tem Yt/:9 Sayt:17 2011. 49-97 CUHURY DÖNND (1923-2010) VfLR HAKKINDA YAPILAN ÇALIŞALAR Prof. Dr. Adnan DRCAN Harran Ünverte lahyat Fakülte ÖZ lam edenyetnn şekllenmende öneml br etkye ahp olan mevler dönem hakkında ülkemzde brçok çalışma yapılmıştır. Özellkle on yıllarda çalışmaların ayıında hedlr br artış olmuştur. Çalışmaların öneml br kımının ya tarhle lgl olmaı, ülkemzdek tarh çalışmalarının genel durumuyla paralellk arz etmektedr. lnzdek makalede tattk verlerden hareketle mevlerle lgl çalışmaların durumunu ortaya koymayı hedefledk. Ayrıca ülkemzde hazırlanan mevler dönem çalışmalarının bblyografık blgler verlerek bu dönem çalışma alanı olarak düşünen akademyenlere konularını belrlemede yardımcı olmayı da düşündük. Anahtar ke/lmefer: mevler, tarh çalışmaları, bblyografya. ABSRAC Studfe On he Umayyad tn he ra Of he urkfh Repub/lc (1923-2010) here have been many tude n our country on the Umayyad' perod that had great nfluence over the hapng of llamc Cvlzaton. here have been handful ncreae of uch tude n the recent year. Becaue of the general tuaton of the tude done on htory n our country, ome tude that were done n th ubject have been related to the poltcal htory of the Umayyad Perod. In th artcle we have amed at preentng the tuaton of the Umayyad tude through tattcal data avalable toaay. hrough gvng bographcal data of uch tude that were done n the cou(ltry on the Umayyad, we have alo amed at helpng to thoe who are thnkng to tudy of that perod (that of the Umayyad') Key Word: Umayyad, tude of htory, bblography GRŞ rnevern ktdar yılları, İlam edenyetnn en öneml dönemlernden brdr. Öte yandan coğrafk olarak bu dönemn tarh, ülkemzn de çnde yer aldığı böleenn tarhdr. mev devletnn blnen başkent Şam olmakla brlkte devletn yıkılınadan öncek on başkent Harran'dır. Ülkemzde on yıllarda mevler tarh ü?:erne bazı ünvertelerde brçol<
50 Prof.Dr. Adnan DİRCAN çalışma yapıldığını müşahede edyoruz. Çalışmaların öneml br kımı tez olarak hazırlanmış olup bunların br kımı yayımlanmıştır. Ayrıca Konya'da yayımlanan S: lam San'at, arh, debyat ve Ok Derg, br ayıını mevere tah etmştr (8. ayı, 2006). Bu teblğmzde ürkye'de (1923-2010 yıllarında araında) mevler dönemyle lgl hazırlanan çalışmalardan hareketle oluşturulan verler üzerne değerlendrmeler yapılacaktır. Verler oluşturulurken nternet ortamında yayımlanan akademk dergler dkkate alınmış; lahyat Fakülteler'nde hazırlanan mezunyet tezler le halen devam eden, ancak henüz btmemş Yükek Lan ve Doktora ezler e dkkate alınmamıştır. Br heyet tarafından hazırlanan Genel lam arh tarzındak Doğuştan Günümüze Büyük lam arh (Çağ Yayınları, tanbul 1986-1989) ve Haan brahm Haan'ın ktabının altı cltlk çevr üzerne ekz clt eklenerek hazırlanan Sya, Dn, Soyal, Kültürel lam arh (Kayıhan Yayınları, tanbul 1986-2008) gb ktaplarda mevler dönem ele alınmış olmakla brlkte bu çalışmalar ver olarak değerlendrlmemştr. Ayrıca ll ğtm Bakanlığının yayımladığı lam Ankloped ve ürkye Dyanet Vakfı tarafından yayımlanmakta olan ürkye Dyanet Vakfı lam Ankloped'nde yer alan maddeler de dkkate alınmamıştır. Ülkemzde hazırlanan çalışmalar, çeştl kataloglar ve konumuza lgl yayımlanmış bazı çalışmalar taranarak tept edlmştr. Ancak bütün çabamıza rağmen bazı çalışmaların dkkatten kaçmış olableceğn hatırlatmamız gerekr. A. Çalışmalarm Sayıı ve ürlerne Göre Dagılımı ept edebldğmz kadarıyla mevller hakkında telf ktap, çevr ktap, telf makale, çevr makale, teblğ, Yükek Lan ez, Doktora ez ve Doçentlk ez olarak 402 çalışma yapılmıştır. Oolıtor.ıc!lcr 31 9% 22% Çalışmaların ürlerne Göre Dağı~Ooçentl~<ezleı ~ 0% 1 eblğ >< 39 10% 4% Çalışmaların 118' telf makale (%29), 88' telf ktap (%22}, 89'u Yükek Lan ez (%22), 39'u teblğ (%10) ve 34'ü Doktora ez (%8) olarak hazırl::ınmıştır.
Cumhuryet. Dönemnde (1923-2010) rnev/er Hakkında Yap1lan Çalşmalar 51 B. Çaltşmalarm Yt11ara Göre Dagtltmt Çalışmaların öneml br kımı on yıllarda yapılmıştır. Bunun başlıca ebepler araında YÖK'ün kuruluşundan onra akademk çalışmaların teml hale getrlme, akademk lerleme çn agar ayıda makale ve ktap yayımının şart koşulmaı, on yıllarda yayım mkanlarının artmaı, nternet ortamında -düşük malyetlerle-yayım yapmanın kolay olmaı gb etkenler zkredleblr. Çalışmaların Yıllara Göre Dağılımı YÖK dönemnden onra akademk alanda yapılan çalışmaların ayıında öneml br artış gözlemlenmektedr. ept ettğmz çalışmaların öneml br kımı YÖK'ün kuruluşundan onra (1983-2010 yılları araında} hazırlanmıştır (%87 [348]}. 1 YÖK Dönemnden Sonra Yapılan Çalışmalar YÖK'ten önce Son 20 yılda (1991-2010} yapılan çalışmalar Cumhuryet dönemnde hazırlanan çalışmaların %'ünden fazladır (%78 [315]}.
52 Prof.Dr. Adnan DRCAN Son 20 Yılda Yapılan Çalışmalar C. Çalışmalarm üeffffere Göre Dagıfımı Bazı akademyenler, mever dönemn hta alanı olarak belrlemş ya da bu dönem ağırlıklı çalışma alanlarından br olarak eçmşlerdr. rfan Aycan, mal llakkı Atçeken, Al Aku ve Adem Apak çalışmalarını mever dönem üzerne yoğunlaştıran nkademyenlerdendr. Zekerya Ktapçı e daha çok ürk arhn araştırma konuu yapmış; bu bağlamda mever dönem ürk arh hakkında çalışmalar yapmıştır. ~7/20ll ı. Yükel. Ahmet uran va rol,. Bahaüddn erz, ut.:ıfa Zak Söylemez.. at.fuz Savaş, Rıza Sarıçam. br<>hm Ölkan, utafu Küçökaşçı, utafa Sabr Kurt, Haan Koyuncu, evlfıt Klt~pçı. Zck"'Yl Kılıç, ünol Kazano. A,mct Lütf Kapar,. Al Iş k, Abdülkadr Fığllh, thc, Ruh rkoçoğlu. Fath Demren n. Adnan Dadan.Al A.tml, chınct Aycan,lrfan Atçeken, l'lal H.:ıkkı Apak.Adem Çalışmaların üellflere Göre Dağılımı ~ ::-: e=3 ı ' 3 ~~9 13 ~~=13 10 Aku, Al 12 D. ürlerne Göre Çalışmafar 1. elf Ktaplar elf ktapların 64'ü ya hayatı ele alan ktaplardır. Bu ktapların 10'u rvıuavye hakkında xazılmış olup çoğu eleştr, br kımı e bu eleştrlere cevap amacıyla yazılmıştır. Ktapların 45' (bütün ktapların %51', ya hayatla lgl ktapların %70') Yezd dönemyle lgl olup bunların çoğu Kerbela olayı ebeby :.3 Yozd' eleştrrnek ve olayı anlatmak amacıyla kaleme alınmış, akademk
Cumhuryet Dönemnde (1923-2010) rnev/er Hakkmda Yaplan Çalşmalar 53 kaygılar taşımayan ktaplardır. Bu durum, Kerbela olayının İlam arhndek etkn ve ürkye'de canlılığının hang düzeylerde olduğunu götermektedr. elf Ktapların Konularına Göre Dağılımı IVuk 1 mar Imar l:konomı< Hayat KurLnılar l 3 Kül:ür ~tayatı 1 Bölge Ve Şehr arhler Dn Hayat Smy<l Hlylt ~ 6 Ön~ıııl.O.lelcr Ve Şalı~etler ~ 6 Fethler Sya Hayat 64 Dönemn amnmı Hakkında Yepılan Çalışmalar :;:ı 2 <ımcn rneverden Oölı~cdcn Çalışmalar 3 5 2.elf akaleler elf makaleler, genellkle ünvertelerde çıkarılan fakülte dergleryle akademyenlern çıkardıkları özel derglerde yayımlanmıştır. elf makalelern 47' (%40) ya tarhle lgldr. Bunu öneml aleler ve şahyetler hakkında yayımlanan makaleler (%19 [23]) le oyal hayatla lgl makaleler (%14 [16]) takp eder. elf akalelern Konularına Göre Dağılımı uk frn 3 mar mar konomk Hayat Kurumlar Kültür Hayatı Bölge Ve Şehrarhler Dn Hayat Soyal Hayat 8 Öneml Aleler Ve Şahyetler Fethler Sya Hayat 24 Dönemn amamı Hakkında Yapılan Çalışmalar Kımen rneverden Baheden Çalışmalar
54 Prof.Dr. Adnan DRCAN 3.eblğler mevller dönem hakkında hazırlanan teblğern büyük br kımı ya tarhle lgl olup (%82 [32]), -br harç- bunlar 2010 yılında Sva'ta düzenlenen Ululararaı Kerbela Sempozyumu'nda unulan teblğlerdr. eblğern Konularına Göre Dağılımı u~k mar mar :<onoml< Havc:ıt KurJmlat j KülC.r Huyntı Bölge Ve Şehr n:-hlcr ~ 3 Dnrlnyat Soyal,ayat?J 2 Öneml.O..lclcr Ve Şahyetler Fethler Fa ı Sya Hoyot l$::goı;;~ -ı:: --;ı;;-.-:!l~~:ı: -:ı:- Zl:,---;ı;;- -G-"" -ı;;ı~:;;:--:;;.;ıı:~~~ 32 Dönemn amamı Hakkında Yapılan... Kımen nıcvlerdcı-ı Baheden Calışmülar 4.ezler mever dönem hakkında en fazla lanütü tez yaptıran enttüler ıraıyla, Selçuk, Ankara ve armara Ünvertelerne bağlıdır. Bunun en öneml ebeplernden br bu ünvertelermzde mever dönemn uzmanlık alanı olarak eçen a kademyenlermzn görev yapmaıdır. a. Yükek Uan ezler Dokanlı yıllarla kbnl yılların başında mevller hakkında yapılan Yükek Lan ez ayıında br artış görülmektedr. Yükek Lan ezlernn Yıllara Göre Dağılımı 7 7 7 mevler hakkında en çok Yükek Lan ez Selçuk Ünverte Soyal Blmler nttüünde yaptırılmıştır. Yükek Lan ezlernn %28' [25] Selçuk ünvertende yaptırılmıştır. Bunu armara (%16 [14]) ve rcye Ünverteler (%11 [10]) takp etmektedr.
