Pontoserebellar köfle tümörlerinde dinamik kontrastl manyetik rezonans görüntüleme bulgular

Benzer belgeler
CO RAFYA GRAF KLER. Y llar Bu grafikteki bilgilere dayanarak afla daki sonuçlardan hangisine ulafl lamaz?

Multipl skleroz (MS), santral sinir sisteminin (SSS) etyolojisi

fiekil 2 Menapoz sonras dönemde kistik, unilateral adneksiyel kitleye yaklafl m algoritmas (6)

Pontoserebellar Köşe Tümörleri: Kulak MRG Bulguları

Ekstraoküler kaslar, tiroid oftalmopatisi başta olmak üzere, inflamatuar,

Parotis bezi kitlelerinin benign-malign ayr m nda MRG ile üç fazl kontrastl çok kesitli BT incelemelerinin karfl laflt r lmas

Adrenal lezyonların görüntüleme bulguları. Dr. Ercan KOCAKOÇ Bezmialem Vakıf Üniversitesi İstanbul

ANKARA ÜNİVERSİTESİ PSİKİYATRİK KRİZ UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

Araştırma Notu 15/177

Farkl protokollerdeki durdurma gücü oranlar n n %DD e risine etkisi

T bbi Makale Yaz m Kurallar

YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA NÖROTİSİZM VE OLUMSUZ OTOMATİK DÜŞÜNCELER UZM. DR. GÜLNİHAL GÖKÇE ŞİMŞEK

DEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog

Veri Toplama Yöntemleri. Prof.Dr.Besti Üstün

Deprem Yönetmeliklerindeki Burulma Düzensizliği Koşulları

Küçültme Mammaplasti Ameliyatı Uygulanan Hastalarda Oluşan Ameliyat Sonrası Değişikliklerin MRG ve USG ile Değerlendirilmesi

C. Gökhan Orcan, Ömer F. Nas,. Gökhan Çavuflo lu, Oktay Alan, Hakan K l ç, A. Ulca Uyguç, S. Burkay Öztürk, Emin Ulutafl, Hakan Cebeci

Mercedes-Benz Orijinal Ya lar

Zihin ve Hareket Engelli Çocuklar çin E itim Araflt rma ve Uygulama Merkezi nde zlenen Olgular n Demografik Özellikleri

ATARDAMARDAKİ FIRILIN ETİKETLENEREK BEYİN TÜMÖRLERİNİN 3T MANYETİK ALANDA MANYETİK REZONANS GÖRÜNTÜLENMESİ İÇİN BİR GRAFİKSEL ARAYÜZ TASARLANMASI

11. SINIF KONU ANLATIMLI. 2. ÜNİTE: KUVVET ve HAREKET 4. KONU AĞIRLIK MERKEZİ - KÜTLE MERKEZİ ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ

SÜREÇ YÖNETİMİ VE SÜREÇ İYİLEŞTİRME H.Ömer Gülseren > ogulseren@gmail.com

- TESTO Hava Hızı ve Debisi Ölçüm Cihazı TANITMA VE KULLANMA KILAVUZU

Serebellopontin Köşe Tümörlerinde MRG Bulguları

Multipl Myeloma da PET/BT. Dr. N. Özlem Küçük Ankara Üniv. Tıp Fak. Nükleer Tıp ABD

Ders 3: SORUN ANAL Z. Sorun analizi nedir? Sorun analizinin yöntemi. Sorun analizinin ana ad mlar. Sorun A ac

S ROZLU HASTALARDA KARAC ER LEZYONLARININ DE ERLEND R LMES NDE D NAM K ÇIKARMALI MANYET K REZONANS GÖRÜNTÜLEMEN N ROLÜ

MALAT SANAY N N TEMEL GÖSTERGELER AÇISINDAN YAPISAL ANAL Z

GLİAL TÜMÖRLERDE POSTOP GÖRÜNTÜLEME

Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.11 De erlemelerin Gözden Geçirilmesi

Crohn Hastal ğ nda Aktivite Tayininde Dinamik Kontrastl ve Difüzyon Ağ rl kl İncelemelerin Konvansiyonel Manyetik Rezonans Enterografiye Katk s

Dinamik kontrastlı manyetik rezonans incelemede morfolojik ve kinetik parametrelerin meme lezyonlarının iyi ve kötü huylu ayırımına katkısı

YÜKSEK HIZLI DEMİRYOLU YOLCULUKLARININ ÖZELLİKLERİ

Hart Walker, gövde deste i ve dengeli tekerlek sistemi sayesinde, geliflim düzeyi uygun olan çocuklar n, eller serbest flekilde yürümesini sa lar.

