Selimiye Camiinin "Dört minaresi kubbenin dört yanındadır...bu minarelerin hem ince hem üçer yollu olmasının güçlüğü malumdur. 'Ayasofya kubbesi gibi kubbe Devlet-i Islamiyede bina olunmamıştır' deyü Hristiyanların mimar geçinenleri, Müslümanlara üstünlüğümüz vardır, derlermiş. O kadar kubbe durdurmak gayet müşkildir. Dedikleri benim kalbimde bir azim ukte olup kalmış idi. Edirne Selimiye Camii'ni inşa ederken kubbesini Ayasofya'dan daha yüksek ve geniş yaptım. Osmanlı mimarisinin oluşumuna etki eden faktörler nelerdir? Osmanlı mimari eserlerinin ihtişamlı olmasının sebepleri neler olabilir
Konya Alaeddin Camii (Türkiye Selçuklu) İznik Yeşil Camii (Osmanlı) Osmanlı ve mimarisi Türkiye daha Selçuklu çok sanatı hangi alanlarda arasında ne gibi benzerlik gelişme göstermiştir? ve farklılıklar vardır
Yabancı Gözüyle Osmanlı Sanatı Jean-Paul ROUX, Osmanlılar, her şeyi yerli yerinde kullandılar. Ne sadece ticari amaçlı bir yapıya dönüştürdükleri kervansarayı ne de hastane, kütüphane, medrese, türbe ve aşevini terk ettiler. Ancak camiyi mutlak üstünlüğü olan bir sıraya getirip yerleştirdiler. Caminin yükseklik kazanmasına, kubbelerinin genişletilmesine, bölümlerin eklenerek kaynaşmasına çalışarak görkemli yapılar ortaya koymuşlardır. Bu eserler dünyanın daha önce tanıdığı ve o dönemde yapılan eserlerden bütünüyle farklıdır.
ERKEN DÖNEM OSMANLI CAMİ MİMARİSİ Plan Yapısal özellikler Devam Ettirilen Özellikler Getirilen Özellikler Tek Kubbeli Kare mekânlıdır. Son cemaat yeri vardır. Yapının üstü tek kubbeyle kapatılır. Dış cephesinde mermer kaplama kullanılmıştır. Son cemaat yeri (BeyliklerDönemi), tek kubbe, kare mekân (Türkiye Selçukluları), dış cephesinde mermer kaplama (Beylikler Dönemi) vardır. Taş ve tuğla dizilerinden oluşan duvar örgüsü (almaşık duvar) kullanılmıştır. Ters T planlı TersT planındayapılmıştır. Dikdörtgen ana bölüm ile ona kapılarla bağlanan mekânlar vardır. Almaşık duvar özelliği ve son cemaat yeri devam ettirilmiştir. Ters T planı ilk kez uygulanmıştır Çok Kubbeli Bu tip camiler ayak ve sütunlarla eşit bölümlere ayrılmıştır. Her bölüm kubbe ile örtülmüştür Çok sütunludur (Türkiye Selçukluları). Almaşık duvar, son cemaat yeri ve mermer kaplama kullanılmıştır. Merkezi Kubbeli Ana mekânı örten büyük bir kubbe ve onun etrafındaki küçük kubbelerden oluşmaktadır. Tek kubbeli camilerde belirtilen özellikler devam ettirilmiştir. İlk kez dört minare ve merkezî kubbe yapılmıştır. Ana mekân genişletilmiştir
Edirne Muradiye Camii Bursa Ulu Camii İznik Hacı Özbek Camii Bu dönem eserlerinin İznik, Bursa ve Edirne'de yoğunlaşmasının sebepleri nelerdir?
Tek Kubbeli Ters T planı Çok kubbeli İznik Hacı Özbek Camii Edirne Muradiye Camii Bursa Ulu Camii Tabloyu inceleyiniz. Aşağıda ve bir sonraki sayfada verilen görsellerin hangi plana göre yapıldığını verilen boşluklara yazınız.
Çok kubbeli Merkezi Kubbeli
Bu dönemde Avrupa'da Rönesans sanatı görülmektedir. Rönesans mimarisinde kilise, katedral gibi dinî yapıların yanında köşk, saray ve ev gibi sivil yapılar da görülmektedir. Gotik dönemde kullanılan sivri kemerin yerini yuvarlak kemerler almıştır. Eserlerde görsel denge ve uyumlu oran dikkati çeker. Yapı yüzeylerinde süslemeye önem verilmiştir.