Cumhuryet Dönemnde (1923-2010) rnev/er Hakkında Ya pt/an Çaltşma/ar 55 Vül~el< Lan ezlernn nttü le re Göre Dağılımı UludaR ü. Sovrl Bl ı1lcr nt to C. Selçuk Ü. So'{21 Blmler nttü.:: Saktı:rva ü. Sovcl Bl11ler nttül: Ondol.ı.u! r... 1.ı;ı~ U. Soycl Blmler ntllıl 25 \1.:ırn~Jra u. Sovaı B nler -ı~t:üü Harr..ın U. So:>y.:l Blmler ntıtlı.: H<:.ccucpc U. So;;y;::l Blı1lcr ntlüc Fı t'lt O. Soyal Blmler ""ıt:üu r c\ c.; U. Soyal B:ınlcr,tl~U.ı Ookuz[ yui ~..Soy2l Blml..;ı-rnttü.ı.: Dc.cU.Sovcl Bl'lllcr nttü.c Cuml~ur-ycl Ü.Sovcl Blmler nttü C. Atatürk ü. ~oyc:;j Blll"lllcr nttü.c Ankard Ü.!"::ovct B l ıller nttüf. meverle lgl Yükek Lan ezlerne danışmanlık yapan öğretm üyeler çnde eın fazla tez yönetenlermal Hakkı Atçeken ve utafa Fayda'dır. Yükek Lan ezlernn Danışmanlara Göre Dağılımı YCkd,A... 3 yg,ı,l. erz..z. 2 Önkı,A. 3 Kt.Jpçı.Z. Kapnr.. A. 2 1- zrnctl. Fa'/Oa,. 7 ccr. A. V. Dcnı tea n. A. Çu:Jul::ı;u.A. 2 =..:ı kır, A. ''"c.::ııı.l. 4 At-;ckcn. ı. H. A.lgül.tl. 3 AkSL:,A. Yükek Lan ezler çn uygun görülen konuların üçte br, öneml aleler ve şahyetler hakkındadır {%34 [30]). Bunu ya hayatla lgl çalışmalar takp eder {%20 [18]). Ylkek Lan ezlernn Konularına Göre Dağılımı 17/20U.ıd ıt::ıı.konorı< Hava: :<uru:nlar KCII::r Hayatı 3ölg~V::! $t?:hr tırhlt:-r DrHaya: Soy.:;l Hayat Öneml 1\l~lcr Ve Ş;; h. yel'er F Jthfc Sıy.: H aya: Dörcm n l ıaını H.:H.ın-.fa Yapıle n Çal şma:ar ~ıncn ıncv'k ~dcn Bat'.cdcn Ç::ıl şma 1 ar 7 7 7
56 Prof. Dr. Adnan DRCAN mevller hakkında hazırlanan Yükek Lan ezlernden adece k (%2) yayımlanmıştır. Yayımlanan Yükek Lan ezlernn az olmaında okuyucunun lgn çekeblecek popüler konuların terch edlmemş olmaı etkenlerden br olmalıdır. Ntekm Hz. Peygamber ve dönem hakkında hazırlanan Yükek Lan ezlernn %6'ı yayımlanmıştır. b. Doktora ezler mevler dönemyle lgl Doktora ezlernn tamamı on 40 yıl çnde hazırlanmıştır. Çalışmaların büyük br kımı (%91 [31]) YÖK'ün kuruluşundan onrak döneme attr. Doktora ezlernn Yıllara Göre Dağılımı 4 1972 19811986 1987 1989 19901991 1993 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2004 2006 2007 2009 n fazla Doktora ez Ankara Ünverte Soyal Blmler nttüü'nde yaptınımıştır (%44 [15]). Bu nttü'yü Selçu~ Ünverte Soyal Blmler nttüü takp etmektedr (%21 [7]). 17/20U Doktora ezlernn Ünvertelere Göre Dağılımı Uluda~ ü. Soyal Blmler nttül Selçuk ü. Soyal Blmler nttüü armara Ü. Soyal Blmler nttlü ~tanbul ü. So~yaı Blmler n~ttü~ü Harr;ın U. Soyal Blmlernttüü t.ı;ı 0.,ow.ı1Hılımlrrı n51ılıı;ıı rcye ü. Soyal Bllmler nttüü Alltürk ü. Soyal Blmler nttüü Ankora ü. Soyal Olmler nttüü mever hakkında en fazla Doktora ez rtan Aycan tarafından yönetlmştr (%15 [5]). Ardından üçer tezle utafa Fayda ve Ahmet Ön kal gelmektedr.
Cumhuryet Dönemnde (1923-2010) rnev/er Hakkmda Yaplan Çalşmalar 57 Doktoraezlernn Danışmanlara Göre Dağılımı Vıldı~. H. 0. a:u:uı::;a:;;:z::;::wm l. v;ıroı. B ~""""'="'""' ı uı';.s..ırnur.5. == ı. Ono<.ll. 9 Onk.:ı,A. :::=::::="""'"""'==""""'"'-"'"""""""'"""""""" 3 Koı;.:ık.l. =-ı. K.ıt-.ırno::ın,ll. ı<.:ıp.:u.f\.'1.a. l~n.r..ı. F.:ıyd.::ı.. Dc;ıktora ezlernn öneml br kımı (%32 [11]} ya hayatla lgldr. Bunu d n hayat (%21 [7]) le bölge ve şehr tarhler (%21 [7]) takp etmektedr. Doktora ezlernn Konularına Göre Dağılımı 1 konomık Hnyat Kurumlar Kültür Hayatı Bölge Ve Şehr arhler Dn Hayat Soyal Hayat öneml Aleler ve Şahyetler Sya H;:ıyat 11 yarıına Yayımlanan Yükek Lan ezler az olmaına rağmen Doktora ezlernn yakını yayımlanmıştır (%44 [15]). Hz. Peygamber ve dönem hakkında hazırlanan Doktora ezlernn de %42' yayımlanmıştır. ezlern çoğunun yayımlanmış olmaı, üretlen akademk blgnn okuyucuya ulaşmaı açıından önemldr. Yayımlanan Doktora ezler :1.7/2011
58. Prof. Dr. Adnan DİRCAN. Konularına Göre Çalışmalar mevler dönemyle lgl çalışmalar çeştl konularda hazırlanmıştır. Bunlar araında en çok çalışmanın ya tarhle lgl olduğu görülmektedr (%47 [189]). Bu çalışmaları öneml aleler ve şahyetler hakkında yapılan çalışmalar takp etmektedr (%16 [64]).. -. ~ ı_ Konolar --" Al :e =~ ~ ~: a" :.:; ::; ~ l~ ~] e. - ~ > Kımen rneverden.. f ı: ;:ı ~~ :.r~... ~ ~ 5,=- c ;:;!- Dönemn amamı Hakkında Sya Hayat 64 10 47 32 18 11 189 fethler 6 2 14 Öneml Aleler ve Şahyetler 6 24 30 2 6;4 Soyal Hayat 6 16 2 7 2 36 DnHayat 3 7 7 20 Böıgeve Şehlrarlhler 3 7 7 20 Kültür Hayatı 4 3 19 Kurumlar 6 1 17 konomk Hayat 2 1 6 Imar 1 mar 1 1 ulô 1 4 OPLA 88 17 118 16 39 89 34 402 1. Kımen rneverden Baheden Çalışmalar 1990'1ı yıllara kadar mever hakkında yapılan çalışmaların ayıı oldukça azdır. Hazırlanan çalışmaların br kımı meverle Abbaler hakkında hazırlanan çalışmalardır. Bunların en ek Bahrye Üçok tarafından hazırlanan lam arh: mever-abbaler ml ktaptır. 2. Dönemn amamı Hakkında Yapılan Çalışmalar mev dönemnn tamamını ele alan çalışmalar fazla değldr. Bunlardan br rfan Aycan le brahm'n Sarıçam'ın müşterek hazırladıkları ktaptır. Cep ktabı ebatında yayımlanan ve mevler hakkında derl toplu blg veren bu ktaptan başka Alman müteşrk Wellhauen'n Arap Devlet ve Sukutu adlı ktabını zkretmek gerekr. Konubr Hanedan ve enrup Oldu~ u Kable Hal-.kmdJ. Yap~an Çalı;malu Halfc:ler \'e. Dönaner HakY..mda Yapılm 1 C:ılıımalar. = t!; = =-.. "".. "".>! -" :2 :2 ; : ~ c ~ ~!- ~ t.:-!- ~ \...:- 61 37!ı = ~... "5 'b ] ::..:: t ~!- < -ıl 1j 5..:: ~ "' -3... > ı:: c ~!-! a 31 16 168.\!uhalf Gruplar ve Şalıycler Sya arlıle İlgl Çalqına!ar ~ Şddet lıkcnce OPL\)1 6-t 10.t7 32 ı ıı IS9