ENERJĠ DAĞITIMI-I. Dersin Kredisi

Araflt rma modelinin oluflturulmas. Veri toplama

MEMEDE KLASİK VE DİFFÜZYON AĞIRLIKLI MANYETİK REZONANS GÖRÜNTÜLEMEDE KOMPLİKE KİST-APSELERİN ÖZELLİKLERİ 1

Aç ve Aç Ölçüsü. Üçgen, Kare ve Dikdörtgen. Geometrik Cisimler. Simetri. Örüntü ve Süslemeler

ENDOBUTTON CL ULTRA. Etkili Polyester örgülü sutür (#5 lead and #2 flipping) kullan lm flt r

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Değerlendirme Notu Sayfa1

Primer hepatik lenfomanın manyetik rezonans görüntüleme bulguları

Karadeniz Teknik Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Radyoloji AD. Trabzon

Söke İlçesinde Pnömatik Ekim Makinaları Talep Projeksiyonunun Belirlenmesi*

GEOMETR 7 ÜN TE III S L ND R

ÜN TE II L M T. Limit Sa dan ve Soldan Limit Özel Fonksiyonlarda Limit Limit Teoremleri Belirsizlik Durumlar Örnekler

PARASAL GÖSTERGELER KRED LER N DA ILIMI* (B N TL.)

6. SINIF MATEMAT K DERS ÜN TELEND R LM fi YILLIK PLAN

Proje Yönetiminde Toplumsal Cinsiyet. Türkiye- EuropeAid/126747/D/SV/TR_Alina Maric, Hifab 1

CO RAFYA SICAKLIK. Kavram Dersaneleri 6. ÖRNEK 1 : Afla daki haritada, Türkiye de y ll k günefllenme sürelerinin da l fl gösterilmifltir.

6. SINIF MATEMAT K DERS ÜN TELEND R LM fi YILLIK PLAN

GÖREV ANALİZİ 2. YAZILMA ÖĞRENİM HEDEFİ. Mesane ve üreterin normal ve patolojik özelliklerini belirler

EGZERSİZ TEST SONUÇLARININ YORUMLANMASI. Doç.Dr.Mitat KOZ

LABORATUVARIN DÖNER SERMAYE EK ÖDEME SİSTEMİNE ETKİSİ. Prof. Dr. Mehmet Tarakçıoğlu Gaziantep Üniversitesi

MATEMAT K. Hacmi Ölçme

ELITE A.G. KS100/HEFM SICAK-SOĞUK ETĐKET BOY KESME VE ĐŞARETLEME MAKĐNASI KULLANIM KILAVUZU

MEME TÜBERKÜLOZU : USG, MAMOGRAFİ VE MRG BULGULARI : OLGU SUNUMU TUBERCULOSIS OF BREAST: US, MAMMOGRAPHIC AND MRI FINDINGS : A CASE REPORT

5. OTURUM. Oturum Başkanı: Prof. Dr. Zerrin BAYRAKDAR (YTÜ İnşaat Fakültesi)

Datça Konut Mimarl II

Magnetik Rezonans Görüntüleme (MRG), Fokal Karaci er Lezyonlar n n MR Görüntülemesinde Kullan lan Kontrast Maddeler. Güncel Gastroenteroloji

Basit Elektrik Devresi FEN VE TEKNOLOJ

BİLGİSAYAR DESTEKLİ BİR DİL PROGRAMI -Türkçe Konuşma - Tanıma Sistemi-

NIR Analizleri için Hayvansal Yem ve G da Numunelerinin Haz rlanmas

stanbul Kültür Üniversitesi, Türkiye

KAPLAMA TEKNİKLERİ DERS NOTLARI

2008 YILI MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇESİ ÖN DEĞERLENDİRME NOTU

ISI At f Dizinlerine Derginizi Kazand rman z çin Öneriler

MALZEMELERİN FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ

DÜNYA KROM VE FERROKROM PİYASALARINDAKİ GELİŞMELER

Üniversitelerde Yabancı Dil Öğretimi

İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LABORATUARI YÜZEY DOLDURMA TEKNİKLERİ

Yüksek riskli hastalarda güncel tarama nasıl olmalıdır? Kim, ne zaman, nasıl?

BYazan: SEMA ERDO AN. ABD ve Avrupa Standartlar nda Fact-Jacie Akreditasyon Belgesi. Baflkent Üniversitesi nden Bir lk Daha

Karaciğer Lezyonlarının Saptanmasında T2 SENSE, Turbo Spin Eko T2 ve T1 Ağırlıklı MR Sekanslarının Karşılaştırılması

ÖRNEK HAVUZ PROJESĐ HESAP ÖZETĐ

RAHİM TAHLİYESİ UYGULAMALARININ ZEYNEP KAMİL AİLE PLANLAMASI KLİNİGİNDE GÖZLENEN ETKİLERİ GİRİŞ. Dr. Asuman KARAMANı.. ı Dr.

ÖZET. Anahtar Kelimeler: HCV-HBV koinfeksiyonu, viral interferans Nobel Med 2010; 6(3): Bulgular: De erlendirmeye al nan olgulardan 13'ü

Tablo 3.3. TAKV YES Z KANAL SAC KALINLIKLARI (mm)

Manyetik rezonans görüntüleme (MRG) ile intrakranyal lezyonlar n

Is Büzüflmeli Ürünler 3

KAVRAMLAR. Büyüme ve Gelişme. Büyüme. Büyüme ile Gelişme birbirlerinden farklı kavramlardır.