7-Türbe 7 1-Cami 1 5-İhtisas Medresesi 5 4-Hastane 4 3 3-Aşevi 6 6-Medrese 2 2Kervansaray Külliyeyi oluşturan öğeler dikkate alınarak Osmanlı Osmanlı külliyelerinin farklı bölümlerden oluşmasının mimarisinin ve sanat anlayışının belirlenmesinde nelerin sebepleri neler olabilir? etkili olduğunu söyleyebiliriz
GEÇ DÖNEM OSMANLI CAMİ MİMARİSİ Dönem Genel Özellikler Devam Ettirilen Özellikler Lale Devri Türk Barok ve Rokoko Devri Türk Ampir üslubu Seçmeci Devir Neoklasik Dönem Bu dönemde dinî mimari alanında yapılan eser sayısı azdır. Tek ana kubbe kullanılmıştır. Minare sayıları ikiye indirilmiş ve inceltilmiştir. Çini süslemeleri yerini fresk olarak bırakmıştır. Köşeli yapılar yerini oval ve yuvarlak planlı yapılara bırakmıştır Ampir sanatındaki insan ve hayvan figürü yerine çiçek ve yaprak motifleri kullanılmıştır. Minareler ana yapıdan ayrılmış ve avlu içinde yer almıştır. Yuvarlak pencereler kullanılmıştır. Son cemaat yeri ortadan kalkmıştır. Belirli bir plan ve süsleme tarzı kullanılmamıştır. Antik çağdan itibaren her tür üslup aynı eserde bir arada kullanılmıştır. Avrupa tarzı üsluplardan vazgeçilerek Klasik Osmanlı ve Türk mimari öğeleri kullanılmıştır. Merkezî kubbe kullanılmıştır. Merkezî kubbe kullanılmıştır. Yenilikler/Farklılıklar Külliye tarzı eserler ortadan kalkmıştır. Fresko süslemeler kullanılmıştır. Dış cephelerdeki sadelik azalmıştır. Süslemede gösterişe önem verilmiştir. Klasik formlar tamamen terk edilmiştir. Gayrimüslim mimarlar eser vermiştir. Sivri kemer, kubbe, sütun gibi mimari öğeler kullanılmıştır
Nuru Osmaniye Camii Nuru Osmaniye Camii iç mekânı " ilk barok özellikli cami Fresko Dolma Bahçe Camii Dolma Bahçe Camii iç mekanı Geç Dönem Osmanlı Cami Mimarisi" plan ve özelliklerini gösteren tabloyu inceleyerek yukarıdaki Ampir uslubu görsellerin hangi gruba dâhil olduğunu verilen boşluklara yazınız Ṅurdan Gül Kökt Türk Ampir uslubu
ilk dönemlerde Iran Haragán kare planlı ve sade Kümbeti olarak (Büyük yapılan Osmanlı Selçuklu) türbeleri daha sonraları çokgen gövdeli olarak inşa edilmiş, iç ve dış mekânda süslemelere yer verilmiştir. Yapının gövde ve kubbe kasnağında pencereler açılarak aydınlatma sağlanmıştır. Mimar Sinan'la birlikte önü revakla örtülü türbeler yapılmıştır. Geç Osmanlı mimarisinde Türk Ampir usûlüne göre yapılan II. II. Mahmut Mahmut Türbesi Türbesi (Osmanlı) iç süslemeleri ve dış yapı özellikleriyle bu dönemi yansıtmaktadır Kanuni Sultan Süleyman Türbesi (Osmanlı) Kayseri Döner Kümbet (Türkiye Selçuklu) Niğde Hüdavent Hatun Kümbeti (Beylikler) Türk anıt mezar mimarisini inceleyerek Osmanlı Devleti'nde değişen ve devam eden özellikleri tesvit ediniz.
BAROK; 1600-1750 yılları arasındaki klasik sanatı izleyen resim, mimarlık biçemi. batı yazınında dengeden çok devinime, düşünceden çok duyuma, biçimlerin serbestçe yaratılmasından duyulan coşkuya önem veren, abartmalı, etkileyici, çelişkiden çekinmeyen akım ROKOKO;kayaya benzer şekillerin, hayali kıvrımların ve dalgalı istridye kabuğu şekillerinin birarada kullanıldığı bir süsleme tarzı; Barok un gelişmesinin son safhası.» AMPİR ÜSLUBU İlhamını yunan ve roma üsluplarından alan ve Napolyon Bonaparte zamanından (1804) başlayarak otuz yıl kadar devam eden, percier ve Fontaine adındaki iki mimarın yarattığı bir üsluptur. eski Mısır mobilyalarının süsleme ve biçimlerinden de esinlenen bu üslubun etkisi bizim Osmanlı saraylarına kadar gelmiştir
Geç Dönem Osmanlı mimarisinde dinî alanda olduğu gibi sivil alanda da Batı etkisi görüldü. İlk kez Türk saray mimarisi dışında Avrupa sarayları örnek alınarak Dolmabahçe Sarayı yapıldı. XIX. yüzyılın ortalarında Sultan Abdülmecit tarafından Hacı Emin Paşa, Serkis Balyan ve Nikogos Balyan isimli mimarlara yaptırılan Saray'ın planında Türk ve Batı anlayışı birlikte uygulandı. Saray'ın dış ve iç süslemelerinde barok, rokoko, ampir özelliklerini gösteren birden fazla üslup kullanılmıştır. Bu özelliğinden dolayı Dolmabahçe Sarayı Geç Dönem Osmanlı mimarisinin Seçmeci (eklektik) Üslubu'na örnek oluşturmuştur iki saray arasında ne gibi farklılıklar görüyorsunuz?
