Biyogaz Yakıtlı Kojenerasyon Uygulamaları Sedat Akar Turkoted Yönetim Kurulu Üyesi
Biyogaz Nedir? Biyogaz, mikrobiyolojik floranın etkisi altındaki organik maddelerin oksijensiz bir ortamda çürütülmesi (fermantasyon) sonucu oluşur. Tanımlar: Organik Madde: Bitki ve Hayvan artıklarının genel adı. Biyokütle Biyokütle: Yaşayan ve yakın zamanda yaşamış canlılardan elde edilen fosilleşmemiş- tüm biyolojik malzemelerin genel adı. Organik Bileşenler: Karbon taşıyan moleküllerin genel adı. Fermantasyon: Mayalanma. Bir maddenin bakteriler ve mikroorganizmalar (mikrobiyolojik flora) arayıcılığı ile kimyasal olarak çürümesidir.
Biyogaz Üretimine Uygun Organik Maddeler Gübreler : Büyükbaş, küçükbaş hayvan gübresi, tavuk gübresi, Tarımsal atık veya ürünler: Mısır silajı, pancar posası ve her türlü meyve & sebze artıkları, orman atıkları, enerji bitkileri, Gıda endüstrisi organik atıkları: Üretime uygun olmayan hammaddeler, üretim sırasında oluşan atıklar, raf ömrü dolan ürünler (süt, yoğurt, peynir, vb) Arıtma tesisi atıkları: Atıksu arıtma tesisi çamurları, Evsel organik katı atıklar: Gazete, ambalaj atıkları(kağıt esaslı), yemek artıkları, vb
Bir Biyogaz Tesisinin Ana Ekipmanları
Biyogazın Kimyası Biyogaz, metan ve karbondioksit karışımıdır. %40 70 metan (CH4) %30 %60 karbon dioksit (CO2) % 0,5 3 H2S, Eser miktarda N2, H2O, O2, H2 Alt Isıl Değeri, doğalgazın yaklaşık % 60 ı mertebesindedir. 100 m³ Biyogaz, yaklaşık olarak 60 m³ Doğalgaz eşdeğeridir.
Biyogaz Tesisi Girdi ve Çıktıları
Organik Atıkların Enerjiye Dönüşümü
Üretilen Enerjinin Kullanımı Üretilen elektrik şu amaçlar için kullanılabilir: Ticari amaçla şebekeye satılabilir. «Yekdem» Tesis iç ihtiyacı için kullanılabilir. Üretilen ısı enerjisi şu amaçlar için kullanılabilir: Fermantasyon için gerekli ısı ihtiyacı karşılanabilir. Yakındaki bir merkezi ısıtma sistemine bağlantı yapılabilir. Soğuksu elde edilebilir. Seranın ısıtılmasında kullanılabilir.
Hammadde Kaynağına Göre Uygulamalar A. Şehir Atık Su Arıtma B. Organik Atıklar 1. Hayvansal Atıklar 2. Tarım ve Orman Atıkları 3. Gıda Atıkları C. Katı Atıklar (Çöp Sahaları)
A. Atık Su Arıtma Tesisleri Büyük şehirlerin veya bir bölgenin kanalizasyon toplama sistemi ile Atıksu Arıtma Tesislerine gelen atık suyun anaerobik fermantasyon işlemi sonucu, biyogaz elde edilmektedir. Bazı Tesisler: Adana, Ankara, Diyarbakır, Gaziantep, Denizli, Eskişehir, Erzurum, Kayseri, Konya, Muğla, Tokat,..
Örn. Konya Atık Su Arıtma Tesisi Motor : 3 x GEJ JMS 316 Elektrik Üretim Kapasitesi: 2.500 kw Devreye Alma Tarihi: 2008 Konya Atıksu Arıtma Tesisi Projesi nin birinci etabı; 200.000 m3/gün debi ve 1.000.000 eşdeğer nüfusa göre tasarlanmıştır.