Cumhuryet Dönemnde (1923-2010) mev/er Hakkmda Yap1lan Çalşmalar 59 mev hanedanının menup olduğu kable hakkında yapılmış öneml çalışmalardan br brahm Sarıçam'ın mev-haşm lşkler: lam Öncenden Abbalere Kadar başlıklı Doktora tezdr. Bundan başka Adem Apak'ın Ümeyye oğulları hakkında yayımladığı brkaç makaley zkretmek gerekr. Halfeler hakkında brçok çalışma yapılmıştır. Hakkında en fazla çalışma yapılan halfelerden br uavye'dr. uavye hakkında yapılan çalışmaların br kımı muhalflern görüşünü yanıtan, lm kaygıdan zyade deolojk/mezheb kaygıyla hazırlanan çalışmalardır. Bunlardan ehmet Akçayır'ın rnevern lk Halfe uavye'nn lam Alemne ndrdğ Ağır Darbe ve uavye'nn Kmlğ; ahmut Al optaş'ın lam'ın Başbelaı Kurnaz uavye adlı ktaplarını zkredeblrz. Bunların dışında hl- Sünnet'n görüşünü yanıtan ve uavye'y avunmak amacıyla yazılan çalışmalar da yapılmıştır. Ülkemzde Dyanet şler Başkanlığı da yapan Ömer Nauh Blmen'n Ahab-ı Kram Hakkında ülümanların Nezh tkadları: uavye Hakkındak Suallere Cevaplar adlı ktabı bunlardan brdr. uavye ve dönem hakkında tept edebldğmz kadarıyla 10 telf ktap, 1 çevr ktap, 3 telf makale, 2 çevr makale, 2 Yükek Lan ez ve 1 Doktora ez hazırlanmıştır. rfan Aycan'ın hazırladığı döneme ışık tutan, uavye b. b Süfyan Hayatı ve Devlet Poltkaı başlıklı Doktora ez, Saltanata Gden Yolda uavye b. b Süfyan adıyla yayımanmış öneml br çalışmadır. Yezd ve dönem hakkında Ünal Kılıç tarafından hazırlanan Doktora ez, artışmaların Odağındak Halfe Yezd b. uavye adıyla yayımlanmıştır. Yezd dönemnde vuku bulan Kerbela olayı hakkında da brçok çalışma yapılmıştır. Bunların dışında Kerbela hakkında k Yükek Lan ez hazırlanmıştır. Bunlardan br Kerbela Vak'aı adını taşımaktadır. Dğer e lam arh ve Geleneğnde Kerbela adını taşır. Ayrıca Kerbela eryeler başlıklı br de Doktora ez hazırlanmıştır. Yezd dönemnde vuku bulan Harre olayı hakkında br çevr olmak üzere üç makale yayımlanmıştır. uavye b. Yezd ve dönem de brkaç makalenn konuu olmuştur. ervanf halfelern lk olan ervan b. el-hakem, hakkında brçok çalışma yapılan halfelerden brdr. ervan hakkında k Yükek Lan ez hazırlanmıştır. Abdülmelk dönem hakkında br Doktora ez hazırlanmıştır. Veld b. Abdülmelk ve Süleyman b. Abdülmelk dönemler hakkında da brer Yükek Lan ez hazırlanmıştır. Ömer b. Abdülazz dönem, hakkında en çok çalışma yapılan halfelerden brdr. Ömer'n hayatı hakkında dört ktap yayımlanmış; ayrıca Arapçadan k ktap çevrlmştr. Bu dönem hakkında beş Yükek Lan ez le br Doktora ez de hazırlanmıştır. Yezd b. Abdülmelk dönem hakkında br Yükek Lan ez, Hşam dö-
60 Prof.Dr. Adnan DRCAN nem hakkında k Doktora ez hazırlanmıştır. ezlerden brnde dönem br bütün olarak ele alınmakta olup bu çalışma, Hşam b. Abdülmelk'n Hlafet ve Şahyet başlı~ını taşımaktadır. Çalışma ktap olarak da yayımlanmıştır. D~er Doktora ez e Hşam b. Abdülmelk'n Ortaaya Poltkaı ve ürkler adını taşımaktadır. Veld b. Yezd dönem hakkında br ktap; Yezd b. Veld dönem hakkında br makale yayımlanmıştır. Haltelern ktdar dönemler dışında da ya tarhle lgl bazı çalışmalar yapılmıştır. hl- beyt taawuru ve erken dönemdek yanımaları hakkında br Doktora ez, bu dönemde ortaya çıkan yanlarda tarafların zled~ tratejler ve taktkler hakkında br Yükek Lan ez hazırlanmıştır. Dönemn ya tarh açıından öneml olan aabyye hakkında Aabyet ve rken Dönem lam Sya arhndek tkler başlıklı br ktap yayımlanmıştır. Dönemn ya yapıı hakkında m evler Devr erkez-aşra ünaebetlernde Sya Gergnlkler başlıklı br Yükek Lan ez ve mevler Dönem Şddet Hareketler başlıklı br Doktora ez hazırlanmıştır. mevller devletnn yıkılış ürec hakkında br ktap le k makale ve br Yükek Lan ez hazırlanmıştır. 4.Fethler mevller dönem fethler hakkında çoğu telf makale olmak üzere brçok çalışma yapılmıştır. Bunların br kımı ndülü, Ortaaya ve Anadolu'dak fethler hakkındadır. Ayrıca fethler hakkında beş Yükek Lan ez de hazırlanmıştır.. öneml Aleler ve Şahyetler mevler dönemnde etkn olan Zübeyrller ve ühellebler hakkında brer Yükek Lan ez hazırlanmıştır. mevler dönemnde yaşayan öneml şahyetler hakkında brçok çalışma yapılmıştır. Bunlar Abdullah b. Abba, Abdullah b. Abdülmelk b. ervan, Abdullah b. Ömer, Abdullah b. ez-zübeyr (beş Yükek Lan ez), Abdurrahman b. uhammed b. ş'a, Abdülazz b. ervan, Ahnef b. Kay, Amr b. el-a (br Doktora ez), Dahhak b. Kay e-fhr, şter en-neha, Haccac b. Yuuf, Hald b. Abdullah e-kar, Haan b. Al-Hüeyn b. Al, Haan e-bar, Haan b. Nurnan e-gaan, eleme b. Abdülmelk, uğre b. Şu'be, uhammed b. e Hanefıyye (br Doktora ez}, uhtar e-sakafı, ua b. Nuayr, Nar b. Seyyar, arık b. Zyad, Ubeydullah b. Zyad ve Yezd b. ühelleb olarak ıralanablr. 6.Soyal Hayat mevler dönem oyal hayatı hakkında bazı makaleler, teblğler ve tezler hazırlanmıştır. Bunlardan br mevler Dönem erkez Şehrlerde ülümanların Gündelk Hayatı başlı~ını taşıyan Doktora ez olup bu çalışma yayımlanmıştır.
Cumhuryet Dönemnde (1923-2010) rnev/er Hakkında Yapılan Çalışmafar 61 Soyal gruplardan meval hakkında br ktap le brkaç makale yayımlanmıştır. Kadının durumu hakkında mevler Devrnde Kadın başlıklı br ktap le br makale yayımlanmıştır. Kableler hakkında fazla çalışma yapıldığı öylenemez. Bununla brlkte Sakf kableyle lgl br makale ve Kelb kableyle lgl br Yükek Lan ez hazırlanmıştır. 7.Kavmler Kavmlerden özellkle ürkler hakkında yapılan çalışmalar dkkat çekmektedr. mever dönemnde ürkler hakkında telf edlen ya da bu dönem de çne alan, Zekerya Ktapçı tarafından telf edlen dört ktap ve çoğu aynı müellf tarafından kaleme alınan altı makale bul.unmaktadır. Ayrıca bu dönemde ürklerle lşkler hakkında dört Yükek Lan ez hazırlanmıştır. Bunların dışında Abba htlalnde ürklern rolünü ele alan br Yükek Lan ez hazırlanmıştır. B. Dn Hayat Dönemn dn hayatı hakkında beş Yükek Lan ez le mevler Dönemnde ktdar-uema lşk başlıklı br Doktora ez hazırlanmıştır. Dn gruplardan Şlk ve Harck hakkında bazı çalışmalar yapılmıştır. Bunlardan br Wellhauen'n ktabının çevrdr. Ayrıca Harcler, Şler, ürce ve Cebryye hakkında tezler hazırlanmıştır. Dğer dn menupları hakkında yapılan çalışmalar bağlamında Yahudler hakkında br Yükek Lan ez ve eculer hakkında br Doktora ez hazırlanmıştır. 9.Bö/ge ve Şehr arhler Fltn, Irak, ıır ve Kuzey Afrka (br Doktora ez), Ortaaya (k Doktora ez) ve Surye bölgeler hakkında çalışmalar yapılmıştır. Antakya (Doktora ez), Harran, Kayer, KOfe (Doktora ez), ekke edne (Doktora ez), San'a ve Semerkand (Doktora ez) şehrler hakkında :1.7/2011 çalışmalar yapılmıştır. 10.Kültüre/ Hayat Kültürel.hayatla lgl hazırlanan çalışmalardan br Van Vloten'n ktabının çevrdr. Bundan başka brçok makale, br Yükek Lan ez ve mever Devrnde ım Hareket başlıklı br Doktora ez hazırlanmıştır. Ayrıca Raşd halfeler dönemn de kapayacak şeklde had le ya-çtma hadelern lşk üzerne br Doçentlk ez hazırlanmıştır. Cahlye dönemnden mever dönem onuna kadark dönemde tıbb gelşmeler hakkında br Yükek Lan ez ve dönemn edeb hayatı üzerne de çalışmalar yapılmıştır.
