KONYA İL MERKEZİ TAŞINMAZ KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARI ENVANTERİ OTEL

Transkript

1 868 KONYA İL MERKEZİ TAŞINMAZ KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARI ENVANTERİ OTEL

2 OTEL 869 AUGUSTOS OTELİ K onya İstasyon binasının karşısında bulunan yapı Bağdat demir yolu ile birlikte inşa edilmiştir. Oteli yaptıran Rum kökenli Augustos tur. Otel M yılında inşa edilmiştir. Yapım malzemesi kesme taştır. Yapım tekniği yığma olup çelik malzemeyle döşemelerde sağlamlaştırmaya gidilmiştir. Üst örtüde kırma çatı, Marsilya kiremitle kaplanmıştır. Eser bordum katla birlikte dört katlıdır. Otelin plan düzenlemesinde bir ana koridor etrafında oda ve mekânlar yer alır. Yapı özellikle cephelerindeki süslemeler ile dikkat çekmektedir. Avrupai tarzda barok ve ampir süsleme unsurları cephelerde taş malzeme üzerinde işlenmiştir. Meram İlçesi, Şeyh Sadrettin Mahallesi, Alay Caddesi No:8 de yer almaktadır. 1890, Geç Osmanlı dönemi. Kesme taş yapı malzemesiyle yığma yapım tekniği ile yapılmıştır. Yapının Tescil Tarihi , A-3861 Otel olarak inşa edilen yapı şu an kullanılmamaktadır.

3 870 KONYA İL MERKEZİ TAŞINMAZ KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARI ENVANTERİ BAĞDAT OTELİ Otel İstasyon binasının güney çaprazında bulunmaktadır. Eser M.1895 yılında Geç Osmanlı döneminde inşa edilmiştir. Yapım malzemesi kesme taştır. Plan özelliklerinde zemin katta yemekhane ve toplantı salonu vardır. Birinci ve ikinci katta uzun bir koridor etrafında sıralanan odalar şeklinde düzenlenmiştir. Binada Avrupa mimari tarzında barok, rokoko süsleme unsurları görülmektedir. Özellikle cephede yoğunlaşan süslemeler, cepheye oldukça hareket kazandırmıştır. Sivri kemer ve düz atkı lento kullanımı, birinci kattaki balkon çıkmaları ve bunların konsollara taşıtılmaları, korkuluklar, silmelerle oluşturulan yatay kat ayrımları göze çarpan belirgin cephe kompozisyonlarıdır. Yapı günümüzde D.D.Y tarafından misafirhane ve sağlık ocağı olarak hizmet vermektedir. Meram İlçesi, Mamuriye Mahallesi, Mücahit Asker Caddesi No:2 de yer almaktadır. 1895, Geç Osmanlı dönemi. Yapım malzemesi kesme taş kullanılarak yığma yapım tekniği ile yapılmıştır Yapının Tescil Tarihi , A-3861 Otel olarak inşa edilen yapı günümüzde misafirhane ve sağlık ocağı olarak hizmet vermektedir.

4

5 872 KONYA İL MERKEZİ TAŞINMAZ KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARI ENVANTERİ PARK ve BAHÇELER

6 PARK VE BAHÇELER 873 MİLLET BAHÇE KAPISI Eserin ilk yapıldığı yer Anıt ın güneydoğusunda Konya nın ilk parkı olan Millet bahçesinin kapısıydı. Döneminin genel özelliklerini yansıtan bahçe içerisinde köşk, konser sahnesi ve dans pisti, tenis kortu gibi kültürel ve sportif aktivitelerin gerçekleştirildiği mekânlar inşa edilmişti. Millet Bahçesi kapısı daha sonra taşınarak İmam Hatip Lisesi Giriş Kapısı olarak düzenlenmiştir. Bahçe kapısı M senesinde II. Abdülhamit zamanına tarihlendirilmektedir. Yapım malzemesi kesme taştır. Kapı, yuvarlak kemerli bir açıklıktan geçit vermektedir. Alınlığındaki mermer kısım yuvarlak hatlarla konturları belirlenmiş olup içerisine bitkisel süslemeler işlenmiştir. Eser günümüzde halen İmam Hatip Lisesi girişindedir. Karatay İlçesi, Çiftemerdiven Mahallesi, Bölüm Sokakta İmam Hatip Lisesinin duvarında yer almaktadır. 1910, Geç Osmanlı dönemi. Taş malzeme ile yapılmıştır. Kapı olarak yapılmış günümüzde ise İmam Hatip Lisesinin Giriş Kapısı olarak kullanılmaktadır.