Anadolu'da Geç Dönem saray mimarisinin en güzel örneklerinden birisi de Doğubayazıt'taki İshak Paşa Sarayı'dır. Cami, medrese, divan, harem, askerî koğuşlar, cephanelik, fırın, hamam ve iş atölyelerinden oluşan bu Saray sıcak, soğuk ve atık su kanallarıyla Osmanlıların ısıtma sistemine sahip ilk yapısıdır. Beyaz renkte yontma taştan bitki motifleriyle süslenen Saray'da Türkiye Selçuklu Sanatı'nın etkilerini gösteren taş süslemelerine ait güzel örnekler bulunmaktadır.
Evlerin üstleri çinko kaplıdır veya kiremitli çatıylaörtülüdür. Kafesli pencere Zemin katında ahır, kiler ve büyük- Evlerde hizmetkarr odası gibi mekânlar bulunur. Bu mekân genel olarak evin servis alanıdır. Mutfak olarak da yaygın olarak kullanılmaktadır Yaşama"alanı olarak ayrılan üst katta sofa etrafına konumlanan iki veya üç odanın yanı sıra mutfak ve tuvalet, banyo gibi servis mekânları bulunmaktadır. Bu katta zemin katın aksine pencereler, çıkmalar ve cumbalarla dış dünyaya açılır. Bütün mekânların üstü ahşapla kaplıdır Tandır, kuyu, çeşme, havuz, ocak gibi kısımların bulunduğu bahçe ya da avlular evin en renkli ve çok amaçlı bölümleridir. A v lu ya da bahçe, evlerin sokakla bağlantısını sağlaması Açısından önemlidir. Evlerin sokakla bağlantısının bu şekilde sağlanmasının temel nedeni evin mahremiyetini korumaktır.
Türk-lslam devletlerinde ticari ve savunma amaçlı yapılan kervansaray mimarisi Osmanlı Devleti'nde gelişerek devam etmiştir. Bu eserler ticaret yolları üzerinde belirli aralıklarla yapılan kervansaraylar ve şehir merkezinde külliyeler içinde yer alan hanlar olarak inşa edilmiştir. Türkiye Selçuklu kervansaraylarının planı Osmanlı kervansaraylarında uygulanmaya devam edilmiş, malzeme olarak tuğla ve kesme taş kullanılmıştır. Osmanlı hanları ise iki katlı olarak yapılmış olup alt katlarında depo ve ahırlar, üst katlarında yolcuların kalmaları için odalar vardır. Osmanlı hanları aynı zamanda haberleşme ve alışveriş ihtiyacını karşılayacak şekilde düzenlenmiştir.
Osmanlı şehir hayatında malların saklandığı ve ticaretin yapıldığı bedestenler, dükkânlarla çevrili olup üzerleri kubbeler ile örtülüdür. Bedestenler genellikle taştan yapılmıştır ve dört yanı demir kapılarla çevrilidir
Osmanlı şehirlerinde halkın su ihtiyacını karşılamak için yapılan çeşmelerde mermer malzeme kullanılmış olup üzerinde kitabeler, geometrik ve bitkisel süslemeler bulunmaktadır. Osmanlı su mimarisinin diğer önemli örneği de sebillerdir. Cadde ve sokak aralarına, külliyelerin dış kısımlarına, anıtsal çeşmelerin köşelerine yapılan sebiller, genellikle kubbelidir. Cepheleri demir parmaklıklarla süslüdür. Toplum ihtiyaçlarının bir bölümünün devlet tarafından karşılanması Osmanlı Devleti'nin hangi özelliğine kanıt gösterilir?
Prizren (Kosova) Üsküp Kalesi Mostar Köprüsü Vardar Köprüsü (Üsküp) Mehmet Ali Paşa Camii (Kahire)
Ebru Kalem işi Minyatür Çini Sanatı Hat Sanatı Ahşap işçiliği Tezhip sanatı