62 Prof.Dr. Adnan DRCAN 11.Kurumlar Devlet yönetm hakkında rneverde Velahtlık başlıklı br Yükek Lan ez le rnevern Kuruluş Devrnde lam Amme Hukukunun Gelşme başlıklı br Doktora ez hazırlanmıştır. Ayrıca lam'ın lk Dönemnde Bey'at ve Seçm Stem başlıklı br ktap yayımlanmıştır. Saray teşklatı hakkında br ktap, dvanlar hakkında br Yükek Lan ez, yargı tem hakkında br makale, denz eferler ve donanma hakkında k Yükek Lan ez, thbaratla lgl br makale telf edlmştr. 12.konomk Hayat konomk hayatla lgl rneverde car Hayat başlıklı br Yükek Lan ez hazırlanmıştır. Bundan başka lam Verg Hukuku (Hulefa- Raşdn ve mevller Devr) başlıklı br Doktora ez de hazırlanmıştır. Ayrıca kta tem üzerne br Yükek Lan ez hazırlandıgını görüyoruz. 13.mar Faalyetler ve mar mar ve mar hakkında yapılan çalışmalar araında k Yükek Lan ez dkkat çekmektedr. 14.uk ukl ve eglence hayatı hakkında br ktap le k makale hazırlanmıştır. SONUÇ Buraya kadar arz etmeye çalışt@mız blglere bakılıra, mevller dönemne duyulan lg on yıllarda artmıştır. Ntelkler hakkında burada degerlendrme yapamad@mız çalışmaların ayıındak artış evndrcdr. Bazı akademyenlern mevler dönemn hta alanı olarak belrlemeler, bu dönem hakkında brçok çalışmaya danışmanlık yapmaları, bazı ünvertelerde mevler dönem hakkındak çalışmaların artmaına vele olmuştur. Ktapların öneml br kımının Yezd dönemnde meydana gelen Kerbela olayı hakkmda olmaı dkkat çekcdr. mever dönem hakkında hazırlanan Doktora ezlernn konuları dkkat çekmektedr. Ayrıca Doktora ezlernn yarıına yakınının yayımanmış olmaı takdr edlecek br durumdur. Çalışmaların yarıına yakını ya tarhle lgldr. Bütün haltelern hayatı ve dönemler hakkında çalışmalar yapılmış olmaı, hatta bazı dönemlern brden fazla çalışmaya konu olmaı döneme duyulan lgy götermektedr. Bazı şahılar, hayatları ve faalyetler hakkında da epey çalışma yapılmıştır. Önümüzdek yıllarda bu alandak çalışmaların br mktar daha artablecegn düşünüyoruz. Çeştl bölge ve şehrler hakkında bazı çalışmalar yapılmış olmc:kla brlkte bu alemda daha brçok çalışma yapılablr. Ayrıca oyal ve ya tarh bagla-
Cumhuryet Dönemnde (1923-2010) rnev/er Hakkmda Yaplan Çalşmalar 63 mında kableler, kültür ve ktat tarh le kurumlar hakkında fazla çalışma yapılmadığını da hatırlatmak terz. KlSN VLRDN BAHSDN ÇALIŞALAR elf Ktaplar Aka, mal, Hulefa- Raşdn ve mevler, tanbul1989. Sarıcık, urat, Dört Halfe ve mevler Dönemnden lgnç Problemler, Fakülte Ktabev, Iparta 2001. Savaş, Hamd, lam arh: mevler ve Abbaler Devr, rcye Ünverte Yayınları, Kayer 1993. Üçok, Bahrye, lam arh mevler-abbaler, Ankara 1968. Üner,. Orhan, mevler ve Abbaler'n lk Dönem Sya arh, Doğan at., S,amun 1993. Çevr Ktaplar Hüeyn Zerrnkub, lam Şafağı -lam'ın Ortaya Çıkışı ve mev Devlet Sonuna Kadar Yayılışı-, Çevren: Haan Almaz, Anka Yayınları, tanbul 2003. /.DÖNN AAI HAKKINDA YAPILAN ÇALIŞALAR elf Ktaplar Aycan, rfan- Sarıçam, brahm, mevler, ürkye Dyanet Vakfı Yayınları, Ankara 1993 (2. Baım, ürkye Dyanet Vakfı Yayınları, Ankara 1999). Sırma, han Süreyya, Hlafetten Saltanata mevler Dönem, tanbul 1991 (3. Baım, tanbul 1991; 6. Baım, Beyan Yayınları, tanbul 1993; 9. Baım, Beyan Yayınları, tanbul1997). Çevr Ktaplar Sallab, Al uhammed, mever Dönem ı, Ravza Yayınları, tanbul 2009. Sallab, Al uhammed, mevler Dönem ll, Ravza Yayınları, tanbul 2010. Wellhauen, J., Arap Devlet ve Sukutu, Çevren: Fkret lşıltan, Ankara Ünverte lahyat Fakülte Yayınları, Ankara 1963. 1/.SYAS HAYA A. Hanedan ve enup Olduğu Kable HakRmda Yaplan Çalşmalar elf akaleler Apak, Adem, "Hz. Oman'ın Hlafet Dönemnde Ümeyyeoğulları'nın Devlet darende Yer", Uludağ Ünverte lahyat Fakülte Derg, Sayı: 7, Bura 1998,. 487-522. Apak, Adem, "ekke Dönemnde Ben Ümeyye'nn lam'a Karşı utumla-
64 Prof.Dr. Adnan DRCAN rı", Uludağ Ünverte lahyat Fakülte Derg, Sayı: 6, Bura 1994,. 277-296. Doktora ezler Sarıçam, brahm, rnev-haşm ücadele (lam Öncenden uavye Devrnn Sonuna Kadar}, Danışman: Prof. Dr. utafa Fayda, Ankara Ünverte Soyal Blmler nttüü, Ankara 1991 (=mevl Haşm lşkler: lam Öncenden Abballer'e Kadar, Ankara 1997). B. Halfeler ve Dönemler Hakkmda Yaplan Çalşmalar Yükek Lan ezler azhen, Yernar, Ya'kübl'nn arhu'i-ya'kübl ve bnü'i-lr'n l-kaml fı't arh'ne Göre mevl Halfelernn Kşlkler, Danışman: Prof. Dr. mal Hakkı Atçeken, Selçuk Ünverte Soyal Blmler nttüü, Konya 2010. 1. uavye b. b Süfyan elf Ktaplar Alçayır, ehmet, rnevern lk Halfe uavye'nn lam Alemne ndrdğ Ağır Darbe ve uavye'nn Kmlğ, Akeda at., Samun 1968. Blmen, Ömer Nauh, Ahab-ı Krarn Hakkında ülümanların Nezh tkadları: uavye Hakkındak Suallere Cevaplar, Ahmed Sad atbaaı, tanbul 1963. Çetner,. Sat, uavye'nn Fahşe Anaı ve Hazret Hamza, Orhan ete ve Ort. Kol. Şt. at., tanbul 1965. Derman, ehmet Al, bu Süfyan'ın Oğlu Şam Val uavye, r-u at., tanbul1978. Kerbela Facaından vvel Şam'da Halfelğn lan den uavye'den Kayer- Rum'un Kuran-ı Kerm'den Sorduğu uavye'nn Cevap Veremedğ 100 Sual ve Ayetler le Cevapları, Ayyıldız Ktabev Yayınları, tanbul 1958 (Ayyıldız Ktabev Yayınları, tanbul1984; Ayyıldız Ktabev Yayınları, tanbul1989). Ogan,. Raf, uavye Hakkındak ddaların Cevabı, Naşr:. han rdn, Ahmet Sat at., tanbul 1972. Sad Baba, mr uavye Sahabe m? ve bu alb'n man eele, Brleşk, tanbul 1996. 1960. eymuroğlu, ehmet Süleyman, enev'de Hazret uavye, Hlal, Ankara optaş, ahmut Al, lam'ın Başbelaı Kurnaz uavye, po Ba., tanbul 1972. Yaman, Al, uavye, Yezd, Hz. Hüeyn ve Kerbela, Umut at., tanbul 1998.
