T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI YATIRIM TEŞVİK BÜLTENİ -ŞUBAT 2017 VERİLERİ- TEŞVİK UYGULAMA VE YABANCI SERMAYE GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
İÇİNDEKİLER Sayfa no 1. 2017 Yılı Şubat Ayı Gelişmeleri 1 1.1. Şubat Ayı Yatırım Teşvik lerinin Genel Karakteristikleri 1 1.2. Şubat Ayı Yatırım Teşvik lerinin Bölgelere Göre Dağılımı 1 1.3. Şubat Ayı Yatırım Teşvik lerinin Mahiyetlerine Göre Dağılımı 2 1.4. Şubat Ayı Yatırım Teşvik lerinin Sektörlere Göre Dağılımı 2 1.5. Şubat Ayı Yatırım Teşvik lerinin Türlerine Göre Dağılımı 3 2. 2017 Yılı Ocak-Şubat Dönemi Gelişmeleri 3 2.1. Ocak-Şubat Dönemi Yatırım Teşvik lerinin Genel Karakteristikleri 3 2.2. Ocak-Şubat Dönemi Yatırım Teşvik lerinin Bölgelere Göre Dağılımı 4 2.3. Ocak-Şubat Dönemi Yatırım Teşvik lerinin Mahiyetlerine Göre Dağılımı 5 2.4. Ocak-Şubat Dönemi Yatırım Teşvik lerinin Sektörlere Göre Dağılımı 5 2.5. Ocak-Şubat Dönemi Yatırım Teşvik lerinin Türlerine Göre Dağılımı 5 3. 2012/3305 Sayılı Karar Dönemindeki Birikimli Gelişmeler (20.06.2012 28.02.2017) 6 3.1. Yatırım Teşvik lerinin Karşılaştırması 6 3.2. Yatırım Teşvik lerinin Bölgesel Bazda Karşılaştırması 6 3.3. Yatırım Teşvik lerinin Mahiyetlerine Göre Dönemsel Karşılaştırması 7 3.4. Yatırım Teşvik lerinin Türlerine Göre Dönemsel Karşılaştırması 7 3.5. Yatırım Teşvik lerinin Sektörlere Göre Dağılımı 7 i
YATIRIM TEŞVİK BELGESİ BÜLTENİ -ŞUBAT 2017 VERİLERİ- 1. 2017 Yılı Şubat Ayı Gelişmeleri 1.1. Şubat Ayı Yatırım Teşvik lerinin Genel Karakteristikleri 2017 yılı Şubat ayında, öngörülen sabit yatırım tutarı toplam 5,4 milyar TL olan 466 adet Yatırım Teşvik si düzenlenmiştir. Düzenlenen belgelerde toplam 11.688 kişilik istihdam öngörülmektedir. Öngörülen Tutarı Öngörülen Yabancı Yerli Toplam Yabancı Yerli Toplam Yabancı Yerli Toplam 2015 26 347 373 1.333 4.641 5.974 918 12.321 13.239 2016 14 469 483 1.029 4.976 6.004 349 8.668 9.017 2017 22 444 466 1.008 4.438 5.446 965 10.723 11.688 Şubat ayında düzenlenen 466 adet Yatırım Teşvik sinin 444 adedi yerli firmalar, 22 adedi yabancı sermayeli firmalar tarafından alınmıştır. Yerli firmalara düzenlenen teşvik belgelerinde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 4,4 milyar TL olurken, yabancı sermayeli firmalara düzenlenen teşvik belgelerinde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 1 milyar TL dir. 1.2. Şubat Ayı Yatırım Teşvik lerinin Bölgelere Göre Dağılımı 2017 yılı Şubat ayında verilen teşvik belgelerinin 142 adedi I. Bölgede, 69 adedi II. Bölgede, 56 adedi III. Bölgede, 76 adedi IV. Bölgede, 55 adedi V. Bölgede, 65 adedi VI. Bölgede ve 3 adedi ise Muhtelif Bölgelerdedir. Öngörülen Tutarı (Milyon