VERG NCELEMELER NDE MAL YET TESP T ED LEMEYEN GAYR MENKUL SATIfiLARININ, MAL YET N N TESP T NDE ZLEN LEN YÖNTEM

MEME KANSERİNDE GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERİ

L K Ö R E T M. temel1 kaynak MUTLU. Matematik Türkçe Hayat Bilgisi

Sıva altı montaj için Symaro sensörleri yenilikçi ve enerji verimli

Adrenal kitlelerde yönetsel sorunlar

Santral sinir sistemi ve baş-boyun tümörlerinde radyoloji. Dr Ayşenur CİLA Hacettepe Üniversitesi

Ö ÜN YAYINLARI. ÜN TELEND R LM fi YILLIK PLAN

BT ve MRG: Temel Fizik İlkeler. Prof. Dr. Utku Şenol Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı

Kad nlar aras nda en s k görülen kanser türü olan meme kanserinde

5.2 CEPHE PANEL K YÜZÜ METAL M NERAL YÜN YALITIMLI SANDV Ç PANEL DÜfiEY CEPHE PANEL UYGULAMASI

İçerik. Plak Oluşumu. Plak görüntüleme BT- BTA. Karotis Plağı: patofizyolojiden görüntülemeye. Karotis Plağı Kompozisyonu BT de dansitesine göre

LENFOMA NEDİR? Lenfoma lenf dokusunun kötü huylu tümörüne verilen genel bir isimdir.

İKİNCİ BÖLÜM EKONOMİYE GÜVEN VE BEKLENTİLER ANKETİ

Trafik Kazas Nedeniyle Baflvuran Hastalar n

B-6 Yün Elastik Dirseklik

Karadeniz Teknik Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Radyoloji AD. Trabzon

Belediyelerde e-arfliv Uygulamalar ile Dijitallefltirme Çal flmalar nda zlenmesi Gereken Yol Haritas

YÖNETMELİK ANKARA ÜNİVERSİTESİ YABANCI DİL EĞİTİM VE ÖĞRETİM YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

KULLANILAN MADDE TÜRÜNE GÖRE BAĞIMLILIK PROFİLİ DEĞİŞİKLİK GÖSTERİYOR MU? Kültegin Ögel, Figen Karadağ, Cüneyt Evren, Defne Tamar Gürol

ÜN TE KES RLERDEN ALANLARA. Kesirleri Tan yal m. Basit Kesirler

Transkript:

Kulak Burun Bogaz Ihtis Derg 27;17(4):217-223 KL N K ÇALIfiMA Pontoserebellar köfle tümörlerinde dinamik kontrastl manyetik rezonans görüntüleme bulgular Dynamic contrast-enhanced magnetic resonance imaging findings of mass lesions of the pontocerebellar angle Dr. Ahmet Kemal FIRAT, 1 Dr. Hakk Muammer KARAKAfi, 1 Dr. Bayram KAHRAMAN, 1 Dr. Yezdan FIRAT, 2 Dr. Tayfun ALTINOK, 1 Dr. Ahmet KIZILAY 2 Amaç: Pontoserebellar köfle tümörlerinin konvansiyonel manyetik rezonans görüntüleme (MRG) ile ay r c tan s her zaman mümkün olmayabilir. Bu çal flmada, dinamik kontrastl MRG nin akustik nörinom, meninjiyom ve paragangliyom ay r c tan - s ndaki rolü araflt r ld. Hastalar ve Yöntemler: Tan lar akustik nörinom (n=3), paragangliyom (n=5) ve meninjiyom (n=4) olan 12 olguda (8 kad n, 4 erkek; ort. yafl 47.5; da - l m 8-71) konvansiyonel MRG ile eflzamanl dinamik MRG uyguland. Bu olgularda kontrast sonras T 1 A sekanslar öncesinde dinamik MRG elde edildi. Görüntülerde 15 ayr zaman noktas ndaki rölatif ve maksimum rölatif tepe kontrastlanma (K maks ) de erleri ve bu de erlere eriflmek için geçen süre (Z maks ) hesapland. Lezyonlar n zaman-sinyal intensite e ri paternleri karfl laflt r ld. Bulgular: Literatürde tan mlanan dört temel zaman- sinyal intensite e risine göre, akustik nörinomlar n tip C, meninjiyomlar n tip A ve tip B, paragangliyomlar n ise tip A ile uyumlu patern gösterdi- i görüldü. Sonuç: Dinamik MRG nin pontoserebellar köfle tümörleri gibi, ekstra-aksiyal intrakraniyal patolojilerin ayr c tan s nda s n rl da olsa katk s olabilece i düflünüldü. Anahtar Sözcükler: Pontoserebellar köfle/patoloji; manyetik rezonans görüntüleme. Objectives: The differential diagnosis of mass lesions of the pontocerebellar angle is not always possible by conventional magnetic resonance imaging (MRI). In this study, we investigated the role of dynamic contrastenhanced MRI in the differential diagnosis of acoustic neurinoma, meningioma, and paraganglioma. Patients and Methods: Twelve patients (8 females, 4 males; mean age 47.5 years; range 8 to 71 years) whose diagnoses were acoustic neurinoma (n=3), paraganglioma (n=5), and meningioma (n=4) were evaluated by simultaneous conventional and dynamic contrast-enhanced MRI. Prior to postcontrast T 1 - weighted images, dynamic MRI was obtained. On these images, maximum contrast enhancement (C max ) and time to peak enhancement (T max ) were calculated at 15 different time points. Time-signal intensity curve patterns of the lesions were compared. Results: According to the four main time-signal intensity curve patterns described in the literature, acoustic neurinomas, meningiomas, and paragangliomas exhibited type C, type A-B, and type A curve patterns, respectively. Conclusion: Our results suggest that dynamic contrast MRI may have an additional but limited role in the differential diagnosis of extra-axial intracranial tumors such as those of the pontocerebellar angle. Key Words: Cerebellopontine angle/pathology; magnetic resonance imaging. nönü Üniversitesi Turgut Özal T p Merkezi, 1 Radyoloji Anabilim Dal, 2 Kulak Burun Bo az Hastal klar Anabilim Dal (Departments of 1 Radiology and 2 Otolaryngology, Medicine Faculty of nönü University), Malatya, Turkey. Dergiye gelifl tarihi - 29 Mart 26 (Received - March 29, 26). Düzeltme iste i - 29 Eylül 26 (Request for revision - September 29, 26). Yay n için kabul tarihi - 22 fiubat 27 (Accepted for publication - February 22, 27). letiflim adresi (Correspondence): Dr. Ahmet Kemal F rat. nönü Üniversitesi Turgut Özal T p Merkezi, Radyoloji Anabilim Dal, 4469 Malatya, Turkey. Tel: +9 422-341 6 6 / 574 Faks (Fax) : +9 422-341 8 34 e-posta (e-mail): ahmetfirat2@hotmail.com 217