Cumhuryet Dönemnde (1923-2010) mevler Hakkmda Yaplan Çalşmalar 65 Çevr Ktaplar Abdülazz b. Ahmed b. Hamd, ümnlern mrne Yönelk utarız leştrler: uavye b. b Süfyan üdafaaı, Çevren: Necm Sarı, Ümmülkura Yayınev, tanbul 2010. elf akaleler Cem,. Semahaddn, "ülümanlık ve uavye", ürk Yurdu, 3, Ankara 1965,.15-19. Demrcan, Adnan, "enev'de Geçen uavye-bl Hkaye", S: lam San'at, arh, debyat ve Ok Derg, Yıl: 5, Sayı: 10, Konya 2007,. 143-153. Gömbeyaz, elek Yılmaz, "uavye b. b Süfyan'ın,uhalflern Sertaraf tme Yöntemler", Uludağ Ünverte lahyat Fakülte Derg, Clt 19, Sc;ıyı: 1, Bura 2010,. 301-332. Çevr akaleler Batayne,. Dayfullah, "uavye b. b Sufyan Dönemnde Devletn al Yapıı", Çevren: A. Nedm Sernu-rtan Aycan, lam Araştırmalar, Sayı: 3, Ankara 1989,. 208-217. Vagler, Laura Vecca, "Al-uavye ücadele ve Harc Ayrılmaının bad Kaynakların ışığında ncelenme", Çevren: them Ruh Fığlalı, Ankara Ünverte lahyat Fakülte Derg, Clt: 19, Ankara 1973, ş. 147-150. Yükek Uan ezert Çakır, Durmuş Al, Hz. uavye'nn Rvayetler, Danışman: Prof. Dr. Ramazan Ayvallı, armara Ünverte Soyal Blmler nttüü, tanbul 2006. Dural, Oman Nur, uavye b. b Süfyan'a Yöneltlen leştrler, Danışman: Doç. Dr. mal Hakkı Atçeken, Selçuk Ünverte Soyal Blmler nttüü, Konyı:ı 2007. Doktora ezlerı Aycan, rfan, uavye b. b Süfyan Hayatı ve Devlet Poltkaı, Danışman: Prof. Dr. Hüeyn Gaz Yurdaydın, Ankara Ünverte Soyal Blmler nttüü, Ankara 1990 (=Saltanata Gden Yolda uavye b. b Süfyan, Fecr Yayınev, Ankara 1990; 2. Baım, Ankara Okulu Yayınları, Ankara 2001). :7/20U 2. Yezd b. uavye elf Ktaplar özgürel, Nhat, lam'ın orpek Ba., zmr 1958. Belaı Yezd: lam arhnn n Büyük Nfak Devr, elf akaleler Demrcan, Adnan, "bn eymyye'ye Göre Yezd b. uavye'nın Durumu", Harran Ünverte lahyat Fakülte Derg, 2, Şanlıurfa 1996,. 129-147. r, aylan, "arhte eşhur Aşık: Arap Halfe Yezd", Nlüfer, Sayı: 14, -
66 Prof.Dr. Adnan DRCAN tanbul, 1946,.107-108. Kılıç, Ünal, "Yezd b. uavye'nn Şahyetnn Oluşumunda tkl Olan Unurlar", Cumhuryet Ünverte lahyat Fakülte Derg, 11/1, Sva 2007,. 69-89. Doktora ezler Kılıç, Ünal, Yezd b. uavye, Danışman: Prof. Dr. ehmet Al Kapar, Selçuk Ünverte Soyal Blmler nttüü, Konya 1999 (=artışmaların Odağındak Halfe Yezd b. uavye, Kayıhan Yayınları, tanbul 2001). a.kerbela 0/ayt elf Ktaplar Acz, Remz, Yen Gülzar-ı Haeneyn: Vaka- Kerbela, ngn Ktabev, tanbul1955. Aktaş, Chan, Hz. Zeyneb: Kerbela Şahd, tanbul 2004. Algül, Hüeyn, Kerbela: Kanayan Br Yara Gönül Sızatan Yayınları, tanbul 2009 (2. Baım, tanbul 2009). Br Faca, nar And, etn, Rtüelden Drama: Kerbela- uharrem- a'zye, Yapı-Kred Yayınları, tanbul 2002. Arlan, ehmet- rdoğan, ehtap, Kerbela eryeler, uncel Ünverte Alevlk Uygulama ve Araştırma erkez Yayınları, Ankara 2009. Atalay, Adl Al, Kerbela ve atem, Can Yayınları 1991. (Adl Al Atalay}, tanbul Balım, Al, Kerbela Çöllernde, Ankara (ty.). Berktay, Al, Kerbela, toboyut Yayınları, tanbul1996. Beyaz, Zekerya, Alev Doyaı: Alev-Sünn Sorunu ve Çözüm Yolları hlbeytn Dışlanmaından Kerbela Katlamına..., Sancak Yayınları, tanbul 2003. Çırakman, Aşık Hüeyn, Kerbela'da mam Hüeyn, Ankara 1961.. Çftç, Cem!, Dvan ŞIrnde Kerbela Ağıtları, Ktabev, tanbul2008. Demrtaş, Şadye Furkan, Allah Yolunda Can Verenler, oralte Yayıncılık, tanbul 2005 (Allah Yolunda Can Verenler ve Kerbela, Hayat Ağacı Yayınları, tanbul 2008). Durukan, Sabr, Deşt Kerbela Fırkatı hlbeyt'n ızdırabı, Can Yayınev (Adl Al Atalay), tanbul 2003. Fırat Dede, Dern Yara Kerbela, Yurt Ktap Yayın, Ankara 2009. Fuzul, Hadkatu'-Su'ada 1 (renler Bahçe), Ankara 1986. Fuzul, Hadkatu'-Su'ada II(renler Bahçe), Ankara 1990. Gölpınarlı, Abdülbak, Yen Gülzar-ı Haeneyn: Kerbela Vak'aı, tanbul 2005.
Cumhuryet Dönemnde (1923-2010) rnev/er Hakkmda Ya pt/an Çaltşma/ar 67 Gülaltay, Semh ufan, Kerbela, 2. Baım, Kafka Yayıncılık, tanbul [t.y.]. Gülerman, utafa Hkmet, Şehdler Sultanı mam-ı Hüeyn, y.y. 1971. Güneş, ua- Bendderya, Cafer, Kerbela Şehtlerne Ağlamak, Kever Yayınları, tanbul1997. 2010. Harmancı, Haan, Acının Keramet Kerbela, Yurt Ktap Yayın, tanbul Hazret Hüeyn ve Kerbela, Şahkulu Sultan Küllye ehmet Al Hlm Dedebaba Araştırma ğtm ve Kültür Vakfı Yayınları, tanbul 1998. bn avu, Allame Seyyd, Kerbela Şehtlernn Ardından, Kever Yayınları, tanbul1997. en, utafa, Acıyı Bal ylemek: ürk debyatında erye, Akçağ Yayınları, Ankara 1993 (2. Baım, Akçağ Yayınları, Ankara 1994). K~maleddn Şükr, lam arhnde Ntak-ı Kerbela, Haan, Hüeyn, atbaa- Amd, tanbul 1928. 1998. Kerbela ve mam Hüeynn Kıyamı Üzerne, uba Baın Yayın, tanbul Korok, Danş Remz, Kerbela Şehdler, Sağlam Yayınev, tanbul1967. Kökal,. Aım, Hz. Hüeyn ve Kerbela Facaı, Akçağ Yayınları, Ankara 1979 (2. Baım, Akçağ Yayınları, Ankara 1984; 3. Baım, Kökal Yayıncılık, tanbul1999; Karaca Yayınev, tanbul 2008). Onur, Necm, Kanlı Kerbela, enteş Ktabev, tanbul 1968. Plavoğlu, ehmet Kemal, Ah Kerbela, Güven Ba., Ankara 1967. Saraç, Adem, Kerbela Güller, Ravza Yayınları, tanbul 2006. Sertoğlu, urat, Kerbela, tmat Ktabev, tanbul 1963 (2. Baım, tmat Ktabev, tanbul [1971?]). Soku, Zya Şakr, Kerbela Vak'aı, tanbul1981. Soku, Zya Şakr, Kerbela vakaı ve Kerbela'nın ntkamı 1-11, tanbul aarf Kütüphane, tanbul 1937 (Kerbela Vak'aı ve Kerbelanın ntkamı, tanbul 1974; Kerbela Vakaı ve Kerbela'nın ntkamı: ürk Kahramanı Horaanl ba ülm, tanbul 2008). Şener, Cemal, Bhatayık: vadı Kerbelayık: Kerbela'dan Seyt Rıza'ya, tanbul 1995. t:: Şıktaş, H. Fazıl (Haz.), Kerbela ezalm, hl- Beytten mam Hüeyn, Haşmet at., tanbul 1982. Yalızuçanlar, Sadık, Her Yer Kerbela, Kapı Yayınları, tanbul 2008. Yaman, Al, uavye, Yezd, Hz. Hüeyn ve Kerbela, tanbul1998. Yazar,. Necat, Kerbela Facaı, Saadet Yayınları, tanbul1968. Yeşlzade, ehmet Salh, Kerbela ezalm ve man Fganı, tanbul1947.
68 Prof.Dr. Adnan DRCAN Yıldız, Bekr, Ve Zalm ve nanmış ve Kerbela, tanbul 1986 (kele Yayıncılık, tanbul 2006). Yurdatap, Selam ünr, Kerbela Facaı, tanbul1959. Yurdatap, Selam ünr, Kek Başın ntkamı, Akpınar Yayınev, tanbul 1982. 1952. Yuuf Fahr Baba, Kerbela'ya Dar Br k Söz ve erye- Şerf, Çevr Ktaplar tanbul üeyb Gaz, Kerbela'nın ntkamı, Çevren: mrullah ralan, Can (Adl Al Atalay) Yayınları, tanbul 1995. Sallab, Al uhammed, Hz. Hüeyn ve Kerbela, Ravza Yayınları, tanbul 2006. utahhar, Ayetullah urtaza, mam Hüeyn ve Kerbela 1-111, Çevren: Haan Kanaatlı, Kever Yayınları, tanbul 1997 (3. Baım, Kever Yayınları, tanbul 2008). Havarzm, bu'i-üeyyed el-uvaffak b. Ahmed, Kerbela Olayı, Çevren. Yuuf ğnç, Ocak Yayıncılık, tanbul 2010. elf akaleler And, etn, "k debyatımııda Yarı Dramatk Br ür: aktel ve nyatürlü aktel Yazmaları", ürkyemz Derg, Sayı: 20, 1990, 4-12, 61. Apak, Adem, "Hz. Peygamber (.a.)'n orunu Kerbela Şehd Hz. Hüeyn (r.a.)", DyanetAylık Derg, Sayı: 208,2008,. 60-61. Arlan, ehmet -. Hakkı Akoyak, "Gelbolulu utafa Al'nn Kerbela eryelern uhtev Br Rale: Subhatü'I-Abdal", ürklük Blm Araştırmaları, Sayı: 2, 1996,. 49-67. Aykaç, Oman, "Br Olay: Kerbela rajed ve Hayyet", Defter, Sayı: 14(40), 2000,. 107-116. Bulut, Fak, "Kerbela", Atla Derg, Sayı: 108 (art 2002),. 30-49. Büyükkara,. Al, "Kerbela'dan nkılab'a: marn-şi Şehad'et Düşünce ve Problemler", Ankara Ünverte lahyat Fakülte Derg, Sayı: 43, Ankara 2002, Sayı2,. 211-247. Demrcan, Adnan, "Kerbela Olayı ve tkler", DyanetAylık Derg, Sayı: 142, km 2002,. 45-49. Bektaş Vel Araş Kaya, Blge, "uharrem Ayı ve Kerbela eryeler", Hacı tırma Derg, Sayı: 33, Ankara 2005,. 501-519. akal, ahr Kut, "aktel- Hüeyn-Kerbela eryeler", Horaan Bülten, Yıl: 3, Sayı: 5, Ocak 2008,. 63. Onat, Haan, "Kerbela'yı Doğru Anlamak", Akademk Ortadoğu, Clt: 2, Sayı:1, Ankara 2007.