TL) 2015 2016 2017 2015 2016 2017 I.Bölge 133 144 142 1.211 2.910 1.766 II.Bölge 84 103 69 3.060 817 1.025 III.Bölge 39 73 56 303 464 734 IV.Bölge 49 60 76 234 303 506 V.Bölge 30 59 55 885 435 565 VI.Bölge 36 42 65 147 106 421 Muhtelif Bölgeler* 2 2 3 135 970 429 Toplam 373 483 466 5.974 6.004 5.446 Öngörülen toplam sabit yatırım tutarının ise 1,8 milyar TL si I. Bölgede, 1 milyar TL si II. Bölgede, 734 milyon TL si III. Bölgede, 506 milyon TL si IV. Bölgede, 565 milyon TL si V. Bölgede, 421 milyon TL si VI. Bölgede ve 429 milyon TL si Muhtelif Bölgelerdedir. 1
Şubat Ayı Yatırım Teşvik lerinin Yüzde Dağılımı Öngörülen Tutarı (Milyon TL) 2015 2016 2017 2015 2016 2017 I.Bölge %36 %30 %30 %20 %48 %32 II.Bölge %22 %21 %15 %51 %14 %19 III.Bölge %10 %15 %12 %5 %8 %14 IV.Bölge %13 %13 %16 %4 %5 %9 V.Bölge %8 %12 %12 %15 %7 %10 VI.Bölge %10 %9 %14 %3 %2 %8 Muhtelif Bölgeler* %1 %0,4 %1 %2 %16 %8 Toplam %100 %100 %100 %100 %100 %100 1.3. Şubat Ayı Yatırım Teşvik lerinin Mahiyetlerine Göre Dağılımı 2017 yılı Şubat ayında düzenlenen 466 adet belgenin 351 adedi komple yeni yatırım, 83 adedi tevsi, 32 adedi de diğer mahiyetlerdeki yatırımlardan oluşmaktadır. Şubat ayında yatırım teşvik belgelerinde öngörülen toplam 5,4 milyar TL lik sabit yatırım tutarının 4 milyar TL si komple yeni yatırım, 975 milyon TL si tevsi ve 518 milyon TL si de diğer mahiyetlerdeki yatırımlardan oluşmaktadır. Komple Yeni Yatırım Tevsi Diğer* Toplam 2015 267 5.083 79 747 27 144 373 5.974 2016 367 3.875 82 1.043 34 1.086 483 6.004 2017 351 3.952 83 975 32 518 466 5.446 * Modernizasyon, Entegrasyon ve Ürün çeşitlendirme yatırımları 1.4. Şubat Ayı Yatırım Teşvik lerinin Sektörlere Göre Dağılımı Şubat ayında verilen yatırım teşvik belgelerinde öngörülen toplam 5,4 milyar TL lik sabit yatırım tutarının 1,3 milyar TL si Enerji sektöründe, 2,1 milyar TL si Hizmetler sektöründe, 1,7 milyar TL si İmalat sektöründe, 326 milyon TL si Madencilik sektöründedir. Enerji Hizmetler İmalat Madencilik Sabit Yatırım 2015 48 1.103 670 151 3.366 7.815 168 1.492 4.699 6 12 55 2016 193 2.881 524 106 988 3.747 172 2.074 4.384 12 61 362 2017 162 1.259 291 101 2.145 5.254 195 1.716 5.791 8 326 352 2
1.5. Şubat Ayı Yatırım Teşvik lerinin Türlerine Göre Dağılımı Şubat ayında düzenlenen 466 adet yatırım teşvik belgesinin 208 adedi Bölgesel, 257 adedi Genel ve 1 adedi Stratejik mahiyete sahiptir. Yatırım teşvik belgelerinde öngörülen toplam 5,4 milyar TL lik sabit yatırım tutarının 2,5 milyar TL si Bölgesel, 2,8 milyar TL si Genel ve 167 milyon TL si Stratejik mahiyetteki yatırımlara aittir. BÖLGESEL BÜYÜK ÖLÇEKLİ GENEL STRATEJİK YATIRIMLAR Sabit Yatırım (milyon TL) 2015 187 3.527 8.959 1 243 150 185 2.204 4.130 0 0 0 2016 155 2.117 6.206 0 0 0 328 3.887 2.811 0 0 0 2017 208 2.476 9.848 0 0 0 257 2.802 1.674 1 167 166 2. 