Dinamik kontrastl manyetik rezonans görüntüleme (MRG), incelenen dokulardaki kontrastlanman n zamansal de ifliminin belirli aral klarla saptanmas amac yla yap lan, meme, yumuflak doku, mesane, böbrek, boyun ve kolon tümörleri gibi kitle lezyonlar n n ay r c tan s nda kullan labilen görüntüleme uygulamas d r. [1] Literatürde, pontoserebellar köfle tümörlerinin ayr m nda dinamik kontrastl MRG nin uyguland çal flmalar vard r. [2-7] Kitlelerde, dinamik kontrastl MRG de elde edilen tepe kontrastlanma oran, bunun için geçen süre ve bu süre içindeki kontrastlanma h z gibi say sal parametreler kullan larak, ay r c tan aç s ndan ek katk sa layacak bulgulara ulafl laca bilinmektedir. [8,9] Bu çal flmay planlarken ilgili literatürü inceledi- imizde; baz lar nda paragangliyom, nörinom ve menenjiyomlar n birlikte ele al nmad n gözledik. [2-7,9] Bu üç pontoserebellar köfle patolojisinin dinamik kontrastl MRG verilerinin ileriye dönük bir çal flma ile de erlendirilmesinin literatüre ek katk sa layabilece ini düflündük. HASTALAR VE YÖNTEMLER Çal flma, Ekim 24 ile Haziran 25 tarihleri aras nda, MRG de pontoserebellar köfle kitle lezyonu saptanan 12 olgu (8 kad n, 4 erkek; ort. yafl 47.5; da- l m 8-71) üzerinde gerçeklefltirildi (Tablo I). Altm fl sekiz ve 71 yafl ndaki iki paragangliyom olgusu d - fl ndaki tüm hastalar ameliyat edildi ve tan lar histopatolojik incelemeyle kondu. Bu iki olguda ise tan - ya ince i ne aspirasyon biyopsisi ile ulafl ld. Çal flma yerel etik kurul taraf ndan onayland. Görüntüleme tekni i Tüm görüntüler 1.5 Tesla, 32 mtesla/m süper iletken MRG cihaz (Gyroscan Intera Master, Philips, Best, Hollanda) ile biyopsi öncesi dönemde elde edildi. Önce konvansiyonel MRG görüntüleri çekildi. T 1 a rl kl spin eko (SE) (TR/TE/NEX=41/1/2) ve T 2 a rl kl SE (TR/TE/NEX=4851/12/1) sekanslar ile lezyonlar n yerleflim yerleri saptand. Daha sonra kontrast madde verilerek dinamik görüntüler elde edildi. Kontrast madde olarak.2 mmol/kg gadolinyum-dtpa (Magnevist, Schering, Almanya) kullan ld. Enjeksiyon için 21 G intravenöz kanül ve otomatik pompa (SBP 2, Spectris, Medrad, ABD) kullan ld. Önce 5 ml/sn h zla kontrast madde, hemen sonras nda ise ayn h zla 3 ml serum fizyolojik intravenöz ( V) yolla verildi. Dinamik görüntülemede, aksiyal planda T1 a rl kl dinamik fast-field eko (TR/TE/FA/NEX=En k - sa/4.6/1/1, matriks: 256x256, FOV: 35 mm 2, kesit kal nl : 5./1. ve kesit say s 18) kullan ld. Veriler intravenöz kontrast madde ( VKM) ile efl zamanl elde edildi ve her biri yaklafl k 19 sn süren 15 seriden olufltu. Dinamik incelemenin toplam yaklafl k 285 sn (4 dk, 45 sn) sürdü. Dinamik kontrastl MRG sonras nda post-kontrast T 1 A görüntüler al nd. Görüntü analizi Dinamik sekansa ait seri görüntüler ilk görüntülerden, ana konsoldaki haz r program kullan larak otomatik olarak ç kart ld. Böylece, sadece kontrast uygulamas sonras sinyal art fl n gösteren görüntüler oluflturuldu. Lezyonun en fazla kontrastland alan seçilerek 5 mm çap nda ilgi alan (ROI) yerlefltirildi. Belirtilen ilgi alan na karfl l k gelen zaman sinyal e risi (ZSE), görüntü ifllemci program kullan larak otomatik olarak oluflturuldu. Görsel de erlendirme öncesinde ZSE verileri K n =[(S - S n )/S )]x1 formülü ile zaman kontrast e risi (ZKE) verilerine dönüfltürüldü (S : sinyal intensitesi). Elde edilen veriler kullan larak ZKE ler oluflturuldu. Elde edilen ZKE lerin görsel de erlendirmesinde Buadu ve ark.n n [1] tan mlad kriterler kullan ld. Zaman kontrast e rilerine göre kitleler tip A (12 sn içinde tepe S ye ulaflan ve geç fazda S düflüflü gösteren), tip B (12-24 sn içinde tepe S ye TABLO I ÇALIfiMADAK OLGULARIN BAfiLICA TANIMLAYICI ÖZELL KLER No Yafl Cins* Tan grubu** ZKE tipleri*** 1 51 E M B 2 47 K M B 3 42 K M A 4 57 K M B 5 34 E P A 6 68 K P A 7 65 K P A 8 62 K P A 9 71 K P A 1 8 E A C 11 8 E A C 12 57 K A C *E: Erkek, K: Kad n; **M: Meninjiom; P: Paragangliom; A: Akustik nörinom; ***ZKE: Zaman kontrast e risi. Tip A, Tip B, Tip C ve Tip D olarak adland r lan dört gruba ayr ld. 218