Cumhuryet Dönemnde (1923-2010) rnev/er Hakkında Yaplan Çalşmalar 69 Sarıcık, urat, "Kerbela Olayında e-hurr b. Yezd ve Hz. Hüeyn'le ücadele", Süleyman Demrel Ünverte lahyat Fakülte Derg, Sayı: 2, Iparta 1995,. 103-148. Semh Nadr, "lam Dünyaında Aırlar Süren Br Kavgaya Yol Açan Kerbela Olayı", Hayatarh ecmuaı, Sayı: 4, ayı 1971,. 33-40. Semh Nadr, "lam Dünyaında Aırlar Süren Br Kavgaya Yol Açan Kerbela Olayı", Hayat arh ecmuaı, Sayı: 5, Hazran 1971,. 68-71. Şmşek, Selam, "Bandırmalı ŞeyYuuf Nzameddn fend (ö. 1165/1752) ve eryye- Şah-ı Şehld- Kerbela'ı", Atatürk Ünverte ürkyat Araştırmaları nttüü Derg, Sayı: 12(30) 2006,. 65-81. üner, Ragıp, "Kerbela Vak'aına Dar", Hayat arh ecmuaı, Sayı: 9, ylül 1974,. 74-78. Yam'\n. ehmet Ağa, "Kerbela ve Sonraı", Cem Derg, Sayı: 50, emmuz 1995,. 20-22. Yaman, ehmet Ağa, "Kerbela, mevern Batı! Davalarını Ortaya Çıkaran Olay", Kızıldel Derg, Yıl: 1, Sayı: 3, Nan 2001,. 33-36. ~ Aku, Al, "Kerbela Lteratürü", Çeştl Yönleryle Kerbela 1 (Ululararaı Kerbela Sempozyumu Bldrler), dtör: Doç. Dr. Alm Yıldız, Sva 2010,. 341-376. Algül, Hüeyn, "Hz. Hüeyn'n aruz Kaldığı Facada Yezd'n Sorumluluğu", Çeştl Yönleryle Kerbela ı (Ululararaı Kerbela Sempozyumu Bldrler), dtör: Doç. Dr. Alm Yıldız, Sva 2010,. 89-97. Apak, Adem, "Kerbela Hadenn Sya Sebeb Yezd b. uavye'nn Velaht ayn dlme eele Üzerne ept ve Değerlendrmeler", Çeştl Yönleryle Kerbela 1 (Ululararaı Kerbela Sempozyumu Bldrler), dtör: Doç. Dr. Alm Yıldız, Sva 2010,. 268-276. Azgad, ahre Rahmpur, "ahrfat-ı Kerbela", Çeştl Yönleryle Kerbela ı (Ululararaı Kerbela Sempozyumu Bldrler), dtör: Doç. Dr. Alm Yıldız, Sva 2010,. 129-168. 17/2013. Azml, ehmet, "Hz. Hüeyn yanının Gerekçeler Üzerne Bazı ülahazalar", Çeştl Yönleryle Kerbela 1 (Ululararaı Kerbela Sempozyumu Bldrler), dtör: Doç. Dr. Alm Yıldız, Sva 2010,. 259-268. Bodur, Hünü zber, "Kableclk Olguunun Soya-konomk emelde Dn Söylem htyacı ve Kerbela Vakaı", Çeştl Yönleryle Kerbela lll (Ululararaı Kerbela Sempozyumu Bldrler), dtör: Doç. Dr. Alm Yıldız, Sva 2010,. 175-189: Bozan, etn, "Ş-mam Kaynaklarda Kerbela'nın enkabev Anlatımı", Çe~tl Yönleryle Kerbela 1 (Ululararaı Kerbela Senıpozyumu Bldrler), dtör: Doç. Dr. Alm Yıldız, Sva 2010,. 477-492.
70 Prof.Dr. Adnan DRCAN Bulut, Hall İbrahm, "Sya ve Dn Otertelern Necef ve Kerbela'ya Kutyet K::ızc:--;c;rmadak Rolü, Ktabü'I-ezar Örrıcğ", Çeştl ~önleryle Kerbela 1 (Ululararaı Kerbela Sempozyumu Bldrler}, dtör: Doç.!Jr. Alm Yıldız, ;va 2010,. 409-426. Büyükkara, ehmet Al, "Çağdaş Şa Düşünce!lde Kerbe:a nın Probleml raı: mam Hüeyn Kazanmak çn m Yoka Canını Feda çn m Ayaklandı?", Çeştl Yönleryle Kerbela 1 (Ululararaı Kerbela Sempozyum!.l Bldrler}, dtör: Doç. Dr. Alm Yıldız, Sva 2010,. 383-407. Coşar, Hakan, "Kerbela'nın tkad Sembol Halne Gelmenn Arka Planındak Hermetk Unurlar", Çeştl Yönleryle Kerbela 1 (Ululararaı Kerbela Sempozyumu Bldrler}, dtör: Doç. Dr. Alm Yıldız, Sva 2010,. 531-550. Çetn, Hal, "edenlk Veru Bedevlk; Kerbela Krznn kononı-poltğ Başlangıcın Sonu-Sonun Başlangıcı", Çeştl Yönleryle Kerbela 1 (Ululararaı 1\erbela Sempozyumu Bldrler}, dtör: ~oçı Dr. Alm Yıldız, Sva 2010,. 451-468. Demrcan, Adnan, "hl- Sünnet Almlernn Kerbela Olayına Yaklaşımları", Çeştl Yönleryle Kerbela 1 (Ululararaı Kerbela Sempozyumu Bldrler}, dtör: Doç. Dr. Alm Yıldız, Sva 2010,. 295-305. knc, utafa, "Safev Devlet Hükümdan Şah İmal'n Şrlernde Hz. Hüeyn ve Kerbela", Çeştl Yönleryle Kerbela 1 (Ululararaı Kerbela Sempozyumu Bldrler}, dtör: Doç. Dr. Alm Yıldız, Sva 2010,. 511-514. ren, Selm, "arhel rajedlern oplumal Yanımaları ve Yön/Anlam Kaymaı Açıından Kerbela Hade", Çeştl Yönleryle Kerbela lll (Ululararaı Kerbela Sempozyumu Bldrler), dtör: Doç. Dr. Alm Yıldız, Sva. 2010,. 189-201. vkuran, ehmet, "arh Felefe ve eoloj kennde Kerbela Sorunu", Çeştl Yönleryle Kerbela lll (Ululararaı Kerbela Sempozyumu Bldrler), d tör: Doç. Dr. Alm Yıldız, Sva 2010,. 103-122. f Güngör, Şeyma, "arh Olaydan enkıbeye, en kı beden Şaheere [Kerbe- la Olayı ve Hadkatü'-Süeda]" 38.1cana BldrlerKtabı (10-15 ylül2007). Fekkur, ehdye, "Kudek u Aşura", Çeştl Yönleryle Kerbela 1 (Ululararaı.Kerbela Sempozyumu Bldrler}, dtör: Doç. Dr. Alm Yıldız, Sva 2010,. 171-201. Karahan, Abdullah, "Hz. Hüeyn'n Öldürüleceğn Bldrerı Rvayetler Açıından Had kaynaklarında Kerbela Olayı", Çeştl Yönleryle Kerbela lll (Ululararaı Kerbela Sempozyumu Bldrler), dtör: Doç. Dr. Alm Yıldız, Sva 2010,. 23-58. Karaman, Abdullah, "lam Kamu Hukuku Açıından Kerbela Olayı", Çeştl Yönleryle Kerbela lll (Ululararaı Kerbela Senıpozyumu Blıdrler), dtör: Doç. Dr. Alm Yıldız, Sva 2010,. 73-92.
Cumhuryet Dönemnde (1923-2010) rnev/er Hakkında Ya pt/an Çaltşmalar 71 Kılıç Ünal, "Kerbela Vakaı (arh Süreç", Çeştl Yönleryle Kerbela 1 (Ululararaı Kerbela Sempozyumu Bldrler), dtör: Doç. Dr. Alm Yıldız, Sva 2010,. 15-48. Kutlu, Sönmez, "Kerbela Vakaına Yaklaşımlarda Yöntem Sorunu", Çeştl Yönleryle Kerbela 1 (Ululararaı Kerbela Sempozyumu Bldrler), dtör: Doç. Dr. Alm Yıldız, Sva 2010,. 427-450. ahafzah, Huen Al Ahmad, "Sevretü'I-Hüeyn ve e'etü Kerbela", Çeştl Yönleryle Kerbela lll (Ululararaı Kerbela Sempozyumu Bldrler), dtör: Doç. Dr. Alm Yıldız, Sva 2010,. 144-152. Okumuş, jder, "Kerbela: Hz. Hüeyn'le Randevu", Çeştl Yönleryle Kerbela lll (Ululararaı Kerbela Sempozyumu Bldrler), dtör: Doç. Dr. Alm Yıldız, Sva 2010,. 165-174. Öz, Saban, "ktdar Aracı Olarak Kan aleb Olguunun Hz. Oman- Hz. Hü- "' eyn Perpektfnde Karşılaştırmalı Br Analz", Çeştl Yönleryle Kerbela 1 (Ululararaı Kerbela Sempozyumu Bldrler), dtör: Doç. Dr. Alm Yıldız, Sva 2010,. 277-294. Özkan, utafa, "mev Yönetm Kerbela le lgl Ney Arnaçadı ve Ne Oldu?", Çeştl Yönleryle Kerbela 1 (Ululararaı Kerbela Sempozyumu Bldrler), dtör: Doç. Dr. Alm Yıldız, Sva 2010,. 309-316. Şenyayla, Gencal, "Kerbela Olayı Sürecnde arafların Yazdıkları ektuplarda ve Oluşturdukları Söylemlerde Kullandıkları Argümanlar", Çeştl Yönleryle Kerbela 1 (Ululararaı Kerbela Sempozyumu Bldrler), dtör: Doç. Dr. Alm Yıldız, Sva 2010,. 49-88. atlılıoğlu, Durmuş, "Kerbela Olayına Velayet Açıından Kıa Br Bakış", Çeştl Yönleryle Kerbela lll (Ululararaı Kerbela Sempozyumu Bldrler), dtör: Doç. Dr. Alm Yıldız, Sva 2010,. 239-248. urgay, ~urettn, "Kerbela Olayında Kullanılan Ayetler", Çeştl Yönleryle Kerbela lll (Ululararaı Kerbela Sempozyumu Bldrler), dtör: Doç. Dr. Alm Yıldız, Sva 2010,. 7-22. Ümt, ehmet, "Zeyd Düşüncede Hz. Hüeyn ve Kerbela", Çeştl Yönleryle Kerbela 1 (Ululararaı Kerbela Sempozyumu Bldrler), dtör: Doç. Dr. Alm Yıldız, Sva 2010,. 493-500. Yazdan, Abba, "Ahura a a Defene of Ilam Agant he Detatarhp and Corrupton of Umayyad Regme", Çeştl Yönleryle Kerbela 1 (Ululararaı Kerbela Sempozyumu Bldrler), dtör: Doç. Dr. Alm Yıldız, Sva 2010,. 205-210. Yıldırım, nbya, "Ş Kaynaklar Çerçevende Hz. Peygamber-Hz. Hüeyn lşknn Kerbela Algıına tk", Çeştl Yönle yle Kerbela lll (Uularar!lı Kerbela Sempozyumu Bldrler), dtör: Doç. D. Alm Yıldız, Sva 2010,. 59-72.
