üç kez bilgisayar ekranlarına gönderiyordu. Çevrimiçi ve gerçek zamanlı olması sebebiyle "nesnelerin interneti" kavramının ilk örneği olarak tarihteki yerini aldı. Bilimsel gelişmelerin ve yeniliklerin hızla yaşandığı teknoloji çağında, artık akıllı olan nesne yalnızca telefon değil birçok şey olabilir: Kalp ritim monitörü implantı yapılmış bir hasta, kahve makinesi, bulaşık makinesi, giyilebilir teknoloji ürünleri gibi örnekler çoğaltılabilir. Örneklerden anlaşıldığı üzere yakın gelecekte nesnelerin interneti insan-insan, insan-nesne ve nesne-nesne arasında olacaktır. 7
Nesnelerin Interneti (IOT) nedir? 8
IOT üzerine ekonomiden öngörüler 2020 sonuna kadar internete bağlı cihaz sayısnın 50 milyarı geçeceği tahmin ediliyor. 2020 ye kadar 6.1 milyar akıllı cihaz kullanıcısı olacağı öngörülüyor. 2020 ye kadar 10.2 milyon akıllı giysinin piyasaya sürülmesi bekleniyor. Nesneleri tanımlama ve izlemeye yönelik data aktarımı için kullanılan RFID(radio frequency identification) etiketlerin pazarı bugün için $11.1 milyar. Bunun, 2020 ye kadar $21.9 milyara çıkması bekleniyor. M2M(makinalar arası iletişim) bağlantılı cihazlar bu yıl başında 5 milyarken, 2024 e kadar 27 milyara çıkacağı tahmin ediliyor. GE nin (General Electric) öngürüsüne göre Endüstriyel Internet (GE nin IoT yerine kullandığı terim), önümüzdeki 20 yıl içerisinde global GDP ye (gross domestic product/ Gayrisafi Yurtiçi Hasıla) $10 ila $15 trilyon kazandıracak. McKinsey in tahminlerine göre de IoT nin toplam ekonomik etkisi 2025 e kadar $11 trilyon u bulacak. CISCO ya göre de IoT önümüzdeki 10 yıl içerisinde kamu sektörü için $4.6 trilyon; özel sektor için de $14.4 trilyon gelir yaratacak.. 9
IOT üzerine ekonomiden öngörüler TBR (Technology Business Research) ye göre nesnelerin interneti alanında öncü olarak tanımlanabilecek 21 şirket var ve bunlar arasında Verizon, Microsoft, Intel, Google, Amazon, Siemens, Cisco, Ericsson ve Oracle gibi devler bulunuyor. Pazarın yıllık bazda yüzde 14,8 oranında büyüyerek 7 milyar dolar hacme ulaştığını belirten şirket, bu büyümede bulut bilişim ve IT altyapılarının önemine özellikle vurgu yapıyor. TBR, nesnelerin interneti alanında lider olmak isteyen devlerin büyük yatırımlar gerçekleştirdiğine dikkat çekerken, bunun temel sebebini de pazarın henüz olgunlaşmakta olmasına ve rekabetin henüz sertleşmemesine bağlıyor. Nokia da bu gelişmekte olan pazara odaklanan devler kervanına katıldı. Fransız nesnelerin interneti girişimi Withings i 192 milyon dolara satın aldı ve sağlık teknolojileri alanına eğilme niyetinde. 10
Akıllı Ev Nedir? Akıllı ev, bir merkezden kontrol edilebilen, birbirleriyle haberleşebilen, ilişki kurabilen ve bütün bu teknolojiler sayesinde ev sakinlerine, daha tasarruflu, daha güvenli, daha konforlu, ihtiyaçlara cevap verebilen ve hayatı kolaylaştıran bir yaşam sunan evler olarak tanımlanabilir. Akıllı ev kavramındaki en önemli nokta evinizde uygulanan otomasyon sisteminin tamamen kendi istediğiniz şekilde oluşması olarak değerlendirilebilir. Akıllı ev ve bina otomasyonunun temel prensibi yapılarda daha güvenli, daha konforlu ve rahat mekanlar sunmaktır. Bina içinde ve dışında bulunan güvenlik, aydınlatma, ısıtma-soğutma, havalandırma, iletişim, müzik ve ev sinema sistemleri, giriş ve çıkış noktaları, yaşam tarzlarına uygun senaryolar dahilinde programlanarak insanlara daha çok serbest zaman, konfor ve kontrol rahatlığı sağlanmaktadır. Akıllı ev ve bina otomasyonu içerisinde motorlu panjurlar, rüzgar ve güneş ışığı sensörü, ses ve görüntü kontrolü, bahçe sulama, güvenlik sistemi, aydınlatma ve ısıtma-soğutma sistemi kontrolü gibi bir çok modül telefon ve internet üzerinden kumanda olanağına sahiptir. 11