ROI 5317 (Dyn Scan) Sc 3, FFE/M, SI 3 125 1 75 8 16 fiekil 1. Meninjiom olgusunun aksiyal postkontrast T 1 A ve dinamik kontrastl manyetik rezonans görüntülemede zaman sinyal e risi. Zaman sinyal e risi tip B ile uyumludur. 24 ulaflan ve plato çizen), tip C (tepe S oluflturmadan inceleme süresince S art fl gösteren) ve tip D (anlaml S art fl göstermeyen) olmak üzere dört grupta s n fland. [1] Parametrik de erlendirmede ise ZKE verileri ile Kn (n. dakikadaki maksimum rölatif kontrastlanma), K maks (inceleme süresince oluflan tepe rölatif kontrastlanma) ve Z maks (K maks için geçen süre) de erleri hesapland. [8,11] Hasta say s n n s n rl olmas nedeniyle istatistiksel karfl laflt rma yap lamad. Sadece hesaplanan parametrik de erler ve nonparametrik bulgular sunuldu. BULGULAR Meninjiyomlar için K1 %1-228 (ort: %142.5, SS: 6.1), K2 %96-235 (ort: %145.2, SS: 63.6), K maks %16-242 (ort: %15.5, SS: 63.9), Z maks 85-24 sn (ort: 166.25 sn, SS: 63.95 sn) olarak bulundu. Zaman kontrast e risi analizinde lezyonlar n birinin tip A üçünün ise tip B olarak tan mlanan patern gösterdikleri anlafl ld (fiekil 1). Pontoserebellar köfleye uzanan paragangliyomlar için K1 %56-21 (ort: %136.4, SS: 55), K2 %46-195 (ort: %127,6, SS: 57), K maks %69-216 (ort: %142.8, SS: 53.7), Z maks 16-32 sn (ort: 23 sn, SS: 8.25 sn) olarak bulundu. Zaman kontrast e risi analizinde paragangliyomlar n tümünün tip A ZKE paterni gösterdikleri saptand. Paragangliyomlar n üçünün (fiekil 2) zaman sinyal e risi ilk tepe noktas ndan hemen sonra erken dönemde düflüfl gösterirken di erlerinde (fiekil 3) ise erken dönemde düflüfl izlenmemekteydi. Akustik nörinomlarda K1 %71-137 (ort: %97.3, SS: 34.9), K2 %94-165 (ort: %12.6, SS: 38.6), K maks %1-193 (ort: %139.3, SS: 48.1), Z maks 25-27 sn (ort: 26 sn, SS: 1 sn) olarak bulundu. Akustik nörinomlarda, ZKE lerin tip C ye uydu u saptand (fiekil 4). Akustik nörinomlar tepe kontrastlanma de erine daha uzun sürede ulafl rken (ortalama 26 sn), paragangliyomlarda bu süre ortalama 23 sn, menenjiyomlarda ise ortalama 166.25 saniyedir (fiekil 5). Paragangliyomlar (K maks ort: %142.8), menenjiyomlar (K maks ort: %15.5) ve akustik nörinomlar (K maks ort: %139.3) benzer tepe kontrastlanma düzeylerine ulaflmaktad r. Birinci dakikada ise paragangliyomlar (K1 ort: %142.5), meninjiyomlar (K1 ort: %136.4) ve akustik nörinomlar (K1 ort: %97.3) farkl kontrastlanma düzeyleri göstermektedir. Bu lezyonlar n kontrast öncesi sinyal intensiteleri aras nda belirgin farkl l k izlenmedi (paragangliyomlar S ort: 933, meninjiomlar S ort: 924 ve akustik nörinomlar S ort: 955). TARTIfiMA Manyetik rezonans görüntülemede, paramanyetik kontrast maddeler lezyonlar n morfolojileri ve kanlanmalar hakk nda önemli bilgiler sa lar. Ancak baz durumlarda, paramanyetik kontrast maddele- 219