2017 Yılı Ocak-Şubat Dönemi Gelişmeleri 2.1 Ocak-Şubat Dönemi Yatırım Teşvik lerinin Genel Karakteristikleri 2017 yılı Ocak-Şubat döneminde, öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 13,5 milyar TL olan toplam 994 adet Yatırım Teşvik si düzenlenmiştir. Düzenlenen belgelerde 29.515 kişilik istihdam öngörülmektedir. Öngörülen Tutarı Öngörülen Yabancı Yerli Toplam Yabancı Yerli Toplam Yabancı Yerli Toplam 2015 50 662 712 25.379 7.569 32.948 1.380 22.646 24.026 2016 27 1.004 1.031 1.091 13.756 14.847 522 20.056 20.578 2017 40 954 994 2.939 10.542 13.481 4.476 25.039 29.515 Ocak-Şubat döneminde düzenlenen 994 adet Yatırım Teşvik sinin 954 adedi yerli firmalar, 40 adedi yabancı sermayeli firmalar tarafından alınmıştır. Yerli firmalar için düzenlenen belgelerde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 10,5 milyar TL olurken, yabancı sermayeli firmalar için düzenlenen belgelerde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 2,9 milyar TL dir. 3
2.2. Ocak-Şubat Dönemi Yatırım Teşvik lerinin Bölgelere Göre Dağılımı 2017 yılının Ocak-Şubat döneminde verilen teşvik belgelerinin 300 adedi I. Bölgede, 176 adedi II. Bölgede, 117 adedi III. Bölgede, 182 adedi IV. Bölgede, 99 adedi V. Bölgede, 116 adedi VI. Bölgede ve 4 adedi ise Muhtelif Bölgelerdedir. Öngörülen Tutarı (Milyon TL) 2015 2016 2017 2015 2016 2017 I.Bölge 244 272 300 2.830 5.087 6.038 II.Bölge 144 226 176 3.798 2.105 2.314 III.Bölge 80 181 117 694 987 1.503 IV.Bölge 77 133 182 397 3.522 1.324 V.Bölge 62 130 99 1.492 1.534 880 VI.Bölge 102 86 116 401 251 803 Muhtelif Bölgeler* 3 3 4 23.335 1.362 619 Toplam 712 1.031 994 32.948 14.847 13.481 Teşvik belgelerinde öngörülen toplam sabit yatırım tutarının ise 6 milyar TL si I. Bölgede, 2,3 milyar TL si II. Bölgede, 1,5 milyar TL si III. Bölgede, 1,3 milyar TL si IV. Bölgede, 880 milyon TL si V. Bölgede, 803 milyon TL si VI. Bölgede ve 619 milyon TL si ise Muhtelif Bölgelerdedir. Ocak-Şubat Dönemi Yatırım Teşvik lerinin Yüzde Dağılımı Öngörülen Tutarı (Milyon TL) 2015 2016 2017 2015 2016 2017 I. Bölge %34 %26 %30 %9 %34 %45 II.Bölge %20 %22 %18 %11 %14 %17 III.Bölge %11 %18 %12 %2 %7 %11 IV.Bölge %11 %13 %18 %1 %24 %10 V.Bölge %9 %13 %10 %5 %10 %6 VI.Bölge %14 %8 %12 %1 %2 %6 Muhtelif Bölgeler* %1 %0,3 %0,4 %71 %9 %5 Toplam %100 %100 %100 %100 %100 %100 4
