BİLİŞİM SİSTEMLERİNİN PRENSİPLERİ

Transkript

1 BİLİŞİM SİSTEMLERİNİN PRENSİPLERİ Derleyen: Prof. Dr. Güngör BAL Bölüm 8 Elektronik ve Mobil Ticaret

2 Prensipler ve Öğrenme Hedefleri Elektronik ticaret ve mobil ticaret git gide gelişmekte ve işin yürütülmesi için yeni yollar sağlamaktadır. Böylece hem iyileştirme hem de olası problemler için fırsatlar sunulmaktadır e-ticaretin farklı biçimlerdeki güncel durumlarını açıklayınız. B2B, B2C ve C2C yi de dikkate alınız E-ticaretin nasıl çalıştığını açıklayanız çok aşamalı satın alma modelinin ana hatlarını çıkarınız m-ticareti tanımlayınız ve kendisine özgü zorlukların bazılarını belirleyiniz. 2

3 Prensipler ve Öğrenme Hedefleri (devam) E-ticaret ve m-ticaret, bir organizasyonda operasyonları iyileştirmek için bir çok yenilikçi şekilde uygulanabilir Çeşitli e-ticaret ve m-ticaret uygulamalarını belirleyiniz e-ticaret ve m-ticaretin kullanımıyla ilişkili çeşitli avantajlarını belirleyiniz 3

4 Prensipler ve Öğrenme Hedefleri (devam) e-ticaret ve m-ticaret bir çok avantaj sunmalarına rağmen kullanıcılar uyanık olmalı ve kendilerini bu teknolojiyle ilişkili olan tehditlerden korumalıdırlar e-ticaret ve m-ticaretin sürekli büyümesine karşı önemli tehditleri temsil eden ana konuları belirleyiniz Organizasyonlar e-ticarette başarılı olabilmek için bir strateji belirlemeli ve yürütmelidirler Başarılı bir e-ticaretin anahtar bileşenlerini sıralayınız 4

5 Prensipler ve Öğrenme Hedefleri (devam) e-ticaret ve m-ticaret bir çok teknolojik yapısal bileşenlerin dikkatlice planlanmasını ve entegrasyonunu gerektirir e-ticaret ve m-ticaretin işleyebilmesi için olması gereken teknoloji yapısının anahtar bileşenlerini tanımlayınız e-ticareti desteklemek için elektronik ödeme sistemlerinin anahtar özelliklerini tartışınız 5

6 Elektronik ve Mobil Ticareti Niçin Öğrenmeliyiz? Çoğu organizasyonlar internete sahiptirler Satış/pazarlama yöneticisi e-ticaret ile karşı karşıya gelmektedir Müşteri servisi çalışanları Web sitesi geliştirmeye yardımcı olurlar İnsan kaynakları veya halkla ilişkiler yöneticisi çalışanlar ve yatırımcılar için Web içeriği sağlayabilirler. E-ticaret ve m-ticaret konusunu öğrenmelidirler 6

7 Elektronik Ticarete Giriş Elektronik ticaret: İş faaliyetlerini (dağıtım, satın alma, satış, pazarlama, ürünlerin servisi veya servis) bilgisayar ağları (internet, extranet, şirket ağları) üzerinden elektronik olarak yürütme E-ticarete dönüşmek için güçlü adaylar durumundaki iş faaliyetlerinin tipleri Kağıt esaslı Zaman-alıcı Müşteriler için uygun olmayan 7

8 E-ticaretin alt kümesi İşten-İşe E-ticaret (Business-to-Business (B2B) E-Commerce) Bütün iştirakçiler organizasyonlardır Yeniden tedarik süresini kısaltmak ve maliyetleri azaltmak için iş iştirakçilerini bir sanal kaynak zincirine bağlamak amaçlı yararlı araç 8

9 İşten-Müşteriye E-Ticaret (Business-to-Consumer (B2C) E-Commerce) Müşterilerin bir organizasyon ile doğrudan ticaret yapması ve mali aracılardan kaçınması için oluşturulan bir e-ticaret biçimi Kaynak zincirinden kaynaklanan etkin olmama ve maliyeti azaltır Daha yüksek kazanca götürür Müşteriler için fiyatların daha düşük olmasını sağlar Internet yoluyla e-ticaret Bir çok eşya ve hizmetler çevrim içi daha ucuz Internet müşterilerin fiyatları, özellikleri ve değeri daha kolayca kıyaslamasını sağlar 9