ROI 1624 (Dyn Scan) Sc 7, FFE/M, SI 1 175 14 15 16 fiekil 2. Paraganglioma olgusunun aksiyal postkontrast T 1 A ve dinamik kontrastl manyetik rezonans görüntülemede zaman sinyal e risi. lk tepe noktas ndan hemen sonra erken dönemde düflüfl gösteren tip A ile uyumlu zaman sinyal e risi izlenmektedir. 8 24 rin katk s lezyonlar n ay r c tan s nda yetersiz kalabilir. [3,6,7] Dokular n kontrastlanmas zamana ba l farkl l k göstermektedir. Bu nedenle kontrast sonras T 1 A görüntülerde, rastgele bir anda sadece bir görüntü örneklenebildi i için k s tl bilgi sa lamaktad r. Dinamik kontrastl MRG ise konvansiyonel MRG ye ek olarak, kontrastlanman n tek bir an n de il, belli bir süredeki periyodik örneklemini yans t r. Bu sayede patolojik dokunun boyutu, yerleflimi ve içerdi i kompanentlerin yap s na ek olarak dokunun vaskülaritesi ve perfüzyonu hakk nda da bilgi edinilebilmektedir. [12] Kontrastlanma kineti inde, anormal yap ve fonksiyona ba l oluflacak sinyal de ifliklikleri dinamik kontrastl MRG ile saptanarak, vasküler yap hakk nda fikir elde edilebilir. Böylece görsel özellik- ROI 1624 (Dyn Scan) Sc 12, FFE/M, SI 13 225 18 135 8 16 24 fiekil 3. Paraganglioma olgusunun aksiyal postkontrast T 1 A ve dinamik kontrastl manyetik rezonans görüntülemede zaman sinyal e risi. lk tepe noktas ndan hemen sonra erken dönemde düflüfl göstermeyen tip A ile uyumlu zaman sinyal e risi izlenmektedir. 22

ROI 1624 (Dyn Scan) Sc 4, FFE/M, SI 11 21 175 14 15 75 15 225 fiekil 4. Akustik nörinom olgusunun aksiyal postkontrast T 1 A ve dinamik kontrastl manyetik rezonans görüntülemede zaman sinyal e risi. Zaman sinyal e risi tip C ile uyumludur. leri birbirlerine benzeyebilen benign, malign ve enflamatuvar lezyonlar aras nda ay r c tan yap labilir. [9,1,12] Buadu ve ark. [1] memedeki malign ve benign tümörlerin dinamik MRG bulgular n incelediklerinde, dört temel ZSE tan mlam fllard r. Bu dört temel ZSE ile patolojik bulgular karfl laflt rd klar nda, tip A ZSE oluflturan lezyonlar n hepsi malign iken; tip B ZSE oluflturan lezyonlar n ise büyük ço unlu- unun malign oldu unu saptam fllard r. Tip C e riye sahip lezyonlar n daha büyük olas l kla benign, tip D e riye sahip olanlar n ise tamam n n benign oldu unu saptam fllard r. [1] Yüksek vaskülarizasyon ve dar interstisyel aral a sahip olan malign tümörler h zl kontrastlanma gösterirken, benign tümörler yavafl kanlanma ve genifl interstisyel aral k nedeniyle genellikle geç dönemde kontrastlanma gösterirler. [8,9] Dinamik kontrastl MRG nin kullan m alanlar son y llarda giderek genifllemektedir. Pontoserebellar köfle, kafa taban, beyin, kas iskelet tümörlerinin incelenmesinde kullan lmaktad r. [4,6,7,9,12] Ancak daha önce de belirtildi i üzere meme kitleleri dinamik kontrastl MRG nin en yo un kullan m alan buldu- u ve en güvenle uyguland hastal k grubudur. [13] Pontoserebellar köflede, pek çok farkl histopatolojik özelliklere sahip kitlesel lezyon görülebilir. [14] Ancak bu bölgenin en s k primer tümörleri akustik nörinom, meninjiyom, epidermoid karsinom, paragangliyom ve epandimomlard r. Bu bölgede birbiriyle kar flabilecek ve s k gözlenen tümörler ise öncelikle meninjiyom ve nörinomlard r. [14] Akustik nörinom ile meninjiyomlar n ay r c tan s s kl kla konvansiyonel MRG bulgular yla yap labilmektedir. Akustik nörinomlar T 1 A da izo-hipo, T 2 A da ise hiperintens, ileri derecede kontrastlanma gösteren lezyonlard r. Kalsifikasyon nadiren izlenir. Akustik kanala uzanmas sonucu dondurma külah na benzetilmesi ay r c tan da kullan lan, klasik bir bulgudur. [14] Meninjiyomlar ise T 1 ve T 2 A da gri cevher ile izointens olmas ve gadolinyum sonras güçlü kontrastlanma göstermesi ile karakterizedir. Kalsifikasyon s kl kla izlenir. Dural kuyruk ve komflu kemiklerde hiperostozis izlenmesi bilinen klasik bulgular d r. Paragangliyomlar n ise ileri derecede kontrastlan- Z maks 3 2 1-1 n= 4 5 3 Meninjoma Paraganglioma Akustik nörinoma fiekil 5. Pontoserebellar köfle lezyonlar n n maksimum kontrastlanma süreleri. Akustik nörinomlar n Z maks sürelerinin di erlerinden uzun oldu u izlenmektedir. 221