B. Organik Atıklar Büyükbaş hayvan dışkısı, mezbaha atıkları, tarım ve gıda atıkları temel hammadde kaynaklarıdır. Bazı Tesisler; Sütaş (Karacabey, Aksaray,Tire), Edincik Biyogaz, Gönen Enerji, Afyon Enerji, Albe Enerji, Tigem, İlci Tarım, Polres,.
SÜTAŞ AKSARAY VE KARACABEY BİYOGAZ TESİSLERİ Motor : 6 x GE JMS 320 Biyogaz Kaynağı: BB Hayvan, Gıda Atıkları, Elektrik Kapasitesi: 6.400 kw Isıl Kapasite: 6.300 kw Devreye Alma: 2013-2017
FRITO LAY İzmit ve Tarsus-Biyogazdan Elektrik Üretim Tesisi Tarsus: Motor : 2 x GE JMS 208 Biyogaz Kaynağı: Bitkisel atıklar Elektrik Kapasitesi: 660 kw Isıl Kapasite: 790 kw Devreye Alma: 2008 Kocaeli: Motor : 1 x GE JMS 312 Biyogaz Kaynağı: Bitkisel atıklar Elektrik Kapasitesi: 635 kw Isıl Kapasite: 690 kw Devreye Alma: 2010
Ak Gıda, Gıda Atıklarından Elektrik Üretim Tesisi Motor : GE Jenbacher JMS 420 GS Biyogaz Kaynağı: Gıda Atıkları-Atıksu Arıtma Elektrik Kapasitesi: 1.500 kw Isıl Kapasite: 1.450 kw Devreye Alma: 2012
E. Katı Atıklar Türkiye de en yaygın olarak kullanılan biyogaz kaynağıdır. Ülkemizin bir çok ilinin Katı Atık Depolama Sahalarından çıkan çöp gazından elektrik üretilmektedir. Örnek; Ankara, Konya, Bursa, Adana, İstanbul, Kocaeli, Gaziantep, Afyon, Kırıkkale, Samsun, Kayseri.
ITC MAMAK-Çöp Gazı Elektrik Üretim Tesisi Motor : 18 x GE Jenbacher JMS 420 GS-LFG Biyogaz Kaynağı: Katı Atıklar Elektrik Kapasitesi: 26.000 kw Devreye Alma: 2008-2016
Ekonomiye Katkı Soru: Biyogaz yakıtlı 300 MWel üretim kapasitesi ne hangi faydaları sağlamaktadır? Cevap: Yıllık 2.000.000 MW elektriğin öz kaynaklardan (atıklardan) üretimi Ülke ekonomisine 400.000.000 USD/yıl katkı demektir.
Neden Biyogaz Kojenerasyon? Yenilenebilir enerji kaynağı: Üretmek için organik atıklar yada atık sular kullanıldığından, Biyogaz yenilenebilir bir enerji kaynağıdır. Tabiattan alınan karbon, tekrar tabiata geri verilir. Temiz bir yakıttır: Çevre kirliliğini önlemektedir. Ayrıca üretimi esnasında oksijene ihtiyaç duyulmamaktadır. Depolama alanlarını azaltır: Nihai atıkları minimize eder. Böylelikle daha az depolanma alanı gerektirir. Ucuz enerji: Hammaddesi atıklardır. Bu atıklar, elektrik, ısı ve gübreye dönüştürülür. Yerli kaynak: İthal fosil yakıtlar yerine yerli hammadde İş imkanı: Aşamalarında insan gücü gerektirdiğinden iş imkanı yaratır. Kırsal bölgelere teknoloji transferi sağlar. Sera gazı salınımı: CH4 ün sera gazı etkisi CO2 ye kıyasla 21 kat daha fazladır. Sadece yakılması bile iklim değişikliğine katkı sağlar.
Teşekkür Ederim Sedat Akar Topkapı Endüstri A.Ş. General Electric Jenbacher Gaz Motorları e-mail : sedat@topkapigroup.com.tr Tel : 0212 534 04 10 Fax: 0212 524 58 46