2.3. Ocak-Şubat Dönemi Yatırım Teşvik lerinin Mahiyetlerine Göre Dağılımı 2017 yılı Ocak-Şubat döneminde düzenlenen 994 adet belgenin 760 adedi komple yeni yatırım, 172 adedi tevsi, 62 adedi de diğer mahiyetlerdeki yatırımlardan oluşmaktadır. Ocak-Şubat döneminde yatırım teşvik belgelerinde öngörülen 13,5 milyar TL lik toplam sabit yatırım tutarının 10,6 milyar TL si komple yeni yatırım, 1,9 milyar TL si tevsi ve 895 milyon TL si ise diğer mahiyetlerdeki yatırımlardan oluşmaktadır. Komple Yeni Yatırım Tevsi Diğer* Toplam 2015 471 31.171 177 1.339 64 438 712 32.948 2016 811 11.378 159 2.112 61 1.357 1.031 14.847 2017 760 10.642 172 1.944 62 895 994 13.481 * Modernizasyon, Entegrasyon ve Ürün çeşitlendirme yatırımları 2.4. Ocak-Şubat Dönemi Yatırım Teşvik lerinin Sektörlere Göre Dağılımı Ocak-Şubat döneminde verilen yatırım teşvik belgelerinde öngörülen 13,5 milyar TL lik toplam sabit yatırım tutarının 2,8 milyar TL si Enerji sektöründe, 6 milyar TL si Hizmetler sektöründe, 4,2 milyar TL si İmalat sektöründe ve 418 milyon TL si ise Madencilik sektöründedir. Enerji Hizmetler İmalat Madencilik Sabit Yatırım 2015 70 24.844 912 252 5.407 11.626 377 2.658 11.264 13 38 224 2016 473 7.682 1.429 210 3.209 8.256 332 3.877 10.480 16 79 413 2017 367 2.804 905 212 6.025 15.389 393 4.235 12.600 22 418 621 2.5. Ocak-Şubat Dönemi Yatırım Teşvik lerinin Türlerine Göre Dağılımı Ocak-Şubat döneminde düzenlenen 994 adet yatırım teşvik belgesinin 433 adedi Bölgesel, 559 adedi Genel ve 2 adedi Stratejik mahiyete sahiptir. Yatırım teşvik belgelerinde öngörülen toplam 13,5 milyar TL lik sabit yatırım tutarının 8,1 milyar TL si Bölgesel, 5,2 milyar TL si Genel ve 259 milyon TL si stratejik mahiyetteki yatırımlara aittir. BÖLGESEL BÜYÜK ÖLÇEKLİ GENEL STRATEJİK YATIRIMLAR Sabit Yatırım (milyon TL) 2015 388 5.125 17.472 3 23.509 387 321 4.314 6.167 0 0 0 2016 319 4.428 14.702 0 0 0 711 10.287 5.876 1 132 0 2017 433 8.062 25.573 0 0 0 559 5.160 3.702 2 259 240 5
3. 2012/3305 Sayılı Karar Dönemindeki Birikimli Gelişmeler (20.06.2012 Şubat 2017) 3.1. Yatırım Teşvik lerinin Karşılaştırması 20 Haziran 2012 tarihinden Şubat 2017 sonuna kadar 21.615 adet Yatırım Teşvik si düzenlenmiştir. Düzenlenen Yatırım Teşvik lerinin 20.491 adedi yerli firmalar, 1.124 adedi de yabancı sermayeli firmalar tarafından alınmıştır. Bu dönemde yerli firmalara düzenlenen belgelerde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 314,3 milyar TL olurken, yabancı sermayeli firmalara düzenlenen belgelerde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı ise 101,1 milyar TL dir. Yabancı Sermaye Yerli Sermaye Toplam 1.124 20.491 21.615 101.056 314.283 415.339 71.858 673.869 745.727 3.2. Yatırım Teşvik lerinin Bölgesel Bazda Karşılaştırması Bu dönemde düzenlenen Yatırım Teşvik si adedinde I. Bölge %34, II. Bölge %18, III. Bölge %15, IV. Bölge %12, V. Bölge %10, VI. Bölge %11 ve Muhtelif Bölgeler %0,4 pay almıştır. Öngörülen sabit yatırım tutarı dikkate alındığında ise I. Bölgenin payının %39, II. Bölgenin payının %16, III. Bölgenin payının %13, IV. Bölgenin payının %10, V. Bölgenin payının %6, VI. Bölgenin payının %5 ve Muhtelif Bölgelerin payının %11 olduğu görülmektedir. I. Bölge II. Bölge III. Bölge IV. Bölge V. Bölge VI. Bölge Muhtelif Bölgeler* Toplam 7.283 3.914 3.213 2.530 2.233 2.357 85 21.615 (Milyon TL) 159.967 68.324 54.986 41.103 25.216 18.688 47.054 415.339 292.863 107.492 82.423 64.258 67.923 126.932 3.836 745.727 20 Haziran 2012 Şubat 2017 Dönemi Yatırım Teşvik lerinin Yüzde Dağılımı I. Bölge II. Bölge III. Bölge IV. Bölge V. Bölge VI. Bölge Muhtelif Bölgeler* Toplam % %34 %18 %15 %12 %10 %11 %0,4 %100 % (Milyon TL) %39 %16 %13 %10 %6 %5 %11 %100 % %39 %14 %11 %9 %9 %17 %1 %100 6
3.3. Yatırım Teşvik lerinin Mahiyetlerine Göre Dönemsel Karşılaştırması 20 Haziran 2012 tarihinden Şubat 2017 sonuna kadar düzenlenen 21.615 adet teşvik belgesinin 14.376 adedi Komple Yeni Yatırım, 5.333 adedi Tevsi ve 1.906 adedi Modernizasyon, Entegrasyon vb. diğer mahiyetteki yatırımlara aittir. Bu dönemde öngörülen 415,3 milyar TL lik toplam sabit yatırım tutarının 279,2 milyar TL si Komple Yeni Yatırım, 101,6 milyar TL si ise Tevsi Yatırım dır. Komple Yeni Yatırım Tevsi Diğer Toplam 14.376 5.333 1.906 21.615 279.185 101.642 34.511 415.339 564.940 151.566 29.221 745.727 3.4. Yatırım Teşvik lerinin Türlerine Göre Dönemsel Karşılaştırması 20 Haziran 2012 tarihinden Şubat 2017 sonuna kadar düzenlenen 21.615 adet yatırım teşvik belgesinin 11.134 adedi Bölgesel, 75 adedi Büyük Ölçekli, 10.377 adedi Genel ve 29 adedi ise Stratejik mahiyete sahiptir. Yatırım teşvik belgelerinde öngörülen toplam 415,3 milyar TL lik sabit yatırım tutarının 176,6 milyar TL si Bölgesel, 56,6 milyar TL si Büyük Ölçekli, 143,1 milyar TL si Genel iken 39,1 milyar TL si Stratejik mahiyetteki yatırımlara aittir. Bölgesel Büyük Ölçekli Genel Stratejik Toplam 11.134 75 10.377 29 21.615 176.614 56.587 143.082 39.055 415.339 559.401 21.439 158.041 6.846 745.727 3.5. Yatırım Teşvik lerinin Sektörlere Göre Dağılımı 20 Haziran 2012 tarihinden Şubat 2017 sonuna kadar düzenlenen yatırım teşvik belgelerinde öngörülen 415,3 milyar TL lik toplam sabit yatırım tutarının 113,5 milyar TL si Enerji, 139,5 milyar TL si Hizmetler, 143,3 milyar TL si İmalat, 18,9 milyar TL si Madencilik sektörlerindedir. SEKTÖRLER Enerji 3.610 113.540 18.075 Hizmetler 6.205 139.538 333.661 İmalat 10.962 143.318 369.635 Madencilik 838 18.943 24.356 TOPLAM 21.615 415.339 745.727 (*) Bu bültende sunulan tüm değerler güncel verilerden derlenmiştir. 7