mas ve içerisinde h zl ak ma ba l sinyal kay plar - n n izlenmesi tipiktir. Ancak akustik nörinom meninjiyom ve paragangliom ay r c tan s, tan mlanan bulgularla her zaman mümkün olmayabilir. Ayr ca bu lezyonlar di er ekstra-aksiyal kitlelerle de kar flabilir. Özellikle meninjiyomlar n akustik kanala uzanmas, nörinomlarda kalsifikasyon izlenmesi ya da nörinomlarda ve meninjiyomlarda dejenerasyon gözlenmesi bu lezyonlar n ayr mlar n ileri derecede güçlefltirir. [2,3] Bizim olgular m zda ZSE incelendi inde; paragangliyomlar n hepsinin, meninjiyomlar n ise birinin malign tümör ile uyumlu olarak erken dönemde kontrastlanma gösterdikleri, geri kalan üç meninjiyomun ise yüksek olas l kla malign tümör ile uyumlu 12-24 sn içinde maksimum konrastlanma gösterdi i saptand. Akustik nörinomlar n ise benign tümörü yans tacak flekilde rölatif olarak yavafl kontrastlanma gösterdikleri izlendi. Paragangliyomlar ile akustik nörinomlar n maksimum kontrastlanma süreleri karfl laflt r ld nda paragangliomlar n ortalama 237 sn önce maksimum kontrastlanmaya ulaflt izlendi. Zamandan ba ms z olarak maksimum kontrastlanma de erlendirildi inde ise bu üç grup aras nda belirgin farkl l k yoktu. Bu bulgular akustik nörinomlar n geç dönemde de olsa paragangliyom ve meninjiyom gibi maksimum kontrastlanmaya ulaflt n göstermektedir. Ishimori ve ark.da [4] dinamik kontrastl MRG ile nörinomlar ve meninjiyomlar incelemifller, nörinomlar n maksimum kontrastlanmaya ulaflma sürelerinin uzun olmas n n, intra-ekstravasküler alan aras nda kontrast geçifl h z n n yavafl olmas na; bu sürenin menengiomlarda k sa olmas n ise daha çok hipervaskülarizasyona ba lam fllard r. Bu çal flman n sonuçlar bizim saptad klar m z ile uyumludur. Zhu ve ark. da [5] yapt klar dinamik çal flmada tan mlad klar vl (leakage volume) s zan kontrast hacmini hesaplayarak meninjiyom ve nörinomun ay r c tan s n n yap labilece ini belirtmifllerdir. Bizim çal flmam zda ve Ishimori ve ark.n n [4] çal flmas nda meninjiyomlar n akustik nörinomlara göre erken dönemde kontrastland saptanm flt r. Ikushima ve ark.n n [6] çal flmas nda ise meninjiyomlar n s kl kla tip A ZKE gösterdi i belirtilmifl ve meninjiyom olgular n n yaklafl k 1/3 ünde tip C patern gösterdi i saptanm flt r. Bizim meninjiyom olgular m - z n ise 1 / 4 ünde tip A ZKE, 3 / 4 ünde ise tip B ZKE izlendi. Yukar daki bulgular bir arada de erlendirildi- inde, meninjiyomlarda maksimum kontrastlanma süresinin ve ZKE tiplerinin oranlar n n çal flmadan çal flmaya farkl l k gösterdi i saptand. [4,6] Meninjiyomlar n s kl kla tip A ve B ZKE gösterdikleri, genellikle erken dönemde kontrastland konusunda konsensus mevcuttu. Ancak meninjiyomlar n baz - lar tip C ile uyumlu geç dönemde kontrastlanma gösterebilmektedir. Pontoserebellar köfle tümörlerinin ZKE tipleri de erlendirildi inde tip C ZKE gösteren kitlelerde öncelikle akustik nörinom düflünülebilir ancak meninjiyomlar n da benzer bulgu verebilece i ak ldan ç kar lmamal d r. Tip A ve B ZKE gösteren kitlelerde paragangliyom ve meninjiyom öncelikle düflünülmelidir. Bu tiplerde akustik nörinoma ekarte edilebilir. Vogl ve ark.n n [7] çal flmas nda paragangliyomlarda ZKE nin erken dönemde düflmeye bafllad, nörinomlarda ve meninjiyomlarda ise sürekli art fl izlendi i belirtilmifltir. Bu erken düflüflün pontoserebellar köfle tümörleri içinde sadece paragangliyomlara spesifik oldu u vurgulanm flt r. Bizim çal flmam zda ise bu düflüfl hem meninjiyomlar n bir k sm nda hem de paragangliyomlarda izlenmekteydi. Meninjiyomlarda bizim bulgular m z ile önceki çal flmalar n bulgular aras nda farkl l klar vard. Bu uyumsuzlu un, meninjiyomlarda bilinen histopatolojik alt tiplerin vaskülarizasyon farkl l klar na ba l oldu unu düflünüyoruz. Bu nedenle dinamik MRG de elde etti imiz zaman sinyal-intensite e risinin sadece paragangliyom ile nörinomlar n ay r c tan s nda güvenilir olarak kullan labilece ini düflünüyoruz. Sonuç olarak, paragangliyom ve akustik nörinomun birbirinden farkl sinyal-intensite e risi gösterdi i, meninjiyomlar n ise her ikisine benzer zaman sinyal-intensite e risi gösterebildi i anlafl lm flt r. Dinamik MRG nin pontoserebellar köfle tümörleri gibi, ekstra-aksiyal intrakraniyal patolojilerin ayr c tan s nda s n rl da olsa katk s olabilece i düflünülmektedir. KAYNAKLAR 1. Padhani AR. Dynamic contrast-enhanced MRI in clinical oncology: current status and future directions. J Magn Reson Imaging 22;16:47-22. 2. Tokumaru A, O uchi T, Eguchi T, Kawamoto S, Kokubo T, Suzuki M, et al. Prominent meningeal enhancement adjacent to meningioma on Gd-DTPAenhanced MR images: histopathologic correlation. Radiology 199;175:431-3. 3. Mikhael MA, Ciric IS, Wolff AP. Differentiation of cerebellopontine angle neuromas and meningiomas with 222