10 Müşteriden-Müşteriye E-Ticaret (Consumer-to-Consumer (C2C) E-Commerce) Müşterilerin diğer müşterilere doğrudan satışını sağlamak için oluşturulan e-ticaretin bir alt kümesi Örnek: ebay Müşteriler belirli site üzerinden eşyaları/maddeleri doğrudan bir birine satarlar veya alırlar Diğer meşhur online açık artırma Web siteleri: Craigslist, ubid, Yahoo! Auctions, Onsale, ve WeBidz 10

11 E-Hükümet (egovernment) Vatandaş ve hükümet arasındaki bilginin paylaşımını basitleştirmek, resmi belge/dilekçeesaslı işlemleri hızlandırmak ve ilişkiyi iyileştirmek için bilgi ve haberleşme teknolojisinin kullanılması e-hükümetin biçimleri: Hükümet-Müşteri (G2C) Hükümet-İş (G2B) Hükümet-Hükümet (G2G) 11

12 E- Ticaret için çok aşamalı model E-Ticaret (B2B and B2C) için çok aşamalı model 12

13 E- Ticaret için çok aşamalı model (devam) Web üzerinden sipariş edilen HP yazıcılar için ürün ve bilgi akışı 13

14 E- Ticaret zorlukları Firmalar işlerini geleneksel şekilden e- ticarete dönüştürmek için bir çok zorluğu yenmek zorundalar. Başarılı bir e-ticaretin üç ana bileşeni 14

15 E- Ticaret zorlukları En başarılı e-ticaret modelleri üç temel bileşeni kapsar: 1) Toplum, 2) İçerik ve 3) Ticaret. 1) İlan panoları ve sohbet odaları halkın içinden şirket ve ürünleri ile servisi hakkında sadık bir kitle oluşturabilir. 2) Faydalı, doğru ve zamanlı içerik sağlamak- endüstriyel ve ekonomik haberler ve hisse senedi fiyatları- halkı web sayfanıza bakmasını destekleyebilir. 3) Ticaret; tüketicilere ve işyerlerine çevrimiçi olarak yayınlanan veya ilan edilen fiziksel mal/ürünler, bilgiler veya hizmetler satın almak için ödeme yapmayı gerektirir. Başarılı bir e-ticaretin üç ana bileşeni 15

16 Mobil Ticarete Giriş Mobil ticaret (m-ticaret) kablosuz cihazların sipariş verme ve iş yürütme amacıyla kullanılması esasına dayanır. Kablosuz cihazlara örnekler: kişisel dijital yardımcılar, cep telefonları ve akıllı telefonlar 16

17 Mobil Ticarete için Gerekli Teknoloji Kablosuz uygulama protokolü (Wireless application protocol, WAP): Elde taşınan kablosuz cihazların üzerinde çalıştığı internet uygulamalarının standart takımı Kablosuz cihazlar için bir Web tarayıcı olarak etkin hizmet sunar 17

18 Elekronik ve Mobil Ticaret Uygulamaları Bir çok B2B, B2C, C2C, ve m-ticaret uygulamalarının kullanılma alanları: Toptan ve perakende satış İmalat Pazarlama Yatırım ve finans Açık artırma sahası 18

19 Elektronik ve Mobil Ticaretin Avantajları Küresel erişim : Zengin ve fakir ülkeler arasındaki açığı azaltmaya yardımcı olur. Maliyetleri azaltma: hızı ve doğruluğu artırır Bilginin ve eşyanın akış hızını artırma Doğruluğu artırma: İnsana dayalı veri-giriş hatalarını giderir Müşteri hizmetini iyileştirme: Dağıtım durumu hakkında bilgi ve müşteri talebini karşılama yeteneği 19

20 Elektronik ve Mobil Ticaret Tehditleri (Threats to Electronic and Mobile Commerce) Ticaret/iş, e-ticaret ve m-ticaret hareketlerinin güvenli olduğunu ve müşterilerin korunduğunu temin etmek zorundadır. Tehditler: Güvenlik (Security) Dolandırıcılık (Fraud) Müşteri mahremiyetinin ihlali (Invasion of Consumer Privacy) Yasal yargı hakkı (Legal Jurisdiction) Vergileme (Taxation) 20