Türk İş Dünyası Liderlerinin İklim Değişikliğine Yanıtı Rifat Ünal Sayman, Direktör - REC Türkiye 5 Aralık 2016, Sabancı Center, İstanbul
Bölgesel Çevre Merkezi (REC) Ø Bağımsız, tarafsız ve kâr amacı gütmeyen uluslararası bir kuruluş. Yasal olarak 31 ülke ve Avrupa Komisyonu tarafından imzalanan bir kuruluş sözleşmesine bağlı. Ø 1990 yılından bu yana faaliyet göstermekte. Merkez Ofisi Macaristan da ve 17 ülke ofisi var. Ø Türkiye de çalışmalarına 2004 yılında TBMM tarafından kabul edilen ikili anlaşmayla başladı.
En Fazla Salım Yapan 30 Ülke - 1990 Seragazı Salımları, Kişi Başı CO 2 e kg/yıl AKDO hariç, 1990 Alan: Seragazı Salımları, Toplam CO 2 e AKDO hariç, 1990 30 Avustralya ABD 20 Rusya Kazakistan 3 Kanada 10 0 Özbekistan Ukrayna Polonya Romanya Güney AfrikaVenezuela Arjantin Güney Kore Meksika İran Çin Türkiye 1 Brezilya Endonezya Nijerya Hindistan Çekya İspanya AB (28) 2 Almanya Hollanda İngiltere Japonya Fransa İtalya Suudi Arabistan 0 10.000 20.000 30.000 Ek I Ülkeleri (Ek II hariç) Ek II Ülkeleri Kişi Başı GSYİH SGP, Cari $, 1990 Ek Dışı Ülkeler Kaynak: Rifat Ünal Sayman, REC Türkiye; Veri Kaynakları: WRI CAIT, Dünya Bankası
En Fazla Salım Yapan 30 Ülke - 2012 Seragazı Salımları, Kişi Başı CO 2 e kg/yıl AKDO hariç, 2012 Alan: Seragazı Salımları, Toplam CO 2 e AKDO hariç, 2012 30 Avustralya 20 Kanada ABD Kazakistan 3 Rusya Suudi Arabistan Güney Kore 10 0 Malezya Venezuela Güney Afrika İran Polonya Ukrayna Arjantin Çin Meksika Tayland Türkiye 1 Brezilya Mısır Hindistan Pakistan Endonezya Nijerya Japonya AB (28) 2 İngiltere İtalya İspanya Fransa Almanya 0 20.000 40.000 60.000 Ek I Ülkeleri (Ek II hariç) Kişi Başı GSYİH SGP, Cari $, 2012 Ek II Ülkeleri Ek Dışı Ülkeler Kaynak: Rifat Ünal Sayman, REC Türkiye; Veri Kaynakları: WRI CAIT, Dünya Bankası
Kıyaslanabilir 11 Gelişmekte Olan Ülke için Seçilen Veriler - 2012 (1) WRI CAIT 2012 (AKDO Dahil) (2) World Bank 2012 (3) World Bank 2012 (4) WRI CAIT 2012 (AKDO Hariç) (5) Hesaplama Sonucu
Türkiye INDC si %21 Kaynak: Rifat Ünal Sayman, REC Türkiye; Veri Kaynakları: TÜİK, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
Türk İş Dünyası Liderlerinin İklim Değişikliğine Yanıtı Almanya Büyükelçiliği nin finansal desteğiyle REC Türkiye tarafından yürütülen Türk İş Dünyası Liderlerinin İklim Değişikliğine Yanıtı projesi, İklim Değişikliği ve Düşük Karbon Ekonomisi konularında Türk iş dünyasının durumunu dört ana konuda ortaya koymayı hedeflemiştir: Ø Ø Ø Ø İklim değişikliğinin etkilerini anlama ve farkındalık seviyeleri, Özel sektörün bu konudaki gelecek öngörüleri, stratejileri ve eylem planları, Ölçme ve değerlendirme faaliyetleri, İklim değişikliği ile mücadelede özel sektörün rolü ve kamu yönetiminden beklentileri.
Yanıtlayanlar Toplam 54 büyük şirketten yanıt alınmıştır: Ø 54 şirketin 33 tanesi Fortune500 ve/veya ISO500 listelerinde yer almaktadır Ø 12 tanesi BIST Endeksinde listelenmiştir. (BIST Endeksinde toplam 43 şirket vardır.) Ø %61 i CEO/Genel Müdür adına doldurulmuştur. * Logo bulutunda, logolarının kullanılmasına izin veren şirketler.