MR imaging. J Comput Assist Tomogr 1985;9:852-6. 4. Ishimori Y, Kimura H, Uematsu H, Matsuda T, Itoh H. Dynamic T1 estimation of brain tumors using doubleecho dynamic MR imaging. J Magn Reson Imaging 23;18:113-2. 5. Zhu XP, Li KL, Kamaly-Asl ID, Checkley DR, Tessier JJ, Waterton JC, et al. Quantification of endothelial permeability, leakage space, and blood volume in brain tumors using combined T1 and T2* contrast-enhanced dynamic MR imaging. J Magn Reson Imaging 2; 11:575-85. 6. Ikushima I, Korogi Y, Kuratsu J, Hirai T, Hamatake S, Takahashi M, et al. Dynamic MRI of meningiomas and schwannomas: is differential diagnosis possible? Neuroradiology 1997;39:633-8. 7. Vogl TJ, Mack MG, Juergens M, Bergman C, Grevers G, Jacobsen TF, et al. Skull base tumors: gadodiamide injection-enhanced MR imaging-drop-out effect in the early enhancement pattern of paragangliomas versus different tumors. Radiology 1993;188:339-46. 8. Tuncbilek N, Karakas HM, Okten OO. Dynamic magnetic resonance imaging in determining histopathological prognostic factors of invasive breast cancers. Eur J Radiol 25;53:199-25. 9. Greess H, Bentzien S, Gjuric M, Lell M, Lenz M, Bautz W. Diagnosis of glomus jugulare tumor recurrence with dynamic contrast medium flow in MRI. [Article in German] Rofo 2;172:753-8. 1. Buadu LD, Murakami J, Murayama S, Hashiguchi N, Sakai S, Masuda K, et al. Breast lesions: correlation of contrast medium enhancement patterns on MR images with histopathologic findings and tumor angiogenesis. Radiology 1996;2:639-49. 11. Tuncbilek N, Unlu E, Karakas HM, Cakir B, Ozyilmaz F. Evaluation of tumor angiogenesis with contrastenhanced dynamic magnetic resonance mammography. Breast J 23;9:43-8. 12. Verstraete KL, De Deene Y, Roels H, Dierick A, Uyttendaele D, Kunnen M. Benign and malignant musculoskeletal lesions: dynamic contrast-enhanced MR imaging-parametric first-pass images depict tissue vascularization and perfusion. Radiology 1994; 192:835-43. 13. Tuncbilek N, Karakas HM, Okten O. Diabetic fibrous mastopathy: dynamic contrast-enhanced magnetic resonance imaging findings. Breast J 24;1:359-62. 14. Sanders WP, Chundi VV. Extra-axial tumors including pituitary and parasellar. In: Orrison WW, editor. Neuroimaging. Philadelphia: W. B. Saunders; 2. p. 612-719. 223