7 874 KONYA İL MERKEZİ TAŞINMAZ KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARI ENVANTERİ PAZAR

8 PAZAR 875 ESKİ BUĞDAY PAZARI Eski Buğday Pazarı Larende Caddesi üzerinde Kızılay Hastanesinin kuzeyinde yer almaktadır. Ticari doku içerisindeki yapı kitabesine göre Ferid Paşa tarafından yaptırılmıştır. 20. yüzyıl ortalarına kadar halk, tahıl ürünlerini buraya getirip toptancı esnafa satardı. Düzensiz bir avlu etrafında sıralanan tek katlı dükkân ve depo hacimlerinden meydana gelen Pazarın doğu ve batı cephelerinin ortasından giriş kapıları açılmıştır. Kapılar 4 m yükseklikte, 2.5 m genişliktedir. Kapıların her ikisinde biri iki diğeri üç satırlık kitabesi mevcuttur. Doğuda, Karakurt Sokağına cepheli kapı ve güneyindeki dükkân ile batıda, Tevfik Paşa Caddesine açılan kapı ve bunun kuzeyindeki birkaç dükkân orijinalliklerini kısmen de olsa koruyabilen kısımlardır. Güney cephenin orta kesiminde yer alan giriş ise yakın tarihlerde yapılan çevre düzenleme çalışmalarında açılmıştır. Pazarın güneydoğu köşesinde 1959 tarihli Karaaliler Camii ile avlunun ortasına 1914 te eklenen Narinzâde Çeşmesi yer almaktadır. Buğday Pazarına ait arşiv fotoğraflarında, yapının sokağa cepheli dükkânları arkasında avluya dönük, depo-ambar olarak kullanıldıkları düşünülen hacimlerin sıralandığı izlenmektedir. Kâgir dükkânlar dikdörtgen planlı olup üzerleri alaturka kiremit kaplı, kırma beşik çatılarla örtülüdür. Günümüze ulaşabilen özgün kısımlarından anlaşıldığı kadarıyla dükkânların sokağa ve avluya dönük kemerli açıkları ve iç kısımlarında düz çıtalı ahşap tavanları vardır. Kapı-pencere doğramaları ahşaptan olup demir parmaklıklarla korunmuşlardır. Dükkânların dışa dönük bölümleri yazıhane, avluya bakan bölümleri ise depo işlevli olmalıdır. Meram İlçesi, Karakurt Mahallesi, Taşkapı Medrese Caddesinde yer almaktadır. 1901, Ulusal Mimarlık dönemi. Doğu batı yönünde bulunan kapıların yapım malzemesinde taş ve tuğla birlikte kullanılmıştır. Yapının Tescil Tarihi Buğday pazarı olarak inşa edilen yapı günümüzde park olarak kullanılmaktadır.

9 876 KONYA İL MERKEZİ TAŞINMAZ KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARI ENVANTERİ SARAY

10 SARAY 877 KILIÇARSLAN SARAYI Selçuklu İlçesi, Hamidiye Mahallesi, Alâeddin Bulvarında yer almaktadır , Selçuklu dönemi. Yapı malzemesi olarak düzgün kesme taş, kerpiç ve tuğla malzeme ile inşa edilmiştir. Yapının Tescil Tarihi , A-3861 Saray yapısından günümüzde kalan köşk kalıntısıdır. Günümüzde bu kalıntının üzeri betonarme şemsiye ile korunmaktadır.

11 878 KONYA İL MERKEZİ TAŞINMAZ KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARI ENVANTERİ Alâeddin Camii yakınında bulunan saraydan günümüze küçük bir köşk kalıntısı kalmıştır. Yalnız bir köşkünün duvarları kalmış olan bu sarayın gerek planı gerekse mimarisi hakkında bilgilerimiz oldukça kısıtlıdır. 19 yüzyılın sonlarında çekilen fotoğraflardan bazı bilgiler edinebiliyoruz. Yapım malzemesi olarak kesme taş, tuğla ve kerpiç izlenmektedir. Sarayla birlikte inşa edilen ve onun bir kısmı olan bu köşk büyük kesme taşlarla inşa edilmiş yüksek ve kule gibi bir kaide üstüne konsollarla çıkma olarak yapılmıştır. Çinilerle kaplanmış büyük bindirmelikler üzerine oturtulmuş olan bu köşkün cepheleri sırlı tuğla ve çinilerle kaplı idi. Binanın sivri kemerli büyük pencereleri vardı. En son kalan kısmında dışarı taşan konsollardan anlaşıldığına göre bu köşkün etrafında revaklı bir cumba bulunduğu tahmin edilmektedir. Sivri kemerli bir eyvan şeklindeki şahnişinin mükellef bir saçağı olduğu da kalan inşaat izlerinden anlaşılmaktadır. (Mahmut Akok KÖŞK Restitüsyon Çizimleri)