Farkındalık İklim Değişikliği konusundaki farkındalığınızı nasıl değerlendirirsiniz? %7 %20 %72 Paris Anlaşması'yla ilgili bilgi düzeyinizi nasıl değerlendirirsiniz? %19 %31 %50 Türkiye'nin, İklim Değişikliği ile mücadele amacıyla, BM'ye sunduğu INDC ile ilgili bilgi düzeyinizi nasıl değerlendirirsiniz? %26 %22 %46 %0 %25 %50 %75 %100 Düşük Yüksek
Etkiler Şirketiniz İklim Değişikliğinden Hangi Açılardan Ne Ölçüde Etkileniyor İtibar Yönetimi %2%6 %31 %61 Yasal Düzenleme %4 %15 %33 %48 Yeni İş Fırsatları %6 %20 %31 %43 Doğrudan Etki %6 %11 %50 %33 %0 %25 %50 %75 %100 Şirketinizin Şirketinizin önümüzdeki önümüzdeki 5 yıl içinde 5 yıl İklim içinde Değişikliği İklim Değişikliği kaynaklı etkiler kaynaklı sonucu finansal etkiler sonucu kayba finansal uğrama kayba ihtimalini uğrama nasıl %15 %33 %43 %9 değerlendirirsiniz? %0 %25 %50 %75 %100 Düşük Yüksek
Strateji Şirketinizin İklim Değişikliği Stratejisini Uygulamasının En Önemli Nedenleri Nedir? Azalan doğal kaynaklara ve çevre sorunlarına karşı önlem almak Şirketin itibarını korumak veya güçlendirmek Diğer %60 %50 %40 %30 %20 %10 %0 Çalışan katılımını artırmak Yeni müşteri kazanmak ve/veya var olanları korumak Mevzuat ve paydaş yükümlülüklerini yerine getirmek Maliyet azaltmak Rekabet üstünlüğü oluşturmak Risk azaltmak
Ölçme Şirketinizin faaliyetlerinin İklim Değişikliğine etkileri KPI lar aracılığıyla ölçülüyor mu? Hayır %31 Şirketinizde hangi KPI lar düzenli olarak ölçülmektedir? Enerji Tüketimi %100 Evet %69 Diğer Emisyonlar (SO2, NO2 vb.) %75 %50 %25 %0 Atık Miktarı Araç Yakıt Tüketimleri Su Tüketimi Hayır %44 Evet %52 CO2 Emisyonu KPI'larınızın Bağımsız Denetimi Yapılıyor mu?
İklim Değişikliğinin Etkilerini Yönetmede Kamu Yönetiminden Beklentileriz Neler? Karar Alma Süreçlerine Özel Sektörü Katma %20 %80 Yasal Düzenleme %22 %78 Vergi İndirimleri %6 %19 %76 Yaptırım %6 %30 %65 Fon Sağlama %2 %39 %59 0% 20% 40% 60% 80% 100% Düşük Yüksek
İklim Değişikliğinin Etkilerini Yönetmede Özel Sektörün Rolü Ne Olmalıdır? Sera gazı salım azaltımı yapma %28 %72 İklim Değişikliğine uyuma destek olma %31 %69 Yeni teknolojiler geliştirme %2 %30 %69 Müşteriler ve diğer paydaşları bilinçlendirme %2 %41 %57 Tedarik zinciri aracılığıyla İklim Değişikliğiyle mücadeleyi tabana yayma %6 %41 %54 Rakiplere örnek olma %9 %43 %48 0% 20% 40% 60% 80% 100% Düşük Yüksek
Ana Bulgular Ankete katılan şirketlerin; Ø Şirketler iklim değişikliği farkındalıklarının yüksek olduğunu düşünüyor, buna rağmen iklim değişikliği en çok itibar yönetimi olarak ele alınıyor. Ø %56 sı sürdürülebilirlik raporu yayınlıyor, %39 u sürdürülebilirlik departmanı kurmuş. Ø %9 u önümüzdeki 5 yıl içinde iklim değişikliği kaynaklı finansal kayba uğrama ihtimalini yüksek olarak değerlendiriyor. Ø %74 ü iklim değişikliğini stratejilerinin bir parçası haline getiriyor, Ø %67 si operasyonlardan kaynaklanan çevresel etkilerini yönetmeyi ve su ve enerji tüketimleri ile atık maddelerin azaltılmasını amaçlıyor, Ø %69 u KPI lar aracılığıyla şirketin iklim değişikliğine etkisini ölçüyor, Ø %83 ünün ölçtüğü enerji tüketimi KPI lar arasında ilk sırada yer alırken, şirketlerin %69 u CO 2 salımlarını ölçüyor. Ø İklim değişikliğinin etkilerini yönetmede özel sektörün rolü olarak azaltım ve uyum faaliyetleri önemli görürken, kamudan karar alma süreçlerinin katılımcı yönetilmesi ve yasal düzenlemelerle yaptırımların artırılmasını istiyorlar.
TEŞEKKÜR EDERİM Rıfat Ünal Sayman rsayman@rec.org unalsayman@gmail.com