72 Prof. Dr. Adnan DRCAN Yükel, Ahmet uran, "Kerbela Vak'aında Ubeydullah b. Zyad'ın Öneml Rolü", çeştl Yönleryle Kerbela 1 {Ululararaı Kerbela Sempozyumu Bldrler), dtör: Doç. Dr. Alm Yıldız, Sva 2010,. 317-323. Çevr akaleler Aşe Abdurrahman, Kerbela'nın Kahraman Kızı Zeynep, Çevren: Selam ünryurdatap, Çınar at., tanbul1970. evlana bu'i-kelam (v.d.), Hz. Hüeyn Br Uyarı Br Sembol, Çevren: Abdullah Gürel, Pınar Yayınev, tanbul 1982 {2. Baım, Beyan Yayınları, tanbul 1984; 3. Baım, Beyan Yayınları, tanbul 1985). Yükek Uan ezler Azzova, lnure, Kerbela Vak'aı, Danışman: Prof. Dr. utafa Fayda, armara Ünverte Soyal Blmler nttüü, tanbul 2001. Orak rgölen, Nuray, lam arh ve Geleneğnde Kerbela, Danışman: Prof. Dr. Ahmet Yaşar Ocak, Hacettepe Ünverte Soyal Blmler nttüü, Ankara 2002. Doktora ezler Çağlayan, Bünyamn, Kerbela eryeler, Danışman: Prof. Dr. utafa en, Gaz Ünverte Soyal Blmler nttüü, Ankara 1997. b. Harre 0/ayt elf akaleler Kılıç, Ünal, "Harre Vak'aının Sebepler Hakkında Bazı ülahazalar", Cumhuryet Ünverte lahyat Fakülte Derg, 4, Sva 2000,. 305-316. Varol,. Bahaüddn, "Harre Vakaı", Selçuk Ünverte lahyat Fakülte Derg, 7, Konya 1997,. 513-534. f 17/201 Çevr akaleler Kter,. J., "Harre Vak'aı (Bazı Soyo-konomk eptler)", Çevren: Ünal Kılıç, Cumhuryet Ünverte lahyat Fakülte Derg, 4, Sva 2000,. 317-324. 3.uavye b. Yezd elf akaleler Atçeken, mal Hakkı, "uavye b. Yezd Üzerne Br Araştırma", Selçuk Ünverte lahyat Fakülte Derg, 7, Konya 1997,. 411~430.. Demrcan, Adnan, ~ uavye b. Yezd ve Halfelğ', Harran Ünverte lahyat Fakülte Derg, 2, Şanlıurfa 1996,. 109-128. Yılmaz, Sam, "uavye b. Yezd'n Halfelkten Ayrılmaı ve Halfelğn arvanlere ntkal", S: lam San'at, arh, debyat ve Ok Derg, Yıl: 4, Sayı: 8, 2006,. 187-206.
Cumhuryet Dönemnde (1923-2010) rnev/er Hakkında Yap/an ÇalŞmalar 73 4.ervan b. el-hakem elf Ktaplar Kazancı, Ahmet Lütf, ervan b. Hakem, tanbul 1996. elf akaleler Atçeken, mal Hakkı, "Hz. Oman Dönem ç Olaylarında ervan b. Hakem'n Rolü", Selçuk Ünverte lahyat Fakülte Derg, Sayı: 1999,. 315-348. Yükek Lan ezler 9, Konya Kılıç, Ünal, ervan b. el-hakem, Danışman: Prof. Dr. Zya Kazıcı, armara Ünverte Soyal Blmler nttüü, tanbul 1995. Şulul, Faruk, ervan b. el-hakem, Danışman: Doç. Dr. Adnan Demrcan, Harran Ünverte Soyal Blmler nttüü, Şanlıurfa 1997. 5.Abdülmelk b. ervan elf akaleler Artuk, brahm, "mevllerden Halfe Abdülmelk bn ervan Adına Kelmş şz Br Kurşun ühür", Belleten, 16/61, Ankara 1952. rkoçoğlu, Fath, "Abdülmelk b. ervan'ın Para Reformu", S: lam San'at, arh, debyat ve Ok Derg, Yıl: 4, Sayı: 8, Konya 2006,. 171-186. Üçok, Bahrye, "mevl mparatorluğunda Abdülmelk Devrne Genel Br Bakış", Necat Lugal Armağanı, XVI, Ankara 1968. Doktora ezler rkoçoğlu, Fath, Abdülmelk b. ervan ve Dönem {65-86/685-705), Danışman: Prof. Dr. rfan Aycan, Ankara Ünverte Soyal Blmler nttüü, Ankara 2006. 6. Veld b. Abdülme/k Yükek Lan ezler lamoğlu, Nyaz, Veld b. Abdülmelk ve Dönem, Danışman: Doç. Dr. Adnan Demrcan, Harran Ünverte Soyal Blmler nttüü, Şanlıurfa 1999. 17/201?.Süleyman b. Abdülmelk Yükek Lan ezler Ongunyurt, rol, Süleyman b. Abdülmelk ve Zamanı {96-99/715-717), Danışman: Prof. Dr. mal Yğt, armara Ünverte Soyal Blmler nttüü, tanbul 2001.
74 Prof.Dr. Adnan DRCAN. ömer b. Abdülazlz elf Ktaplar Ağırakça, Ahmet, lam'da lk ecdt Hareket ve Ömer bn Abdülazz, tanbul1992 (2. Baım, Buruc Yayınları, tanbul 1995). Dağtekn, ehmed, Ömer b. Abdulazz'n Hayatı ve Devlet İdare, edenyet Yayınları, y.y. 1992. mnoğlu, Ahmed, V. Raşd Halfe Ömer b. Abdülazz, Bayrak at., tanbul 1984. Şemeddn Nur, Ömer b. Abdülazz, Işık Yayınları, İzmr 1992. Çevr Ktaplar maduddn Hall, Ömer b. Abdülazz ve lam nkılabı, Çevren: Ubeydullah Dalar, Br Yayıncılık, tanbul 1984. İmal Yuuf, Ömer b. Abdülazz, Çevren: İmal Hakkı Şengüler, Cağaloğlu Yayınev, tanbul1969. elf akaleler Aycan, İrfan, "Ömer b. Abdülazz ve Gayr-ı ülmler", Dn Araştırmalar, Clt: 1, Sayı: 3, Ankara 1999,. 65-81. Çevr akaleler eş-şarba, Ahmed, "Br dep örneğ Olarak "Raşt Haltelern Beşnc Ömer b. Abdlazz"den Seçtklerm", Çevren: Ahmet Yılmaz, S: lam San'at, arh, debyat ve Ok Derg, Yıl: 4, Sayı: 8, Konya 2006,. 255-262. Yükek Uan ezler Duman, utafa, Ömer b. Abdülazz ve Zühd Anlayışı, Danışman: Doç. Dr. Bünyamn Solmaz, Selçuk Ünverte Soyal Blmler nttüü, Konya 2003. Harb, Oman, Ömer b. Abdülazz'n Devlet dare, Danışman: Prof. Dr. Al Yılmaz, Sakarya Ünverte Soyal Blmler nttüü, Sakarya 1997. Işık, Abdülkadr, Ömer b. Abdülazz'n Genel Poltkaı ve Aşağı ürktan, Danışman: Prof. Dr. Zekerya Ktapçı, Selçuk Ünverte Soyal Blmler nttüü, Konya 1991. Özdemr, Hatce, Ömer b. Abdülazz'n Sya ve Soyal Gruplarla lşkler, Danışman: Prof. Dr. Al Aku, Cumhuryet Ünverte Soyal Blmler nttüü, Sva 2010. okgöz, urat, mev Halfelernden ömer b. Abdülazz'n Harc ve ŞI ezhep Akımarına Yönelk Syaet, Danışman; Doç. Dr. etn Bozkuş- Doç. Dr. Ünal Kılıç- Doç. Dr. etn Özdemr, Cumhuryet Ünverte Soyal Blmler nttüü, Sva 2009.