12 SARAY 879 (Mahmut Akok KÖŞK Restitüsyon Çizimleri) 20. yüzyılın ilk çeyreği, Köşk Görünüşü

13 880 KONYA İL MERKEZİ TAŞINMAZ KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARI ENVANTERİ SARNIÇ ve SU DEPOLARI

14 SARNIÇ ve SU DEPOLARI 881 AK SARNIÇ LALEBAHÇE SARNICI Eser, Lalebahçe Caddesinde bulunmaktadır. Sarnıç, M.13. yüzyıl Selçuklu dönemine tarihlendirilir. Yapım malzemesinde taş ve tuğla kullanılmıştır. Yapı eyvan şeklinde olup kuzeye yöneliktir. Esas sarnıç güney duvara bitişik olarak yer almaktadır. Dikdörtgen planlı beşik tonozla örtülüdür. Üstte çeşme yalağı, bakımsız durumda ve iç kısımda bulunur. Duvarında küçük niş şeklinde taslık yeri vardır. Kuzeyindeki giriş kısmının sağ ve sol alt kısmında devşirme malzeme iki küçük sütunca vardır. Bu sarnıç Anıtlar Derneği Konya Şubesi başkanlığı tarafından 1993 yılında restore edilmiştir. Meram İlçesi, Lalebahçe Mahallesi, Lalebahçe Caddesinde yer almaktadır. 13. yüzyıl, Selçuklu dönemi. Taş ve tuğla malzeme kullanılarak yığma yapım tekniği ile yapılmıştır. Yapının Tescil Tarihi Yapı sarnıç olarak inşa edilmiş şu an kullanılmamaktadır.

15 882 KONYA İL MERKEZİ TAŞINMAZ KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARI ENVANTERİ ARAP SARNIÇ Eser, Arapsarnıç Sokakta yer almaktadır. Sarnıç M.16. yüzyıl Osmanlı eseridir. Yapı, moloz ve kesme taş kullanılarak yığma tekniğinde inşa edilmiştir. Sarnıç eskiden köy olan Hocacihan ın su gereksiniminin bir kısmını karşılamaktaydı. Ancak günümüzde bu işlevini kaybetmiştir. Yol seviyesi üzerindeki giriş kısmı eyvan şeklinde tasarlanmış, sivri kemer ayaklara oturmaktadır. Sarnıcın su depolayan ana bölümü ise dikdörtgen planlı, tonoz örtülü olup moloz taşlardan yapılmıştır. Osmanlı dönemine tarihlendirilen sarnıç bugün harap durumdadır. Selçuklu İlçesi, Hocacihan Hacılar Mahallesi, Arapsarnıç Sokakta yer almaktadır. 16. yüzyıl, Osmanlı dönemi. Moloz ve kesme taş malzemeden yığma yapım tekniği ile yapılmıştır. Yapının Tescil Tarihi Sarnıç günümüzde kullanılmamaktadır.

16 SARNIÇ ve SU DEPOLARI 883 BUZLUKBAŞI SARNICI (AK SARNIÇ) Yapı Konya-Akşehir yolunun 15. km sinde, Yazır Mahallesi sınırları içinde, Buzlukbaşı mevkiinde bulunmaktadır. Aslında sarnıç doğusundaki Ak Han ve 200 m. kuzeyindeki eski Buzlukbaşı Köprüsü ile bir manzume oluşturuyordu. Sarnıç ve Han vakıf eseri olarak kayıtlıdır. Eser, tek katlı gömme bir Osmanlı sarnıcıydı. Güneydoğu köşesindeki ağaçla kuyu gibi bileziği yardımıyla sarnıçtan yararlanılmaktaydı. Tonoz örtüsü 1986 yılında içerisine dozer düşmesi sonucu yıkılmıştır. Buzlukbaşı sarnıcı 1995 yılında Selçuklu Belediyesi ve Üniversitenin işbirliği ile restore edilmiştir. Selçuklu İlçesi, Yazır Mahallesinde yer almaktadır. Osmanlı dönemi. Taş malzeme ile yapılmıştır. Yapının Tescil Tarihi Sarnıç olarak yapılmış günümüzde kullanılmamaktadır.