Akıllı Ev Nedir? 12
M2M den IoT ye IOT de yolculuk, bir donanımın tek bir uygulamayla bağlantılandırıldığı M2M (makineden makineye) olarak adlandırılan bire bir sistemler ile başladı. Günümüzde neredeyse herhangi bir donanım çeşitli uygulamalar veya cihazlarla birbirine kolayca bağlanabilmektedir.son 10 yılda M2M den IoT ye geçişte aşağıdaki 8 önemli değişiklik mevcuttur: 1. Minyatürleşme Esasen, son 10 yılda işlemciler o kadar küçüldüki prensipte her şey, her işe konumlandırılabiliyor 2. Donanım kullanılabilirliği Sensörler ve donanım ekosistemi büyüdü ve fiyatlar düştü. 3. Pil Ömrünün uzatılması ve küçülmesine yönelik büyük gelişmeler yaşandı, bu alan hala büyümenin temel taşıdır. 4. Yeni bağlanma biçimleri Enerji sorununun üstesinden gelmeye yardımcı olan en büyük şey, piyasaya yeni gelen yeni bağlantı biçimleridir. 5. Bulutlaştırma Daha önce arka uç sistemleri oluşturmak ve çalıştırmak şimdi oldupu kadar kolay değildi. Şimdi ise birkaç dakika içinde Bienport, MS Azure, AWS veya OTC gibi platformlarda bir sistem kurup çalıştırabiliyorsunuz. 6. API ler iyi tanımlanmış ve çoğunlukla açık olan uygulama programlama ara yüzleri, farklı sensörleri, veri kaynaklarını farklı platformlar ve uygulamalarla birleştirmenizi sağlar. Nesnelerin İnternet i pek çok model için geçerlidir. 7. Akıllı telefonlar ve tabletler Artık neredeyse tüm uygulamalar bir mobil arayüze sahip. Dolayısıyla kullanıcılar, onları sadece ofiste PC leriyle değil, ihtiyaç duydukları yerde veya hareket halinde artık kullanabiliyorlar. Ayrıca 3G ve 4,5G de şebeke etkinliği, veriyi arka uç sistemlerine değil, aynı zamanda mobil uygulamalara ait sensördende alabilmektedir. 8. Büyük Veri Belirtildiği gibi, bağlı ve yönetilen IoT sensörleri ile sistemler muazzam bir veri hacmi üretilir ve her yılda katlanarak büyür. Bu veriler, dijital teknolojide gelecekte planlanan işler için yakıt olarak görülmektedir. 13
OTT ve IOT evrimi OTT (Over the top), yerleşik dağıtım sistemleri tarafından öne sürülen tüm engelleri alteden bir dağıtım modelidir. OTT öyküsü, yaygın bir IoT adaptasyonunun oluşturulması için bir takım zorlukların nasıl çözümlenebileceğini göstermektedir. OTT hizmetlerinin kısa sürede ABD TV medyasını kullanma biçimini nasıl değiştirdiğini incelersek; bu sistemle izleyici standart tv yayın akışına bağlı kalmadan bir dizinin tüm sezonunu bir gecede izleyip, sevdiği içeriklerden oluşan kendi özel yayın akışını yapma imkanına kavuşmuştur.. Bu hizmette tüketici davranışında büyük bir değişimi beraberinde getirmiş ve kullanıcıya özel tüketim modeli sağlayan ücretli servislerin başarısınıda büyük oranda artırmıştır. OTT de parametrelerin, medya içeriğinin ötesine uzanan hizmetleri kapsayacak şekilde genişletilmesi, IoT'nin büyüyebileceği noktadır. Ev güvenlik sistemi, akıllı ev kilidi, alarm vb. sistemler OTT kutusundaki bir uygulama aracılığıyla TV ekranından neden kontrol edilemesin? Neden televizyonunuzun kumandası ile evdeki tüm ışıklar kapatılıp aynı anda tv ekranında bir film başlatılamasın? OTT modeli, IoT deneyiminin gerçekten konuşan kısmı gibidir, her kullanımda kullanıcı deneyimini zenginleştirmekte ve hizmet imkânlarını genişletmektedir. 14