Cumhuryet Dönemnde (1923-2010) rnev/er Hakkmda Ya pt/an Çaltşmalar 75 Doktora ezler Koyuncu, evlüt, mev Halfe Ömer b. Abdülazz ve Devr (717-720), Danışman: Prof. Dr. Hakkı Durun Yıldız, tanbul Ünverte Soyal Blmler nttüü, tanbul 1987 (=knc Hazrct Ömer (Ömer bn Abdülazz), Boğazç Yayınları, tanbul 1996). 9. Yezd b. Abdülmelk elf akaleler Fdan,. Akf, "Yezd b. Abdülmelk ve Dönem Üzerne", Ankara Ünverte lahyat Fakülte Derg, 49, Sayı: 2, Ankara 2008,. 339-355. Çevr akaleler Valev, A. A. -Arıkan Özden, "Halfe ll. Yezd'n konakırıcı Fermanı S. 721", Sanat Dünyamız, Sayı: 3-4, tanbul1998,. 243-265. ' Yükek Uan ezler Fdan,. Akf, mev Halfelernden Yezd b. Abdülmelk ve Dönem (IX. mev Halfe), Danışman: Doç. Dr. rfan Aycan, Ankara Ünverte Soyal Blmler nttüü, Ankara 2000. 10.Hşam b. Abdülmelk elf akaleler Atçeken, mal Hakkı, "Abba Propaganda Sürecnde Hşam b. Abdülmelk Dönem", Selçuk Ünverte lahyat Fakülte Derg, Sayı: 17, Konya 2004,. 21-38. Atçeken, mal Hakkı, "Puvatya (Balatü'ş-Şüheda) Savaşı ve tkler üzerne Br Araştırma", Selçuk Ünverte lahyat Fakülte Derg, Sayı: 8, Konya 1998,. 243-263. Doktora ezler Atçeken, mal Hakkı, Hşam b. Abdülmelk'n Halfelğ (105-125/724-7 43) ve Şahyet, Danışman: Prof. Dr. Ahmet Önkal, Selçuk Ünverte Soyal Blmler nttüü, Konya 1997 (=Devlet Geleneğ Açıından Hşam b. Abdülmelk, Ankara Okulu Yayınları, Ankara 2001). Sülü, Adem, Hşam b. Abdülmelk'n Orta Aya Poltkaı ve ürkler, Danışman: Prof. Dr. Zekerya Ktapçı, Selçuk Ünverte Soyal Blmler nttüü, Konya 2001. 11. Veld b. Yezd elf Ktaplar Aku, Al, Sıradışı mev Halfe Veld b. Yezd, Ktabev, tanbul 2009.
76 Prof.Dr. Adnan DRCAN 12. Yezd b. Veld elf akaleler Aku, Al, "Yezd b. Veld'n Hayatı ve Halfelğ", Cumhuryet Ünverte lahyat Fakülte Derg, 4, Sva 2000,. 289-304. 13.ervan b. uhammed Yükek Lan ezler eke, Cuma, ervan b. uhammed ve Dönem, Danışman: Doç. Dr. Adnan Demrcan, Harran Ünverte Soyal Blmler nttüü, Şanlıurfa 1997. Doktora ezler Delce (Aku), Al, ervan b. uhammed ve mev Devletnn Yıkılışı, Danışman: Prof. Dr. Ahmet Önkal, Selçuk Ünverte Soyal Blmler nttüü, Konya 1999 (=mev Devlet'nn Yıkılışı, Ktabev, tanbul 2007). C. uhalf Gruplar ve Şahyetler elf Ktaplar Ağırakça, Ahmet, mever Dönemnde Kıyamlar, Şafak Yayınları, tanbul 1992 (2. Baım, Şafak Yayınları, tanbul1994). elf akaleler Atalan, ehmet, "Br uhalefet ttfakı -Abdullah b. u'avye (129/746-7) Hareket-", Dokuz ylül Ünverte lahyat Fakülte Derg, Sayı: 23, zmr 2006,. 41-63. Ayar, Kenan, "De Qurra' n der Revolte de lbn a-aş'a", Ondokuz ayı ünverte lahyat Fakülte Derg, 10, Samun 1998,. 281-296. 17/20U Varol,. Bahaüddn, "mevllern Hz. Al ve araftararına Hakaret Poltkaı üzerne", S: lam San'at, arh, debyat ve Ok Derg, Yıl: 4, Sayı: 8, Konya 2007,. 83-108. Çevr akaleler Daftary, Farhad, "mevler Dönemnde ve Abbalern lk Dönemlernde ran, Horaan ve averaünnehr'dek ezheb ve llyetç Hareketler", Çevren: ehmet Atalan, Kelam Araştırmaları Derg, Clt: IV, Sayı: 2, 2006,. 139-.158. Zeheb, "Halfelk ddaında Bulunanlar (mau'l-lezne Ramu e-hlafe ve Harebu Aleyha Ben Ümeyye", Çevren: Abdurrahman Acar, Dcle Ünverte lahyat Fakülte Derg, 1, Dyarbakır 1999,. 205-220. Yükek Lan ezler Şahn, Al han, mev Dönem yanlarında arafların zledkler Stratej ve aktkler, Danışman: Prof. Dr. utafa Zek erz, Ondökuz ayı Ünverte Soyal Blmler nttüü, Samun 2008.
Cumhuryet Dönemnde (1923-2010) rnev/er Hakkmda Ya pt/an Çaltşmalar 77 Doktora ezler Karabber, Namık Kemal, hl- Beyt aavvuru ve rken Dönemdek Yanımaları (Hcr 1-11. Aır), Danışman: Prof. Haan Onat, Ankara Ünverte Soyal Blmler nttüü, Ankara 2007. D.Sya arhle İlgl Çalışmalar elf Ktaplar Apak, Adem, Aabyet ve rken Dönem lam Sya arhndek tkler, Düşünce Ktabev, tanbul 2004. Çevr Ktaplar Aycan, rfan- Söylemez,. ahfuz (Derleyenler}, deolojk arh Okumaları, Çevren: rfan Aycan-. ahfuz Söylemez, Ankara Okulu Yayınları, Ankara 1998. elf akaleler Aycan, rfan, "mevler Dönem ç Sya Gelşmeler (41-132/661-750)", Ankara Ünverte lahyat Fakülte Derg, 39, Ankara 1999,. 147-175. Kara, Seyfullah, "lam arhnde lk Zhnyet Sapmaı: mevler Dönemnde Otortenn Dünyevleştrlme", S: lam San'at, arh, debyat ve Ok Derg, Yıl: 4, Sayı: 8, Konya 2007,. 145-170..Şddet Doktora ezler Çakırtaş, ehmet, mevler Dönem Şddet Hareketler, Danışman: Prof. Dr. rfan Aycan, Ankara Ünverte Soyal Blmler nttüü, Ankara 2007. F.İşkence elf akaleler Yılmaz, etn, "taatkar oplum Oluşturma Aracı Olarak şkence (mev Örneğ)", Dn Blmler Akademk Araştırma Derg_ [www.dnblmler.com], Clt: 8, Sayı: 4, 2008,. 77-116. G.mevler Devletnn Yıkılışı elf Ktaplar Bozkurt, Nahde, Oluşum Sürecnde Abba htlal, Ankara Okulu Yayınları, Ankara 2000. elf akaleler Aku, Al, "mevlern, Abbaler arafından Soykırıma Uğratılmaı ve bu'i Abba'ın Bu Soykırımdak Yer", Cumhuryet Ünverte lahyat Fakülte Derg, Sayı: 4, Sva 2000,. 259-268. Delce, Al, "mev Devletnn Yıkılış Nedenler Üzerne Bazı ülahazalar", Cumhuryet Ünverte lahyat Fakülte Derg, 3, Sva 1999,. 299-320.
78 Prof. Dr. Adnan DRCAN Yükek Uan ezler Doğan, Oman, Abba! Devlet'ne Zemn Hazırlayan Sya Faktörler, Danışman: Doç. Dr. Ahmet Lütf Kazancı, Uludağ Ünverte Soyal Blmler nttüü, Bura 1997. 11/.FHLR elf akaleler Apak, Ade m, "m evler Dönemnde Anadolu'da Arap-Bzan ücadele", Uludağ Ünverte lahyat Fakülte Derg, Clt: 18, Sayı: 2, Bura 2009,. 95-122. Atçeken, mal Hakkı, "Berberller ve Hcr ı. Yüzyıl lam Fethlerndak Rolü", S: lam San'at, arh, debyat ve Ok Derg, Clt: ı, Sayı: 2, Konya 2003,. 81-94. Atçeken, mal Hakkı, "ndülü'ün Feth Sürecyle lgl Farklı Görüşlere leştrel Br Yaklaşım", Selçuk Ünverte lahyat Fakülte Derg, Sayı: 19, Konya 2005,. 19-30. Atçeken, mal Hakkı, "Septe (Ceuta) Kontu Julanu ve ndülü'ün Fethnde ülümanlara Yardımlarıyla lgl artışmalar", Selçuk Ünverte lahyat Fakülte Derg, Sayı: 16, Konya 2003,. 27-49. Kurat, A. Nmet, "Kuteybe b. ülm'n Harzm ve Semerkand'ı Zaptı (Hcr 93-94=lad 712)", Ankara Ünverte Dl-arh ve Coğrafya Fakülte Derg, 6/5, Ankara 1948. Uçar, Şahn, "ülümanların tanbul'u Fethetmek çn Yaptıkan lk Üç uhaara", Selçuk Ünverte Selçuk Derg, 2/1, Konya 1986. Çevr akaleler ahmut Şt Hattab, "Şmal Afrka'nın Feth Kahramanları (Kadeth Feth'I agrb'i-arab)", Çevren: Oman Öztüre, Belleten, 33/129, Ankara 1969. ~ Apak, Adem, "Feth'ten Önce tanbul üzerne ülüman Seferler: mevler Dönem", VII. yüpultan Sempozyumu, tanbul2003,. 222-229. uhammed lem, "mr uavye'nn Halfelğ Sıraında tanbul'a Düzenlenen lk Sefer", 1. Ululararaı tanbul'un Feth Sempozyumu (24-25 ayı 1996), tanbul 1996. Yükek Uan ezler Aykon, Necat, Anadolu'da Gerçekleştrlen lk lam Fethler (mev Dönem'nn Sonuna Kadar), Danışman: Prof. Dr. Ahmet Önkal, Selçuk Ünverte Soyal Blmler nttüü, Konya 1994. Bozburun, Hakan, Süfyan mev Halfelernn Feth Syaetler ve Fethlern tkler, Danışman: Doç. Dr. mal Hakkı Atçeken, Selçuk Ünverte Soyal