17 884 KONYA İL MERKEZİ TAŞINMAZ KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARI ENVANTERİ DEVLER SARNICI Eser, Aziz Mahmut Hüdai Caddesinde, Tıp Fakültesinin güneybatısında yer alır. Yapı M.13. yüzyıla Selçuklu dönemine tarihlendirilir. Yapım malzemesi kesme ve moloz taştır. Burada, zeminde Meram suyundan beslenen dikdörtgen planlı bir sarnıç bulunmaktadır. Mevcut kuyu bileziği su almak için yapılmıştır. Yakın zamana kadar seren ağaçları ve tapındırık ağacı duran sarnıç Hocacihan hanının vakfiyesinde kayıtlıdır. Kuyu, bileziği zeminden profilli taş bir kaide ile cm kadar yükseltilmiştir. Daire kesitli kuyu ağzına kasnak şeklinde demir kuyu bileziği oturtulmuştur. Meram İlçesi, Yunus Emre Mahallesi, Aziz Mahmut Hüdai Caddesinde yer almaktadır 13 yüzyıl, Selçuklu dönemi. Sarnıcın yapım tekniğinde alt kısımlarda düzgün yonu taşı, üstte sıralı moloz taş görülmektedir. Yapının Tescil Tarihi Kuyu günümüzde kullanılmamaktadır.

18 SARNIÇ ve SU DEPOLARI 885 FERİT PAŞA SU DEPOSU E ser, Alâeddin Tepesinde, Alâeddin Camiinin güneybatısında bulunur. Avlonyalı Ferit Paşa nın Konya valiliği zamanında ( ) Konya su sıkıntısı içine girmiştir. Ferit Paşa nın oluşturduğu komisyonla 1902 yılında Konya nın 22 km güneyinde Çayırbağı Köyündeki kaynak suyu Konya Alâeddin Tepesinde yapılan depoya getirilmiştir. 20. yüzyıl başlarında Ferit Paşa döneminde ilk defa demir pik borularla su, çok sayıda çeşmeye dağıtılmıştır. Yapım malzemesi kesme ve moloz taştır. Eser doğal tepenin içerisinde inşa edilmiştir. Yapı gösterişli cephe tasarımıyla dikkat çekmektedir. Ana giriş kapısının üzerinde beş satırlık kitabeye yer verilmiştir. Kapının iki yanında simetrik tasarlanmış çeşmeler izlenir. Su kültürümüzün nadide örneklerinden biri konumundaki eser günümüzde boş bırakılmıştır. Selçuklu İlçesi, Hamidiye Mahallesi, Alâeddin Caddesinde yer almaktadır. 1902, Geç Osmanlı dönemi. Depo taş malzemeden yığma yapım tekniği ile inşa edilmiştir. Cephenin bütününde kesme taşlarla kaplama yapılmıştır. Su deposu olarak inşa edilen yapı günümüzde kullanılmamaktadır.

19 886 KONYA İL MERKEZİ TAŞINMAZ KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARI ENVANTERİ HANAYBAŞI SARNICI Eser, Cihan Caddesi üzerinde yer alır. Sarnıç stil kritiği ile yüzyıl Osmanlı eseri sayılmaktadır. Moloz taşlarla örülerek yükselen kuyunun ağız kısmı kaldırım seviyesinden yaklaşık 70 cm yükseltilmiştir. Bu yükseltinin batısında çıkıntı yapan bir su yalağı bulunmaktadır. Kuyunun bugün ağzı beton bir kapak ile kapatılmıştır. Kuyunun kuzeydoğusunda yaklaşık 4 m yükseklikte birbirine koşut iki ağaç ve bunların 3 metrelik bölümünden aralarına bağlanmış kaldıraç ağacı yer almaktadır. Selçuklu İlçesi, Hocacihan Hanaybaşı Mahallesi, Cihan Caddesinde yer almaktadır yüzyıl, Osmanlı dönemi. Yapım malzemesi olarak moloz taş kullanılmıştır. Yapının Tescil Tarihi Su kuyusu günümüzde kullanılmamaktadır.

20 SARNIÇ ve SU DEPOLARI 887 SİLLE SARNICI Eser, Yeni Sille Caddesi üzerinde yer almaktadır. Yapım tarihi 1945 yılı olarak verilmiştir. Yapım malzemesi Sille taşı olup yığma tekniğinde inşa edilmiştir. Sarnıç hafif eğimli arazi üzerine, doğu-batı yönünde uzanan dikdörtgen planlı olarak inşa edilmiştir. Doğu cephesinde bulunan giriş kısmı zaman içerisinde dolmuştur. Doğu girişinin önünde bulunan su toplama girişi taş kapakla kapatılmıştır. Güney cephesinin üstü toprak örtülüdür. Sille Ak Mahallesi, Yeni Sille Caddesinde yer alır. 1945, Cumhuriyet dönemi. Sille taşından yapılmıştır. Yapının Tescil Tarihi Sarnıç olarak yapılmış ve sarnıç olarak kullanılmaktadır.