Nesnelerin Interneti ile Akıllı Şehirler Akıllı Şehirler fikriyle amaçlanan sisteme dahil edilen tüm birimlerin programlanan görev ve kontrolleri göre çalışması, imkanlar dahilinde onarması ve kendini şartlara göre en uyguna ayarlamasıdır. Akıllı Şehirlerde genel olarak amaçlanan hedefler ise daha yeşil çevre, daha güvenli toplumlar, temiz enerji ve daha düzenli bir hayattır. Londra dan Berlin e, Paris ten Singapur a yarının kentlerini yaratmak amacıyla harekete geçen öncü şehirlerin şu ana kadar akıllı kent teknolojilerine yaptığı toplam yatırım 25 milyar doları aşmış durumdadır. Ancak, Avrupa Birliği nin Network ve Bilgi Sistemleri nden sorumlu birimi olan ENISA daki uzmanlara göre akıllı olmak yolunda ilerleyen kentlerde siber güvenliğe gösterilen önem halen oldukça düşük seviyelerdedir. Uzmanlara göre akıllı kent ekosistemi içerisinde siber güvenlik kültürünün mutlaka oluşturulması gerekmektedir. Bu kültürün oluşmasında etkili olacak ve gelecekte tüm akıllı kentlerin değişmez yapı taşları arasında yer alması muhtemel 4 siber güvenlik uygulaması ise şöyledir: 1.Dijital Erişim Kontrol Sistemleri (DEKS) 2.Acil Durum Kurtarma ve Yedekleme Servisleri 3.Donanım / Yazılım Hatalarını Gözlemleme 4.Özel Sanal Ağlar 15
Akıllı Şehirler 16
IOT 2020 BUSINESS RAPORUNA GÖRE Schneider Electric, dünya çapında iş sektöründeki 2.500'den fazla karar alıcının IoT'nin geleceği ve mevcut IoT değerinin nasıl gerçekleştirileceği konularındaki görüşlerini aldı ve başarı gözlemlerini öğrendi. IoT karar vericilere neler sağlayacak... 1) Yakın gelecekte şirketleri için yeni fırsatlar yaratma imkanı 2) Hem kendi işletmelerinin hem de diğerlerinin verimliliğini sağlama imkanı 3) Uzun vadeli işletme avantajlarından faydalanmak 4) Şirketler ve müşterileri arasındaki kritik arayüz olmak IoT ile BE Ürün odaklı yaklaşımdan gezegen odaklı yaklaşıma geçilmesi ile aşağıdaki faydalar sağlanır; 1) Yeni dijital dönüşüm dalgası 2) Derinlemesine veriler 3) Sahadan buluta geçiş 4) Mevcut altyapıyı ileriye taşıyan yenilikler 5) Daha iyi bir gezegen 17
IOT 2020 BUSINESS RAPORUNA GÖRE Anket katılımcıları, IoT'nin en önemli toplumsal avantajlarını şöyle tanımladı: IoT'nin kısa dönemde sağlayacağı değerler: Gelişmiş güvenlik %18 Daha üstün müşteri deneyimleri %12 İş yapış şeklimizde ve hayat tarzımızda değişimler %16 Daha fazla boş zaman %10 Gelişmiş kaynak kullanımı %20 Bağlantılı yaşam %14 Daha az kirlilik %10 Maksimum enerji verimliliği ve sürdürülebilirlik Varlık kullanılabilirliği ve performansta optimizasyon Akıllı, verimli, kazançlı operasyonlar Mobil bilgi analizi ve proaktif risk azaltma 18
Ülkelere göre IoT kullanımı Rusya Şu anda kullanıyor %55 Kullanmayı planlıyor %32 ABD Şu anda kullanıyor %51 Kullanmayı planlıyor %37 Brezilya Şu anda kullanıyor %53 Kullanmayı planlıyor % 40 Hindistan Şu anda kullanıyor % 46 Kullanmayı planlıyor %43 İspanya Şu anda kullanıyor %52 Kullanmayı planlıyor % 37 Çin Şu anda kullanıyor %46 Kullanmayı planlıyor %44 19
Yakın gelecekte bir gün 20
IoT'den yararlanmalıyız, çünkü 1) 2040 yılına kadar enerji talebi açısından 2 kat daha hızlı elektrik tüketimi öngörülüyor. 2) 2020 yılına kadar 2010 yılına göre 4 kat daha fazla bağlantılı cihaz olacağı öngörülüyor. 3) Binalarda ve endüstride enerji verimliliği ekonomik potansiyelinin %82'si hala kullanılmıyor. 4) Enerji kapasite eklentilerinin %50'sinin solar fotovoltaik sistemlerden sağlanması hedefleniyor. 5)Dünya nüfusü artıyor ve Dünya her gün biraz daha kirleniyor. Kaynaklar:IEA, Dünya Enerji Görünümü 2014 /Cisco IBSG Nisan 2011/İnternet Dünyası İstatistikleri /IEA, Dünya Enerji Görünümü 2012, şirket içi analiz /Bloomberg Yeni Enerji Finansı 21
www.gokhansert.com gs@gokhansert.com 22